VERKENNINGSTOCHT IN HET BOS Kom er
ACHT-er
bij
A'
O
Combinaties die ojr
tovenarij gelijken
De moeilijkheid goed
tegenspel te vinden
4
H
i
1 w
B
i
l
i i
m i
i
ft
IA 1
i
3
a
':j
3
I
a i
I oorlopig nog een knie boel de
Hongarije zoekt
contact niet liet
cultureel
Westen
m
Maand
door Sjouke van der Zee
Kom er ACHT-er
4"). 1
1 4
Zaterdag 6 april 1963
Pagina 4
KIJKJES IN DE NATUUR
MUn
langs bekende
winter
me niet
gelvolk
zaten elkaar zo vinnig
vooral, de zanglijster, onverwachts
teruggekeerd van de lange leis,
zong al geruime tijd zo veel belo
vend. zo uitnodigend, dat ik het
niet kon laten, ik moest en zou .de
boer op", om langs de weggetjes alle
bekende plekjes eens te inspecteren.
MUn indruk kan ik heel kort sa
menvatten: een kale boel! Weinig
elzekatjes in bloei, geen byen o<> de
wilgen. Alleen de vroegste onder de
vroegen, de hazelaar, heeft zich ge
wonnen gegeven en laat z'n uit-ge-
le meeldraadkatjes stuiven in de
wind, heeft zün helderrode stamper
bloempjes open gezet voor het zon
licht. Onder de dorre bladeren ste
ken allerlei planten nun neuzen al
omhoog, maar we zijn zeker een
maand achter bij de normale ja
ren!
En aan de bosranden met hun
begroeiing van braamstruiken,
kamperfoelie, hulst en klimop, daar
is 't eerst recht misère en wat die
klimop betreft, om van te schrik
ken. Want eerst nu kunnen we
zien. hoe erg het wild heeft huisge
houden om aan de kost te komen.
Eerst wist ik niet goed. wat ik in
de verte zag; het leek. alsof
de donkere bomen met witte
blote voeten op de bosgrond ston
den, maar toen ik dichterbij kwam,
zag ik de dikken touwen van de
klimop, tot 3/4 meter boven de
grond volkomen afgeschild, afge
knaagd door de konijnen. Ze had
den bij elke boom hun visite
kaartje netjes op een bergje bij
elkaar gelegd, als een attentie voor
de jachtopziener en houtvester. Die
klimop zal wel een heel zware dob
ber hebben, het komende seizoen:
de honderden verse bladeren op de
grond gestrooid, spreken nu al zeer
duidelijke taal.
De natuur zal het met de klin.^p-
begroeiing toch wel rooien, denk ik,
maar de in het rond afgeschilde
dennetjes, jonge beuken en haze
laars, hoe zal het daarmee aflopen?
Een boom kan zijn oast, die zijn
voedselwegen moet bevatten, im
mers niet missen!
et enige verwachting wandel
naar myn, ik mag wel
llllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllillllllllllllllllllll
lllllllllllllli
Met i
zeggen, geliefde sleedoornbos.
dat me ieder voorjaar wel een of
andere verrassing oplevert. Niet,
dat ik nu al enige bloei kan ver
wachten, maar in de ondoordringba
re wildernis van meer dan mansho
ge, zwaargedoornde takkenwaire
ling vinden allerlei vogels een vei
lige nestelplaats.
Maar ook hier doodse stilte. Er
fladderen een paar vogels stil ach
ter elkaar aan, een paar heel mooie
6eelgorzen, helgeel hun kop. waim-
ruin hun rug en de flanken ge
streept met bruine veegjes, maar ze
laten me niet naderbij komen,
gaan er met korte rukjes hoog bo
ven me vandoor. En de sleedoorn-
burcht zwijgt somber en afwerend
met zijn vervaarlijke dorenpriemen.
Verder! De grond is overal
moeilijk begaanbaar, de kar-
repaden zijn ware modderba-
nen, de grasbermen u\jn doordrenkt
van sneeuwsmeltwater, dat nog niet
in de grond kon doordringen en
van regenwater, waar de maand
maart nogal gul mee was. En wat
ln het bos een bed van geelbruine
bladeren lijkt, is in werkelijkheid
een soort moeras, waar ik m'n rub
berlaarzen met moeite uit los nan
wringen.
Vele bomen dragen nestkastjes,
grote en kleine en van allerlei mo
del. Ze zijn ook genummerd, want
dit bos en deze bouwlanden, deze
landwegen met hun heerlijk wilde
begroeiing, ze zijn het eigendom van
een natuurliefhebber. Maar terwijl
andere jaren in deze tijd ongeveer
elke boom wel een ijverig zangertje
herbergt, dat z'n nieuwe territorium
hoorbaar verdedigt, nangt er nu
ook hier een koele stilte. Ik weet
het nu wel heel duidelijk: ik ben te
vroeg, of beter, de natuur is te laat.
Er slaat wel een vink en ik kan
zijn kleurengedwarrel tussen de bo
men door duidelijk volgen, er fluit
ergens boven me wel ten boomkle
ver. maar deze enkele geluiden ac
centueren des te meer de afwezig
heid van ander leven.
Zolang sta ik te genieten van dit
schouwspel, dat ik niet dsae-
lyk bemerk, dat de eenzaam
drijvende zwaan gezelschap heeft
gekregen van een soortgenoot. Twee
lelieblanke vogels op een nauwelijks
gebroken watervlak.
Als ik echter een paar stappen
naar het water doe om de prach
tige vogels nog beter te bekijken,
verandert de situatie. Als twee vi
kingschepen. de zeilen gehesen. ro
te holstaande vleugels, komen ze
recht op de oever af en stuwen
voor hun boeg het water, dat bij
iedere slag van hun krachtige
zwemvoeten, ruisend langs nun
witte flanken afloopt.
Zo'n eensgezindheid laat aan
duidelijkheid niets te wensen over.
Mocht ik nog aan hun bedoeling
twijfelen, dan spreekt, het donkere
oog onder de hoge knobbel boven de
snavel wel duidelijke taal.
Ik ben een ongewenste vreemde
ling. ik pas niet in hun stille wn:eld.
ik ben een gevaar m hun gebied,
dat ongetwijfeld door dit echtpaar
tot- toekomstig broedterrein is ver
kozen.
Daarom moet die sta-in-de-weg
worden verwijderd. Maar ik ga niet
dadelijk. Het schouwspel van die
onheilspellend naderende levende
schepen, de vijandigheid in hun
blik en houding, de lichtflitsende
waterrichels. het houdt me ge
boeid op mijn plaats.
Is het zwanepaar echter een
landing uitvoert en de oever
begint op te klimmen, is de
betovering gebroken. Nee. zwanen,
dat hadden jullie nu niet. moeten
doen. Een zwaan op het land! Een
onbeholpen waggelende wandelaar,
zwaar steunend op zwarte platvoe
ten. nee
Intussen ben ik voorzichtig gere
tireerd en bewaar zeer bewust een
eerbiedige afstand tussen mijzelf en
een zwanevleugel.
Het valt mee. Er klinkt een hard
knerpend geluid uit een der zwane-
kelen, de vogels waggelen wat heen
en weer. trekken een paar grasjes
uit de grond en laten zich dan weer
geruislod^ in het water terug
glijden. En nu het wonder: niet zo
dra hebben ze zich, majetueus en
koel, maar nog met donkere orei-
ging in hun ogen. van de oever los
gemaakt. of het water, hun ele
ment. heeft ze opgenomen en nu
drijven ze boven hun spiegelbi eld.
zonder zwaarte, moeiteloos en vol
komen in rust.
Het incident is gesloten. De een
den in de verte hebben hun plaatsje
in de zon gevonden, het water van
de vijver ligt weer donker rimpel
loos. Boven een weiland cuikelt een
kievit. Misschien wel die van het
eerste ei.
LEIDSCH DAGBLAD^)
(iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiiiiimi
(Van onze correspondent in Wenen)
In het Westen is de gedachte nu wel langzamerhand doorge
drongen dat het communistische Hongarije onder leiding van
Kadar een eigen koers tracht in te slaan. Na de eenzijdige en over-
ok de grote bosvijver vertoont dreven liefdesverklaringen aan het adres van de Sowjet-Unie be-
ken ijs liggen tegen°de oever 9int men nu langzaam de werkelijke waarden van het Westen
geschoven, in de vrije sirook water vooral op cultureel gebied te ontdekken. Deze ontwikkelinq was
groepen eenden zwijgend samen.
Midden op het water, als een ielie
zo smetteloos, drijft een zwaan De
waakzame eenden hebben mij on-
middelijk opgemerkt en als dit niet
het geval was. zou de schreeuw van
een pientere Vlaamse gaai er wel
voor hebben gezorgd. Het prach'ige
groen van de woerden glanst, als ze
integendeel een objectief beeld te ge
ven van het culturele leven in het
Westen en het doet dit in uitstekend
Engels.
Hier openbaart zich dus een nieuwe
koers op cultureel terrein waaraan
Boldizsar een concrete vorm dient te
geven. Daarom sprak hij ook in
Wenen met typisch Hongaarse char
me en brak hij een lans voor hetere
culturele betrekkingen tussen Wenen
en Boedapest. Daar men in Honga
rije weet. dat Wenen terecht gereser
veerd is en eerst wil afwachten of
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel. Lq
tn
Onze schaakrubriek S
Onze bridgerubriek
Het onderstaande spel is variant
op een party, die onlangs in de
meesterklasse van het Nederlandse
Bridge Bond werd gespeeld. Ik geef
het u als tegenspelprobleem en
vertel erbij dat het, zelfs in de stu
deerkamer, niet zo eenvoudig is het
goede tegenspel te vinden. Wanneer
u de oplossing binnen drie minuten
gevonden hebt, bent u een uitste
kende speler en zeker een goede
bridge-aualyticus!
tc verwachten eerst op economisch en nu op cultureel terrein
Het wordt steeds duidelijker dat de Hongaarse intellectuelen zich
I ii i veeru is en cersi wn aiwacnien
willen onttrekken aan de enge kluisters van de communistische richting zich ook kan handhaven,
kunst-dogmatiek. d°el Boedapest nu de eerste stappen.
Men denkt zelfs aan de oprichting
van een Hongaars cultureel centrum
Het politieke verleden van Kadar is bassade een bekende Hongaarse in Wenen en wil daarvoor een groot
de hals rekken, klaar om bi) het befs'ist ondoorzichtig, maar de revo- schrijver te leren kennen. Ivan Bol- gebouw uit de grond stampen Boven-
eerste alarmsein de lucht in te ,ul,e van 19a6 ls ook voor hein een ,es dizsar. Met gelijke post ontvingen zij dien verwacht men, dat de bekende
gaan. Daar gaan ze al, als op een geweest en daarom heeft hij een jaar een aflevering van „The New Hunga- schrijver Tibor Derdy binnenkort een
afgesproken teken, de hele troep geleden een verstandige uitspraak ge- rin Quaterly" waarvan Boldizsar bezoek aan Wenen zal brengen, de
roetsjt in paniek de oever op met daan loen hij zei: „Wie niet tegen hoofdredacteur is. Deze omvangrijke man dus die indertijd aan de revolu-
veel lawaai van vleugels. Zo ver «s. is voor mij". Daarmee opende aflevering van 268 bladzijden begint tie heeft deelgenomen en daarom
mogelijk van het gevaar komen ze bij de weg tot samenwerking met al- met drie artikelen over de componist lange tijd tot zwijgen was veroor-
weer op het water terug, slaan ze de 'e waardevolle krachten in het land Kodaly, wat een goede introductie is deeld
stilte bruisend en spottend aan die in geen geval communistisch wil- ten aanzien van een internationaal Een dergelijke humanere houding
stukken. Maar het voorjaarszon- 'en worden, maar wel bereid zijn om publiek. Bovendien wordt niet alleen kan ook verwacht worden ten aan-
netje lacht boven de kolking van bun vaderland wetenschappelijk en de partituur van Kodaly's „Te Deum" zien van de wijsgeer en criticus Georg
het verstoorde water en het mis- cultureel te dienen. Van deze koers gereproduceerd, maar ook de tekst Lukacs die tijdens de revolutie kort
haar van de kleurige watervogels, laat Kadar zich niet afhouden, ook daarvan wordt in Engelse vertaling stondig minister van O.K. en W. on-
al protesteren zij 't hardst die wèl lid weergegeven. Dat betekent toch wel der Imre Nagy is geweest en die met
van de partij zijn, maar geen talen- een verandering, wanneer een com- hem aan Kadar werd uitgeleverd
ten hebben. munistisch orgaan de tekst van reli- Terwijl Nagy werd omgebracht.
gieuze lofzang opneemt. kon Lukacs van geluk spreken en
Deze langzaam voorbereide omme- mocht hij na een langere gevangen-
zwaai is nu naar Wenen doorgedron- Dan volgen een paar folkloristische, schap als ambteloos burger in Boeda-
gen. De nieuwe Hongaarse chef van geschiedkundige en economische bij- pest leven. College mocht hij echter
de voorlichtingsdienst in de Weense dragen, verdere artikelen over Hon- njet geven en misschien zal hij daar-
ambassade. Biro, is een intelligente gaarse kunstenaars en daartussen voor ook nu wel te oud zijn geworden
en soepele man die niet alleen voor- twee goede artikelen over de jonge hij is 77). Maar wel werd zijn jong-
treffelijk Duits spreekt —hij moet Amerikaanse en Engelse roman als- ste werk „Die Zerstörung der Ver
zijn jeugd in Wenen hebben doorge- mede over her Amerikaanse drama nunft" uitgegeven,
bracht maar die ook zeer veel af- ,vana* O'Neill tot Gelber. In de gehe- Juist de Hongaarse intellectuelen
weet van economie en van buiten- le aflevering leest men geen woord die n communisten zijn honen
landse literatuur. dat d"e humanere en liberalere
Kortgeleden kregen de buitenland- SJSEL ïïïE h~ koers standvastig blijft, daar zij wel
se correspondenten in Wenen van alisme, zelfs geen enkel woord over de
hem een uitnodiging om in de am- Sowjet-Unie. Het tijdschrift tracht
Het bekende Amerikaanse
schaaktijdschrift Chess Re-
view" heeft een rubriek ..Chess
board Magic" geheten. Dit kan
otis niet verwonderen, immers
hoe vaak komen ons de verivik-
kelingen. de combinaties niet als
ware tovenarij vcror. De proble
men berusten meest op een diep
verborgen enige mogelijkheid,
de sleutelzet. die, eenmaal ge
vonden als bij toverslag de op
lossing klaar aan het licht stelt.
Het magische heeft een grote
aantrekkingskracht en het is niet
verwonderlijk dat probleem- en
eindspelcomponisten de mogelijk
heden daartoe weten te gebruiken
en dan komen tot composities die
ons soms tot verrukking kunnen
brengen.
Een paar voorbeelden van tove
narij op het schaakbord:
Kasparian
Drie lichte stukken tegen de;
damet die gevaarlijke zwarte pion!] 1
Zo gemakkelijk kan het niet zijn.[-
En dat is het ook niet. 1. Tel-
Kb8—b7; 2. Te8—c7t, Kb7—a8 <op|
b8 dan Lc7t) 3. Kb5—b6, (dreigf
mat) Dg3g8.4. Te7—e8ü. Dg8
e8; 5. Lh5xe8. f3—f2; 6 Kb6—c7|
f2—flD; 7. Le8c6t, Ka8—a7. 3.1
La5b6t, Ka7a6; 9. b4—b5+|
Dflxb5; 10. Lc6b7 mat.
In de tweede compositie, van; 1
Hildebrand, weet wit remise te be-^
reiken.
(tafel)
Sch A V 6 4
Ha 6 3
Ru H V 10 8 2
KI H 10
N
WO
z
Sch 7
Ha A B 10 9 5
Ru A 9 5
KI A V 8 5
Oost gever, niemand kwetsbaar.
Bied verloop: oost een ruiten zuid
een harten west een schoppen
noord past oost drie schoppen
zuid past west vier schoppen
allen passen.
Noord komt uit met hartenvrouw,
hetgeen aangeeft dat hij ten hoog
ste twee kaarten in die kleur bezit
Welk is zuids beste plan voor het
tegenspel??
Plan
tens en twee klaveren. U ziet nu
tevens de oplossing van het pro
bleem: het spel kan alleen nog
maar down als zuid erin slagen zou
zijn partner aan slag te brengen, om
dan door de klaverheer van de ta
fel te spelen. Kan noord niet meer
aan slag komen, dan wordt het
contract gewonnen, daar op oosts
vrije ruitens door west tenminste
een van zijn twee klavertjes opge
ruimd kan worden.
Een zeer goede zuidspeler zal de
gebeurtenissen reeds in de eerste
slag moeten voorzien. Hetgeen bete
kent, dat hij in slag 1 de harten ne
gen <of de boer. of tien) onder dc
harten vrouw moet bijspelen. West
zal slag 1 met hartenheer moeten
nemen en later, als zuid met rui
tenaas aan de slag komt zal hij de
enige kans op down moeten grijpen
de harten vijf naspelen, in de hoop
dat noord harten acht heeft
daarmede dan aan slag komt en
vervolgens door de klaveren kan
spelen
Bijzonder onaangenaam is een
dergelijk spel in een paren wedstrijd
Als west harten acht heeft, maken
OW vijf aan trek en hebben NZ een
zeer slechte score. In viertallen- of
robberbridge moet zuid echter be
paald de kans waarnemen het con
tract down te spelen een even
tueel weggegeven extra overslagje
is daarbij niet belangrijk.
H. W. FILARSKI.
beste weten hoe
wind kan omslaan
gemakkelijk de
n f?«
t
m
Wit aan zet, wint!
Het eindspel van toren tegen r
paard is, theoretisch, voor de zwak
kere partij verloren. Dus b6xc7 is I
naet mogelijk. De eerste zet Ls daar
om 1. b6b7. Th4a4t2. Ka8—bS.t®1
Ta4b4; 3. Kb8—a8!. Tb4 b7; 4.1-
Pe2—d4t, Kc6b65. Pd4—c6li
Kb6—a6; 6 Pc6—b4+. Ka6—b6; 7.1
Pb4c6 enz. Remise door zetherha-f
ling of pat. Ook in de praktisch»
partij wordt veel getoverd! Zoal»
bijv. aan het slot van een partij tuS'J
ten Smyth en Helms iNew York).
Slag 1 weigert zuid en west maakt
hartenheer. In slag 2 vervolgt west
met schoppenheer en in slag 3
speelt west een kleine ruiten, waar
op noord de drie speelt, (zyn laatste
ruiten), aangevende een driekaart
in die kleur te hebben. Op tafel
wordt ruitenheer gelegd en zuid kan
de slag een keer weigeren.
Hierna volgt schoppen naar west.
die neemt met schoppenvrouw en
bij noord valt schoppen tien (noord
kan de boer nog hebben).
West speelt dan weer ruiten,
noord klein en in oost ruiten tien
die zuid nu wel moet nemen met
ruitenaas.
West had oorspronkelijk vijl
•choppens, vier hartens, twee rui-
1. vliegtuigvleugel korter.
2. raam in huis op voorgrond.
3. autobumper.
4. linker huis op achtergrond
breder.
5. poot bonte koe.
6. een rotsblok meer bij boom
achtergrond.
7. bocht van de weg.
8. een tak meer aan boom voor
grond.
Zwart, besloot deze partij met:
1.Dh3g2t I2. Kglxg2, Tf3X
g3 mat!
Ter oplossing
a b cd fgb
i
Mat in twee zetten.
Wit: Kf6, Tg2, h8; Pg5, p.i. 12 en*
h2.
Zwart: Kh4, Lh7, pi. g6, g4, h5.
en—zv i
tuspiaq
:Sutssoido
joj\ 'JQJd mow*)
