kunst
kaleiödStösp f
Bijzondere
„Ars Aemula
expositie
Naturae"
EINDSPRINTINTERESSANT
EN IN PRIMA BEZETTING
IP I 111
Collectie HELDRING
bracht 2¥2 miljoen op
van
inze
hoog
niveau
Vóélt iiïfch:
In museum „De Lakenhal
Door „Haagsche Comedie
Bob de Lange feilloos
als
acteur en
regisseur
ere ld i liea terdag
Boodschap van Arthur Miller:
„kunst is universeel"
Beelden in de „Keukenhof
griep
POEDERS
Verzameling
handen der
indertijd
Duitsers
is zo
gezond
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 28 maart 1963
Vierde blad no. 30918
Première
„De voddenraper"
Bij Ned. Dans Theater
Dinsdag a.s. wordt in de Kon
Schouwburg in Den Haag de eer
ste uitvoering gegeven van „De
voddenraper"het nieuwe ballet j
dat Job Sanders op muziek van j
Alban Berg (de lyrisische suite
voor strijkdwartetvoor het „Ne-
derlandsch Dans Theater" heeft
gemaakt. De montering werd ont
worpen door Joseph Carl.
Het ballet wordt in de volgende
»a;.cv «mui, »«i uc »uiKci.uci De objectieve opmerker ral ongetwijfeld tot de conclusie komen,
rolbezetting gegeven: de voddenra- jat ^et hedendaagse schouwburgpubliek moeilijk onder één hoedje
per: Charles Czarny
Jaap Flier; de artistè:
semble en de pasgeborene Martinett
Janmaat.
Job Sanders heeft deze choreogra
fie ontworpen in opdracht van het
ministerie van O. K. en W. Hij heeft
zijn ballet een „duivelse comedie in
zes taferelen" genoemd, geïnspireerd
op Romeinen 11 :3 <„en zijn wegen
zijn ondoorgrondelijk"".
JEUGDPRIJSVRAAG
REINA PRINSEN
GEERLINGSFONDS
het blijspel, de
klucht en de musical, al deze toneelvormen hebben stuk voor stuk
een zeker percentage van de publieke belangstelling.
Annie de Lange, die de 20 tot 80-jarige
Stella had uit te heelden, slaagde
hierin met opmerkelijke juistheid.
Mabe?1 Alter; j te vangen is. De klassieke tragedie, het moderne psychologische
het monster: Jaap Flier. Peter van probleemstuk. het ongecompliceerde toneelspel
der Hoeven. Hans Hylkon en Marten IT.. r r
Molema; de prooi: Ka thy Gosschalk:
danseres Anne Hyde haar spiegel
beeld: Olgo Dzialiner; een stervende
man: Aart Verstegen; zijn vrouw: De in 1921 in Zwitserland geboren
Tiny van Pel; zijn kind: Ineke Huis- in Engeland opgevoede Peter Ueti
sen; de pretmakers: het gehele en- now is er met zijn zéér knap geconci
pieerd „biografisch avontuur" „Eind
sprint" in geslaagd de belangstelling
in zoverre te bundelen dat wij dit
maal zonder voorbehoud mogen
wagen van een groot succes over de
gehele linie"
„Zijn greep op de massa' dankt hii
aan zijn grote ervaring als toneel
schrijver. regisseur, toneelspeler, film
scenario, schrijver en filmacteur
„Zijn „Eindsprint" ging gisteravond
voor de abonnementhouders van K
en O., gepresenteerd door de Haag
sche Comedie. In het begin van oit
seizoen verscheen in ons blad reeds
een uitvoerige bespreking over één
der eerste voorstellingen in Den
Haag. zodat wij met een korte samen
vatting kunnen volstaan.
Gijsbert Tersteeg maakte van Re
ginald Kinsdale, Sams vader, één van
zijn allerbeste craties. Ook de ver
tolking van Leo de Hartogh als de
60-jarige, Carl van der Plas als de
40-jarige en Wim van Rooy als de
20-jarige Sam bleken ten volle voor
hun taak berekend. Paula Petri debu
teerde glansrijk in twee rollen: als
Clarice en Ada Cooney, die zij met
verrassende verscheidenheid weergaf!
Het zéér smaakvolle décor werd ont
worden door Hep v. Delft en de
fraaie kostuums door Has Noord-
hoek Hegt.
Een interessant stuk en een prima
bezetting! Was het verwonderlijk dat
lang nadat de dames met bloemen
waren gehuldigd, het applaus nog
steeds opklaterde? B. H.
DITMAAL mag het schildersgenootschap 'Ars Aemula Na
turae", dat zulk een roemruchte traditie bezit, wel speciaal
gelukgewenst worden met de gisteravond door wethouder S. San-
nes geopende tentoonstelling in het museum ..De Lakenhal" van
werken van de leden van dit Genootschap, waaraan wij gaarne dc j
eretitel bijzonderwillen verlenen.
Het is ons opgevallen, dat een strenge selectie daaraan vooraf
gegaan moet zijn: het resultaat vormt dan ook een hoogtepunt in
het jarenlange bestaan van een gezelschap kunstenaars, dat de
„schone kunst" oprecht en met onverdroten studie wil dienen en
die, mede dank zij de voortreffelijke lessen, welke er gegeven
worden, tot aandachttrekkende prestaties ten volle in staat zijn.
In
F.
memormm
Reitman
Laten wij allereerst de schijnwer
per richten op een werk van de op
18 maart j.l. overleden heer F. Reit-
man, leraar aan de Academie voor
Beeldende Kunsten te Den Haag. die
jarenlang ook zijn krachten heeft ge- Laere
getwijfeld nog tot meer verrassende
resultaten kan leiden.
Van A. J. Niessen heeft ons nog het
aquarel „Rozebottels" gefrappeerd,
meer welicht nog zijn fraaie collectie
„email". En van mevr. P. H. Schulte-
De Kier de tekening „Danseresje".
Wij willen voorts nog de aandacht
vragen voor het subtiele meisjeskopje
in chamotte klei van G. van der Post
en de originele plastieken van C. van
Een der fraaie reisimpressies
van Will Tweehuyzen uit Brc-
tagne.
Merkwaardig is. dat de ab
stracte kunst in het geheel niet
aan bod is gekomen, een teken,
dat blijkbaar bij ..Ars"' de figu
ratieve kunst nog altijd in hoge
ere staat.
Deze attractieve expositie
heeft na een inleidend woord van
de heer J. N. van Wessem, di
recteur van de Lakenhal, ge
volgd door een herinnerings
woord aan de heer F. Reitman
van voorzitter B. Volkers en de
opening door wethouder Sannes.
de talrijke aanwezigen nogmaals
overtuigd van de grote betekenis
voor kunstlievend Leiden van
..Ars" dat zijn reputatie sterk
heeft bevestigd.
H.
De stichting Reina Prinsen Geer-
ligs Fonds heeft weer haar jaarlijkse
jeugdprijsvraag uitgeschreven waar
aan auteurs, die op 24 november van
dit jaar de leeftijd van 20 jaar heb
ben bereikt en niet ouder zijn dan 25
jaar, kunnen deelnemen. De prijs be
draagt f 200.-.
De inzendingen (proza, poëzie of
toneelstukken, wel of nog niet gepu-
De 80-jarige schrijver Sam Kins-
dale bezint zich op een nacht op het
verloop van zijn leven Hij ontmoet
zichzelf toen hij 20- 40- en 60 jaar
oud was. bespreekt met zijn 60-jaripe
ik zijn illusies en desillusies, met zijn
40-jarige ik zijn literaire successen en
20ste jaar om zijn jeugdige overmoed
en onbezonnenheid
Ook zijn vader verschijnt en in een
bliceerd) moeten vóór 1 juli naar het I bespot de vertegenwoordiger van zijn
secretariaat van de Stichting, Konin- 1
ginneweg 121 in Amsterdam, worden
gezonden.
De jury die de ingezonden stukken gunstig geschreven dialoog betreur
Zij moei de samenleving bijeenhouden
Het bizarre feit is. dat nu de wereld politiek heel bepaald irf
tweeën gedeeld blijkt, de kunst in het bijzonder het toneel
heel duidelijk demonstreert, dat haar diepere wezen universeel is.
Meer en meer doen de stukken, die in een bepaald land suCceS
hebben, ook in andere landen van zich spreken. De culturen van de
wereld hebben altijd in elkaar gegrepen, maar ze groeien nu aller
duidelijkst naar elkaar toe. Onbewust en zeker zonder opzet heeft
het toneel in onze dagen bewezen, dat het mensenras met al zijn
verscheidenheid van culturen en tradities in diepste wezen één is.
zal beoordelen, bestaat uit Jan Blok
ker. Nel Breevoort—Noordzij, Dolf
Verspoor, Karei Jonckheere en Paul
de Wispelaere
Restauratie van
beide dat zij zulke goede vrienden
hadden kunnen zijn alszij niet
vader en zoon gèweest waren.
Deze boodschap geeft de Ameri
kaanse toneelschrijver Arthur Mil
ler gisteren bij gelegenheid van de
wereldtheaterdag, die voor de tweede
De op 20-jarige leeftijd met Sam maal wordt gehouden, samenvalt met
gehuwde Stella is nog steeds aan zijn j de opening van het zevende seizoen
1 zijde. Voor zoverre er al van samen- van het Theatre des Nations, en
leving sprake is geweest is dit al wordt gehouden in meer dan 40 lan
den. Het theater werd gisteren ge
huldigd als universeel uitdrukkings
middel van de mensheid, dat banden
spoedig een vrijwel mislukte poging
geworden zonder al te grote botsingen
hun levensweg naast elkaar af te leg-
uniJtonntAn hun levensweS naast elkaar af te leg- middel van de mensheid, dat banden
tllHI let 1)11 It II gen. In de sterk geschreven slotscène schept ten dienste van de vrede tus-
7ot Hii aioVi Qonnti-mirH rlAnr call frrnto rrrruinon t on vnlL-orott
zet hij zich aangevuurd door zijn
herinneringen, aan zijn bureau tot
het schrijven van zijn eigen biografie
Bob de Lange, als de 80-jarige
Sam, bewees een bijzonder knap ac
teur te zijn die over een fabelachtige
stemtechniek beschikt. De feilloos
De restauratie van twee oude wand
tapijten is in de werkplaats voor an
tiek textiel in Haarlem voltooid. De
provincie Zeeland krijgt het tweede
tapijt van de Slag by Haeck II terug,
dat. deel uitmaakt van de serie tapij
ten met voorstellingen van zeeslagen.
Dit tapijt werd naar een ontwerp door hem gevoerde regie maakt deze
van Hendrik Cornelisz Vroom in de
16de eeuw vervaardigd. De gemeente
Nijmegen ontvangt haar tapijt „Of
fer" vernieuwd terug. Dit tapijt is het
zesde en laatste van de serie met voor
stellingen uit de geschiedenis van
Aeneas en Dido. De reeks werd inde
17de eeuw te Antwerpen geweven en
is thans in tien jaar geheel gerestau
reerd.
prestatie nog bewonderenswaardiger!
sen grote groepen van volkeren.
De boodschap is en wordt die dag
in ons land verspreid in de schouw
burgen. op de toneelscholen en onder
het bestuur en de algemene Raad
van het Nederlands Centrum van het
Internationaal Theater Instituut, die
vandaag in Amsterdam vergaderen.
Miller zegt in zijn boodschap, dat
in tegenstelling tot enkele andere
wijd aan de leerlingen van dit Ge
nootschap.
Hij is vertegenwoordigd met een
superieur „Naakt", dat deze beschei
den voorganger in het figuurtekenen
tot hoge eer strekt.
Het bestuur is erin geslaagd deze
schepping van Reitman ingewijden
weten, hoe moeilijk het steeds ge
weest is, hem tot exposeren over te
halen een plaats op deze expositie
te bezorgen: een daaronder opgehan
gen lauwerkrans getuigt op piëteit
volle wijze van de eerbied, welke men
deze hoogst kundige mentor steeds
heeft toegedragen.
Bewondering
Een rondwandeling op deze ten
toonstelling geeft by voortduring
aanleiding tot be- en verwondering:
dat zoveel bezienswaardige schilde
rijen, tekeningen en plastieken bij
eengebracht konden worden, getuigt
van een groot reservoir aan talent
volle krachten, die beantworden aan
de grote naam, welke Leiden als J
„stad van schilders" al in vroeger
eeuwen bezat, met een genie als I
Rembrandt op de eerste plaats. Ver- 1
geleken met andere jaren kan een J
grote vooruitgang geconstateerd wor
den, iets wat tot verheugenis stem
men mag.
Van de vele inzendingen heeft ons
de reeks reisimpressies uit Bretagne
van Will Tweehuyzen. tekeningen,
waarin hij ook kleuren heeft aange- j
bracht, getroffen door de rake uit
drukkingskracht. Het is altijd een
waagstuk, hierin kleur aan te bren
gen, doch Tweehuyzen is dit frappant
gelukt.
Lucia Steinbach legt met haar te- I
keningen over het slopen van de So-
ciëteit „Minerva" een proeve van op
merkelijke vordering af. De voorzitter
van „Ars" B. Volkers treft met zijn
reisimpressies uit het Odenwald. Het
nieuwe lid, G. de Wit, levert met zijn
„Rustende vrouw", „Gezicht op Ant
werpen" en „Kasteel in Frankrijk"
opmerkelijke proeven van grote be
gaafdheid af.
Een der belangrijkste figuren, op
deze expositie vertegenwoordigd ach
ten wij W. H. Mühlstaff. wiens olie
verven de vergelijking met gerenom
meerde kunstenaars ruimschoots
kunnen doorstaan, deze zelfs in me-
nig opzicht overtreffen. Zijn „oude
huizen", „Delftse schotel met fruit"
en vooral „Stilleven met kannetje"
getuigen van een uiterst persoonlijke
observatie, aparte lichte kleuren en
een precieuze uitwerking der ge
gevens.
Ook de olieverven van mevr. H. G.
MilikowskyDe Raat („Mandje met
vruchten", „Vrucht van het land" en
„Feest van het brood"), trekken door
de frisse, heldere, decoratieve kleu
ren sterke aandacht.
Tot in détail verzorgd zijn de fijn
zinnige olieverven van mevr. E. D. L.
Lechner—Oosterman, die in werken
als „Schutting", „Pindasnoer" en
„Varens" blijk geeft zich indringend
tot haar onderwerpen te hebben in
geleefd.
Van P. Herfst noteerden wij o.a.
een opmerkelijk gevoelig meisjespor
tret. van G. Arnold Smith zij dat van
Anne M. genoemd. Julia Braendle
gaat met een zeer eigen en zeldzame
techniek tewerk in haar decoratief
„Plantengroei": gebrand opaal glas
met daarbij wonderwel harmoniëren
de kleuren. Een techniek, welke on-
Het is niet mogelijk alle inzen
dingen te bespreken. De onge-
noemden behoeven daarin stellig
geen achterstelling te zien. want.
zoals opgemerkt, deze expositie
munt in het algemeen uit door
een hoog niveau, waarin allen
gelijkelijk kunnen delen.
Ad verier* ie
riode dan moet U op Uw hoede zijn.
Als U zich rillerig voelt in deze griep-
periode dan morifRk» Uw hoede zijn.
Neem direct een grieppoeder
en U voelt zich s{£dig veel beter. Ga
er mee door tot l^ch weer helemaal
fit voelt. MEENK poeders helpen
snel en zijn gemakkelijk in te nemen.
Als U zich rillerig voelt in deze griep-
pe
Ni
er mee di
fit
snel
Al;
periode d;
helemaal
helpen
te nemen.
i moet U op Uw hoede zijn.
(Van onze correspondent in Londen
De collectie van Nederlandse oude meesters, gevormd door
mr. J. C. H. Heldring uit Oosterbeek. is gisteren in Londen bij de
bekende kunstveiling van Sotheby's voor een bedrag van
f2.448.100.verkocht. De collectie, de belangrijkste op dit ge
bied die ooit in Londen is geveild, had een overweldigende be
langstelling uit alle delen van de wereld.
Het schilderij dat het meest op-
j bracht was „Het interieur van de
1 Sint Bavo" van Pie ter Saenredam.
1 Het werd voor f 360.000 verkocht aan
de Londense kunsthandelaar Eduard
Speelman. Vier ronde schilderijen, de
vier seizoenen uitbeeldend en in 1956
j gemaakt door de tamelijk onbekende
schilder Abel Grimmer, kwamen op
de tweede plaats met f230.000. Zij
Tijdens een feestelijke bijeenkomst gaan naar de Hallsborougli Gallery.
Culturele prijs
Limburg verleend
is gistermiddag het Bonnefanten-
muscum te Maastricht de culturele
Prijs van Limburg 1962 uitgereikt aan
mr. drs. H. Wouters, bibliothecaris-
archivaris van de gemeente Maas
tricht.
Dit geschiedde door de Commissaris
der Koningin in Limburg dr. F. J. M.
A. II. Ilouben in zijn kwaliteit van
voorzitter van het Anjerfonds Lim-
ruimschoots J burg en als vice-voorzitter van het
mM Prins Bernhardfonds.
Ook is de Limburgse jongerenprijs
uitgereikt. Een jury bestaande uit de
heren drs. J. N. van Wessem (Lei
den), M. Wijnbergen, kunstenaar
(Amsterdam) en drs. A. Wirtz (Heer
len) heeft deze prijs met oorkonde
toegekend aan mej. Wies van Wijn-
gaert uit Maastricht, wier grafisch
werk door dc jury om de gaafheid,
het evenwicht, de kracht, persoon
lijke vormgeving en veelbelovende,
groeiende expressiviteit uitverkozen
was. Zij is leerlinge van de Jan van
Eyck Academie te Maastricht.
Albert van Dalsiun
in ziekenhuis
De acteur Albert van Dalsum is
gisteren op genomen in 't r.k. zieken
huis „Johannes te Deo" in Haarlem,
waar hij binnenkort een lichte opera
tie zal ondergaan.
De enige Rembrandt in de Heldring
collectie, die in totaal uit 38 doeken
bestond, haalde een prijs van f 38.000.
Het was een paneeltje. „De aanbid
ding van de drie Koningen" voor
stellend, een van de eerste werken
van de grote schilder. Onder de vele
toeschouwers en kopers bevond zich
de zoon van de overleden verzame
laar. de 34-jarige Willem Heldring.
Hij was speciaal overgekomen uit
Tanganyika, waar hij werkt. Aan
Willem Heldring is het te danken dat
de collectie, die faam genoot over de
hele wereld, gisteren geveild kon wor
den. Hij redde de kostbare verzame
ling nl. in 1944 uit handen van de
Duitsers.
Verstandige
beslissing
Gisteren vertelde hy dat zijn va
der, juist vier dagen voor de landing
van de geallieerden in Norniandië in
1944, toen de Duitsers reeds in paniek
begonnen te raken, besloot de collectie
te begraven. Dat deze beslissing ver
standig was. bleek later toen tijdens
de gevechten rond Oosterbeek het
huis van de familie Heldring veer
tienmaal geraakt werd. Ook de kas,
waaronder de schilderijen begraven
waren, werd totaal vernield. De doe
ken zelf bleven echter onbeschadigd.
I Nadat de familie na de gevechten
I naar het Noorden was geëvacueerd,
besloot Willem Heldring, toen 15 jaar
oud. met vier vrienden en een oude
driewieler de doeken te gaan redden.
Hij moest daartoe door de Duitse af
zettingen, maar slaagde erin Ooster
beek te bereiken, waar hij de schil
derijen opgroef. Het lukte hem tevens
de waardevolle werken door de front-
linie veilig naar het Noorden te bren
gen. „De Duitsers hielden ons enkele
malen aan. maar zU doorzochten de
driewieler gelukkig niet", aldus de
heer Heldring.
Gisteren werd deze Nederlandse
collectie over de gehele wereld ver
spreid. De meeste kopers waren
kunsthandelaren of agenten.
Dat de collectie bij Sotheby s in
Londen werd geveild, was op verzoek
van de verzamelaar zelf. Hij was tij
dens zijn leven een geregelde koper
op de Londense veilingen
RIJKSMUSEUM
KOCHT REMBRANDT
Het Rijksmuseum te Amsterdam
heeft op de veiling een schilderij
doen aankopen van Adriacn van Os-
tade „Het landschap met eikeboom".
De aankoop van dit waardevolle werk
van deze Nederlandse meester, dat
f 85.000 opbracht, w as mogelijk dank
zij de steun van de Vereniging Rem
brandt.
pogingen om een instelling interna
tionaal te eren deze erkenning van
het toneel in zoveel landen tegelijk
iets wezenlijks heeft, en dat in een
tyd. waarin diplomatie en politiek
zulke verschrikkelijk korte en zwakke
armen hebben het delicate maar
soms lange reikvermogen van de kust
dc last moet dragen van het bijeen
houden van de menselijke samenle
ving.
Na een uiteenzetting over de ont
wikkeling van het drama in de jong
ste tijd, geeft Arthur Miller als zijn
mening, dat de tijd misschien nabij
is voor het toneel van de wil. het dra
ma. dat wortelt in dat hele kleine
beetje vrijheid, dat niettemin de
mens wonderen heeft doen verrich
ten op aarde: „zijn hand op de ster
ren heeft gelegd en ons bijeen heeft
geroepen om te delen in de hoop voor
de mensheid."
Prinses Irene heeft gistermorgen
ter gelegenheid van het feit, dat gis-
teren de Wereldtheaterdag werd ge-
houden, een bezoek gebracht aan het
I Nederlands Centrum van het Inter -
I nationaal Theaterinstituut in Den
Haag.
LO VAN HENSBERGEN
PLOTSELING ZIEK
De acteur Lo van Hensbergen is
plotseling ziek geworden na de in
spannende repetities voor het TV-
spel „De indringer". Hij zal enige tijd
rust moeten houden.
Daarom kan de voorstelling van
„Kimbelijn" op 3 april door het
Nieuw Rotterdams Toneel in de
Stadsschouwburg te Amsterdam geen
doorgang vinden. In de plaats daar
van wordt de thriller „Het sein staat
op moord" van Monte Doyle opge
voerd.
„DE REVISOR'' BIJ
ROTTERDAMS TONEEL
Het Nieuw Rotterdams Toneel zal
op 19 april in de Rotterdamse schouw
burg de première geven van „De re
visor" van de Russische schrijver Ni
kola j W. Gogol in een nieuwe verta
ling van Charles B. Timmer en onder
regie van prof. Peter Scharoff.
De eerste opvoering van het stuk
had precies 127 jaar geleden <19
april 1836i plaats in St. Pétersburg.
op speciaal bevel en in tegenwoordig
heid van Tsaar Nikolaas 1, die de
strijd wilde aanbinden tegen de cor
ruptie in het ambtenarenapparaat.
Tot de medespelenden behoren
Coba Kelling. Steye vari Branden
burg, Plm Dikkers. Coen en Richard
Flink, Pieter Lutz. Sacco van dei-
Made. Hans Tiemeyer en Guus Ver-
straete.
Koningin bij
Boekenweek
Koningin Juliana is voor
nemens op vrijdag 29 maart aan
wezig te zijn in het Concertge
bouw te Amsterdam bij de ope
ning van de Boekenweek 1963.
Errmds vorige jaren is een groot aantal moderne beelden geplaatst in
„Dc Keukenhof" te Lisse, die ongetwijfeld weer grote belangstelling
zullen trekken. Er is een Hollandse en een Zwitserse collectie. In tegen
stelling tot voorgaande jaren werd gestreefd naar een grotere concen
tratie ran de Zwitserse beeldhouwwerkenzij zijn welhaast tdie geplaatst
in de open ruimte van het z.g. „smalle" bos (bij de grote fonteinen).
Ditmaal is het „neusje van de zalmvan de Zwitserse beeldhouwkunst
te zien.
De Nederlandse collectie is meer verspreid opgesteld. Een met véle
foto's verluchte catalogus geeft aan de bezoekers een overzicht van het
geen geëarposeeid is, met vele bijzonderheden over de beeldhouwers.
De Nederlandse collectie omvat werken van P. Couzijn—Perlmutter,
J. Grosman. C. Hund, N. Jonk („Gehurkte figuur", hierbij afgebeeld),
A. Molendijk, N. Onkenhout, A. Rietbroek, Ch. Rogge. A. Volten, en L.
de Viies (allen uit Amsterdam), P. A. M. Siegers (Velp) en A. Spronken
(Beek. L.).
De Zwitserse collectie bestaat uit inzendingen van H. Aeschbacher, H.
Fischli en O. Koch ZiiiichB. Luginbühl MosseedorfIV. Link Rei-
chcnbach), E. Rehmann Laufcnbergen A. Ramseycr (Neuchatel).
van Zwaardemaker
1.65
NEEMT
VAKER
ZWAARDEMAKER
