VUURZEE VERWOEST
C. A. AMSTERDAM
Aantal meisjes bleef
boord „Maasdam
aan
Massale actie in Irak
tegen (le communisten
Schade
twintig
miljoen
De Ganlle ontsnapt
aan samenzwering
loods hij de botsing
nog niet in functie
DERTIG STRALEN STREDEN VERLOREN STRIJD
DOOI WEER
VERDER WEG
O.A.S.-leiders
uitgewezen
door Spanje
Arrestatie van offieieren en
een lerares aan krijgsschool
President Aref van kolonel
tot veldmaarschalk bevorderd
IWS
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 16 FEBRUARI 1963
No. 30SST
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand, f.0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Alle grote branden, die de
Amsterdamse binnenstad sinds
de oorlog heeft gekend, zijn in
de afgelopen nacht weer over
troffen. Het indrukwekkende
hoofdgebouw van het C. en A.-
concern aan het Damrak is door
een laaiende vuurzee volkomen
verwoest.
De totale schade wordt voor
lopig geraamd op 20 miljoen
gulden. Hierbij is inbegrepen de
inventaris, die op 5 miljoen gul
len worden begroot en de mo
dernisering van het interieur,
die drie iaar geleden is begon
nen en onlangs is gereed geko
men, welke verbouwing 4^ m'L
joen gulden heeft gekost.
Een onbeduidend brandje, enkele
minuten voor drie uur ontstaan te
midden van enkele zwijgend toekij
kende etalagepoppen, breidde zich in
een angstaanjagend tempo uit tot
een niet te temmen hel van vlammen.
Snorkend joeg het vuur over de af
delingen met mantels, japonnen en
kinderkleding en brak tenslotte door
het dak om dichte wolken van mil
joenen brandende textielsnippers om
hoog te jagen, die door de oostenwind
over de oude binnenstad werden
verspreid. Ten tegenover een derge
lijke baaierd van vuur machteloos
staande brandweer, moest al spoedig
de hoop laten varen dit als een fort
gebouwde monumentale pand de
eerste schepping van de grote bouw
meester Berlage in Amsterdam te
kunnen behouden.
De door de tientallen meters boven
het dak uitlekkende vlammen rood
verlichte beurstoren aan het Damrak
sloeg half vijf toen het machtige ge
bouw brandde van onder tot boven
en tot in alle hoeken: over een front
van 60 meter aan het Damrak en een
dikte van 70 meter tot de Nieuwcn-
dijk, waar een gevel van 50 meter
breed een rode gloed was. waarvan
de vlammen de voorgevel van het
Confectiemagazijn Smoorenburg
zwart blakerde en de hitte de etala
geruiten van de herenmodezaak P.
van den Brul deed springen.
Triest record
WEERBERICHT
Ten westen van de Britse eilanden
bevindt zich een opvullend lage
drukgebied. Het front hiervan is
de afgelopen nacht van België uit
in onze omgeving aangekomen,
hetgeen voornamelijk in het zuiden
en midden van het land aanlei
ding gaf tot lichte sneeuwval.
Tengevolge van langzame drukstij-
gingen hoven de Britse eilanden en
op de Noordzee beweegt het front
zich niet meer naar het noorden.
Integendeel .het zal zelfs snoedig
weer op zijn schreden terugkeren,
zodat de zachtere lucht, die Lim
burg al was binnengedrongen,
weer wordt verdreven.
De vorst keert dus in het hele land
terug.
17 FEBRUARI.
Zon op: 7.54 uur; onder: 17.56 uur.
Maan op: 2 23 uur: onder: 11.39 u.
Hoogwater te Katwijk te 8.58 en
21.30 uur. laagwater te 4.17 en 16.48
uur
18/2 hoogwater te 9 58 en 22 41 u..
laagwater te 5.08 en 17.54 uur).
Een nieuw triest record, dat de brand
in de Spuistraat van vorige maand
heeft overtroffen. Drie nachtbra
kende jongelieden, die tegen drie uur
over de Nieuwendijk slenterden,
zagen het vuurtje in een van de tien
tallen etalages aan de Nieuwendijk.
waar houten mannequins onverstoor
baar de nieuwe voorjaarsmode toon
den. Vijf minuten later waren de
eerste brandweerwagens van
veertien, twintig. tweeëntwintig. tramlijnen met de bestemming Cen- IN Id'lcl ll(lci*S 111
l Oostenrijk gepakt
kanten de smalle Nieuwendijk inge
reden. Het vuur stootte op datzelfde
ogenblik door naar de eerste etaee.
Er waren onmiddellijk vijf stralen
water, toen acht. vervolgens tien,
Steeds 'meer brandweerauto's reden
met gillende sirenes aan. Op ladders
gemonteerde waterkanonnen be
stookten het steeds verder oprukken
de vuur.
Vergeefs.
Half vier: Enorme vuurtongen rei
ken vanuit de gebarsten venters.
Kwart voor vier: de gevel van
Smoorenburg aan de overzijde van
de Nieuwendijk begint te branden en
wordt door twee stralen water voor
erger behoed. Aan de Damrakzijde
van het gebouw kolken dichte rook
wolken naar buiten.
Vier vuur: het vuur slaat door het
dak. de vlammen jagen door de
Beurspassage. die Damrak en Nieu
wendijk verbindt en dringen door in
het aan de deze passage gelegen
dameshoedenmagazijn van de N.V.
Gieskes.
Kwart over vier: de brand heeft
zUn spectaculaire hoogtepunt bereikt.
Duizenden Amsterdammers, voor het
merendeel de bevolking van de in de
nacht tot. leven komende Walleties-
buurt. keken op het Damrak adem
loos toe. hoe de burcht van C. en A.
ten onder ging.
De brand in C. en A. te Am
sterdam gezien van bovenal aan
de Damrakzijde.
brandwachts. Deze slaagden er niet
in tot het inwendige van het gebouw
door te dringen. Diverse brandweer
lieden moesten hun werk door rook-
bedwelming opgeven, een hunner viel
van een trap en verwondde zich licht.
In de etalages aan het Damrak
vielen de etalagepoppen glimlachend
in het vuur of werden vermorzeld
onder de instortende plafonds.
De brand beperkte zich niet tot C.
en A. Op het Damrak brandde de
hoedenzaak van Gieskes uit. De aan
grenzende bankgebouwen van de
N.V. Unicifa en Arnold Gilissen lie
pen vrij ernstige schade op. Aan de
Nieuwedijk is de zaak van Gieskes
eveneens verwoest, terwijl het naast
C. en A. gelegen pand van de kle
dingzaak G. en G. twee bovenverdie
pingen moet missen. Aan de overzijde
van de Nieuwedijk werden de gevels
van de confeetiemagazijnen Smoo
renburg en P. van den Brul licht be
schadigd.
De bovenleiding van de tram op
het Damrak was vannacht om de
twee werkzaamheden van de brandweer te
derend geraas omlaag. De brand
wachts waren tot tweemaal toe, voor
zien van rookmaskers een boven de
hoedenzaak van de N.V. Gieskes ge
legen bovenwoning binnengedrongen,
waar de gezusters Van der Eden wo
nen. De beide dames werden niet ge
vonden. Vermoed wordt, dat zij met
vakantie zijn.
Om 8 uur vanmorgen gaf brand
weercommandant P. A. Riedel het
sein ..brand meester", maar hij ver
wachtte. dat de nablussingswerk-
zaamheden tot zondagmiddag zullen
voortduren. Om half negen troffen
wij de heer Riedel in de nog net aan
de brand ontsnapte cafetaria Harke-
ma aan de Nieuwendijk. waar hij ons
verslag deed van de strijd tegen het
vuur.
Aanvankelijk waren 80 brandwachts
bij de blussing ingezet. Later in de
nacht werden 40 met verlof zijnde
brandweerlieden opgeroepen. Er wer
den dertig stralen water gegeven, die
voornamelijk zijn gebruikt om de om
ringende huizen te sparen, omdat het
enorme C. en A-gebouw toch niet
meer was te redden. Tegen de och.
tenduren daalde als gevolg van het
waterverbruik de druk van de water
leiding. Toen had een ysbreker reeds
een weg door het open havenfront
gebroken voor de brandweerboot „Jan
van der Heyden". die ligplaats koos
bu het Victoriahotel. Met behulp van
een honderdtal burgers zijn slangen i
uitgelegd over de 600 meter afstand 1 -
naar het C. en A.-gebouw, zodat toen i
weer over voldoende bluswater kon I
worden beschikt.
Zowel de Nieuwendijk als het Dam
rak biyft voorlopig gesloten voor alle
verkeer. I)e dienst voor Bouw en Wo
ningtoezicht zal in de loop van de
dag beslissen of de gevels aan de
voor- en achterzüde moeten worden
omgetrokken. De gevel aan het Dam
rak helt aan de top vijf graden naar
voren en levert volgens de heer Rie
del gevaar voor instorting op.
De BB heeft niet alleen het paleis
op het Dam met schuimblussers be
waakt, maar ook de Nieuwe Kerk.
waar op het dak veel vliegvuur tot
zelfs brandende japonnen toe terecht
kwamen.
Het onderzoek naar de oorzaak
duurt voort. Men vermoedt, dat het
kortsluiting in een van de etalages
was.
Ex-kolonel Gardes, die tot de opper-
leiders behoort van de geheime leger-
organisatie OAS en die bij de onaf
hankelijkheidsverklaring van Algerije
naar Spanje was gevlucht, is gisteren
door de Spaanse regering uitgewezen.
Hij is, mogelijk met nog andere
Franse activisten in een vliegtuig naar
Argentinië op transport gesteld. An
dere namen zijn in Parijs nog niet
uitgelekt. Men gelooft echter niet
dat ook de beruchte, voormalige stu
dentenleider Pierre Lagaillardc
Spanje al zou hebben moeten ver
laten.
In Parijs beschouwt men de uitwij
zing van Gardes als het gelukkige
resultaat van het bezoek dat de
Franse minister van Binnenlandse
Zaken. Roger Frey. kortgeleden aan
zijn Spaanse collega in Madrid ge
bracht heeft.
Tot dusver had de Spaanse rege
ring altijd geweigerd enige uitwij
zingsmaatregel tegen de Franse acti
visten te nemen. Al verscheidene
maanden geleden heeft Parijs ver.
zoeken tot alle Westeuropese rege
ringen gericht om de leden van de
O AS. buiten hun landsgrenzen te
zetten. Trots dat verzoek komen toch
nog periodiek berichten en zelfs
foto's binnen inzake lieden als
George Bidault en Jacques Soustelle,
die in Belqie. Engeland. Duitsland,
Oostenrijk of Italië werden gesigna
leerd.
Volgens latere berichten uit Spaan
se bron zou Gardes wel zijn gearres
teerd doch nog niet zyn uitgewezen.
Dat hij, en een aantal van zijn tra
wanten, niettemin naar Zuid-Ameri-
ka zullen moeten verdwijnen, werd
door die latere verklaringen echter
niet ontkend.
vergemakkelijken stroomloos gemaakt.
Omdat het vuur om half zeven van
morgen nog in volle hevigheid woed
de en de instortingen in het gebouw
nog steeds voortduurden, werden alle
traal Sation via Nieuwe Zijds Voor
burgwal geleid.
(Van onze Parijse correspondent)
Een nieuwe samenzwering tegen president De Gaulle is gis
teren verijdeld door de arrestatie van zes officieren en een lera
res Engels aan de krijgsschool in Parijs, waar de aanslag zou
worden gepleegd tijdens een bezoek, dat de president daar vrij
dagochtend heeft gebracht. Ten huize van een der gearresteerde
officieren werd beslag gelegd op een geweer met een televizier,
dat voor de aanslag gebruikt had moeten worden tijdens de wan
deling van de president in de tuin van de krijgsschool. Overigens
heeft het bezoek van De Gaulle normaal voortgang gevonden.
Achter deze vijfde aanslag op het i kapitein Mauelbon Darbaumont. Het
leven van de Franse president he- televiziergeweer werd ten huize van
wt.uc. uc jcuicmcciuc iimiu en uuucr I vindt zich dezelfde man. die ook Poinard aangetroffen. Er bestaat nog
de arm een gipsverband aangelegd. 1 deelnam aan de poging van augustus geen zekerheid over het totale aantal
Gistermiddag kon hij echter al- 1962 bij Petit Clamart: de 43-jarige arrestanten
weer een skitocht maken. Vandaag landbouwkundige ingenieur Georges Volgens sommige berichten moeten
zouden Koningin Juliana, de Prins Watin. bijgenaamd „de kreupele",
de Prinsessen via Zürich naar die al in 1960 uit Algerije, waar hjj
PRINS breekt
beentje in hand
Prins Bomhard heeft donderdag
bij een val tijdens een skitocht in de
omgeving van Lech een midden-
handsbeentje van de linkerhand ge
broken.
Bij geneeskundige behandeling werd
onder de geblesseerde hand en onder
de Franse autoriteiten enkele dagen
Een recente opname van
PRINSES MARIJKE,
die maandag a.s. haar zestiende
verjaardag hoopt te vieren.
(Foto A. B. Kannegieter)
voor de beraamde aanslag al lucht
van het komplot hebben gehad.
Premier Georges Pompidou riep toen
onmiddellyk de ministers van Oorlog
en van Binnenlandse Zaken alsmede
de voornaamste chefs der verschil
lende politiediensten by zich in het
Hotel Matignon. In overleg met het
staatshoofd werd toen echter beslo
ten niet onmiddellyk in te grijpen,
in de hoop dat de samenzweerders
op het laatste moment allen ontmas
kerd en gegrepen zouden kunnen
worden.
Het nieuwe komplot werd dus ont
maskerd. terwijl in het fort van Vin-
cennes het militaire tribunaal nog
steeds bezig is de 15 leden van het
OAS-commando te berechten, dat in
de afgelopen zomer bij Petit Clamart
een aanslag pleegde op het leven van
het staatshoofd. De chef van het
commando. Bastien-Thiry. heeft nog
deze week onthuld dat de OAS al
zeven aanslagen had voorbereid Ook
de minister van Binnenlandse Zaken,
Roger Frey. waarschuwde dezer
dagen nogmaals, dat de OAS nog
niet verslagen was, zodat het leven
van generaal De Gaulle nog altyd in
gevaar verkeerde. Die ministeriële
waarschuwing is nu dus bevestigd
door de onthulling van dit nieuwe
komplot.
Nederland terug keren.
Dood ontsnapt
Twee jeugdige Nederlanders, zyn
gisteren in Graz gearresteerd, toen
Acht brandweerlieden zijn aan de ze een ruit van een juwelierszaak
dood ontsnapt, toen zy vanmorgen hadden vernield en er met juwelen
vroeg door commandeur Hartog uit jen horloges ter waarde van 50.800
het brandende gebouw werden geroe- schilling vandoor gingen. Ook een ïn-
pen. Zij stonden nauwelijks buiten of j braak in een banketbakkerszaak
de eerste verdieping kwam met don- wordt aan het tweetal toegeschreven.
geboren was. werd verwijderd
sedertdien tal van tereurdaden en
politieke moorden op zijn geweten
moet hebben. Na de aanslag bij Petit j
Clamart wist hij met acht andere 1
leden van het OAS-commando de
dans opnieuw te ontspringen en i
sindsdien is hij voortvluchtig.
Tot de arrestanten behoren: de
55-jarige mevr. Rousselot de Lisiac.
lerares Engels aan de krijgsschool, de
37-jarige marine-officier Robert I
Poinard, diens echtgenote, de veer
tigjarige kapitein Jacqout. die in het
gebouw van de krijgsschool woont en
Ontsnapping van
Ainin mislukt
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
en een BUvoegsel.
Evacueren
Bepaald beangstigend waren de
dichte sluiers van honderden textiel
snippers, die het gebouw bijna een
uur achtereen uitbraakte. Zij daalden
neer in de naaste omgeving temid
den van de vergeefs naar beschutting
zoekende autoriteiten en verslagge-
Op de Columbuska.de in Bre-
dreven op de oostenwind j merhaven wreef men zich de ogen
vers. maar
ook ver de binnenstad in. waar zy
vele huizen bedreigden. In de Kalvcr-
straat kon een hierdoor veroorzaakte
begin van brand tiidig worden onder
drukt. Persfotografen, die door de
dichte rook hun werk niet konden
doen. hanteerden brandspuiten om
de brandweerwagens nat te houden
en liepen daarbij schroeiplekken aan
hun kleren op.
Tegen half vijf werd het noodzake
lijk geacht de bewoners van de dooi
de wolkenregen vrijwel onbegaanbare
Zoutsteeg tussen Damrak en Nieu
wendijk te evacueren. Met koffers
boven hun hoofd om zich te bescher
men tegen het neerdalende vuur
zochten zij haastig een heenkomen
Op datzelfde tijdstip betrok de in
middels gealarmeerde BB-colonne
het koninklijk paleis op de Dam om
met brandblusmateriëe' h"t dak te
bezetten, dat door de wolver» van
vuursnippers werd bedreigd En de
brand woedde maar voort Al'e be
schikbare brandweerwagens waren
ter plaatse.
Op het Damrak droegen lange rijen
burgers de slangen aan voor de
uit, toen de Maasdamdaar gis-
termiddag om 14.22 uur precies
veilig afmeerde.
Op het promenadedek van de
Rotterdamse zeereus stond een
groot aantal meisjes wuivend,
zingend en kushandjes werpend!
En dat, na de vele verhalen van
de passagiers, die in allerijl het
schip hadden moeten verlaten,
nadat het in de monding van de
Weser lek was gestoten op een
onderwater liggend wrak.
De meisjes behoorden tot het per
soneel van een reisbureau in Dussel-
dorp. Zy hadden, toen alle passagiers
gedwongen werden van boord te
gaan. de kapiteinsboot gekregen,
maar de kapitein bleef aan boord
Daarom zijn ze ook maar gebleven.
„Van slagzij hebben wij geen hinder
gehad", riepen ze naar de wachten
den op de kade.
Nadat het schip om acht minuten
voor half drie was afgemeerd, werden
snel maatregelen genomen om de
schade te herstellen. Om vyf uur ging
de Maasdam in het dok van de Nord-
deutsche Lloyd. Volgens de eerste ge
gevens zou het schip in de kiel een
scheur hebben gekregen van vijftien
meter, waardoor de laadtanks in de
dubbele bodem zijn beschadigd. Het
schip heeft aan de boeg 1.50 tot 1.80
meter water gemaakt, ook een aantal
verbiyven van de bemanning stond
gedeelteiyk onder water.
Diverse wrakken
Het zeegebied, waar de Maasdam
lek stootte bevat nog verscheidene
wrakken. Het opruimen van deze
wrakken stuit op moeiiykheden. om
dat zy buiten de drie-mijlszone liggen
en dus alleen geruimd kunnen wor
den met toestemming van de eige
naars. De wrakken dwingen de
scheepvaart een omweg te maken om
de monding van de Weser te berei
ken. Dr. Georg Bortscheller, haven
en scheepssenator van Bremen, heeft
gisteren op de minister van Verkeer
1960 gaande is. Verwacht wordt, dat
binnenkort besprekingen tussen de
nieuwe regering en de maatschappy
a a \llll II lllKlllkt zullen worden geopend. Generaal Kas-
yy sem was voorstander *an een natio-
De vervolging van commu- nale oliemaatschappy maar de nieu-
f we regering heeft het denkbeeld van
nisten in Irak duurt nog steeds naasting van de IPC kennelyk ver
voort, waarbij leger en politie worpen.
Volgens Radio Bagdag is brigade-
in de Bondsrepubliek, dr. Seebohm. gezamenlijke acties ondernemen, generaal Majid Mohammed Amin,
een dringend beroep gedaan om de In de straten van Bagdad wer- openbaar aanklager by het „volks-
Duitse kust van wrakken te zuiveren 1 - 1u*", u-—'-J
„in het belang van de veiligheid van
passagiers en lading".
Een woordvoerder van de stad Bre
men heeft gisteren op een persconfe
rentie in Bremerhaven gezegd, dat de
„Maasdam" niet de nieuwe koers voor
het binnenlopen van de Weser zou
hebben gevolgd. Er schijnt een nieu
we route te zijn uitgezet, die met een
boog om het „scheepskerkhofde
plaats, waar de laatste jaren ver
scheidene schepen als gevolg van bot
sing met wrakken zyn gezonken, heen
loopt. Op deze persconferentie werd I r
ook gezegd, dat de loods, die in Rot- Arefs staats staatsgreep van
terdam reeds aan boord was geko- verleden week dus nog juist cer-
men, op het moment van de botsing fjp,. kwani
nog niet in dienst was. Hij zou pas
,inr,n£>r-,jgerecht" tydens het bewind van ge-
den donderdag nog communis- neraal Kassem. gisteren gedood, toen
ten neergeschoten, terwijl som-
mige wijken werden omsingeld
en systematisch uitgekamd. Er
zijn honderden wapens gevon
den, waaruit Westelijke diplo
matieke kringen concluderen,
dat de communisten mogelijk
regc
ring-Kassem omver te werpen
hy. gekleed als bedoein trachtte uit
Bagdad te ontsnappen. Hy kwam om
het, leven na 'n vuurgevecht met po
litie en leden van de burgermacht,
toen hy zich, nadat hy was herkend,
in een rivier trachtte te verbergen.
President Aref is gisteren door de
revolutionaire raad bevorderd tot
veldmaarschalk, uit erkenning voor
liensten tijdens de
revolutie van juli 1958 en de staats
greep van vorige week.
der kwan
I)e militairen worden geholpen door
jonge leden van de semi-militaire
burgerwacht, die te herkennen zijn
aan een groene i»and om hun arm.
Naar schatting 2500 van de 7000 le
den van de Iraakse communistische
partij bevinden zich nu in arrest.
Aangenomen wordt, dat zü samen
met de aanhangers van Kassem voor
militaire rechtbanken zullen moeten
versehijrien.
Het dagelyks leven in de Iraakse
hoofdstad heeft zyn normale gang
hernomen. De regering heeft echter
demonstraties verboden Op iedere
bij het passeren van het lichtschip
Weser dus drie mijl verder in
functie hebben moeten treden.
Van de feestelijkheden, die georga
niseerd waren voor de aankomst van
de Maasdam in Bremen, zyn gister
avond alleen het concert van de Ma
rinierskapel in het Ubersee Museum
en het daaropvolgende souper in de
Raadhuiskelder doorgegaan. Burge
meester mr. G. E. van Walsum van
Rotterdam was daarbij aanwezig. Hij
had in Hamburg van het ongeluk ge
hoord. Per auto is hij toen naar Bre
merhaven gegaan, waar hij al gear straathoek staan nog tanks en pant
riveerd was, toen de loodsboot „Gott- serwagens Volgens waarnemers in
hilf Hagen" een uur voor de aan- Bagdad is er een .spoedig einde in
komst van de Maasdam de passagiers zicht van het geschil met de Iraq
aan wal bracht. I Petroleum Company", dat al sinds
Uit het Leidsch Dagblad van i
17 Febr. 1863:
De heer J. Fischer, advo
caat te Kornenburg, voor
eenige dagen overleden, heeft
het vruchtgebruik van f 1000
vermaakt aan zijn kat, hond
en kanarievogel.
Op de aanstaande receptie
aan het Engelsche Hof zullen
geene dames het hoepelrok
ken worden toegelaten.
