geconcentreerde aandacht voor
Bach's „Matthaeus Passion
kunst
kaleiöoscoQp
Komend
in teken
operaseizoen
Wagner-V erdi
FRANKFURT TOONT MODERN
EN HISTORISCH SPEELGOED
Goede verwachting
weer gehonoreerd
Gré Brouwenstijn
en Arnold van Mill
in gastrollen
9Ex Animo9 in Stadsgehoorzaal
99
Iiip deze zegeltjes uit!
I KG GRATIS
eldbocte voor
-ou van Burg
ter
gastdirigenten
Waarschuwing tegen perfectie
door artsen en psychologen
NU MODERN WASSEN
WASMACHINE BLAUW
- a
Upgericht 1 maart 1860
Woensdag 10 april 1963
Zevende blad no. 30929
(Foto LD Holvast)
op een wijze, die zowel in muzi
kaal als religieus opzicht tege
moet komt aan de goede ver
wachtingen. welke men ervan
heeft.
Ook nu mocht daarvopr grote
dankbaarheid zijn!
H.
ACHS MATTHAEUS PASSION trekt telkenjare de groot
ste belangsteling: begrijpelijk in een onrustige tijd. welke als
•elf bij talozen het verlangen naar enkele uren van inkeer doet
(taan.
kinds vele jaren verzorgt Herman de Wolff met zijn „Ex Ani-
'-koor de uitvoering in onze stad. Hij maakte een ..traditie",
ft reeds duizenden en duizenden nader tot dit onvergankelijke
rk gebracht, met sterke toewijding, met hart en ziel.
iessievelijk is een niveau ont-
dat grote aandacht verdient,
folffs visie is in de loop der tü-
aan veranderingen onderhevig
st en ook gisteravond trof het
stampvolle Stadsgehoorzaal hoe
nsie nog steeds wisselend, doch
d" blijft, zodat er geen gevaar
in de routine te blijven steken,
nmag het op verschillende pun-
«eens zyn met de opvatting en
cht bezwaren koesteren tegen de
snellere tempi, die De Wolf
te moeten huldigen met de
i verbonden gevaren: èèn ding
ter, er is géén gevaar voor mo
de.
uitvoering was vooral na de
f— boeiend genoeg om het audi-
x tot de laatste noot mee te
leven met deze lijdensgeschie-
in tonen, welke ook zo veel-
gelegenheid biedt tot medita-
overpeinzingen. De spanning
in dat tweede deel. waarin
dus' Kruisdood beschreven wordt,
bij ook de aardbevingsscène tot
dramatische climax uitgroeit.
Snelle tempi
11s een ontzaglijk zware opgave,
deze .Matthaeus Passion", waar
wij de muzikale en geestelijke
den reeds herhaaldelijk uitvoerig
^-even, in volkomenheid uit te
k steeds werkt De Wolff met zijn
geen en beschaafd zingend koor
en ernstig, om er een aangrij-
8 illustratie van te geven,
passages, waarin hem dat lukt.
m meer en meer. waarbij ook de
nchtigheid, welke aan deze Pas-
inherent is, meer en meer ge-
sterd wordt. De kennelijke voor
voor vlotte en soepele tempi,
Wolff thans blijkbaar in zijn
Hel heeft geschreven, doet het
tl echter wel eens aan fijnzin-
ad inboeten en heeft ook soms
evolg, dat de ontroerende, mys-
vergeestelijke in het gedrang
ie zouden wij niet graag willen
n: daarom zij met nog ster-
undrang dan een vorige maal
i een al te hevig opvoeren van
pnse verloop gewaarschuwd. Af
lijkt het een wat schadelijke
top met de tijd te worden, om
vooral niet veel later dan ruim
tot een einde te komen.
Solisten
m
Advertentie
/gïSü.
[t_>k
«SUNDRÓP
ze helpen U.op weg naar
SUNDROP BANANEN
Vraag Uw fruit-leverancier
om de spaarkaart!
televisie-spelleider Lou van
I* gisteren in Frankfort tot 200
boete veroordeeld wegens bele-
d van de journalist Heinrich
Uit Lauterbach. Hij moet bo-
de beledigende woorden
ik terugnemen.
Journalist had in zijn krant
'geleverd op televisiespelen van
Burg Toen kort daarop op 11
.»T*n het vorige jaar, een andere
;!x*erker van het blad dc Neder-
spelleider om een interview
t liet Van Burg zich op bele
gt wijze uit over diens collega.
De solistische vocale medewerking
heeft ditmaal zeker niet teleur
gesteld: integendeel: Een verrassing
was de Evangelist, de Belg Sylvain
Deruwe. Na een voorzichtig en vo
caal wat zwak begin, verkreeg zijn
voortreffelijk geschoolde instrumen
taal aandoende stem glans, kracht en
macht. Hij betoonde zich bovendien
een intelligent, beeldend verteller,
wiens voordracht ook geestelijk su
blieme momenten inhield.
De bas David Hollestelle bevredigde
ditmaal zangtechnisch uitermate in
de Christuspartij. Naar ons gevoel
was zijn voordracht echter wel eens
te ..aards-gebonden", hoewel waardig
en voornaam.
Met buitengewone belangstelling
namen wij kennis van de wijze waar
op de warm. sonoor en glanzend klin
kende bas Henry Blackmon de kleine
partijen en zijn aria's superieur be
handelde. daarbij blijk gevend van
een intense muzikaliteit. De tenor van
Jan Handerson eigende zich zeer wel
voor zijn moeilijke opgaven: zijn stem
zal zich. speciaal in de hogere regio
nen evenwel nog stérker moeten ont
wikkelen, om tot volle bevrediging
aanleiding te geven.
Evenals verleden jaar berustte de
sopraanpartij bij Nellv Groenevelt.
wier stem velerlei kwaliteiten bezit en
zich stellig goed voor Bachvertolkin-
gen eigent. Jammer, dat een zekere
scherpte nog steeds merkbaar is. wat
aan haar ongetwijfeld fraai getim-
breerd geluid lichtelijk afbreuk doet
Haar Bachbegnp heeft aan stylis
tisch inzicht gewonnen.
De alt Roos Boelsma verdiende haar
sporen in Bach reeds lang. Jammer
dat een zekere krampachtigheid haar
zang. welke daardoor een vrij mach
teloze indruk maakte, ditmaal ont
sierde.
Jaap Hillen (klavecimbel» en
Adriaan Blankenstein orgel» betoon
den zich rechtgeaarde steunpilaren.
De begeleiding was in handen van
het Rott. Philh. Orkest, dat gelukkig
niet routineus te werk ging en in het
algemeen in juiste samenwerking met
het koor verbonden bleef. Enkele le
den van dit orkest onderscheidden
zich bekwaam en vakkundig in solis
tische omspelingen.
Ook het jongenskoor, geïnstrueerd
door Jan van Kapel, heeft als
steeds een stralend-khnkende bij
drage geleverd.
Levensbehoefte
Een grot eschare. onder wie
zich ook dit jaar weer de thans
88-jarige ere-voorzitter van „Ex
Animo", dr. J. Riemens bevond,
heeft aandachtig en geconcen
treerd geluisterd en opnieuw be
wezen, de ..Matthaeus Passion"
als een levensbehoefte te willen
ondergaan. Dankbaarheid mag
Hierboven solisten en dirigent
tijdens de uitvoering van Bachs'
"Matthaeus Passion". V.l.n.r.:
Roos Boelsma (alt). Jan Han
derson (tenor), dirigent Herman
de Wolff. Henry Blackmon
(bas). Nelly Groenevelt (so
praan). Sylvain Deruwe (tenor)
en David Hollestelle (bas).
heersen over het feit. dat ook
Leiden „zijn" Matthaeus Passion
ieder jaar te horen krijgt en we)
Pianist Benno Moiseiwitsj
overleden
De in Rusland geboren, doch later
tot Engelsman genaturaliseerde pia
nist Benno Moiseiwitsj is gisteren op
73-jarige leeftijd in Londen overleden
Moiseiwitsj, die in een groot aantal
landen concerten heeft gegeven, ge
noot internationale vermaardheid om
zijn interpretaties van het werk van
romantische componisten. De kunste
naar werd in maart van dit jaar door
een lichte hartaanval getroffen, doch
men meende dat hij thans zo goed
als hersteld was.
H, VAN TUSSENBROEK
BEKEND POPPENMAKER
83 OVERLEDEN
Te Amsterdam is dezer dagen op
83-jarige leeftijd overleden de be
kende poppenmaker Harry van Tus
senbroek. Hij werd in Leiden gebo
ren en vervaardigde op zijn 40ste jaar
zijn eerste poppen. Op de Parijse we
reldtentoonstelling van 1937 won hij
de Grand Prix voor zijn marionetten.
Zijn creaties zijn bijzonder subtiel
van uitdrukking en even vindingrijk
als effectvol. De film „Tussenspel bij
kaarslicht" van Charles Huguenot
van der Linden heeft geheel betrek
king op Van Tussenbroeks poppen
wereld.
I En deze indruk mag niet ontstaan
dan liever enkele coupures aange-
ibracht
II uarderintr
„Ex Animo" intussen „staat" voor
de enorme taak.
Het koor zingt onwankelbaar, ge
disciplineerd, met raaie kleur en
meermalen met grote bewogenheid.
Muurvast zijn, naast de volkskoren,
de koralen. Met veel slagvaardigheid
is De Wolff ook ditmaal te werk ge
gaan. Hij kan gelukkig in elk opzicht
op zijn zangers en zangeressen, van
wie veel zeggings- en overtuigings
kracht uitgaat, bouwen. Er is be
weeglijkheid. naast beschouwelijkheid,
men geeft zich niet over aan een
sentimenteel romantiseren. En on
danks een menigmaal naar onze
smaak al te voortvarende aanpak,
blijft er toch ruim voldoende over.
om van de „Matthaeus Passion" in
deze visie, ruimschoots te genieten, er
innerlijk ten volle in op te gaan.
Het is geen geringe verdienste een
groot koorapparaal als dat van „Ex
Animo" zó in de hand te houden ge
lijk De Wolff dit doet. Wij willen hem
daarvoor onze waardering niet ont
houden, vooral ook voor het feit, dat
hij zich jaar in jaar uit met dezelfde
bezieling en toewijding aan Bachs ge
niale meesterwerk wijdt en daarbij,
ondanks de onhistorische massaliteit
van het geheel, ook aan de zang een
transparant karakter weet te ver
lenen.
Verklorinq van „trouw"
van Oostduitse schrijvers
De vereniging van auteurs in Oost-
Duitsland heeft een verklaring van
trouw aan de overheid gepubliceerd.
ZU zegt erin dat er met een aantal
auteurs „ernstige verschillen van
mening" zijn geweest over fundamen
tele kwesties van politiek en ideologie.
Deze waren echter overwonnen op
het partij-congres van januari j.l. en
op een conferentie van leden van het
Politbureau en schrijvers, die twee
weken geleden is gehouden. Op
laatstgenoemde bespreking heeft
partijleider Ulbricht de houding van
sommige schrijvers „semi-anarchis-
tisch" genoemd. Partij-ideoloog Kurt
Hager sprak van „nauwelijks verho
len aanvallen" op de Staat.
Jacob Maris -
jeugd prijzen
Het bestuur van de Jacob Maris-
stichting heeft besloten voor 1963
drie Jacob Aarisjeugdprijzen. elk be
staande uit een zilveren legpenning
en een bedrag van f 500, alsmede drie
materiaalprijzen elk groot f 250 uit te
loven.
Van een keuze uit de ter mededin
ging ingezonden werken zal in het
Haagse Gemeentemuseum van 31 mei
tot en met 23 juli a.s. een tentoon
stelling worden gehouden. De prijzen
zyn beschikbaar gesteld voor werken
op het gebied van de schilderkunst,
de beeldhouwkunst en de grafische
kunst.
Gegadigden voor de prijzen dienen
op 1 januari 1963 de leeftijd van 28
jaar nog niet te hebben bereikt en
woonachtig te zijn in 's-Gravenha-
ge of een der randgemeenten.
Expositie over
<le Hugenoten
Ter gelegenheid van de Franse
week die in Nederland in het najaar
zal worden gehouden, wordt een ten
toonstelling over de Hugenoten inge
richt in het stedelijk museum „Het
Prinsenhof" te Delft. De expositie zal
I omstreeks half oktober worden ge-
opend.
De belangrijkste archiefstukken die
getoond worden zijn het Edict van
Nantes en de herroeping daarvan.
Deze stukken komen uit Frankrijk.
De directeur van het museum, drs.
D H E Bolten. hoopt dat afstam
melingen van de Hugenoten die nog
over documenten of ander materiaal
beschikken, zich met hem in verbin
ding willen stellen en eventueel dat
materiaal voor de expositie in bruik
leen zullen afstaan.
De algemeen muzikaal leider van de Nederlandse Opera. Franz
Bauer-Theusslzal een aanzienlijk deel van de werken leiden die
op het repertoire van het seizoen 1963-196-1 staan. o.a. ..Die Wal
kure" van Wagner. ..Vorst Igor" van Alexander Borodin, en ..Die
Schule der Frauen" van Rolf Liebermann. die in het winterseizoen
aan het speelplan zullen worden toegevoegd.
Voorts zal hij dirigeren "Lohengrin "Fidelio" waarin Gré van
SwolBrouwenstijn de rol van Leonore zal vervullen). "Nabucco'
en Die Zauberflöte"
Naast Bauer-Theussl zullen als di
rigenten optreden Arrigo Guarnieri,
Johannes den Hertog en Leo Dric
htlijs. Als gastdirigenten worden ver
wacht Alberto Erede, Bernard Hai-
Kijkje in grootmoeders poppenkeuken
MET een kijkje in grootmoeders van koper en tin blinkende pop
penkeuken begint de rondgang door een van de aardigste ten
toonstellingen. die Frankfurt deze winter heeft georganiseerd. Pop
pen en speelgoed uit drie eeuwen" heet deze vrolijke expositie, waar
in een stukje cultuurgeschiedenis van de oude handelsstad, maar ook
de onveranderlijkheid van bepaa'de wensen en hartstochten van het
kind zichtbaar wordt. De moderne in spijkerbroek gestokenschool
jongen speelt met zijn diesellocomotief precies zo vol overgave, als
vroeger zijn grootvader met het blikken spoortreintje en het kleiiiste
meisje, dat vol verrukking de blinkende potten en koekvonnen in
grootmoeders poppenkeuken bekijkt, kookt voor haar poppen-
kinderen op het elektrische miniatuur fornuis met hetzelfde plezier
als haar grootmoeder op het met houtskool gestookte roetende mon
ster.
Rariteiten
Onder de geëxposeerde voorwerpen
bevinden zich vele rariteiten: zo ziet
men er een dnewielige poppewagen
uit het jaar 1860 destijds de „dernier
en" in alle Frankfurter burgerhuizen
(deze wagens waren oorspronkelijk
afkomstig uit Parijs!), er zijn ele
gante Rococo-, Biedermeier- en Vic
torian dames naast poppen in kleder
dracht uit vele delen van Europa.
Uniek zijn de vele soorten tinnen fi
guren: schutters, circusartiesten en
soldaten, toneel- en paradijsscenes, zo
sierlijk vervaardigd en beschilderd,
dnt zelfs een volwassene het nauwe
lijks waagt, ze aan te raken. Ook de
collectie pronk- en staatscalèches
vertegenwoordigt voor verzamelaars
grote waarde. Het mooiste exemplaar
daarvan is een achtspannige Vene-
tiaanse karos uit het broemde „Nurn-
berger Offizin". Een curiositeit is een
uit tin vervaardigde Frankfurter
weekmarkt: bloemen- en worststal-
letjes, een krakelingenbakkerij en
aanprijzende marktvrouwen gaven in
elk detail de atmosfeer van een geza
pige tijd weer.
Aanpassen!
Blijkt uit de historische stukken
reeds duidelijk het „internationale
karakter" van het kinderspeelgoed,
bij de moderne voorwerpen, die op de
tentoonstelling vertegenwoordigd zijn
wordt dit nog duidelijker De orga
nisatoren hebben vijftig speelgoedfa
brikanten uit binnen- en buitenland,
die in de vakwereld een goede naam
Bij het spelen met deze prach
tige poppenkeuken leerde de
kleine poppenmoeder anno 1850
ongemerkt de omgang met huis
houdelijke voorwerpen.
verworven hebben door de vervaardi
ging van goed en verantwoord speel
goed. verzocht hun produkten in te
zenden.
Zo vinden wij naast Javaanse
schimmenspelfiguren uit de tijd rond
de eeuwwisseling moderne marionet
ten- en poppenkastfiguren uit Italië
en Nederland; een Engels kinder-
scrabblespel en Scandinavische lego
bouwstenen, vertegenwoordigen de
afdeling „gezelschapsspelen" en enige
„Kathe Kruse" poppen voelen zich in
het Franse en Westduitse poppen-
meubilair helemaal thuis
Met deze keur van goed modern
speelgoed hopen de initiatiefnemers
van de tentoonstelling waarbij be
halve kunsthistorici ook kinderpsy
chologen. doktoren en opvoedkundi
gen behoren de grote en kleine
tentoonstellingsbezoekers op de bete
kenis van goed speelgoed te wijzen.
Vele storingen in de ontwikkeling en
psychische afwijkingen bü kinderen
worden volgens de geleerden veroor
zaakt door het spelen met verkeerd
gekozen speelgoed, dat te zeer op
„perfectie" is afgestemd. „Speelgoed
moet wat materiaal en vorm betreft,
eenvoudig en aan de leeftijd van het
kind aangepast zijn. het moet de fan
tasie van het kind bezig houden en
sQn speelkracht gedurende een lange
tijd stimuleren", dit is het principe,
waarvan men bij het kopen van
speelgoed dient uit te gaan.
tink. Jaroslav Krombholc en Fran
cesco Mnlinari-Fradelli. Met Roberto
Benzi staat men in contact voor de
leiding van enkele voorstellingen van
„Werther" van Massenet. Een en an
der heeft de intendant der opera,
mr. Evert Cornells, op gisteren ge-
ferentie meegedeeld.
Verwacht wordt dat het reper
toire do- 'Jpera eind augustus 89
werken zal omvatten. Peter Scharoff
zal Vorst Igor (welke opera in het
Duits wordt gegeven) regisseren en
Hans Hotter .Die Walkure", waarin
hij tevens de Wodan-partij zal zin
gen Er zal een aantal opvoeringen
worden gegeven van „De vier huis
tirannen van Ermanno Wolf-Ferrari,
welk werk sedert 1958 niet meer op
het programma voorkwam. Het wordt
gebracht in de bestaande Nederland
se vertaling.
De orkestrale medewerking verleent
het Kunstmaandorkest dat voor alle
voorstellingen is geengageerd. Alleen
zo was het mogelijk dit werk te
brengen, anders zou men dit niet
kunnen doen door repetitiemoeilijk-
heden.
Van Wagner wordt, mede in ver
band met een herdenkingsjaar (150-
ste geboortedag», een serie opvoerin
gen van Lohengrin gegeven. Tevens
wordt dit jaar de 150ste geboortedag
van Verdi herdacht. Van hem zal
een zestal composities ten gehore
worden gebracht gebundeld in een
speciaal erdi-abonncment. Het zijn:
„Rigoletto". ..Othello". „La Forza del
destino", „Don Carlos". „Nabucco" en
„Un ballo in Maschera".
Verder zullen enkele herhalingen
worden gegeven van de deze zomer
in het Holland Festival gegeven voor
stellingen van Rusalka (in het Tsje
chisch). Er ztjn noe onderhandelingen
gaande met een Italiaans gezelschap
om ook ;n het komende seizoen een
nog niet hier gespeelde Italiaanse
opera naar ons land te brengen. Van
de herhalingen van het oude reper
toire werden o.m genoemd: ..Der
Bettelsturi<V»t". „Hoffmanns vertel
lingen". ,.1'Elisir d'amore". „Tosca",
.Faust". „Cavalleria Rustieana". „I
pagliacci". „Don Giovanni" <Hai-
tink zal een aantal daarvan dirige
ren' Voor het winterseizoen staan
totaal 24 werken op het programma.
In het komend seizoen zal Arnold
van Mill aan een serie voorstellingen
medewerking verlenen. Onderhande
lingen zijn nog gaande met Guus
Hoekman. Theo Bailev en Sciplo Co
lombo.
Het Nationaal Ballet zal met een
groot aantal van zijn leden mede
werken aan de uitvoering van Vorst
Igor, waarvoor Sonia Gaskell de
choreografie zal ontwerpen Voor het
Holland Festival 1964 zal men uit
vier in opdracht geschreven een-acter
opera's er twee kiezen. Vorig jaar
gaf het Holland Festival zelf drie
opdrachten aan Ton de Leeuw. Jur-
riaan Andriessen en Guillaume Lan-
dré De vierde wordt gecomponeerd
door Bertus van Lier.
Het directielid mr. J. den Daas ael
dat er een toenemende belangstelling
voor de opera is. Deze toeneming is
echter in Amsterdam, waar meer
voorstellingen worden gegeven dan in
Rotterdam. Den Haag en Utrecht,
minder dan in deze laatste drie ste
den.
met Reckltt»
De trots van alle burger
vrouwen rond het jaar 1860 was
een driewielige kinderwagen.
Natuurlijk gingen ook de klei
ne meisjes volgens de mode uit
rijden.
