2
ZWART
Barre
koude
duurt
voort
Tsjombe belooft met
VN samen te werken
MACMILLAN IS ONGEDULDIG
OVER AANSLUITING BIJ EEG
„Sneeuwkwartje" per
mud kolen gevraagd
Driekwart Spaanse
citrusoogst verloren
Initiatief
van LUNS
Verklaring over huisarrest ivas onjuist
KONGO WIJST BRITSE EN
BELGISCHE CONSUL UIT
Stakingen in
V.S. lopen
nu ten einde
'1 WEERBERICHT
Couve de Murville ontkent
speciale Franse medewerking
i
I
t
Nog dit jaar
einde kwestie
Zuid-Tirol?
Engeland en
de E.E.G.
(§ttc/ ?)ïtemvs
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 11 JANUARI 1963
No. 30853
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 8.25 per kwartaal, f. 2.80 per maand. f. 0 65 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
President Tsjombe van Katanga heeft de verzekering gegeven,
dat hij zijn politiek van verschroeide aarde" heeft laten varen en
volledig met de Verenigde Naties zal samenwerken, zo heeft een
VN-woordvoerder in New York bekendgemaakt. Tsjombe. die
geen huisarrest heeft, is gisteravond in Elisabethstad terugge
keerd.
De Katangese -president heelt volledige bewegingsvrijheid, zo
deelde de VN-woordvoerder verder mee. De VN-verJclaring van
woensdagavond over het huisarrest van Tsjombe was onjuist. Er was,
zei hij, een gedeelte in weggelaten, waarin stond dat er een bevel is
gegeven dat pas huisarrest zou worden opgelegd indien Tsjombe
voortging met het plegen van „onverantwoordelijke daden".
Tsjombe was gisterochtend naar de
grensplaats Mokambo een afstand
van 175 km. gereden om zijn, troe
pen bevel te geven, zich niet te ver
vetten tegen de VN-strijdmacht die
hem volgde. Deze troepen, ongeveer
500 man sterk, bereikten Mokambo
zonder moeilijkheden en bezetten dit
belangrijke verkeerscentrum zonder
slag of stoot.
Vóór zyn terugkeer naar Elisabeth
stad verklaarde Tsjombe tegenover
zijn troepen, dat hij zyn goede bedoe
lingen had willen tonen ten aanzien
van de bewegingsvrijheid van de VN-
militairen. Hij voegde hieraan echter
toe. dat er over elke verplaatsing van
VN-eenheden van gedachten zal wor
den gewisseld.
In diplomatieke kringen in New
York wordt het mogelijk geacht dat
in het komende weekeinde functiona
rissen van de VN met afgevaar
digden van de centrale Kongolese
regering en van Katanga zullen
gaan praten over de eenmaking
van Kongo. De houding van sa
menwerking die Tsjombe heeft
aangenomen, heeft de verwach
ting gewekt dat dit overleg tot
succes zal leiden. Volgens een
woordvoerder van de VN is de
koerswijziging van de Katangese
leider hoofdzakelijk te danken
aan de Britse consul in Elisabeth-
De onderhandelingen over be
ëindiging van de Newyorkse
krantenstaking en de havensta
king in de V.S. zijn ,.nog slechts
een paar dollar verwijderd van
een regeling". Dit heeft Harry
van Arsdale, voorzitter van
Newyorkse centrale raad van
arbeid, gisteravond meegedeeld.
Advertentie
Breestraat 173
Hooftstraat 88
GEEN VERANDERING
I De Bilt verwacht van heden- tot
'-'f morgenavond strenge, in de nacht en
,j.| vroege ochtend hier en daar zeer
strenge vorst. Morgenmiddag enige
ar tijd matige vorst. Zwakke tot matige
wmd uit oostelijke richtingen. Op-
I klaringen, maar plaatselijk ook be
wolking en hier en daar mist. Geen
neerslag van betekenis.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
12 JANUARI
Zon op: 8.45 uur; onder: 16.52 uur.
lA Maan op: 19.49 uur; onder: 10.18 uur.
dc Hoogwater te Katwijk te 4 52 en
117.04 uur, laagwater te 0.39 en 13.30
■tuur.
Advertentie
gas - water
HOOIGRACHT 18
sanitair
TEL. 23951
(Dit nummer bestaat uit H pagina's)
stad. Toen Tsjombe eenmaal ver
zekerd had, dat er geen politiek
van „verschroeide aarde" zou
worden toegepast, hadden de VN
het „huisarrest" van hem kunnen
opheffen.
Het Kongolese ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft gisteren be
kendgemaakt. dat Engeland en Bel
gië 24 uur de tijd hebben gekregen
om hun consuls uit Elisabethstad
terug te roepen. In een bekendmaking
van het ministerie werd gezegd, dat
de twee consuls de Belg Vande-
walle en de Brit Dodson vandaag
moesten vertrekken. Zij zouden poli
tiek actief zijn geweest „op een wijze
v. elke onverenigbaar met hun functie
is".
De twee consuls stonden garant
voor de veiligheid van president
Tsjombe sedert deze dinsdag in Eli
sabethstad was teruggekeerd. Vande-
walle was in feite nog niet in Elisa
bethstad geaccrediteerd. Daarom
werd de Belgische ambassadeur in
Leopoldstad meegedeeld, dat Vande-
walle niet aanvaardbaar was als
consul.
De minister van Buitenlandse Za
ken der centrale Kongolese regering.
Bomboko, verklaarde, dat hij niet had
gevraagd, de consulaten van Enge
land en België in Katanga te sluiten.
Tegens de Franse consul zijn geen
maatregelen genomen, hoewel eerder
was gemeld dat hierover wel werd
gedacht in Leopoldstad.
Volgens doorgaans welingelichte
diplomatieke kringen in de Kongolese
hoofdstad had de centrale regering
aanvankelijk de Britse ambassadeur
in Leopoldstad, Sir Derek Riches, tot
persona non grata willen verklaren.
Andere Westelijke diplomaten hadden oe/,;i
echter de regering ervan overtuigd,y J
dat zy dit niet moest doen. gen geïsoleerd zijn geweest
Dit plaatje werd gemaakt in
de omgeving van Enkhuizen,
waar vele boerderijen door der
sneeuwmassa's vele da-
Haast of niet?
(Van onze correspondent in Londen)
Minister Heath verklaarde donder
dagavond voor de televisie, dat er in
Brussel geen tijdslimiet is gesteld.
Aangezien het tegenwoordige Engelse
parlement eventueel door kan gaan
tot oktober 1964 voordat nieuwe ver
kiezingen moeten worden gehouden
Premier Macmillan heeft gisteravond in een televisie-interview }§4é ™èKrinImsta°i?t TnCcht'jnbaf'e
nog eens zeer duidelijk gewaarschuwd, dat Engeland niet bereid tegenstelling tot die van Macmillan.
is eindeloos te wachten op een bevredigend resultaat van de lsln^^gel^ prtmief iSB™dS
Brusselse onderhandelingen over het Britse lidmaatschap van de echter bewust, dat het voor het be-
EEG. Hij zei: ..De kwestie moet spoedig haar beslag krijgen. Ik
Kan geen datum geven, maar de zaak kan niet blijven slepen'
Dit bevestigt de indruk in Londen, dat de regering de deze
maand in Brussel te houden ministeriële bijeenkomsten van be
slissende betekenis acht. Hoewel de Britse regering aanstuurt op
een compromis is thans blijkbaar het punt bereikt, waarop Londen
zal moeten overwegen zich eventueel terug te trekken indien niet
voldaan wordt aan dc minimum-voorwaarden welke het stelt voor
toetreding tot de EEG.
dat er zo spoedig mogeiyk een einde
komt aan de onzekerheid of Enge
land zich al dan niet by de EEG zal
aansluiten.
„Koudegolf" op
Pliilippijneii i
l Ook de Phiiippijnen beleven
een „koudegolf' Vanochtend J
f vroeg was het in de hoofdstad
d Manilla „slechts" 19 graden f
i Celcius boven nul. „Bereidt U i
op het ergste voor, de koudegolf f
zal misschien de hele maand
duren", waarschuwde de nieuws- 4
lezer van Radio-Manilla. a
In de provincie Cagayan werd
gisteren zelfs maar 16 graden J
Celcius gemeten, de laagste f
temperatuur daar in de afgelo- f
pen 25 jaar. f
In dit tropische land, is het i
weer van nu het voornaamste
onderwerp van gesprek. .We -
hebben deze kou aan Siberie te
dankenleggen de meteorolo
gen uit. In Manilla was het gis-
termiddag boven de 20 graden,
maar men klaagde dat het
..steenkoud" was en droeg truien
en jassen en men meent zelfs
onder dekens te moeten slapen.
Voor velen is het een hele toer
die te vinden, want ze worden
f zo zelden gebruikt
„Geen limiet"
zegt Heath
Hoe het ook zy, Macmillan wil zo
ver mogeiyk gaan om de Zes tege
moet te komen, hoewel ook van hen
soepelheid wordt verwacht. Tot dus
verre werd Frankryk als het grootste
struikelblok beschouwd, zodat Enge-
Viet vervelen mae eehter «orden land al zdn :'°°P hceft Sestald op de stoffenhandel heeft de minister van
dat on alle belaneridie internaUona?è "W. met name de Bondsrepu- Economische Zaken officieel verzocht
conferenties d^^tinecn meestal dre!- bliek en Italië om De Gauile te ver- dr kole,.„rijzen in he, schele land
gen vast te lopen voordat op het
laatste ogenblik de knoop wordt door-
(Van enze Haagse correspondent)
De federatie Nederlandse brand-
gehakt. Het moeilijkste probleem
voor Engeland is de landbouw en
Londen houdt zo lang mogelijk vast
aan zijn eis voor een redelijke over
gangsperiode gedurende welke de
producentensubsidies geleidelijk kun
nen worden afgeschaft.
Ook wordt er in Londen over ge
dacht de onvermijdeiyke prijsverho
ging van voedsel eventueel tydelijk
op te vangen door een speciaal con
sumentensubsidie in welk geval een
departement, zoals dat in de oorlog
heeft bestaan, waarschijnlijk tydelyk
in ere zou moeten worden hersteld.
murwen. Met een zekere opluchting met een kwartje per mud te mogen
heeft Londen vanochtend vernomen verhogen in verband n.et de moei-
dat Couve de Murville, de Franse lijke begaanbaarheid van de wegen,
minister van Buitenlandse Zaken, de veie oieruren, die worden gemaakt
(die vandaag in Parys grootzegelbe- en de extra vervoermiddelen, welke de
waarder Heath, de leider van de handel moet huren, riaatselijk (al
Britse delegatie in Brussel, zou ont
moeten) gisteren tegenover Franse
parlementsleden verklaard heeft, dat
Frankryk niet tracht Engeland bui
ten de deur te houden. Hij zei. dat de
Zes het volledig eens zijn en een
drachtig optreden. In dit verband
herinnert men in Londen aan een
eerder in deze week door prof. De
Quay gedane uitspraak, dat in Brus
sel de meeste tegenwerking van de
Fransen komt.
bijna algemeen) wordt dit extra
kwartje reeds berekend De hande
laren zijn daartoe zelfstandig of
groepsgewys overgegaan, toen de
sneeuw een handicap van lange duur
ging vormen.
Aanvankelyk was men in het mi
nisterie enigszins gepikeerd door het
feit. dat in vele plaatsen de kolen-
prijzen werden verhoogd zonder dat
deze zaak met het ministerie
dat in prijsveranderinger. moet wor
den gekend was doorgenomen.
Gisteren wist men echter, dat een
brief onderweg was van de federa
tie, die meende pas bii een alge-
meei karakter van de prysverhoging
de zaak tt moeten voorleggen. For
meel wacht de kolenhandel nu op
de akkoordverklaring van de minis
ters
De federatie gelooft overigens niet
dat de minister bezwaar zal hebben
tegen het „sneeuwkwartie". Ook in
de strenge winter van 1956 werd een
De technische hogeschool in von Braun. de Duits-Am
West-Berlijn heeft het ercdocto- kaanse raketdeskundige
raat verleend aan dr. Wernher I ruimtevaartspecialist. Links
rector van de hogeschool, prof
Kölb.
de
Dr. Magnago, de Landeshaupt-
mann van Zuid-Tirol, beeft in een
gesprek met de in Innsbruck ver
schijnende .Volksboten" de hoop uit
gesproken dat de commissie-van-ne
gentien nog voor de Italiaanse par
lementsverkiezingen dit voorjaar
haar werk ten aanzien van de oplos
sing van de kwestie-Zuid-Tirol kan
beëindigen.
Het nieuwe Italiaanse parlement
zou dan nog in de loop van dit jaar
de nodige bekrachtigende besluiten
kunnen nemen. Mocht men niet tot
overeenstemming kunnen komen, al
dus Magnago. dan zou het probleem
voor de internationale instanties ge
bracht moeten worden. Hij meende
echter te kunnen opmerken dat zich
onder de Italianen in Zuid-Tirol een
zeker begrip voor de verlangens der
Duitssprekenden aldaar ontwikkeld
had.
Ook Landeshauptmann dr.
Tschiggfrey van Tirol uitte zich in
deze zin. Hij verwees hierby naar de
regeling welke voor het minderheids
probleem tussen Duitsland en Dene
marken is gevonden.
Inmiddels is de voorzitter van de
ondercommissie van de algemene ver
gadering van de Raad van Europa,
die met de bestudering van het pro-
bleem-Zuid-Tirol belast is. de Belg
Paul Struye, naar Rome gegaan voor
overleg met de voorzitter van de
commissie-van-negentien, Rossi.
Geheel in de geest van de motie, die
deze week in de Tweede Kamer is
aangenomen, zal minister Luns op
nieuw een initiatief nemen om En-
gelands toetreding tot de Europese
Economische Gemeenschap te ver
gemakkelijken.
Maandag begint in Brussel de vol
gende ronde van de onderhande
lingen tussen Groot-Brittannië en
dc EEG. Tevoren zal minister Luns
een gesprek hebben met de Britse
onderminister van Buitenlandse
Zaken Edward Heath, die zoals be
kend de Engelse delegatie leidt.
Ter inleiding van dit gesprek heeft
de Nederlandse ambassadeur in
Londen, mr A. W. C baron Ben-
tinck van Schoonheten op zyn
verzoek reeds een onderhoud ge
had met de heer Heath, die gister
avond weer naar Brussel is ver
trokken.
Mr Luns zal voor de hervatting van
de onderhandelingen ook nog een
ontmoeting hebben met zijn Bel
gische collega. Paul-Henri Spaak.
De Nederlandse bewindsman ver
trekt zondag naar de Belgische
hoofdstad. De onderhandelingen
over Engelands toetreding tot de
EEG duren tot en met vrydag.
verhoging toegestaan, zei men ons
daar Vergeleken met de „sneeuw-
cent" die bakkers en melkboeren
moger rt kenen, vindt de kolenhan
del het kwartje niet hoog. Veel be-
zwaïer. van klanten zyn er volgens
de federatie ook nog niei geweest.
Ten aanzien van de kolensituatie
vernemen wij nog dat de brandstof-
fenhandel-federatie in het algemeen
voor dit moment en de komende we
ken nop niet donker inziet. Men
dient echter vooral in de grote ste-
cen in het westen van het land. wel
tydig tt bestellen en niet teveel in
eens maar liever geregeld kolen te
laten komen.
Niets wijst er op, dat er aan het barre
winterweer een einde zal gaan
komen. Integendeel, in de lucht
drukverdeling komt maar weinig
verandering, zodat we voorlopig
nog op een voortduren van alle
winterse ellende moeten rekenen.
Vannacht krijgen we minsten*
weer strenge, op sommige plaatsen
zelfs zeer strenge vorst.
Dat hebben we in de afgelopen nacht
ook gehad. In vrywel het gehele
land werd 10 tot 15 graden vorst
gemeten, maar op enkele plaatsen
was het nog belangryk kouder. Zo
als op het vliegveld Leeuwarden,
waar het kwik tot twintig graden
beneden bet vriespunt daalde.
De neerslagkansen blyven ook
morgen klein.
Dure groente
Met het aanhouden van de vorst
worden de perikelen groter. Zo
heeft de kou de aanvoer van ver
scheidene groenten aanzienlijk be
lemmerd. In sterke mate was dat
het geval bij spruiten, prei en boe
renkool. Het is derhalve begrijpelijk
dat hierdoor flinke prysstygingen
zyn opgetreden.
De vogels krijgen het steeds moeiiy-
ker. Doordat de voorraad voeder
nagenoeg was uitgeput, kon
den de vanuit Ypenburg
geput, konden de vanuit Ypenourg
opererende Beavers van de Kon.
Luchtmacht gisteren weinig doen
voor de hongerende dieren. Inmid
dels is echter de voedselinzameling
langzaam op gang gekomen.
Ook de Wegenwacht werkt mee We
genwachters, die op hun voertuig
een letter B voeren, geven daar
mede te kennen, dat hy voor vogels
in plassen en sloten langs zyn rou
te „broodnodig" brood en ander
eten nodig hebben.
De Luchtmacht zal intensiever gaan
vliegen zodra er voldoende voedsel
aanwezig is.
Mist
De Waddeneilanden, die het toch al
moeilyk hebben, kregen dezer da
gen ook nog te kampen met dichte
mist. Daardoor konden de passa
giersdiensten vanuit Harlingen
naar Terschelling en Vlieland gis
teren niet worden uitgevoerd. Van
ochtend zou men het weer probe
ren.
Ook de luchtbrug van Leeuwarden
naar Ameland kon daardoor niet
geregeld worden onderhouden.
Het eiland Schiermonnikoog kan
voorlopig weer vooruit. Er zijn weer
kolen, er is weer olie en flessegas,
allemaal artikelen, waaraan het
eiland de laatste dagen dringend
behoefte had. Twee convooien heb
ben met heel veel moeite het eiland
bereikt. Aan de pier kon niet wor
den gelost worden. Vrywilligers
hebben moeten helpen aan de hoge
wal, anderhalf uur gaans van de
Westerstrandsweg op het eiland.
Urenlang heert men gezwoegd om
de goederen te vervoeren. Moe. ver
kleumd. maar voldaan kwam men
tenslotte terug. Voorlopig kan men
weer vooruit.
Een onderofficier en zes man van het
462ste pontonniersbataljon uit Kei-
zersveen houden op het ogenblik
samen met opzichters van de del
tadienst de wacht by een brug. die
over een lengte van 450 meter het
Haringvliet overspant. Het genie
personeel is „gewapend" met trotyl.
Wanneer het nodig wordt, blazen
ze met springstof ysschotsen op.
die de pijlers van de brug dreigen
te vernielen.
Spanje, dat voor rond 150 miljoen
dollar aan sinaasappelen en citroe-
nen per jaar exporteert, staat voor
het feit, dat de oogst van citrus-
vruchten voor 70 tot 80 procent ver-
I loren is gegaan door strenge vorst
enkele dagen voor de jaarwisseling in j
het gebied van Valencia.
1 Vrywel onmiddellyk (nog op 28 de
cember) werd de export stopgezet en 1
gisteren is de hoeveelheid fruit die
nog goed is, door een commissie van
deskundigen vastgesteld.
Van de oogst, die op by na twee
miljoen ton werd geschat en er uit
stekend voor stond, zal misschien nog
150 000 ton voor de export overblij
ven. En dat terwyi men. als gevolg
van grootscheepse propaganda-acties
in het buitenland voor het Spaanse
citrusfruit. zeker had kunnen reke
nen op een export van 250 000 ton.
Er is niet alleen schade toegebracht
aan de oogst, maar ook aan de jonge
aanplant. Een klein deel van de oogst
kan nog tot sinaasappelsap worden
verwerkt, maar dit is minder lonend
dan het in speciale treinen exporte
ren van pasgeplukte vruchten.
Dit vertelde ons de Spaanse han-
delsattachc in Den Haag. Don Vi
cente Trelles, die zelf zon belang
rijk aandeel heeft gehad in de propa
ganda voor de Spaanse sinaasappe
len en citroenen in Nederland.
Vele Spaanse fruitkwekers hebben
zware financiële verliezen geleden.
De regering heeft echter een mora
torium afgekondigd, waardoor de ex
porteurs die het fruit gewoonlyk „op
de stam" kopen, niet volkomen ge
ruïneerd worden. Het ministerie van
Financiën stelt kredieten op lange
termyn beschikbaar.
Het is wel triest deze b(jzonder-
heden te vernemen, precies een week
nadat er in vfjf gemeenten (Ensche
de, Almelo. Hengelo. Oldenzaal en
Borne) niet minder dan 27 zieken
huizen, bejaarden- en kindertehuizen
door Spaanse meisjes en vrouwen zyn
bezocht die daar met gulle hand si
naasappelen uitdeelden met een gToet
van Spanje. Het waren 20.000 sinaas
appelen. die op deze wyze werden
uitgedeeld. Ze behoorden tot (voor
lopig) het laatste transport van 28
december 1962
Uit het Leidsch DagDiaa van
l 12 Jan. 1863:
Marichen Grunitzy, oud
5V2 jaar, geboren in Opper-
Silezië, doet haar eerste
kunstreis. Zij speelt werken
van Schumann op piano en
orgel, enz.
j —Op verschillende punten
des lands zijn de boomen en
bloemen ten gevolge van de
zachte weersgesteldheid zoo
ver gevorderd als in de
maand Mei.
