kunst: kaleiöoscgQp Ingeborg: knap stuk van Goetz AVIA JEUGD EN AMATEURTONEEL MOETEN ELKAAR VINDEN DR. JOHAN WAGENAAR: EEN GROOT COMPONIST Verwikkeling rond een jeugdlief de Belangstelling stimuleren Initio, tief van „Litteris Sacrum O Edet zachtheid uit Zweden Moderne mensen Mezen Edet Chefarine ,4 LLMÈÊSffiÈStiËL Honderd jaar geleden geboren: ZIJN WERKEN GETUIGEN VAN HUMOR EN ERNST Uitzonderlijk programma van jonge Lurelei-groep Toneelgroep Ensem ble Overtuigend Bonn blijft op zijn hoede ASK A NAIROBIAN WATCHMAKER FOR THE BEST WATCH, THE ANSWER IS; Opgericht 1 maart 1860 Dinsdag 30 oktober 1962 Derde blad no. 30794 (Van onze kunstredactie) NLANGS hebben wij er in een interview met mr. P. Cleve- ringa, voorzitter van de Ned. Amateur Toneel Unie. op ge wezen. dat het amateur-toneel een centrale plaats inneemt onder de bevolking van ons land. vooral als een nuttige en zinvolle vrije-tijdsbesteding. Tallozen voelen zich in deze tijd in het bij zonder aangetrokken tot het ..zelf-acteren", doch het merkwaar dige verschijnsel doet zich voor. dat de jongeren van nu zich niet gaarne associëren met hen. die tot een oudere generatie behoren. De jeugd speelt met voorkeur in eigen „jeugdgroepen": een der bewijzen daarvan levert het Jeugdpodiumte Arnhem, dat reeds verscheidene opvoeringen heeft gegeven, welke in artistieke zin een groot succes waren. Ook in onze stad verenigden zich jongeren van 16 tot 30 jaar o.a. In de christelijke vereniging „Impe rium". Zij gaf onder grote belangstel ling voorstellingen van „Thor en de engelen" en „De goedlachse bulder bast". Het verschijnsel, dat de jeugd „het 'onder elkaar het liefst wil op knappen" uit zich ook in andere sec toren, zoals op muziek- (Jeugdorkes ten' en op sportgebied. De NATU be schikt reeds over een speciale advi seur voor het jeugdtoneel voor leer lingen van de middelbare scholen te Rotterdam. Daar wordt een cursus door 300 deelnemers met veel inte resse bezocht, hetgeen tot grote vol doening stemt. De „Academie voor vrije kunst" te Utrecht, onder direc tie van mevrouw Reumer leidt be roepsacteurs op voor het in de toe komst organiseren van cursussen voor het jeugdtoneel. Er zijn plan nen in de maak om zodanige cursus sen voor middelbare en ULO-scholie- ren ook in onze stad in te stellen. Het ligt in de bedoeling de creatieve mogelijkheden teo ntdekken. welke liggen in de beoefening van de dra matische kunst en de musische vor ming. Studie-werkgroep In verband daarmee en tevens om de belangstelling van de jeugd voor het amateurtoneel te stimuleren, heeft thans ook de Kon. Ver. „Litte ris Sacrum" een werkstudiegrocp voor jongeren ingesteld. Deze kun nen zich o.a. wijden aan het instu deren van een-acters (wellicht ko men zij ook tot opvoering), zolang zij nog niet in aanmerking komen voor het deelnemen aan de „grote" toneelavonden. Een en ander is be slist noodzakelijk voor het opkweken van een nieuwe generatie, waaraan ook bij „Litteris Sacrum" grote be hoefte is. De Jongeren kunnen dan in de toe komst de „erfenis der vaderen" over nemen, gelijk dat ook het geval is geweest bij de huidige „Litterls"- spelers. Voor deze studie-werkgroep heb ben zich tot nu toe 16 jongeren op gegeven. doch er is zeker plaats voor meer. Onder leiding van geroutineer de krachten wordt onderwijs gege ven in spraaktechniek, elementair toneel en bewegingsleer. „Litteris Sa crum" stelt hiermee alvast de poorten voor het oprichten van een „jeugd groep" wyd open. Jongeren kunnen zich hiervoor bij het bestuur van „Litteris Sacrum" te allen tijde op geven. opdat deze vereniging zich van continuïteit kan verzekeren. In deze jeugdgroep zal ook gele genheid bestaan voor creatief werk. zoals het ontwerpen en bouwen van décors, het ontwikkelen van gevoel voor kleur enz. Daarvoor is ook be hoefte aan artistiek ingestelde jon geren. die hun talenten kunnen be proeven en ontplooien. Er is bij „Litteris Sacrum", een vereniging, welke jaarlijks niet minder dan 12 voorstellingen in Leiden en twintig daarbuiten verzorgt, voor dit alles genoeg werd aan de winkel! Culturele taak Intussen valt het sterk te betreu ren. dat de belangstelling voor het amateurtoneel van toeschouwerszijde een aanmerkelijke achteruitgang ver toont. Het aantal donateurs dat „Lit teris Sacrum steunt, is in de laatste Jaren van 1000 tot 800 gedaald, het- gcn het bestuur met zorg vervult. Vele ouderen bezoeken de voorstel lingen niet meer, o.a. als gevolg van de concurrentie van T.V. en radio. „Litteris Sacrum" vervult zonder twijfel een belangrijke culturele taak in de gemeenschap. Het bestuur acht zich aan het predikaat „Koninklijk" verplicht tegen deze achteruitgang, welke tevens voor velen een geeste lijke verarming betekent, in het ge weer te komen. Teneinde nu te bevorderen dat de belangstelling weer gaat toenemen en wel speciaal die der jongeren, is het bestuur overgegaan tot het op richten van een afdeling „juniores- donateurs". Daarvoor kunnen zich jongeren van 16 tot 20 jaar opgeven. Tegen een belangrijk gereducc%rde prys zal het voor hen mogelijk zijn de driemaal 's jaars te geven voor stellingen bij te wonen. Men hoopt, dat deze geste ertoe zal bijdragen de jeugd in groter getale in de zaal te krijgen en dat haar belangstelling voor het amateurtoneel als gevolg daarvan een blijvend karakter zal verkrijgen. Wat er komt „Litteris Sacrum" blijft ernaar streven de uitstekende naam, welke zij zich in de ruim 100 jaar van haar bestaan verworven heeft, hoog te houden. Voor het komende seizoen wachten ons weer drie voorstellin gen: de eerste brengt op 10, 14, 15 en 17 november „Operatie Astrakan" van J. Cook. De volgende voorstel lingen vinden in februari en april plaats. Ook ligt het in de bedoeling in de buitengemeenten een herhaling te geven van het succesvolle „De Huzaren". Mogen zjj de belangstelling onder vinden, welke zij inderdaad verdie nen en mogen vooral de jongeren zich, hetzij „daadwerkelijk", hetzy „beschouwelijk, aangetrokken gevoe len om hun energie dan wel hun aandacht te wijden aan deze „ko ninklijke" vereniging, welke aan de het amateurtoneel welverdiend een grote en geachte naam geschonken heeft! „Litteris Sacrum" zal hen allen met open armen ontvangen! Componist Henk gemeente Leiden np~ het gebied van 1 1 het amateurtoneel welverdiend een DdUlIl_a DUUb-ICI ddl Dat is Edet toiletpapier, het zachtste dat er is! Zachter en daarom béter. Beter voor een goede persoonlijke verzorging, voor frisheid en hygiëne in huis. Kies daarom Uw toiletpapier even zorgzaam als Uw toiletartikelen. Vraag voortaan Edet, produkt van het moderne Zweden voor moderne Nederlanders die weten hoe hethoort! Edet, in wit, rooe, feet oj groen, bevat ea. 350 vel per rol - bijna 3 x zoveel als een rol gewoon closetpapier. Edet King Size alleen in wit) bevat ca. 500 vel per rol - bijna 4 x zoveel als een rol gewoon closetpapier. te Stuttgart De componist Henk Sadings te Bilthoven is benoemd tot hoogleraar aan de Staatliche Hochschule fur Musik te Stuttgart. De hem gegeven opdracht luidt compositie te doceren. Prof. Badings zal zijn functie als di recteur van de elektronische studio aan de Rijksuniversiteit te Utrecht bljjven vervullen en daarbij tevens akoestiek en elektronische muziek blijven doceren. In Stuttgart wacht hem een taak die breed opgevat wordt. Deze stad Volgens officiële cijfers zijn in Groot-Brittannië ln de periode van be gin 1960 tot augustus van dit Jaar ln totaal 329 kinderen geboren met mis vormde ledematen als gevolg van het gebruik van het kalmerende middel thalidomide door de moeders tijdens zwangerschap. Van dit aantal zijn 244 kinderen nog ln leven. kent een sterk cultureel bestaan met een bloeiende opera, een gezond con certleven en een internationale be langstelling. Dit blijkt reeds uit de deelneming der studenten, onder wie prof. Badings Japanners. Amerika nen en Joegoslaven heeft opgemerkt. In de zomer van 1963 zal prof. Ba dings evenals in de afgelopen zomer naar Australië gaan om daar als gasthoogleraar te werken. Schenking wijlen prof. Jan Veth Mevrouw S. Delprat-Veth, mej. mr. G. Veth, en de heer C. Moes te Am sterdam hebben als erfgenamen van wijlen prof. Jan Veth diens gehele getekende nalatenschap geschonken aan de Staat der Nederlanden, ter plaatsing in het Rijksprentenkabinet te Amsterdam. De verzameling bevat, behalve twee schetsboeken. 236 tekeningen, zowel uit de vroegste als uit de Lareyse periode van deze kunstenaar, bene vens voorstudies voor zijn portretten, zowel voor de reeks bekende tijdge noten als ook voor schilderijen. De staatssecretaris van O.. K. en W.. heeft deze schenking, die vooral voor de portretten uit het einde van de 19e eeuw en het begin van deze eeuw, zeer waardevol wordt geacht, aanvaard en de schenkers zijn bij zondere dank betuigd. Vier middelen le zamen werken krachtiger xonder de maag van streek te makenI De vier middelen, van Chefarine „4" werken niet alleen krachtiger bij de bestrijding van pijn en griep, maar bovendien veiliger, want één ervan zorgt dat ook een gevoelige maag niet van streek raakt. GUzin buujt 20 UblelUn f 0.80 Handige itr.pverpaklmg 40 MblttMn f 1.50 Voordelige flacon 100 tabletten f 3.50 (Van onze kunstredactie) HONDERD jaar geleden om precies te zijn op 1 november 1862 werd een groot Nederlands toonkunstenaar in Utrecht geboren: Johan Wagenaar. Hij was een bescheiden, hoffelijk en beminnelijk man. wiens naam ook als componist een vermaarde klank verkregen heeft. Hij was leerling van twee mannen, die eveneens uit de Neder landse muziekhistorie niet weg te denken zijn: Richard Hol een groot leermeester gaf hem de eerste muzieklessen en wijdde hem in tot het orgelspel in de Utrechtse Domkerk, waarin hij zich later bij Samuel de Lange tot in perfectie zou bekwamen, zodat Wagenaar eenmaal het orgel in die kerk met evenveel eer kon bespelen. Zijn naam is niet alleen groot geworden als componist en organist, ook als directeur van de Muziekschool te Utrecht 1896) I en van 1919 af als directeur van het Kon. Conservatorium te Den Haag. Zijn uiteenlopende werkzaamheden werden bekroond met het doctoraat honoris causa, dat hem in 1916 door de universiteit van Utrecht verleend is. Cabaret in Amsterdam (Van onze kunstredactie) IK vind Vrienden van Veronica" het beste nummer van dit programma"zegt Eric Herfst na afloop van de voorstelling in Paloni. Eric is de leider van de cabaretgroep Lurelei. die iedere avond in Amsterdam voor voortreffelijk amusement zorg draagt. Hef-, programma is dit jaar getiteld: O K en W. (Onze Kleine Wereld). Het is door middel van twee pauzes in drieën gedeeld, de drie delen han delen achtereenvolgens over; Onder was Kunsten' en Wetenschappen Na een aanvankelijk zwakke opening wordt een hoogtepunt bereikt in „Lessen in liefde" een pantomime van Eric. Het. eerste deel eindigt met „Voorlichting", door het. gehele en semble gespeeld. In het tweede gedeelte is „Gys- brecht van AemsteP een zeer sterk nummer. Terwijl op de achtergrond de stemmen van de originele „Gys- brechtspelers" weerklinken, beeldt Lurelei de figuranten uit, die totaal geen interesse voor de prestaties van de hoofdrolspelers hebben. Ze vinden «en nieuwe jurk en roddelpraatjes be langrijker en converseren hier tijdens de voorstelling over, terwijl steeds een andere pose wordt aangenomen. In het. derde gedeelte. wetenschap- Pen wordt in ..Astronautenleed" de ..smartlap'' op de hak genomen, in „Aha" het. cadeausysteem van de kruideniers en het programma wordt afgesloten met „De proef op de som" Geen conferencier Omdat het gehele programma in het kader van O K en W wordt ge speeld houden de nummers enigszins verband met elkaar. Er behoeft dus niet ..aan elnaar gepraat" te worden, en daarom is een conferencier over bodig. Lurelei bestaat behalve uit Eric Herfst uit Ben Rowold, Sylvia de Leur, Jeanine van Wely en Frans Halsema (piano) Ze zijn allen onge veer 25 jaar en spelen onder regie van Paul Cammermans, Lurelei is vijf jaar geleden opge richt door Eric en Ben. enkele jaren daarna kwam Frans er bü en Sylvia en Jeanine spelen dit jaar voor het eerst mee. Vorig jaar speelden de beide meisjes in „Ik zei de gek" van Jaap van Merwe. Paloni. een voor cabaret zeer geschikt, zaaltje «aan de achterkant, van Bellevue op de Leidse Kade) wordt door hen zelf geëxploi teerd. Ze verkopen zelf kaartjes en de meisjes hangen de jassen op In januari zal her programma een wij ziging ondergaan, omdat, dan de vrouw van Eric Herfst weer mee gaat spelen Ze werkf nu nog bij „My Fair Lady" Haar naam: Jasperine de Jon". Wim Sonneveld en Wim Kan hebben grote bewondering voor Lurelei en komen dan ook ieder jaar kijken. Lurelei heeft reeds een televisie optreden achter de rug en thans ziin er besprekingen gaande met de VPRO voor een volgende uitzending. Het seizoen foopt tot eind mei, maar als Lurelei ergens wordt uitgenodigd, sluiten ze hun zaaltje voor een avond en trekken de provincie In. ties noemen wij het symfonisch ge dicht „Levenszomer", de „Sympho- niae" en „Aveux de Phèdre" (Ra cine") voor sopraan en orkest. Als dirigent heeft Wagenaar zich eveneens grote bekendheid verwor ven: zo leidde hij in Utrecht een A Capellakoor, het Kon. Utrechts Man nenkoor en het Toonkunstkoor even als dat te Arnhem en later in Den Haag, waarbij hy er steeds op be dacht was interessante werken te introduceren. Johan Wagenaars veelzijdigheid was spreekwoordelijk, hetgeen zich naast zyn magistraal orgelspel, te vens uitte in zijn meesterlijk piano spel. Van zijn kundig vakmanschap, ook als componist wiens gevarieerde, ef fectrijke en fascinerende instrumen- tatiekust tot bewondering stemde DAT de wensen voor het merendeel der abonnementhouders van K. en O. voor het bestuur van deze belangrijke Leidse instelling een „open boek" zijn heeft de voorstelling van „Inge borg" van Curt Goetz (1888—1960) door de toneelgroep „Ensem ble" gisteravond overduidelijk bewezen. Dit met kennis van zaken geconcipieerde, knap en met speelse humor geschreven blijspel heeft, zoals de meeste van zijn stukken, de liefde als hoofdmotief en U kunt het aan Goetz. die behalve een succesvol auteur ook een voortreffelijk acteur was, gerust overlaten om met dit luisterrijke onderwerp een volle zaal enige uren van de aangenaamste verpozing te bezorgen. Curt Goetz moraliseert niet; met zijn blijmoedige k\jk op het leven laai hij ons zien hoe de liefde die hijzelf eens de bekoorlijkste bezoeking noemde die ons kan overkomenaanleiding kan geven tot de meest vreemde verwikkelingen. In Ingeborg's huwelijk is het de zekerheid van het volmaakte geluk die de echtelieden begint parten te spelen. Dr. Ottokar schenkt behalve aan zijn vrouw zijn aandacht ook aan zijn werk, wat het verwende vrouwtje maar matig vindt. Dan verschijnt de toneelschrijver hebben talloze leerlingen in hoge Peter Peter, die Ingeborg in zijn mate geprofiteerd. prille jeugd aanbad, ten tonele en dat - - - itMfliiAlnan 7iin i 011 rr H had meer intellectueel raffinement in dit van hem toch zo belangrijke schaakspel van de liefde van Inge borg kunnen verdragen. Jo van de Ven slaagde volkomen als de butler, „meneer Konjunktief". De regie van Jan Retèl legde de nadruk meer op het komische dan op het fijn-geestige van dit, door voortreffelijk ver- Wagenaar overleed op 17 juni 1942 heeft funeste gevolgen. Zijn jeugd- SSÏJS Het in lichte toets allang in het volledige besef dat hij liefde, zoveel Jaren onderdrukt, laar ^uouden de?or ontworpen door Loï de bevrijding van ons land niet meer bij de ontmoeting hevig op en vindt ^epnhereen vor^de ^n stijlvolte zou meemaken, hetgeen zijn heen- bij Ingeborg een willig oor. Zyn af- Steenbergen.vormde «*n stuivoue gaan versneld heeft. De toen heer- keer om zijn gastheer en jeugdvriend omlijsting. Ina van ïaa.sen enj sende moderne stromingen in de mu ziek lieten hem onberoerd, gelijk hy reeds lange tyd met het „nieuwe" niet meer was meegegaan. Doch dat doet niets af aan zijn belangrijke capaciteiten. Muziekminnend Nederland, dat nog dikwijls met zijn „Cyrano de Berge rac" of „De schipbreuk" wordt ge confronteerd, bewaart aan hem de herinnering aan een evenwichtige persoonlijkheid, wiens sprankelende geest zich paarde aan een diepe le vensernst, waarvan ook zijn eminen te Bachvertolkingen op het orgel in ruime mate getuigenis hebben afge legd. Hij was een van de typisch-Hol- landse, eerlijke muzikantenfiguren, wiens geestesmerk jarenlang een eigen stempel op ons muziekleven heeft gedrukt. H. TE OOSTENDE: Ned. schilders onderscheiden te bedriegen brengt hem in een di lemma die hem by tante Ottilie en zelfs bij de butler om raad doen vra gen. Als dan Ottokar hem om de vriendendienst smeekt zijn vrouw op de proef te stellen door haar het hof te maken is de maat vol en vraagt men zich af waar dit schip stranden zal Het strandt, inderdaad, geruisloos in de beek, bij het park Van de spelers noemen wij in de eerste plaats Ina van Faassen die een overtuigende uitbeelding van de verwende, maar charmante en ro mantisch aangelegde Ingeborg gaf, die in Ton van Duinhoven een le vendige. geestige en volwaardige te genspeler vond. Tante Ottilie, die wij ons aanmerkelijk ouder voorstel len werd met aantrekkelijke levens blijheid door Conny Stuart weerge geven. Dr. Ottokar van Cor van Rijn Ter gelegenheid van het laureaat van de „Europaprijs" voor schilder kunst van de Belgische stad Oosten de zijn Trees Suringh uit Rotterdam en Nico Molenkamp uit Tilburg resp. met een gouden en een zilve ren medaille onderscheiden. De hoofdprijs van BF 100.000 (ruim f7000) viel dit jaar ten deel aan Herbert Zangs uit Krefeid (Dtl.) Hü verwierf reeds een aantal Duitse en Amerikaanse onderscheidingen. Gouden en zilveren medailles ver- ny Stuart ontvingen namens K. en O. fraaie herfstbloemen. B. H. Originaliteit Johan Wagenaar. opgegroeid in de Brahmstraditie, voorts staande onder invloed van Hector Berlioz en Ri chard Strauss, beschikte als compo nist toch over zoveel originaliteit, dat hy die invloeden op hoogst per soonlijke wijze kon verwerken. Naast ernst, beschikte hy over een grote dosis kostelijke humor. Hy heeft daarvan o.a. blijk gegeven in de oergeestige kantate „De schip breuk", naar de Schoolmeester. Doch ook in andere werken: wij noemen zijn parodistische opera „De doge van Venetië" (1889), alsook zijn burleske Ondanks de ontspanning in de crisis rondom Cuba heeft het VVest- duitse kabinet gisteren toch beslo- ten minister van Defensie Strauss te machtigen een serie maatregelen te nemen, om de paraatheid van bet Bondsleger te verhogen. Op de kabinetszitting, waar dit besloten werd, waren ook de fractie voorzitters van de drie partijen uit de Bondsdag aanwezig. een feit waar uit men af kan lezen, dat gepoogd wordt in tijden van nationaal ge- wierven voorts de Indiase Avinash vaar de he,e volksvertegenwoordiging Chandra en de Belg Louis-Marie te strekken by veiligheidsmaatrege- Londot. Zilveren medailles werden len- toegekend aan de Zweed Olie Angk- Bondskanselier Adenauer zal op 7 v,s. de ™ar"s>enne van Belgische november a s naar Washington gaan origine Simone Lacour, de Duitser om daar met president Kennedy en di ?e Be,g Rcn* Smet en de andere hoge Amerikaanse politici Pool Piotr Mleczko. internationale kwesties te bespreken. Evenals by de recente bezoeken van A s. zaterdag zullen de pryzen Willy Brandt en minister van Bui- worden uitgereikt in het auditorium tenlandse Zaken Gerhard Schroder van de Casino-Kurzaal door de voor- zal dr kwestie-Berlyn hierby de zitter van het cultureel centrum hoofdschotel vormen. Het afgelopen Roger de Kinder. Tal van Belgische weekeinde ontving Adenauer een ministers en volksvertegenwoordigers, brief van de Indiase premier Nehroe, in Brussel geaccrediteerde diploma- waarin deze schreef vastbesloten te ten alsmede burgemeesters van en- zyn de Indiase integriteit en vry- kele grote Europese steden o.w. de heid te verdedigen tegen de Chinc- burgemeester van Amsterdam, zyn -» agressie. In 3onn werd gisteren trhiiHera^Hr c, „,f „i or dez.e Plechtigheid uitgenodigd verklaard, dat de Bondsregering hier- Jn y/Tooi\ gedicht De manifestatie zal de inzet zijn van voor sympathie heeft. Hieraan zal de .n nriiw.,5 m" tiende seizoen der gastronomische men dezer dagen nader uiting kun- avnAd" J' ILJI k, 8 "e,ekelnden van Oostende, dat gevierd nen geven tegenover mevr Par.dit. ?en Drieviertritliw^^?uft biyspe- za! worden met de jaarlijkse wed- de zuster van Nehroe, die een be- !ficAv."M^ hl i i symfo- stryd om de Belgische kampioens- zoek van 14 dagen aan West-Duits- kamermuziek koor in i "if'S V°°Tkoks en """schenkers I land brenct en besprekingen zal voe- Kamermuziek, koor- en orgelwerken, onder auspiciën van de gastrono- ren met Adenauer en enice ministers Van zyn van ernst vervulde composi-1 mische club „Prosper Montagné". 1 en parlementariërs ministers vraag een horloger (n Nairobi naar het beste horloge, het antwoord luidt. Dr. JOH. WAGEN AAR op middelbare leeftijd. opera „De Cid" (1914) en het humo ristische koorwerk „Jupiter Amans" (1924). Voorts schreef hy zijn orkestwer ken: o.a z\jn overbekende ouverture „Cyrano de Bergerac" «1905» met onbreekbare veer Russische kernproeven De Sowjet-Unie heelt zondag In centraal-Azië twee proeven met kernwapens genomen, waarvan één op grore hoogte, zo heeft de Ame rikaanse Commissie voor Kernener gie gisteren bekendgemaakt. Later maakte de commissie be kend dat de Sowjet-Unie gisteren een kernproef in de dampkring heeft genoméii De ontploffing was van middelbare kracht en geschiedde in het Noordpoolgebied. De kernproef van maandag was de 25ste in de huidige serie Russi sche proeven, die door de Ameri kaanse commissie is bekendgemaakt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 9