Oudste bewoners worden
zich nu politiek bewust
DE HOOGOVEN
Slemconventies met
grote moeilijkheden
Kom er
ACHT-er
j. Winter: componis
van bijzondere klass
s n II J
j,u
Nog vrijwel onbekende
Indianen leven in de
Surinaamse oerwouden
i :v 2 \l
HOE
WERKT
HET!
J® M Jl/i-ia
K.3,Jiy&as
:r
j si s§ mi
H
m "3;
- 1 s i
r
n
Kom er ACHT-er
Zaterdag 29 september 1962
Pagina 4
personen dus. Hoewel de Indianen
een vijandige houding aannamen,
gelukte het pater Ahlbrinck gedu
rende twee dagen en één nacht in
hun omgeving te vertoeven en iets
te leren van hun gewoonten. On
danks het aanbieden van geschen
ken sloten de Wama's geen vriend
schap. Zij bleken zeer diefachtig
en stalen in de nacht enkele houw
ers en geweren van de expeditie
leden. De gehele tweede dag. dat
pater Ahlbrinck en enkele andere
in de buurt van het Wama-kampje
vertoefden, hielden de twee jonge
mannen zich bezig met het ver
vaardigen van gifpijlen, waarvan
niemand meer contact met hen
gehad.
Naar de mening van pater Ahl
brinck, die nog altijd in Suri
name woont en ons nog dezer
dagen zfjn belevenissen met de
Indianen heeft verhaald, zijn de
Wajarikoele's uitgestorven. Zijn
onderzoekingen brachten aan het
licht, dat het laatste groepje zich
heeft opgelost in de Wajana's.
Absolute zekerheid hierover be
staat echter niet. Pater Ahl
brinck wees ons zelfs een gebied
op de kaart van Suriname waar
naar zyn mening nog onbeken-
(Van onze oorrespondent
in Paramaribo)
Lange tijd hebben de Indianen,
de oudste bewoners van het
rassenconglomeraat Suriname,
zich verre gehouden van de
politieke problemen van hun
land. Nog altijd wonen zij
voornamelijk in voor de bui
tenwereld vrij afgelegen dor
pen in de uitgestrekte oerwou
den en de enige keren, dat zij
naar buiten treden is. wanneer
zij in hun typische kledij wor
den opgetrommeld om de een
of andere feestelijkheid mede
luister bij te zetten.
Sinds kort schijnen ze er echter
naar te streven zich in Suriname
enige politieke invloed te verwer
ven. Leden van verschillend
stammen hebben zich verenigd in
een politieke partij, die zich tot
doel heeft gesteld de belangen van
de Indianen te behartigen en er
zich tegen verzet, dat zij alleen
worden gebruikt als „pronkstuk
ken bij feestelijkheden en demon
straties."
Terwijl aldus een aantal Indianen
probeert een vinger in de politieke
pap van hun land te verkrijgen,
leven er daarnaast nog rasgenoten
verscholen in de uitgestrekte
jungle van Suriname, die ieder
contact met de buitenwereld ver
mijden. Van deze mensen is zeer
ueinig bekend, aangezien ze vijan
dig staan tegenover elk menselijk
wezen, dat niet tot hun stam be
hoort en zij dus uiterst moeilijk
zijn te benaderen.
Oudste
De Indianen zUn de oorspron
kelijke bewoners van het Ameri
kaanse continent en wanneer om
streeks 1500 de eerste Europeanen
op de noordkust van Zuid-Ameri-
ka landen, vinden zij ook het te
genwoordige Suriname door dit
mensenras bewoond. De komst van
de Europeanen heeft overal in
Amerika voor de Indianen opret-
tige gevolgen gehad. Zo cok in
Suriname. In het begin worden zij
door de blanken kolonisten gebruikt
als slaven op de plantages. Maar
voor deze arbeid blijken reeds spoe-
Onze bridgerubriek
kan later oosts klavertje opgeruimd
worden. Hoe op zes ruiten te ko
men?
Mijn advies: west eén harten
oost twee ruiten (volgens het prin
cipe: géén haast met sterk spel»
west drie ruiten oost drie har
ten (forcing na voorgaand bieden)
west drie schoppen (de sleutel-
zet! West heeft al een vrij niatig
spel aangegeven, en kan nu zijn
controle in schoppen onthullen)
oost 4 klaveren (klaverenaas)
west vijf ruiten (zeer sterke rui-
tensteun) oost zes ruiten. Mis
schien niet uw styl maar toch
wel iets om eens over te praten met
uw partner!
H. W. FILARSKI
Bridge vraag dezer week:
West gever, NZ kwetsbaar,
vier tallenwed st rij d
(Zuid) Sch. B. 9. 3. H. V. 10.
R. A. H. 5. KI. A. B. 7. 3. 2.
West past - noord past -
oost drie harten - wat moet
zuid doen?
Antwoord elder* op deze
pagina
Eén van de grote struikel
blokken, zelfs voor goede spe
lers, is het spel waarin slem
slechts mogelijk is doordat één
van de twee partners over een
belangrijke renonce of single-
ton (enkele kaart) in een bij
kleur beschikt. Deze spellen,
die met de populaire slemcon
venties als Blackwood of 4-
Klaver niet uit te bieden zijn.
vereisen soms gespecialiseerde
slemconventies die vele toer-
nooi-spelers onvoldoende be
heersen.
Sch
Ha H V 5 3
Ru A H 9 8 3
KI V8 6 4
8 3 XT Sch A B 10 6 4 2
Ha B 10 2
Ru 10 2
KI 3 2
Sch 7 5
Ha A 74
Ru V B 5 4
KI A B 7 5
Sch H V
Ha 9 8 6
Ru 7 6
KI H 10 9
N
w o
z
Noord gever, allen kwestbaar. Ve
le paren misten met de NZ-spelen
het goede eindbod van zes ruiten;
enkele boden het wel en een paar
geluksvogels kwamen in zes harten,
dat door de 3 3 verdeling in troef
te winnen is (uitkomst schoppen
probeert u het maar eens).
Noords beste openingsbod is zon
der twijfel één ruiten; een 5-4-4-0
verdeling met goede vijfkaart, moet
men in principe met de langste
kleur openen. Na één ruiten zegt
oost één schoppen, waarop zuid het
beste doet twee klaveren te bieden.
Zuids spel is te sterk voor drie
ruiten (dat de meeste spelers te
recht als niet-forcing spelen), en
zuid moet thans een bod vinden dat
forcing voor een biedronde is.
West steunt vermoedelijk tot twee
(misschien drie) schoppen maar
noord heeft hierna geen moeilijk
heden meer. Zijn spel is door zuids
twee-klaverbod zóveel waard ge
worden, dat hij zonder twijfel drie
<of vier) schoppen mag zeggen; dit
bod in de kleur der tegenpartij,
op dit biedniveau, moet als een
controle-tonend bod worden be
schouwd met sterke steun voor
partners kleur.
Zuid, die nu weet dat ruiten en
klaveren prachtig aaneensluiten en
die bovendien hartenaas heeft, be
hoeft geen moeite meer te hebben:
hij zou direct zes ruiten kunnen
bieden maar kan eventueel expe
rimenteren met 5 Sansatout, de z.g.
groot-slem-forcing; noord zou 7
klaveren moeten zeggen, als hij
Heer-Vrouw heeft en 6 klaveren
met mindere troefsteun. Hierna
kan zuid passen, of naar ruiten te
rugkeren. Ik geef echter de voor
keur aan een direct zes ruitenbod
de situatie in harten en ruiten
is onvoldoende controleerbaar om
groot-slem te wagen.
Een lezer zond mij nog dit pro
bleem:
Antwoord op bridgevraag
dezer week: Deze situatie is
gemakkelijker te beoordelen
in een viertallenwedstrijd
(robberbridge), dan zulks zou
zijn in een parenwedstrijd.
Zuid heeft natuurlijk een
aardig spel. maar waar
noord reeds paste, is de kans
op een manchebod toch niet
bijster groot. Indien zuid
past, loopt hij weliswaar de
kans een deelscore te missen
maar geen risico in een
kostbaar contract te eindi
gen, wat kan gebeuren als hij
b.v. doubleert. Zonder twijfel
is het een grensgeval tussen
bieden en passen, doch de
zwakte in schoppen en de
twee verliesslagen in harten
maken het waarschijnlijk
dat zuid met bieden niet veel
kan winnen. Bovendien komt
noord nog eens aan de beurt
en een goede noordspeler
zal met b.v. zes schoppens
en een paar hoge kaarten
in zijn spel. nog wel iets kun
nen ondernemen, vooral als
west op drie harten zou pas
sen.
Kinderen zijn in de gehele
wereld hetzelfde. Zij hebben
plezier en lachen of hebben
verdriet en huilen, zoals dit
kleine Indianemeisje.
dig de in het algemeen zeer vrij
heidslievende Indianen veel min
der geschikt dan de uit Afrika aan
gevoerde negerslaven en het aan
tal Indiaanse slaven neemt daarom
steeds meer af. Doordat de kolo
nisten de beste stukken grond voor
zich opeisen, worden de oorspron
kelijke bewoners terug gedrongen
naar afgelegen en soms onherberg
zame streken Maar zelfs daar le
ven ze niet altijd even rustig, om
dat soms goudzoekers of andere
avonturiers de rust komen versto
ren.
In het Suriname van vandaag
wonen naar schatting nog ongeveer
5.000 Indianen, die tot verschil
lende stammen behoren. In het
noorden wonen de Arowakken en
Karaiben en in het meer afgelegen
zuiden zijn de Wajana's en Trio's
gevestigd. Al deze stammen zijn
zeer vredelievend en onderhouden
veel contact met de buitenwereld.
In het zuiden leven ook de vrij
wel onbekende Indianen. Door hun
vijandigheid is het slechts enkelen
gelukt contact met hen te krij
gen. Bijna 25 jaar geleden slaag
de men daar voor de laatste maal
in.
Onbekend
In 1938 trok een expeditie onder
leider van pater W. Ahlbrinck het
oerwoud van Suriname in, op zoek
naar de Wajarikoele's en Wama's,
twee Indianen stammen, waarvan
niet veel meer bekend is dan de
naam. Deze expeditie, die bijna een
half jaar in het oerwoud verbleef,
slaagde er inderdaad in contact te
krijgen met de Wama's. Dichtbij
de bronnen van de rivier de Oele-
mari ontmoetten zij een groepje
wilde Indianen, bestaande uit; een
oude man, een oude vrouw, twee
jongemannen, twee jongevrouwen,
elk met een klein kind en twee
jongens van naar schatting resp.
12 en 8 jaar oud. In totaal tien
ze aan het eind van de dag over
een aanzienlijke hoeveelheid be
schikten. Het leek de expeditieleden
niet raadzaam wederom de nacht
daar door te brengen, zodat zij te
rug trokken naar hun boten, waar
de rest van de expeditie op hen
wachtte. Toen Pater Ahlbrinck de
volgende dag naar het kampje te
rug ging bleken de als nomaden
levende Wama's te zijn weggetrok
ken. Zij waren voorgoed verdwe
nen, want sinds die dag heeft
Indianenvrouwen
in hun typische kledij.
WEST:
Sch 5
Ha A V 10 8 3
Ru H V B 6
KI B 7 4
OOST:
Sch V 8
Ha H 9 7 5
Ru A 10 8 5 3
KI A 6
Enkele malen was slem gemist,
maar ook was 6 harten geboden,
dat kansloos down ging bij uitkomst
in schoppen. Zes ruiten wordt ge
wonnen op wests vtffce harten
I De mijn-en hoogovengebieden
I vormen de zwarte vlekken in
I het landschap, maar men heeft
I nu eenmaal kolen en stoal nodig. I
Dit geschiedt in een
hoogoven (30 m),
waonn van boven
afwisselend lagen
Ijzerertsen bevatten naast ijzer
andere elementen. Een molecule
rood-ijzererts bijv. ziet er onge
veer zo uit.
Zuurstof verbindt zich nog liever
met koolstof dan met ijzer. Zo
kan men met koolstof (als kool-
monoxyde) ijzer uit zijn erts vrij
maken.
kooi- - kool-
epks monoxyde,J dioxyde
de Indianen zouden kunnen
leven. „Er zyn zelfs tekenen, die
daarop zouden kunnen duiden",
vertelde hij, „maar als ze er zit
ten, zullen het zeer waarschijn
lijk Wama's zijn.
Stiefmoederlijk
Door het Surinaamse gouverne
ment zijn de Indianen, wat ver
zorging betreft, tot op heden zeer
stiefmoederlijk bedeeld. Missie en
zending zijn echter zeer actief on
der de Indianen. Zij houden zich
niet alleen bezig met de prediking
van het christendom, doch vaak
zorgen zij ook voor geneeskundige
verzorging. En dit is van groot be
lang, daar onder de Indianen en
kele gevaarlijke ziekten voorkomen,
zoals yaws, tuberculose en malaria.
Het kan zijn nut hebben, dat
de Indianen zich politiek hebben
verenigd in de opgerichte vereniging
de Indiaanse Partij (VXP.). Mis
schien zal deze partij in staat zijn
om de noden van de oudste be
woners van Suriname aan de be
voegde instanties voor te leggen.
Er wordt beweerd, dat de India
nen in Suriname uitsterven.
Indien dit inderdaad het geval
is, dient er met allebeschikbare
middelen naar gestreefd te wor
den dit te voorkomen.
De Indianen vormen met hun
eigen taal en cultuur een uiterst
interessant deel van 't Surinaam
se rassenconglomeraat.
Hun uitsterven zou een gevoelig
verlies voor het land betekenen.
Is het daarom niet gerecht
vaardigd de Indianen als oudste
bewoners een streepje voor te ge
ven?
©-
O O ©-•= Q
&-
Slak,gevormd uit
ertsonzuiverheden
en toeslag; drijft
op ijzer.
De verbrandingslucht wordt verhit
in „Cowpers", die eerst heet gestookt
worden met ovengas en dan hitte af
geven aan doorstromende lucht.
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeninge
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegi
Onze damrubriek
Tot degenen, die de Ne
derlandse ..damproblematiek"
hebben opgebouwd, behoort de
Twentse componist J. H. J.
Winter. In ons damdistrict is
hij niet zo bekend, wat wel te
wijten zal zijn aan zijn afge
legen woonplaats. Winter
heeft triomfen geboekt in vele
compositie-wedstrijden. Zijn
grootste activiteit viel in de
jaren 1930 1940. Tegenwoor
dig maakt Winter, die niet zo
jong meer is, nog maar zelden
een probleem. Helemaal laten
kan hij het echter niet en zo af
en toe verrast hij met een bij
drage in noordnederlandse
kranten, die aantoont dat zijn
scheppende kracht nog altijd
aanzienlijk is.
Hieronder volgt een viertal stan
den van zijn hand, waarby wij
wijzen op de merkwaardige samen
stelling van het vierde probleem.
In het bewerken van dit gegeven
is hij zeer sterk en wy menen dat
hy de schepper van deze typische
wending is.
De voornaamste bronnen waar
in men zijn werk kan aantreffen
zijn het „Officieel orgaan van Pro
vinciale Groninger Dambond", de
„Noord-Ooster" en „Ons Orgaan
Nog minder is bekend dat er zelfs
twee Winters zyn. De hierboven ge
noemde problemist heeft een broer
H. N. J. Winter, die eveneens een
uitstekend componist is. Daar
laatstgenoemde jarenlang in het
voormalige Nederl. Oost-Indië ver
bleef is zijn werk nog minder dan
dat van zyn broer tot het Neder
lands dammend publiek doorge
drongen.
Zonder twijfel demonstreren de
vier hieronder gegeven standen de
schoonheid van het damspel in bij
zondere mate.
Vier composities van
J. H. J. Winter
No. I
1 2 3 4 5
5 ,J jS Li
es
Z.: 7/10, 13, 15, 16, 18, 20.
W.: 21, 24, 29, 33, 38, 40, 43, 44.
No. III
12 3 4
3
j_
f'J T'
■""i rt'Tisr
O O. "1
rT" ?T
^4- S f Jj
Sfm 'IS
"1 HS
Z.: 2. 4, 7/9, 13, 15, 23, 26.
W.: 19, 22, 24, 25, 27, 28, 36, 411
No. IV
12 3 4
i
a
m
<4 i
Z 3. 10 13. 15, 18. 21, 22, 27.
W 25, 29, 32. 33, 37, 38. 40. 44. 45,
49.
1. een afbeelding op bord is omge
draaid
2. muizegat is groter
3. vrouw op trap ontbreekt
4. haar vrouw zit ho^er
5. mond jongetje
6. paraplu is wandelstok geworden
7. steen in muur ontbreekt
8. slot is veranderd
Z.: 12, 13, 14 dam, 19, 22, 25, 27,1
36.
W.: 16, 21, 30, 32, 38, 39, 43, 45,1
50.
Voor alle standen geldt „1
speelt en wint".
Goede oplossingen van onze 5
probleemoploswedstrijd kwani
binnen van H. Barendse, W. v.
Blom, P. Olivier, C. J. Hakemuld
C. Spaargaren, W. v. Putten, 1
van Biezen, allen te Leiden; en
van den Berg, Katwijk aan Z
Na de gebruikelijke loting won 1
van Biesen, Beethovenlaan 79, L
den de prys van f5,-, die van f2
ging naar de heer W. v. d. Blo
Acaciastraat 25, Leiden.
De oplossingen waren
No. I. 33-28, 48-43. 47-41, 49-
39x17, 45x1, 1x18, wint.
No. II: 37-31, 47-41, 29-23, 35^
28x39, 34x1, 1x6, wint.
No. III: 46-41, 48-42, 37-32, 34-
32x1, 1-6, 6x27, wint.
No. IV: 49-44, 44-40, 27x18, 26-!
38-32, 42-38, 48-42, 40-34 en 45:
wint.
