ERSCOMMENTAREN M~"
NA VERKIEZINGEN
HERO
CDU-leiding nu boos op
maker t.v.-programma
AEG
Prof. Geyser in liet
gelijk gesteld
legraaf
indelsblad
Dagblad
De Ti jd
I rije Volk
Trouw
Volkskrant
N.R.C.
Parool
Het
sprookje
van iedere
dag
Vlieland vindt
liet welletjes
NA DE SPIEGEL-AFFAIRE
Panorama
te kritisch
I 1 maart 1860
Donderdag 16 mei 1963
Vijfde blad no. 30958
•elegraaf schrijft in een
ntaar op de verkiezingsuitsla-
H de politieke gevolgen van
jkiezingsuitslag nog niet ge-
ja te overzien, maar wel eens
•j'fc zouden kunnen zijn. Er is
£ele aandrang uit het Neder-
yoik om de Partij van de Ar-
bet nieuwe kabinet op te ne-
e grote verrassing is ongetwij-
aanzienlijke stemmenwinst,
tg. Vrije Boeren hebben be
niet zozeer een uitspraak
Jé regeringspolitiek als wel
en semi-officieel lichaam, het
awschap. De uitspraak is be-
genoeg en zal voor de positie
Landbouwschap en andere
istellingen zeker gevolgen heb-
Algemeen Handels-
tonstateert, dat de verkiezin-
11963 in de eerste plaats die
splinterpartijen zijn geworden,
ueede plaats die van de WD.
verliezer is de Partij van de
Een wonderlijke uitslag,
ior het politieke beeld van Ne-
betrekkelijk ingrijpend is ge-
,Het immobilisme werd volle-
rbroken. De liberalen herwon -
dynamiek, die bij hun poli-
ivattingen past.
bet conglomeraat van negen
partijtjes bij elkaar bijna vijf
van de stemmen op zich wist
ligen. is op zijn minst beden-
lr blijkt uit. dat Nederland
onaanzienlijke groep kiezers
aan werkelijke politieke be-
fding nog niet toe is..
menhangende demagogie
beer Van Rappart heeft ge-
Dog niet 1 procent van de kie-
gesproken. Maar de Boeren-
feft ongeveer de omvang van
de CPN' bereikt. Ongetwij-
dit vooral te danken aan de
ingen van het Landbouw-
i Hollandscheveld. De veront-
ing, die hierover is ontstaan,
:bt.
leze nu op een zo duidelijke
nt uitdrukking is gekomen,
jn voordelen. Maar of de heer
ten zeerste de aangewezen
om de problemen van de boe-
d op te lossen, en ten tweede
is. een constructieve bijdrage
nationale politiek te leveren,
og ernstig te bezien,
de PSP merkt het Handels
dat deze opnieuw heeft laten
it zij op een betrekkelijk ge
ur vaste aanhang kan reke-
ezers, die uit balorigheid hun
tbrengen. maar ook velen die
atoombewapening oprecht
zijn voelen zich tot de
nfchorst en de zijnen aange-
Verder mag men aannemen,
PSP zich opnieuw bevestigd
ls toevluchtsoord voor jonge,
calisme geneigde kiezers.
llgemeen Dagblad vindt
|kte winnaar bij deze verkie-
Iltoer Koekoek. De belangrijk-
I er is het kabinet-De Quay in
eel. Het waren bepaald niet
ren. die Koekoek stemden, al-
de drie grote steden verza
melde de boerenpartij al 17.000 stem
men. Zij hebben in grote meerderheid
een proteststem willen uitbrengen.
Veel grotere invloed heeft het suc
ces dat men het kabinet-De Quay
mag toekennen. De vier regeringspar
tijen samen hebben dan wel iets ge
wonnen. maar na vier jaren regeren
mag dit kabinet constateren dat de
kiezers het hun vertrouwen hebben
doen behouden. Hard was de klap
voor de PvdA. Het Algemeen Dagblad
vraagt zich af waar de socialistische
stemmen gebleven zijn.
De conclusie vindt het blad echter
duidelijk; een regeringsformatie als
die van het kabinet-De Quay maakt
voor de komende periode weer heel
goede kansen. Immers, de socialisten
kunnen onmogelijk zeggen, dat uit
deze uitslag blijkt, dat de kiezers hen
een aansporing hebben gegeven in de
regering terug te keren.
De Tijd-Maasbode noemt de
twee meest kenmerkende bijzonder
heden van deze verkiezingsuitslag het
verlies van de PvdA en de winst van
de kleine partijen. Aangezien in de
afgelopen vier jaar de PvdA de oppo
sitiepartij bij uitstek was, betekent
deze uitslag, dat de ontevredenheid,
voor zover zij tegen het gevoerde re
geringsbeleid gestond, zich niet heeft
geuit in adhaesie aan de parlemen
taire oppositie, maar zich op nega
tieve wijze heeft afgewend van de
grote partijen, oppositie- of rege
ringspartijen. die hier te lande de po
litiek uitmaken.
Het zijn de reactionair getinte
splintergroepen, die geen enkel voor
uitzicht hebben bij de kabinetsfor
matie of bij de bepaling van de grote
lijnen van het beleid een rol te spe
len. die zich de sympathie hebben
verworven van dat deel van het kie
zerskorps. dat blijkbaar een afkeer
gevoelt van wat met zo weinig begrip
voor de werking van de democratie
„het politieke gedoe" wordt genoemd.
Er is geen enkele reden zich over een
dergelijke negatieve instelling van dit
deel van het kiezerskorps te verheu
gen. Men hoeft nog niet met de heer
Suurhoff. voor wie de druiven wel
zuur waren, te dramatiseren en de
democratie de verliezer van de stem-
busuitslag te noemen, een gezond ver-
Schijnsel is de vooruitgang der kleine
partijen toch niet.
„Voor de Partij van de Arbeid ls de
uitslag van de verkiezingen een zeer
grote teleurstelling geworden. Win
naar is de KVP. De balans is in haar
voordeel doorgeslagen", aldus het
commentaar van Het V r ij e Volk.
Dit blad vindt het opmerkelijk, dat de
PSP in vele gemeenten na de Staten
verkiezingen niet meer heeft gewon
nen. Het schijnt dat deze partij voors
hands haar hoogtepunt heeft bereikt.
Het spreekt van zelf, dat de Partij
van de Arbeid zich op de uitslag zal
moeten bezinnen. Met name zal haar
tegemoet worden gevoerd dat het Ne
derlandse volk niet gediend is van
politiek op langere termijn.
Trouw heeft verkiezingsuitslag
niet met 'n onverdeelde vreugde ont
vangen maar toch is er oepaald reden
tot dankbaarheid. De ARP liep iets
Als ow kinderen zo dol
zijn op HERO, wéét dat
ze iets goeds, iets gezonds
drinken! Verkwikkend, ver
frissend, fruitzuiver Hero,
de parelendste aller dran
ken- Ensmaak voor
tien: Cassis, Cerise, Ana
nas, Grapefruit, en boven
dien: Perl, Sinas, Citroen,
Appelsap, Frambozen en
Tomatensap óók in grote
gezinsfles.
helemaal
üw smaakt
Afscheid bij
tger des Heils
it.-kol. Gladpootjes
met pensioen
-®uziek, handgeklap en een
applaus onthaalde gister
en overvolle congreszaal van
des Heils aan de Haagse
ht de commandant van
des Heils in ons land, W.
en de scheidende divisie-
tan de Zuid-Nederland-divi-
lenant-kolonel Gladpootjes
•chtgenote.
tonel Gladpootjes verlaat het
pensioen, na een langdu-
TW achtereenvolgens in Su-
Cura<;ao. Hilversum, Gronin-
I Indonesië. Na de oorlog
het Leger als divisie-offi-
"i de Oost-Nederland en de
divisie. De laatste vijf jaar
Werkzaam in Den Haag.
«scheidsbijeenkomst werd ge-
landelijk commandant W.
De commandant sprak
ddend woord, waarin hij op de
Oudste inwoonster
van Nederland in
Nijmegen overleden
Op 105-jarige leeftijd is in Nijme
gen overleden mevrouw M. Kors-Dik-
ker, de oudste inwoonster van Ne
derland. Mevrouw Kors, de moeder
van de oud-voorzitter van de KRO.
prof. mag. dr. J. B. Kors O.P., werd
op 11 april 1858 in Amsterdam ge
boren.
Op haar 105de verjaardag ontving
zij nog een talrijk bezoek, waarbij zij
een zeer vitale indruk maakte.
De oudste inwoonster van Neder
land is thans waarschijnlijk mevr. J.
A. de Bree uit Hoogkerk in Gronin
gen, die vandaag juist 105 jaar wordt.
verdiensten van de scheidende heils
officier wees.
Luit-kolonel Gladpootjes wordt op
gevolgd door brigadier J. B. Hoevers
thans divisie officier van de Oost-
Nederland divisie wiens plaats in
middels is ingenomen door brigadier
A. G. Schram uit Den Haag.
achteruit, maar minder dan velen
hadden verwacht. Gezien de stormen,
die er in de ARP gewoed hebben, was
enige achteruitgang wel te verwach
ten maar de trouw aan en de liefde
voor de beginselen heeft het bij de
AR gewonnen van de irritatie. ..Deze
verkiezingen hebben nog iets anders
bewezen. En dat is. dat er een boeren-
probleem Ls. Dat is niet het probleem
van het Landbouwschap, maar dat is
het vraagstuk van een in de Neder
landse economie passende levensvat
bare boerenstand. Het is duidelijk,
dat het nieuwe kabinet dit vraag
stuk op radicale wijze zal moeten aan
pakken en dat wij in Nederland tot
een duidelijke structurele hervorming
op agrarisch gebied moeten komen",
aldus het commentaar van Trouw.
Het was ook en vooral de KVP, die
in de afgelopen verkiezingsstrijd op
nieuw haar bestaansrecht als levens
beschouwelijke partij tegenover de
Partij van de Arbeid moest verdedi
gen, zo schrijft De Volkskrant,
die vervolgens vast stelt, dat de KVP
de aanvallen van de socialistische op
positie uitstekend heeft weerstaan en
zich bijzonder goed heeft gehouden
door zelfs naar 50 zetels te klimmen.
De komende formatie zal wellicht
niet gemakkelijk zijn, omdat eerst in
de komende dagen kan blijken hoe de
VVD en vooral de PvdA hun terug
gang politiek zullen verwerken.
epatrianten lunzen
(Van onze Haagse correspondent).
De Haagse politie heeft in een café
in Scheveningen een 47-jarige verte
genwoordiger aangehouden, die in de
afgelopen drie maanden vijftien re
patrianten uit Nieuw-Guinea heeft
opgelicht. De man. naar wie al enige
weken gezocht werd door de politie,
j beloofde de repatrianten een huis.
Hij vroeg daarvoor leges-gelden en
inde alvast huurbedragen voor in to
taal ongeveer zesduizend gulden.
De vertegenwoordiger, die geen vas
te woon- of verblijfplaats heeft, ope
reerde in heel Den Haag. Hij zocht
de repatrianten op en bood hun al
lerlei apparatuur, o.a. koelkasten,
aan. Als zij opmerkten, dat zij derge
lijke grote stukken niet plaatsen kon
den. omdat zij geen huis hadden, zei
de man, dat hij daar gemakkelijk
voor zorgen kon. Hij had vele rela
ties. die hem en dus de repatrianten
in de nieuwe wijk Mariahoeve wo
ningen konden bezofgen. De huizen
zouden steeds over drie maanden
te betrekken zijn. De repatrianten
liepen er in vele gevallen grif in en
betaalden het gevraagde leges-geld
of telden de huur voor een lange ter
mijn uit. Op deze manier kreeg de
vertegenwoordiger zesduizend gulden
bij elkaar. Hij zou deze praktijken
ook in Noord-Brabant gevoerd heb
ben, maar in dit gebied zijn nog geen
aangiften binnengekomen. De man is
al verscheidene malen veroordeeld
wegens oplichting.
De Nieuwe Rotterdamse
Courant, schrijft ondermeer dat
het betrekkelijk succes van de nieuwe
lijsten op het eerste gezicht het op
merkelijkst lijkt. Maar van meer be
tekenis voor het toekomstige lands
bestuur acht dit blad toch de achter
uitgang van de PvdA.
Het gedrag van de kiezers nader be
ziende zegt de NRC dat zü zich in
ruime mate hebben laten lokken door
nieuwelingen, van wie weinig con
structiefs is te verwachten. Het blad
meent, dat de kiezers daarvoor aller
minst een compliment verdienen.
Er is weinig in de verkiezingsuitslag
dat tot voldoening stemt", constateert
„Het. Parool" ..Het is geen voordeel,
dat het overwicht van de KVP nog is
versterkt. Beschamend noemt het
blad het feit, dat de PvdA niet min
der dan vijf zetels heeft verloren. Dat
de PSP haar zeteltal heeft verdub
beld kan volgens Het Parool niet tot
vreugde stemmen. „Het moest haast
een schok geven", zo vervolgt het
blad. „Dat de Boerenpartij van de
heer Koekoek in één slag drie zetels
I heeft verworven".
j „Wat de PvdA betreft, die heeft met
haar activiteiten zeer duidelijk niet
i tot de verbeelding kunnen spreken.
Daar komt vermoedelijk bij. dat ze
naar schijn en inhoud in haar oppo
sitie ook niet altijd in de roos heeft
geschoten".
Proceskosten komen voor rekening
van Nederduits Herv. Kerk
Albert Geyser, de 43-jarige Zuidafrikaanse theoloog, die op
beschuldiging van ketterij uit de Zuidafrikaanse Nederduits Her
vormde Kerk. de op een na grootste der protestantse kerken in
de Unie. was genet, is gisteren door deze kerk in ere hersteld.
Hij heeft ook zijn bevoegdheid als predikant weer teruggekregen.
Prof. Geyer was in mei 1962. na een
proces met gesloten deuren, dat zes
maanden had geduurd, door een uit
dertien leden bestaande commissie
van de Nederduits Hervormde Kerk
schuldig bevonden aan ketterij. Hij
kon tegen deze uitspraak in beroep
gaan bij de algemene synode der kerk
en bij het Zuidafrikaanse hoogge
rechtshof.
Na de behandeling van zijn zaak
door het hof hebben deze commissie
en hijzelf een gemeenschappelijke
verklaring uitgegeven. Hierin wordt
gezegd dat de uitleg, die de commissie
heeft gegeven aan Geysers mening
over de christologie (dat deel der
theologie, dat handelt over de per
soon van Christus), „onopzettelijk on
juist" is geweest.
In de verklaring wordt voorts ge
zegd dat de commissie, „In een geest
van christelijke broederschap", heeft
bepaald dat alle kosten, die verbon
den waren aan het door prof. Geyser
ingestelde beroep, voor rekening van
de Nederduits Hervormde Kerk zul
len komen.
De aanleiding tot het proces was
een klacht, die drie studenten van
prof. Geyser tegen hem hadden inge
diend op grond van „ketterse uitleg"
van de brief van Paulus. aan de Fi-
lippenzen. vers 6 tot 11 (onderwerp:
„Het voorbeeld van Christus"».
De Zuidafrikaanse Nederduits Her
vormde Kerk gaat er van uit dat zij
slechts blanken als lidmaten kan
aanvaarden. Prof. Geyser had aan
gevoerd dat dit in strijd is met de
Heilige Schrift,
In de door de commissie van de
Nederduits Hervormde Kerk en prof.
Geyser uitgegeven verklaring wordt
nog gezegd dat partijen een onderling
overleg zijn begonnen, nadat de pro
fessor donderdag j.l. voor het hoogge
rechtshof had verklaard dat hij de
geloofsbelijdenis van de kerk onder
schreef.
„Het schijnt, dat er op dit punt ten
tijde van het proces tegen professor
Geyser een misverstand heeft be
staan. dat thans is opgehelderd", al
dus de verklaring.
Besloten wordt met de mededeling
dat prof. Geyser heeft verklaard de
geloofsbelijdenis van Athanasias
«kerkleraar uit de vierde eeuw. die
zich ondermeer heeft doen kennen als
een krachtig bestrijder van de leer
van Arius) altijd te hebben onder
schreven.
De commissie heeft zijn verzekering
aanvaard.
De meest krachtige
handige steelstof
zuiger uit de
grootste fabriek
voor electrische
huishoudelijke
toestellen in
Haagse jongen was
aeht dagen zoek
(Van onze Haagse correspondent).
Hendrikus van der Leeuw, een
veertien jarige Haagse jongen is acht
dagen spoorloos geweest. Men ver
moedde bij de politie, dat de jongen
niet naar huis durfde terugkeren.
Gistermiddag berichtte de Amster
damse politie, dat Hendrikus was
aangehouden, terwijl hij rondzwierf
in de ruïne van de in de afgelopen
winter door brand verwoeste winkel
van C. en A. aan het Damrak. De
jongen verklaarde al die tijd in par
ken de nacht te hebben doorgebracht, i
cr* VAMPYRETTE
ALU DE LUXE f 135.-
Polirette f 145.-
Tapijtklopper f123.-
Populair over de hele
wereld: de vlot han
teerbare steelstofzui-
ger. AEG Vampyrette
de Lu'xe. Hangt in een
klein hoekje altijd voor
onmiddellijk gebruik
gereed. Heel krachtig,
heel handig. Papie^èn
stofzakken. Geen rom
mel. Practische hulp
stukken. En uit te
breiden met vloer-
wrijver of met de spe
ciale tapijtklopper
Zuigen, kloppen en
borstelen of wrijven
met 2 krachtige mo
toren. Uniek. AEG.
AMSTERDAM
metdeproducten AEG,
Telefunken en Osram
Wereldvermaard
sinds mensenheugeni:
Nu niet nog meer
sell ietoefen ingen
B. en W. van Vlieland hebben het
ministerie van Defensie per telegram
laten weten, dat ze in principe afwij
zend staan tegenover diens verzoek
om in de gehele maand mei, gedu
rende één week in juni en één week
in juli, schietoefeningen met tanks
op de Vliehorst te mogen houden. De
burgemeester van Vlieland, de heer
A. Anker, deelde ons mee, dat het in
principe afwijzen van het verzoek ge
baseerd is op drie hoofdbezwaren.
Ten eerste verwacht men, dat de vo
gelstand te veel hinder van het schie
ten zal gaan ondervinden (zelfs in
ternationale instanties op natuurwe
tenschappelijk gebied hebben daarop
gewezen» en ten tweede verwacht
men te veel hinder voor de plaatse
lijke bevolking. In de derde plaats
denkt men, dat het toerisme en de
recreatie er door getroffen zullen
worden.
Een woordvoerder van het minis
terie van Defensie zei ons dat de
principiële afwijzing van Vlielands
B. en W. wordt bestudeerd.
Hü zei voorts, dat uitbreiding van
de schietoefeningen onder meer no
dig geacht wordt in het kader van de
mechanisatie van de landmacht,
daarop het logisch te vinden, dat
De burgemeester van Vlieland zei
waar men er in ons land een leger
op na moet houden dit leger ook
de gelegenheid moet hebben om
schietoefeningen te houden. Het
schieten van 1 september tot 15 april
was wel hinderlijk, zo zei hij, maar
het kon toch gemakkelijk. „Tegen
een uitbreiding van de schietoefenin
gen hebben we echter bezwaren".
Zo te zien zijn premier prof
De Quay en de minister van Bui
tenlandse Zaken. mr. Luns. wel
tevreden over de verkiezings
resultaten van de KVP.
Advertentie
(Van onze correspondent in Bonn).
De controverse tussen de over
heid en de pers in West-Duits-
land, die vorig jaar herfst met de
inval in de redactie-bureaus van
Der Spiegel een hoogtepunt be
reikte, spitst zich weer toe.
Ditmaal richt het overheidsge-
schut zich tegen de televisie,
waarvan al sinds maanden be
weerd wordt dat zij eenzijdig-
kritische programma's uitzendt,
beheerst wordt door linkse in
tellectuelen" (een uitdrukking
uit de tijd van Göbbels) en on
juist voorlicht.
De christen-democraten hebben het
daarbij vooral voorzien op Gerd von
Paczensky, de leider van een uitmun
tend actualiteiten programma, dat
Panorama heet. In dit Panorama
worden tweewekelijks allerlei kwes- j
ties onder de loep genomen, kritisch
en analyserend. Enkele onderwerpen,
die de laatste maanden behandeld
werden: de Spiegel-affaire, de Bild-
zeitung, de toestanden in de mijnen
I aan de Saar.
Door de ongezouten behandeling
van vaak netelige kwesties is Pano-
rama veruit het populairste politieke
1 programma geworden, dat het Deut-1
sche Fernsehen eerste programma)
uitzendt. Van alle televisiekijkers,
zon 18 miljoen, kijkt bijna de helft
geregeld naar Panorama. Tussen de
75 en 80 procent van hen noemde bij
een recent opinie-onderzoek de uit
zending uitstekend of goed. Slechts
3 tot 5 procent vond Parorama slecht
Tot deze laatste piepkleine min
derheid hoort kennelijk de partij
leiding van de Christen-Democra
tische Unie. die er haar zinnen op
gezet heeft Von Paczensky af te zet
ten. Eerst begon, men met een boycot
van het programma, die inhield'dat
geen enkele CDU-politicus zich meer
voor de uitzending liet interviewen.
Deze boycot die bij geschillen tus
sen de CDU en de socialLsten bete
kende dat alleen de SPDers hun
standpunt uiteenzetten, was de reac
tie op de felle kritiek van Panorama
op het optreden van de regering in
de Spiegel-affaire Wel liet Von Pac
zensky in zijn Spiegel-uitzending de
autoriteiten uitvoerig aan het woord
komen, maar hij betrapte hen. het
geen overigens niet moeilijk was. op
allerlei tegenspraken en leugens
waardoor het effect voor de hoge he
ren in Bonn vernietigd was.
Bij dc interview-boycot is het ech
ter niet gebleven. Von Paczenskv's
contract met de Hamburgse Nord-
Deutsche Rundfunk als leider van
Panorama loopt op 31 oktober af.
Verlenging ervan is afhankelijk van
de goedkeuring van het bestuur van i
de NDR. De vier CDU-leden van dit
bestuur nu hebben aangekondigd
door weglopen uit de vergadering het
bestuur onvoltallig te zullen maken,
zodat een reglementair besluit over
een verlenging van het contract on-
mogelijk wordt.
De christen-democraten beweren
namelijk, dat het tegenover de be
taler van kijkgelden onverantwoord
is Voh Paczensky voor zijn „tweede
rangs journalistieke werk" in dienst
te houden en honorarium te betalen.
De onwaarachtigheid van dit argu
ment springt in het oog, als men het
succes van Parorama volgens de hier
boven weergegeven resultaten van
het opinionderzoek bekijkt.
Niet uit verantwoordelijkheidsbesef
teeenover de kijker lijkt de CDU Von
Paczensky te willen ontslaan, maar
meer om een lastige en invloedrijke
criticus kwijt te raken. Het is echter
de vraag of dat juridisch allemaal
maar kan. Volgens paragraaf 12 van
het staatsverdrag tussen de deelsta
ten Hamburg. Sleeswijk-Holstein en
Nedersaksen zijn de leden van het
televisie-bestuur der NDR verplicht
de belangen van de Nord-Deutsche
Rundfunk te dienen. Uitdrukkelijk
wordt het hen verboden bijzondere
belangen een rol te laten spelen. In
het geval Von Paczensky staat echter
vast dat de vier CDU-leden hun par
tijbelang dienen en niet dat van de
NDR. die, volgens de èhquête met
Panorama immers een van zijn groot
ste successen boekt.
Het is een onverkwikkelijke zaak,
die weer bewijst dat vrijheid van pers
en meningsuiting door de Westduitse
regering alleen dan gewaardeerd
wordt, als dat niet leidt tot kritiek
op haar. Voor de Westduitse kijkers
en de democratie in de Bondsrepu
bliek is echter te hopen dat het fris
se Panorama van Von Paczensky, die
overigens partijloos is en zichzelf
..een liberaal in oude stijl" noeirt, zal
kunnen worden voortgezet.
