rijgezel Hermann Gmeiner: parijs draagt rode onderjurken AL ZOU 1962 NOG TIEN JAAR DUREN... Supp-hose UIT en THUIS voor duizenden kinderen een vader uit duizenden Slaatje van witlof MENU VAN DE WEEK VEEL DUURDER ROCOCO •rdag 3 november 1962 Pagina 3 ig: Hoewel fruit en groente door het slechte weer weken later aan de markt zijn gekomen dan gewoonlijk, zien we nu langzamerhand toch weer de echte wintergroenten (witlof, prei en spruitjes) bij de groenteboer liggen. Ze zijn nu nog wel een beetje prijzig, maar als we witlof rauw gebruiken, dus tot een slaatje verwerken, kunnen we met veel minder volstaan, (150 gr. per persoon is wel voldoende). Jonge kinderen, die ouderloos, ontworteld en totaal verwaar loosd zijn kunnen het best worden opgevoed in een gezin, waar zij worden opgewacht door een moeder, waar ze kunnen spelen met broertjes en zusjes en waar ze een huiselijke haard vinden met alle warmte en intimiteit. In zo'n besloten gezin kan de individuele persoonlijkheid van een kind zich beter ontwikkelen dan in de tehuizen en gestich ten, waarin dergelijke kinderen tot nu toe noodgedwongen col lectief werden opgevoed. Dit is de mening van de 43-jarige Oostenrijkse ingenieur Hermann Gmeiner. Hij heeft het niet bij woorden alleen gelaten, want reeds in 1949 kwam ir. Gmeiner op de gedachte een kin derdorp" te stichten; een aantal eengezinswoningen, dat samen een kleine dorpsgemeenschap vormt. In deze huizen leven tien tot twaalf kinderen samen met hun aangenomen moeder. Van hieruit gaan ze naar de lagere school in het naburige dorp en later kunnen zij een ambacht leren of zelfs een hogeschool bezoeken, wanneer zij daarvoor bijzondere begaafdheden bezitten. Sinds 1949 is het oorspronkelijke kinderdorp-plan werkelijk heid geworden, want zes van zulke dorpen vindt men in Oos tenrijk, zeven in West-Duitsland, drie in Frankrijk, en één in Italië. Bovendien zijn er in deze vier landen in totaal nog tien in voorbereiding, terwijl er reeds concrete plannen zijn uitge werkt om dergelijke dorpen eveneens op te richten in Engeland, Finland, België, Polen, Japen en Uruguay. Het werk van ir. Gmeiner is zo omvangrijk en neemt hem zo in beslag dat hij vrijgezel is geble ven, maar duizenden kinderen dwepen met hem als met hun va der, die er voor heeft gezorgd, dat zij allen een liefdevolle moeder hebben gekregen. Een van Hermann Gmeiner's kinderdorpen. ;t lof wordt in fijne ringetjes eden en aangemaakt met olie, I en kruiden of slasaus. Bij- ler smakelijk is het oranje- ïje, waarvan u hieronder het vindt. DAG: uijeslaatje, lever in rode wijn- sla, rijst, gember met slag- t INDAG: Title bietjes, runderlapjes, aard- Leiltn, karnemelkpudding. endijvie, kaasomelet, aardappel- ntijfcs, coupe chocoladevla met si- hefeppelpartjes. om 1 tNSDAG: op bojwtensoep met prei, knolselderij «raikensvlees, yoghurt met ge- ^te appel en noten. ^fïOERDAG: ^jerei, gebakken bloemkool, aard- ^felpuree, drie in de pan. I2jjDAG: lltrrlesoep, zuurkool royal of ge- r ifde schelvis met peterselieboter, „Sappelen en worteltjes. JJERDAG: loofpot kool met kaas, tomaten, Oranjeslaatje ■i 250 g jong belegen kaas, 2 [snels en 2 sinaasappels in kleine Meng hier twee zéér fijn vlieden en gewassen stronkjes if door. Op smaak maken met paar lepels honing en citroen sap. Het geheel smeuïg maken met yoghurt (zéér fijn gehakte noten geven dit slaatje een nog aparter smaakje). Zuurkool Royal VA pond zuurkool, 3 pond aardap pelen, 250 g ham, 200 g geraspte oude kaas. De zuurkool in twee le pels boter met 2 dl water in onge veer 30 minuten gaar smoren. De aardappelen gaar koken en er met melk boter en nootmuskaat een zeer smakelijke en luchtige puree van maken. Leg deze puree onderin een grote vuurvaste schotel en be dek deze met de zuurkool, gewik keld in de plakken ham. Van bloem, boter, melk en de ge raspte kaas vervolgens een gladde saus maken, die over de ham-zuur - koolrolletjes geschonken wordt. Het geheel bedekken met paneer meel en klontjes boter en in een vrij bete oven in ongeveer 30 mi nuten een croquant korstje geven. Advertentie Merkwaardig, hoe talloze men sen hun fiets verwaarlozen. Ten slotte is het niet „zomaar" een ge bruiksvoorwerp, maar een bezit dat waard is om er goed voor te zorgen. Niet alleen voor de veiligheid maar ook uit verstandig overleg. Een re paratie kan duur worden als u er te lang mee wacht. Daarom, ga zodra het nodig is naar de vakman uw fietsenhandelaar. Zijn raad voor komt fietsenkwaad. Publiciteit Zonder aan zichzelf te denken of zich voor dit werk te laten betalen, weet hü idealisme en onbaatzuch tigheid te verbinden met een nuch ter en zakelijk organisatietalent, dat tevens alle moderne middelen van publiciteit voor zijn doel weet in te schakelen. De kinderdorpen zijn nationaal georganiseerd, zodat elk land zijn eigen vereniging, le den en donateurs heeft. In Oostenrijk heeft Gmeiner 800.000 gezinnen weten te winnen als leden, dat is ongeveer een derde van alle gezinnen. Zij betalen per maand een paar dubbeltjes, maar op deze kleine bijdragen steunt het dagelijkse bedrijf en de exploitatie van de kinderdorpen. Voor de bouw van de eengezins woningen en van hele dorpen heeft hij donateurs weten te vinden on der grote bedrijven, industriëlen, beter gesitueerde particulieren, so ciale, maatschappelijke en kerke lijke organisaties. Het is een goed teken dat er in onze tijd van hoogconjunctuur en van uiterlijke welvaart toch nog altijd vrij gemakkelijk zulke dona teurs kunnen worden gevonden. Dat bewijst het aantal kinderdor pen dat gestadig toeneemt. De kos ten echter voor het dagelijkse leven en het onderhoud van de kinderen en hun moeders worden opgebracht door de leden van de nationale ver enigingen. En al heeft de vader van dit moderne sociale werk soms fi nanciële zorgen, hij behoeft zijn huizen niet te sluiten en kan tel kens meer kinderen opnemen. Nieuw probleem Met deze groei echter ko men ook nieuwe vraagstukken op de voorgrond, die in de laatste tijd de aandacht vra gen. Doordat de kinderen reeds vroegtijdig in een ge zonde gezinsatmosfeer worden opgenomen, vertonen slechts weinigen psychische letsels. Sommigen echter blijken psy chisch aangetast of teleurge steld te pijnlijke zijn ten gevolge van ervaringen in de vroegste jeugd. Al blijven het nog altijd uitzon deringsgevallen, toch neemt hun aantal toe naarmate de kinderdor pen zich uitbreiden. Zulke kinderen lijden onder depressies, waarmee hun aangenomen moeder meestal geen raad weet. Daar in dergelijke gevallen vooral een psychiater kan helpen, heeft ir. Gmeiner het plan opgevat om in elk land met kinder dorpen tenminste een pedogogisch en therapeutisch centrum op te richten, waar deze uitzonderlijke en moeilijke gevallen kunnen wor den behandeld. Eerste centrum Met de realisatie van dit plan is men begonnen in Oostenrijk, waar onlangs in het grootste kinderdorp te Hinterbruhl (bij Baden, ten zui den van Wenentevens een afzon derlijk therapeutisch en pedogo gisch centrum werd geopend. Hier worden depressieve en lastige kin deren uit alle Oostenrijkse kinder dorpen door een psychiater, een psycholoog en een team van ver pleegsters onderzocht en ook al duurt het maanden zolang be handeld. totdat zij weer naar „huis" kunnen gaan in hun eigen kinderdorp. Het ligt in de bedoe ling om een dergelijk centrum in elk kinderdorp-land op te richten. Een paar dagen geleden dacht ik nog eens aan de goede voor nemens, die ik op de eerste dag van het jaar had gemaakt. Orde op zaken stellen en een gooi doen naar die veelbegeer de status van achtenswaardi ge burgers" was ons streven. Want het mag eindelijk wei eens worden gezegd: in dit lieflijke forensendorp worden wij helemaal niet voor vol aan gezien. Ons huishouden is te rommelig. Op vrije zaterdagochtende, als alle mannen in de laan ijverig hun voortuin wieden, laden wij de pick nickmand in, laten de tuin verwil deren en trekken naar een bos. weer we niets te maken hebben om daar naar groene blaadjes te kij ken en met dode takken een hut te bouwen. Ik zou hagelwitte gor dijntjes belangrijker moeten vinden dan de nieuwste roman van W. F. Hermans, maar inplaats daarvan laat ik de gordijnen gelig hangen en kruip bij de kachel met het boek. Nooit houden we ons aan de spelregels van de eerbare forensen en dat wordt in een dorp niet door de vingers gezien. Dat alles zou nu anders worden. Ik had besloten te gaan schoon maken én opvoeden, dat het een aard had. zodat niemand ooit meer schouderophalend "zou kunnen zeg gen: Nou ja die bohémiens! —- Parijs, november 1962. 'e etalages van de lingerie- en die met hun tijd mee- hebben hun pastelkleur- iect verloren. De nieuwe eratie heeft wit gedragen zwart en de moedigsten inmiddels al het nieu- llt rood geadopteerd: knal- *|od, van onderjurk tot en met slip en beha. ranaatrood is een wat ingeto- ;r tint, die voor lingerie modern -i marineblauw en bruin zijn de ngrijkste neutrale kleuren. Ma- 'ilauw wordt vaak met wit (voor kantje óf een biesje) gegar- •d, terwijl bruin met bruin en met rood wordt afgewerkt. nieuwigheden bepalen zich jens niet tot de kleuren, ook modellen zijn anders dan voor- De onderjurk met puntig stukje en schouderbandjes van Inen lint is plaats aan het ma- voor modellen met kamizool diep. rond en met aangeknip- louderbanden. Iet populairst is de onderjurk diep V-decolleté op de rug. lij zo'n onderjurk met blote rug _rt natuurlijk een beha of corse- t met overeenkomstig decolleté. "De rokwijdte varieert: sommige ferjurkjes hebben een rechte de meeste geren en andere ben een ruim klokkende jantjesrok, maar alle vallen glad 'er ae heupen. En glad om de heupen sluit ook .5 kniebroek, die bij deze onder- xkjes hoort. Hij 's van hetzelfde ateriaal als de onderjurk en de auwe pijpen zijn aan de zoom af- f eikl met hetzelfde kantje, dat even lange onderjurk garneert, «ze degelijke, modieuze kniebroek, Maar behalve een volmaakte huisvrouw zou ik ook een goede schrijister gaan worden. Alle onaf gemaakte romans en kinderboeken zouden worden voltooid, alle verha len, die nog ongeboren door m'n hoofd spookten, zouden met krach tige pennestreken op papier worden geworpen. Ik zou Adriaan steviger aanpakken, opdat zijn kerstrapport tenminste gezien mocht worden, ik zou meer tijd en moeite aan de maaltijden besteden, zodat Marian eindelijk 'n flinke eetster werd, ik zou Henkie naar alle belangrijke tentoonstellingen slepen om zijn ogen te openen voor modene kunst, ik zou <:Tfloeclerlylz& overpeinzing Maar vreemd zelf 1962 bl$ek In zoverre een doodgewoon jaar te zijn, dat ieder etmaal slechts vierentwintig uren telde. Terwijl ik in de keuken zwoegde op uit gebreide menu's, kwam Adriaan om me heen draaien met zijn Engelse thema's, wenste Henkie dat ik een algebrasom voor hem oploste, gooide de postbode een brief op het matje, afkomstig van een uitgever, die infor meerde waar het beloofde ma nuscript nu toch bleef? En straks zou vader thuiskomen en vragen of ik zijn stofjassen al had verstejd en of ik niet was ver geten kolen te bestellen (ik was het wèl vergeten), of ik nog naar de stad was geweest om de ANWB-pa- pieren in orde te maken en waarom voor de drommel het eten nog niet klaar was! Maar aan elke dag komt een ein de. 's Avonds geloofde ik het verder wel. Toen de kinderen eenmaal op bed lagen, de koffie geurde, greep ik n boek en hield mij, alsof er nooit goede voornemens hadden be staan. die als zoveel rokken en pantalons net onder de taille begint, zal een praktisch dessous blijken voor de lange pantalon en de wijde rok (vooral op de fiets lijkt ons zo'n kniebroek heerlijk warm). J.V. Bij de tekeningen: In de grote Parijse warenhuizen zijn deze allernieuwste modellen te koop. v.l.n.r.: onderjurk van marineblauwe ny lon oharmeuse met witte festons rond de kamizoolhals en een rand witte Zwitserse batist langs de zoom. rechte onderjurk met V-decolleté op de rug en applicatie van witte kant boven de zoom, zachtblauwe nylon en biesjes in marineblauw bij deze onderjurk met aangeknipte schouderbanden en V-decolleté aan de achterkant, granaatrode nylon en kant voor een onderjurk met ruim klokkende rok en een onderjurk van witte katoen en witte kant, waarvan de voorzijde aan de nachthemden van een goede twintig jaar geleden doet denken. Ervaar het wonder van 100 nylan zonder rubber We krijgen morgenavond bezoek kondigde vader aan. Leuk, zei ik. Wie? Van Denderen en zijn vrouw. Ik verbleekte. Mevrouw Van Den deren stond bekend als een vol maakte huisvrouw. BIJ haar kon je van de vloer eten, aan de ramen likken en onder de kasten slapen zonder ooit een stofje of papier propje te ontdekken. Bij mij De volgende ochtend stond ik een uur eerder op en om negen urn- glom het huis als een spiegel. Om tien uur had ik alle boodschappen in huis, het menu opgesteld, de tuin aangeharkt en alle dorre blaadjes van de kamerplanten verwijderd. De Van Denderens konden ko men Ik hoefde mij voor niets te generen! Omdat er verder niets te doen was, las ik nogmaals de brief van de uitgever en schaamde mÜ. De brave man had gelük; ik had my niet aan de beloofde termijn ge houden. Goed ik xou trachten hem alsnog tevreden te stetlen. De drie hoofdstukken konden die dag nog wel klaarkomen en worden verzon den. Trillend van energie viel ik ach ter de schrijfmachine neer. Ik ver gat te eten en toen de zoons honge rig uil school kwamen, zond ik ze naar dc keuken en zei: „Snij zelf maar brood, ik heb geen tijd". Mams, zei Marian. Ik ben op de speelplaats in de modder gevallen. Krijg ik een andere jurk aan? Zoek hem zelf maar op je weet de weg. Ik tikte verder, het ging Juist zo goed. De uitgever zou belsist tevre den zijn Mams, mogen we ons huiswerk beneaen maken op onze kamers is het zo koud! vroegen de jongens. Natuurlijk, als jullie maar stil zijn. Ik moet werken. Eer. uur lang waren ze stil, toen werd het hun te machtig. Henkie openoe de vijandelijkheden met het gooien van propjes papier. Adriaan beantwoordde de aanval met inkt- spatten, Henkie ging over tot Judo, Adriaan smeet driftig een beker melk om, Henkie deinsde af. Mama, melk gemorst! kreet Adri aan. Ik tikte door. Haal maar een doek. Terwijl Adriaan melk bette, ging de bel, Henkie. met een gezicht vol inktspatten. op zijn sokken, een passer in de hand, ging opendoen. Mevrouw Van Denderen kondig de hij aan. Verbijsterd vloog ik overeind en riep: Maar komt u toch binnen, mevrouw"! Zij kwam de kamer in en stokte. Ik volgde haar blik en opeens zag ik de kamer met haar ogen. Mijn werkhoekje: bezaaid met papier, enveloppen, rondslingerende brieven, een koudgeworden kopje thee, een lekkende vulpen, koek kruimels. De grote tafel waaraan de jongens zaten overdekt met boe ken, schriften, schrijlgerei, inkt vlekken. een potje plaksel. Od de vloer papierproppen, een kletsnatte doek, een paar schoenen, een liniaal, potloodsljjpsel. een om gevallen schooltas. By de kachel- vier poppen van Marian, half ont kleed, op en over elkaar, over de stoelleuning haar bemodderde Jurk een vuilgeworden maillot Ik kwam even zeggen dat we tot onze spijt vanavond verhinderd zijn. sprak mevrouw Van Dende ren. Ziet u. we kregen juist bericht Ik luisterde verstomd naar haar uitleg. Haar ogen dwaal den rond, ze telden de koek kruimels, de inktvlekken, de propjes. En ik wist, dat ik nooit door deze volmaakte huisvrouw voor vol zou worden aangezien, al zou 1962 nog tien jaar duren THEA BECKMAN We zullen allemaal wel eens schamper gelachen hebben als we op een of ander formulier over ons zelf moesten invullen beroep: géén, Of beroep: huis vrouw. Maar dat betekent dan precies hetzelfde, want „huis vrouw" is géén beroep. We plegen dan weieens heftig te protesteren omdat we ons lichtelijk gekleineerd voelen. Maar als er dan tegen ons ge zegd wordt „nou en ivat doen jullie dan allemaal be- wys dan eens dat je een beroep uitoefent", dan is het soms net als met 't verlanglijstje voor je verjaardag: weken en maanden van tevoren weet je een hele lijst wensen in alle soorten en prijzen (vooral dit laatste is niet onbelangrijk Maar als de grote dag nadert is het: ,Ja ik weet eigenlijk niets. Jullie moeten zelf maar wat bedenken!". Je ivéét ge woon ineens niets! Misschien ligt hier wel de wortel van het geschenkenbonnenkwaad, waar over ik het vorige week had. Je moet n.l. ook een zekere flair hebben om op 't juiste moment je wensen kenbaar te maken Aan de ouders dan de taak om hun oren te spitsen! Maar goed het beroep huis vrouw dus. In een enigszins overjarig tijdschrift, dat ik laatst nogeens doorbladerde vond ik niet minder dan dertig bewijspunten, dat 't wél een be roep is, een dertigvoudig beroep dus. Zoudt u er geen prijs op stellen, dat lijstje ook te heb ben, opdat U er, net als met de verlanglijst, te zijner tijd een gepast gebruik van kunt maken? Daar gaat 'ie dan We be ginnen 's morgens: Omroepster. Klopt; er wordt bovendien van ons de service verwacht, dat we minstens twee maal 't rondje langsgaan: op staan!! Stookster, we hebben niet al lemaal centrale, of verwarming of een oliehaard, en kolenhaar den vragen de nogal onplezie rige, nodige werkzaamheden. Diëtiste, alweer akkoord: ba by- en kindervoeding, bergbe- klimmerskost voor de stoere knapen, voor eventuele maag- en andere klachten aparte spijs- jes. Kapster; ik heb tegenwoordig in ieder geval grote bedreven heid gekregen in het opsteken van lang haar. En nu een hele rits die niet eens commentaar behoeven: opvoedster, kinderverzorgster werkster, wasvrouw, kamer meisje, strijkster, coupeuze.ver- stelnaaisterstopster, verpleeg ster, hoofd van de keuken Boekhoudster! Klopt uw huis houdboekje altijd?! Heeft U er eigenlijk wel één?!! (ik niet!). We zijn er nog niet met onze lijst, er zijn nog enkele interes sante beroepen bij. Zoals bijvoorbeeld speelgoed- fabrikante en montessorileid- ster. En dat laatste helemaal vanzelf, zonder gespecialiseerde opleiding en zonder diploma. Krijgt U veel gasten? Zaken relaties van uw man, vanwege de uitgebreidheid van uw ken nissenkring? Dan heet U: dame de reception. Heeft uw man ook zo'n hekel aan brieven schrijven en blijft zijn verjaarspost altijd maanden onbeantwoord leggen? Dan bent U particulier secre taresse. U kunt ook een druk be zette telefoniste zijn en U bent in ieder geval inkoopster, een in het maatschappelijk leven uit stekend betaalde baan. Verder bent U natuurlijk scheidsrechter als uw kroost elkaar in de haren vliegt en repetitor als ze de nei ging hebben zich met een Jantje van Leiden van hun huiswerk af te maken. Ik heb niet geteld of ik alle dertig beroepen al opgesomd heb, maar één moet er beslist nog bij: Als we aan 't eind van onze veelzijdige, veeleisende (maar ook veel voldoeiiing schenkende!!) dagtaak zijn ge komen, dan zouden we er eigen lijk eens rustig voor moeten gaan zitten, om in verband met onze werkhanden, rimpeltjes piekharen en andere euvelen die we al beroepenuitoefenende op gelopen hebben, eens uitvoerig schoonheidsspecialiste te wor den. Geen zin meer in? Te moe voor? Nau ja dan maar ho pen dat onze slaap een ware schoonheidsslaap zal zijn. Tot de volgende morgen het rijtje weer opnieuw begin met: op- stdaéinü! Hermine G. Uw modehuis DOMiERSTEEG 12 LEIDEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 19