IRVING WALLACE legt lading komer
DYNAMIET onder D ACHT-er
De Delfzijler strandjutters
TELSTÊÜ
Jaap Bus de nieuw
probleemkampioei
Over een kat in het nauw die
heel rare sprongen maakt
nnm^i
w
HOE
WERKT
HET!
Kom er ACHT
Zaterdag 16 februari 1963
Pagina 4
JTET is niet onmogelijk dat aan living Wallace nog eens een
JlT. Nobelprijs wordt toegekend, maar als dat gebeurt, zal hij de
prijs wel niet krijgen voor zijn boek over de prijzen. Deze vrucht
bare, 46-jarige schrijver is namelijk van mening dat deze meest
luisterrijke onderscheidingen, die op 10 december j.l. voor de
61ste maal zijn verleend, in vele opzichten verouderd, het produkt
van vooringenomenheid, en van beperkte waarde zijn.
Wallace heeft vijftien jaar besteed aan het opstellen van zijn
romantisch verhaal over wat bij de toekenning van Nobelprijzen
achter de schermen omgaat. Hij heeft twee reizen naar Zweden
gemaakt, juryleden, functionarissen en prijswinnaars geïnter
viewd en „talloze maanden" aan speurwerk besteed. Daaruit is
zijn veel verkochte roman "The Prize" voortgekomen, een ver
zameling van over de prijzen uitgesproken opinies en hij heeft zich
zeker een aantal literaire vijanden gemaakt. Toch is hij van
mening, dat de juryleden, mensen als zij zijn vrij goed werk heb
ben gedaan. „De huidige Nobelprijzen zijn tot zekere hoogte uit
stekend zei Wallace in een persgesprek maar ze gaan niet
ver genoeg. Ze zijn verouderd, te beperkt en houden geen gelijke
tred met de vooruitgang die wij hebben gemaakt sinds Alfred
Nobel in 1895 te Parijs zijn beroemde testament neerschreef op
een half velletje papier".
Wallace zei dat Nobel, de uitvin
der van het dynamiet, oorspronke
lijk slechts drie prijzen had willen
instellen voor geneeskunde, na
tuurkunde en scheikunde maar
dat barones Bertha von Suttner, de
pacifist?, hem later had overreden
ook een vredesprijs in te stellen, die
zij in 1905 dan ook zelf heeft ge
kregen. De literatuurprijs is het
laatst in het pr ij zenprogramma op
genomen, nadat Nobel zelf een grie-
zelspel „Nemesis" had geschreven,
dat zo slecht was dat zijn verwan
ten volgens Wallace na zijn
dood elk exemplaar dat zij konden
vinden verbrandden. „Ik stel voor,
de Vredesprijs af te schaffen", zei
Wallace. „Wij leven in een wereld,
waar het geen oorlog en geen vrede
is Bovendien, als de Nobeljury de
prijs aan een Amerikaan toekent,
zijn de Russen kwaad; krijgt een
Duitser hem, dan ergeren de Fran
sen zich. Hij is al te belachelijk ge
worden. In 1962 was er geen Vre
desprijs; hij is zelfs veertien keer
niet toegekend. Wallace stelt voor,
hem te vervangen door een prijs
voor sociale wetenschappen, toe te
kennen aan een socioloog of an
tropoloog, een voor vorderingen in
de botanie en de biologie en een
voor andere kunstvormen dan de
letterkunde.
In verband met laatstgenoemde
prijs maakt Wallace gewag van
Walt Disney, Pablo Picasso,
Charles Chaplin, Igor Strawinsky
en de danseres Galina Oelanova
voor 1963. „Er is genoeg geld be
schikbaar voor nieuwe prijzen tot
het gebruikelijke bedrag van 170.800
gulder per prijs", zegt Wallace.
„Nobc1 heeft een fonds van negen
miljoen dollar nagelaten. Dit is
thans gegroeid tot twaalf miljoen
door investeringen in Zweedse vas
te goederen en 250.000 in Wall
Street. Ik geloof dat Nobel, als hij
nu zou leven, belangstelling zou
hebber, voor enkele van de nieuwe
gebitden, die ik heb genoemd".
„Ik geloof ook dat Nobel zou er-
kenner wat zijn erfgenamen en
de juryleden niet doen dat de
prijs voor geneeskunde moet wor-
Dit jaar
81 kandidaten voor
Nobelprijs
voor litteratuur
De Nobelcommissie van de
Zweedse Academie heeft 81
kandidaten voor de Nobel
prijs voor litteratuur toege
laten. Vorig jaar was hun
aantal ongeveer 70. De secre
taris van de commissie, l'no
Willers, heeft meegedeeld:
„Zoals gewoonlijk zijn veel
meer namen ingestuurd. De
commissie kan echter slechts
die kandidaten in overweging
nemen die door academies,
verenigingen van schrijvers
of Pen-Clubs voorgedragen
worden, zij die eerder een li
teratuurprijs gekregen heb
ben en nog een aantal ande
ren. Dit jaar voldeden echter
81 kandidaten aan de maat
staven. Het is het grootste
aantal dat wij ooit gehad
hebben". De letterkundige
prijs zal eind oktober door de
Zweedse Academie worden
toegekend.
den herzien om de therapie van de
geest en de psycho-analyse te waar
deren. Stel u voor, deze juryle
den hebben Sigmund Freud elke
keer, dat hij werd voorgesteld, af
gestemd". Hij vindt dat ook een
plaats dient te worden gereserveerd
voor uitvinders, vooral omdat No
bel zelf zijn geld heeft verdiend
met zijn patenten. „Het is ongelofe
lijk dat Thomas Edison en gebroe
ders Wright ndbit zijn gecerd. of
schoon zij allen ten tijde van de
eerste prijstoekenningen nog leef
den".
Ter ondersteuning van zijn be
schuldiging van vooringeno
menheid zei Wallace, dat vele
leden van de Zweedse Academie
anti-Amerikaans en anti-Russisch
geweest zijn „niet precies anti-
Dc Amerikaanse schrijver föhn Steinbeck ontvangt uit han
den van de Zweedse koning de Nobelprijs voor literatuur, die
geldt als de luisterrijkste onderscheiding, welke een auteur ten
deel kan vallen. Irving Wallace is het daar niet erg mee eens.
zoals uit dit artikel over zijn boek "The Prize" blijkt.
communistisch, maar even goed an
ti-tsaristisch". Sommige Zweedse
jurylcoen gaan van het standpunt
uit. dat Amerikaanse schrijvers zo
veel gele verdienen door de ver
koop van de filmrechten van hun
Onze bridgernbriek
VOLKSVERHALEN (V)
Bridgevraag dezer week:
Zuid Sch A B 8 6 5, Har. 7
6. Ru. 8 4 3, KI. 7 2.
Noord gever, allen kwetsbaar,
parenwedstrijd. Noord opent
één harten oost biedt
twee ruiten wat doet zuid?
Antwoord elders op deze pa
gina.
Het spreekwoord van de kat
die in het nauw rare sprongen
maakt heeft wel veel aan ori
ginaliteit, maar nog niets aan
waarheid ingeboet. Dit werd
weer ~ens bewezen in de
Meesterklasse viertallenwed-
strijd tussen landskampioen
UBC en degradatiekandidaat
BOC die kortgeleden werd ge
speeld en waarin laatstge
noemd team er in slaagde een
ruime 114 57 overwinning te
behalen.
In deze wedstrijd boekten de
Haarlemmers grote winst, doordat
een van hun tegenstanders op een
spel vóór zijn beurt opende, waar
door zijn partner reglementair van
verder bieden werd uitgesloten.
Daar deze partner de beschikking
had over 17 punten aan hoge kaar
ten. werd een opgelegd slem ge
mist.
Verder kon worden geconstateerd
dat de Utrechtenaren minder
scherp spel lieten zien, dan zij in
de regel plegen te doen, zodat enige
malen géén winst werd behaald
waar dit wèl mogelijk was geweest.
Zo bijvoorbeeld op het volgende
spel:
S: B 9 5
H: H 10 8 4 3
R 7
K: A B 9 4
S H 8 S: 3
H: A 7 2 n H: V B 9
R: H 10 8 3 2 w R: A B 9 5 4
K: V 7 6 1 K: H10 3
Het zal duidelijk zijn, dat de
laatste speelwijze de meeste kansen
biedt. De zuidspeler realiseerde
zich deze mogelijkheid echter niet,
koos methode a) en ging één down.
Aan de andere tafel werd niet
met harten aas, maar met een
kleine ruiten uitgekomen. Toen oost
deze slag nam en troef naspeelde,
was er geen enkele mogelijkheid op
winst, omdat harten heer nog niet
vrij was en er dus 3 harten zouden
moeten worden getroefd.
En aantal entrees in de noord
hand is daartoe te enen male on
toereikend.
H. W. FILARSKI
Antwoord op de bridgevraag
dezer week:
Het ontbreken van hart en -
steun en de slechte kwaliteit
van de schoppenkleur maken
zuids positie moeilijk. Som
mige spelers doubleren met
een dergelijk spel maar
het is een wild avontuur dat
als regel slecht afloopt. On
danks het feit dat wij graag
iets zouden willen bieden, is
er geen enkel redelijk bod
en zelfs geen compromis voor
een bod. Waardering: pas
10. twee schoppen 5„ dou
blet 1.
Wanneer het stormde met harde
vlagen en de zeelui hun zuidwesters
opzetten, bleven de Delfzijlers niet
bij de pakken neerzitten aan de
haard. Ze trokken hun laarzen en
oliejassen aan, gingen naar buiten
en weldra zag men hen langs de
vloedlijn lopen om alles wat uit zee
aanspoelde op te rapen. Als schepen
strandden, waren zij er het eerste
bij om zich de lading, de scheeps
kisten van de matrozen en allerlei
wrakstukken toe te eigenen. Eer de
strandvonder zijn mannen had op
getrommeld. waren de Delfzijler
Strandjutters al lang weer thuis
met hun buit.
Zo vlug en handig waren ze dat
zelfs Sint-Pieter hen niet in de ga
ten had, wanneer hij uit het hemel
venster naar beneden keek en zo
doende werd daarboven de poort al
tijd wijd geopend wanneer een
Delfzijler naderde.
Eens vroeg een Appingerdammer
om toegelaten te worden, maar Sint
Pieter wees hem af: „Appingedam-
mers zijn Peerdekopers" zei hij. „en
de eerste eerlijke paardenhandelaar
moet nog geboren worden". „De he
mel is anders boordevol Delfzijler
Strandjutters" merkte de Appinge-
dammer op, die langs Sint Pieter
heen naar binnen keek, „ik zie er
heel wat zitten die er niet thuis
horen".
„Dat moet je dan maar bewijzen
en als je dat kunt mogen de Ap-
pingendammers hun plaatsen inne
men". antwoordde Sint Pieter. ter
wijl hij dreigend met zijn sleutels
rammelde.
„Dat is afgesproken" zei de Ap-
pingedammer, zette zijn handen aan
zijn mond en riep luidkeels: „Schip
op strand! Schip op strand!" Nau
welijks hadden zij de bekende
woorden gehoord of alle Delfzijlers,
jong en oud, klein en groot, renden
in zeven haasten de poort uit, die
Sint Pieter snel achter hen in het
slot wierp.
Sindsdien worden de bewoners
van Delfzijl niet meer in de hemel
toegelaten, maar de Appingedam-
mers hebben daar een wit voetje,
ook al komen ze rechtstreeks van
de befaamde paardenmarkt.
S:
H:
R:
K:
A V 10 7 6 4 2
5
V 6
8 5 2
Zuid moest een contract van
4 schoppen spelen, waartegen west
de (voor hem) ongelukkige start
met harten aas maakte. In slag 2
werd ruiten nagespeeld, door oost
met het aas genomen en oost
speelde (terecht) troef na.
Beslissing
Dit is het moment, waarop zuid
een belangrijke beslissing moet
nemen. Hij mag nog één slag ver
liezen en heeft nu twee mogelijke
voortzettingen die kans op winst
geven: a) schoppen aas nemen in
de hoop dat de heer sec bij west
valt. Hij verliest, als dat gebeurt,
dan nog slechts één klaverslag, om
dat de derde klaveren op harten
heer kan worden afgegooid, bi
schoppen snijden. Hij wint het spel
dan als schoppen heer bij oost zit,
maar bovendien als de harten 43
zitten met schoppen heer bij west.
In dat geval kan west namelijk
schoppen heer wel maken, maar
noord beschikt dan over drie en
trees (twee in schoppen en klaver
aas) waardoor twee harten kunnen
worden afgetroefd en op harten
heer en de inmiddels vrij gewor
den 5e harten twee klaveren kun
nen worden geparkeerd.
COMMUNICATIE -SATELLIETEN
Rodioqolven meteen lange golflengte kunnen
overal ter wereld worden ontvangen omdat
ze, door terugkaatsing tegen de ionosfeer,
met de aardkromming mee gaan. Ultra-korte
golven zoals bij de T.V. worden echter door de
ionosfeer niet weerkaatst maar doorgelaten.
Zendantenne
„'j'ia'iVt b v plaatsbe-
palmg door
wm* \mv\ «rondstat,on
Om een wereldomvattend tele
communicatienet te verkrijgen,
waarmee het mogelijkis T.V.- uit
zendingen uit andere werelddelen
direct op te vangen, worden TELSTAR-
communicatie-satellieten gelanceerd.
lange
(radio)
is het dus niet mogelijk TV-signalen verder i
de horizon van het zendstation te ontvangen, zodat
men op betrekkelijk korte afstand van elkaar hoge
relais-zendtorens moet bouwen om de programma's I
over een redelijk groot gebied zichtbaar te maken.
Meteen relais-satelliet op grote
hoogte kunnen ook ultra-korte
golven worden weerkaatst. De
weerkaatste signalen worden
opgevangen door reusachtige
antennes die met de satelliet mee
draaien.
tvonger"]
TELSTAR-satellieten lopen hun
boon op ongeveer 7000 km
hoogte. In de toekomst zullen
relais-satellieten op een hoog
te van 35000 km gebracht
worden ineen 24-uursbaan,
zodat ze boven een vast punt
op aartJe blijven staan.
boeken, dat zij het geld van een
Nobelprijs niet nodig hebben
Een van de functionarissen, met
wie Wallace tijdens zijn onderzoek
een onderhoud heeft gehad, was dr.
Anders Osterling, secretaris van de
Academie en een van de vijf, die
kandidaten schiften en aanbevelen.
„Hij was verbazingwekkend open
hartig". zei Wallace. ..Hij bekende
me dat hij ertegen had gevochten
dat een prijs werd toegekend aan
Pearl Buck en gaf toe. dat de
schrijver Iwan Boening de Nobel
prijs nad gekregen om Rusland
schadeloos te stellen voor het over
slaan van Tolstoi, Gorki en Tsje-
chov Boening kreeg de prijs pas
nadat hij naar Parijs was verhuisd,
als een uitgewekene.
„Dr. Osterling vertelde mij. dat
Thomas Wolfe, Somerset Maugham
en James Joyce nooit kandidaat ge
steld zijn en dat over Amerikanen
zoals Robert Frost. Upton Sinclair
en Theodore Dreiser wel is gedis
cussieerd maar dat zij zijn afge
stemd. Ik gis slechts, maar ik denk
dat zc de dichter-schrijver Boris
Pasternak alleen geëerd hebben,
omdat ze wisten, dat de Russische
regering razend zou zijn. En nu
hebben ze de prijs voor natuurkun
de toegekend aan Lev Landau, een
Russische Jood, op hetzelfde ogen-
Russische jood, op hetzelfde ogen
blik. waarop Rusland in de ÜNO
me".
Zelfs enkele beroemde Scandina-
viërs hebben geen genade kun
nen vinden. „Een machtig ju-
rvlid heelt alléén belet, dat Ibsen
en Strindberg de prijs hebben ge
kregen. Aan Strindberg werd de
prijs niet toegekend ondat hij in
terviews gegeven had, die tegen de
Nobelreehters gericht waren", zei
Wallace.
>laar Wallace haast zich, erop te
wijzen dat de juryleden intelligent
genoeg zijn geweest on: zulke groten
als Madame Curie en haar echtge
noot I'ierre, Albert Einstein, Mar
coni. de fysioloog Ivan Tavlov, Kip
ling, Yeats, Anatole France, Bert-
rand Russell. Ernest Hemingway,
de UNO-ambtenaar Ralph Bunche
en Albert Schweitzer te eren.
„Voor het grootste gedeelte doen
de juryleden uitstekend werk en
meestal eren zij hen. die het verdie
nen. Maar zij zijn en zijn altijd ge
weest stervelingen vol vooroordelen,
beinvloed door nationalisme en
kleinzielige politiek.
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel.
Onze damrubriek
Kampioenen komen en gaan,
meesters komen er in steeds
groter aantal. Weer is een be
trekkelijk nieuwe naam aan het
firmanent verschenen, die van
Jaap Bus uit Haarlem, die het
probleemkampioenschap dam
men voor het seizoen 1962—-63
verwierf. Hij beoefent de pro
blematiek nog niet zo lang en
het resultaat is derhalve zeer
fraai te noemen.
Vorig jaar eindigde Bus in het
kampioenschap op de derde plaats
en dat hield toen voor hen die een
scherp oog hadden, een belofte in.
Dit keer was het kampioenschap
verdeeld in drie af deling dn. Bus
veroverde de ereprijs met het hoog
ste aantal punten in deze afdelin
gen, voorts een eerste prijs in af
deling B en een tweede prijs in
afdeling C. Een markante bijzon
derheid is dat in de jury bij deze
kampioenschappen niemand minder
dan de bekende componist ir. J.
Viergever zitting had. Voor ingewij
den zegt dat genoegHieronder
volgen drie problemen van Jaap
Bus, het vierde is een ijiet prijs
winnend vraagstuk. Moeilijk zijn de
eerste twee problemen niet, maar
wel mooi van opzet. Ook het vierde
is de moeite waard.
No. I
Jaap Bus
Afd. A
jas is sa j
-.3 J» ai H
Z.: 7. 8, 10. 15. 16, 19, 29.
W.: 17, 25, 26, 27, 31, 38. 49
Z 6 10, 12, 13, 20, 23. 24.1 T
:1 1
W 17, 19, 21. 22, 27, 28, 1
37 39, 42. 43.
Z 7. 9, 13, 22, 27, 36, 39.
W.: 18, 24, 29, 38, 40, 41, 4 JJ
Voor alle standen geldt
speelt en wint".
Hieronder volgen dan de
dingen van René Ortigé.
No. I: 46-41, 28-22, 42-38,
50-44, 44x2, 47-41, 24-20, 2x5,
»r
No. II: 32-28, 49-44, 41-37,
42-37, 26-21, 44-39, 47-41, 39-3
3, 3x1 ,wint.
No. III: 32-27, 26x21, 42-38. u
46-41, 8-3, en slaat nu liefi i/.
schijven via 17. 31, 43, 34. 19,1
29. 20. 10, 9. 18, 28, 40 naar J JJ
35), wint. Het valt waarachtig
mee om een dergelijk probleen eil
men te stellen.
No. IV: 49-43, 30-24, 43-38,
38-33, 33x2, 2x49, wint.
Bij het derde probleem zal
bemerken dat het witte stuk
niet natuurlijk aandoet. Mol
Maar wij herinneren ons een
petitiepartij van enige jaren
den waarin op dezelfde wil»
schijf aan de andere zijde vi rua
bord kwam, dwars door de Vijl B j
lijke linies heen, zonder dat i c
van zwak tegenspel kon spi un
Z.: 8. 9, 13, 14, 16, 17, 20. 40.
W.: 23, 25, 35. 38, 41, 42, 44, 46.
1. rechtervoet mummie;
2. windsels mummie loopt W ar.
3. grotere kaars;
4. sarcophaag minder diep
5. rechter kous man;
6. houweel over schouder vro ^ci
7. rok vrouw is langer
8. emmer is leeg.
D<
P 2
Hij
att
M.
«ld
tlSS'
fcta
