llr. u. Bos: in velerleiLaaa-t*-.
opzicht een baanbreker
Ex-generaals gaan boek over
putsch in Algerije schrijven
Ontwikkelde moderne
onderwijsdenkbeelden
Oud-strijders boos op
minister van Defensie
H
D!
Modecollectie Ferry Offerman
in Amerika een groot succes
Treurige situatie in
Britse Rijnleger
HONDERD JAAR GELEDEN GEBORENBezwaren tegen
Herdenking in Tweede Kamer
Hektreilers
maken opgang
Drukbezochte
show in Texas
Recorcluitgaveii voor defensie
en wetenschappelijk onderzoek
Tsjombe onder
druk
gezet
LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 11 DECEMBER 1962
1 V V k <lt' melkprijs
OP 13 september was het honderd jaar geleden, dat te Gro
ningen als zoon uit een heel bescheiden middenstandsgezin.
Dirk Bos het levenslicht aanschouwde. Op 14 december zal er in
de vergaderzaal van de Tweede Kamer een herdenkingsplechtig
heid plaats vinden.
Daartoe bestaat, naar ik in deze bijdrage hoop duidelijk te
maken, alleszins aanleiding, ook al moge het aantal van hen, die
nu nog weten wie dr. D. Bos was en wat hij zo al gedaan en be
tekend heeft, uitermate gering.
In het Nederlandse openbare leven nu, zo leert de geschiedenis
en men kan ongetwijfeld nooit genoeg doen om te trachten de
geschiedenis te doen spreken tot de velen, die al te vlug vergeet
achtig zijn! heeft dr. D. Bos een zeer belangrijke plaats
ingenomen.
Nadat hij reeds en op onderwijsterrein en als zakenman zijn
sporen had verdiend, na voorts ook al een aantal jaren een uitste
kend gemeenteraadslid te zijn geweest in Winschoten, waar hij zijn
maatschappelijke loopbaan aanving, zag dr. D. Bos zich in 1901
door dat district naar de Tweede Kamer afgevaardigd, waarin
hij tot zijn overlijden in 1916, als vrijzinnigdemocraat zitting heeft
gehad.
Reeds spoedig bleek in 's lands
vergaderzaal welk een voortreffelijke
kracht hij was en het duurde niet
lang of hij ging er tot de allerbesten
behoren In 1913 volgde hij profjnr.
H L Drucker op in diens hoedanig
heid van aanvoerder van de vrijzin
nig-democraten. Zelf ook een der
krachtigste kampioenen voor samen
werking der drie vrijzinnige partijen
'de vrij-liberalen, de unie-liberalen
en de vrijzinnig-democraten), was
hij inderdaad wel bij uitstek de aan
gewezen figuur om te trachten een
kabinet tot stand te brengen, waarin
met mannen van de vrijzinnige con
centratie ook socialisten zitting zou
den kunnen krijgen. De verkiezings
uitslag van 1913 en tevens de stem-
husstrijo, die daaraan was voorafge
gaan, verschaften alle aanleiding
aan het staatshoofd een opdracht te
verstrekken tot vorming van een mi
nisterie „uit de gehele linkerzijde van
de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal." En dat Koningin Wilhelmina
Dr. Bos met die opdracht belastte
lag op grond van het grote gezag en
aanzien door hem alom in den lande
genoten mede in de ogen van zeer
velen, aie niet zijn naaste geestver
wanten waren, geheel en al voor de
hand
Zo iemand, dan zou hij het zijn,
die eer. kabinet van vrijzinnigen en
socialisten te samen, tot stand zou
weten te brengen. Want al keerde
Bos zich tegen de revolutionaire ge
voelens welke toen nog in het soci
aal-democratische kamp van tijd tot
tijd naar voren kwamen en tevens
tegen de van Marxistische huize
zijnde klassenstrijd, welke tal van
socialisten aanhingen, hiertegenover
stond, dat hij op staatkundig, sociaal
en economisch gebied allerlei voor
stond, dat ook de S.D.A.P. na aan
het hart lag.
Toch kwam het beoogde vrijzinnig
socialistisch kabinet-Bos niet tot
stand doordat een meerderheid in de
partij van Troelstra nog niet wilde
weten van zitting nemen van socia
listen in een ministerie met „burger
lijke' elementen.
„Als een meteoor"
Troelstra zelf trouwens bleek in
19i3. in tegenstelling tot dr. D.
Bos, in staatsmansinzicht te
kort te schieten door niet in te
zien, hoezeer het, juist ook met het
oog op de toekomstige ontwikkeling
der staatkundige verhoudingen in
ons land. aanbeveling verdiende een
combinatie in het leven te roepen,
gelijk Bos even oprecht als beleidvol
nastreefde.
Drie Jaar later reeds ging hij niet
slechts voor zijn partij, maar voor
heel hel land verloren: zijn steeds
minder goed geworden gezondheid
was tenslotte niet bestand tegen de
zware lasten, die hij zichzelf maar
weer hac opgelegd met de vele, tege
lijkertijd sterk uiteenlopende taken
waaraan hij zich gewoon was ten
volle te geven.
Minister is hij nooit geweest en
slechts gedurende vrij korte tijd
stond hij in zijn eigen party op het
allervoorste plan.
Toch kon zijn partijgenoot Lim
burg in de Groene Amsterdammer
van 10 mei 1916, vier. dagen na zijn
heengaan, terecht van hem schrij
ven dat hij, kortstondig maar met
buitengewone glans als een meteoor
over ons vaderland had geschitterd.
Een, ongetwijfeld spectaculaire
kredietpost krwam in elk geval op zijn
naam te staan: aan hem toch is in
het bijzonder het bij de grondwets
herziening van 1917 bereikte tav.
de onderwyspacificatie te danken
geweest Dit, nadat hi) op een wijze,
gelijk niemand anders het had kun
nen doen, als voorzitter van de be
vredigingscommissie het voorberei
dende werk hiervoor tot stand had
weten laten te brengen.
Uitzonderlijke
aan
loopb
et heel uitzonderlijke in Bos valt
ook al aan zijn ganse loopbaan
waar te nemen.
Leraar in de wiskunde aan het
gymnasium te Winschoten met be
hulp van een beurs, vervolgens dank
zij geldelijke steun van zijn oudste
broer hao hij aan de universiteit te
Groningen wis- en natuurkunde ge
studeerd directeur van de met zijn
zwager mr. N.F. Wilkens, zijn mede-
directeui in 1890 opgerichte Neder
landse Hypotheekbank te Vendam,
waaruit later de Fries-Groningse
Hypotheekbank is voortgesproten;
van 1893 tot 1905 medefirmant ln de
groothandel in koffie en thee van
O. de Wlljes te Winschoten.
Het leraarschap, dat hy voortref
felijk had vervuld, had hij, toen hij
aldus helemaal „in zaken" ging,
vaarwel gezegd. Dit wilde echter al
lerminst ontrouw aan het onderwijs
betekenen. Dat diende hij nog weer
op andere wijze tijdens zijn school*
opzienerschap (1895-1900) in het ar
rondissement Winschoten. En hoe
zeer hem het onderwijs en al wat
daarmee samenhangt ter harte ging,
hoe hij op dat gebied bijzonder thuis
was en op dat terrein ook van zijn
het algemeen vooruitziende blik
blijken van betekenis vermocht te
geven, dat leert nog altijd lezing van
zijn ln 1898 verschenen meesterlijke
boek over „Onze volksopleiding".
Daarin ontwikkelde hij denkbeel
den die toen nog zeer nieuw waren,
doeh op de duur in menig opzicht-
laatstelijk mede in Cals' Mammoet
wet - verwezenlijking hebben gekre
gen, zoals b.v. de lyceumgedachte. In
dit verband stip ik o.m. nog aan, dat
Bos tot dc gangmakers heeft behoord
van hei eerste lyceum, dat hier te
lande in 1909 werd opgericht, te we
ten het Nederlands Lyceum te
's-Gravenhage, waarvan hij tot zijn
dood een der curatoren is geweest.
Met betrekking tot goed handels
onderwijs heeft Bos ook heel wat
baanbrekend werk verricht, en zo
lag het insgelijks geheel en al in
zijn lijn om mede voor het tot stand
brengen van deugdelijk hoger han
delsonderwijs de nodige stuwkracht
te ontwikkelen. Hiervan getuigde o.a.
zyn belangrijk aandeel in de schep
ping in 1913 van de Nederlandse
Handelshogeschool tegenwoordig
Economische Hogeschool te Rot
terdam, waarvan nij de eerste pre
sident-curator is geweest.
Doordat hij sterk doordrongen was
van de betekenis van deugdelijke op
leiding voor en in alle kringen van
de samenleving, legde hij eveneens
zeer actieve belangstelling aan de
dag voor ambachts- en vakonderwijs.
Ik denk hier aan wat hij te Win
schoten heeft gedaan voor de daar
vooral dank zij hem in het leven ge
roepen ambachtsschool. Nadat hij in
1909 naar Den Haag was verhuisd,
heeft bovendien de Haagse am
bachtsschool van zijn waardevolle
bestuurlijke leiding geprofiteerd, ge
lijk tevens gezegd kan worden van
de Haagse Akademie van Beeldende
Kunsten.
Van vele markten
tlinis
Wanneer men zich dit alles voor
ogen houdt, kan het niet an
ders of men gaat beseffen,
dat Bos wel van vele markten thuis
was.
Inderdaad: de gebieden, waarop
hij werkzaam is geweest en dat niet
alleen met bezieling, doch bovendien
met scherp inzicht en gedegen ken
nis van zaken, strekten zich over nog
veel meer uit dan ik hiervoor al heb
aangegeven.
Daar was bv. de Middenstandsbe
weging, natuurlijk ook weer de voor
middenstanders nuttige opleiding, die
in hem een der beste kampioenen
heeft bezeten. Daar was het vele
goede dat hy ten opzichte van het
hypotheexbankwezen hier te lande
heeft gedaan.
los' principiële zienswijzen deden
hem voorts onder meer een warm
voorstander zijn van deugdelijke ver
zorging van overheidswege voor
drinkwatervoorziening alom in het
land en zo is er in dat opzicht door
hem ook alweer baanbrekend werk
verricht als voorzitter van de Cen
trale Commissie voor Drinkwater
voorziening.
Ofschoon HU nooit in Nederlands-
Indië was geweest, had hij zich, toen
hij voor zijn fractie als woordvoer
der moest optreden bi) behandeling
van Indische aangelegenheden, snel
en goed in de daarmee samenhan
gende problemen ingewerkt. Van
jongs af aan, was hij doordrongen
geweest van de wenselijkheid om
vooral de rechten en belangen van
de bevolking van Insulinde te doen
behartigen, waarbij dan het streven
gericht moest zijn op een „onbaat
zuchtig" bestuur: in sterke mate ver
toonde hetgeen hij te dien opzichte
voorstond, verwantschap met de
Idealen door een figuur als de be
roemde Leidse hoogleraar Van Vol
lenhoven voorgestaan.
Brede visie
at dr. D. Bos, man van wel heel
zeldzame brede visie, van snel
denken en handelen, van fris
aanpakken, zowel binnen als buiten
de Kamer in toenemende mate
'groot aanzien verwierf, is alleszins
begrijpelijk. Daarby kwam trouwens
nog, dat hij begrip bezat voor wat
andersdenkenden eventueel bewoog
en goed met zijn medemensen, van
welke rang of stand dan wel richting
ook, wist om te gaan.
De glasheldere docent, die hy zich
in zijn leraarstijd getoond had. ver
zaakte niet, als het er om ging in
de Kamer of elders ln vergaderin
gen, zijn denkbeelden uiteen te zet
ten. Wat hy zeide was klaar en de
wijze, waarop hij het deed kon ge
meenlijk, zonder dat hij het ook
maar een jgenblik zocht in de
spreekstijl van een volkstribuun, zijn
gehoor ten volle pakken Overigens
liet hem ook zijn heerlijke zin voor
humor nooit in de steek en menig
maal wist hij bijvoorbeeld zijn lust
om woordspelingen ten beste te ge
ven, op geestige manier bot te vie
ren.
Bos was van nature een man, die
er vooral op uit was te zoeken naar
wat vereent, al ontbrak het hem al
lerminst aan strijdvaardigheid en
aan de moed om voor zijn idealen
pal te staan.
Allround Kamerlid
Zijn scherp denkvermogen, zijn
zeldzaam rijke, want veelzijdige er
varing en arbeid op wel heel uiteen
lopende gebieden stempelden hem tot
een „all-round" Kamerlid in een ma
te, zoals zelfs in zijn tijd nauwelijks
voorkwam. Het verzoenende, het bun
delende clement, dat in hem op de
voorgrond stond, leidde er toe, dat
hü ln feite meer nog dan een zijner
tijdgenoten uitgroeide van aanvoer
der ener partij tot een figuur van
werkelijk nationale betekenis. Zo is
m.i. de slotsom gerechtvaardigd, dat
hij, die met zijn ver vooruitziende
blik op niet licht navolgbare wijze
de geesten ryp heeft helpen maken
voor hervormingen door hem bepleit,
als bijkans nauwelijks iemand an
ders gebouwd heeft aan de toekomst
van onze volksgemeenschap. Van
daar dat er inderdaad reden te ov«r
bestaat om, nu er een eeuw is ver
vloden sinds Dirk Bos 'geboorte, hem
herdenken. En vandaar tevens,
dat het zinvol is dat die herdenking
geschiedt in de vergaderzaal van de
Tweede Kamer, waar hij eens tot de
coryfeeën heeft behoord.
DR. E. VAN RAALTE.
nrA>.
(de
west-Nederland omvattende rooms-
katholieke land- en tuinbouwbond),
de heer E. J. M. Kolfschoten uit
Roelofarendsveen, heeft in de gister
morgen te Haarlem gehouden jaar
vergadering zijn bezwaar geuit te
gen de wijze waarop de minister van
Landbouw de melkprijs heeft vast
gesteld. Hij heeft dat volgens spreker
gedaan zonder een poging te hfbben
ondernomen om met het bedryfsle-
ven tot een compromis te geraken.
De heer Kolfschoten had de mo
gelijkheid voor een compromis bij
voorbeeld gezien in een aanvullende
regeling, die een toeslag zou behel
zen op de afgeleverde eerste klas
melk.
De voorzitter besprak de sugges
tie van de Ned. Chr. Boeren- en
Tuindersbond om te komen tot een
nationale agrarische raad en zeide.
dat dit er blijk van geeft dat de
gedachte aan meer coördinatie in de
landbouw ook elders leeft. Nader
dient bestudeerd te worden of de
suggestie een oplossing biedt
De minister van Landbouw heeft
een ontwikkelings- en saneringsfonds
voor de zandgebieden ingesteld. Spre
ker verwachtte dat dit fonds op de
duur zal gelden voor alle sectoren
van het agrarisch bedrijfsleven, dus
ook voor Noord- en Zuid-Holland.
De heer Kolfschoten zei voorts dat
in het kader van het markt-ordend
beleid voor het rundvlees de minis
ter van Landbouw thans de gelegen
heid heeft een positieve bijdrage te
leveren door Inwilliging van het
verzoek van het produktschap Vee
en Vlees om extra-overheidsmidde
len voor ondersteuning van de vlees
markt.
De Rijnmond I, de eerste hek-
treiler van de Nederlandse vissers
vloot, die een Jaar geleden in de
vaart werd gebracht, heeft zo goed
voldaan, dat de rederij, J. Parlevliet
Jr. uit Katwijk, er nog twee heeft
besteld. Deze zullen van een iets
kleiner type zijn dan de Rijnmond I
Een zusterschip van dit vaartuig, dat
onder de naam Rijnmond II de zee
zal bevissen, heeft gisteren zijn tech
nische proefvaart op de Rotterdamse
waterweg gemaakt. Dit is dan het
tweede vissersvaartuig met beweeg
bare hekgalg, dat in Nederland in de
vaart wordt gebracht.
De beide schepen zyn by de werf
„De Dageraad" in Woubrugge ge
bouwd.
Volgens de redery Parlevliet zUn de
resultaten van de hektreiler goed.
De vangst is dezelfde als by de zij-
treilers, maar hektreilers kunnen by
slecht weer langer vissen en verder
is dit type vissersvaartuig sneller te
bedienen. Een groot sociaal voordeel
noemde de rederij de beschutte ruim
te, die er op hektreilers voor de be
manning is om de vangst te bewer
ken.
De RUnmond II gaat morgen ter
visvangst. Vandaag vindt de over
dracht plaats, aldus het ANP.
HOOGSTE ONDERSCHEIDING
IN HERENKLEDING
De mooiste
overjassen
Brixon-s
Militaire NAVO-leiders
in Parijs bijeen
De militaire leiders van de NAVO
zijn gisteren in Parys bijeengekomen
ter voorbereiding van de jaariykse
conferentie van de ministers van
Buitenlandse Zaken. Defensie en Fi
nanciën der aangesloten landen van
donderdag tot zaterdag. Het overleg
van de militaire commissie waarin
stafchefs zitting hebben, dnurt twee
dagen en is geheim.
Alle ryke vrouwen van de Ameri
kaanse staat Texas zyn In de ban
geraakt van de kleding, die de Ne
derlandse couturier Ferry Offerman
op een tweetal groots opgezette
modeshows heeft getoond. In Hous
ton werd de collectie van 60 mantels
en japonnen totale waarde
f. 75.000,o.a. door de vrouwen
van de ruimtevaarders Glenn en
Shepard bewonderd.
„Het succes van Offerman is gran
dioos", aldus de jeugdige Amster
damse kapper Mario, die gisteravond
in Nederland terugkeerde, na de
mode-ontwerper in Texas te hebben
geassisteerd. Ferry Offerman en
Mario brachten hun bezoek aan
Amerika op uitnodiging van een
drietal ryke clubs, die met mode
shows liefdadigheidsfeesten wilden
opluisteren. Ferry Offerman, die een
deel van zyn collectie heeft verkocht,
zal nog een week in de Verenigde
Staten biyven.
„Wy kwamen per vliegtuig aan ln
de badplaats Corpus Cristi en wer
den daar als staatshoofden ont
vangen", aldus Mario. „Wy reden
in een open auto. begeleid door
politie-auto's en -motoren, naar
het stadhuis, waar Offerman door
de burgemeester de gouden sleutel
van de stad kreeg aangeboden. Wy
(Van onze Londense correspondent)
Deze week wordt in het Lagerhuis
een grote storm van protest ver
wacht over de treurige situatie,
welke in het Britse Rijnleger
huisvesting van dozynen gehuwde
militairen en hun gezinnen, die in
achterbuurtomstandigheden leven.
De moraal van het Rynleger lydt
hier ernstig onder.
heerst en welke de oorzaak is van ^en aan*al huwelijken is als gevolg
het opzienbarende feit, dat tien
tallen beroepsmilitairen de dienst
door een achterdeur trachten te
verlaten, namelijk door zich by
tussentydse Lagerhuisverkiezingen
kandidaat te laten stellen.
Voor de komende verkiezing van
Rotherham hebben zich reeds
meer dan 150 kandidaten aange
meld. De zaak wordt er nog be-
lacheiyker of, zo men wil, ernsti
ger door, doordat twee BBC-ko-
mieken, die in het televisie-pro
gramma een legerklucht plegen op
te voeren, zich by wyze van grap
eveneens kandidaat hebben laten i
stellen.
Een woordvoerder van het Britse
Rynleger heeft gisteren een boek
je opengedaan over de miserabele
van de toestand reeds ten gronde
gegaan. Vele manschappen hebben
zich in schulden gestoken, voor
honderden is er geen spoedige op
lossing van hun woningprobleem
in zicht. Enorme bedragen voor
hotel- en kamerhuur komen ten
laste van de Britse belastingbeta
ler.
RUSSISCHE BEGROTING:
De Sowjet-Unie heeft giste- sten van 87.6 miljard roebel te zien
fflopn llilrroi'on von OC mlllnvR ma
ren recorduitgaven voor defen
sie en wetenschappelijk onder
zoek. met inbegrip van het ruim
teprogram, aangekondigd. De
minister van Financiën, Wasili
Garboezow, deed dit op een ge
meenschappelijke bijeenkomst
van de twee Kamers van de Op
perste Sowjet.
Hij deelde mee dat volgend Jaar
voor defensie 13.9 miljard roebel, of
een half miljard meer dan in dit
jaar, zal worden uitgegeven. Voor het
wetenschappeiyk onderzoek zal 400
miljoen roebel meer worden uitge
trokken dan in 1962, een styging van
negen procent.
De nieuwe begroting geeft inkom-
tegen uil gaven van 86.miljard roe
bel
De polt voor beleggingen in de
landbouw geeft een recordhoogte van
9.7 miljard roebel te zien. Dit feit
wordt beschouwd als een gevolg van
de bezorgdheid van premier
Chroesjtsjow over de betrekkelyke
achterstand welke dit onderdeel van
de Russische economie vertoont.
De voorzitter van de economische
raad. Dimsjits, had eerder aangekon
digd dat volgend jaar meer koelkas
ten, wasmachines en sigaretten zul
len worden geproduceerd De vlees-
produktie zal, volgens hem, met tien
procent stygen.
De investeringen om de voedsel-
produktie op te voeren, zullen in
1963 toenemen met 17.8 procent, het
geen een van de grootste stygingen
in deze sector is sinds de revolutie
van 1917.
Robert Gardiner, hoofd van de VN-
missie in Kongo, heeft president
Tsjombe van Katanga in een brief
laten weten, dat secretaris-generaal
Oe Thant van de VN van plan is
om alle maatregelen te nemen, die
nodig zyr. om tot hereniging van
Katangr. met de rest van Kongo te
komen. Tot deze maatregelen kunnen
behoren blokkade van de Katagese
handel, terugtrekking van de Belgi-
Ische technici uit Kataga en staking
van de PTT-dienst
In de brief wordt voorts volledige
bewegingsvrijheid in Katanga voor
de troepen van de VN en stopzetting
van de bombardementen in noord-
Katanga door Katangese vliegtuigen,
bemand met „huurlingen". geëist.
Verder moeten de wegversperringen
in het gebied van Elisabethstad on
middellijk worden opgeruimd.
De televisie in de Amerikaan
se staat Texas heeft diverse uit
zendingen gewijd aan het be
zoek van de Nederlandse mode
ontwerper Ferry Offerman
(midden). Links de Amsterdam
se kapper Mario, die de pruiken
voor de modeshows verzorgde.
woonden als gasten een zitting van
de gemeenteraad by, waar ik een
dankspeech heb gehouden. Ik had
nooit gedacht nog eens in een ge*
meenteraad te zullen spreken 4
Zo rijk.
De modeshow in Corpus Christ!
werd gehouden ten bate van een te-*
huls voor kinderen van ongehuwde
moeders, dat was opgericht door een
zekere mevrouw Wilson. „Die dame
is zo ryk, dat zh een complex wol
kenkrabbers heeft laten bouwen in
de vorm van haar naam. wy hebben
een party in haar villa bygewoond,
waar 250 gasten waren en waar ik
een kapshow heb gegeven. Aan de
modeshow werkten 20 amateur-man
nequins mee, allen leden van de ex
quise Cotlllon-club. zy zyn zonder
uitzondering schatrijke vrouwen. Een
van de mannequins, mevrouw
Richard King III, is eigenares van
de grootste farm van Amerika. De
kleding was in Amsterdam vervaar
digd aan de hand van schriftelijke
gegevens, maar wy hebben vele
dagen lang gezwoegd om de zaak
pasklaar te maken. De show werd
bezocht door 850 gasten, die ieder 20
dollar moesten betalen en een veel
voud van dit bedrag kwytraakten
aan loteryen en andere inzamelin
gen.
De xaal was door de Amsterdamse
VVV prachtig versierd met duizenden
bloemen en klompen van Delfts
blauw. Men was zo verrukt van de
Nederlandse kleding, dat zelfs de
mannen in de zaal bleven zitten
kyken. terwijl het in Texas gebruik
schijnt te zijn. dat zy hun vrouwen
alleen laten zitten en in de bar op
het einde van de show wachten".
Over de Amerikaanse vrouwen
waren Offerman en Mario het eens,
dat zy er qua kleding, kapsel en
make-up goedverzorgd uitzien, maar
dat zy zelden een smaakvolle com
binatie weten te vinden. „Voor de
shows heb ik ze prulken opgezet en
ze wimpers laten kopen. Zy waren
zelf enthousiast over het resultaat".
In Houston, waar de vrouwen van
ruimtevaarders en aspirant-ruimte
vaarders de show bywoonden, ging
het applaus diverse malen in bravo
geroep en zelfs vreugdegejoel over.
Mario toonde trots een stapeltje
kranteknlpsels en foto's van t.v-
interviews. „We werden van party
naar party gesleept en van interview
naar interview. Offerman heeft voor
zijn modellen de mooiste reclame ge*
kregen die hy zich had kunnen wen*
sen. Alle verwachtingen zyn over*
troffen".
Het oud-Stryders Legioen 's-Gra
venhage e.o. heeft in een brief aan
de minister van Defensie, Ir. 8. H.
(Van onze Parijse correspondent)
Sinds het traditie is geworden, dat legerleiders, zodra ze hun
uniformen aan de kapstok hebben gehangen, hun vrije tijd bij voor
keur besteden met het te boek stellen van hun herinneringen, lag
de verwachting voor de hand dat ook de verschillende Franse
generaals, die wegens hun „politieke activiteiten" in de gevangenis
een gedwongen rust was opgelegd, wel spoedig naar de pen zou
den grijpen. Voor de gangmakers van de putsch, waarmee ze in
april 1961 Algerije voor eeuwig voor Frankrijk hoopten te kunnen
behouden .is dat moment nu klaarblijkelijk aangebroken.
Nu de vier ex-generaals Salan,
Jouhaud. Challe en Zeiler sedert
enkele dagen in de gevangenis van
Tulle verenigd zyn, is dan ook be
kend geworden dat ze gezamenlijk
de geschiedenis van hun mislukte
Algerijnse avontuur wensen te be-
sehrijven Ze willen hun herinne
ringen dc vorm geven van een collec
tief geschrift, waarin zc de balans
van hun acties zullen opmaker.
Zodra het ogenblik van een alge
mene amnestie ls gekomen, dat, zo
als zy zelf verwachten, niet zo heel
lang meer cp zich zal kunnen laten
wachten zullen zy hun gezameniyke
pennevrucht, die in de Franse uitge
verswereld nu al een kleine oorlog
heeft ontketend, prysgeven aan de
openbaarheid.
Het idee voor het gedenkboek moet
vooral wel van ex-generaal Challe,
voormalig opperbevelhebber in Al-
gerye en van de Atlantische stryd-
krachten in West-Europa, zyn uit
gegaan. „Toen het duidelijk werd,
dat de putsch in april tot mislukking
was geooemd heb ik me", zo heeft
Challe zich dezer dagen tegenover
een bezoeker uitgelaten, „ter beschik
king gesteld van de justitie van myn
land."
Salan en Jouhaud meenden echter
de stryd onder andere omstandighe
den voort te moeten zetten. Onze
overwegingen waren dus verschil
lend. doch onze gevoelens stemden
nauwkeurig met elkaar overeen. Wy
willen nu uiteenzetten hoe ieders ge
dragingen door diezelfde dryfveren
werden gedicteerd. Wij moeten, zo
besloot Challe, „nu ernstig beginnen
te denken aan de plaatsen, die ln de
geschiedenisboeken later voor ons
zullen worden ingeruimd."
Dt vier chefs van de Algerynse
rebellie zyn in de gevangenis var
Tulle thans onderworpen aan het zg.
politieke regime,dat hen 'n betrekke
lijk grote vryheid van beweging laat.
7.y mogen veel bezoek ontvangen en
ze beschikken over diverse andere fa
ciliteiten en voorrechten Zo kunnen
ze hun menu's, die door hun eigen
koks worden bereid, zelf samenstel
len Ook ontvangen zy alle Franse
kranten en hebben zy de beschik
king over radio en televisie.
Die verschillende privileges heeft
de Franse regering daarentegen ont
houden aan de voormalige penning
meester van de OAS, Canal, die net
als Jouhaud onlangs krachtens een
gratiebesluit vn het staatshoofd
zyn doodstraf in levenslang gewy-
zigd zag. Canals advocaten hebben
daarom gisteren e^ protest by de
nvnister van Justitie ingediend, met
het doe; dat ook hun cliënt verder
als politiek gevangene behandeld
zal worden.
Op de basis Vandenberg ln Ca-
llfornie ls gisteren een Mlnuteman-
raket kort na de lancering ontploft.
Visser, zyn ontstemming kenbaar
gemaakt over de weigering van de
bewindsman de heer Van der Put
ten te rehabiliteren.
„Hoewel het u gemakkeiyk schynt
af te gaan „niet geïnteresseerd" te
zyn ln de ontstemming over onder
delen van jw beleid, wensen wy u
toch nadrukkelijk deze ontstemming
kenbaar te maken".
Het mag dan ln deze tyd, zo ver
volgt de brief, tot de overigens be*
denkeiyke en afkeurenswaardige
gewoonte gaan behoren binnen hel
raam der wet personen publiekeiyk
te diskwalificeren in geesteiyk en ma
terieel opzicht, dat neemt niet weg,
dat nu de uitspraak van het Amb
tenarengerecht en de Raad van Be*
roep de betrokkene volkomen in hel
gelijk heeft gesteld —het de be
windsman siert indien hy de betrok
kene schadeloos stelt
Dat u zich op uw post meent te
kunnen veroorloven daarvoor geen
aanleiding te zien, past allerminst
een minister van de Kroon en in
dienst v?.n ons volk, aldus het Oud-
Stryders Legioen.
„Het geregeld in opspraak komen
van ons defensie-apparaat niet
in het minst door de handelingen
van uw ministerie bevordert aller
minst het noodzakelyke vertrou
wen, dat ons volk mede op grond
van de grote offers ,dle daarvoor
worden gebracht in ons defensie-
apparaat moet kunnen stellen, het
geen toch vel een aanwyzing be
hoort te zyn" Het Oud-Stryders Le
gioen besluit met de verwachting uit
te spreken, dat de minister alsnog
op het Ingenomen standpunt zal te
rugkomen en de heer Van der Put
ten genoegdoening zal geven voor het
berokkende nadeel ln geesteiyk en
materieel opzicht.
