Opstand van zondag is niet de eerste in Gronings rijksasiel Toestand nog verre van rustig GESTRAFTEN TE VEEL VRIJ Wegenbouwers willen achterstand van nu in de zomer inhalen EUROPA HUIVERT Zware celdeuren uit hengsels gelicht i jAan rijkswege GEEN extra II uitkeringen 3 MELKAUTO TEGEN TREIN: I DODE LIDO Landbank-rijk PAPOEA'S KRIJGEN GEEN NEDERLANDS VISUM MEER Prof. G. J. Sirks in het goud Rapport over Schelde-Rijn hi j na gereed Weer dreigt proces tegen „Consumenten" GAB-directeur verduisterde 50.000 gulden Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 11 januari 1963 Vierde blad no. 30853 t I (Van onze Groningse correspondent) j Tijdens het oproer in het rijksasiel voor psychopaten Dr. S. van Mesdag" in Groningen hebben opstandige verpleegden zondagavond circa 15 zware celdeuren uit de hengsels gelicht. De deuren, 'die elk 80 kilogram wegen, werden daarna van de derde verdieping in de noordvleugel naar be- Jpeden geworpen. De granieten vloer werd ernstig beschadigd. Directeur-geneesheer J. van Belkum zei ons: „Er is inderdaad met deuren gegooid. Zij hebben de granieten vloer een enkele deuk bezorgd Hij ontkende dat er, om de opstand te bedwingen, Bvan traangas gebruik was gemaakt. Wel gaf hij toe, dat binnen de muren van de inrichting door bewakers twee waarschuwingsschoten waren gelost. Hierdoor zou, naar ons van andere zijde werd meegedeeld, een algemene ontvluchtingspoging door de stukgeslagen ramen in de noord vleugel zijn tegengehouden. Verscheidene bewakers zouden, volgens enze zegsman, in de loop der jaren ernstig overspannen zyn ge raakt of geestelijk helemaal gebro ken z(jn. Sommigen moesten in een inrichting worden opgenomen. Directeur: „Ik kan u hier geen In lichtingen over geven". Onze zegsman kon zich overigens enige onrust onder de ter beschikking De toestand in het Rijksasiel is, olgens ae ons ter beschikking staan- e gegevens, nog verre van rustig, 'irect-eur Van Belkum zei: „Of er jrak.e is van extra onrust weet ik iet Helemaal normaal is de toe- ,and natuurlijk niet. Iedereen heeft et nog over zondagavond". De heer an Belkum weigerde te antwoorden p de vraag of de isoleer (straf) cellen ■pans alle door de vermeende aan stichters van het oproer zyn bezet. folgens de heer Van Belkum zou op Ijn order de hulp zijn ingeroepen an de politie en de brandweer. Wij ebben gehoord, dat de bewaker, die e politie belde een reprimande had ekregen, omdat hij dit op eigen ini- atief zou hebben gedaan. „Niemand -leeft een reprimande gekregen", al ius de heer Van Belkum. Naar ons tan overigens goed geïnformeerde •(jjde werd meegedeeld, zouden de ge- 'angenisautoriteiten de politie willen luitensluiten. Directeur Van Belkum ■sei ons dat de politie „in geen enkel ■pzicht is opgetreden." tj j Zoals slechts in zeer kleine kring fekend zal zijn, was in april 1957 jpeneens sprake van oproer In het zelfde gebouw. De toenmalige direc teur pakte de zaak krachtig aan en trukte het begin van opstand direct 4e kop in. F.r werd geen politie in <emengo. Niemand kwam er buiten ■4e Justitie om iels van te weten. De heer Van Belkum gaf toe, dat, "oen zondagavond brand werd ont- 'lekt in de noordervleugel, verpleeg den door de bewakers uit hun ver blijven werden gehaald „DR is gebruikelijk bij brand", zei efcij .Het L een voorzorgsmaatregel". Naar onze zegsman ons toever trouwde, leven de leden van het be- Niet bekend Er bestaat géén aanleiding om 'an rijkswege in verband met de iuidige weersomstandigheden een e«jzondere algemene maatregel tot het geven van een tijdelijke toeslag )p de uitkeringen krachtens de so- liale uitkeringsregelingen te overwe- |en. jk Dit zeggen de staatssecretaris van J wciale Zaken en Volksgezondheid, de leer B. Roolvink, en de minister van Maatschappelijk Werk, mej. dr. M A M. Klompé in antwoord op Chriftelijke vragen van het Tweede- kamerlid de heer Suurhoff (P.v.d.A.). Sinds enige jaren wordt aan werk- Dze werknemers ingevolge de sociale 'oorziening uitsluitend een. uitkering i lp basis van een percentage van het foor de betrokkenen verdiende loon nferleend. Het behoort echter tot de aievoegdheid .van de gemeentebestu ren zo nodig aanvullende hulp in erband met de weersomstandighe- len van de laatste weken te ver trekken, aldus het antwoord. Ver- Ichülende gemeentebesturen heb- l|en op die grond reeds een toeslag litgekeerd. I Op een met automatische knipper lichten beveiligde overweg in Oost- aijk is gistermiddag een melkauto te- j Jen de trein Vlissingen-Amsterdam Sereden. De 35-jarige chauffeur A. leelhoed van de melkauto werd ge- ood. De trein ontspoorde. Drie treinreizigers werden gewond, maar tkun letsel was slechts van geringe lletekenis, veroorzaakt door waklngspersoneel in het psycho- patenasiel te Groningen onder gees telijk erg zware druk. ,,Het personeel heeft dt opdracht negatief tegenover de gedetineerden te staan. Als ze worden geslagen, mogen ze niet terugslaan. Ze doen het liever ook niet, want ze krijgen er een heleboel last mee". Directeur Van Belkum: „Niet waar' Volgens onze zegsman is 15 tot 20 procent van de verpleegden de oor zaak van de incidenten, die zich, naar hij zegt. veelvuldig voordoen. Men weei het hier niet zo, maar in Groningen en niet in Leeuwarden, zoals men wel denkt zitten in feite de grootste misdadigers. In Gronin gen zitten mannen die bij vreselijke verkrachtingen op gruwelijke wjjze kinaeren hebben gedood". De directeur: „Over de aard der delicten kan ik geen enkele inlich ting geven". Vrijheid Onze zegsman: „De gestraften hebben een grote mate van vrijheid. Te veel vrijheid eigenlijk. De dokters zijn vaak bang voor ze en doen maar beloften om ze koest te houden. Mannen, die voor de ergste delicten zijn opgesloten, krijgen proefverlof. De meesten plegen al heel gauw weer een delict en komen dan terug". De directeur: „Wij geven de pa tiënten de vrijheid, die door ons no dig wordt geacht. Van te grote vrij heid is geen sprake. In het kader van de behandeling, die wjj voor staan zouden wjj eigenlijk nog wel meer mogelijkheden willen hebben om in bepaalde gevallen grotere vrij heid te kunnen verlenen". Zegsman: „Als ze tegen die groep van 20 procent feller zouden optre den en zich niet zo lieten overbluffen, zou alles hier vrij normaal zijn. Nu weten ac bewakers vaak niet, waar ze zich aan moeten houden. Soms heersen er werkelijk chaotische toe standen". Directeur: „Zo zou ik het echt niet willen zeggen". van de regering gestelden best in denken: „Er worden som: tegen hun wil injecties gegeven". Het antwoord van directeur-ge- neesheer Van Belkum op onze vraag om opheldering luidde: „Dit is een I zuiver medische aangelegenheid. waarover ik verder niets kan zeggen. I Als de medici ervan overtuigd zijn dat iemand een bepaalde injectie moe', hebben, dan wordt die gegeven, net als in een gewoon ziekenhuis zou gebeuren". Inmiddels heeft het Tweede-Ka merlid Sclieps (PvdA» aan de mi nister van Justitie vele vragen ge steld naar aanleiding van de onge regeldheden van zondag, zodat het mógelijk is, dat minister Beerman uitsluitsel kan geven in de grote ver schillen. die er bestaan tussen de op merkingen van onze zegsman en het commentaar van directeur Van Bel kum. Het imperium van de Landbank wordt nu weer uitgebreid met een bekend Amsterdams café-restaurant- bedrijf, namelijk met het Lido en met het restaurant San Marco, dat even als het Lido eigendom is van de N.V. Chawinka. Deze N.V. en de N.V. Ex ploitatie Maatschappij Scheveningen hebben, naar zij gisteren bekend maakten, overeenstemming bereikt over nauwe samenwerking, in het kader waarvan de aandelen Chawin ka zullen worden geruild tegen aan delen E.M.S. In een buitengewone algemene vergadering zullen de aan deelhouders van de E.M S. op 18 ja nuari in verband hiermede een voor stel tot wijziging van de statuten behandelen, waarbij het maatschap pelijk kapitaal wordt verhoogd. Studentenvereniging in Tilburg In Tilburg is een nieuwe studen tenvereniging bij de Katholieke Eco nomische Hogeschool ontstaan, die Asciba heet en thans honderd leden telt. Deze vereniging wil niet mee doen aan wat zij noemt „zinloze ont groeningspraktijken". De oprichting is een feit geworden, nadat dt studentengemeenschap ge ruime tijd in twee kampen verdeeld is geweest De studentenvereniging vindt dat het decorum van het corps leven vai. Sint Olof te zware finan ciële verplichtingen voor vele studen ten met zich brengt. Zestig a 65 procent van de inge schreven studenten aan de Katholie ke Economische Hogeschool is mo menteel lid van Sint Olof. Bij Urlles in Zaid-Honqarïje leveren brandweerlieden een verwoede strijd tegen een aard- gasbrand, die in deze toren ont- stond toen op 2000 meter diepte een grote aardgasbel werd aan geboord. (Van onze Haagse correspondent) De achterstand in de wegenbouw, die deze winter groter wordt dan an dere jaren, willen de wegenbouwers inhalen in de zomer. Voor twaalf miljoen gulden aan nieuwe werken kon nu al niet worden uitgevoerd door het slechte weer. Daarom is de N'ed. Ver. van We genbouwers vastbesloten het plan door te voeren 's zomers een half uur per dag langer te laten werken. Een maand lang al ligt het werk stil. De wegenbouwers menen, dat een goed deel hiervan door een werk- verschuiving naar de zomer kan wor den ingehaald. Kilometers noodzake lijke wegen zullen er dan worden ge wonnen en in de woningbouw zal - zo men daar de plannen overneemt een groot aantal woningen meer kun nen worden gebouwd. Bij de werk nemersorganisaties, die zich in het verleden al tegen soortgelijke plan nen bleven verzetten, is men niet op de hoogte van dit laatste plan van de werkgevers. Zij hebben, zo verklaarde desgevraagd de heer P. Brandma als voorzitter van de Bouwbedrijfsbond, hun standpunt niet gewijzigd. Dit houdt een fel verzet in tegen een verlenging van de werkdag van 9 uur. Hij meent, dat de bouwers het moe ten zoeken in technische maatregelen om vorstverlet te voorkomen. Aan het prestatievermogen van de bouw vakarbeiders, die bovendien veelal lang onderweg zijn van en naar huis, komt een eind. Hij ziet dan ook geen economisch voordeel in een verleng de werkdag. De voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Wegen bouwers. ir. H. D. Prins, ziet echter maar één oplossing voor het inlopen van de achterstand: langer werken Hij meent, dat dit verlangen ook bij de werknemers leeft. Zij immers zien hun Inkomen tijdens het vorstverlet door het vervallen van toeslagen, met 30 tot 40 gulden per week dalen. In de zomer kunnen zij dat verlies in halen. De wegenbouwers, zo bevestigde de heer Prins, zijn bereid te streven naar een aparte C.A.O. voor dit be drijf als een verlenging voor de ge hele bouwnijverheid niet blijkt te verwezenlijken. Deze maand nog, de 28ste, zal in de algemene vergadering van de Ned. Ver. van Wegenbouwers de arbeids tijdverlenging in de zomer ter sprake kómen. Verschillende Papoea's hebben zich de laatste tijd tot de Nederlandse vertegenwoordiging in Hollandia gewend met het verzoek naar Ne derland te mogen gaan. De Nederlandse vertegenwoordiger, de heer L. Goedhart, heeft gezojrd dat de betrokkenen in principe geen visum voor Nederland krijgen. De Nederlandse regering stelt zich volgens de heer Goedhart op het standpunt, dat Papoea's met enige ontwikkeling niet aan hun land mogen worden worden onttrokken. Men is van mening, dat zij zich moeten richten op het werken voor eigen land en volk. Vóór 1 oktober zjjn alle daarvoor in aanmerking komende Papoea's en andere ingezetenen van Nieuw Guinea in de gelegenheid gesteld weg te gaan en zjj zijn inderdaad weggegaan. De overige Papoea's komen dus niet meer in aanmer king voor toelating tot Nederland, aldus de heer Goedhart. Hij wees er voorts op. dat Neder land in de periode van het VN- bewind slechts indirect verant woordelijk is voor de Papoea's. Hij zei, dat hij intussen nauwlettend toeziet op de naleving van het met Indonesië gesloten akkoord en dat hij daartoe veelvuldig en pret tig contact heeft met de V.N.-be- stuurder, dr. Djalal Abdoh. Advertentie Van 1949 tot 1958 hoogleraar aan het Rem. Seminarium te Leiden Een verdienstelijk oud-stadgenoot, prof. G. J. Sirks, rustend hoogleraar van dc Remonstrantse Broederschap, herdenkt morgen het feit, dat hjj voor vijftig jaar in het predikambt werd bevestigd. George Johan Sirks thans woon achtig te Voorschoten werd 17 mei 1887 te Rotterdam geboren. Hij be zocht het Erasmiaans gymnasium te Rotterdam en studeerde aan de Leid- se Universiteit theologie. In 1912 werd hij proponent om 12 januari 1913 te Doesburg in zijn ambt te worden bevestigd. In 1914 vertrok de jubilaris naar Dordrecht en in 1919 deed hij intrede in onze stad. Twaalf jaar diende hij de Haagse ge meente om in 1931 gehoor te geven aan de roepstem van de gemeente in de hoofstad. Hier volgde in maart 1949 zijn benoeming tot hoogleraar aan het Rem. Seminarium te Leiden. Als hoogleraar volgde prof. Sirks wij len prof dr. G. J. Heering op. Ds. Sirks deed zich kennen als een pre diker van bijzondere kwaliteiten, ge komen uil de school van wijlen prof. Groenewegen. Typerend voor zijn persoon was zijn inaugurele oratie aan de Lcld- se Hogeschool: „Voor God wil ik be lijden". Tot 1958 heeft prof. Sirks in Leiden gedoceerd. HU deed zich ken nen als een man met een sterk ana lytische geest maar ook als een krachtig zoeker naar de synthese. Sterk heeft het probleem van de cul tuur hem altijd geboeid en daarop glas- cherven. Zij konden ter plaatse ;1%orden verbonden. Het treinverkeer kon over een lijn lloorgang vinden. Voor zover de po litie heeft kunnen nagaan, hebben lie bellen en knipperlichten, waar- fee de overweg beveiligd is, wel ge- erkt. Het zicht ter plaatse wordt foor automobilisten, die, zoals in dit teval, uit de richting Oostdijk komen, ifcaar links beUmmerd door o.a. een foning en een dijk. Pro/. G. SIRKS heeft hij vaak een verrassend licht geworpen. Met ds. YV. Mackenzie heeft hy in de Amsterdamse gemeen te tezamen gediend en zij hebben beide als kanselredenaars van for maat hun stempel op de gemeente gezet Bekende figuur in Rem. Broederschap Daarnaast trad prof. Sirks op de voorgrona in het wenc van de ver eniging „Woodbrookers in Holland" en in naar periodieken Omhoog" en in de „Barchem-bladen" zijn tal van bijdragen van zijn hand verschenen. In de Rem. Broederschap is hij be kend geworden als de inspirator van de" Beginselverklaring waarmede zij naar buiten optrad Ook op liturgisch gebied gaf hij leiding. Tal van Ja ren maakte prof. Sirks deel uit van het Curatorium van het Rem. Semi narium. De herziening \an de Kerk orde was niet in de laatste plaats zijn werk Als theoloog verwierf prof. Sirks gezag door zijn bijbel-exegese. Zijn boek „Spoorzoeken in het N - Testament" legt daarvan ook getui genis af. Van zijn werken noemen we veraer' De centrale betekenenis van de ieer van de H-Geest: Idea lisme er dialectiek: Wat Ls het N.- Testament voor ons?; het „Onze Va der". Huwelijk en gezin Maar van over de getiteld. „Doorlicht bestaan" waarin bijbel hebben ook de lezers van het verscheidene Rem. prominenten een Rem Weekblad en de luisteraars 1 bijdrage hebben geschreven. De vorst in Europa duurt onvermin derd voort. In Hörby, in zuid-Zwe den, is een bejaarde man in een sneeuwstorm omgekomen en in Frankrijk zijn twee mensen van koude gestorven. Bij Saby in Denemarken is een vis sersboot door het ijs gekraakt en daarna gezonken. In Noorwegen sneeuwt het al vijf da gen. De temperatuur in het noor den is tot 35 graden onder nul ge daald. Zestig bewoners van een eilandje in de monding van de Elbe hebben om bevoorrading met een hef- schroefvliegtuig verzocht. Het gebied van Dartmoor in zuid- west-Engeland is in het bericht beschreven als „een reusachtig dierenkerkhof". Meer dan 200 be vroren schapen zijn uit de sneeuw opgegraven. In de Thiiringse stad Gera heeft het gisteren bij heldere zonneschijn ijsnaalden gesneeuwd, aldus meldt het Oostdultse persbureau ADM. Dit natuurverschijnsel is zeldzaam en komt slechts bij strenge winters voor. (Van onze Brusselse correspondent) De onderhandelaars van de ge mengde Nederlands-Belgische com missie. die een rapport moest uit brengen over de Schelde-Rijnverbin- ding zijn dezer dagen met hun werk gereed gekomen. Het blijkt, dat over de twee belangrijkste punten prak tisch overeenstemming tussen de beide regeringen zou zijn bereikt: De route van de verbinding en de Rijn- vaartpremies. Wat het eerstgenoemde betreft ls men het eens geworden over een ka naal van de sluizen bij Zandvliet ten noorden van Antwerpen en de Oos- terschelde De Nederlanders zullen de vaarweg door de Eendracht, oostelijk van het eiland Tholen bevaarbaar maken zodat de route vandaar via Sint-Philipsland naar het Volkerak kan leiden. De Rijnvaartpremies zou den worden afgeschaft. Het tijdstip waarop hangt af van het gereedko men van het nieuwe traject. De enige kwestie, die nog op een na der overleg wacht is die van de fi nanciering. In de kringen van het Arnhemse stadsbestuur verwacht men echter niet. dat daar grote moei lijkheden aan verbonden zullen zijn. Het departement van Verkeer en Waterstaat wilde nog geen commen taar geven, zolang de politieke onder handelingen nog gaande zijn. Men gaf ons alleen te kennen. dat de technici van beide landen op bepaal de punten tot overeenstemming ztJn gekomen. Besprekingen tussen Frankrijk en Monaco Afgevaardigden van Frankrijk en Prins Rainier van Monaco zijn gis teravond in Parijs geheime bespre kingen begonnen, die. naar verwacht wordt, tot een spoedige oplossing zul len leiden van het belastinggeschil tussen beide landen. Ondernemingen, die in Monaco zijn ingeschreven maar hun werk zaamheden daarbuiten verrichtten, zijn tot dusver van Franse belasting vrijgesteld geweest. Maar volgens een overeenkomst, die waarschijnlijk vol gende week in Parijs getekend zal worden zouden deze ondernemingen belasting moeten gaan betalen. vooi de VPRO Jaren genoten. Tal van voordrachten heeft de Jubilaris gehouden zowel in Barchem als voor de Vrijz Chr. Jeugdbeweging. In 1949 schoof ziji* voorganger, prof. Heering de ring van Episcopiu-, (de eerste hoogleraar van het Seminarium ln de 17e eeuw) aan de vinger van prof. Sirks en ln 1958 droeg hij hem over aan zij:, opvolger, prof dr. G. J. Hoenderdaal. Ter gelegenheid van zhn zeventig ste verjaardag hebben zijn geestver war.ten hem een bundel opgedragen getiteld. „Doorlicht bestaan" Dr. RALPH BUNCHE. de ondersecretaris van de Ver enigde Naties, tijdens een in spectie van Ierse troepen in Ki- poesji Katanga. Kerkelijk Leven NED. HEKV. KERK Beroepen te Boven-Hardtnxveld B. M. Meljndert te Waarder. Aangenomen naar Oldebroek H A van Bemmel te Leerbroek, die bedankte voor Maars- sen. GEREF. KEKKEN Beroepen te Zoutkamp J. C. Lange- veld. kand. te Brandwijk, die geen ver dere beroepen meer wenst. GEREF. GEMEENTEN Bedankt voor Rhenen en voor Fid- - derkerk C. Wisse te H. I. Ambacht. BAPTISTEN GEMEENTEN Beroepen te Utrecht J. Bosma te De Ned. Herv. Kerk in cijfers Het aantal predikantsplaatsen in de Ned. Herv. Kerk bedroeg op 1 ja nuari Jl. 2198 tegen 2143 op 1 januari 1962. Daarvan behoren er 310 tot de vrijzinnige modaliteit, 331 tot die van de gereformeerde bond en 1557 tot de midden-orthodoxie. Er zijn 220 va- atures, nl. 46 vrijzinnige, 52 gere formeerde bond en 122 midden-or thodoxie. Van de 220 vacante plaat sen zijn er 74 onvervulbaar. Zuid-Holland telt de meeste predi kanten. Friesland de meeste vrijzin nige predikantsplaatsen, nl. 73 en Zuid-Holland de meeste van de gere formeerde bond nl. 121. In Zuid-Hol land waren ook de meeste midden- orthodoxe predikantsplaatsen: 296. Friesland staat bovenaan in het aan tal vacante plaatsen, die daar 41 be dragen, w.o. 18 vrijzinnige. Van het totaal aantal predikants plaatsen van 2198 behoren er 32 tot de zending, terwijl 185 worden bezet voor buitengewone werkzaamheden. Geen enkele vrijzinnige predikant ls in de zending werkzaam. Van de 185 predikanten voor buitengewone werk zaamheden behoren er 161 tot de midden-orthodoxie. Sedert 1 Januari 1955 is het aantal predikantsplaatsen gedurig geklom men. nl. van 2007 tot 2198. Het aan tal vacatures daalde over die periode van 230 op 220, het aantal „onvervul bare vacaturen" van 109 op 74. (Van onze A'damse correspondent) De Nederlandse Consumenten bond wordt opnieuw bedreigd met 'n proces. Het advertentiebureau „De Spin" ln Amsterdam en de import- firma Van der Sluys overwegen een dergelijk proces, omdat men zich ge stoten heeft aan een publikatie in de Consumentengids, die een adverten tie van een bepaald merk ontbljt- bescuit (Ryvlta Crispbread) mislei dend noemt. In de advertentie wordt gesteld, dat het eten van dit produkt fit en slank maakt. Bovendien wordt ge suggereerd, dat de Engelsen zo slank zyn. omdat zy zoveel van deze bis cuit eten. De Consumentengids van december spreekt zyn twyfel uit over de be wering. dat de biscuit zoveel wordt gegeten ln Engeland. Voorts wordt gezegd, dat het eten van dit pro- drukt een zeer geringe kans geeft om slank te worden. De biscuit wordt gefabriceerd door de Weston Biscuit Company ln Wa les. De politie in Valkenswaard heeft de 45-jarige directeur van het Ge- westeiyk Arbeidsbureau aangehouden op verdenking een bedrag van ruim 50.000 gulden te hebben verduisterd ten nadele van verschillende maat schappelijke instellingen. De arresta tie geschiedde na een controle door het Centraal Bureau voor Verificatie en Financiële Adviezen van de Ver eniging van Nederlandse Gemeenten. De directeur zal voorgeleid worden aan de officier van Justitie te Den Bosch, rar. J. Dony. De directeur ls gehuwd en heeft drie kinderen. HU bekleedt diverse maatschappeiyke functies, zoals voorzitter van de bouwvereniging „Woningbelang", voorzitter van het Wit-Gele-Kruis en secretaris-pen ningmeester van het kerkbestuur van de St.-Anthon!us parochie. Het is nog niet bekend, waar het verduisterde geld Is gebleven. De directeur stond I in Valkenswaard hekend als een ..heer" doch hy leefde niet op grote voet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1963 | | pagina 7