frV-DEBAT VERDAAGD EEN CRISISSFEER Amnestie op grote schaal in Hongarije Latijns-Amerika zal zelf zijn economie moeten verbeteren ÏCHOLTEN in moeilijke positie Tegenstellingen in Ticeede Kanier acuut OP 4 APRIL VAN KRACHT MISDADIG GEDRAG VAN FIETSENDIEF Peronisten van verkiezingen uitgesloten Betrekkingen niet R.K.-Kerk weer normaal (9ud teuws Opgericht 1 maart 1860 iLEIDSC Hgecteur. E A E van Dishoeck VRIJDAG 22 MAART 1963 No. 30913 DAGBLAD Hoofdredacteur: J Brouwer DAGBLAD VOOr, .E1DEN EN OMSTREKEN f. 8.25 per kwartaal, f 2 80 per maand, f 0 65 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie 25041. Redactie: 21507 (Van onze parlementaire redactie) In een gespannen politieke atmosfeer is het Tweede Kamerdebat over de recla- etelevisie gistermiddag na de replieken uitgesteld tot volgende week dinsdag. tegenstelling tussen kabinet en Kamermeerderheid over de exploitatie van het ekomstige tweede televisienet was zo toegespitst, dat minister Cals schorsing oeg omdat enig beraad binnen het kabinet nodig was. De moties, die waren inge- lend zouden, volgens mr. Cals, bij aanneming gevolgen kunnen hebben voor de ndertekenaars van de nota-reclametelevisie (de staatssecretarissen Scholten en fcijzels) en eventueel ook voor andere leden van het kabinet. iDat klonk ernstig. Staatssecretaris Scholten zou in de pauze na 1 replieken, waarbij nogmaals was gebleken, dat de Kamermeer- Irheid de regeringsplannen tot commerciële televisie niet wenste. •bben gezegd te willen aftreden na aanneming vooral van de jotieAarden (KVP). die werd gesteund door de meeste socia len. enkele Christelijk-Historischen en alle Anti-Revolutionairen d ontstond, amper twee maanden voor het heengaan van het hui kabinet. toch nog een crisissfeer. Dat ook premier De Quay i het Kamergebouw aanwezig was. zij het niet achter de rege- ngstafel, gaf een beeld van de toestand. Istaatssecretaris Scholten, die de de regering daarmee geen rekening dag geen duimbreed voor de Igende Kamermeerderheid was ge en zelfs nog een nieuw argu- ent in de strijd bracht (de Duitse (visie) voelde zich blükbaar gesteld r de keus: Icommerciële televisie doorvoeren I ondanks de tegenstand I Kamermeerderheid: I afstand doen van commerciële televisie iftreden. hield. Prof. Oud meende, dat dit zou neerkomen op een „bevel" van de Kamer aan de regering, iets wat in ons staatsrecht onbekend is. De Ka mer kan slechts controleren achter af. Als een regering geen gevolg geeft aan een wens van de Kamer kan zij pas daarna om die reden ter verant woording worden geroepen. Anders zou het vertrouwen bij voorbaat moe ten worden opgezegd. Nadat prof. de Oud zich in de strijd had geworpen volgden ook de fractieleiders Vonde- I ling iPvdA) en de Kort (KVP). Volgens dr. Vondeling had prof. Oud formeel wel gelijk, maar het bij zondere van de situatie was. dat de regering zelf het oordeel van de Ka mer over de commerciële t.v. had wil- Kamermeerderheid en anderzijds de regering met de commerciële televisie uitgelopen op een merkwaardige crisissfeer over de bevoegdheden van de regering, waarbij zelfs de parle mentaire democratie in het geding is gebracht. ice-admiraal L. Brouwer lid Raad van Staat Vice-admiraal L. Brouwer, die op 1 april de Kon. Marine met pensioen zal verlaten, is bij Kon. Besluit, met ingang van 1 april van dit jaar be noemd tot lid van de Raad van State. Zoals bekend had vice-admiraal Brouwer tot 11 januari van dit jaar de functie van bevelhebber der zee- strijdkrachten. Tevens was hij chef van de marinestaf. Titanvlucht De Amerikaanse luchtmacht heeft gisteren een Titan-II raket afge vuurd met een vier ton zware neus- kegel, die vier minuten na de lance ring van de raket werd gescheiden en met een snelheid van 25.600 km/h de afstand van 10.400 km naar het doel aan heeft afgelegd. Pres. Kennedy op persconferentie: (Van onze correspondent in Washington) Infectie door het Cubaanse communisme kan het best worden voorkomen indien de Latijnsamerikaanse landen maatregelen treffen ter verbetering van hun economie, aldus verklaarde de «a. Amerikaanse president John F. Kennedy gisteren op een pers- hThet zuiden vand eAtlantische Oce- conferentie direct na zijn terugkeer uit Costa Rica, waar hij met r de derde weg te kiezen zou hü len vernemen. Zij heeft het oordeel won de Kamer willen afwachten. [kennen willen geven de verant- ordelijkheid niet langer te kunnen Igen. Het debat in de Tweede Kamer ltste zich gisteren voornamelijk op de vraag of het kabinet zich ets van een uitspraak van de Ka- Daarom zou zü na het debat niet vrij haar gang kunnen gaan. Prof. Vondeling vond het advies van prof Oud in politiek opzicht verkeerd. Geen uitsluitsel Dr. De Kort zei in andere woorden zou behoeven aan eigenlük hetzelfde als de heer Von deling. Hij vroeg de staatssecretaris sen uitsluitsel over hun houding t.a.v. de moties en verwachtte dat zij daar mee rekening zouden houden. Maar dat uitsluitsel kwam gisteren niet. De regering, in een moeilijk parket gebracht, vroeg bü monde van minister Cals nader beraad. De ern stig bedreigde staatssecretarissen zwegen, althans in het openbaar. Mr Cals was reeds eerder ten behoeve van „zijn" staatssecretaris Scholten in de bres gesprongen om enige aan vallen af te weren. De situatie werd gecompliceerd en vreemd door het vooruitzicht dat de Kamer binnenkort uiteen gaat en het kabinet bijna aan het eind van zijn vierjarige be windsperiode is. Als de regering inderdaad haar verlenen van een zendmachtiging B een commerciële gegadigde. For- ?el kan dat inderdaad: een mi lter of staatssecretaris is bevoegd besluiten tot een bepaalde zend- Iverdeling buiten de Kamer om. of Oud. de liberale fractieleider, im deze bevoegdheid van de rege- nog eens ondersteunen met een itsrechtelijk betoog, dat in hoge te prikkelend werkte vooral op de tirevolutionairen. maar ook op de ialisten. Hij werd herhaaldelijk fel aterumpeerd. Bindend |Dr Bruins Slot (AR) had betoogd, Teen aangenomen motie, ingediend leen discussie over een regerings- Kta. voor de regering in zekere zin Bend zou zijn. Een nota zelf kan leenmaal niet door de Kamer wor- aangenomen of verworpen, zoals jhet geval is met een wetsontwerp, ■gens dr Bruins Slot zou daarom Kamer op zo'n nota een aanvul- B kunnen geven door middel van motie, die dan eigenlijk hetzelfde j er zou hebben als een wetsont- Bp. Het zou voor de parlementaire piocratie iets onmogelijks zijn als nen. De Kamer kan natuurlijk het kabinet het vertrouwen op zeggen. maar reële betekenis heeft zoiets op dat tijdstip niet meer. Staatssecretaris Scholten kan vol gende week dreigen met heengaan en de andere bewindslieden in zijn val meeslepen. Ook dan zou het kabinet voortijdig demissionair worden, wat ook een vreemde situatie zou schep pen en het is de vraag of de leiders van twee regeringsgezinde fracties, de KVP en de ARP, het daaron zul len laten aankomen ondanks de be staande grieven tegen de commerciële tv. Anderzijds zou echter een ontslag aanvraag kunnen worden beschouwd als een loos gebaar, dat op de Ka mer geen indruk maakt, omdat het kabinet voor de verkiezingen toch niet door een ander kan worden ver vangen. Hij lijkf allemaal wat op een pat-positie in het politieke schaak spel. II elk spel De communist Bakker meende te weten, welk spel er nu precies werd gespeeld. Er zou een verband bestaan tussen de komende parlementloze periode en de „Zwolsman-sympa- thieën" van deze regering. Krijgen de stichting TVN en de NV TER, waarvan Zwolsman deel uitmaakt, in derdaad toestemming tot commer ciële televisie, dan kan de Kamer dat contract niet meer ongedaan ma ken. Hoe onaangenaam de sfeer gister middag was bleek uit een kreet ..Leve De Gaulle" van de socialistische banken, toen prof. Oud sprak over het „eigen recht der overheid". Even min bevorderlijk voor de gemoedsrust was een felle botsing tussen prof. Oud en de heer Smallenbroek (AR), die elkaar met stemverheffing hevig bestookten Staatssecretaris Scholten kreeg er van langs van de heer Kleijwegt (PvdA) omdat hij had gezegd dat de nieuwe Duitse tv-zender zou reiken tot aan de kust in plaats van tot de Waddenkust De heer Kleijwegt en met hem eniee andere tegenstanders van commerciële televisie waren ge griefd over mr. Scholtens-opmerking. dat het weren van commerciële tele visie eigenlijk zou getu'gen van be houdzucht De heer Kleijwegt zei: „Dat is toch eigenltiK geen manier .0 u.,Hvu.v»>v HUU.MUv - van HicmcciP vnprpn" u j- j i i i a a i (kardinaal onder huisarrest na een van discussie voeren waarvan allen die veroordeeld zijn voor oorlogsmisdaden ook gevangenisstraf Als algemeen voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Internationale Bijstand heeft Prins Bernhard gisteren in Scheveningen de anti-honger week geopend. Prins Bernhard betreedt de zaal voorafgegaan door de voorzitter van de Novib. baron van Voorst tot Voorst. zes presidenten uit Midden-Amerika heeft geconfereerd. Nog enkele andere onderwerpen uit Kennedy's contact met de jour nalisten verdienen vermelding: op zijn reis naar Europa wil de president ook West-Berlijn bezoeken; de minister van Defensie McNamara ontving veel lof voor zijn beleid inzake de toewijzing van een contract voor jachtvliegtuigen; Amerika volhardt in zijn streven naar stopzetting van de kem proeven, omdat het gevaar bestaat, dat in 1970 tien staten kern wapenen bezitten. De president blijft met kracht aandringen op belastingverlaging, maar hu wenst niet dat wordt be zuinigd op de uitgaven voor Defensie, ruimtevaart en medische verzorging. Livingston Merchant, die als afge zant van Kennedy in West-Europa heeft geconfereerd over een multina tionale strijdkracht zal in april wederom naar Europa vertrekken teneinde de landen te bezoeken die nog niet aan de beurt zijn gekomen. Men kan verwachten dat Merchant dan ook Nederland zal bezoeken. Kennedy's hoop wat betreft het bereiken van een verbod van kern proeven is enigszins gedaald. Doch daarom zal hij het streven daarnaar niet opgeven. Als de mensheid maar doorgaat met zulke proeven, dan zul len in 1970 ongeveer tien staten over kernwapens beschikken. Dit zou niet slechts revaar opleveren voor de ge zondheid op aard die door de vele proeven wordt bedreigd, doch tevens zou de kans op oorlog aanmerkelijk toenemen indien vele landen zulke wapenen zouden bezitten. Het was Kennedy aan te zien, dat hü vermoeiende dagen achter de rug heeft. Eerst woensdagavond keerde hü terug uit Costa Rica. Zün geheu gen voor namen en feiten bleek echter te lijden hebben van zün ver moeidheid. Zijn antwoorden waren gedocumenteerd als altüd en ook de humor ontbrak niet. Grote woorden over Cuba werden zoveel mogelijk vermeden. Volgens de president heb ben de laatste tüd drieduizend Rus sen het eiland verlaten. Hü wenst een afwachtende houding aan te nemen: de maand maart is nog niet om, aldus Kennedy. Toen aan Kennedy gevraagd werd waarom geen cüfers zijn gepubliceerd van de economische bijstand, die Midden-Amerika van de Verenigde Staten kan verwachten, antwoordde hij, dat deze landen een gezamenlük plan gaan opstellen. Het zal in Latijnsamerikaanse kringen moeten worden goedgekeurd en wordt ver volgens doorgezonden naar Washing ton. waar het Congres ook nog een stem in de zaak krijgt. De Ameri kaanse steun zal een onderdeel vor men van de „Alliantie voor de Voor uitgang" f Alliance for Progress). Vele Latijnsamerikaanse staten hebben gebrek aan middelen, aldus Kennedy, doch na deze reis is hij gesterkt in het vertrouwen, dat het Westelijk halfrond zijn onafhankelijkheid niet wil prijsgeven. Wat Kennedy's reis naar Europa betreft: in Juni gaat hij naar Italië en Duitsland. De Westberlijners zijn er zeer op gesteld, dat de president niet alleen Bonn doch ook hun stad zal bezoeken. Dit heeft Kennedy thans toegezegd. In Honqarije is qister ccn uitqehrcide amnestie afgekondigd, i Toen de opstand uitbrak was de iii- i aa i (kardinaal onder huisarrest na een De heer Goedhart, een van de wei- waarvan allen die veroordeeld z.,n voor oorlogsmisdaden - ook ngenisstraf van zes jaar te heb eis ue regeling mue.uaau n»a« nige voorstanders van commerciële zij, die naar aanleiding van hun houding bij de opstand van 195F beni uitgezeten. Hu was begin 1949 gang gaat en eenvoudigweg een televisie bij de P.v.d.A. daagde dr De qestraft zijn zullen profiteren. De amnestie geldt ook voor j commerciële gebigde op het Kort en dr Bruins slot uit nu te ^cnSe„ die op iUegale wijre het land hebben trachten te verlaten commerciële gegadigde op tweede net toelaat, hoe kan zij dan nog door de Kamer ter ver antwoording worden geroepen? Kamer en kabinet immers lopen allebei reeds op hun laatste be- kiezen tussen hun voorkeur van „ver zuiling in de ether" en hun „honde- trouw aan het kabinet". Al met al is dus de tegenstelling' TI jij enerzijds c-.ir"rtpv°ren'ein"en plus stemmen door het Hongaarse parlement goedgekeurd. gewone misdadigers die in verbeteringskampen zitten. Het desbetreffende wetsontwerp werd gisteren met algemene van de regering en illegale deviezen- handel. april De politie van Oegstgeest pro beert een onbekende fietsendief op het spoor te komen, die er een gevaarlijke gewoonte van heeft gemaakt, 's nachts gestolen rijwielen op Rijksweg 4 te leg gen. Hierdoor is al een auto over de kop geslagen en een andere beschadigd. Een automobilist, die zondagnacht I uit Den Haag kwam. zag plotseling zün weg versperd door 'en fiets, die dwars over de weg lag. Hij probeer de het obstakel te vermüden. met het gevolg dat de wagen over de kop sloeg en ernstig werd beschadigd. De bestuurder en zün passagier bleven ongedeerd. De politie dacht toen nog. dat het rüwiel van een wagen moest zün afgevallen. Zü ging echter de zaak met andere ogen beküken, toen maandagavond op dezelfde plaats een auto uit Am sterdam in moeiiükheden raakte doordat er een fiets op de weg lag. Men stelde een grootscheeps onder- van zoek In, postte verscheidene dagen op De amnestiemaat zal op 4 de Hongaarse vryheidsdag, kracht worden. De amnestie is ook van toepassing de plaats des onheils en schakelde I op Hongaren die naar het buiten- ze|fs een speurhond in. Dit alles le- 1 land zün uitgeweken en tot de in de bepalingen omschreven categorieën behoren, zo heeft premier Kadar nog gezegd. Ut blad bestaat uit 20 pagina Uoorddi ctektriciteitsbedrij- hei verkeer telkens in de knoof Parijs de laatste dagen een enor- ren staken kunnen de verkeers- raakt. Deze foto geeft een beeld me verkeerschaos ontstaan. I lichten niet branden, waardoor van een detgelijke opstopping. Mensen die veroordeeld zün voor tegen de staat gerichte activiteit, spionage of hoogverraad, of recidi visten vallen niet onder de amnes tiebepalingen, maar zouden een ver zoek om amnestie kunnen indienen. Premier Janos Kadar zei in het parlement, dat de betrekkingen met de Rooms-Katholieke Kerk „genor maliseerd" zijn. Er behoeft niet lan ger een politieke strüd tegen de kerk te worden gevoerd, zo zei hü- Politieke waarnemers zien in de ze woorden een anwüzing dat ook kardinaal Mindszenty, de primaat van Hongarüe, die sinds 1e opstand van 1956 in het gebouw van de Ame rikaanse legatie te Boedapest ver bluft. een kans op amnestie maakt. C.S.W.V.-voorzitter legt functie neer Ir. W. H. Kruyff zal het voorzit- terschap van het Centraal Sociaal I uitspraak bracht ontevredenheid te Werkgeversverbond in de jaarlykse weeg bü de strüdkrachten en in het ledenvergadering, welke op 10 mei zal bijzonder bü de leiding van de ma- worden gehouden, neerleggen rine, die van de regering eiste dat De heer dr. ir B Fölger. vice-voor- zü het Opperste Gerechtshof zou zitter van het Verbond, heeft zich verzoeken de partü geheel te verbie- bereid verklaard het voorzitter.schap den. Deze eis werd toen afgewezen, van het CSWV tot het einde van dit doch waarnemers zien in het jong- I jaar te vervullen. ste presidentiële besluit en aanwü- De nadere voorziening in het zing dat de regering uit vrees voor voorzitterschap met ingang van 1964 eer staatsgreep aan het verlangen zal in het najaar bekend worden ge- van de strüdkrachten heeft toegege- I maakt. I ven. verde echter geen resultaat op. De fietsen, in beide gevallen jon gensmodel. blüken intussen van dief stal afkomstig te zün. Maandag heeft een jeugdige Oegstgeestenaar zün vermiste eigendom aan het politiebu- reau afgehaald. Hu vertelde, dat zün fiets bu de r.-k. kerk gestolen moest zün. Meer wist hü niet. De politie acht het niet onmogelük. dat de dader de fietsen uit afgunst op de weg heeft gelegd om ze op deze wüze te laten vernielen. De zaak is aanvankelyk geheim gehouden, om dat vroegtüdige publikatie het onder zoek zou hebben bemoeilükt. Aangezien op het betreffende ge deelte van Rüksweg 4 met grote snel heid gereden wordt, is et niet onmo- De regering van Argentinië heeft bepaald, dat kandidaten van de Volksunie, een neo-peronistisehe par- ty. niet mee mogen doen aan de 1 geiykT dat herhaling van het mis- algemene verkiezingen die in juni dj-yf mensenlevens gaat kosten. De zullen worden gehouden. In een presidentiële verklaring werd gezegd, dat het in 1955 uit de weg geruimde bewind van Peron en elke daaruit voortspruitende groepe ring moreel ongeschikt zün voor de politiek. Het besluit druist in tegen een uitspraak van een Argentünse recht bank. die begin deze maand bepaal de dat de Volksunie aan de verkie zingen moet kunnen meedoen De groepscommandant van de Rükspoli- tie te Oegstgeest verzoekt daarom ieder, die inlichtingen kan verschaf fen, zich tot hem te wenden. Tele foon: 01710—52222. Uit het Leidsch Dagblad van J 23 Maart 1863: Advertentie) Tot overne- 4 ming van huur wordt aange- boden een ruim huis. staande j in het Koordeinde tegenover f de Varkenmarkt; te bcvr. bij f J. J. HagemansMr Timmer f man in het Noordeinde. i i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 1