De Hasseltse wijndrinkers
l*| I
ZOEKLICHT
PELGRIMEREN IN MEXICO
EINDELOOS GENOEGEN I OOI! DE TOERIST
Vier perioden
GIJ HEBT MIJN OMZWERVEN GETELD
Psalm 569
WOORD
VAN
BEZINNING
VOLKSVERHALEN (IX)
E.R.Braithwaite
voor mijnheer -
van ons allemaal
sijtbojf I beat»*,ar
ikJlr
(LEIDSCH DAGBLAD
EEN
OP DE BOEKENMARKT
Drie romans van Andre Gide
Historisch bezien kan men
Mexico in vier perioden ver
delen. Allereerst is daar het
enorme tijdvak, dat met on
geveer 20.000 jaar vóór Chr.
begint., toen nomadenstam
men in het land kwamen.
Een tijdvak dat eindigt met
een zeer hoge Indiaanse ci
vilisatie. welke, hoewel men
in die beschaving het wiel
niet kernda, toch In menig
opzicht de meerdere van onze
middeleeuwse beschaving was.
De tweede periode begint
met de Spaanse verovering
in 1521. Mexico wordt nu
„Nieuw Spanje" genoemd en
is een Spaanse kolonie.
De derde periode zet 1810
in. het jaar der revolutie,
waardoor Mexico zich van de
Spaanse overheersing be
vrijdde.
i>« vierde periode begint
precies een eeuw later met
een tien jaar lange sociale
revolutie, waarin de ook el
ders ter wereld plaats vin
dende sociale en culturele
bewegingen van die tijd als
het ware uitmonden. Deze
laatste revolutie heeft de ba
sis gelegd voor het moderne,
vooruitstrevende Mexico van
vandaag.
Een klein deel der inwo
ners behoort tot de autoch
tone bevolking; en ongeveer
veertig percent is Indiaans
met blank bloed vermengd en
het overige percentage is ge
heel blank.
Evenals de VS. is Mexico
een republiek van een sta-
tenfederatie en de regerings
vorm is min of meer identiek
met die der V.S. Alleen kent
Mexico geen vice-president,
terwijl de presidentiële ter
mijn zes jaren is.
16 maart 1963 Pagina 1
die volkomen weet, wat er in
hem omgaat, hoe bang het hem
was.
Wij mensen begrijpen elkaar
zo moeilijk. En het is toch nood
zakelijk dat we een ander be
grijpen, zullen we hem kunnen
troosten. Als we gevoelen dat we
niet begrepen worden dan
wenden we ons van onze ver
troosters af. Maar. als er iemand
is, die ons begrijpt, die met ons
medeleeft, dan worden we daar
door al getroost. Want „troos
ten" dat betekent niet: heel veel
spreken of misschien wel: pre
ken, maar: „troosten" dat is:
naast de bedroefde stil neerzit
ten. met een handdruk laten
merken dat je begrijpt.
Menselijke vertroosting kan
goed doen.
is op ons. Toen Zyn volk Israël
in Egypte onderdrukt werd,
„hoorde God hun gekerm. Hij
zag hun verdrukking en Hij
kende hen. Ja, God s ogen door
lopen-de ganse aarde, en: God
hoort. Dat was David's troost,
toen hij het zo benauwd had:
„Gij hebt mijn omzwerven ge
teld". Is dat ook onze troost? Of
staan we „alleen" in het leven?
Door ds. Gunning, een vroegere
predikant te Leiden, is een zeer
bekend geworden lied gedicht,
waarin hij ons toeroept:
Ga niet alleen door 't leven
die last is u te zwaar!
Inderdaad, zó is het. Als u de
mensen kent. dan weet u dat er
veel lasten door de mensen ge
dragen worden, soms is het een
ons niet begrijpen kunnen?
Als onze levensweg door de
diepte gaat, dan komt in ons de
vraag zo gauw naar boven:
„heeft God ons vergeten!" Die
„Middelaar" waarover Ds. Gun
ning het heeft in zijn mooie
lied, zegt ons: „neen. God heeft
u niet „vergeten". Hij gaf u de
Trooster voor uw vaak zo ver
ontrust gemoed.
Neen. God vergeet u niet.
Hij telt uw omzwervingen. Hij
weet van uw nood. Hij kent uw
ellende. En Hij wil uw Redder
zijn! Hij zond de Verlosser!
Wend dan uw treurende ogen
naar Jezus heen.
JOH. STEHOUWER,
Herv. predikant
te Alphen aan den Rijn.
het met goud afgezette tenue met
de grote sjerp in de landskieuren
aangetrokken, ook al verdronk dat
kleine mannetje er bijna in.
Zo werd de schoenlapper voor één
dag burgemeester en reeds dadelijk
moest hy een belangrijke beslissing
nemen.
Daar kwam de prins met zijn ge
volg de raadzaal binnen, waar de
tafel was gedekt en die ene fles
wijn eenzaam in het midden van
de dis prijkte. De schoenlapper aar-
„Wij zullen die dieren het zwijgen
wel opleggen", antwoordde de
schoenlapper: „Wie zijn bek open
durft te doen, schieten we dood".
De Hasselaars vonden dat een
prachtig idee. ze haalden hun ge
weren en posteerden zich bi) de
grachten rondom het huis. En elke
keer dat een kikvors kwaakte, los
ten ze een salvo. Nu kan onze prins
tenminste rustig slapen, dachten
z»
Zoals het opschrift, dat boven
deze Psalm staat, vermeldt,
is dit lied door David ge
dicht, toen hij door Saul ver
volgd werd.
David was toen van allen ver
laten. Hij stond alleen in deze
wereld. En toch niet alleen.
God was met hem. Eén was er
die van al zijn zorgen en ang
sten af wist, die al zijn leed
kende. En het is tot die Ene dat
hij zich in onze Psalm wendt, als
hij Hem zegt „Gij hebt mUn
omzwerven geteld".
David sloeg, als het hem
bange was, het oog naar boven,
naar God. En hij deed het. in de
wetenschap dat God de énige is,
Maar hoe teer menselijke ver
troosting soms ook wezen kan,
wat is ze, vergeleken bij God's
vertroostingen? God kent ons
door en door. Hij weet wat
maaksel we zijn. Hij telt onze
omzwervingen. Daar is geen ka-
ner hoe verborgen ook voor
het mensenoog of God weet
wat er zich in bevindt. Zijn oog
Kruis. Praat maar eens met uw
medemens en ook de vaak
schijnbaar zo vrolijke, bliikt
vaak een verborgen leed in zich
om te dragen.
Job wist het wel, toen hij
vroeg: „heeft niet de mens een
strijd op aarde?"
Waar is de Troost te vinden?
Ds. Gunning antwoordt:
„Laat Eén u sterkte geven,
„Ga tot uw middelaar".
Die „Middelaar" begrijpt ons.
Heeft Hy niet onze krankheden
op zich genomen! Is Hij niet in
al onze benauwdheden mede be
nauwd geweest? Is Hij ons niet
in alls dingen gelijk geworden,
uitgezonderd de zonde?" Zou Hij
Niemand minder dan de prins
van Luik zou het stadje Hasselt be
zoeken en natuurlijk besloot men
hem feestelijk te onthalen. Burge
meester en schepenen liepen straat
in, straat uit, de gehele stad af,
maar in Hasselt was maar één fles
wijn te vinden en hoe zouden ze die
ter tafel moeten brengen?
Gelukkig woonde er in het stadje
een schoenlapper, die nooit om een
antwoord verlegen was en overal
raad op wist. Op de dag dat de
prins zou komen, werd hem de
ambtsketen van de burgemeester
omgehangen, de steek opgezet en
zelde geen ogenblik, greep de flee
en reikte haar aan de prins, „Daar
prinsken, hier is een fles wijn, drink
JU maar, wU krUgen het elke dag-.
Zo kregen de Hasseltse wyndrln-
kers hun bUnaam.
Na het geslaagde feestmaal zou
de prins in Hasselt overnachten in
een mooi, groot huis, dat door
grachten was omringd: men had er
evenwel niet aan gedacht dat het
water vol kikvorsen zat. „Wat nu
gedaan?" vroegen de schepenen
zich af. „door het kwaken van de
kikkers zal de prins geen oog dicht
kunnen doen".
eeuwen oud en gelegen in een myn-
streek, waar de Spanjaarden het
zilver en goud met koffersvol van
daan sleepten. Taxco heeft een
soortgelijke charme, maar is al
meer aan het toerisme aangepast.
Nederlanders zullen ook Fortin de
las Flores waarderen, waar men
tussen de gardenia's pleegt te
zwemmen, en camelia-bloemen, or
chideeën en azalea's zo weelderig
groeien als bij ons het gras
Wie van bergen houdt en fantas
tische vergezichten in canons wil
genieten, moet naar Chihuahua en
de Sierra gaan. waardoorheen nu
een nieuwe spoorlijn naar de west
kust loopt. Wie van tropen houdt,
moet naar Merida gaan en door de
jungle van de Yucatan rijden
ook daar zijn goede rywegen en
de weelde van vruchtbomen, plan
ten en vreemde bloemen genieten.
Krokodillen jacht
Wie er zin In heeft, kan ook by
de rivier Balsas op de krokodillen-
Jacht gaan. En over jacht gespro
ken: wat dat betreft doet Mexico
niet voor Afrika onder. Men kan
hier panters, wilde beren, lynxen,
alligators, tijgers, bergleeuwen, vos
sen en ander wild schieten, het hele
jaar door. Alleen voor vogels en wil
de beren wordt het seizoen beperkt.
Jachtvergunningen kunnen voor
240 pesos worden verkregen.
Waarmee we nog lang niet aan
het einde van de uitgebreide lyst
van Mexico's attracties zijn. Maar
het bovenstaande moge intussen
toch enige indruk hebben gegeven
van wat voor soort land Adolfo Lo
pez Mateos president is
Mexicaanse vrouwen
van het eiland fanitzio.
QBl „Ongevaarlijk" eten
verband moge een nogal
Morkomend misverstand over
opgehelderd worden. Men
hier soms kla-
voedsel niet
en verdragen. Nu is het
in Europa, wanneer men
ene naar het andere land
en voedselveran-
kleine aanpassing van
verlangen. Hetzelfde geldt
Het moet echter cate-
worden ontkend, dat voed-
gevaarlijk" voor de vreem-
Dat ligt aan de toe-
le uitstekende hotels
men zonder enig beden-
wat men wil. Hoogstens,
In vogelvlucht noemen we de
meest aan te bevelen plaatsen voor
vreemdelingen. Allereerst tropisch
Acapulco aan de Stille Oceaan,
„een overblijfsel van het aards pa-
radys". En het is geen wonder dat
Prins Bernhard er zo graag ver
toeft. Aan dezelfde oceaan liggen
Mazatlan en Manzanillo. Mazatlan
Een van de vele prachtige
kerken uit de Spaanse tijd in
Guanajuato.
f In verband met het bezoek
i dat de Mexicaanse president
f Adolfo Lopez Mateos van 3
tot 5 april aan Nederland zal
a brengen, zijn hier Wat alge-
mene gegevens over Mexico
f verzameld om de lezer in
grote lijnen enigszins ver-
f trouwd te maken met het va-
derland van de president van
j Mexico, die een zo goede
i vriend van Prins Bernhard is.
En zoals men weet is prins
Bernhard ook bijzonder op
Mexico gesteld.
een sublimatie, die niet anders dan
in ongeluk en dood kan eindigen.
Het is een om zyn zuivere zielsken-
nis zeer boeiend verhaal.
De derde korte roman „Isabelle".
staat het. meest los van Gide's vele
en wisselende problemen. Merk
waardig is dat dit verhaal want het
is zuiver een verhaal zelden ge
noemd wordt in de beschouwingen
over Gide. Dit is verwonderiyk.
juist omdat het in Gide's gehele
oeuvre vrijwel alleen staat. „Isabel
le" is een boek. waarbij men van
cynische romantiek zou kunnen
spreken. Het is de emanatie van een
huis, een landgoed by Pont-l'Eve-
que en het verhaal wordt verteld
door een zekere Gérard Lacase. aan
Gide en aan de Franse dichter
Francis Jammes. La Quartfourche
heet het kasteel, dat bevolkt wordt
door gnoomachtige wezens, met als
enig voedsel voor de illusies van de
verteller, het portret van de jonge
vrouw Isabelle, die evenwel, als hij
haar ontmoet, op geen enkele ma
niet beantwoordt aan het beeld, dat
hy zich van haar gevormd heeft.
De tweede reden waarom ik deze
drie uitgaven in de belangstelling
aanbeveel, is het feit, dat zij alle
drie zo uitzonderlyk goed vertaald
zijn. Naast de bergen geflodder,
vertalingen genoemd, die er op de
boekenmarkt verschijnen, zyn dit
drie witte raven. En geen wonder:
zij zyn vertaald door drie letterkun
digen van grote naam, resp. H.
Marsman. A. H. Nijhoff en J. C.
Bloem. Alle drie zyn zy er in ge
slaagd de stem van Gide zelf te la
ten klinken in het Nederlands,
voorwaar geen kleinigheid.
CLARA EGGINK
Ex epitf lre-pl loot Bral thwal te zoekt
in Londen emplooi. Hij la schei
kundig ingenieur. Maar zodra hij
zich voorstelt, poeiert men hem
af... om z'n zwarte huldl Ontred
derd accepteert hij ten slotte een
onderwljzerspost In het rauwe
Londense East-End. Toch blijkt
dit de belonende stap» In deze on
gelikte buurt wordt hu „iemand"..,
een mene dis geert. Een zeld
zaam waarachtig boek. Een wel
dadig boek dat diep zal ont
roeren. M
Nu bij Uw Cl II
boekhandelaar
("an onze correspondente in Mexico)
lexlco Is -n land dat ontzaglijk veel heeft te bieden. Zijn
beschatn9en zÜn> hoewel totaal anders, even indrukwek-
als de riekseDe Europese archeoloog, edelsmid, schilder.
St foistliefhebber, architect en beeldhouwer kunnen in
•o eiVe^oos pelgrimeren. Want wat de Tolteken en Az-
fyvoners van Mexico's Centraal Plateau aan tempels
isrest1' beeldenr muurschilderingen en prachtige voorwerpen
hetfagelijks gebruik hebben achtergelaten, is ongelooflijk
irieel en rijk. Hetzelfde geldt voor de cultuur van de Maya's
tt ziden. Om dit alles is Mexico voor toeristen daarom al-
dn. ti>en ideaal land. Want terwijl de prachtige brede blanke
nai kln' die langs twee oceanen lopen, de nodige ontspanning
bieden, zijn culturele centra meestal niet ver. Om niet te
van de schilderachtige dorpjes overal.
o Nederland ls Mexico op
bii aaide manier dichterbij
omdat behalve de Hol-
irika Lijn, die op Vera
iart, de KLM niet alleen
al per week naar Mexico
no. maar voor groepen van
mi ite 25 personen ook een
cd van meer dan 30 procent
om de aanpassing wat te vergemak-
kelyken. kan men zich de eerste da
gen uitsluitend aan gekookt, gebra
den en gebakken voedsel houden.
En hoewel water in de hoofdstad
net zo drinkbaar is als in New York,
kan men alt yd gezuiverd flesse-
water krijgen. Wat ontraden wordt
en dat geldt ook voor andere
landen uiteraard is rauwe groen
ten of gepeld fruit langs de weg te
kopen en te eten.
bi landers kunnen voor f 10.80
ht< nm vnor Mexico krijgen voor
laf blijfsduur van zes maanden,
ui» fexico wil bezoeken, wordt
iden met zo leeg mogelyke
te arriveren, want hy zal
'e]> zien dat niet kostbaar en
ooi is, dat hy het niet zal
b nalaten het te kopen. Bo-
vereist het ideale klimaat
it zomerkleding en een trui
koude nacht. Hoed en
worden hier van zyn leven
tul edragen, behalve de Mexi-
zonnehoed. Wie in het re-
J; uen arriveert, kan makkelyk
stic of ander licht regen-
^er kopen.
heeft hypermoderne wa-
en en zelfbedieningswinkels
meest verwende Europeaan
ff niets tekort komen. Hotels
!eJ in een geweldige variatie en
uze: vanaf de meest luxueu-
h< kstukken (ook qua architec
ts ot typische Mexicaanse ver-
gebouwd rondom een
j vierkante hof met klate-
onteintjes en tropische plan-
Tequila
Een nationale Mexicaanse drank
ls de „tequila", die onze jenever niet
zo veel ontloopt. Mexicanen drinken
het met zout en citroen. De drank
wordt van de stronk van een tien
jaar oude maquey (grote cactus
plant) gemaakt. De gedistilleerde
tequila laat men twee jaar of ouder
worden en het produkt staat onder
regeringscontrole.
Wat geld betreft: één gulden is
drie pesos en 47 centavos waard
(ofwel een peso is ongeveer 28 cents
waard». Wie hier komt, doet er goed
aan wat losse pesos by de hand te
hebben, want het is niet altyd ge
makkelijk aan kleingeld te komen.
In de meeste grote banken, waar
van de hoofdstad een overvloed be
zit, wordt Engels gesproken.
Winkelen
In de hoofdstad is het winkelen
een van de speciale genoegens, om
dat vooral in zaken waar typisch
Mexicaanse goederen te krygen
zyn, het afdingen een soort sport is.
Dit is ook wel het geval op de
markten van de dorpen.
Typisch Mexicaanse Binnen
hof van een klein hotel.
is iets meer ontwikkeld, maar Man
zanillo heeft meer van zyn oude
charme behouden. Het is het oord
voor vissers: er is een oneindige va
riatie van vis, te beginnen met het
klein grut van garnalen en oesters
tot dolfynen, zwaardvissen en
haaien toe.
Een van de ook naar Europese
standaard allermooiste stadjes is
Quanajuato, in de bergen, ruim vier
Het herverschijnen in de Sa
lamanderreeks (Querido, Amster
dam 1963» van „De Immoralist". en
van „De enge Poort" en het voor
het eerst in vertaling verschijnen
van „Isabelle", „De Bezige Bij. Am
sterdam 1963, een derde roman van
de Franse schryver André Gide
(1869—1951) is om twee redenen de
moeite van het vermelden W3ard.
In de eerste plaats betreft het hier
werk van een auteur die, hoewel
stammend uit een vorige periode,
door zijn gevarieerde problematiek
en zijn fraaie zeer preciese stijl een
niet verflauwende belangstelling
heeft verworven. Want Gide was
een schryver met een zeer levendige
geest en een grote belangstelling
voor ethische en psychologische
problemen. Merkwaardig is dat. als
gevolg van die rusteloos zoekende
geest, eigenlijk maar een klein ge
deelte van zijn werk als kunstwerk
alleen beschouwd kan worden, daar
hij zelfs in zijn romans het pro
bleem het eerst aan de orde pleegt
te stellen. Zijns ondanks blykbaar.
want het is in zijn publikaties te
vinden dat hij zichzelf voor alles
als schrijver beschouwd wenst te
zien en dat hy zyn lezers waar
schuwt hem niet als de verkon
diger van een bepaalde levenshou
ding te beschouwen. Een dergelijke
uitspraak is kenmerkend voor Gide.
Hij toch was een mens. die voort
durend zocht en daardoor telkens
met zyn vorige zelf in tegenspraak
kwam. Vóór alles streefde hij naar
volkomen eerlykheid tegenover
zichzelf, naar openhartigheid, waar
het zyn confessies betrof en ten
slotte naar rust en evenwicht: een
verlangen, dat hij nooit heeft kun
nen bevredigen.
De drie boeken, die ik hierboven
genoemd heb, komen ae romanvorm
het dichtst naby in Gide's werk.
Het oudste „De Immoralist" <1902»
stelt als probleem het zich loswor-
stelen van een jonge pasgehuwde
geleerde uit zyn welhaast klooster
lijke levenshouding ten einde de
zintuigen in de meest uitgebreide
zin aan hun trekken te laten komen.
De handeling speelt in Noord-Afri-
ka en zeer suggestief weet Gide de
invloed van het land zijn rol te la
ten spelen in de zielsverschuiving,
die in de hoofdpersoon plaatsvindt.
De behandeling van de worstelin
gen van het hart het echtpaar
heeft elkaar zeer lief is in zyn
gedragenheid eigenlijk minder aan
vaardbaar dan de overgang van
het stoic isme naar een hedonistisch
vrijheidsideaal. Tranen en ziekten
spelen een te grote rol voor de mo
derne smaak.
„De enge Poort" is de roman van
de puritein die, dank zy zyn af
komst, ook in Gide verborgen zat.
Dit is het verhaal van twee jonge
gelieven, die de aardse liefde niet
durven aanvaarden, omdat zy ho
pen op iets hogers, althans het
meisje, zy dwingt de Jonge man tot
