Zonder as-afzetting,mijnheer!
kunst
Verl
ade
Ry-Kingl
HOOGOVENS IN SCHOTLAND
MET SLUITING BEDREIGD
Clair bleef fris in
„A nous la liberie''
Kostelijke persiflage voor
K. en O. "s Filmstudiekring
kAleióoscoop
HUIS VAN GOGHS VRIEND
DOKTER GACHET TE KOOP
SHELL - UW VRIEND LANGS DE WEG!
knackebröd
Gevolg van conflict over vraag
of een stenen blok baksteen is
Lastige vragen over bouw van
bungalow voor ex-burgemeester
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 10 oktober 1962
Vierde blad no. 30777
RENÊ Clair's "A nous la liberté" de film waarmee K. en
O. 's Filmstudiekring gisteravond in de filmzaal van de
Universiteit het seizoen opende is al meer dan een kwart eeuw
oud. maar nog altijd springlevend. Dat de belangstelling ditmaal
gering was moet vermoedelijk worden toegeschreven aan het feit.
dat dit werk ruim anderhalf jaar geleden nog eens in een van de
Leidse bioscopen heeft gedraaid. Toch kunnen we ons levendig
voorstellen, dat menigeen het desondanks graag opnieuw heeft
willen zien. Want deze satire op tal van aspecten van het moderne
leven is opmerkelijk fris gebleven.
fbiologit geeft een indrukwekkende
'opsomming van de vele voortreffe
lijke kwaliteiten, waarover de homo
sapiens beschikt. Een amusant effect
wordt bereikt door deze uiteenzetting
te demonstreren aan het leven van
een vrijgezel.
Lichte toets
Opmerkelijk is. dat Clairs spot met
het systeem van de lopende band
in deze film vijf jaar ouder is dan
het soortgelijke gegeven in Chaplins
„Modern Times". Honend plaatst
Clair het leven van Emile en Louis
in de gevangenis naast dat van de
arbeidsslaven in de fabriek van gram
mofoons, die laatstgenoemde na zijn
ontsnapping in korte tijd tot een
succes heeft weten te maken. Emile
heeft zijn tijd moeten uitzitten en
als deze romanticus luierend naar de
wolken ligt te kijken, wordt hü opge
pakt en in de fabriek van Louis te
werk gesteld. De herkenning tussen
de twee vroegere vrienden kan na
tuurlijk uitblijven. Clair is er in
geslaagd die confrontatie tussen de
zakelijke Louis en de naar liefde en
vrijheid hunkerende Emile op vaak
zeer geestige wijze uit te beelden. Zo
zakelijk is Louis overigens niet of hij
voelt wel degelijk de andere levens
sfeer van zijn vriend aan, waarnaar
hij steeds meer gaat terugverlangen.
En als dan bovendien Louis' kwalijke
verleden in de figuren van chan
terende boeven aan zijn deur be
gint te kloppen, besluit hij, juist op
het hoogtepunt van zijn carrière als
fabrikant, terug te keren naar het
vrolijke en onbezorgde leven van
landloper. Samen met Emile danst
hij het vrije bestaan tegemoet.
De lichte Franse toets van dit
meesterwerk maakt deze kostelijke
persiflage ook nu nog tenvolle ge
nietbaar. Daarbij komt, dat „A nous
la liberté" een van Clairs eerste ge
luidsfilms is geweest en dus als ex
periment met het toentertijd nieuwe
element ook uit filmhistorisch oog
punt zeer boeiend is.
Vooraf draaide een in stijl bij
Clair aansluitend filmpje over de
mens en zijn eigenschappen,
„L'homme". Een hoogleraar in de
R.S.O. van Berlijn
in Groningen
Een van de belangrijkste culturele
evenementen in de Berlijnweek te
Groningen was gisteravond het op
treden van het Radio Symfonie Or
kest van Berlijn, in de tot de laat
ste plaats bezette symfoniezaal. Dit
concert werd door vele autoritei
ten. o.w. de ambassadeur van de
Bondsrepubliek Duitsland in Neder
land, dr. J. Lóns, de Commissaris der
Koningin in de provincie Groningen
mr. C. L. Fock, en de burgemeester
van Groningen, de heer J. Tuin, bij
gewoond. Het orkest stond onder lei
ding van de dirigent van het Noor
delijk Filharmonisch Orkest, de heer
Roelof Krol.
Nadat de volksliederen waren ge
speeld volgde de Akademische Fest-
ouverture op. 80 van Joh. Brahms.
Daarna werd uitgevoerd het concert
voor viool en orkest in d gr. T. opus
77 van Brahms, waarbij als solist
optrad de violist Zino Francescatti.
Na de pauze volgden nog variaties
op een thema van Paganini van
Blancher en de „Daphne et Chloë"-
suite nummer 2 van Ravel.
Het enthousiasme ontlaadde zich
in een langdurig applaus. Aan dit
concert ging vooraf een ontvangst
in de raadzaal van het stadhuis door
dr. J. Löns waar vele autoriteiten
hun opwachting kwamen maken.
Moge herinnering in Anvers beivuurd l
(Van onze Parijse correspondent)
HET huis van dokter Gachet in Auvers. waar Vincent van
Gogh de laatste maanden van zijn 'even gesleten heeft en
waar hij ook, naast zijn broer Theo, onder een eenvoudige steen
begraven ligt, is door de nabestaanden van de medicus te koop
aangeboden.
Op 17 mei 1890 begaf Vincent, wens uitgesproken dat het huis van
wiens gezondheid toen al een zware ds dokter zal kunnen worden aange-
knauw gekregen had. zich voor het kocht door de Franse staat of door
eerst en voor het laatst naar Auvers. een vermogend kunstenaar opdat de
40 km van Parijs, waar de mecenas- herinnering aan van Goch in
medicus Gachet. vriend van Cézan- Auvers. dat hem zo dierbaar was,
ne, Pissarro en Guillaumin, hem had blijvend in ere worde gehouden.
uitgenodigd. Slechts iets langer dan
twee maanden zou Vincent wonen in i
Auvers, waar hij echter een aantal wr
zijner schoonste en beroemdste doe
ken, de kraaien op de akkers, het
café en het kerkje, geschilderd heeft.
Aan zijn broer Theo heeft Vincent
zijn indrukken over het donkere en
dramatische landschap ook in woor
den uitgedrukt. „Auvers is mooi, diep
mooi", zo schreef hij kort voor zijn
dood", je bent hier volop buiten en
het land is even karakteristiek als
schilderachtig."
Nu in Nederland dankzij het offer
vaardige begrip van Vincent's erfge
namen en van de overheid de nage
dachtenis van de geniale schilder
blijvend wordt geëerd door een eigen
museum met zijn belangrijkste schil
derijen aan hem te wijden, is het te
wensen dat ook het huis van dokter
Gachet als monument bewaard zal
kunnen blijven. In Parijs is al de
Strawinsky-triomf
in Leningrad
De Amerikaanse componist Igor
Strawinsky is maandagavond in
Leningrad een triomfale ont
vangst ten deel gevallen, ter ge
legenheid van zijn eerste concert
in de stad waar hij 80 jaar gele
den werd geboren. Hij dirigeerde
twee van zijn composities. „Ode"
en Orpheus". Zijn Sacre du
printemps" werd gedirigeerd door
de Amerikaanse orkestleider Ro
bert Kraft, die hem op zijn Rus
sische tournee vergezelt. De wer
ken werden uitgevoerd door het
Filharmonisch Orkest van Lenin
grad.
In Leningrad heeft Strawinsky in
het begin van deze eeuw zijn mu
zikale opleiding gekregen van Rims-
ky-Korsakow.
Het concert van maandagavond
werd geheel door de Russische radio
en televisie uitgezonden.
Vanochtend keerde Strawinsky
terug naar Moskou, waar premier
Chroesjtsjow hem morgen zal ont
vangen.
Kinderboekenweek
Opening 26 oktober
De Kinderboekenweek 1962 zal ge
houden worden van 27 oktober t m
3 november a.s. en wordt op vrijdag
26 oktober in Amsterdam geopend
met het uitreiken van de prijs voor
het kinderboek 1962.
Behalve de prijsuitreiking vindt op
deze openingsavond de Amsterdam
se première plaats van het toneel
stuk „Planten zonder wortels" van
Arnold Wesker, gespeeld door de to
neelgroep Studio.
Arnold Wesker is een praktisch
idealist, die poogt dat wat wy on
der cultuur verstaan bij de massa
te verbreiden. De moeilijkheden die
zich hierbij kunnen voordoen heeft
Wesker in zijn stuk „Planten zonder
wortels" beschreven op een manier
die verraadt hoe zeer hem de mate
rie ter harte gaat.
Ter gelegenheid van de Kinder
boekenweek wordt traditie getrouw
ook dit jaar weer een geschenkboekje
uitgegeven. Dit Kinderboekenweek
geschenk 1962 gaat over de avonturen
van Keesje Kruimel, opgetekend
door de tienjarige Hans Dijkhuis.
Cohens „Hegestratos"
in Vestzaktheater
Het Vestzaktheater, dat zich o.
m. ten doel heeft gesteld het werk
van minder bekende auteurs onder
de aandacht van het publiek te
brengen. heeft 't toneelspel „He
gestratos" van Jozef Cohen in stu
die genomen, en zal daarvan nog dit
seizoen de première geven in het
kleine theatertje in de Balthasar
Floriszstraat te Amsterdam, onder
regie van Wim Burkink en met mu
ziek van de componist Joch«m Slot
houwer.
Jozef Cohen schreef een groot aan
tal romans, novellen, hoorspelen en
toneelstukken. Hij ontving verschil
lende bekroningen voor zijn werk o.
a. van de gemeente Groningen, van
de gemeente Amsterdam (voor zijn
novelle „De tocht van de dronke
man") en in België van een com
missie onder voorzitterschap van
Herman Teirlinck.
Niet alle as stemt tot voldoening! As in
de verbrandingsruimte van uw automotor
leidt tot vermogenverlies en hoger brand
stofverbruik! Daarom gaan steeds meer
automobilisten over op„SHELLX-100Mul-
tigrade, de éérste motorolie die geen as-
afzetting veroorzaakt in de verbrandings
ruimte. Extra voordelen: een schonere
motor die minder slijt en blijvend laag
benzine-verbruik!
Andere voordelen van „SHELL X-100" Multigrade zijnge-
makkelijk startenook bij strenge kou! direct na koude start
goede smering! absoluut veilige smering bij hoge rijsnelheden!
De luchtbeweging in de verbrandingsruimte wordt door aanslag
verstoord. Links een schone motor met goede, rechte een vuile
met slechte vulling van de cilinder. Gevolg: vermogenverlies.
GROTE GIFT VOOR
TONEEL
De Amerikaanse Ford Stichting
heeft bekendgemaakt, dat zij aan
negen erkende toneelgroepen in de
VS giften van in totaal 6.1 miljoen
dollar heeft gegeven. Naar verluidt
is dit het hoogste bedrag dat een
Amerikaanse filantropische instelling
ooit op toneelgebied heeft gegeven.
WEDUWE VAN MAURITS
DEKKER OVERLEDEN
Kort na haar echtgenoot, de let-
kundige Maurits Dekker, is maandag
overleden mevrouw H. C. Dekker
Van Assen. De stoffelijke overschot
ten van het echtpaar zullen vrijdag
op Westerveld worden gecremeerd.
Onlangs ontving Jozef Cohen het
erelidmaatschap van de Vereniging
van Letterkundigen. Tot nog toe
werd nog nimmer een stuk van Co-
hen door een Nederlands beroeps
gezelschap opgevoerd.
Per pak bruin of wit 85 cent.
i j
Accordeonconcours
in Rotterdam
Op 15 december zal te Rotterdam
een solistisch concours worden ge
houden door de werkgemeenschap
van Nederlandse accordeon- en
mondharmonica-organisaties. Het
betreft hier een eerste poging van de
werkgemeenschap om op een verant
woorde culturele en pedagogische ba
sis een dergelijk concours te hou
den.
Op 28 oktober houdt de Vereni
ging van Gitaristen voor Nederland
en België „Constantyn Huygens" in
het Goois Muzieklyceum te Hilver
sum haar jaarlijks festival. Inleidin
gen worden gehouden door Willem
Pelemans over „Belgische gitaarmu
ziek" en André Jurres over „Neder
landse muziek en gitaarmuziek".
Elektronische gitaarmuziek en Ne
derlandse en Vlaamse volksliederen
worden ten gehore gebracht.
(Van onze Londense correspondent)
Er doen zich al lange tijd grote moeilijkheden voor bij een van
Engelands grootste staalbedrijven, namelijk bij Richard Thomas and
Baldwin, in Ebbw Vale in Wales.
Ook de Schotse hoogovens van deze groep zijn hierbij betrokken.
Dit concern wordt met sluiting bedreigd als gevolg van de langdurige
staking van een groep metselaars, welke zich nog steeds uitbreidt.
Dit is een van de in Engeland helaas veelvuldig vorkomende onder
linge conflicten over werkverdeling en afbakening tussen verschil
lende vakbonden.
De metselaarsbond beweert dat hét
inbreneen van dolomietblokkpn ln 1 wi P'aats thans wordt inge
nomen door nieuwe industrieën, b.v.
op het gebied van elektronische pro-
De Engelse delegatie bij de in I over de associatie van Engeland I
Brussel heropende besprekingen bij de E.E.G. In het midden de
Britse onderminister van Buiten
landse Zaken. Edward Heath.
aanbrengen van dolomietblokken in
de ovens, welke thans de plaats in
nemen van baksteen, de taak is van
de metselaars en niet van de staal-
arbeiders, die daarmee belast zijn.
De eis is gegrond op het feit. dat
het in de open ovens al geruime tijd
de praktijk is de staalarbeiders de
binnenkant daarvan te laten voor
zien van losse poederachtige dolo
miet
Maandag is reeds de eerste fase
van de sluiting begonnen. Donder
dag of vrijdag zullen zes open ovens
buiten werking worden gesteld in
dien het conflict dan niet is opge
lost. Het Britse verbond van vakver
enigingen doet een poging overeen
stemming tussen de beide bonden te
bereiken.
De situatie, waarbij eindeloos
worde gedebatteerd of een stenen
blok een baksteen is of niet en waar
bij iedereen halsstarrig aan zijn ver
meende rechten vasthoudt, zou, wan
neer het niet zo tragisch was, het
onderwerp kunnen vormen voor een
komische film. Maar de werkgelegen
heid in Zuid-Wales verkeert in ge
vaar, omdat deze vreemd lijkende
staking ertoe zou kunnen leiden dat
dit hoogovenbedrtjf voorgoed zijn
poorten zal moeten sluiten.
De kwestie, dat door wijziging van
de techniek er plotseling geen plaats
meer blijkt te zijn voor vaak met
moeite verworven vakbekwaamheid,
vormt een van de grote problemen
in de gehele Britse industrie.
Engeland gaat door een crisis, wel
ke voortvloeit uit een nieuwe techni
sche omwenteling, niet alleen wat
bepaalde traditionele arbeidsproces-
dukten, moeten Inkrimpen, hetgeen
leidt tot plaatselijke en regionale
werkloosheid, zolang de herscholing
onvoldoende ls aangepakt.
Ook is er geen oplossing gevon
den voor het probleem van de ver
plaatsbaarheid van arbeidskrachten,
welke weer nauw verband houdt met
het woningtekort. Daarbij komt nog
een psychologische moeilijkheid.
Evenals in het spoorwegconflict eisen
de meeste overtollig geworden arbei
ders nieuw werk in hun eigen woon
plaats of streek, omdat zij weigeren
naar elders te vertrekken.
De maatregelen tegen de struc
tuurwerkloosheid, waarmee de Brit
se regering al ruim 30 jaar geleden
begonnen is, blijken ln de huidige
omstandigheden onvoldoende te zijn
nu het nieuwe emplooi zich in het
zuidoosten om Londen concentreert
waar een nieuwe randstad „van 20
miljoen mensen" bezig is te ont
staan.
In raad Idaarderadeel (Fr.)
(Van onze Groningse correspondent)
Burgemeester en wethouders van
Idaarderadeel (Fr.) zullen in de
eerstvolgende raadsvergadering enige
interessante vragen te beantwoor
den krijgen over de bouw van de
bungalow van de vroegere burgemees
ter R. Walda. Indien de geruchten,
die in het watersportcentum Grouw
de ronde doen. een grond van waar
heid bevatten, zullen die vragen
niet gemakkelijk te beantwoorden
zijn.
De vorige maand heeft de ge
meente afscheid genomen van bur
gemeester Walda, waarna deze is
vertrokken en zich heeft gevestigd
in een bungalow temidden van de
bossen van Beetsterzwaag. De teke
ningen voor deze particuliere wo
ning schijnen, volgens de volks
mond, geheel of gedeeltelijk ver
vaardigd te zijn door het Bureau
van Gemeentewerken, dat ook het
toezicht op de bouw zou hebben ge
had.
Enkele raadsleden hebben
sen betreft. Traditionele bedrijfstak- I schriftelijk aan het college van B
en W. gevraagd otf de geruchten op
waarheid berusten en of de gemeen
te hiervoor schadeloos is gesteld.
Tevens vragen zij of het ooilege van
B en W van oordeel is. dat de ge
meente alsnog schadeloos gesteld
moet worden. En zo ja, hoe denkt
men dit te regelen?
Deze vragen zullen donderdag door
B en W worden behandeld en een
week later in de raad.
Wilskracht
Mevr. Rosemary Sumter, een
moeder van drie kinderen uit
KaKapstad, studeert, niettegen
staande het feit dat ze geheel ver
lamd is en kunstmatig adem
haalt, voor een graad in Engels
en Duits. Omdat het zo'n „hoogst
interessant onderwerp" is, doet ze
er ook nog criminologie bij.
Mevr. Sumter is in 1931 in
Duitsland geboren.
