Rusland akkoord met 2
of 3 inspecties ter plaatse
Katwijkers
voor bord
in
de rij
erwtensoep
Kwik DAALT in begin
van vijlde vorstweek
OPNIEUW:
Adenauer - De Gaulle
pogen as Bonn-Parijs
krachtiger te maken
3 Kennedy: aantal is
nog niet voldoende
Explosie
Tiel: 20
gewonden
dorpen geïsoleerd
wegen onberijdbaar
©ud AC.
ER KOMT SCHOT IN KERNSTOP GESPREK
Te laag geschat
Gevaar
explosie
WEERBERICHT
tetnvs
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 21 JANUARI 1963
No. 30861
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR lEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f.2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De Sowjet-Unie gaat akkoord met twee of drie inspecties-ter
plaatse per jaar bij een eventuele overeenkomst over het stopzet
ten van de kernproeven, zo heeft Chroesjtsjow Kennedy in een
brief meegedeeld. Het State Department heeft gisteravond de
briefwisseling tussen beide staatshoofden over dit onderwerp ge
publiceerd.
Het Amerikaanse ministerie voegde er in een verklaring aan toe, dat
de V.8. ermee ingenomen zijn dat Rusland opnieuw akkoord gaat met het
principe, van de controle ter plaatse. Kennedy is het echter niet eens
met de door Chroesjtsjow voorgestelde twee of drie inspecties. Hij acht
dit aantcd oinvoldoende. De Amerikaanse president heeft te kennen ge
geven, dat de V.S. acht onderzoekingen ter plaatse wel het minimum
vinden. Het valt te hopen, aldus de verklaring, dat Rusland het overleg
o over het aantal inspecties e.d. op realistische wijze zal aanvatten.
netsow slechts gesproken heeft over
een aantal van acht tot tien. Daar
wy vroeger hebben vastgehouden aan
een aantal van 12 tot 20, betekent
dit nieuwe getal een belangrijke ver
mindering".
„Ik had gehoopt", zo vervolgt
Kennedy zijn brief, „dat de Sowjet-
Unie dit gebaar van onze kant met
een gelijk gebaar zou beantwoorden".
Kennedy zegt dan dat Chroesjtsjows
suggestie inzake de drie plaatsen in
de Sowjet-Unie voor de zgn. „zwar
te dozen" «automotische seismische
stations) nuttig is, maar niet ver ge
noeg schijnt te gaan.
December
Januari
In een brief van 7 januari zegt
Chroesjtsjow, dat de Russische re
gering, na haar deskundigen geraad
pleegd te hebben, tot de conclusie is
gekomen dat het voldoende is om
drie „zwarte dozen" op het grond
gebied van de Sowjet-Unie te vesti
gen. „Wij geloven en blijven gelo
ven", aldus Chroesjtsjow, „dat in
spectie over het algemeen niet nood
zakelijk is en als wy dan ook nog ak
koord gaan met twee of drie inspec
ties jaarlyks. doen wij dit alleen om
de resterende meningsverschillen uit
de weg te ruimen ter wille van een
overeenkomst".
hiermee in staat zijn de ander af te
houden van het beginnen van een
oorlog met deze wapens.
Hoge Amerikaanse functionarissen
hebben verklaard, dat de fundamen
tele meningsverschillen nog steed:
bestaan. De Sowjet-Unie is immers
van mening, dat inspecties ter plaat
se uit technisch of wetenschappelijk
oogpunt niet noodzakelijk zijn. Niet
temin. zo zei men in Washington, is
het feit. dat Chroesjtsjow het prin-
cipe van de controle ter plaatse aan
vaardt. zeer belangrijk. Men hoopt
dan ook. dat de verdere besprekin
gen iets positiefs zullen opleveren.
O O
Amerikaanse militaire deskundigen
op het gebied der kernbewapening
hebben in Washington verklaard, dat
de Sowjetrussische premier en par
tijleider Nikita Chroesjtsjow. toen hij
op het congres der Oostduise com
munistische partij verklaarde dat de
Verenigde Staten over veertigduizend
kernwapens beschikten, met zijn
schatting te laag is geweest, daar dit
aantal in feite vijftigduizend be
draagt. Hier staan ongeveer vijfdui
zend Russische kernwapens tegen
over.
Deze deskundigen verklaarden ver
der, dat. ook al bezitten de Verenigde
Staten thans tien maal zoveel kern
wapens als de Sowjet-Unie, beide
landen over een dergelijke sterke
kernwapenmacht beschikken, dat zij
Aan het Amerikaans-Russische
P kernstop-gesprek dat morgen in
Washington wordt hervat, zal nu
ook Engeland gaan deelne
men. Dit overleg, dat een informeel
karakter draagt, is op 14 januari j.l.
in het VN-gebouw in New York be
gonnen. Bij de aanvang zou zijn af
gesproken, dat Engeland aan de
besprekingen zou deelnemen zodra
vorderingen mochten zijn gemaakt.
Het feit dat dit nu gebeurt, be
schouwt men in Londen als het be
wijs dat er enige vooruitgang is
geboekt.
Bijna een maand eerder dan het
gesprek begon de briefwisseling tus
sen Chroesjtsjow en Kennedy over
het stopzetten van de kernproeven.
De Russische premier schreef 19 de
cember de Amerikaanse president 'n
brief, waarin hij zegt dat nu de tijd
is aangebroken om voorgoed een
einde te maken aan de kernproeven.
Het is nu „een zeer geschikt ogen
blik" daarvoor.
Kennedy zegt in zijn antwoord van
_J december, dat hij hoopt dat de
suggesties die Chroesjtsjow in zijn
brief heeft gedaan, een hulpmiddel
zullen blijken te zijn om „ons op weg
te helpen naar een overeenkomst".
Chroesjtsjow zegt in zijn eerste
brief, dat de Amerikaanse onderhan
delaar Arthur Dean op 30 oktober in
'een gesprek met de Russische vice-
minister van Buitenlandse Zaken,
Wasili Koeznetsow, heeft verklaard
dat het naar de mening van de Ame
rikaanse regering voldoende is om
elk jaar twee tot vier inspecties ter
plaatse in de Sowjet-Unie te ver
richten.
Kennedy merkt in zijn antwoord
op, dat er blijkbaar een misverstand
is geweest met betrekking tot het
aantal inspecties ter plaatse. „Am
bassadeur Dean", aldus Kennedy,
.heeft mij meegedeeld, dat hij bij
zijn gesprek met vice-minister Koez-
Spiegel-redacteur
Sehnielz gisteren
uit gevangenis
(Van onze correspondent in Bonn)
De Spiegel-redacteur Hans Schmelz
Is gisteren volkomen onverwacht uit
de gevangenis ontslagen. Schmelz zat
In verband met de verdenking van
landverraad tegen het weekblad Der r>{ e Gereformeerde School aan de Voorlopig moet echter nog worden
Spiegel" al sinds eind oktober ach- tr Kllhrnk 7. r T)c prekend op een aantal gasloze uren
ter slot en grendel, hoewel bekend Sluisv eg te Ka tick aan Ace. De per dag „pt |ig( |n dp bedorIinKi dat
fjiras geworden, dat hij aan het artikel enorme voorraad erwtensoep een de Sted. Lichtfabrieken in Leiden
„Fallex-62", waarmee het landver
raad gepleegd zou zijn, slechts op
ondergeschikte punten meewerkte.
Schmelz kwam gisteren plotseling
vrij, omdat de rechter van onderzoek
bet bevel tot inhechtenisneming te-
|en hem ophief. Dit was daarom zo
zii opmerkelijk, omdat het helemaal de
4jd nog niet was, waarop Schmelz
hechtenis opnieuw verlengd moest
worden door de rechter. De enige, die
nu nog in de gevangenis vertoeft in
samenhand met de gerechtelijke ac-
tie tegen „Der Spiegel", is de uitge-
ter van het blad, Rudolf Augsteln.
Een hevige explosie by slagery Ma
nassen aan de Kerkstraat in Tiel
heeft vanmorgen omstreeks h->lf
elf enorme ravage veroorzaakt. Er
zyn twintig lichtgewonden, van
wie twaalf ter behandeling naar
het ziekenhuis zyn overgebracht.
De explosie had plaats in de gasin
stallatie. De gevolgen waren cata
strofaal. Muren werden ontzet en
ruiten versplinterd, ook van een
aantal panden in de omgeving. De
Kerkstraat was bezaaid met glas
scherven. Vijf winkeliers werden
door de explosie gedupeerd. Een
toevallig passerend detachement
militairen werd naast de brand
weer en de dienst gemeentewerken
by het opruimingswerk ingescha
keld.
De explosie was zo hevig, dat men
de knal met die van een ontplof
fende bom kop vergelyken. De ge
wonden werden onder meer ge
troffen door glasscherven. Ook
hebben verschillende personen
brandwonden opgelopen. Twee
artsen waren spoedig op de plaats
van het ongeluk aanwezig. De
schade loopt in de duizenden gul
dens.
De vier Prinsessen hebbv cuheid van de verjaardag "jn i revue. Joan Haanappel. Het ge-
terdagavond in dc Hilversum <c Pri ises Margriet Deze foto sprek duurde zo lang. dat de
Expohal een voorstelling van de toont de Prinsessen Beatrix, nerveus lachende Joan Haan-
Weense IJsrevue bijgewoond ah Margriet en Marijke in de pan: e appel bijna te laat op de ijsvlakte
slot van een intiem feestje ter ge-in gesprek met de ster van dc terugkeerde.
De Katwijkers, die sinds vrij
dagavond door een ontploffing
bij het gemeentelijk gasbedrijf
verstoken zijn van gas, stonden
zowel gisteren als vandaag in de
rij voor een warme maaltijd,
duizenden en nog eens duizen
den porties erwtensoep, klaar
gemaakt door de koks van het
Marine Vliegkamp Valkenburg,
zijn tot nog toe uitgereikt.
Een plaatselijk expeditiebe
drijf zorgde voor het transport
van de soep naar de zes uitreik-
lokalen. terwijl leden van het
Rode Kruis Hulpkorps en nood-
wachters van de B.B. de porties
verdeelden.
Het was een gedrang van jewel
ste: lange rijen inwoners stonden
met hun pannetjes voor de ver
schillende uitreikpostcn. Deze pos
ten waren ingericht in het Prot.
Militair Tehuis en het Parochiehuis
te Katwijk aan den Rijn en in de
Huishoudschool, de Joh. Calvijn-
school, de Savornin Lohmanschool
kwartje per portie! was in zeer een provisorische verbinding voor de
korte tijd uitverkocht.
De gasloze K&twykers hebben niet
alleen voor soep in de rij gestaan.
Vrijdagavond en zaterdagmorgen
werden namelyk de brandstoffen-
handelaren belegerd door inwoners,
die petroleum en huisbrandolie wil
den hebben om te koken. Uiteraard
waren de handelaren op deze vraag
niet berekend en al snel dreigden de
olievoorraden uitverkocht te raken.
Dank zij de zorg van het gemeente
bestuur werden er echter zaterdag
middag grote extra-voorraden aan
gevoerd.
Trouwens, ook de vraag naar elek
trische kookplaten was het afgelopen
weekeinde enorm groot. De voorraad
hiervan slonk zienderogen. De toene
ming van het elektriciteitsverbruik
deed weer het gevaar ontstaan van
overbelasting van het elektriciteits
net. Per luidsprekerauto werd de be
volking gisteren op dit gevaar gewe
zen, waarbij er op werd aangedron
gen het gebruik te beperken om te
voorkomen, dat ook de elektriciteits
voorziening zou uitvallen. Ook de
handel in kampeer-kookapparaten
was zeer levendig en hiermee werden,
ook in Leiden, goede zaken gedaan.
Er wordt intussen hard gewerkt om
de gasvoorziening weer zo spoedig
mogelyk op gang te brengen. Men
hoopt zelfs vandaag nog een beperk
te gaslevering te kunnen verzorgen.
gaslevering aan Katwyk tot stand
brengen. Op de bevolking is een drin
gend beroep gedaan om met het ope
nen van de hoofdkraan te wachten
totdat van de zijde van de gemecn-
tebcdryven richtlijnen zyn gegeven
hoe het gasverbruik kan worden her
Met klem is de Katwykers verzocht
vandaag niet te proberen de gastoe-
stellen te gebruiken. Dit kan bijzon
der ernstige gevolgen hebben door
ontploffingen, nu zich in het buizen
net een mengsel van lichtgas en an
dere gassen bevindt.
Na de explosie in de gasfabriek van
Katwijk is dit mengsei in de buizen
ontstaan. De leidingen dienen te
worden schoongespoeld. Daarvoor is
thans een apparaat van elders onder
weg naar Katwijk. Door de slechte 'sj- --
'««tand van de weern verloopt het "L™ "E".
poldei loopt, was met ongeveer an
derhalve meter stuifsneeuw bedekt.
Met twee bulldozers en vyf sneeuw-
p'oegen is men gisterochtend aan het
sneeuwruimen begonnen Men slaag
de er met heel veel inspanningen in
enkele kilometers redelijk schoon re
maken, maar de verwachting is, dat
rnen niec voor morgenavond de weg
oor hei verkeer zal kunnen vrijge
ven. Het verkeer Amsterdam
Amersfoort wordt omgeleid via de
Rijksweg die door Soe*r en Baarn
'oop' *n wel sneeuwvrij is
Ook np de rivieren wordt de situatie
met de ciag benauwder. De Rijn is
thans van de Kop van Pannerden
tot aan Hagensteen door het.ys ge-
In het begin van de vijfde vorstweek. breidt een hogedrukge- stremd Met de Waal is dat sinds eis-
bied, dat vanochtend nog boven iuid-Noorwegen lag, zich naar '^^^^"b^tl^èn^DeljKel
het zuiden uit. zit at geheel dicht, zodat scheep-
Daardoor zal de wind in onze omgeving wat zwakker worden
gehele cppervlakte met middelzwaar
ys bedekt. Deze vaarweg wordt dan
ook steeds minder gebruikt. Donder-
1ag passeerden nog 42 schepen, vrij
dag neg dertig, maar als het zo door
gaat za1 dat spoedig geheel, tot stil
stand zijn gekomen. Er begint zich
nu ook al op de Nieuwe Waterweg ys
vast te zetten.
Ook dc toestand van de eilanden
wordt steeds ongunstiger. De Texelse
veerboot „De Dageraad" heeft giste
ren van Den Helder uit geen kans
meer gezien Texel te bereiken. De
verbinding met Terschelling en Vlie
land over zee van IJmuiden uit is ook
gestremd. Vandaag zou er weer een
luchtbrug worden ingesteld tussen
Leeuwarden en Terschelling.
en de temperatuur geleidelijk weer enkele graden dalen. De vorst
blijft dus matig tot streng.
Er is voorts een kleine storing op komst, die wel wat bewolking zal
brengen, maar sneeuwval is voor morgenavond onwaarschijnlijk.
Gedurende het gehele weekeinde
steld. E«n eigenmachtig optreden kan stond er in Nederland een felle oos-
ontploffingen in gasleidingen en tenwind die tijdelijk stormkracht be-
-meters tengevolge bebhenj reikte, t'-en een randstoring in wes-
Ovengens was er gisteren veel be- telijke richting over België en via
langstelling van buiten de gemeente het Kanaal naar de Atlantische Oce-
voor de situatie m Katwijk. Velen aan trok. Door die snerpend koude
kwamen naar de verwoestingen bij harde oostenwind ontstond er zeer
en om de gasfabriek kijken Ook het veel stuifsneeuw, die de wegen weer
N.T.S.-journaal en de K R O.-repor- t-lad. ?cer glad tot onberydbaar
tagedienst wijdden aandacht aan de maakte Talloze dorpen in alle delen
noodtoestand. van ons land werden door de opge
jaagde sneeuw geisoleerd
In Groningen: Engelbert, Middel-
OOI bert Oudeschip, Bierum, Jukwerd,
Garsthuizen.
In Drente: Sleen, Schoonoord,
T Zweeloo Wachtum, Barger, Compas-
cum en Roswinkel.
In Utrecht: Werkhoven.
In O.eloerland: Didam. En ook
dichter by huis: Kamsrik en andere I
dorpci. in de omgeving van Woerden j
Men kan slechts schatten, hoeveel
uren mannen en vrouwen gevochten
hebben tegen de zich sleeds weer op
hopende sneeuw. Soms waren dorpen
met veel moeite in bittere koude
weer bereikbaar gemaakt, maar en-
kele uren later bleek, dal de wolken i
«tuifsneeuu al het werk weer ver-
had gemaakt. In Groningen
verliep gunstig. Vertragingen waren
niet groter dan zeven of acht minu
ten
A f gesloten
Niet alleen de secundaire wegen
waren zaterdag onbegaanbaar, ook
vele hoofdwegen waren niet te berij-
1en. Zoals het gedeelte van Ryksweg
1 tussen Eemnes en Hoevelaken. Het
werd door Rijkswaterstaat afgesloten
voor het verkeer. De weg, die door de
transport van het apparaat bijzonder
schakeld om dorpjes uit hun isole
ment te halen. Op veie plaatsen zal
- AANHOUDEND MATIGE
t TOT STRENGE VORST
De Bilt verwacht van heden- tot
Borgen a vond:
Over het algemeen weinig bewol-
ting Overwegend matige noordoos
telijke wind. Matige tot strenge en
nt rannacht op enkele plaatsen moge-
n lijk zeer strenge vorst,
lsj (Opgemaakt te 11.15 uur).
22 JANUARI.
Zon op: 8 36 uur: ondci: 17 08 uur
Maan op: 5 45 uur; onder: 14 19 u.
Hoogwater te K-twijk te 0.54 en
15 uur. laagwater te 8 48 en 21.13
Uur
er I raging
1/1 Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Van onze Paryse correspondent)
m HPHEPI Gisteravond om
men het vandaag zonder bakker en zessen stond de Franse premier,
melkboer moeten stellen. n i i
Oeorges Eomdidou. samen met
zijn minister van Buitenlandse
Zaken, Couve de Murville, op
het vliegveld van Orly in de
sneeuw te wachten om de West-
duitse bondskanselier Konrad
Adenauer af te halen, die tot
woensdag in Parijs zal blijven.
Een verblijf, waarin het Franse
staatshoofd en de kanselier tij
dens drie langdurige ontmoetin
gen hun plannen inzake een as
Bonn-Parijs in kannen en krui
ken hopen te kunnen gieten.
Nadat hy gisteren voor de achtste
maal zijn voet op Franse bodem had
gezet, heeft de kanselier, even recht
en stram als immer, al verscheidene
vriendelijke woorden gericht tot zijn
gastheer. De Franse president, zo zei
hij. is vervuld van een historisch be
sef. doch zyn blik boort eveneens ver
in de toekomst. Hij verzekerde met
enige vrymoedigheid dat de beide vol
keren nu unaniem de politiek, die hy
thans heklinken ging, delen. Het was
een historisch moment van wereld
wijde betekenis, zo besloot de kan
selier zyn hegrotingsrede.
Van de as, die ze nu samen wil
len smeden, en waarom heel Euro
pa zou draaien, heeft De Gaulle, zo
als men weet, al jaren gedroomd.
Men herinnert zich dat de generaal
twee jaren geleden zijn „Europa der
vaderlanden" in de overige hoofd-
Talloze busdiensten hebben zater
dag de stryd tegen stuifsneeuw en
gladheid moeten opgeven. Op vele
plaatcei. was men van elk openbaar
vervoer verstoken. De treinen reden
aoms met aanzienlijke vertraging,
noe hard de Spoorweger ook gevoch
ten hebben om hun diensten gaande
te houden In de loop van zaterdag
avond raakte de trein van Groningen
naar Zwclle bij Beilen defect. Met de
volgende trein, die hem opduwde
naar het dichtstbyzijndc station liep
hij daarna vast in de sneeuw De
passagiers zyn toen overgestapt in
eer. derof trein, die gedeeltelijk via
verkeerd spoor met ee: vertraging
van eei. uur zyn doel bereikte. De
Betuwelijn was toen helemaal ver
sperd Reizigers van Zandvoort naar
Maastricht hebben tot gistermiddag
na'" vier in Eindhoven en Utrecht
moeten overstappten. Op dat tijdstip
wen ap rechtstreek verbinding
.nersteld Overigens hadden de Spoor
wegen gisteren alle moeilykheden
weer bedwongen. Het treinverkeer
stede, met uitzondering van Bonn
(althans wat Adenauer persoonlyk
betreft) niet heeft kunnen „verko
pen". Aanvankelyk was het vooral
onze minister van Buitenlandse Za
ken. mr. Luns, die ernstige bedenkin
gen opperde tegen de Franse voor
stellen, doch sedertdien zyn er nog
vele andere schellen van Europese
ogen gevallen. Vandaag kan wel
worden gezegd, dat in de vyf overige
hoofdsteden buiten de Westduit.se
kanselier weinig verantwoordeiyke
staatslieden meer rondlopen, die De
Gaulle op zyn eigenzinnige weg
willen volgen En de laatste resten
van geestdrift zyn door de jongste
gedragingen van de generaal in ver
band met de Engelse kandidatuur
voor de Euromarkt wel weggevaagd.
Slot pag. 2
Onder het toeziend oog van
burgemeester H. Duiker delen
le gebroeders De Vreugd, leden
an het Rode Kruis Hulpkorps,
erwtensoep uit in de uitreikpost
Chr. Huishoud- en Industrie
school.
(Foto L D.Jaap van Duyn, Katw
Uit het Leidsch Dagblad van
J 21 Jan. 1863:
jf Als een zeldzaamheid dient
-4 te worden vermeld, dat te
thans beklinken ging. delen. Het was J w*.h*> in,,na
een historisch moment van werelH. WVhe W stelen Van den
J kouden grond zijn ter markt
gebracht, welke gezaaid waren
a in November van 1862.
4 Men berekent, dat in Europa
a jaarlijks 2 millioen Ned. pon-
f den peper verbruikt worden.
