de
Jazz hoort
thuis, zegt
niet in kerk
jazzmusicus
beetj
Ds. Honnef:
niets tegen jazz in de kerk
Velema
huiverig
Ds. Dronkert:
niet in de gewone
dienst
KEES
mee
NIX bereid
te werken
Geen jazz in Mis
IN HET KORT
Zaterdag 23 maart 1963
Ds. J. P. Honnef, Ned. her
vormd predikant te Leiderdorp
is een groot voorstander van
jazz in de kerk. Voor hem is
de volgende vraag belangrijk:
Hoe spreken wij de taal van
de jongeren?
„Wy moeten de jazz in de kerk
zien als een onderdeel van het ge
heel. Iedere groep beleeft op zijn
eigen manier zijn godsdienst en ge
loof. Omdat het Jezus de moeite
waard was mens te worden, moet
het ons de moeite waard zijn de
Boodschap te verkondigen.
De Nederlandse eredienst ver
schilt sterk van die van Frankrijk
of Amerika. Toch wordt overal de
dienst met dezelfde intentie be
leefd. Zoals we onderscheid maken
tussen de diverse landen, moeten
we ook onderscheid maken tussen
ouderen en jeugd. Het kerklied moet
door de jeugd gezongen kunnen
worden. Ik zie niet in, wat er tegen
een jazzcombo in de kerk is".
„In de zestiende eeuw waren de
mensen tegen het orgel als begelei
dingsinstrument van de samenzang,
omdat het te modern was. Het is
echter toch ingevoerd. Nu vindt
men een jazzcombo te modern,
maar het is niet uitgesloten, dat de
jazzcombo, vooral in jeugddien
sten, het orgel gaat verdringen".
„We mogen echter nooit de ge
vestigde gemeente aantasten, zegt
hy verder. „Wat de liederen betreft,
is de tekst natuurlijk altyd verre
weg het belangrijkste". Ds. Honnef
gelooft niet dat met behulp van
jazzbegeleiding het kerklied ver
nieuwd moet worden, want „het
kerklied vernieuwt zichzelf".
,,De jazz is niet Nederlands
en zal in de kerk geen ingang
vinden. De gereformeerde
jeugd wil wel variatie, maar
dat behoeft niet op deze ma
nier te gebeuren. De jazz is
wel geschikt als evangelisatie
middel, omdat er dan jongeren
in de kerk komen, die anders
niet zouden gaan. De preek is
echter het belangrijkst."
Zo denkt dr. K. Dronkert, gere
formeerd predikant te Leiden, er
over. Toch is hij niet helemaal te
vreden over de gang van zaken in
de tegenwoordige kerkdiensten. Hij
citeert Gabriel Smit: „Ik mis de
vrome geuzenstoerheid."
„In plaats van vernieuwing van
liet kerklied kunnen we beter eerst
de preek vernieuwen", vervolgt ds.
Dronkert. „Vooral in een jeugd
dienst moet eenvoudiger en pittiger
gepreekt worden. Wel ben ik er
voorstander van, dat we, wat de
kerkliederen betreft. terugkeren
naar de oorspronkelijke Franse me
lodieën".
In de gereformeerde kerk maken
we niet zo veel onderscheid tussen
een kerkdienst voor ouderen en voor
de jeugd. De gehele gemeente moet
bij een dienst betrokken zijn. De
gereformeerde jeugd is het vaak
niet eens met de gang van zaken in
de dienst, maar als je vraagt, hoe
het anders moet, weet zij het niet".
„Ik heb het vraagstuk „jazz in de
kerk" met een van myn catechisa-
tiegroepen besproken. Ik vond en
kele voorstanders, wat meer tegen
standers, maar de meesten waren
vóór, noch tegen. Als onze jeugd
bezwaren tegen de tegenwoordige
diensten heeft, geloof ik, dat we dat
moeten wijten aan een generatie-
verschil".
„Ik heb persoonlijk niets tegen de
Jazz, maar in de kerk vind ik het
..Eigenlijk ben ik het er niet helemaal mee eens. Jazz hoort
niet in een kerk thuis. Ik verleen wel mijn medewerking, omdat
ik het toch niet kan tegenhouden. Als ik niet speel, vragen ze een
ander, en die is misschien moeilijk te krijgen. Aan de andere
kant vind ik de jazz-diensten echter wel goed verlopen. Iedereen
is serieus en meent wat hij zegt en doet. Ik geloof niet dat we
iemand kwaad berokkenen met deze vorm van kerkdienst. Mijn
bandleden en ik spelen altijd erg graag in de kerk. Er is veel
belangstelling en veel aandacht voor de muziek die we maken
Dit zegt de 20-jarige Louis van Dijk. leider van de jazzcombo, die altijd
ln de jazzdiensten in de Jeruzalemkerk en in de aula van het Hervormd
Lyceum in Amsterdam te horen is.
Louis van Dijk is geboren en ge
togen in Amsterdam. Hij bezocht
enkele jaren de h.b.s. en ging toen
naar het conservatorium Hij stu
deert piano en orgel en had o m. les
van Piet van Egmond. Omdat zijn
vader koster van d Amsterdamse
Prinsessenkerk is, kan hy naar har
telust studeren.
Zyn pianotechniek is uitstekend.
Hij speelt al vele jaren jazz en
vormde een trio, samen met bassist
Cees Hamelink (22). en drummer
Barry en Siethoff. Ruim een jaar
geleden nam Cunnar Nielsen de
plaats van Harry in. Het trio speelt
vaak samen met Karl Schulze, vi
brafoon. In 1960 behaalden ze in
het Loosdrecht jazzconcours ae eer
ste prijs. Naar aanleiding hiervan
werd een plaatje gemaakt met de
nummers „It don't mean a thing."
..Dear old Stockholm" en „Straight
no chaser".
Het trio heeft in de loop der ja
ren allerlei combinaties gevormd
Het speelde samen met een saxofo
nist. een trombonist, en Louis zelf
speelt soms als gastpianist in Boys
Big Band, die onder leiding van
dus alleen maar aanvaardbaar,
wanneer het als evangelisatiemid
del wordt aangewend", aldus ds.
Dronkert.
Binnen het kader van de
sobere liturgie, die wij in de
chr. geref. kerk hebben, past
de jazz niet. Hoewel ik er per
soonlijk niet direct afwijzend
tegenover sta. geloof ik niet,
dat de chr. geref. jeugd be
hoefte heeft aan jazz in de
kerk. Ik ben zeer tevreden over
de huidige kerkmuziek. Deze
behoeft niet vernieuwd te wor
den. Bovendien zijn de meeste
vernieuwingen in de liturgie
maar betrekkelijk."
Dit vertelde ds. W. H. Velema,
chr. geref. predikant te Leiden, ons.
Ook heeft hy geen behoefte aan
een nieuwe psalmberijming. „Ik
voorzie bij het invoeren van de
nieuwe berijming nog grotere moei
lijkheden dan die, welke ontstonden
bij de nieuwe bijbelvertaling".
„Wij trachten de jeugd in de
kerk te krijgen door persoonlijke
benadering. In de kerk is het Woord
van God het belangrijkste. Het is
opvallend, dat de moderne muziek
waarmee men evangelisatie be
drijft, juist door kerkelijke mensen
zo gewaardeerd wordt. De mensen
voor wie het eigenlijk is bestemd,
komen er vaak niet veel verder
door. Daarom ben ik er toch een
beetje huiverig voor deze muziek in
de dienst in te voeren.
De negers gebruiken de jazz in
hun kerkdiensten als een middel om
hun geloof tc'uiten. Ik heb hier na
tuurlijk geen bezwaren tegen, maar
ik ben van mening, dat de Neder
landse jeugd de jazz niet nodig
heeft om zijn geloof te beleven".
Trix Hoogendoorn
ook hier mogelijk
De jazzpianist Louis van
Dijk speelt de andere leden van
zijn trio een motiefje voor.
Cees Hamelink, bas en Har-
rif ten Siethoff. drums, luiste
ren toe
Boy Edgar staat. Louis speelt nooit
meer voor lege zalen. Vorig jaar
maakte zijn trio een reis naar Ame
rika, omdat het aan boord van een
schip 's avonds moest spelen.
Hij wordt steeds bekender bij
jazz minnend Nederland. Zyn meest
recente televisie-optreden had 20
februari plaats. Ook in Leidse jazz
kringen heeft hij een goede naam:
kortgeleden trad hij op in zaal Me-
kel voor de leden van de Jazzclub
Leiden.
Bij een van zijn televisieconcerten
van het vorig jaar veroorzaakte hij
nogal was opschudding door te ver
klaren dat Dave Brubeck geen jazz
speelt. Jazzcritici vergeleken hem
met Oscar Peterson, zeer tot spijt
van Louis van Dijk, want hij wil
zilchzelf zijn.
„T radities
Jeanet v. d. Star 161, 3de klas
hbs, is rooms-katholiek. Zij
vindt de liederen met jazzbege
leiding wel acceptabel, maar ge
looft niet. dat dit in een katho
lieke kerkdienst is in te voeren
„Het karakter van b.v. een
H. Mis wordt helemaal bepaald
door tradities, en ik geloof niet.
dat het verstandig is. dit zomaar
te doorbreken. Wel is deze mu
ziek bij uitstek geschikt voor een
interkerkelijke dienst, zoals die
in Rotterdam wel eens wordt ge
houden".
„Ik niet"
„lk houd niet van moderne
jazz", zegt Ernst Hellemink 16
3de klas gymnasium en hoofd
redacteur van ,,'t Uiltje". „Ik
vind de solo's van Louis van Dijk
niet in de kerkdienst passen. Ik
vind die moderne liederen wel
mooi, maar dat zou ik ook vin
den, als ze op een andere ma
nier, dus niet door een jazzcom
bo, begeleid zouden worden. Do
nald Jones zingt erg goed. Als in
Leiden een jazzdienst zou wor
den gehouden, zou ik er wel
naar toe gaan. maar niet voor
de jazz. Alleen de wetenschap,
dat er iets nieuws zou gaan ge
beuren. zou mij tot een bezoek
aan de kerk kunnen bewegen".
Boub Grin
grote stap vooruit
Lenie van Brussel (journaliste te Leiden,
rooms-katholiek) houdt wel van moderne jazz,
maar volgens haar is het onmogelijk deze in de
H. Mis in te voeren.
..De jazz is iets van deze tijd en het Latijn en
Gregoriaans van de mis berust op een eeuwen
oude traditie. Als deze twee muziekvormen met
elkaar geconfronteerd zouden worden, zou dat
enorme botsingen veroorzaken".
..Ik vind de moderne liederen met jazz-bege-
leiding wel aanvaardbaar, en de teksten zouden
best door rooms-katholieken gezongen kunnen
worden, maar dan in een interkerkelijke dienst
of tijdens het Lof. Ook Piet Sybrandy en Frans
.J van Schaik zouden wel tijdens het Lof kunnen
zingen."
Voor de jazz ziet Lenie wèl mogelijkheden in een Mis voor
jongeren. .Van te voren zou alles dan goed besproken moeten
worden. Het zou echter wel een experiment zijn!"
Vijf leerlingen van het Rembrandtlyceuin in Leiden hebben,
na verscheidene platen beluisterd te hebben, voor „Jouw
Wereld" hun standpunt uiteengezet. Vier van hen zijn het er
over eens, dat jazz in de kerk wel is toe te juichen, maar toch
verschillen de meningen hier en daar.
Psalmen taai"
Boub Grin (16), 4de klas hbs-
B, praeses van de schoolvereni
ging MTGS, vindt dat de jazz in
de kerk beslist een grote stap
vooruit is. „De mensen vinden
de psalmen taai. Wat ze nu
voorgeschoteld krijgen, grijpt
niet terug op het verleden, maar
het is iets van deze tijd. Ook ge
loof ik, dat het kerklied hard
aan vernieuwing toe is. Ik kom
zelf niet zo vaak in de kerk,
maar als ze er jazz spelen, zou
ik veel vaker komen",
„Ouderen tegen 9
Hanneke v. d. Spek (17) zit in
de 4de klas hbs-A. Zij is muziek -
redactrice van ,,'t Uiltje", de
schoolkrant van 't Rembrandt-
lyceum. „Ik zou het erg fijn vin
den. wanneer ze in de Leidse
kerken jazz zouden gaan spelen.
Ik zou de diensten altijd gaan
bezoeken, wat nu niet het geval
is. Ik geloof echter niet. dat we
spoedig onze zin krijgen, want
het is nu eenmaal een feit. dat
de ouderen tegen jazz zijn en wij
als jongeren kunnen hier weinig
tegen doen".
Beet je medewerking" f
„Met een beetje medewerking
van de ouderen is de jazz wel
in de Leidse kerken in te voe
ren", zegt Trix Hoogendoorn
116». Trix zit in de 4de klas hbs-
B en is secretaresse van MTGS.
„Ik ben zelf hervormd en bezoek
de kerk geregeld, maar als er er
gens jazz gespeeld zou worden,
zou ik natuurlijk naar die kerk
gaan. Ik vind de gospels van Do
nald Jones erg goed, en als hij
in een Leidse kerk zou zingen,
zou dit beslist veel meer mensen
trekken. De jazzcombo moet in
zo'n dienst geen solo's spelen,
want die vind ik niet zo ge
schikt".
Ernst Hellemink
houdt er niet van
Hanneke van der Spek
erg fijn
We hebben deze groep middelbare
scholieren terloops nog even ge
vraagd, hoe ze denken over de
„moderne religieuze muziek".
Ze vinden de platen van Piet
Sybrandy over het algemeen wat
te commercieel „Maar", zeggen ze.
„hier zal de platenmaatschappij
ook wel schuld aan hebben. We
vinden zyn liederen wel aanvaard
baar, maar we zyn er van over
tuigd, dat ze veel meer tot hun
recht komen en minder gemaakt
klinken wanneer Piet ze in de kerk
zingt met uitsluitend begeleiding
van zijn gitaar". De vyf scholieren
vinden het wel jammer, dat de
platen met liederen in de „oude
stijl" ('t Ruwhouten Kruis) beter
verkocht worden dan de „nieuwe
styl" (Jozua en Zoekt uw veiligheid
by God».
De zang van de Brada's achten
ze wel verantwoord, maar de platen
van ds. Bodaan vinden ze ook een
beetje te commercieel. Bovendien
is deze muziek niet modern genoeg
naar hun zin.
De Troubadour van het Heilig
Hart vinden ze wel dapper, maar
„zyn liedjes passen niet in de
kerk".
Op de zang van Frans van Schaik
hebben deze scholieren de minste
aanmerkingen. ..Hy zingt erg goed.
en de begeleiding is ook behoorlijk.
Alleen de drummer is hier en daar
iets te ritmisch".
Het Nederlands Bureau voor
Buitenlandse Studentenbetrek
kingen koos o.a. het Trio Louis
van Dijk uit voor een reis naar
Amerika in de zomer van dit
jaar.
Van Piet Sybrandy, over wie wij
de vorige week schreven is een
nieuwe religieuze e p. versche
nen. Behalve de titelsong „De
Heilige Stad" staan er de volgen
de liederen op: „Die dag op Gol-
cotha". „Ik bouw op U mijn
Heiland" en „Myn stervensure
nadert". iFontana 463.273 TE'.
Piet vertelde ons, dat binnen
kort ook weer een nieuwe po
pulaire plaat van hem uitkomt,
met „Butterfly Baby" teen num
mer van Bobby Rydell) en „De
koningin van m'n hart" (Neder
landse versie van de country-
and westernsong „From a jack
to a king").
Het enige maandblad in Neder
land dat uitsluitend is gewijd
aan moderne religieuze muziek,
heet „Canto di Vangelo". Admi
nistratieadres Tweede Middel
landstraat 30 A. Rotterdam.
Jeanet van dei Star
tradities
Kees Nix (20) is in Leidse
jazzkringen zeer bekend als pia
nist. Kees zit ook nog op het
Rembrandtlyceum. Hij zou- al
leen voor de muziek een jazz-
kerkdienst bezoeken. Hij vindt
Louis van Dijk geweldig goed
spelen, maar vraagt zich af. of
zijn solo's iets met goddienst te
maken hebben
..De jazz zou zeer goed kunnen
bijdragen tot vernieuwing van
de kerkmuziek", zegt hij. „maar
toch moeten we de huidige psal
men ook handhaven en de men
sen leren, deze psalmen beter te
zingen. Er zijn hele mooie melo
dieën bij".
„Ik juich de jazz in de kerk
toe. En als ze mij zouden vragen
de gemeente te begeleiden. zo,>.
mijn combo zich onmiddellijk
belangeloos beschikbaar stellen".
