Bernard Kruysen kreeg reeds
internationale vermaardheid
GRONDIGE RESTAURATIE
STUKKEN UIT KON. PALEIS
Als Debussyzanger
en onderwater jager
STRALENDE ZIZl
MUSICUS en SPORTMAN
Frère Dominique in .Jeanne
d'Arc au Biieher
ichtr innaar van
vele prijzen
(Van onze Kunstredactie)
E baritonzangcr Bernard Kruysen. „Frère Dominique'' in
Honeggers "Jeanne d'Arc au Bücher", is een merkwaardig
jn.
„Drie zielen rusten in hem", zou men geneigd zijn te zeggen.
„Die van de „musicus", de „onderwaterjager" (kampioen van
ederland en in 1959, 1960 en 1961 onze vertegenwoordiger op de
treldkampioenschappen) en de „pijl- en boogschutter".
Wélk een combinatie!
ie combinatie gaat intussen bést, althans bij een gevoelige, tege-
rtijd sportieve persoonlijkheid als Bernard Kruysen, die zich
x kdanks zijn jeugdige leeftijd 29 al een grote naam op het
\ernationale podium van het eerste plan, speciaal als liederen-
nger, heeft verworven. „Dat veroveren.van een ,naam" gaat moei-
am, maar toch, het gaat", zegt Bernard Kruysen, met wie wij
samenzijn met zijn al evenzeer sportieve vrouw (lerares Lichame-
fce Opvoeding) uren hebben gepraat over zijn beroep en zijn hob-
jeugdige leven is al zo berstensvol met wetenswaardigheden,
kSfn' f
an 1 t)at
(ét de interviewer er een gans boekwerk aan zou kunnen wijden.
IWij moeten ons echter bepalen tot een greep.
de bekende zanger Pierre Bernac.
voor wie h(j grote bewondering heeft.
Tegelijkertijd won hij in 1959 op
twee Paryse concoursen de „Prix
d'excellence de la mélodie Francaise"
en de eerste prijs (hors concours) op
het concours Gabriel Fauré.
ppeiernard Kruysen is de in Mon-
uc geboren zoon van de thans in
irtres wonende bekende Neder-
fn" Ise schilder Anton Kruysen.
'isch m man van typisch Franse allu-
elaa
h ui éél jong zat het zingen hem reeds
jhet bloed, hy zong met zijn op
zevende jaar al zware stem dik-
soli. Ontzaglijk veel heeft hij te
:n aan zijn stiefvader, de Bel-
i operazanger Hubert Raidich,
reusachtige man met een gewei
bas, eerst verbonden aan het
atre de la Monnaie" te Brussel
aan de „Metropolitan Opera' 'te
York. Door hem goed te beluiste-
is hjj eigenlijk van jongs af aan
lend door het leven gegaan.
>en Kruysen ongeveer veertien
kwam hij pas naar ons land en
ie onze taal. De school beviel hem
best, maar in verband met zijn
derstalent kwam hij toen op de
iemie voor Beeldende Kunsten in
Haag en leerde daar van alles,
've. schilderen. Daarna
e het Kon. Conservatorium, met
in het bijzonder de operaklas
Wim Quispel (zanglessen van To
der Sluys). Hij behaalde er op
)enbare uitvoeringen wel succes
maar daar bleef het dan ook
Mogelijkheden om verder te ko-
waren er allerminst. „Men moet
in het buitenland naam maken,
ens in ons land speciaal bij
ed. Opera aan bod te kunnen
n". Intussen heeft Kruysen wel
contract bij de Ned. Opera ge
in voor een jaar maar in
ind met de benauwende sfeer,
Tkte hij er na een half jaar al
eind aan.
duurde lang, te lang voor er
[nieuws in zicht kwam.
het eerst viel de aandacht
tijdens een radio-uitzending
leiding van Albert Wolf van de
„Pelléas et Mélisande" van De-
waarin hij de titelrol zong.
weer lange tijd niets, tot
jn, die in de grond concoursen
ten einde raad inschreef voor
.te Den Bosch en er, temidden
jprominente zangers uit Polen
D-Slavië en Italië, mannen
formidabele stemmen de
He prijs wegsleepte met de aria
pge est calmé" uit Bizets „De
taggers".
or middel van de Franse rege-
kreeg hij een studiebeurs voor
s en koos zich als leermeester
BERNARD KRUYSEN
enige uit de zee opgediepte
trofeeën.
(Foto Leidsch Dagblad)
Als klap op de vuurpijl veroverde
Kruysen daarop in 1961 de „Grand j
Prix du Disque" voor een Debussy- i
recital, opgenomen door de grammo-
foonmaatschappij Valois. Het is
daarbij héél merkwaardig verlopen, 1
Michel Bernstein, de idealistische di- 1
recteur van het fijnzinnige platen- i
merk Valois had bij een vriend een
privé-opname van Kruysen gehoord.
Hij kende hem in het geheel niet.
maar had onmiddellijk gezegd: „Hém
moeten we hebben, om Debussy lie
deren te zingen". De opnamen zijn
toen onder onvoorstelbare moeilijk
heden een apart hoofdstuk!
gemaakt en kwamen pas op het al
lerlaatste moment klaar.
En toch.wat niemand die erbij
betrokken was, verwacht had: de
„Grand Prix" wérd ermee gewonnen.
En dat voor een Nederlander!
Voor liet zingen
geboren
Bernard Kruysen behoort tot de
gelukkigen, die voor het zingen
geboren zijn, er de volmaakt ar
tistieke individualiteit voor hebben.
Weliswaar heeft hij vocaaltechnisch
nog veel te danken gehad aan de nu
65-jarige Amsterdamse zangpedagoog
en opera-specialist Philip Terke. ae
man, die Kruysens stem „openge
maakt" heeft, maar zijn groot per
soonlijk talent voor de liedkunst,
heeft toch de doorslag gegeven voor
zijn successen van de laatste jaren.
„Ook Terke's „levenskunst", zegt
Kruysen, „is bepalend geweest voor
die successen". „Je moet durven zin
gen, gelijk een Sjaljapin of een Ca
ruso", zei Terke steeds. „Open, blij en
vrij en dan kun je groot worden" is
zijn levensdevies. Terke zelf beschikt
over een tenor van drie octaven om
vang en er hapert nog niet het min
ste geringste aan.
Zo is 't ook Kruysen vergaan; dat
„durven zingen", dat „durven leven":
van dat geloof is ook Kruysen be
zield.
Sportieve hobby's
Het uit zich ook in zijn sportieve
hobby's. „Onderwaterjagen",
„diepzeeduiken", is, naast de
zang, zijn grootste lust.
Ieder jaar maakt hij met zijn
vrouw gedurende 1 a lVa maand zijn
diepzee-onderzoekingen in Joego
slavië. Malta, Ibizza en Zuid-Frank
rijk. Hij doet er archeologische vond
sten, maakt er dia's, films, houdt
voorts in ons land over dat alle6 le
zingen en schrijft er artikelen over.
o.a. in de „Waterkampioen". Die hob
by van hem gaat nu terdege profijten
opleveren. Kruysen behoort tot de
dertig beste ..onderwaterjagers" ter
wereld en voelt zich onder water een
volmaakt gelukkig mens. Het on
waarschijnlijke daarbij is, dat hij
vóór zijn veertiende jaar een doods
angst voor water had en niet eens
kon zwemmen. Toen hij echter van
zijn moeder een diepzee-uitrusting
kreeg, was 't raak en werd het water
zijn heerlijkste element.
We hebben ze gezien op zijn zolder
kamer: al die kostbare foto-appara
ten waarme e hij zijn opnamen
maakt. vooral voor onze fotograaf
om van te likkebaarden! de schit
terende voor ons vertoonde kleuren
dia's over zijn opgravingen onder zee.
We hebben ze betast; de kruiken,
kannen, sponzen en andere voorwer
pen, van de zeebodem omhoogge-
bracht, veelal uit fantastisch grote
schepen met even fantastisch grote
ankers, die soms al 2000 jaren gele
den vergaan zijn. En we heb
ben ze bekeken: al die foto's, met
een gebruinde Kruysen in het mid
den. zijn jacht- en vistuig in de
hand. het grote, ronde kijkglas op
zijn hoofd, als een soort van rond
zwervende Robinson Crusoe op de
stranden, waar het gevaarlijke avon
tuur heerst en in wateren ,waar de
reusachtigste. nieuwsgierige. maar
hoogst slimme en intelligente vissen
de „schietende" zwerver reeds van
veraf zien aankomen, om dan als
het kan nog net spotlachend in
hun holen weg te vluchten.
Het zou iets voor K. en O. zijn:
zo'n lezing van Kruysen over een of
meerdere van zijn fantastische ex
pedities. Kruysen is ook een enthou
siast messenwerper en pijl- en boog
schutter. Ook daarover vertelt hij
met vuur. Met zijn Amerikaanse
vrienden schiet hij in de duinen te
Scheveningenafstanden tot 400 me
ter toe. Dertig tot veertig kilo (of
meer) zware handbogen, gemaakt uit
wel zeven verschillende houtsoorten.
Als autocoureur geniet hij tevens be
kendheid.
De zanger^sportman
BERNARD KRUYSEN
(Foto Leidsch Dagblad)
Het „racen" leerde hij van de
Franse motorkampioen en rallyrijder
Geo Burggraaf, die op zijn beurt
van hem weer alle détails van het
„diepzeeduiken" opstak.
Alweer aparte hoofdstukken.
Een „hondebaan"
Terugkomend op de muziek zegt
Kruysen: „Ik behoor nu een
maal niet tot degenen, die elke
dag alleen maar vocalises zingen en
niet anders kunnen doen, dan over
zangtechniek praten. „Ik zing, omdat
het mijn roeping is en hoewel het
een „hondebaan" genoemd niag wor
den dat vond mijn stiefvader ook
doe ik 't graag. Maar je moet
„boven" de moeilijkheden staan, dan
vergeet je de techniek en het gaat
van zelf.
Dan pas wordt het „goed".
Kruysen, die in Frankrijk wordt
toegejuicht, o.a. in verband met zijn
ook in Londen en Lissabon gegeven
Debussyrecitals „het is net alsof
je Debussy zelf hoort zingen", heeft
eens een criticus opgemerkt en
voor de a.s. zomer reeds weer ver
schillende uitnodigingen voor Franse
Festivals ontving, bezit in ons land
zeker nog te weinig bekendheid. De
Leidenaars, die indertijd zyn liede-
renavond voor de „Kunstkring" hoor.
den, weten echter al lang wat hij
waard is.
Het begint echter nu ook hier te
dagen.
Verzoeken om de „aria's" in de
„Mattheus Passion" te zingen heeft
Kruysen steeds afgeslagen, omdat ze
hem niet liggen: hij zingt nooit, wat
hem niet „ligt". Nu. voor het eerst,
zal hij de Christuspartij in de M.P.
te Rotterdam en te Almelo vertol
ken. Deze heeft hij geaccepteerd, om
dat hij gelooft, dat zijn stem en we
zen daarvoor geschikt zijn.
Bij het afscheid nemen spreken wij
nog even over het tragisch heengaan
van zijn grote vriend de componist
pianist Francis Poulenc. met wie
Kruysen diverse liederenavonden
gaf. „Wat had ik nog veel van hem
kunnen leren Dit typeert de
sympathieke eenvoud van deze all
round artiest-sportman.
Het moge dan „langzaam" gaan:
Kruysen meet zich toch nu al met de
coryfeeën onder de huidige vocalis
ten. Zo juist is van hem nog een
grammofoonplaat (Valois) gereed ge-
I komen: hü zingt hierop Schumanns
„Dichterliebe" in de originele (tenor)
I zetting.
i De Leidenaars mogen van geluk
I spreken hem vanavond en morgen
avond te horen in zijn spreekrol in
j „Jeanne d'Arc", de party, die hij
i reeds eenmaal in Rotterdam, als
I plaatsvervanger van Léon Combay,
vertolkt heeft.
Wij geloven, dat Bernard Kruysen,
die het zingen in het „hart" draagt,
op de duur ook in ons land, een
grootse toekomst voor zich heeft. On
danks het 'eit. dat een profeet in
j eigen land slechts zelden wordt ge
eerd.
Dimitri: Clown
van Ascona
GRANDIOOS SUCCES
De abonnementhouders van
het Gemengd Kunstabonnement
van K. en O. heben gisteravond
een vreugdevolle avond gehad
dank zij het optreden van de
Clown van Ascona Dimitri, de
man met de duizend gezichten.
Hij mag dan nog niet de hoogte
van zijn wereldberoemde land
genoot, de Zwitser Grock heb
ben bereikt, in sommige num
mers, b.v. ,.De ligstoel" komt hij
hem zéér nabij.
Zyn mimisch vermogen ontwikkel
de hij onder Decrone en Marcel Mar-
ceau en in Zweden beoefende hij
acrobatie en het bespelen van de
meest uiteenlopende muziekinstru
menten. Deze veelzijdige opleiding
stelt hem in staat een gevarieerd pro
gramma te bieden dat de meest ver
wende kleinkunstliefhebber door
lopend boeit.
Wat zijn mimische gaven betreft
waren „Het schoolbord" en „De lig
stoel" talentvolle en zeer vermake
lijke staaltjes. „De student-acrobaat"
presenteerde hij in een originele vorm
en zijn niet geringe vaardigheid op
allerhande blaas- en strijkinstru
menten demonstreerde hij in: „Bij de
impresario".
In zijn slotnummer „De imitator"
toonde hij zich in zün grootste kracht
Op bewonderenswaardige wijze wist
hü met een zonderling koeterwaals,
alléén door ritme, klank, houding en
mimiek, de Engelsman. Duitser. Ita
liaan, Rus, Nederlander, zeli's Japan
ner. zonder één woord in de betreffen
de taal te gebruiken, raak te imite
ren.
Dat het bestuur van K. en O. met
Dimitri een zéér geslaagde keuze
heeft gedaan bewees de langdurige
bijval van het opgetogen publiek.
BH.
Herdenking van
Maeterlinck
Het Benelux-comité organiseert
vrüdagayond a.s. een Maeterlinck -
herdenking in de Rolzaal van het
Haagse Binnenhof. Op de bijeen
komst zal het woord worden gevoerd
door dr. Victor E. van Vriesland en
de Belgische letterkundige en
Maeterlinck-kenner Roger Bodart.
De herdenking valt in het kader
van het Maeterlinck-jaar ter ge
legenheid van de 100e verjaardag
van Maeterlinck's geboorte op 29
augustus 1862. In de loop van dit
jaar wordt de in 1949 overleden
Belgische schrijver, die een der
grootste Belgische symbolisten is
geweest in vele landen herdacht met
tentoonstellingen, bijeenkomsten en
opvoering van zijn werken.
HERBERT ASBURY - 71 -
OVERLEDEN
In de ouderdom van 71 jaar is te
New York overleden de bekende au
teur Herbert Asbury, schrijver van
boeken over prostitutie, dranksmok
kelarij, benden gevechten en moord.
Hij verwierf zich door zijn publi-
katies de bijnaam „chroniquer van de
aonde".
(Van onze A'damse correspondent)
De bekende „vedette de music-
hall" Zizi Jeanmaire is gistermid
dag met 35 medewerkers aan haar
shoiv per charter-vliegtuig uit
Gothenburg op Schiphol aange
komen. „Wij hebben in de Scan
dinavische landen zeer veel succes
gehad met onze show. Ik hoop dat
dat straks ook van ons bezoek
aan Nederland kan worden ge
zegd", aldus de pittige Zizi, die er
aan herinnerde hoe zij tien jaar
geleden voor het eerst in ons land
optrad, toen nog als ballerina in
een klassiek ballet.
Zizi Jeanmaire, een kleine ten
gere vrouw met kortgeknipt haar
geeft vanavond in Theater Carre
de première van haar Parijse
shoiv, ivaarvan zes dagen lang
voorstellingen worden gegeven.
Echtgenoot Roland Petit, die
met haar de show heeft ontwor
pen, vertoeft op het ogenblik met
zijn balletgroep in Milaan voor de
uitvoering van een viertal door
hem geschreven balletten Zizi
Jeanmaire omschreef haar show,
waarin zijzelf het middelpunt is,
als een mengsel vari ballet en
chansons.
Roland Petit en Zizi Jeanmaire
vertrekken binnenkort met de
show naar Amerika en zijn van
plan om daarna een aantal voor
stellingen in Japan te geven.
Op de vloer van het enorm grote atelier van de restaurateur
N. van Bohemen aan de Laan van Roos en Doorn in Den Haag
ligt een schilderij van Jacob de Wit, geschilderd in 1737 en voor
stellende Mores die de oudsten kiest. Het ligt op een speciaal aan
gebracht naadloze vloer en ondergaat een zeer grondige behande
ling. De heer Van Bohemen werkt er al sinds medio december met
vier medewerkers aan. De afmetingen van het schilderij zijn 12.50
bij 6 meter. Het doek hoort thuis in het Koninklijk Paleis aan de
Dam in Amsterdam.
Reumatiek
Griep
Migraine
Menstruatiepijn
Verkouden
Hoofdpijn
SpTt
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
TOGAL HELPT
Het Koninklijk Paleis ondergaat
thans een grondige restauratie onder
toezicht van een daartoe ingestelde
commissie en onder leiding van de
Rijksgebouwendienst. Deze gelegen
heid heeft men aangegrepen om ook
de schilderijen, zo nodig, te herstel
len. Nu kan ieder doek en paneel on
derzocht worden.
Ongeveer 40 schilderijen zullen be
handeld moeten worden. Deze schil
derijen worden gerestaureerd door de
heer Van Bohemen in Oen Haag en
de heer L. Marchand in Dordrecht.
Dit werk zal ongeveer tweeëneenhalf
jaar in beslag nemen.
Het doek van Jacob de Wit wordt
geimpregneerd met een harsspecie,
voorzien van een tweede doek en
voorts van de oude en zeer vergeelde
vernislaag ontdaan. Eenzelfde be
handeling zullen de vier van boven
half cirkelvormige schilderijen uit
de omloop van de burgerzaal, die
ieder een afmeting van zes bij zes
meter hebben, ondergaan. Dit zijn
een Jan Lievens, twee doeken \an
Jordaens en „De samenzwering der
Batavieren in het Schaker bosch"
van Juriaan Ovens.
Dit laatste schilderij hangt op de
plaats waar „Claudius Civilis" van
Rembrandt had behoren te hangen.
Dit schilderij werd echter destijds
afgekeurd. Veel later is het ver
minkt in Zweden terechtgekomen.
Hierboven de grote kamer-
schildering van Jacob de Wit,
voorstellende ..Mozes, die de
oudsten kiest", welke thans
grondig gerestaureerd wordt. De
heren Van Bohemen (links) en
Marchand in volle actie.
Het hangt thans in het nationale
museum in Stockholm.
De heer L. Marehand in Dordrecht
heeft daar thans vier doeken onder
handen. Enkele waren r zeer slecht
aan toe, maar ondanks de vermin
king die in de loop der jaren, of lie
ver eeuwen, was opgetreden, heeft de
heer Marehand alle schilderijen voor
de toekomst kunnen benouden.
Dr. A. F. E. van Schendel, hoofd
directeur van het Rijksmuseum heeft
gistermiddag in het atelier van de
heer Van Bohemen een toelichting
gegeven op dit omvangrijke restau
ratiewerk.
iUii i. illcLcUL iOUU
Dinsdag 26 februari 1963
Vierde blad no. 30892
