kunst davitamon kaleiöoscoop 'Alma Mater Koor' had minder gunstige avond BANDEN TUSSEN ARNHEM EN CROYDON INNIGER PROF. L. O. - 67 JAAR WENCKEBACH - OVERLEDEN Prestaties beneden traditioneel niveau INDIA ondervindt de meeste hinder van "t lastige bergterrein Nieuw cultureel centrum Expositie van zes schilders Begaafd beeldhouwer met ji rijk scheppende fantasie IN PERGOLESIHANDELPERCEEL nieuw V*atten- MUIZÏNX PASTA VLOKKEN Ipgericht 1 maart 1860 Dinsdag 6 november 1962 Derde blad no. 30800 (Van onze Londense correspondent) Arnhem heeft alle reden voor erkentelijkheid voor het vriend- hapsgebaar van zijn Engelse „zusterstad" Croydon, welke een leugel van haar nieuwe magnifieke culturele centrum, dat vrijdag door Elizabeth, de Koningin-moeder, werd geopend, de \rnhem-Gallery" heeft genoemd. Hierdoor zijn de banden met mhem nog inniger geworden dan ze al waren. De woorden „The mhem Gallery" zijn met prachtige forse letters aangebracht op t massieve granieten zijwand van het gebouw, 's Avonds is dit tn donker vlak, dat de van binnen uit verlichte naam nog beter [centueert. ,Fairfield llalls" Iet centrum dat vlak by Croy- is drukke verkeersaders is gelegen, tndt zich op de plek waar eeuwen [den de kermissen gehouden wer- i, vandaar de betiteling „Fairfield- Us" (Fairfield betekent kermister- len). In de loop der jaren zyn de tnaaksambities van Croydon, een d met evenveel inwoners als Arn- n. dermate gegroeid, dat men het langer zonder een eigen cultu- coniplex kan stellen, vooral sinds Davis Theatre, de grootste ouwburg en bioscoop van het idense gebied 4000 plaatsen d afgebroken. toy don heeft door het hoog oprij de, stoere, doch door veel glas btig gehouden gebouw, thans we- lstaaallures aangenomen, hetgeen rigerii, niet verwondert. daar ijrdon in feite een onverbrekelijk voimt van Zuid-Londen. „The •fieldt Halls" vormen een archi- lonisch duplicaat van de in 1 in Londen geopende Royal Fes- il Hall, welke waarschijnlijk de Diste concertzaal van Europa is. Croydon heeft men vrijwel het- 'de recept gevolgd, wel met meer cties dan het Londense voorbeeld. The Fairfields Halls" bestaan na- yk uit drie gedeelten de aan J personen plaatsbiedende con- tzaal met een, naar men gelooft, iets betere akoestiek dan de Fes- il Hail, een daaronder gelijkvloers egen schouwburg, het Peggy Ash- It Theatre, genoemd naar de ge- rde. nog steeds zeer actieve Engel actrice en de „Arnhem Gallery", ke van de beide andere zalen is cheiaen door een foyer. ie Arnhem Gallery he Arnhem Gallery zal voor uit lopende doeleinden worden ge ilet tentoonstellingen, feestban- ten bals en zelfs worstelwedstry- i maar op het ogenblik heerst de rust van een schilderijenexpo- een gecombineerde manifestatie plaatselijke, in hoofdzaak zon- sschilders en zes Arnhemse be- psschilders. twee kunstuitingen, helaas moeilijk samen gaan. Daar- f is het verschil in opvattingen vooral in techniek en kwaliteit len het werk van de Croydonse iteurs en de Nederlandse deelne- s te groot. Men zou derhalve, zo de Engelse amateurs, als de Ne land se professionals onrecht heb- aangedaan om hun werken in elfde ruimte op te hangen. Zo ver i helaas de kunstzinnige co- stentie tussen Arnhem en Croydon a. ielukkig vond de directeur van het ihemst Gemeente Museum, de A. te Lorm, die zes moderne Arnhem- schilders uitkoos, die ieder een be dde stijl vertegenwoordigen, de ile oplossing door voor hun 26 ■ken een afzonderlijke plaats te den in het uitspringende gedeelte de zaal. waarbij hij, gebruikma- J van dwarsschotten. het Am use deel van de expositie een in- en geheel eigen karakter ver- ide. zes uitverkorenen zyn Wim rritseu. Klaas Gubbels, Jan Ho- n, Theo van der Hoest, Johan tkink en Fred Sieger. met zijn bizarre, gespannen figuren sterk de aandacht van de Engelse collega's, die ook met grote belang stelling en bewondering van de an dere werken kennisnamen. Een Lon dense kunsthandel heeft reeds enkele van de Arnhemse deelnemers bena der," voot een expositie van hun werk in de Britse hoofdstad. I isitekaartje Dat Arnhem als eerste gevraagd was een bijdrage te leveren voor „The Arnhem Gallery" lag voor de hand. Het zond niet alleen op eigen kosten de werken naar Enge land maar zorgde ook voor een „vi sitekaartje" voor de Arnhemse schil ders in de vorm van een prachtig uitgevoerde, geillustreerde catalogus. Het enige dat misliep was dat bur gemeester Mat-ser door ziekte verhin derd was mee te komen. In zijn plaats werd de tentoonstelling in tegenwoordigheid van een uitgelezen gezelschap door loco-burgemeester de heer J. Bronkhorst geopend. De heer Bronkhorst dankte Croydon voor het feit dat een deel van het nieuwe centrum naar Arn hem was genoemd. Het is een tref fend symbool van de vriendschap tussen beide steden, welke al sedert 1946 vooral sportactiviteiten met el kaar uitwisselen. Iedereen is erover verheugd dat de cultuur hierbij thans ook een plaats zal innemen. Gouden medaille voor Trees Suringh TE OSTENDE Op de schilderijententoonstel ling in de reusachtige hal van de Kurzaal in Ostende ter gelegen heid van de eerste „Europagrijs voor de schilderkunst" trekt het werk van de Rotterdamse schil deres Trees Suringh zeer veel aandacht. Zij won met drie door haar ingezonden doeken de grote gouden medaille in deze eerste Europese krachtmeting op het ge bied van de schilderkunst. Uit elf landen werden 283 doeken inge zonden. Het werk van deze 32-jarige Rot terdamse schilderes, die vergezeld van haar vader, Rotterdams portret schilder, haar zuster Hanneke, even eens schilderes en haar moeder, haar trofee in ontvangst kwam nemen, trekt bij de bezoekers van de ten toonstelling sterk de aandacht. De winnaar van het laureaat, Herbert Zangs uit Krefeld, meent dat het werk van zijn Nederlandse kunstzus ter een ernstige concurrente is ge weest. Trees Suringh won trouwens al eerder de koninklijke subsidie van Koningin Juliana. Ook het werk van de Tilburgse BEVAT DE ONMISBARE VITAMINEN ALLE 10 (Van onze kunstredactie) TE Noordwijkerhout is in de ouderdom van 67 jaar een der meest bekende Nederlandse beeldhouwers overleden, namelijk prof. Ludwig Oswald Wenckebach, sinds 1935 buiten gewoon hoogleraar aan de Technische Hogeschool te Delft in het boetseren en de beeldhouwkunst in welke hoedanigheid hij met kunstschilder Nico Molenkamp, dat ingang van 1 september ontslag heeft genomen, in verband met zijn gezondheidstoestand. Wenckebach werd op 16 juli 1895 te Heerlen geboren, als zoon van de toenmalige dokter K. F. Wenckebach aldaar, later hoogleraar aan de medische faculteit van de Universiteit te Wenen, hartspecialist van wereldnaam. een zilveren medaille verwierf en dat verwantschap vertoont met de doe ken van wijlen Jaap Nanninga, trekt veel aandacht. De opening van de tentoonstelling welke duurt tot eind 1962 werd opgeluisterd door vele feestelijkheden. gelukkige vereniging van liefderijke overgave tot in een volkomen be heersing van het ambacht enerzijds en geestelijke vervoering anderzijds, onmisbaar voor de beeldhouwkunst. Hij bezat een ingeboren begrip voor techniek en materiaal en de gave om het materiaal te doorgronden, alsmede de kundigheid In het han teren van de te gebruiken werktui gen. Hij werkte volgens de klassieke opvattingen. Reeds bij het boetseren in klei stond hem de voltooiing in brons voor ogen. Bij prof. Wencke bach werd gevonden een verwonder lijk samengaan van de .artiest" en de ..artisan", Hij was een waarlijk „vrij" kunstenaar, die niet gehin derd werd door enigerlei technische tekortkomingen. Prof. Wenckebach heeft ons met rijn grote kunstliefde, zyn rijke ver beeldingskracht en zijn meesterlijk Elektrische scliok Iet abstracte en halfabstracte nheerst hier, wat bij de Croydonse enders slechts als een hoge uit- idering voorkomt. De echte kunst- ieders onder de Engelse, hier ver- enwoordigde schilders, hopen ter, naar ons uit gesprekken met i bleek, dat de Arnhemse inzen den, welke hier een elektrische »k veroorzaakten, vruchtbaar zul- werken op toekomstige, in „The ahem Gallery" te houden tentoon- flingen. Men had eerlijk gezegd i onaanzienlijke produkten ver- cht en was zelfs bereid deze met ïbuigende welwillendheid te be delen. zo liet een der Croydonse toemers zich tegenover ons uit. aar', zei hij „hierop hadden wij t gerekend. Onze eigen inzendin- i halen er eenvoudig niet by!", folgens onze zegslieden betekent echter geenszins dat er in Croy- H dat overigens geen kunstcen- «n is zoals Arnhem en omgeving, a schilders zouden zijn, 'die het ik van de Nederlandse gasten niet «len kunnen benaderen of mis ten evenaren. Maar als gevolg a een zekere kortzichtigheid bij de tctie voor dergelijke tentoonstel len, voelen zy er weinig voor hun iken aan te bieden. Door wat de themmers thans laten zien, zal er irtaan waarschynlijk wel verande- komen in de zienswijze van de azecommissie. De gastheren waren In elk geval koffen door de vaak verbluffende «rengamma's en het Iynen- en nnenspel, dat van de Arnhemse ktten kwam. Favorieten waren Jan Homans fijn afgewogen *k. getiteld „Netten" van 1958 en te door Fred Sieger ingezonden «(posities, ook Wim Gerritsen trok JY/ ANNEER een koor zich gaat wijden aan werken van Per- rr golesi, Handel en Purcell. is het verplicht deze volledig te beheersen, zowel technisch als geestelijk. Dit nu is tijdens het concert van het R.-K. Alma Mater Koor, gisteravond in een slechts matig bezette Stadsgehoorzaal gegeven, nibt het geval geweest, althans zeker niet voor de pauze. Zowel Pergolesi's „Laudate Pueri" dat op zichzelf geïnspireerd geschreven is, daarbij een juichend karakter draagt, als Handels „Psalm 89", een van diens in Engeland gecomponeerde Anthems, maar niet een van zijn beste, werden schools, ongenuanceerd en onsamenhangend, tevens veel te weinig bezield gezongen. Voor slechthorenden in de Kon. Schouwburg I en W van Den Haae stellen de ki voor over te gaan tot de aanleg n een installatie voor slechthoren- ii in de Koninklijke Schouwburg. *>r middel van de te installeren Hüratuur zullen slechthorenden, die het. bezit zijn van een hoorappa- uitgerust met een luisterspoel. De homogeniteit van de koorzang, in samenwerking met het ver kleinde Residentie Kamer Orkest, was in het algemeen ver te zoeken. Vooral in Handel leek het alsof iedereen een eigen weg ging, het geen allerminst bijdroeg tot een gunstige indruk. Eerst na de pauze, in de „Ode for St. Cecilia", een meseterlijke schepping van de grote Engelse componist Henry Purcell. leek men die graad van zuiver musiceren te bereiken, welke de luisteraars aan de ontroering toe deed komen. Welke oorzaken geleid hebben tot het in velerlei aanvechtbare niveau dat aanvankelijk de uitvoering ken merkte. kunnen wij moeilijk nagaan. Wellicht oefende een treurige tij ding. die dirigent Jan Pmit op deze dag bereikt had, haar invloed uit. Maar dan nóg... het wil er bij ons niet in, dat zulks ook onmid dellijk merkbaar zou zijn bij een koor dat werkelijk de zaken aan kan. In ieder geval lijkt het ons raadzaam een definitief oordeel over de huidige stand bij het Alma Ma ter Koor, dat ons in de loop der ja ren zoveel schoons geschonken heeft, naar later op te schorten. Hoe dan ook: het koor is deze a^ond minder gelukkig geweest, al nam het, gelijk gezegd, na de pauze revanche en kwamen, tezamen met het toen ook veel beter spelende Re sidentie Kamer Orkest fraaie en doorleefde resultaten tot stand, wel ke de herinnering aan vroegere prestaties wakker riepen. ,,Ecr verplichC Tijdens het concert van het Alma Mater Koor. Op de voor grond de solisten Wilmy de Zwaan en Nelly Groenevelt. (Foto L.D./Holvast) rière toewensen, een goede indruk na. Piet Kunst en Pieter van Veen waren vaardige blokfluitbespelers, die Purcell alle eer bewezen. De or ganist Pieter Jansen, tevens repiti- tor van het koor. schonk aan het geheel een hechte ondersteuning. Gelukkig heeft Purcell veel goed gemaakt, zodat dit concert toch nog succesvol besloten kon worden. Maar „eer verplicht", zodat wij hopen dat het Alma Mater Koor een volgend maal weer als „van-ouds" voor de dag zal komen. Om dat te bereiken zal er echter héél grondig gestudeerd moeten worden! H. Op zijn 15e jaar verhuisde Os wald Wenckebach naar Groningen en bezocht daar de H.B.S. In die jaren tekende hij al veel. De school interesseerde hem niet. Een grote re- produktie van een geëtst zelfportret van Rembrandt maakte op hem een onuitwisbare indruk en hij zeide: „Zo wil ik 't ook kunnen". Zijn oom de bekende kunstenaar L. W. R. Wenckebach, schilder en teke naar, werd zijn ideaal. In 1910 ging hij by deze oom in de leer. vervolgens was hy in de ja ren 1913-1915 leerling aan de Kunst nijverheidsschool te Haarlem, en leerde daar het meeste van de les sen van Grabyn in „vry tekenen". In 1915 vertrok hy naar Wenen en deed daar toelatingsexamen voor de „Akademie für bildende Künste". Ook verrichtte Wenckebach daar anatomische studies op de snijkamer Hij maakte in dit tijd tevens reeds veel belangrijk grafisch werk. Hy verhuisde vervolgens naar Schoorl en beoefende, behalve de schilder- en de grafische kunst ook de edelsmeedkunst (goud- en zilver werk. alsmede sieraden». Wat hij in Schoorl schilderde, heeft hy echter later verbrand. In Noordwijk hield hij zich daarop bezig me* grafiek, doch hij concentreerde zich tenslot te volledig op de beeldhouwkunst, als hoedanig prof. Wenckebach talryke bijzondere werken heeft gemaakt en ongewone gaven ontplooide. Prof. Wenckebach zette de traditie der Helleense beeldhouwkunst op emi nente wijze voort. Zijn werken Prof. Wenckebach vervaardigde o. a. talrijke portretbustes, welke ster ke aandacht trokken. Tot zijn gaaf ste en meest verdiepte werken be hoort de bronzen buste van zijn va der. voorts noemen wy die van prof. Storm van Leeuwen. S. van den Bergh en Wouter Nijhoff. In 1931 werd hem de vervaardiging van een monument opgedragen ter herinne ring aan de geniale geleerde prof. Lorentz, met ter weerszijden in strakke reliefs de figuren van drie voorgangers en drie tijdgenoten van prof Lorentz. Van zijn talloze andere werken noemen wy het marmeren Hermes- beeld in de hal van de Twentse Bank te Den Haag; zeven beelden in de gevel van 't gerestaureerde raadhuis te Vere (Z>; een bronzen beeld van Kemper voor het gebouw van de Ho ge Raad te Den Haag: een stand beeld van dr. A. F. Philips te Eind hoven en een van Van Oldenbarne- veld te Den Haag; een monument voor het Centraal Bureau op de Schothorst te Amersfoort; oorlogs monumenten o.a. te Gouda, Haar lem. Middelburg en Alphen aan den Rijn. Voorts vervaardigde hij de beel tenissen op de nieuwe guldens en rijksdaalders en vele penningen. Tot zijn laatste werken behoren ook het beeldje ..De Leidse weesjon gen met hutspot" bij het station Lammenschansweg te Leiden en de ..Sp oetnikkijker" op het Servaas- ROEIT ZE GENADELOOS UIT Bolwerk Utrecht. by de Sterrewacht te Groot artiest By prof. Wenckebach, naar wie in Noordwykerhout een straatnaam vernoemd is, openbaarde zich een Prof. L. O. Wenckebach besturende hand een rij van grootse scheppingen nagelaten. De verdiensten van desa bijzonde re begaafde beeldhouwer zijn geëerd, met het ridderschap in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De teraardebestelling heeft heden in alle stilte plaatsgevonden. Tournee R. Pli. O. succesvol besloten (Van onze Londense correspondent) Het Rotterdams Philharmonisch Or kest heeft gisteravond zyn eerste Engelse tournee besloten met een in drukwekkend optreden in Croydons splinternieuwe concertgebouw Fair field Hall. De akoestiek hiervan is, zeker voor orkesten beter dan in de nogal „droge" Roval Festival Hall in Londen, welke als voorbeeld voor Brighton diende. Het was jammer dat de zaal zoveel lege plekken ver toonde. Het zal wel het gevolg ge weest zijn van de abnormaal hoge prijzen, die men voor een buiten lands orkest meende te moeten vra gen. Een andere factor was. dat het vuurwerkavond was met het even beeld van de beruchte Guy Fawkes (die 31* eeuw geleden een vergeefse aanslag deed op de in Westminster verzamelde regering, parlement en geestelijkheid) op duizenden brand stapels. Zo misten velen het muzi kale vuurwerk van Prokofjews Derde Pianoconcert in c. dat door Daniel Wayenberg vertolkt werd en wiens adembenemende techniek de toe schouwers in vervoering bracht. Ook dirigent Franz-Paul Decker had een grote hulde in ontvangst te nemen voor zijn gloedvolle vertolking van Tsjaikowsky's Vierde Symfonie. De rest van het programma be stond uit Bach's Derde Branden- burgs Concert en de ouverture „Der Freischütz". op elke rang in de schouwburg het op het, toneel gesprokene kunnen volgen. De kosten van de te treffen voorzie ning worden geraamd op f 4.520,—. Solistische medewerking werd ver leend door de sopraan Nelly Groene velt. wier „instrumentaal" geschool de stem zich voor Pergolesi en Handel uitnemend eigende. Naast haar de sopraan Wilmy de Zwaan, in het hoge register klaar en glan zend. in het middenregister daar entegen zwak klinkend. Het is alsof zij. als gevolg van onvoldoende ega lisatie. over twee uiteenlopend ge- trimbeerde stemmen in èèn be schikt. lÖ Het gevechtsterrein tussen China en India stelt de strijdende partijen voor zeer bijzondere moeilijkheden. De bergketens, die van oost naar Wy hebben er al eens eerder op I west lopen, nemen af in hoogte van gewezen, dat de var. veel falset ge bruik makende tenor Paul Hame- leers, wiens orgaan op zichzelf t! niet mooi klinkt, over een absoluut verkeerde techniek beschikt. Dit open. welhaast vrouwelijke zingen werkt bepaald Lriterend. De sonore bas van de muzikaal rn zevenduizend meter in het noorden tot vijfduizend meter in het zuiden. De weinige passen, die de bergketens doorsnijden, zyn hoog en steil aan dc zuidelijke kant en worden lang zamerhand minder steil naa- het noorden. Dit maakt het voor de Chi nezen gemakkelijk naar het zuiden geroutineerd «ngende Rom Kalma te trekken, maar voor de Indiërs vergoedde in Purcell gelukkig veel onmogelijk of althans zeer moe'lyk De alt Martha van Kerkhoff heeft zich in gunstige zin bij hem aange sloten. In ensemblewerk liet ook de jeugdige bariton Louk Krassenburg, hen naai het noorden terug te drij ven, De passen worden in de winter wie wij een hoopvolle «angerscar- gesloten, omdat er dan twee tot drie meter sneeuw ligt en de temperatu ren ongeveer 40 graden onder nul zyn. Beneden de 3.000 meter bevindt zich een dicht oerwoud van rododen dron, meer dan 3 meter hoog en on doordringbaar. Hierdoor wordt alle verkeer gedwongen gebruik te ma ken van de small?, eeuwenoude berg paden. In de zomer zfjn dez^ paden ontoegankelijk door de regen en in de winter ligt hier te veel sneeuw om een goede doorgang te waarbor gen. Deze passen zijn te steil en te nauw vooi dieren, zodat alle vervoer plaats vindt met mankracht. Zowel het Chineze leger als de In diase troepen kampen met het euvel, „at de dunne lucht het onmogelijk maakt vliegtuigen en helikopters te gebruiken by de voedselvoorziening. De Chinezen behoeven geen hulp te verwachten van de plaatselijke be volking, de Bhoetias, een Tibetaanse volksstam, die de Chinezen haat. Aan het westelijke front is de si tuatie anders. Het klimaat is droog en de omgeving boomloos. In Ladach ook wel genaamd „klein Tibet" breekt een plateau door de Himalaja en de Karakoroem. De bergpassen liggen hier op 6.000 meter hoogte en zyn het gehele jaar redelijk begaanbaar. De Chinezen hebben geen verbin dingsproblemen aan dit front, ze hebben een goede weg aangelegd ten zuiden van Kasjgar en de provincie Sinkiang. De Indiërs zijn geheel van lucht transport afhankelijk by de gevech ten aan het front, terwyi de Chine zen over hun nieuwe weg tanks in de stryd kunnen brengen. Als de In diërs gelijkwaardig materieel konden aanvoeren, zouden ze de aanvallen der Chinezen kunnen afslaan. Er is een kleine bevolkingsgroep in dit gebied, woonachtig in kloos ters. De meerderheid van de bevol king bestaat uit nomaden. De Chinese operaties in dit gebied zouden volgens sommige waarnemers geen bedreiging voor India zyn. zy zyn er alleen op gericht een stuk grond te veroveren om hun nieuwe weg te beschermen. De tournee le ondanks de wat scherpe kritiek van enkele Londense recensenten een groot succes ge weest. Vooral het optreden in de zeer muzikale stad Leeds, waar men een jong, geestdriftig gehoor vond, zal In de herinnering van het orkest blyven. Appèl tegen Appel Een onbekend gebleven „kun stenaar" heeft in de nacht van zaterdag op zondag voor zichzelf appèl aangetekend tegen de schilderkunst van Karei Appel. In het gebouw voor werktuig bouwkunde van de Technische Hogeschool te Delft is een wandschildering aangebracht van deze roemruchte ex-Amster damse schilder. Hiertegen be stonden blijkbaar bezwaren, want er werden vijfentwintig ro de en gele appels op geschilderd. De dader heeft zich naar alle waarschijnlijkheid via een ge opend raam toegang verschaft. Verder werden er geen ver nielingen aangericht en wordt er ook niets vermist. Aangenomen moet dus worden dat beschadi ging van de wandschildering het enige doel van de appellant was. Zijn appels zijn er overigens snel van verwijderd zonder dat er sporen achterbleven. DE NAMEN VAN THALIDOMIDE (Van onze correspondent In Brussel) Het thalidomide is onder verschil lende namen op de wereldmarkt ver spreid. In België heet het softenon maar het heet in andere landen ook wel distaval, neorosedyn. isomin. kevadon. talargan of sedalis en er zyn nog andere benamingen. Thalidomide wordt ook als hoofd bestanddeel in andere geneesmidde len verwerkt, o.a. in algosediv, as- madion, asmaval. bonbrin, calmore. coronarobe tin, ectiluran. enterosediv gastrinide, glutatora, griprex. imi- dan. imidene, imidene-ipnoticon, lu- lamin, neo-nibrol, neosydyn, neuro- sedyn, nevrodyn. noctosediv. noxo- dyn, polugiron. polygripan. preds- nisediv, proframil. psycholiquid, psy- chotablets, quetimid, quietoplex. sa- nodarmin. sedimide, stedin, sediser- pil. sedoval k 17. softenil. talimol tensival, thalir.. thalinette. theo- philcolin, ulcerfen. valgis en val- graine.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 5