Bijzondere Yi-Kwei-Sze overtrof verwachting! Prikkeldraad en computer: begin en einde van lucht vaartcarrière ziging Wij blijft zo Haitink dirigeerde Petroesjka pittoresk w AVOND VAN BOEIENDE VERRASSINGEN Hero Rozebotteljam t ij d e I ij k van 99 ct j Geen verdere vervolging; SHAWLS 7 95 Peek kloppenburg Bloedwraak past niet l)ij onze volksaard Bij het afscheid van J. W. F. Backer directeur-generaal van de R.L.D. Rechts kom plot in Argentinië Eindexamens gymnasium Opgericht 1 maart 1860 Vrijdag 23 november 1962 Vijfde blad no. 30814 Advertentie Gezond Idee van Hero! /N ons interview met de Chinese baszanger Yi-Kwei-Sze schreven wij: „als zijn kunnen even groot is als zijn beschei denheid. dan staat ons zeker iets bijzonders te wachten". Dat „bijzondere" heeft zich inderdaad verwezenlijkt. Het zal zich niet spoedig herhalen. Huiveringwekkend levensecht en met gran dioos beeldend vermogen, volkomen verweven met de Boris Go- doenowfiguur heeft hij de monoloog, de scène met het klokkenspel het afscheid en de dood uit Moessorgsky's opera gezongen, in enorme concentratieintuïtief alles zuiver aanvoelend, zonder enig vals pathos en met een zelden of nooit voorkomende, indringende voordracht, welke feitelijk door merg en been ging. De innerlijke verscheurdheid, het verdriet, het schuldgevoel: het was alles tot in de kern doorvoeld. Een belevenis hem te mogen horen, zien en ondergaan Ipenkastfiguren en hun belevenissen: Petroesjka, de Moor, de Ballerina. Onblusbaar was de vindingskracht van Strawinsky in die tijd, een ont- dekker, die de weg wees naar nieuwe combinaties en tonaliteiten, op welke i weg hijzelf en anderen later nog veel verder zijn gegaan. En daarbij: welk een superieur pa- rodist: dat miezerige draai-orgeltje, een schitterende imitatie, in scherp I (contrast tot het schetterend en bon- kend tumult elders. Suggestieve kleur t y aitink heeft van dit alles een suggestieve verklanking gegeven, in grote precisie, in ongewone kleuren en glanzen, in bewogen schil- 1 deringen. Het orkest bleek over het algemeen opgewassen tegen de ont zagwekkende moeilijkheden dezer ge compliceerde partituur, al bleef er een enkele maal een technisch vlekje merkbaar in de expressieve, hoogst i effectvolle vertolking. Maar dat is dan ook haast niet anders mogelijk, j indien men zich bewust is van de i onvoorstelbaar hoge eisen, die hier J aan de instrumentalisten, onder wie vele solisten, gesteld worden. Een speciaal compliment verdient de kla- rinettist Klaas de Rook voor de su- I perieure vertolking van de zo belang- I rijke pianopartij. Dankbaar WIE zo stuwkrachtig, zo beheerst en zo exact KS Splitsing in <le Sow jetrussisehe vakbonden Viktor Grisjin, voorzitter van de centrale raad van de Sowjetrussische vakbonden heeft woensdag op 'n by- eenkomst in het Kremlin van het Centrale comité van de communis tische party hervormingen in het vakbondswezen aangekondigd, die van verstrekkende betekenis kunnen zyn. Op regionaal en plaatselijk niveau zullen de vakbonden in tweeën ge splitst worden. Op het niveau van de republikeinen zullen de vakbonds- besturen één geheel blijven vormen, op lager niveau krijgen zij bureaus waarvan er een de leiding van de vakbonden in de industrie op zich zal nemen en het andere de vakbon- jden in de landbouwsector zal bestu- I ren. I Chroesjtsjow verklaarde, dat deze hervormingen noodzakelijk zijn om de concentratie op de voornaamste taak te vergemakkelijken, namelijk het leggen van het materiële en tech nische fundament voor het com munisme. Grisjin zei voorts, dat de ar- heidsproduktiviteit in de 3 Jaar van het zeven jarenplan met ruim 18 per cent is toegenomen. De minister van Vervoer, Boris Besjtsjew, deelde mee, dat men door de elektrificering van het spoorweg net en de invoering van dieselloco motieven in het afgelopen jaar 70 miljoen ton kolen had bespaard. LONDEN: LIEVER GEEN HANDELSGESPREK NU MET ROOD-CHINA De Britse minister van Handel, deze Strawinsky-partituur voor- Erroll, heeft de communistisch-Chi- lent als Haitink daf nn re ienn rese onderminister voor de Buiten- legt ais l-laitink dat op .o |eug- landse Handel shoe-tsjang. die dige leertijd al heeft gedaan, be- 29 november in Engeland zou aan hoort zonder tegenspraak tot de £°men voor een verblijf van drie we- j. a ker. ter bevordering van wederzijdse waardering, voorgesteld zijn bezoek voorlopig op te schorten, „Daar het welslagen ervan in de huidige tijden van beroering in gevaar zou kunnen komen' ri-- v- v c j I De uitnodiging voor het bezoek j Hi| en Yi-Kwei-Sze zorgden |werd door deeBl.^e regering in april voor een avond van boeiende i jl gedaan. Er was reeds een program- verrassinaen !ma voor °P8esteld. verrdss ui gen. In welingelichte Britse kringen Een opgetogen schare ging legt mer» er de nadruk op, dat het dankbaar naar huis. ?e. ,Bnw, autoriteiten in verlegen- u heid zou kunnen brengen, indien zy Ei. Ihandelsbesprekingen zouden voeren grote dirigenten. Wij zijn dankbaar, dat hij als gast bij het Residentie-Orkest in ons midden is geweest Republikeinen in Jemen winnaars? Volgens het Egyptische persbureau heeft de Amerikaanse zaakgelastigde in Jemen aan zijn regering meege deeld dat de republikeinen in Jemen het land volledig beheersen op en kele sporadische schermutselingen aan de grens na. met een minister van de Chinese Volksrepubliek, die in een strijd is gewikkeld met een lid van het Britse Gemenebest. Hieraan wordt toegevoegd dat Groot-Brittannië niet voornemens is de huidige omvang van zijn handel mee communistisch-China in te per ken. „De Britse regering zal juist op elke mogelijke wijze naar uitbreiding van deze handel streven", aldus deze kringen. Ma jesteitsscliennis (Van onze Utrechtse correspondent) De heer A. de Kok uit Groenekan heeft thans officieel bericht ontvan gen, dat er geen verdere vervolging tegen hem zal worden ingesteld ter ter zake van majesteitsschennis, op grond van onvoldoende aanwyzing van schuld. Hij was op 13 juli 's avonds om kwart over negen met de trein uit Geldermalsen in Utrecht aangeko men en werd door een 20-jarige ma- rechaussee in burger aangehouden en ove-^jgeven aan de spoorwegre cherche, op vermoeden van ma jesteitsschennis. De heer De Kok had uit het Duitse weekblad „Der Spie gel" uitlatingen over Prins Bernhard geciteerd tijdens een gesprek met een officier van de landmacht in burger. Dit was voor de marechaussee, die zuiver wol O 95 Mohair Double-face i zuiver zijde Italiaanse import met wol gevoerd 7.95 II. 90 het gesprek in de coupé had gehoord, aanleiding de reiziger aan te houden. De Spoorwegrecherche gaf de heer de Kok over aan de Utrechtse politie, die hem een nacht in de cel hield, de volgende dag verhoorde en daar na vry liet. Advertentie Daarbij heeft deze voluminieuze „basso cantate" sonoor en met een enorme veelzijdigheid aan timbres, zich ook als zanger zodanig weten te onderscheiden, dat wij dit optreden als zelden of nooit gehoord mogen 1 bestempelen. In allernauwst samengaan met Bernard Haitink die deze parti tuur nog nimmer had gedirigeerd doch Yi-Kwei-Sze tot in de gering ste détails aanvoelde, zodat, mét een f einspireerd spelend orkest een waar- ijk imponerende eenheid tot stand kwam. „Stem-intelligentie-hart" zijn de drie factoren, die deze zanger zich tot devies heeft gesteld en waarvan hij op deze avond de unieke bewij zen leverde. Onze verwachtingen waren hoog gespannen, maar Yi-Kwei-Sze heeft ze toch nog overtroffen. Betreurens waardig slechts een enkele maal ken nis te mogen maken met zulk een kunstenaar, die in grote eenvoud alle facetten van een veelzijdige zang kunst demonstreert en in de perfect Advertentie (Van onze Alkmaarse correspondent) Naar aanleiding van het conflict, dat zich in Alkmaar tussen een groep bewoners van het woonwagen kamp en een aantal Italianen heeft voorgedaan, heeft de burgemeester van de kaasstad, mr. H. J. Wytema, zich met eén communiqué tot de jongeren en hun ouders alsmede tot de in Almaar werkende Italianen gericht. De burgemeester wijst daar in op de moeilijkheden voor allen, die in een vreemd land werken, on der mensen, die zij niet verstaan, waarbij conflicten niet zijn uitgeslo ten. Het conflict in Alkmaar wekt bij allen deernis op met de familie, die een zoon en broer heeft moeten missen. Maar, zo zegt de burgemees ter in zijn communiqué, zich speci aal tot de Italianen richtend: de gewoonte van bloedwraak pas niet bij onze volksaard. Mr. Wytema stelt uitdrukkelijk vast, dat iedereen in Nederland gelijke bescherming geniet en dat er bij het handhaven van de orde en het beschermen van persoon of goed geen onderscheid wordt ge maakt tussen vreemdelingen en Ne derlanders. De vrees, na het gebeur de van vrijdag in Alkmaar bedreigd te worden en niet meer veilig te zijn, is daarom ongegrond. De burgerva der spreekt zijn waardering uit voor de prestaties van de Italiaanse ar beiders in Alkmaar, die zelf ook geen klachten hebben over hun werk. het geen hij verheugend noemt. Met klem doet mr. Wytema tenslotte een beroep op de jongeren in Alkmaar en op hun ouders om de goede ver standhouding met de arbeidskrach ten uit Italië te handhaven. beheerste Russische taal hij had een Russische zangleraar 'n Boris Godoenow-figuur van ongeloofwaar dige zuiverheid tot waarachtig leven bracht. Na de laatste macabere fluisterin gen braken de stormachtige ovaties los, waarin Yi-Kwei-Sze dirigent Haitink en het orkest betrok. De vele malen, dat het publiek hem terug riep, leverden het bewys hoezeer men de spanningen van 't gebodene ten- volle had meebeleefd. Yi-Kwei-S»e moge er zich van overtuigd weten, dat wij hem hier nog graag vele malen willen horen: zy het in opera, lied of oratorium. Zangers als hij zijn zeldzaam! Fascinerend H5t concert was ingeleid door een ongemeen genuanceerd gespeel, de Symfonie no. 99 van Haydn, soepel los en met een frappant'ge voel voor iedere muzikale waarde door Haitink geinspireerd gedirigeerd, charmant van sfeer, Haydn letter lijk alles gevend wat hem toekomt. Maar de hoofdschotel was toch wel Strawinsky's „Petroesjka", de in 1911 als •divertissement geschreven en voor 't Dhiaghilewballet bedoelde Burles que, welke van het begin van zijn ontstaan opzien baarde en waarin de ritmische en instrumentale vindin gen ontelbaar vele zijn. Een geniaal meesterwerk van een jeugdig componist, typisch voor zijn Russische periode- Petroesjka: het verhaal van de Russische Jan Klaassenpop, met de kleurige warreling van feestelijkhe den op de Jaarmarkt, maar ook ver vuld van de smartelijkheden in en rond hem. Een weerspiegeling van ons aller gevoelens: die van vreugde en verscheurende droefheid, verlan gens, illusies en wanhopige decepties. Nauw aan het visuele gebonden als deze voor ballet gedachte schepping is, mist men het toneelgebeuren, on danks alle muzikale waarden, toch wel sterk. Reeds hier een staalharde Strawinsky, met zijn al of niet syn copische ritmiek, af en toe onderbro ken door momenten van gevoelsex pressie, maar nimmer uitlopend op ongebreidelde lyriek. Een nog steeds fascinerende parti tuur, transparant en toch ook fonke lend geïnstrumenteerd, geschreven met de uitbundigheid en daarnaast de melancholie van de rasechte Rus, zich uitlevend in de historie der pop- Voorwaardelijke straffen wegens omkoping Een 48-jarige inwoner van Purme- rend, die zich in zijn functie van por tier van het huisvestingsbureau in Amsterdam had laten omkopen, is door de hoofdstedelijke rechtbank tot vier maanden voorwaardelijke ge vangenisstraf veroordeeld met een proeftijd van twee jaar. Veertien da gen geleden had hij dezelfde straf onvoorwaardelijk tegen zich horen eisen. De man had inlichtingen ver schaft aan twee zakenlieden, die daardoor bij nieuwe woningbezitters veel meubels hadden kunnen verko pen. De ex-portier is intussen bij een andere gemeentedienst te werk ge steld. De beide zakenlieden werden wegens omkoping veroordeeld resp. tot vier maanden voorwaardelijk met j een proeftijd van twee jaar en I reclasseringstoezicht (deze man was al 13 maal veroordeeld) en, in het tweede geval, tot een boete van drie duizend gulden of 150 daeen hechte- I nis. (Vai. onze Haagse correspondent) ,.Ik ben wel eens bang, dat de commerciële machten te sterk wor den in de burgerluchtvaart. Al dat jagen om maar de eerste en de bes te zyn, waar dient dat toe? Het staat natuurlijk wel aardig om te kunnen zeggen: „in 1970 vliegen wij met driemaal de geluidssnelheid", maar is het werkelyk, waar dat het publiek erom vraagt? Ik geloof er niets van, want wat is het prakti sche nut van de mogelijkheid om in twee uur de Atlantische Oceaan te kunnen oversteken als je al drie uur nodig hebt om van je huis naar het vliegveld en door de douane te komen? De straalverkeersvliegtui- gen van nu doen er een paar uur langer over, nou so what? Dat kan de zakenman, dacht ik echt niet veel schelen". Jan Willem Frederick Backer, die volgende week donderdag afscheid neemt als directeur-generaal van de Rijks Luchtvaart Dienst na die func tie en nog veertien andere, die er zo bijhoien, vervuld te hebben, ziet nog meer zorgen voor de toekomst. Op het gebied van de verkeerslei ding bijvoorbeeld. De verkeersvlieg tuigen gaan nu al zo vlug, dat de verkeersgeleiders hen over veel gro tere alstanden moeten kunnen .zier." aankomen om al het verkeer rond een grote luchthaven in goe de banen te kunnen leiden. Zweedse honing erelid Tuinbouw De algemene vergadering van de Koninklijke Nederlandse Maatschap pij v. Tuinbouw en Plantkunde heeft tijdens haar woensdag in Utrecht gehouden vergadering Koning Gus- taaf VI van Zweden benoemd tot erelid van deze maatschappij. Dit geschiedde op grond van de grote liefde, die de Zweedse Koning voor de levende natuur heeft en zijn uit gebreide botanische kennis, in het bijzonder van orchideën. Daarnaast heeft Koning Gustaaf een belangrijke bijdrage geleverd voor de Koningshof op de in 1960 gehou den „Floriade". Het diploma voor het erelidmaatschap en een speciaal ver vaardigde oorkonde zijn inmiddels, met enkele orchideënplanten van va riëteiten, die nog niet in de collectie van de koning waren opgenomen, naar Halsingborg, de zomerresidentie van Koning Gustaaf gezonden. Onini.slniitr Computers zijn al onmisbaar om de vele- informaties, die van alle kanten binnenkomen, te kunnen ver werken. Op de uitkomsten van de computerberekeningen is het nu nog de mens. die de beslissingen neemt, maar straks zal het wellicht nodig blijken die uitkomsten recht streeks door te geven naar een an dere computer in het vliegtuig zelf, zodat de mens er niet meer aan te pas komt. „Maar", zegt de scheiden de directeur-generaal, „Hoe houd ik dan de mensen in training, die zul len moeten kunnen ingrijpen als zo'n stuk mechaniek een fout maakt? Voor vliegers geldt hetzelfde. Er zijn in Engeland nu al tweeduizend lan dingen met een volkomen automa tisch landingssysteem uitgevoerd. Al lemaal erg mooi natuurlijk, de pi loot zit ei alleen maar bij te kijken. Maar wat als een vuiltje in een olieleiding dat hele mooie automa tische systeem onklaar maakt? Heeft de vlieger dan nog wel zoveel vlieg- gevoel om te voelen dat hij moet in grijpen en te weten in welke fractie van een seconde hij dat moet doen"? Slop voor slop De heer Backer, woensdag 65 ge worden. heeft lang genoeg in de luchtvaart meegelopen om te weten, dat ook in de techniek elke vooruit gang stap voor stap veroverd moet worden en dat er voor alle proble men tezijnertijd een oplossing komt. Nadat hij zo enkele actuele vraag stukken heeft aangestipt, laat hij zich opeens achterover in zijn fau teuil vallen en zegt met een mooi relativerend gebaar: „nou ja, 'tis we! goeo dat ik wegga hoor". Zelf is hij vlieger geworden in de tijd. dat je om een toestel te kun nen besturen „zit" moest hebben. I Van 1924 tot 1934 was hij in Indië (officier-vlieger bij de Marine Lucht- vaart Dienst. Hij maakte o.a. de eer ste postvlucht van Soerabaja naar Sambo een eilandje ter hoogte van Singapore Daar nam een collega de post over om er mee naar Sabang te vliegen. „Dat ging toen nog in itwee etappes, ja. want myn deel in de trip vergde toch al negen uren op de bok in zo'n open cockpit van (drie Dorniers. Je was bij aankomst bek-af. Maar het was wel vliegen, i Die oude watervliegtuigen hadden altijd de neiging scheef te gaan han gen. Hier, ik heb nog eelt op mijn I duimen van het trekken aan het le- vier. Er. als je bij een landing een lek in je drijver haalde, dan moest (je maar zien dat je het repareerde, i Een plankje er tegenaan wou wel helpen, was het gat groter dan stort- 1 te je er maar een bak cement in. Ik heb wel tuidraden gerepareerd met i prikkeldraad". De Argentijnse onderminister van Binnenlandse Zaken, Mariano Gro- nona, heeft gisteren de arrestatie ge meld van generaal Benjamin Menen- dez, drie kolonels en van een aantal burgers die allen van ondermijnen de activiteit worden beschuldigd. Zij wilden het regeringsplan voor het houden van democratische verkiezin gen verijdelen, aldus Gronona. Volgens doorgaans welingelichte kringen in Buenos Aires zouden de arrestanten een rechtse militaire dic tatuur hebben willen vestigen. Snelheidsrecord van de Trident Het nieuwe Britse straalverkeers- vliegtuig, de Trident, heeft woensdag een snelheidsrecord gevestigd op het traject LondenRome, zo deelts de BEA mede. De testpiloot van de Brit se De Havilland fabrieken, John Cun ningham, vloog met een gemiddelde snelheid van circa 920 km per uur van de Engelse naar de Italiaanse hoofdstad. De 1488 km werden afgelegd in 1 uur en 37 minuten. De Trident had inclusief de piloot 22 personen aan boord en was op weg naar Khartoem, om het toestel te laten testen op tro- penbestendigheid. Advertentie Ontwikkeling De vraag is of de directeur-gene- (raai van de R.L.D.die immers in hoogste instantie beslist over de af gifte van bewijzen van luchtwaardig heid, nu nog wel zo'n bewijs zou verstrekken voor een op een derge lijke manier opgeknapt toestel. Als officieel vooronderzoeker in de zin van de luchtvaartrampenwet heeft hij wel kleinere feilen moeten aan wijzen als oorzaak van een vliegon geluk. Maar de luchtvaart heeft zich nu eenmaal zo snel ontwikkeld dat vergelijkingen tussen 1930 en 1960 in geen enkel opzicht meer opgaan. Tussen dat stukje prikkeldraad van toen en de elektronische computer van nu ligt datzelfde hemelsbrede verschil als tussen een jonge mari nevlieger en de directeur-generaal van de Rijks Luchtvaart Dienst. heeft een feestelijke verrassing voor U. De prachtige INDUS kalender met 12 schitterende kleurenfoto's van Zwitserse landschappen ont-| vangt U gratis na aankoop van een INDUS-horloge in de periode van 17 november tot 31 december 1962.Tegen inzen- i ding van het daarvoor bestem de, bij de juwelier aanwezige, formulier aan INDUS-horloges Rotterdam wordt U de fraaie INDUS kalender franco thuis gezonden. Uw horloger - juwelier zal U gaarne een der fraaie kleurenfoto's vrijblijvend tonen. Advertentie Mississippi anti familie Kennedy De senaat van de Amerikaanse staat Mississippi heeft woensdag een resolutie aangenomen waarin de „broeder-staten" wordt verzocht ge meenschappelijk „deze eens zo grote natie van ons" van de „dynastie der familie-Kennedy en het begeleiden de kwaad" te bevrijden en zich te verzetten tegen allen die „onze vrij heden, erfgoed en grondwettelijke rechten willen vernietigen". De 49 senatoren zijn allen lid van de De mocratische partij. Twaalf stemden tegen. De schuld voor de jongste ongere geldheden over de toelating van de ncgerstudent James Meredith tot de universiteit van Oxford in Mississip pi wordt geladen op de „meedogen loze en corrupte regering in Washington, geleid door de Kennedy clan". Zoals bekend werd Maredith pas tot de universiteit toegelaten nadat de federale regering had ingegrepen. J (Van onze parlementaire redactie) Volgens staatssecretaris Janssen (O K. en W.) moeten de eindexa mens gymnasium volgend jaar voort gang hebben, ook wanneer bepaalde gecommitteerden in de klassieke ta- ,en geen medewerking bij deze exa mens verlenen wegens bezwaren te gen de gewijzigde eindexamenrege ling De staatssecretaris, die gister middag vragen van de heer Kleywegt (P.v.d.A in-de Tweede Kamer be antwoordde. zei, dat 63 gecommit teerden hun medewerking hebben geweigerd; in totaal zijn er 72 nodig. Hun bezwaren richten zich tegen het mee laten tellen van de rapporto'i- fers var. het laatste schooljaar v r het eindexamen. De staatssecretaris weigerde ech ter aan dit nieuwe stelsel te tornen, omdat hel de basis is van de beoog de verkorting der eindexamenduur. Mochten er inderdaad volgend jaar onvoldoende gecommitterden in de Botsing in ondergrondse (Van onze Londense correspondent) Bij een botsing tussen twee onder grondse treinen nabij het Victoria- station in Londen, waarbij gisteren tegen het middaguur de ene trein op de andere liep, werden elf passagiers lichtgewond en waren 400 mensen ongeveer een uur in een halfdonkere tunnel opgesloten. Ruiten braken en de twee treinen schoven ineen. Vijf tig branaweerlieden daalden af, ter wijl treinpersoneel de passagiers ge ruststelde met de mededeling dat er geen gevaar voor hen bestond. De stroom werd afgesloten en de passa giers vonden tenslotte in de tunnel over een afstand van 150 meter strompelend hun weg naar de per rons. De dienst op de lijn was vijf uur lang gestremd. klassieke talen beschikbaar zijn, dan moeten desnoods de rectoren der scholen als gecommitteerden optre den. Abnormaal is dit volgens de staatssecretaris niet. De staatssecretaris kondigde nog enige nadere wijzigingen van het eindexamenreglement aan, die ech ter niets te maken heUben met de bezwaren, die thans door circa 90 procent van de betrokken gecommit teerden worden aangevoerd. Er zal intussen nog een gesprek worden ge voerd om hen ertoe te brengen als nog hun mening te herzien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 15