ïerkenbare portretkunst van Ie schilder Jean Paul Vroom kunst kalei öoscQQp Ongekend vurige ovaties voor de sopraan RENATE TEBALDI De smaak van honing vol van bitterheid Films van deze iveelt ht Leiden Vele figuren uit de theaterwereld Teleurstelling over een te kort optreden INTERESSANTE EXPOSITIE IN LAKENHAL GRAND GALA DU DISQUE AMSTERDAM joy ^gericht 1 maart 1860 Zaterdag 29 september 1962 Derde blad no. 30769 ■n-1 Bewogen spel Advertentie (Van onze Kunstredactie) P EN expositie van geheel apart karakter siert sinds gisteravond L waar zij onder grote belangstelling voor het eerst bezichtigd kon worden, enige zalen van het museum De Lakenhal: na- yijk die van schilderijen en grafisch werk van de thans 40-jarige hsterdamse kunstenaar Jean Paul Vroom. Nadat deze zich als graficus reeds een internationale naam ver- irven had. is Vroom zich in de laatste jaren gaan toeleggen op schilderkunstvoornamelijk portretten van persoonlijkheden uit e theater- en modewereld: levensgrote schilderijen, welke door i onmiddellijke herkenbaarheid zulks in tegenstelling tot het \e non-figuratieve, dat tegenwoordig aan de markt komt de \dacht trekken. ean Paul Vroom doet bewust aan de huidige non-figuratieve de niet mee. integendeel, hij streeft naar een rake gelijkenis en slaagt daarin testal op een voortreffelijke wijze. JDaarvan zijn op deze tentoonstelling voorbeelden te over. Technisch heeft hij zich. mede als gevolg van het feit, dat hem speciaal de grafiek boeide, een uitnemende ondergrond weten te verwerven. Het is zeker, dat men zich bij hem niet hoeft af te vragen: „Wie stelt dat nu eigenlijk voor?" Nee: er zyn hier geen problemen te overwin nen. iedereen kan begrijpen wat hij schildert en dat zal voor talrijke kunstminnenden een ware verade ming betekenen! roeten uit! Élen ziet ze ten voeten uit: een to van Eyck, haar conterfeit- f krijgt een plaats in de Kon. louwburg te Den Haag Hen- pe Davids. Conny Stuart, de „mo rning" Ferry Offerman. de danser s van Manen (tekening), de dan- 5 Alexandra Radius, de criticus Willem Hofstra., de modellen liia, Monique en Yvette en vele eren. F.n het zal ook voor de betrokkenen zelf een genoegen inhouden, nu eens niet in gedefigureerde vorm afge beeld te zyn. Een- of meer stappen terug in de schilderkundige ontwikkeling? De extreem-progessieven zullen er misschien hun schouders over opha len. De anderen weten eindelijk weer eens, waar zij aan toe zijn- Sublieme grafiek Het grafisch werk van Vroom be zit sublieme kwaliteiten. Wat al boeken heeft hy ge ïllustreerd! Zijn burijn-gravures en etsen to nen een weinig voorkomend meester schap: zowel artistiek gezien als wat de technische beheersing betreft. Wij denken hierbij speciaal aan de serie, welke hij bij Oscar Wilde's ..Salome" vervaardigde. De hoeveel heid bibliofiele werken is zeer groot: zij getuigt van scheppingskracht, fantasie en een groot ambachtelijk kunnen. In hoge mate interessant is het daarbij, aan de hand van diverse sta ten het verloop van het grafisch pro ces te volgen. Men wordt er zich ter dege van bewust, hoe oneindig veel moeizame arbeid aan dit alles ver bonden is. Levensloop Tenslotte nog enige bijzonderhe den over Jean Paul Vroom: hij ontving zijn opleiding aan de Haagse Academie (Schrofer, Citroen. Schroder). In 1940 bestudeerde hij in Endegeest de artistieke werkzaam heden van geesteszieken. Reeds in 1941 volgden tentoonstellingen in Den Haag en Amsterdam, later gevolgd door vele andere, o.a. Parijs, waar hij tijdens de oorlog o.a. valse documen ten vervaardigde voor de „onder grondse".. Zijn „vroegrijpheid" is indertyd reeds herhaaldelijk gesignaleerd, men sprak van „een onbetwistbare per soonlijkheid". In 1944 ontstond zijn eerste biblio fiele werk, namelijk acht kopergra vures bü Les Cenci van Stendhal, gevolgd door gravures by „Monu ments", „Trois contes cruels", „Les revenants futurs", „De blinde zwem mers" (in samenwerking met Bert Schierbeek), „La doulou", „Fleur de Colchique" en „La campgne romai- ne". Alle hierbij vervaardigde gravures zyn op deze expositie, van een be langwekkend kunstenaar, die ook theaterdécors ontwerpt, te zien. Men zal er goed aan doen, van zijn werk. ondanks enkele kitch-elemen- ten, kennis te nemen! H. STUDIO De serie neo-realisti- sche films uit Engeland die regisseur Tony Richardson een jaar of vier geleden met Osborne's opzienbarende „Look back in anger" begon, beleeft met „A taste of honey" (De smaak van honing) zonder twijfel een nieuw hoogtepunt. De film. gemaakt naar het toneelstuk van de nu 23-jarige Shelagh Delanev, die samen met Richardson het scenario schreef, werkt op zeer delicate wijze en met eenvoudige middelen een niet alle daags gegeven uit. „De smaak van honing" speelt zich af in een sloppenbuurt in Manchester waar het meisje Jo het filmdebuut van Rita Tushingham die met haar expressieve gezichtje prachtig in deze rol past en haar moeder (Helen» van huis naar huis trekken omdat zij niet in staat zyn de huur te be talen. Helen is een vrouw met weinig geestelijke diepgang, ongeïnteresseerd in het doen en laten van haar schoolgaande dochter, die meer een blok aan haar been is. Zij brengt haar tijd voornameiyk door in lokaliteiten met volledige vergun ning en „walst" van vriend tot vriend. De onverschilligheid en har teloosheid tussen die twee groeien met de dag. Tenslotte verlaat Helen het morsige onderkomen om haar nieuwe playboy" te volgen en laat haar dochter een wat vereen zaamd meisje aan haar lot over Hoever zy bij het afscheid wel uit elkaar staan, wordt niet uitgebeeld door een vulgaire scène, maar door de manier waarop het meisje haar moeder aanspreekt. Het begrip „moe der" heeft voor Jo afgedaan, zy zegt alleen maar ..Goodbye. Helen". Jo gaat niet naar school terug, zy betrekt andere kamers en komt in contact met Geoffrey, een homo seksuele jongen, die bij haar komt wonen en op zijn eigen, liefderijke wijze met haar optrekt. Een merk waardige situatie, die door de decente wijze van verfilming en het scenario nergens onaanvaardbaar of triviaal is. Tot haar verbazing merkt Jo na enige tyd dat haar vluchtige ver houding met een zeeman enkele maanden daarvoor niet zonder gevolgen is gebleven. Geoffrey ver zorgt haar zo goed hij kan en tracht haar te laten berusten in het moe derschap, waarop zij geen prys stelt. Dan verschynt Helen wederom ten tonele Men ziet, Richardson heeft bepaald geen alledaagse situaties als basis voor zijn film genomen. Dat leidt er dan ook toe dat het geheel een wat irreële indruk achterlaat, zonder dat men nu kan zeggen dat het ge geven zó buitensporig gezocht is. Maar of dat „irreële" in Richard- sons bedoeling lag toen hij zijn „flight-from-make-believe" stukken begon Het camerawerk van Richardson is niet virtuoos, niet haarscherp obser verend en toch „mist" hij niets. Het past zich goed aan bij de dialoog, die zelden fel en indringend is maar briljant de sfeer en plaats van han deling weergeeft. Het spel is vooral van Rita Tushingham van by- zondere klasse. Voor hef tere Baby-huidje „Het zoete leven van graaf Bobby" O Dwaze geschiedenis TRIANON. Peter Alexander verkleed als strip-tease danseres en Bill Ramsey als een zingende inspec teur van de geheime dienst aan boord van een luxe jacht op zoek naar verdovende middelen en om ringd door een aantal beeldschone meisjes. Dat moet wel een komische film zyn. De titel alleen zegt trou wens al genoeg: „Het zoete leven van graaf Bobby". Het gaat hier om een stel privé-detectives. voortdurend in allerlei dwaze situaties verzeild ra kend en profiterend van al het heer lijks. dat het leven aan sommigen te bieden heeft. Bovendien is er tussen al deze opwindende bedryven door nog tyd voor een liedje. Geza von Cziffra heeft deze travesti-geschiede- nis, in kleur, op het witte doek gezet. Met veel succes overigens! In motregen en mist hadden zij gewacht bij de artistenuitgang; Amsterdammers, die Renata Tebaldi nog eens wilden zien va haar optreden in het Concertgebouw, als belangrijkste gastsoliste ter gelegen heid van het Grand Gala dn di.se/ue classique. Omstuwd werd zij door de juichende Amsterdammers en het waren er nog velen, die begei-ig de handen uitstrekten naar foto's van Renata, die door .vleugeladjudanten" werd uitgeleid. Die foto's zullen een lang bewaarde herinnering blijven aan een grootse avond, die een ongekend enthousiasme heeft te zien gegeven. Er was een minutenlang applaus, bis-geroep en stampen op de vloeren zelfs, om Renata Tebaldi 'n toegift af te dwingen, nadat zij onder ademloze stilte de laatste tonen van het Ave Maria van Verdi had doen verklinken, begeleid door het Residentie-Orkest, aangevoerd door haar landgenoot, de gastdingent Arturo Basile. Men bedelde om een toegift: drie maal kwam Renate terug, wuivend, lachend, geroerd, maar zwijgend Want zingen deed zij niet meer. Het was de eerste maal dat zy op een Nederlands podium zong omdat haar dubbelcngagement in Milaan bij het Scala en bij het Metropolian in New York haar teveel bond maar hopelijk zal het applaus van de koele Nederlanders haar hebben doen begrijpen, hoe geliefd zij dan toch bij het publiek is en niet al leen een uitverkorene van de jury CARO VAN EYCK 31 In het bijzonder ook de portretten u n zijn vrouw, zijn zoontje (heer- It eigenwijs in zijn kinderlijke zelf- Jwustheid!) vallen op door de liefde tlle behandeling. De schilderijen n in smaakvolle kleuren gevat, le- ndig en natuurlijk van opzet. Het schilderen van portretten is en zeer speciale kunst, doch wij ge ven dat Jean Paul Vroom, die in it opzicht geleerd heeft van een eester in dit genre als Sierk Schro- er,'het hierin ver gebracht heeft. I staan de resultaten van zijn werk- lamheid niet steeds op gelyke hoog- Sommige doen naar ons gevoel h og te slap en te vlak, aan te zeer fgestemd op uiterlyk effect. Advertentie Ned. Kamerorkest in komend seizoen Evenals in het vorige seizoen zal et Nederlands Kamerorkest ook tij das het seizoen 1962/1963 vier con- trten in een reeks van vijf abon- lementsconcerten geven in Den laag, Amsterdam en Rotterdam, 'oor het vijfde concert werden de Virtuosi di Roma" uitgenodigd, die Oder leiding van Renato Fasano en programma van Italiaanse com- ositics zullen uitvoeren en wel op 6 november in Den Haag. 17 no- ember te Amsterdam en 18 novem- ler te Rotterdam. Drie concerten van het Nederlands Kamerorkest tullen onder leiding staan van Szy- »n Goldberg. Het laatste concert I gedirigeerd worden door Willem »n Otterloo. Aan het eerste programma <5 ok tober Den Haag. 6 oktober Amster- m en 7 oktober Rotterdam) zul- n Hans Henkemans en Szymon "O'dberg als solisten medewerken, tom het tweede programma (19 en oktober te Den Haag. 27 oktober K- Amsterdam, 28 oktober te Rotter dam) werkt mede de Amerikaanse r r Dé KOLEN- RADIATOR hmrn met de Ij—- 12 unieke p5§ eigen- Ügg PELGRIM, óók voor oliehaarden bas Kieth Engen. verbonden aan de Bayerische Staatsoper te München. Op het derde programma (20 en 21 december Den Haag. 22 december Amsterdam, 23 december Rotter dam) staat o.m. het optreden ver meld van de jonge Chinese pianist Fou Ts'ongi die getrouwd is met de dochter van Jehudi Menuhin en thans gevestigd te Londen. Hy zal een pianoconcert van Mozart spe len Op de laatste concerten '14 en 15 maart Den Haag, 16 maart Am sterdam en 17 maart Rotterdam) treden als solisten op de Amerikaan se pianist Claude Frank en Phia Berghout. In de eerste helft van het seizoen zal het orkest optreden in verschalende steden van ons land. Begin januari 1963 zal het Neder lands Kamerorkest naar de VS ver trekken voor zijn tweede tournee van 7 weken. Er staan o.m. drie con certen in New York op het program ma. Ook Boston en Washington zul len worden bezocht. In april 1963 zal het orkest de zevende Italiaan se tournee maken. van de commissie collectieve gram mofoonplaten campagne (CCCC), die haar een Edison had toegekend voor haar operazang, zoals ook aan Albert dc Klerk. „Componist en or ganist voor klein orgel", Isaac Stern, Sviatoslav Richter, Gerard Souzay, Karl Böhm en prof. Wilhelm Ehmann. Populair Renata Tebaldi zong hier nooit eerdeiHet feit, dat zy zo populair bleek te zyn, zal de CCGC tot gro te vreugde hebben gestemd, want het bewees de enorme invloed op de mu zikale smaak, die de grammofoon- plant blykt te hebben, want alleen daarvan kent men Tebaldi hier. Ernst werd het pas met het viool concert in D van Tsjaikowski en Christan Ferras als solist, wiens ver tolking feilloos was en ver boven de noten uit leefde. Uitreiking Ellisons Manus Willemse, lid van de jury, heeft het juryrapport voorgelezen. Daarna volgde de officiële uitreiking van de Edisons door mr. R. van den Bergh. wethouder voor Kunstzaken der gemeente Amsterdam. Albert de Klerk en prof. Ehmann waren er persoonlijk, de andere Edisons bronzen beeldjes van Pieter d'Hont werden door vertegenwoordigers van di uitverkorenen in ontvangst genomen. Werd voor de pauze het beeld van de grote zaai van het Concert gebouw deels beheerst door Willem van Otterloo. Na de pauze boeide de beroemde Italiaanse dirigent Ar turo Basile orkest en aanzwezigen door de felle gelatenheid waarmee hy de ouverture „Forza del Destiono" van Verdi tot klinken deed bren gen. Hy boeide de zaal, doch raak te vergeten toen Renata Tebaldi haar „Un bel di vedremo" van Puccini deed klinken, gevolgd door het inni ge „Mia madre aveva una povera ancella" van Verdi, welke twee aria's werden gescheiden door een Inter mezzo uit Puccini's Manon-lescaut. Het slot was het Ave Maria van Verdi. waarop de ovatie losbarstte, die wij hierboven hebben beschreven. Een pauze in die ovatie was dan de uitreiking van haar Edison door mr. van den Bergh. Onze muziekredacteur tekent hier- by aan: Wanneer men fhet te veel illusies ergens heen gaat, loopt 't in twee van de drie gevallen op een teleur- Alles tie lucht in (Norman Wisdom) CASINO Bijna twee Jaar gele den draaide deze film in een ander theater te dezer ;tede en het was toen al te voorzierf, dat dit staal van super-kolder nog wel eens zou terug komen. En zo kan men deze Engelse nar par excellence thans bewonderen in de bioscoop aan de Hogewoerd. Het letterlijke hoogtepunt wordt be reikt als Wisdom, in de rol van Davy Cooper, wraak neemt op de eigenaar van een textielfabriek door hem per- soonlyk het gehele naargeestige stad je, waarvan zij zowel bezitter als bur gemeester is. in de lucht te laten vlie gen. Dit is gooi- en smijtwerk in de alles overtreffende trap! Voordat het zover komt heeft Davy Cooper al een bewogen loopbaan achter de rug: spnngstofdeskundige, brandkastkra- ker, chef-operateur in een ziekenhuis, gewoon gevangene en dan een nieu we carrière met de meest dwaze to nelen. Als het allemaal grapjassery zonder meer was, zou men er mis schien gauw genoeg van krijgen en een film als deze nauwelyks uitzitten omdat net „teveel van het goede" zou zyn. Maar Norman Wisdoms suc ces is voor een groot deel te danken aan het feit, dat al die nonsens tel kens weer hier en daar aan de dood gewone werkelijkheid raakt. De En gelsen verstaan de nobele kunst tus sen alle zotterny ook spotterny ten beste te geven en dan in het bijzon der spot met bepaalde achterlijke toe standen, die nodig aan verandering en verbetering toe zyn. Zodat ieder een lachen kan: zowel degenen wie het alleen om Normans dwaasheid- zonder-meer te doen is als zij, die vooral de satire weten te waarderen! Doorbraak Rita Tushingham (als Jo) en Murray Meivin (als Geoffrey) in ,De smaak van honing drink Joy, gezond en razend lekker! /ï*2 stelling uit. Zo is het ons vergaan tijdens het optreden van de be roemde sopraan Renata Tebaldi met Maria Callas en Joan Sutherland be horend tot de „grote drie". Haar optreden is te kort geweest voor het bepalen van een gefun deerd oordeel, waarbij de teleurstel ling over het uitblijven van een toe gift hevig is geweest. De door haar gezongen aria's van Puccini en Verdi deden kennis ma ken met een uitzonderlijk fraaie stem en een voorname, doch meren deels koele en onbewogen voordracht waarbij opviel, dat hel forte, speci aal bi| de Puccini-inzet, onwellui dend hard klonk. Hoe-.vel Renata Tebaldi zich vanzelfsprekend een zangi res van bijzonder groot for maat betoonde, wier mezza voce en in Verdi bewonderenswaardig volgehouden pianissimi getuigden van een unieke beheersing der adem- techniek, kunen wy toch niet verhelen, dat onze hooggestemde verwachtingen slechts gcHeeltelyk in vervulling zijn gegaan. MARIONETTENTHEATER BRUGMAN 40 JAAR Het Nederlands Marionettentheater Bert Brugman bestaat 40 jaar. Ter gelegenheid hiervan worden Brug man en zijn medewerkers op vry- dag 12 oktober a s. in de Singerzaal te Laren gehuldigd, na afloop van een jubileumvoorstelling van George Gershwin's opera „Porgy and Bess", dat op die avond by het marionet tentheater in première gaat. Zij is door Arturo Basile en het Residentie-Orkest, dat zich in het opera-genre verrassend superieur be toonde getuige ook de vervoeren de reproduktie van de ouverture „La Forza del Destino" subliem be geleid. Alle pompe en schittering, waar mee haar entree was omgeven ten spyt, moeten wij helaas getuigen, dat wij ons meer van dit optreden hadden voorgesteld en niet, als tal loos veel anderen zulk een ongewoon ongebreideld enthousiasme voor haar zang hebben kunnen opbrengen. Voer een rasechte operadirigent als Arturo Basile echter onze op rechte hulde, voor de wijze waarmee hij het R.O. heeft bezield en aange vuurd! Oorlogsgeweld Goede zaken... Een inboorlingenstam in het bin nenland van het Australische Queensland had een handelsdelegatie naar de bewoonde wereld gezonden om duizend krokodillenhuiden te ver kopen. Deze bracht, behalve vyfdui- zend Australische ponden, elf fietsen, negen transistorradiotoestellen en veertig tweedehands autobanken mee naar huis. Op de vraag wat hy met deze laatste dacht te doen antwoord de de leider van de groep: „Het lykt i me machtig om op een autobank by het vuur te zitten luisteren naar I muziek". LIDO „Niemand van ons is Normandië doorgelopen, wij kropen er door. Wij proefden de modder van alle stinkende nesten. Niet Berlijn, maar de volgende heg. de volgende stelling was ons doel". Dit is de uit spraak van een van die Amerikaan se soldaten, die het „klaarspeelden". Van een van de jongens, die onder het. moordend Duitse vuur uit de in- vasieboten het Franse strand opren den. Van een van de jongens met het ijzersterke moreel, die het pelo tonslied aanhieven ook al sneuvelden hun kameraden. De film „Doorbraak" laat het al lemaal nog eens haarscherp zien. zien Hoe het begon in het Ameri kaanse opleidingskamp en hoe het eindigde. Vaak met gat in de helm of op een brancard. De jongens echter, die het vol brachten en overbleven leverden vol doende verhalen voor tientallen D- day-films. waarmee het publiek zich nu achttien jaar na de oorlog mee kan vermaken. „Doorbraak" ls niet beter en niet slechter dan de meeste Invasiefilms. Het is de bekende, wat eenzijdige gekleurde weergave van het ver schrikkelijke oorlogsgebeuren. Tarzan en Tanya Dierenbescherming REX Het gigantische torso van oermens Tarzan is byna niet meer weg te denken uit de jungle. Lianen, roofdieren en niet te vergeten zijn naar een wat onduid lyk mode geklede vriendin Jane, staan hem steeds weer ten dienste om al het kwade uit zyn domein te verdrijven. Maar de Hollywood-mannan kny- iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinitiiiitm pen elke keer opnieuw hun handen gniffelend dicht de ene booswicht is nog niet verdwenen, of aan de rand het oerwoud doemt alweer een volgende onverlaat op. En Tarzan de man die een uitgesproken hekel heeft aan iedereen die ook maar een beetje op een jager lykt, laat zich nu al tientallen jaren lang gewillig on der vuur nemen door de Amerikaan se cellulold-koningen De 3 oktoberfeesten in Leiden wor den dit jaar opgeluisterd door de an- wezigheid van Tarzan, in het thea ter aan de Haarlemmerstraat dit maal. De jungle-baas heeft het nu voorzien op lieden die de dierentui nen van hun levende inboedel voor zien. jagers op groot wild. Tot hun schrik bemerken zij. dat Tarzan een zeer ongastvry heer is. als men aan zyn dieren komt. En hy gebruikt drastische wapens om dit zyn be zoekers duidelijk te maken. Met be bloede koppen druipen zij af en zoe ken elders een mogeiykheid om geld aan Artis te verdienen. Johnnie Weismuil er staat borg voor een ge brekkig sprekende oermens, die als dierenbeschermer echter zyn man- netje(s) blykt te staan. Heldert sterven jong Schietwerk LUXOR Men houdt even zijn hart vast wanneer een acteur als Bobby Darin als éen der hoofdperso nen staat vermeld in een film als „Helden sterven jong". Niet dat we iets tegen Bobby Darin hebben, maar hy heeft zyn faam nu eenmaal hoofdzakeiyk te danken aan zijn prestaties als zanger in het lichte genre. En dan wil men zo'n vlotte joneen wel eens een lolbroekerig rol letje aanmeten. Gelukkig heeft men dat in „Helden sterven jong" binnen de perken weten te houden. Het moet zelfs gezegd worden dat Darin op sommige ogenblikken bepaald aan vaardbaar spel te zien geeft, dat brengt deze met yseiyk veel schiet werk gevulde film nog niet op meer dan middelmatig niveau. Men vraagt zich eigenlyk af waarom deze film zo veel jaren na de bevryding, werd gemaakt. De figuren van de Ameri kaanse soldaten die in Frankryk aan het front liggen worden niet of nau welyks van wat „achtergrond" voor zien en zo komt „Helden sterven jong" in feite neer op het op specta culaire wyze omver schieten van 'n nazi-fort. Iets wat het in de eerste jaren na de oorlog misschien nog „gedaan" zou hebben. Doch waar van men nu zo langzamerhand ver zadigd is. rmninnimmniiiimnTiirinilt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 5