Hooggestemd, luisterrijk
galaconcert in Amsterdam
Adenauers opvolging
weer actueel in Bonn
Rebellie in Zuid-Kasai
tegen Leopoldstad
EEN ONDERZOEK
GEWOONTEN T.V.-
NAAR DE
KIJKERS
GRIEP!
Magistrale leiding
van Bernard Haitink
Da
JUBILEUM CONCERTGEBOUWORKEST
Waardevol cultuurmonument
kunst
kAleiöoscoQP
Nieuw plan: aanblijven tot 64
en dan Bondspresident worden
Chefarine .4
GOEDKOOPSTE
EIGEN
HANDDOEK
Iets over de programma's op
zaterdag- eu zondagavond
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 2 oktober 1962
Vierde blad no. 30771
Steun aan het Auteur Benielnians
Advertentie
(Van onze kunstredactie)
HET was een puur genot, weer eens onder de ban te komen
van de fascinerende kleurenrijkdom, de klankverzadiging,
de fantastische discipline, technische feilloosheid en in Mahler!
de verstilling, welke van het roemruchte, van traditie door
drenkte Concertgebouworkest tijdens het Galaconcert ter gelegen
heid van het 75-jarig bestaan, uitging. Dat Concertgebouworkest
bewaart ook in het heden, onder de leiding van een jong dirigent
als Bernard Haitink volledig de kostbare erfenis, ons geschonken
door grote voorgangers, in het bijzonder die van Willem
Mengelberg.
Ge behoeft het weer éénmaal te horen en ge weet het haarfijn: het
Concertgebouworkest is een cultuurmonument van onvervangbare waarde,
waarop de Amsterdammernee, iedere Nederlander trots mag zyn en
waarvan elke muziekliefhebber het zeer speciale fluïdum steeds opnieuw
intens ondergaat.
Sandbergbeleid
I Negentig kunstenaars (schilders,
schrijvers, architecten, beeldhouwers
en fotografen) hebben zich met een
I verzoek tot B. en W. van Amster
dam gewend om het huidige beleid
van het Stedelijk Museum te conti-
I nueren en bij de keuze van een nieu
we directeur de voorkeur te geven
aan een kandidaat van wie verwacht
kan worden „dat hij in de geest van
de huidige directeur en met eigen
persoonlijkheid zal werken".
„Wie meent, dat het vertrek van
de heer Sandberg een periode van
Burgemeester Van Hall noemdeTegen kwart voor elf was het volstrekt anders gericht museum-
het Concertgebouworkest een der concert beëindigd en vertrok H.M. beleid zal moeten inluiden, moet er-
belangrijkste muziekinstellingen ter weer. Na afloop hebben de Staats- mee rekening houden, dat de realisa-
wereld en merkte op: ..de muziek is secretaris van O. K. en en het tic van die opvatting slechts kan re-
getrokken uit de provinciale sfeer, gemeentebestuur van Amsterdam al- sulteren in een algehele afbraak van
waarin zij tot ver na de 19e eeuw Ie aanwezigen ongeveer 2000 hetgeen de heer Sandberg. daartoe
verkeerde". Ook hij huldigde uitvoe- j een luisterrijke ontvangst aangebo- door uw college in staat gesteld, tot
den. stana heeft gebracht".
H. I
-64- overleden
Hoevele illustere, internationaal
befaamde dirigenten hebben het niet
om zijn uitzonderlijke kwaliteiten in
die 75 jaar geprezen?
En als men in dit vermaarde Con
certgebouw het oog richt naar de
balustrades der balcons, ziet men er
de beroemde namen van grootse
componisten, wier werken door het
orkest veelvuldig zijn uitgevoerd,
waardoor het tot een waar „cultuur
centrum" is uitgegroeid: een burcht
voor de muziek in haar allerschoon
ste wezen!
Wij hebben gisteravond het hoog
gestemd galaconcert bijgewoond en
lieten in de geest dankbaar de talloze
muzikale herinneringen de revue
passeren, welke het orkest ons in de
loop der jaren heeft geschonken.
Wij zijn tijdens het beluisteren van
het programma voor de zoveelste
maal tot de conclusie gekomen, dat
dit orkest de Nederlandse muziek-
naam door de jaren heen handhaaft
op een onaantastbare en onweer
staanbare wijze, waardoor de dank
baarheid van de toehoorders warm,
groot en diep kan zijn!
I at programma bestond uit de
Ouverture „Le Carnaval Ro-
main" van Hector Berlioz,
waarvan de weergaloos knappe in
strumentatie het Concertgebouwor
kest de kans bood alle schitterende
facetten van zijn superieure kunde
te openbaren.
Voorts de nieuwste compositie van
de eveneens jubilerende, want 70-
jarige veelzijdige Hendrik Andries-
sen. diens symfonische fantasie „Ma-
scherata", bestaande uit vier „chara
des". een boeiend en feestelijk wisse
lend spel van scherts en ernst, in de
grond een „commedia dell'arte", door
Andriessen innerlijk gespeeld met
zijn vrienden Arlecchino. Pierrot en
Colombina. Leandro, Ottavio en
Scaramuccia.
Een spel, rijk aan contrasten en
complicaties, ironisch in de stijlver
schillen en in de raak illustratieve
karakterisering der diverse perso
nages, een plezierig fris, gematigd
modern en muzikantesk geschreven
stuk. waarmee Andriessen zijn ge
zonde muzikaliteit en compositori
sche bekwaamheid opnieuw overtui
gend bewijst.
Deze compositie was door Andries
sen speciaal in verband met het
jubileum, aan het Concertgebouw op
gedragen en geschreven in opdracht
van de gemeente Amsterdam.
Volkskundedag
te Arnhem
rig het orkest en zijn prestaties.
Mr. J. W. de Jong Schouwenburg,
voorzitter van de Raad van Bestuur
van het Concertgebouw N.V. zeide
o.a. verheugd te zijn over het feit, dat
het orkest door een Nederlandse di
rigent wordt geleid en dat Neder
landse musici de eerste lessenaars
bezetten. Een grote zorg blijft z.i. I
echter het dreigende gevaar van
geestelijke en lichamelijke overspan- j
ning van dirigenten en orkestleden
door de talrijke orkestdiensten.
Mr. de Jong Schouwenburg bood
tenslotte namens het bestuur een
kostbare oud-Italiaanse viool aan. I
Deze werd in 1754 gebouwd door de
meester-vioolbouwer Giovanni Bap-
tista Guadagnini uit Milaan. Een
der concertmeesters zal deze viool in
den vervolge bespelen.
In de pauze onderhield H.M. de
Koningin zich in de Spiegelzaal met
de bestuursleden van de Ned. Orkest
Stichting en het Concertgebouw N.V.
De beide concertmeesters Herman
Krebbers en Jan Bresser werden aan
de Koningin voorgesteld, dirigent
Haitink bood de eerste grammofoon
plaat aan van de Eerste Symfonie
van Mahler, gespeeld door het Con
certgebouworkest: de plaat draagt
een speciaal opschrift.
Hy mocht op het podium een
dankbaar gestemde hulde in ont
vangst nemen.
Het ware element
Tot besluit na de pauze Gustav
Mahlers typisch Oostenrijks ge
tinte „Eerste Symfonie".
Mahler en het Concertgebouwor
kest: in de periode van de Mengel-
bergcultus onverbrekelijk tezaam ver
bonden.
Het was alsof de „oude, hoewel niet
steeds ..goede" tijd inderdaad her
leefde met al die lang vertrouwde
Mahlerklanken in het oor: getuigend
van romantische natuurbeleving,
verknochtheid met het volkslied en
sfeerscheppend mysticisme.
Men mag over Mahler denken hóe
men wil: ondanks het aanleunen op
Schubert, en Bruckner, zijn er toch
zóveel originele verrassingen
Met als climax de bekende canon
„Frere Jacques, dormez vous?" en
de parodistische treurmars een
ware trouvaille in Mahlers tijd
gevolgd door de krampachtige en
verbeten verscheuringen van „een in
het diepste verwond hart". Mahlers*
hevig bewogen hart, waarin smart en
wanhoop heerste
Een geladen-expressief besluit van
een grootse avond. Ook al kan men
het betreuren dat hieraan geen so
listische medewerking werd verleend,
waardoor overigens het volle accent
op het bezield spelende orkest, dat
hier volkomen in z(jn ware element
was. kwam te liggen!
Een orkest, dat onder Haitinks het ambt van Bondspresident,
magistrale leiding voortgaat een I
glorieus voorbeeld voor andere orkes
ten te z(Jn!
Na de slotakkoorden van Mahler's
symfonie barstten de ovaties los:
zowel voor Hatink als de 105 orkest
leden. Talrijke bloemstukken werden
aangedragen.
Bob Verslraete naar Japan
De 41-jarige acteur Bob Ver
st raete. die in het afgelopen seizoen
by de toneelgroep Centrum speelde,
is van Schiphol naar Japan ver
trokken Hij maakt naar dit land
oen door de Unesco gesubsidieerde
studiereis van 6 maanden en wordt
a us begin april van het volgend jaar
cp Schiphol terugverwacht.
Tijdens de komende vrij uitgebrei
de reis door Japan gaat hij zich op
de hoogte stellen van de tradities
van het Japanse toneel en de In
vloed daarvan op het moderne Ja-
p.inse toneel.. Na zijn terugkomst
moet hij een uitvoerig rapport aan
de Unesco uitbrengen.
Duitse onderscheiding
voor Haanstra's Zoo
De korte film „Zoo" van Bert
Haanstra, een humoristische impres
sie uiit een dierentuin, die met de
z.g. „verborgen camera" is verfilmd
en die reeds in verscheidene landen
sterk de aandacht heeft getrokken,
heeft thans een belangrijke West-
duitse onderscheiding gekregen. De
film is namelijk he" predikaat „waar
devol" van de Filmbewertungsstelle
in Wiesbaden verleend.
De Filmbewertungsstelle te Wies-
baden is een semi-officiële Westduit-
se instelling, die aan korte en lange
speelfilms of documentaires van bij
zondere betekenis predikaten toekent:
„waardevol" of „bijzonder waarde
vol". Reeds verschillende Nederlandse
films hebben een dergelijk predikaat
verkregen.
De Amerikaanse schrijver en schil
der Ludwig Bemelmans is in zyn wo
ning in New York op 64-jarige leef
tijd overleden.
Tot het laatste toe was Bemelmans
actief bezig. Hij werkte aan een
nieuwe editie van zjjn beroemde serie
kinderboeken over „Madeline" en aan
een nieuw boek dat „The street
where the heart lies" zou heten. Het
zal in januari worden uitgegeven.
Bemelmans schreef in totaal 40
boeken.
Bemelmans werd geboren in Tirol.
Zijn vader was een Belgisch schilder.
Toen hij 16 jaar oud was —in 1914
kwam hij naar Amerika.
Elise Menagé Challa
- 74 -overleden
Te Amsterdam is in de ouderdom
van 74 jaar de zangeres Elise Menagé
Challa. weduwe van de acteur Louis
van Gasteren, overleden. Zjj heeft
haar echtgenoot slechts enkele maan
den overleefd. De uitvaart is in alle
stilte op Westcrveld geschied.
Elise Menagé Challa ontving voor
haar opleiding aan het Amsterdams
Conservatorium, dat toen onder lei-
el ing stond van Daniël de Lange.
Haar studie voltooide zij in Duits
land. waar zy enige tijd verbonden
is geweest aan de Hamburgse Opera.
Als kunstenares ontwikkelde zy zich
vooral in de concertsfeer. Zij was
een indrukwekkende soliste by uit
voeringen van belangrijke koorwer
ken. zong onder Willem Mengelberg
in composities van Mahler cn in Pa
rijs zelfs in werk van Schörberg. dat
toen nog als uiterst progressief gold.
Door ziekte moest zy in het midden
van de jaren dertig haar carrière
onderbreken. Bij haar rentrée in het
concertleven specialiseerde zij zich
als voordrachtkunstenares op volks
liederen, waarin zij met haar expres
siviteit en intelligentie buitengewone
dingen deed.
Wie haar in haar grote tijd ge
kend hebben behouden de herinne
ring aan een stralende persoonlijk
heid.
(Van onze correspondent in Bonn)
Voor de variatie is de opvol
ging van Adenauer weer eens
het onderwerp van gesprek in
Bonn. Aanleiding daartoe is een
artikel in de ..Politische Mei-
nung" van Erich Peter Neu
mann. christendemocratisch af
gevaardigde in de Bondsdag. In
dit artikel betoogt Neumann, dat
Adenauer rijn carrière moet af
sluiten door zich in de zomer van
1964 kandidaat te stellen voor
De huidige bekleder van dat ambt.
Krone, hetgeen de oude heer uit
Rhöndorf ook als Bondspresident
een groot deel van de macht zou la
ten.
Of dat allemaal zomaar zal lukken
is natuurlijk sterk de vraag. De uit
voerende secretaris van de CDU,
Dufhues, is in dit spel natuurlijk nog
een belangrijke figuur. Wel opvallend
is dat Dufhues juist het afgelopen
weekeinde in Karlsruhe heeft ge
zegd, dat het niet zeker is dat Erhard
als kanselier Adenauer opvolgt.
Daarover moet de partij nog uitvoe
rig beraadslagen zo verklaarde hij.
Enigszins tegen de stroom in zei de
christen-democratische fractie-voor
zitter, Von Brentano. dezer dagen,
dat het gepraat over Adenauers op
volging nu eens uit moet zijn. „Ik zal
niet bijdragen aan de miserabele en
Llibke. zou dan namzlijk mzt pon-' PilnUJta discussie over onze reep
sioen willen gaan. Volgens Neumann nngscnef aldus Von Brentano. die
In het openluchtmuseum te Arn
hem heeft een landelijke volkskunde
dag plaats gevonden, georganiseerd
door het beraad voor het Nederlandse nationaal en Internationaal Inneemt,
volksleven en het Nederlandse Volks- Dit hoge peil ls niet alleen een na-
Toespraken
Dracht en praal omgaven deze
grandioze, door H.M. de Konin
gin, talrijke ministers, ambassa
deurs en andere autoriteiten, bijge
woonde avond.
Vóór het podium één ware bloe
menzee.
Ovaties, toen het orkest In vier
groepen naar omlaag kwam en de
leden, met voor het eerst Herman
Krebbers aan de eerste lessenaar, hun
zetels innamen.
Het Wilhelmus klonk op, staande
aangehoord.
Hierop volgden de feesttoespraken,
ingeleid door dr. G. M. Greup. voor
zitter van de Ned. Orkeststichting
(beheerster van het orkest), die allen
welkom heette. Staatssecretaris mr.
Y. Scholten bracht zijn gelukwensen
namens de regering over. gewaagde
van de hoge plaats, die het orkest
kundig genootschap.
De kernvraag de men stelde was:
„Welke invloed ondergaat de volks
cultuur van de kunstenaar en anders
om?"
Deze vraag werd eerst beantwoord
door mevr. prof. dr. H. VVagenaar
Nolthenius, die een charmant muzi
kaal antwoord gaf. door opnamen op
een bandrecorder te laten horen en
door zelf met oen duidelijke stem en
kele aria's en liederen te zingen.
„Er is altijd een wederzijdse beïn
vloeding van volksmuziek en vakmu-
ziek geweest", zei mevr. Wagenaar
Nolthenius. „Men treft in liederen
bundels uit de He en 18e eeuw opera-
overblyfselen van Mozart oa. aan.
In Venetië en Napels constateert men
een binnendringen van operawijsjes
in het volkslied en in Duitsland was
het eveneens het geval. Het zeer oude
en vaak authentieke volkslied is voor
grote kunstenaars aanleiding geweest
het geheel of gedeeltelijk op te
nemen in hun werken.
Tenslotte wees zij op de Napoli-
taanse schat van volksmelodieën die
in eigen gebied haar waarde hebben
behouden, maar elders in Europa zijn
gedegradeerd tot café-muziek.
Prof. dr. H. van der Waai, (Leiden)
die een uitstekende inleiding hield
over dg doorwerking van volkscultuur
in de hogere kunst, zei dat omstreeks
1908. toen de hogere kunst de Renais-
tionaal. maar ook een landsbelang.
Hij hoopte, dat het orkest de grote
internationale reputatie in de toe
komst zal behouden en opvoeren,
door het aantrekken van de best be
schikbare krachten.
Hierop maakte hij de hiernaast
vermelde Koninklijke onderscheidin
gen bekend.
Roemeens bezoek aan
Indonesië
De Roemeense president Gheroghe
Gheorghiudej en de premier Ion
Gheroghe zijn gisteren in Djakarta
gearriveerd voor een bezoek van twee
weken aan Indonesië.
President Soekarno zei in een rede
ter begroeting van de gasten dat
zou Adenauer dan tot de zomer van
1964 kanselier moeten blijven. Zijn
plaats zou moeten worden ingenomen
door een inmiddels aangewezen en
„klaargestoomde" opvolger. Niet door
minister van Economische Zaken
Erhard. „Deze geniale man kunnen
wij als leider der economie niet mis
sen", aldus Neumann.
Er zou weinig reden zijn zich op te
winden over de woorden van de heer
Neumann, indien deze een wille
keurig Bondsdaglid was. Maar de 50-
jarige Neumann is meer dan dat. Hij
is de oprichter en directeur van het
Allensbacher instituut voor opinie
onderzoek en als zodanig is hij één
van de belangrijkste raadslieden van
Adenauers partij wat betreft de
openbare mening.
De socialisten weten zelfs dat Neu
mann in diep geheim allang een on
derzoek instelde naar de vraag: welk
percentage van de kiezers zal een
kandidatuur van Adenauer voor het
Bondspresidentschap steunen? Het
antwoord zou hebben geluid: 76 pro
cent. Geïnspireerd door Adenauer
zelf zou Neumann hierop zijn opvol
gingsplan hebben gepubliceerd.
Dit alles lilkt zeer waarschijnlijk.
Allang is bekend dat Adenauer er
niet voor voelt in 1963 als kanselier
af te treden, zoals bij de kabinets
formatie met de liberale coalitie
partners was afgesproken. Zonder
meer kan de dan 87-Jarige evenwel
niet aanblijven en het is daarom
voor de hand liggend dat Adenauer
naar mogelijkheden zoekt om tot
1964 als kanselier aan te blijven.
Neumanns voorstel klopt dan pre
cies. De lacune van de kanseliers
opvolger zou Adenauer wellicht we
ten te vullen met zijn stroman
vond dat men uit respect voor Ade
nauers levenswerk over zijn aftreden
moest zwijgen.
Advertentie
KONINKLIJKE
ONDERSCHEIDINGEN
Bij K.b. zijn benoemd tot f
Officier in de orde van Oran- J
je Nassau mr. J. W. de JongJ
Schouwenburg, voorzitter ban f
de Raad van bestuur van het f
Concertgebouw NV in Am- J
sterdam, te Aerdenhout en de J
heer P. C. Heuwekemeijer, di- J
recteur van de Ned. Orkest- f
stichting tot beheer van het f
Concertgebouworkest te Am-
sterdam, wonende aldaar; en
tot ridder in de Orde van
Oranje Nassau: mej. L. M. C.
Wijngaarden, violiste bij het
Concertgebouworkest te Am-
sterdam, wonende aldaar. J
De onderscheidingen wer- J
i den hin gisteravond uitge-
reikt ter gelegenheid van het i
jubileumconcert in het Con- J
reiki
i jubii
t cert[
4 door
certgebouw te Amsterdam
door staatssecretaris mr. Y.
Scholten.
In heel Portugal z(jn vlugschrif
ten verspreid van de „Patriottische
raad" waarin aangespoord wordt tot
„georganiseerde antl-fasclstlsche actie"
Bidden in plaats
van slopen
De Indiase pacifist Tafeswar Zoet-
sji heeft gisteren meegedeeld, dat hy
zijn plan om de Berlijnse Muur van
daag. de geboortedag van Gandhi,
mei een hamer te gaan slopen, heeft
opgegeven. Hij is nu voornemens elk
weekeinde bü de Muur gebedsbijeen
komsten te doen houden.
De Westberlijnse autoriteiten had
den eerder gisteren verklaard, dat
zy Zoetsji zouden tegenhouden, wan
neer hy naar de Muur aan de zone-
grens zou gaan.
Advertentie
Vier middelen in één lebiet werken krachtiger
zonder de maag van streek te maken I
Vier beroemde geneesmiddelen
ondersteunen elkaar en werken
daardoor bijzonder krachtig. Eén
der middelen dient om de maag te
beschermen. Chefarine „4" doet
werkelijk wonderen!
Glutn buis)* 20 Ublsttsn f 0.80
Hndigs siripverpitting 40 Ublslitn f 1.50
Voordiiigs Kaoon 100 tsblittin f 3.50
Haitink erelid
Van Mahler Gesellschaft
Prof. dr. Erwin Ratz. president van
het Internationale Mahler Gesell
schaft. heeft gistermiddag in het
Concertgebouw te Amsterdam het
erelidmaatschap van genoemde ver
eniging verleend aan Bernard Hai
tink Prof. Ratz herinnerde aan de
nu bjjna 60-jarige nauwe verbinding
tussen Gustav Mahler en het Con
certgebouw Orkest, dat hij „hét"
Mahlerorkest noemde. Hy zwaaide
lof toe aan de huidige dirigent die
door uitvoeringen van de Eerste,
Vierde en Vijfde Symfonie en van
„Das Lied von der Erde" reeds ge
toond heeft de capaciteiten te bezit
ten om de grote Mahlertraditie van
Amsterdam voort te zetten. Hy sprak
dp hoop uit dat Bernard Haitink in
de toekomst zijn belangstelling ook
op de minder bekende werken van
Mahler, met name de Zesde. Zeven
de. Achtste en Negende Symfonie zal
richten. Bij deze gelegenheid bood
prof. Ratz de heer Haitink de par
tituur van de Zevende Symfonie aan,
die als eerste deel van de nieuwe
kritische uitgave van Mahlers werken
is verschenen.
systeem om ieder personeelslid een
„vandaag geheel Indonesië vrU is van
het Nederlandse kolonialisme". Hy
dankte de bezoekers voor hun aan
houdende steun in tie worsteling ter
bevryding van Westeiyk Nieuw-
Guinea.
Voorop gesteld: u bent er toch óók tegen
Tegen die onplezierige (en onzindelijke)
handdoek voor algemeen gebruik?
Goed dan. Een ander systeem! En dan
liefst een systeem dat niet kostbaar is.
Eigenlek: het beste èn het goedkoopste.
Het is er. Hier ziet u het.
De centrale Kongolese regering ,op te volgen. Volgens een woordvoer-
heeft de noodtoestand afgekondigd der van de VN zyn de opstandelin-
sance-basis prijs gaf. allerlei criteria jn Zuid-Kasai. nadat daar een deel gen in de minderheid. Radio-Bak-
uit diverse primitieve gebieden be- van de gendarmerie dat op de hand wangu zou nog in handen zyn van
vruchtend konóen inwerken op de van „koning" Albert Kalondji is. in de troepen die trouw zyn aan Leo-
ho; ere kunst. 'opstand gekomen was tegen de an- poldstad.
Men moet enerzijds duidelijk ver- dere rendarn.es die hel bewind In I Volgens
sch.1 maken tussen de z«. popu- Leopoldstad trouw zijn.
laire" kunst die vaak niet veel an
ders is dan een technisch onbedreven
nabootsine van hogere voorbeelden,
en anderzyds de eigeniyke „volks
kunst". waarin het waardegevoel is
bewaard. „Nu sinds eeuwen de kun-
betrouwbare kringen in
LeoptTldstad zyn nationale Kongolese
troepen per vliegtuig naar Loeloea-
Het is niet bekend welke rol Ka- burg overgebracht, het garnizoen dat
londii zelf bij de revolte speelt. Hy
ontsnapte onlangs uit een gevange
nis in de omgeving van Leopoldstad.
waar hy was opgesloten nadat een
oewaara. ..iiu Miiua uc - w -
stenaars niet meer principieel afwy- einde was gemaakt aan de staat die
zend behoeven te staan tegenover de h|Mn Znld-Kasal^jiad uitgeroepen.
producenten van volkscultuur, wordt
De centrale Kongolese regering
het voortbestaan van de volkskunst heeft alle gendarmes in Zuid-Kasai
dagelijks meer bedreigd" aldus prof. gelast alleen bevelen van de buiten-
Van de Waal. I gewone staatscommissans K" igologo
In deze handige wandautomaat bevinden
zich 500 verse, frisse, papieren handdoe
ken van speciale kwaliteit: sterk absor
berend, niet-vezelend, prettig van greep.
Handen vlug droog. Personeel tevreden
met goede voorziening en u: hebt het
systeem gekozen dat volgens nauwkeu
rige berekeningen de beste en voorde
ligste oplossing is voor een lastig pro
bleem.
Informeer eens bjj:
HANDEL MIJ „EC0N0MATICn N.V.
Prinsengracht 7*7 Amsterdam tel. t\2206
postbus lOSê
Van onze t.v.-medewerker)
Het mag als bekend worden beschouwd, dat de omroepvereni
gingen. de een vroeger de ander later, zich zijn gaan bezighouden
met het luister- en kijkonderzoek. Kostbare jaren van experimen
teermogelijkheden waren weliswaar voorbij, maar anders dan in de
ons omringende landen en vooral ook in Amerika, ontbrak hier de
drang om uitputtend op de hoogte te raken van de kijkgewoonten
en de reacties van de kijkers op het gebodene, omdat commerciële
motieven daartoe niet drongen. Met andere woorden: het reclame-
element in de t.v. dwingt de producent uit zelfbehoud na te gaan
hoe zijn publiek reageert en is samengesteld, op straffe zijn om
roepbedrijf naar de kelder te doen gaan. Hier te lande ontbrak die
prikkel tot zelfbehoud.
het dichtst by Zuid-Kasai is gelegen.
Intussen heeft de voornaamste ver
tegenwoordiger van de VN in Kon
go. Gardiner, een verzoek van Ka
londji van de hand gewezen om voor
hem by de centrale regering tussen
beide te komen. Gardiner liet weten,
dat Kalondji -elf maar contact met lem, tydens een gemengde Jordaans-
de regering in Leopoldstad moest op- Israëlisch» bijeenkomst van de wa-
Jordanië betuigt
spijt aan Israël
Jordanië heeft gisteren in Jeruza-
penstilstandcommisie, spijt betuigd I was veroorzaakt.
Nadat de kleine VPRO op eigen
houtje lets in deze richting had on
dernomen. hebben de grote vier
ieder voor zioh een begin met het
onderzoek gemaakt.
De NTS wilde niet achterblyven.
want één der trekken van dit ge
splitste optrekken naar meer ken
nis, is dat men de ander niet delen
laat in de uitkomsten van zyn on
derzoek.
Wel zyn de componenten verenigd
in een werkgroep, waarin de in him
dienst getreden sociologen zitting
hebben en deze werkgroep nu heeft,
zoals NTS-voorzitter Schüttenhelm
ons mededeelde, een rapport opge
steld met aanbevelingen voor ge-
me ensoh appel ijke onderzoekingen op
deelterreinen, waarop vóór het eind
van het jaar door het NTS-bestuur
beslissingen zullen worden genomen
Resultaten van
tlrs. Dubbelboer
Intussen heeft met name de heer
J. Dubbelboer, drs. sociologie, voor
zyn werkgever de A.V.R.O.. niet stil
en verontschuldigingen aangeboden
over de dood van een Israëlische
grenswacht.
Israël had eerst reeds de Jordaan
se verklaring verworpen, dat het
schietincident waarby de grenswacht
om het leven kwam. door Israëliërs
gezeten en over de resultaten daar
van deed hy ons enige mededelin
gen.
Het was deze socioloog gebleken,
dat de verlenging van het weekeinde
a.s gevolg van de vrye zaterdag ver
schuivingen in de programniawaar-
dering had opgeleverd, die te be
langrijk waren om over het hoofd te
worden gezien Destyd6 zette men
zich op de zaterdagavond na een
vrye middag al enigermate uitge
rust voor zyn toestel, maar de vry-
dagavond draagt een ander karak
ter Men is dan (nog) niet uitge
rust. maar in blyde verwachting van
dc vrijheid, die in het verschiet ligt.
Dit gevoel nu blykt met zich mee te
nomen de wens om plezierig, maar
bepaald niet te zwaartillend of te
uitbundig te worden geamuseerd.
De stemming van blyrie verwach
ting dient weerslag te vinden in het
t.v.-programma, maar het dient niet
verstoord te worden door teveel in
spanning. De zaterdagavond is een
gewone gezinsavond en de t.v. dient
met dat typisch Inheemse karakter
rekening te houden. De zondag
avond blijkt meer nog dan vroeger
te worden ondergaan als een avond,
waarop men terdege bekomen van
de vermoeienissen van de afgesloten
u-rku. ek het vooruitzicht cm de
Nolgende dag weer aan het werk te
moeten als een last ondervindt, een
somber vooruitzieht.
In de samenstelling van het zon
dagavond t.v.-programma is men er
nu op uit dat onlustgevoel (dat ze-
kei niet een ieder bekruipt) zoveel
mogelyk terug te dringen. Met deze
faetoren nu is in de samenstelling
van het winterprogramma van de
A.V.R.O. rekening gehouden.
Het is te verwachten, dat de an
dere omroepen zich mede hiernaar
in het vervolg zullen gaan richten.
Want al wisselt men gegevens niet
uit, men houdt elkaar wel terdege in
de gaten.
Geen verslaving
Bij een vluchtige blik op de in de
AVRO-villa hangende grafieken, is
ons één ding duidelijk opgevallen.
Uit de evenwydigheid. die de kyk-
dichtheidscurve vertoonde met de
beoordeling der programma's, zijn
vij geneigd het selectievermogen
van de Nederlandse kyker hoog aan
te slaan. Er ls geen verslaving, die
de mensen aan het toestel doet kle
ven. Men kykt. omdat het program
ma wordt gewaardeerd. De percen
tages van de gunstige beoordelingen
k<oppen opvallend met die van de
kijkdichtheid. een verschijnsel,
waarop hy ons weten nooit de aan
dacht is gevestigd. Smaken verschil
len. maar minder dan men veelal
aanneemt.
Nieuws van de
V.P.R.O.
Wat de VPRO betreft kunnen wy
mededelen, dat de serie „Onder
vuur" versterkt zal terugkeren en
wel, omdat twee studenten vervan-
pen zullen worden door volledig vol
wassen gesprekspartners.
Verder staan vier dramatische
produkties (dat is ongeveer 10% van
het nagelaten werk) van wijlen de
Deense verzetspred kant Kaj Munk
op het repertoire. Na elke uitzending
zal een forum onder leiding van
prof Van Hol'k de aan de orde ge
stelde problematiek onder de loep
nemen. Tenslotte zullen een viertal
Kronkels" even zovele uitzendingen
besluiten.
Met ingang van vrydag a.s zal in
het radioprogramma m de na-avond
een reeks gesprekken beginnen over
de t.v. onder de titel „Verre-kyk^n".
Normal.ter is de televisie-uitzending
dan afgelopen en daarvan denken ce
gesprekspartners drs. Van Nieuwen-
huyzen en drs. Van Houte mede ge
bruik te maken door van tijd tot
tijd „heet van de naald" het zo
juist afgelopen t.v.-programma d or
enkele critici op de korrel f» 1,
I nemen.
