„Verdrag met Duitsland
thans minder dringend"
KWIK DAALT WEER
VER BENEDEN NUL
Tsjombe „capituleert"
zijn leger vecht door
NIEUW SCHIPHOL
IS IN AANBOUW
Elfsteden
op vrijdag
éw
Erkenning9 dat Bonn
het beter doet
MARKEN geïsoleerd
Chroesjtsjoiv op Berlijns congres:
Chroesjtsjow
wil staken
van polemiek
Voedseltekort
op Java
[WEERBERICHT
Amerika zet
inspanningen
gewoon voort
ZIEKTE VAN
GAITSKELL
ERNSTIGER
teuws
Opgericht 1 maart I860
WOENSDAG 16 JANUARI 1963
No. 30857
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f2.80 per maand, f. 0.65 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
Op het Oostduitse partijcongres heeft premier Chroesjtsjow willen geIoven dat de Westdu[tse ar;
vanochtend verklaard, dat het afsluiten van een vredesverdrag beiders toch in staat zullen zijn een
met Duitsland een minder dringende zaak is geworden. Chroesjt-
sjows rede, die over alle Oostduitse en Sowjetrussische zenders
werd uitgezonden, werd uitgesproken in de tot de laatste plaats
bezette Werner Seelenbinderhalle, in Oosf-Berlijn, Chroesjtsjow
zei dat het communisme, na de destalinisatie, naar Lenins prin
cipes is teruggekeerd. Vervolgens gaf hij een kort overzicht van
de economische ontwikkelinq in de Sowje-Unie. die, naar hii zei.
xr c I I- 1 J 1 rw J ISJOW icis te aoen a;
□e verenigde otaten al dicht op de hielen zit. Zo is de industriële tige massaterreur" in Oost-Duits<
ictiviteit in de eerste vier jaren van het zevenjarenplan met 45 !?nt Hct1_bul,,etin vestigde de aan-
procent gestegen en het nationale inkomen met 31 procent. zend1 poiitieke^geVangenen^^van^hèt
regime" in Oost-Duitsland. Russische
West-Berlijn. Sommigen zeggen dat waarnemers moesten eens bijzonde-
13 een ongeluksgetal is, maar voor re aandacht wijden aan het gevan-
ons is 13 een gelukscyfer". Chroesjt- genkamp van Hohenschónhausen,
I sjow citeerde een Amerikaanse jour- waar volgens de bevolking van deze
nalist, die zei dat met de bouw van streek een crematorium zou zijn om
I de muur de Sowjet-Unie en de DDR j de lichamen van gevangenen te ver
vrijwel alles verkregen hebben wat branden, zo zegt het bulletin,
zij met de afsluiting van een vredes
verdrag wilden bereiken. ..Dat is niet
helemaal waar", zei Chroesjtsjow.
I ..maar het afsluiten van een vredes
verdrag is nu inderdaad een veel
I minder dringende zaak geworden".
Chroesjtsjow deed daarop een be-
I trekkelijk milde aanval op het West-
Duitse ..revanchisme", maar zei te
herhaling van Hitiers politiek te
voorkomen. Chroesjtsjow zei wel dat
het vredesverdrag de beste basis
blijft voor een normalisering van de
situatie in Europa.
Tot zover onze reisredacteur.
Het officiële bulletin van de YVest-
dultse regering heeft gisteren een
beroep gedaan op premier Chroesjt
sjow iets te doen aan de „Stalin-ach
Moskou—Peking
(Van onze reisredacteur
W. L. Brugsma)
,.D.D.R. bedreigd
door deeadente
kapitalisten"
Chroesjtsjow begaf zich vervolgens
p artistiek terrein. Hij riep de
)ostduitse kunstenaars op tot waak-
aamheid omdat het Oostduitse volk
blootgesteld aan de invloed van de
elendende „decadente kapitalis-
Ische wereld". De imperialisten, zei
ïhroesjtsjow, proberen op alle ma-
ieren de DDR te verzwakken. Nog
«eds dromen sommigen in de
londsrepubliek van een gewelddadige
ïlyving van de DDR.
„Hier in de DDR", riep Chroesjt-
iow, kennelijk van zijn tekst afwij-
end en sterk geëmotioneerd, „ligt de
jekomst en de eenheid van het
uitse volk. Hier ligt de overwinning
an de Duitse arbeidersklasse. Maar
Ie overwinning moet worden be-
ochten op het front van de produk-
e. Maar voorlopig halen de YVcst-
uitse arbeiders nog een hogere pro-
uktiviteit, daar moet u goed op let-
in! U moet dat beter organiseren,
leen God en geen keizer kan u meer
rood, melk en vlees verschaffen, dat
it u zelf doen. U moet meer pro-
:eren dan verbruiken, anders vreet
uw eigen kapitaal op. Is u dat dui-
lijk? Goed dan".
Chroesjtsjow keerde daarop naar
"n tekst terug en begon over het
litse probleem. Hij zei, dat op
)nd van de erkenning van de w e r-
e 1 ij k e toestand gestreefd moet
rden naar vredelievende samen
hang tussen de twee Duitse staten,
is nog geen vredesverdrag en nog
vrije gedemilitariseerde stad
fest-Berlijn. Misschien menen som-
»n, dat de socialistische landen
verspeeld en tyd verdaan heb-
maar dat is niet waar. „Op de
augustus 1961 is met de bouw
|an de muur een eind gemaakt aan
je ondermijnende activiteiten uit
II eer strijd in Katanga
I Premier Chroesjtsjow heeft in z\jn
rede voor het Oostduitse partijcon
gres vanochtend aangekondigd, dat
het centrale comité van de commu
nistische partij van de Sowjet-Unie
bereid is de polemiek tussen de com
munistische partijen te staken en een
kalmeringsperiode tot stand te bren
gen. Chroesjtsjow, die de Albanese
j leiders wei, maar de Chinese leiders
I niet bij name noemde, verdedigde in
zijn rede voornamelijk het Russische
I standpunt en vermeed een direjte
aanval op de Chinezen. Hij zei aan
het eind van zijn 2\-- uur durende
I rede, dat sommigen wensen, dat de
communistische partijen reeds nu
een samenspraak beleggen om de ge
schillen uit te praten.
Chroesjtsjow verklaarde dat de
Sowjet-Unie altijd in beginsel bereid
is tot zo'n beraad, maar dat zü ge
looft dat het beter is wanneer eerst
de gemoederen tot rust komen en
men tot innerlijk beraad overgaat.
Met spanning wordt nu afgewacht
of de Chinese delegatie op dit voor
stel zal ingaan. Algemeen wordt aan
genomen dat het de Poolse leider Go-
moelka is geweest die Chroesjtsjow
tot deze matiging heeft aangespoord
en hem heeft geadviseerd om zonder
concessie aan het eigen standpunt te
doen. het conflict met Peking 'i°ver
in de ijskast te leggen dan een breuk
te riskeren.
zware strijd moesten leveren Inïkoelwt. 65 km van Jaöotstad, kwa-
met Katangese soldaten. !men Indiast eenheden gisteren onder
President Tsjombe heeft gisteren
De gouverneur van Djakarta heeft
een beroep gedaan op de meer ver-
Terwijl president Tsjombe minister van Tsjombe beschouwd. In de Katangezen met achterlating van
heeft ..gecapituleerd vechten hun wspens op de vlucht. Daarna
j -7 snssingcn gaan cie \oort met zich rukten ae Indiase troepen ongeveer mogende burgers van zijn stad om
zijn soldaten nog door. Zo was militair t«* versterken voor een offen- km in de richting van Kolwezi op. hun rantsoenen af te staan aan de
althans qisteren noq de situatie slef tegen Ko'wezI- Oe Thani die een boodschap van armen, die zijn getroffen door voed-
injMCn \7N Tprn-iti Tcmmh» nf Tsjombe heeft ontvangen waarin celtekorten en het stijgen van de
Katanga. uaar Indiase VN- ^e'TveT bleef h?tKataiISIse'deze ze?t te willen meewerken-zei te pri,s van de rijst als gevolg van
troepen, op weg naar Kolwezi. h°Pen- "Qal deze verklaring onmid- droogte en overstromingen op mid-
i-..leger zich verzetten, bij de rivier de den„k en volledig zal worden uitge- den-Java
voerd"
President Kennedy heeft premier i De Indonesische regering heeft 100
Adoela van Kongo een boodschap ge- teams van tien door de staat be-
zonden. waarin hij hem raadt met beerde handelmaatschappijen uitge-
Tsjombe samen te werken, nu del zonden om tegen vaste prijzen voed-
Katangese president heeft verklaard sel en kieding te verkopen aan de
zijn steun te zullen geven aan de 'inwoners van ongeveer 300 getroffen
uitvoering van het herenigingsplan. dorpen.
«chrifteiijk verklaard, dat de afschei
ding van Katanga ten einde is en dat
zijn regering bereid was de troepen
van de VN in geheel Katanga vrij
heid van beweging te verlenen. Als
enige voorwaarde voor zijn medewer
king zou hij hebben gesteld, dat de
centrale Kongolese regering „politie
ke amnestie" verleent. Oe Thant
heeft inmiddels van president Kasa-
voeboe en premier Adoela de verze
kering ontvangen dat de amnestie,
die zij in november afkondigen, van
kracht blijft.
Volgens waarnemers is de voor
naamste kwestie die er nog bestaat
de vraag of Tsjombe zijn minister
van Binnenlandse Zaken. Moenongo,
en de „harde kern" van het Katan
gese leger en de huurlingen in Kol
wezi ertoe zal kunnen bewegen,
de VN-troepen zonder verzet Kol
wezi te laten binnentrekken. Moe
nongo wordt als de onverzoenlijkste
zwaar machinegeweer- en mortier
vuur te liggen. Een compagnie Ka
tangese soldaten, onder wie ruim
twintig huurlingen, vuurde van ho
ger terrein aan de overzijde van de
rivier. Nf, een tegenaanval sloegen
NOORDOOSTELIJKE
WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
Morgenavond: Af en toe bewolking
a op de meeste plaatsen droog weer
rachtige tot matige noordoostelijke
Matige tot strenge vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
17 JANUARI
1 op: 8.41 uur; onder: 17.00 uur.
ian op: 0.16 uur; onder: 12.06 uur
•gwater te Katwijk te 8.11 en 20.33
laagwater te 3.41 en 16.07 uur.
nummer bestaat uit 12 pagina's
Vliegtuig stort op
huizen iu
BRAZILIË
Een Braziliaans vliegtuig van het
type Convair is gisteren tijdens zwa
re regen bij het vliegveld van Sao
Paulo verongelukt. Het toestel, toe
behorende aan de luchtvaartmaat
schappij Cruziero do Sul, vloog in
brand na een huis te hebben
geraakt. Dit huis en nog twee
andere raakten in brand. In totaal
zijn tenminste tien doden te betreu
ren, waarbij het nog niet duidelijk is
of dit passagiers of bewoners van de
huizen zijn. Het aantal passagiers
van de Convair bedroeg veertig, de
bemanning telde vijf leden. Er is nog
een aantal slachtoffers van deze
ramp in ziekenhuizen opgenomen.
Een fascinerende sport voor
zeer goede rijders is het zich op
de schaats laten voortjagen door
de wind met behulp van op
stokken gespannen zeilen.
Protest tegen jaclit
(Van onze R'damse correspondent)
De Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren heeft vanmor
gen een telegram gezonden naar
Prins Bernhard in paleis Soesidijk.
waarin geprotesteerd wordt tegen de
drijfjacht, die gisteren in de bossen
van de kroondomeinen op de Velmvc
is gehouden. De vereniging heeft
haar bezwaren om in deze harre
vorstperiode een dergelijke jacht te
houden uiteengezet.
De vreugde van de dooi is maar
van heel korte duur geweest.
Een hogedrukgebied boven
Scandinavië breidt zich snel naar
het zuiden uit, ivaardoor de
noordoostelijke wind zeer koude
continentale lucht in onze rich
ting kan stuwen.
Vanmorgen vroor het in het
tivaalf graden. De aanvoer van
noordoosten van ons land alweer
deze bar koude lucht zal ook mor
gen blijven aanhouden. In de
komende nacht zal daarom vrij
wel overal strenge vorst voor
komen en ook morgen overdag zal
het kwik ver beneden nul blijven
staan. De kans op sneeuw is ech
ter klein geworden.
Een zwakke storing, die gisteren
nog boven de Noordzee lag, is in de
afgelopen nacht over ons land ge
trokken. waardoor er overal sneeuw
viel. Als gevolg van deze verse sneeuw
en de felle oostenwind, die de sneeuw
tot duinen opjoeg, was Marken van
ochtend opnieuw geïsoleerd. De we
gen in Nederland waren toen slecht
tot zeer slecht berijdbaar. Tussen
Utrecht en 's Hertogenbosch en in
het Gooi kwamen plaatselijk sneeuw-
hopingen voor en ten noorden van
Zwolle stuifsneeuw. De Afsluitdijk
was echter nog redelijk te berijden.
Luelit brug
Sedert maandag bestaat er ook met
de eilanden Terschelling en Vlieland
officieel een luchtbrug van de Ko
ninklijke Luchtmacht. Zoals bekend,
is er reeds verscheidene weken een
luchtbrug tussen Leeuwarden en de
eilanden Ameland en Schiermonnik
oog. De toestellen van de vliegbasis
Leeuwarden vervoerden maandag op
de luchtbrug met Terschelling en Vlie
land in totaal vijftien personen. Gis
teren heerste er grote drukte op de
luchtbrug met de vier eilanden, maar
mist bracht een kink in de kabel. Het
verkeer lag ir de middag urenlang
stil Een helikopter uit Leeuwarden
heeft gisteren een patiëntje. Tine de
Jong van Nes (Ameland), die een
spoedoperatie moest ondergaan, op
het pleintje voor het Bonifaciuszie-
kenhuis in Leeuwarden afgezet. Het
vervoer, dat reeds 's ochtends zou
plaats hebben, kon toen niet door
gaan wegens de laaghangende mist.
Na drie uur gistermiddag heeft Ter
schelling twee keer bezoek gehad van
een vliegtuig van de basis in Leeu
warden. Verder zijn de schepen „Stor-
temelk" en „Vlieland" gistermiddag
in Terschelling gearriveerd. De „Vlie
land" voer door naar het eiland Vlie
land. Ook de kustvaarder „Demo
craat" wist het eiland Terschelling te
bereiken. Het schip bracht steenkool
en enige vaten gasoline.
Volgens de Nederlandse ijsberich-
tendienst van de Rijkswaterstaat in
Den Haag komt er nu op alle rivie
ren ijs voor.
Prins Bernhard heeft gisteren
ter gelegenheid van het vijftig
jarig bestaan van de Volksuni
versiteit in Amsterdam een her
denkingsbijeenkomst bijgewoond
in de aula van de Gemeentelijke
Universiteit. De voorzitter van
het directorium, prof. dr. I. J.
De Amerikaanse regering zal haar
inspanningen om te komen tot een
multinationale NAVO-atoommacht
voortzetten ondanks het afwijzende
ctandpuni van president De Gaulle,
aldus eer. woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken
Namens het Franse ministerie van
Buiten'andse Zaken werd medege
deeld, dat Frankrijk zich er niet te
gen verzetten zal als YVest-Duitsland
wil deelnemen aan het door de Ver.
rtaten voorgestelde systeem van een
Vesterse atoommacht.
De uitlatingen van De Gaulle over
de Europese Economische Gemeen
schap en de atoomstrijdmacht van
de NAVO hebben in Bonn geen goed
onthaal gekregen. Perschef von Hase
hield zich weliswaar op de vlakte
door te verklaren, dat 't nog te vroeg
is om dt hoop op Britse toetreding
tot de gemeenschap op te geven,
maar de fracties van de regerings
partijen. CDU. en F.D.P., spraken
zich er duidelijk voor uit, dat Enge
land toch in de E E G. moet worden
gehaald. In dit verband sprak men
over mogelijke druk. die Adenauer
bij zijn aanstaande bezoek aan Pa
rijs op De Gaulle zou kunnen uitoe
fenen on. deze tot een soepeler stand
punt inzake de Britten te brengen.
In een officieel communiqué heeft
de Italic anse regering gisteren be
kendgemaakt. dat zfj Engeland „de
krachtigste steun zal blijven geven
bij de EEG-besprekingen in Brussel."
Om het belang dat Italië aan de Brit
se toetreding tot de gemeenschappe
lijke markt hecht te onderstrepen
is de minister van Buitenlandse Za
ken, Piccioni, naar Brussel gereisd.
Brugmans bood hem het eerste
exemplaar aan van het boek
..Ontsloten poorten", dat hij op
verzoek van de Prins van een
opdracht voorzag.
Het bestuur van de Elfste-
denvereniging heeft vanochtend
besloten, dat de elfstedentocht
definitief vrijdag a.s. zal worden
gereden. De start is als gewoon^
lijk op het Van Harinxmakanaal
in Leeuwarden. Dan wordt via
de Willen en de Sneeker Oud-
vaart naar Sneek gereden. Dit is
een nieuw deel van de route.
Vervolgens normaal van Sneek
naar Ijlst en Sloten. De inschrij
ving voor de tocht staat van
morgenochtend acht uur af open
voor iedereen, die tenminste 18
laar is.
(Van onze A'damse correspondent)
Een groot aantal genodigden is gis
termiddag op het noord-westelijk
deel van het terrein van Schiphol, dat
thans dc aanblik biedt van een pool
landschap, getuige geweest van het
begin vai. de werkzaamheden aan
't nieuwe Schiphol-centrum. De bei-
cie directeuren van de luchthaven, de
heren S. dc Mul en mr J.C.H.A. van
Stapele, bedienden ieder een mecha
toekomstige reuzentoestellen, terwijl
de startbanen zijn gebouwd op een
vliegtuiggewicht van 300.000 kilo (het
zwaarste straalpassagiersvliegtuig
weegi 144.000 kilo)
Hei nieuwe stationsgebouw krygt
een kunstmatig geregeld klimaat en
wordt o.a door het gebruik van 18
mm dikke ruiten vrijwel geluidsdicht.
Reizigers en bezoekers zullen hier
door geer. hinder ondervinden van
nische iaadschop. die dc eerste grond lawaa. van straalmotoren of van ke-
verzette voor dc bouwput van het rosinegeur
nieuwe stationsgebouw, waarvan het
ontwerp thans openbaar is gemaakt.
Het verkeersareaal zal bestaan uit
een stationsgebouw me: uitlopers op
een zeet groot platform, een 9 ver
diepingen hoog dienstgebouw, een
verkeerstoren en een gebouw voor de
rijksluchtvaartdienst.
Aan de officiële star: van de bouw
van het nieuwe Schiphol ging een
uitvoerige uiteenzetting van de lucht
havendirectie vooraf. Hieruit bleek
oneer meei. dat met d( omlegging
van de rijksweg Amsterdam—Den
Haag binnen enkele maanden een
begir. zal worden gemaakt.
De nieuwe startbaan 9-27 zal over
de rijksweg heen worden gebouwd.
Tevens zullen voorzieningen worden
getroffen om in de toekomst een
kruising van de ondergrondse spoor
weg Amsterdam—SchipholLeiden-
Den Haag met de startbaan mogelijk
te maken.
Bij het opmaken van het nieuwe
Schiphol is rekening gehouden met
de komst van supersonische vliegtui
gen. De opstelplaatsen op het plat
form worden aangepast aan deze
Schiphols stationsgebouw krijgt
een parkeerterrein voor 5000 auto's.
Er is bovendien ruimte voor parkeer
garages gereserveerd. Luchtreizigers
zullen hun auto kunnen stallen in
de kelders van het stationsgebouw
tegen f 6 a f. 7 per dag.
Langs de rand van het platform, in
de onmicdellijke nabijheid van het
stationsgebouw wordt een landdings-
plaats voor helikopters gecreeerd.
Een van de architecten, ir. F C. de
Weger, zei ons te betreuren, dat het
station van de ondergrondse spoorweg
niet evenals op de Brusselse luchtha
ven het geval is onder het stations
gebouw kon worden geprojecteerd.
Toen hei gebouw werd ontworpen,
was het nl. nog geenszins zeker, dat
de spoorlijn zou worden uitgevoerd.
Thans zyn de kansen groter. Het
spoorstationSchiphol heeft echter
een plaats gekregen aan een der hoe-
ke.-. van het stationsgebouw van de
luchthaven, zodat de passagiers
slechts ca 50 meter zullen behoeven
te lopen.
(Men zie ook elders)
(Van onze Londense correspondent)
De toestand van oppositieleider
Hugh Gaitskell. die zich voor de
tweede maal in korte tjjd met een
virusinfectie in het ziekenhuis be
vindt. geeft volgens een gisteravond
gepubliceerd bulletin reden tot be
zorgdheid. Dit betekent, dat er sprake
is van een crisis, welke in de moder
ne geneeskunde meestal door het
toedienen van antibiotica kan worden
voorkomen. Maar deze hebben de
virusinfectie niet kunnen stoppen.
De dokters verklaarden dat Gaits-
kells toestand de laatste 24 uur ver
ergerd is. De ontsteking van de lon
gen en rond het hart is verder uit
gebreid, gepaard gaande met een se
cundaire infectie; dit houdt in, dat
er zich een complicatie heeft voor
gedaan. waartegen een intensieve be
handeling niet het gewenste resul
taat heeft opgeleverd.
Hoewol Gaitskells toestand thans
aanleiding geeft tot enige bezorgd
heid. zal de volledige uitwerking van
de nieuwe behandeling pas over 24
uur (vanavond) blijken. Daarna pas
zal een volgend bulletin verschijnen.
Mevr. Gaitskell. die zoals elke dag.
het grootste deel van de dag aan
het ziekbed van haar man door
bracht. keerde gisteravond naar huis
terug. Andere bezoekers worden niet
toegelaten maar gisteren had Gaits
kell een kort gesprek met George
Brown, de plaatsvervangende leider
van de Labourpartij. Het nieuws over
de veregering van Gaitskells toe
stand kwam onverwacht, omdat er
maandag geen bulletin was uitgege
ven. Gaitskell werd op 15 december
j.l. in het ziekenhuis opgenomen
waar hij een week bleef. Na enige
tijd rust thuis was twaalf dagen ge
leden een nieuwe opname noodzake
lijk omdat de verwachte verbetering
uitbleef.
Uit het Leidsch Dagblad van
16 Jan. 1863:
Onlangs werd in een
Drentsch gehucht aanbesteed
de betrekking van nacht
wacht (voor 5 maanden elke
nacht) en bij opbod gemijnd
voor f 25. zodat hij 2 cent per
uur verdient.
In Brazilië is door een
neger een diamant gevonden
grooter dan de Koh-i-noor en
de Ster van het Zuiden te
zamen genomen.
