(Gelukkige greep met Goldonis
„De impressario van Smyrna"
kunst
kAleiöoscöQP
- w
Bijzonder goed door
amateurs gespeeld
JARENLANG BEZIT VAN
HET PUBLIEK: 65 JAAR
MR. MAX, KARIKATURIST,
WERD ZEVENTIG JAAR
Oud-studenten in Schouwburg:
Jo Vincent:
l)e uuin met de snelle tekenstift
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 6 maart 1963
Derde blad no. 30899
I' De Toneelgroep van Oud-Studenten heeft ditmaal weer eens
een, zoals gisteravondoverduidelijk bleek, gelukkige greep gedaan
uit het welvoorziene oeuvre van de Italiaanse auteur Carlo Gol-
doni (1707-1793) met een opvoering van ,,De Impressario van
Smyrna", één van zijn minder bekende werken. Het was de eerste
van 15 voorstellingen die in Laren Arnhem Amersfoort
Rotterdam Zwolle Haarlem Eindhoven Amsterdam
Den Haag (tweemaal) Groningen en Hengelo zullen worden
herhaald.
Het batig saldo van deze voorstellingen is in de meeste gevallen
bestemd voor de sectie Studiehulp van het Ned. Studenten Sana
torium, de netto-opbrengst van de Leidse opvoering komt ten goede
aan de Nederlandse Vereniging van Slechthorenden.
levendige mise en scène droeg er het
zyne toe bij om tot een voor amateurs
bijzonder goede voorstelling te
komen.
Mr. C. H. Goekoop, geheel één met
zijn pompeuze Turkse kostuum,
speelde overtuigend de koopman Ali
die zich tussen het troepje artiesten
doorlopend op glad ijs voelt. W. A. F.
Stokhuyzen gaf een rake interpre
tatie van de zanger Carlucio waai
de zelfvoldaanheid afdroop. Vanmej.
A. de Boer zagen wij een charmante
uitbeelding van Lucrezia die ons de
ij delheid van deze zangeres somtijds
deed vergeten. De zangeressen Tog-
mina gespeeld door mej. M. Philips
en Anina van mevr. Westenbergvan
Huystee zorgden voor afwisseling
door deze figuren een' wat vinniger
cachet te geven. De imposante tenor
Pasqualino vond in ir. H. E. Westen
berg de juiste vertolker, die terecht
slechts even deed doorschemeren dat
hij zijn heel wat tengerder vriendin
Mr. F. W. Kist schcoot met zijn weer- j
gave van Graaf Lasca, de steunpilaar
van de kunstenaars, in de roos!
Zonder merkbare hulpmiddelen was
hij door zijn kalmte, besluitvaardig
heid, ironie en ingehouden humor de
man met het natuurlijke overwicht.
Dr. P. Schierbeek slaagde in zijn
typering van de slechte en arme
toneelschrijver en ir. A. Hadjidakis
voldeed ten volle als de theater
agent Nibio.
Mr. A. Spruit zorgde voor een
sterke inzet van het stuk door de rol
van de waard Beltrame krachtig en
vlot van beweging en gebaar weer
te geven. De bediende van de andere
herberg was in goede handen bij jhr.
mr. H. v. Beresteyn.
De kracht van de opvoering is mede
te danken aan het feit, dat geen van
de rollen onvoldoende bezet was.
Het publiek bracht regisseur en
spelers staande een spontane hulde.
De dames ontvingen een welver
diende bloemenhulde.
B. H.
)peiiluchttheater
krijgt overkapping
Als eerste openluchttheater in Ne
derland, zal het theater van de
Stichting Twentse Openluchtspelen
te Hertme bij Hengelo Onog voor
de komende zomer van een zes me
ter hoge overkapping worden voor
zien. Daardoor zullen de 2.000 be
zoekers, die het theater kan bevat
ten, in het vervolg droog zitten.
Het toneel zal geheel open blijven.
Voor de zevende achtereenvolgende
maal staat dit jaar weer het door Jan
Naaykens geschreven passiespel op
het programma. Alle plaatsen voor de
vijf voorstellingen, die in het Duits
worden gegeven, zijn thans reeds ver
kocht en de 10.000 kaarten zijn al
verzonden. Er komen ook vijf Neder
landse voorstellingen, waarvoor even
eens weer grote belangstelling be-
staat. Het passiespel wordt jaarlijks
opgevoerd door 325 leden van Twent
se amateur toneelverenigingen en in-
Jwoners van het 450 zielen tellende
Hertme.
55
Ironisch blijspel
Goldoni, die er in de eerste plaats
op uit was het werkelijke leven te
betrappen in alle denkbare milieus,
voelde zich in ,X>e Impressario" ken
nelijk aangetrokken door de samen
leving in artiestenkringen. Met on
miskenbare ironie tekent hij in dit
blijspel de zelfoverschatting, ijdel-
heid, huichelarij en nooit aflatende
strijd om de voorrang in de bedoelde
omgeving van die dagen, waarmee
allerminst gezegd wil zijn dat dit
thans geheel tot het verleden be-
I hoort.
Ali, een rijke Turk, koopman in
Smyrna, bevindt zich voor zaken in
I Venetië en wil deze gelegenheid be
nutten om een compleet operagezel
schap te engageren en naar zijn
woonplaats met zijn eigen schepen
over te brengen. Hij maakt gebruik
van de diensten van een theater
agent, welke medewerking heeft ver
kregen van Graaf Lasca, die zijn
hart, maar geenszins zijn geldbuidel
aan de kunst en de kunstenaars
heeft verpand. Laatstgenoemde
i brengt enige ontmoetingen tussen
Ali en drie zangeressen en twee zan
gers tot stand.
De rijke zakenman en de straatarm
maar vééleisende artiesten vormen
een gezelschap dat allerminst op
homogeniteit kan bogen en Ali, die
geen gat in de onderhandelingen ziet
1 scheept zich in alle stilte in met
achterlating van de artiesten en
een beurs met tweeduizend dukaten
als schadevergoeding die hij in han
den stelt van Graaf Lasca. Deze stelt
i de artiesten voor dit bedrag aan te
wenden om een eigen opera te stich
ten, waarvan ieder van hen aandeel
houder zal zijn. Zodoende is iedereen
verantwoordelijk voor het al of niet
6lagen van de onderneming. Na enig
geharrewar zien de berooide artiesten
de voordelen van deze coöperatie in
en besluiten Graaf Lasca's voorstel
te aanvaarden.
Hope eisen
In zijn voorwoord schrijft de regis
seur mr. P. Cleveringa o.a.: „Zo
simpel als Goldoni's stukken bij het
lezen lijken, zo moeilijk blijken zij te
realiseren", een opmerking die wij
volkomen onderschrijven. Door het
gemis aan een wezenlijke intrige stelt
„De Impressario" hoge eisen aan de
regisseur en spelers.
Door een suggestieve en praktische
toneelbouw, (ontworpen door Hans i
Eschouzier) de uitermate kleurrijke I
kostuums, (Maryn Eschauzier) de I
opmerkelijke vondst van de regisseur I
om elk bedrijf in te leiden met eigen
bedachte korte mimische scènes met I
de muzikale omlijsting uit de opera
buffa „Lo Frate Nuamorato" van
Pergolesi werden deze moeilijkheden i
glansrijk overwonnen. Een perfecte, J
Advertentie
RADIO TELEVISIE
T O VINCENT 65 jaar! Ze heeft die dag gevierd in haar bun-
J galow in Aerdenhout. Voor haar was deze 65e verjaardag
een zéér willekeurige mijlpaal, het leven heeft nog zoveel vaart, dat
ze dat merkteken nauwelijks zag. Al heeft zij zich dan ook al een
jaar of acht uit de concertpraktijk teruggetrokken, haar bestaan
wordt nog steeds gedekt door de titel, die het boek over haar
levensgeschiedenis kreeg: Zingend door het leven
Wie langs de Karei Doormanlaan
te Aerdenhout loopt kan daar vaak
vlak bij het raam van de voorkamer
een leerling zien staan, de handen in
eengevouwen voor de borst, de mond
openend en sluitend. En hij ziet ook
Jo Vincent op de rug, gezeten aan de
vleugel. Zo gaat dat iedere dag, vijf a
zes uur, „wat heb je eigenlijk nou
nog aan je leven op deze manier",
zegt soms haar man, dokter-in-ruste
Bos. De leerlingen komen van heinde
en ver, tot uit Deventer toe. Zij be
leeft daaraan haar genoegen
niet altijd naar zijn hand kon zetten, houdt door deze lessen haar stem
goed bij. „Wil je ze het goed vóór zin
gen, dan moet je stem technisch nog
in orde zijn".
Vrijheid
EEN enkele maal verzorgt zij nog
wel eens een recital voor een
kring van intimi. Zo gezien
heeft zij zeer vroegtijdig de Neder
landse concertpodia vaarwel gezegd.
Dat was bewust beleid zij deed de
stap, die veel kunstenaars zo zwaar
valt: afscheid nemen voordat de
eerste tekenen van neergang te be
speuren zijn. Het gaf haar een stuk
persoonlijke vrijheid, dat haar in de
sfeer van aanhoudende publieke be-
I wondering en bewieroking steeds ont
houden bleef.
„Ik was echt een bezit van het
publiek" deze uitspraak keert en
kele malen terug in het gesprek. Het
publiek, dat zijn handen warm klap
te. maar niet gedoogde, dat het idool
zich even begaf buiten het stereotiep,
dat men zich- had gevormd. Dit ste-
1 reotiep: van een kunstenares, voor
wie de Kunst een Gewijde Zaak is,
een Hogere Aangelegenheid, waarover
het niet past te schertsen. Dat sloot
bij voorbaat elk uitstapje in de rich
ting van het populaire uit. In andere
landen, waar men Kunst en kunst
niet zo precies indeelt kon dat mis
schien nog, in Nederland was dat uit
gesloten.
Na de oorlog is toch een kentering
ingezet. Zangers en zangeressen van
serieuze muziek wagen zich thans ook
makkelijker in het land van een
Lichtere Muze. „Dat betaalt ook
JO VINCENT
goed", zegt Jo Vincent, met een ge
baar van geld tellen. Iets om ver
stoord over te zijn? Geenszins, „ik
geef ze groot gelijk, is dat misschien
aardig om in de krant te zetten?"
Zeker is dat aardig. En ook is het
aardig, dat een deel van het Jo Vin
cent-publiek de overgeleverde voor
stelling nog niet heeft losgelaten. Zij
trad niet zo lang geleden eens op in
een VARA-programma „Dat wil ik
nog eens horen". Zij zong er niet in,
maar vertelde voor het vaderland
weg en maakte enkele grapjes. De
volgende dag: een stuk of wat boze
brieven aan het adres van mevrouw
Jo Vincent, dat zij zich voor een der
gelijke uitzending niet had te lenen
Ja, de Jo Vincent van de jaren der
tig leeft stug voort in veler verbeel
ding. „Herinnert u zich het kwartet
Jo Vincent?" vraagt ze. „Juist ja, met
Theodora Versteegh, Willem Ravelli
en Evert Miedema". De stichtelijke
zang van het kwartet („Blijf bij mij,
Heer". „Scheepje onder Jezus' hoede"
en zo heel veel meer) beleeft een na
oorlogse wedergeboorte. De oude 78-
toeren platen zijn nu als EP's in de
handel, „en ze worden best verkocht",
verklaart zij niet zonder lichte ver
bazing in haar stem. Tot die her
drukken behoort ook „Jeruzalem", de
eerste opname, die zij in Londen
maakte op 27-jarige leeftijd, met aan
de andere kant de „Aria van de En
gel", gezongen door Theodora Ver
steegh.
ÓANCETJE 12
Musical „Oliver"
naar ons land
De musical .Oliver" van
Lionel Bart zal over ongeveer
een half jaar ook op de Neder
landse planken komen. Het is de
combinatie van de heren Lars
Schmidt, W. Hofman en mr. P.
A. Meerburg, die na ,,My Fair
Lady" deze musical in ons land
introduceert. De première kan
begin oktober in het Luxor
Theater te Rotterdam worden
verwacht. De bewerking van de
liedjes is opgedragen aan Seth
Gaaikema. De Londense regis
seur Donal Albery, die de op
voeringen in New York en
Londen heeft geleid, zal ook de
Nederlandse produktie onder
zijn hoede nemen.
In een bovenkamertje aan de
Galileïstraat 187 te Den Haag hangt
een groot aantal foto's en tekenin
gen aan de muur. Het zijn herinne
ringen aan tientallen jaren revue.
De grote jaren met namen als Louis
en Henriëtte Davids, Johan Buziau,
Jean-Louis Pisuisse en Jan Musch.
Het is een kamertje van de bekende
Haagse tekenaar mr. Max, die on
langs zijn zeventigste verjaardag
heeft gevierd. In grote, vergeelde
plakboeken bewaart deze grijzende,
nog altijd enthousiaste sneltekenaar,
karikaturist, schilder en dichter W.
F. Keppel Hesseling zoals zijn
werkelijke naam is foto's, karika-/
turen, programma's, contrafcten, dank
betuigingen, handtekeningen van
beroemde artiesten en kranteknip
sels met recensies van zijn optreden:
het zijn herinneringen aan 45 jaar
theaterleven waarin mr. Max heeft
gewerkt als karikaturist op vele
podia in Nederland, België, Frank
rijk, Italië, Duitsland, Zwitserland en
Hongarije.
Zijn bekende donkere sikje is nu
grijs geworden, maar mr. Max. naar
wie eens een sigarenmerk is genoemd
en niet geheel ten onrechte want
hij rookt graag sigaren is een
rijzige gestalte die nog graag spreekt
over zijn werk, dat hij koos na de
lagere school en driejarige hbs in
zijn geboortestad Arnhem. Tekenen
en schilderen v/as zijn grootste lief
hebberij op school. Zijn eerste kari
katuren maakte hij op de school
banken.
„Ik ruilde spotprenten van onder
wijzers voor toverballen" zegt mr.
Max glimlachend als hij peinzend
terugdenkt aan zijn jeugd in Arn
hem. Op de Koninklijke Academie
voor Beeldende Kunsten, aan de
Prinsessegracht in Den Haag, onder
directie van Jan Springer, bezocht
hij de schilder- en tekenklasse.
Tijdens de eerste wereldoorlog werd
hij (reserve tweede luitenant) voor
verdere dienst afgekeurd.
In een atelier aan de Haarlemmer
houttuinen in Amsterdam, waar
Breitner nog had gewerkt, nam hij
hierna te zamen met een schilder
van stadsgezichten. Van der Ven,
zijn intrek. Vele artiesten kwamen
daar op bezoek en 's winters als er
geen geld voor kolen was, verbrand
de men houten lijsten in de kachel.
De eerste stap naar de theaters ls
daór gezet. Collega's vonden dat
Keppel zo goed karikaturen tekende
en raadden hem aan op te treden.
Een debuut volgde in het Amster
damse Grand-theater, bij Lion van
Lier. Hij werd al spoedig in verschei
dene theaters geëngageerd en zijn
eerste grote optreden was in
Tuschinski.
De naam voor de grote man met
de onafscheidelijke baret, de razend
snelle tekenstift en de grote vellen
papier was gemaakt en vele buiten
landse tournees volgden. Keppel Hes-
selink noemde zich eerst Max Bru-
ning, maar kreeg daar aanmerkingen
op van de Nederlandse Artiesten
Organisatie: er was in Duitsland al
een schilder van die naam. Het werd
„Mr. Max", een naam die de man
van de grillige lekenlijnen tot op
heden heeft behouden en waaronder
hij nog optreedt, onder meer het
vorige jaar met Siem Nieuwenhuizen,
die nu herstelt van een zwaar ver
keersongeval.
Vooral tijdens zijn vele tochten
naar het buitenland beoefende mr.
Max zijn grote liefhebberij, het
schilderen. In 1955 is een door hem
geschreven bundel gedichten uit
gegeven.
Mr. Max hoorde op het toneel soms
vreemde reacties uit het publiek. Bij
een optreden in Turnhout vroeg een
der bezoekers of hij een karikatuur
wilde maken van de Belgische
koning. „De koning is geen karika
tuur" zei de sneltekenaar en op zijn
antwoord applaudisseerde het pu
bliek en begon spontaan het volks
lied te zingen
Velen herkennen nog de bekende
tekenaar op straat Mensen van on
geveer vijftig jaar komen enthousiast
naar hem toe en verklaren dat zij
hem hebben zien optreden toen zij
vijftien waren.
Zij zijn dan dankbaar voor de man
met de baret, het eens zwarte sikje
en de snelle tekenstift. Voor mr.
Max, sneltekenaar, karikaturist,
schilder en dichter.
V -■» -* - r I
Wederom wordt in Rome een
film gemaakt over Cleopatra, de
beroemde Egyptische koningin.
De Franse filmster Magali Noël
vervult de hoofdrol, haar tegen
speler is de Italiaanse komiek
Toto. De titel van de film zal
zijn ..Toto en Cleopatra".
De vorige film over het leven
van Cleopatra werd gespeeld
door Lizz Taylor en Richard
Burton.
Hard studeren
OVER de populaire zang wil zij lie
ver niets meer zeggen. Een uit
spraak over Corry Brokken haar
in de mond gelegd en buiten propor
ties opgeblazen heeft haar al genoeg
drukte bezorgd. Maar wel zegt zij,
zeer in het algemeen„Vroeger moest
je hard studeren, iedere dag. om iets
te bereiken. En vandaag is het nóg
zo". Ze voleindigt de gedachtengang
niet. het vervolg evenwel is duidelijk:
„Verschijnen niet veel te veel men
sen veel te snel op een podium?"
Na haar afscheid heeft zij zich dus
veel vrijheden toegestaan. De eerste
was de aankoop van een fiets. De
vrijheid kreeg ook vorm in veel om
zwervingen: een voorgenomen maar
niet uitgevoerde emigratie naar Zuid-
Frankrijk („na negen maanden in
Cap d'Ail bij Monte Carlo zeiden we:
wat moeten we hier nog?), een ver
blijf in Rome, een tocht naar Zuid-
Afrika per boot, waarop haar man als
scheepsarts werkte. Toen vestiging
in Aerdenhout. En nu. weldra, een
verhuizing naar Wassenaar, waar het
echtpaar Bos-Vincent een flat gaat
betrekken, vlak bij restaurant „De
Kieviet".
Laatste optreden
VLAK bij Den Haag, „waar het
toneel zo schitterend is". Den
Haag. waar het publiek, vooral
tijdens de kamermuziekavonden in
Diligentia „zo buitengewoon prettig
was". Den Haag. waar Jo Vincent nog
éénmaal na haar officiële afscheid in
het openbaar heeft gezongen. Dat
was tijdens de uitvaartdienst voor dr.
Albert Plesman in de Willemskerk.
„Laudate Dominum" van Mozart
zong zij daar op verzoek van de
overledene, die enkele dagen voor zijn
sterven tegen zijn vrouw had gezegd,
dat hij zo graag wilde, dat Jo Vin
cent dat bij zijn begrafenis zingen
zou.
Jo Vincent 65. Desondanks een
vrouw met wie zich het begrip „pen
sioengerechtigd" niet rijmen laat.
Advertentie
dl
Auteur dr. Williams
-79- overleden
Dr. William Carlos Williams, is op
79-jarigc leeftijd in zijn huis te
Rutherford aan een beroerte overle
den.
Dr. Williams, die in hoog aanzien
stond als dichter, roman- en to
neelschrijver, was onlangs in West-
Duitsland onderscheiden als één van
's werelds meest vooraanstaande mo
derne dichters.
Acht jaar geleden had Williams
zijn dokters-praktijk vaarwel gezegd.
,Mona Lisa' morgen
naar Parijs terug
De „Mona Lisa" („La Gioconda"),
die in de V.V. tentoongesteld is, is
gisteren weer zorgvuldig ingepakt
voor terugzending naar het Louvre in
Parijs met het morgen vertrekkende
Amerikaanse schip „United States".
Het aantal van 1 077.521 Newyorkers
heeft het schilderij bezichtigd.
Ereplaquette voor
Charlotte Ivöhler
Na voordracht van
,,ln het ravijn"
De negen Venezolanen die zich
vorige maand meester maakten van
het Venezolaanse vrachtschip „Anzoa-
tegui", hebben gisteren van de Bra
ziliaanse autoriteiten een speciale ver
blijfsvergunning voor politieke vluch
telingen ontvangen. Zij zijn inmiddels
ln vrijheid gesteld
Aan de voordrachtskunstenares
Charlotte Kohier is de ere
plaquette van de Vereniging van
schouwburg- en concertgebouw-
directeuren toegekend. Dit is
haar gisteravond meegedeeld
door de voorzitter van de ver
eniging, de heer K. Jassies, na
afloop van de première van de
voordracht van de novelle „In
het ravijn" van Tsjechow door
mevrouw Kohier in het nieuwe
De La Mar Theater in Amster
dam. In zijn korte toespraak ge
waagde de heer Jassies van zijn
bewondering voor de voordracht,
welke hij een grote toneel
prestatie van de actrice noemde.
„Uw parool is geweest: werken. U
heeft een weg gevolgd langs de top
pen van het Nederlandse toneel", al
dus de voorzitter, die namens de ver
eniging een enorme bloemenmand
aanbood. De plaquette draagt de in
scriptie: „Aan Charlotte Kohier in
diepe bewondering".
De geheel met premièrepubliek ge
vulde zaal uitte met een zeer lang
durig applaus zijn waardering aan
mevrouw Kohier voor haar met ge
spannen aandacht gevolgde voor
dracht. Met beide armen vol ruikers
temidden van een perk van boeketten
dankte de door deze huldiging zeer
geroerde actrice.
De Egyptische en Jemenitlsche
troepen hebben de toestand ln Jemen
goed in handen en het ls er rustig.
De plv. secretaris-generaal der VN..
Ralph Bunche. verklaarde dit gister
avond in Cairo, Waar hij was terug
gekeerd na een verbiyf van drie dagen
in Jemen Dr. Bunche zei echter ont-
K, ZVn bver bepaalde toestanden
die hij ln Jemen had aangetroffen,
volgens hem moet de raad voor tech-
^8tand van <*e volkerenorga
nisatie hier met spoed Iets aan doen