„Wij hebben onze taak
niet kunnen voltooien"
HOLLANDIA reageert
met grote gelatenheid
Amerika juicht
over akkoord
Geen achterstand op
Russen, zeggen V.S.
Boek van NSB-er in
Duits blad geprezen
Prof. De Quay via radio en
tv tot Nederlandse volk:
Kaisiepo verbitterd
Nationaal Thuisfrontmoet
nog maanden actief blijven
Eerste reacties
WebbFoil Brawn en
Eisenhower geloven
in eigen prestaties
Hoofdredacteur kreeg standje
van ambassade in Den Haag
Juist in overgangstijd hebben
militairen ontspanning nodig
Kennedy zal
Soekarno
gelukwensen
yan --
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 16 AUGUSTUS 1962
In Zuid-Afrika:
ook sterke drank
voor gek leurden
Zuidafrikaanse kleurlingen, ne-
'a gers en Aziaten kunnen sinds giste-
j ren „witte man's sterke drank" ko-
Een zeer ontroerde minister
president, prof. dr. J. E. de
Quay heeft zich gisteravond laat
nog tot het Nederlandse volk ge
richt via radio en televisie
Hij wond er geen doekjes om,
dat door dit akkoord niet bereikt
is, wat Nederland had willen be
reiken. „Wij hebben onze roe
ping in Nieuw-Guinea zo ver
staan, dat wij de Papoea's tot
ontwikkeling zouden brengen,
zodat zij zelf hun toekomstig lot
zouden kunnen bepalen".
„Maar het werd steeds duidelijker,
dat in de stroomversnelling der tij
den na de tweede wereldoorlog Ne
derland niet de gelegenheid zou krij
gen dit program voor Nieuw-Guinea
rustig uit te voeren", aldus de minis
ter-president, die daarna nog eens
naging, hoe in de Verenigde Naties
het plan-Luns tot internationalise
ring van het probleem schipbreuk
leed, doordat het wel een absolute,
maar geen tweederde meerderheid
kon verkrijgen.
Onderhandelen
De Nederlandse regering heeft
daarna gemeend de weg van onder
handelingen met Indonesië te moeten
gaan met gebruikmaking van de
diensten van de waarnemend secre
taris-generaal der Verenigde Naties.
Alies werd vermeden, wat de weg
naar éen vreedzame oplossing had
kunnen versperren.
De regering heeft daarom „onze
krijgsmacht in Nieuw-Guinea op
dracht gegeven zich te beperken tot
het afweren van geweld. Met grote
zelfbeheersing hebben onze militai
ren zich van deze uiterst moeilijke
taak gekweten. Met deernis gedenk
ik de jonge mannen, Nederlanders,
zowel als Papoea's, die bij het vol
brengen van deze taak zijn geval
len".
„Niettegenstaande grote terughou
dendheid aan Nederlandse zijde,
spitste door voortdurende acties in
woord en daad van Indonesië 't con
flict zich toe en dreigde in een wer
kelijke oorlog over te gaan.
Gesteld voor deze verantwoorde
lijkheid en constateerde, dat Neder
land daarby niet meer op steun van
bondgenoten zou kunnen rekenen,
heeft de regering gemeend het (op
basis van de voorstellen-Bunker) ge-
Bij de onderhandelingen heeft de
Nederlandse delegatie er bovenal
naar gestreefd de garantie van de
Verenigde Naties te verkrijgen voor
de uitoefening van het zelfbeschik
kingsrecht der Papoea's".
Tot Nederlanders
In het slot van zijn toespraak
richtte minister-president De Quay
zich tot die Nederlanders, die thans
nog hun waardevolle werk in Nieuw-
Guinea verrichten.
„Ik behoef u niet uit te leggen,
welke gevoelens mij beheersen, nu
Nederland in de naaste toekomst het
bestuur over West-Papoea zal moe
ten overdragen. Onder de admini
stratie van de organisatie der Ver
enigde Naties blijft echter de verant
woordelijkheid voor het welzijn van de
Papoea's ook nog voor een deel op
ons rusten. In het bijzonder op dat
deel van het Nederlandse volk, dat
in Nieuw-Guinea nog werkzaam is
bij de instandhouding der admini
stratie en bestuursvoering. Op deze
Nederlanders moge ik een ernstig
beroep doen om, waar zulks mogelijk
is, op hun posten te blijven. Wij hier
in Nederland hebben oprecht mee
geleefd met u allen in de beproe
vingen, die gij het laatste jaar hebt
doorstaan. Thans staat gij voor de
nog moeilijker taak om mee te wer
ken aan de loyale uitvoering van dit
akkoord, loyaal tegenover dë autori
teiten van de V.N. en loyaal tegen-
o\er de ambtenaren van Indonesië,
die deze taak zullen overnemen. De
regering deelt de gevoelens, welke u
allen zullen bezielen in dit uur. Wat
er op het spel staat is de toekomst
van een volk, de toekomst van het
volk der Papoea's".
Papoea 's
Tot deze Papoea's richtte de mi
nister-president in het bijzonder het
woord. „Ik betreur het, dat het ons
niet is gegeven om met u samen
het begonnen werk te voleindigen.
Ik wil u, Papoea's in Nieuw-Guinea,
met alle overtuiging die in mij is,
toeroepen: ziet de toekomst tegemoet
met het volle vertrouwen in de recht
vaardigheid van uw zaak. De ogen
van de hele wereld zijn op u gericht
en de ogen van de Verenigde Naties
blijven op u gericht. Gij zult, met.
alle waardigheid welke uw volk eigen
is, dit vertrouwen tot uiting kunnen
brengen door rustig op uw post te
blijven. Wie trouw zijn werk in het
belang van eigen land en volk blijft
verrichten behoeft niet te vrezen.
Blijft gezamenlijk aan het welzijn
van uw volk bouwen. De gedachten
en de beste wensen van het Neder
landse volk zullen u hierbij blijven
vergezellen". Met de bede „Moge God
u bewaren", besloot minister-presi-
dnet De Quay zijn toespraak. De rede
werd ook uitgezonden door de We
reldomroep.
pen. Buiten de spiritualiënwinkels in
het centrum van Johannesburg ston
den gisteren opgewonden groepjes
Afrikanen, maar er werd niet veel
verkocht. „Ze zijn schuw, ze staan
maar te kijken", zei een winkelier.
Autoriteiten en pers hebben de
Afrikanen gewaarschuwd niet te veel
te drinken. In een door de regering
uitgegeven pamflet wordt er op ge
wezen, dat dit .slecht is voor nieren
en lever en „het oog verduistert en
jet denken verwart".
Afgezien van enkele speciale ver-
Nieuwe uitgaven
Ell/.a danst, door M. ter Kulle-
Scholten. j
I)e 1111111 zonder vloeren, door C. Vos.
Dromen Is ook leven, door Joh. Fa-
bricius. Uitg.: H. P. Leopold, Den Haag.
Sesam - Medische gezinsencyclopedie,
door A. C. van Swol, arts. Deel 1 en 2.
Uitg.: Bosch en Keunlng. Baarn.
West-Dultsland I - Elfel, Moezel en
Zwarte Woud, door Wil de Kreuk.
Geïll. Reisgids. Uitg.: L. J. Veen. Am
sterdam.
Loonbelastingtabellen 1962, Ultg,:L.
J. Veen, Amsterdam.
De grote vier Omnibus - A, Coolen,
W. Corsarl, J. Fabrlcius, J Mens. Uitg
De Arbeiderspers. Amsterdam.
nu toe aangewezen op kafferbier en
oi wettige brouwsels uit de kroegen.
De eigenaars van deze kroegen en
de blanken, die hun sterke drank te
gen hoge prijzen verkochten, worden
door de nieuwe wet, die vorig jaar al
D-aangenomen was maar nu pas van
gunningen waren de Afrikanen tot I kracht is geworden, danig getroffen.
Oorlogsverzet in
boek verzwegen
(Van onze correspondent in Bonn)
In Bonn Is enige opwinding ont
staan over een aan Nederland ge
wilde uitgave van het weekblad „Das
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Met grote gelatenheid heeft Hollandia vanochtend om tien
voor acht over de radio het bericht ontvangen van de onder
tekening van het akkoord, dat een einde maakt aan het Nieuw-
Guinea-probleem.
Zowel gouverneur Platteel als
schout-bij-nacht Reeser hunkerde
naar richtlijnen. Door de slechte ver
bindingen kon staatssecretaris Bot
de gouverneur niet inlichten. De
schout-bij-nacht wachtte nog op in
structies van de minister van Defen
sie voor de afkondiging om het vu
ren te staken.
Behoefte in Nw.-Guinea gepeild
De vijandelijkheden worden pas
zaterdag gestaakt. Indonesische
vliegtuigen met V.N.-waarnemers
aan boord zouden dan de Indonesi
sche para's inlichten door het uit
strooien van pamfletten. Zo gauw
schout-bij-nacht Reeser order krijgt
tot een bestand zullen de Nederland
se strijdkrachten hun acties tegen de
infiltranten staken, onder voorbe
houd dat de Indonesische para's zich
van offensieve acties onthouden. In
afwachting van instructies en van
de volledige tekst van het akkoord
waren zowel de officiële instanties
als de Papoea-politici uiterst spaar
zaam met commentaar.
Bitter
Alleen Marcus Kaisiepo, een van de
invloedrijkste leden van de Nieuw-
Guinearaad, gaf een bittere verkla-
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
De militairen in Nieuw-Guinea heb-
«v. ben dringend behoefte aan talloze
sloten akkoord te moeten aanvaar- j ®rtikelen, die het leven in de jungle
den. In het bijzonder zag zij zich
tot deze beslissing gebracht op grond
van de overweging, dat bij een ge
wapend conflict geen sprake meer
zou kunnen zijn van welke garantie
dan ook ten behoeve van het zelf
beschikkingsrecht van de autochtone
bevolking. De regering is ervan over
tuigd, dat zonder steun, voortzetting
van de strijd nooit in het belang
kan zijn van de Papoeabevolking
noch in dat van Nederland.
kunnen veraangenamen. Via het Na
tionaal Thuisfront is verzocht bij de
samenstelling van pakketten onder
andere te denken aan scheermesjes,
postpapier, nagelschaartjes, stripver
halen van Donald Duck en foto's
van pin-up girls.
Dit vertelde ons de heer F. F. van
Rhijn, adviseur en gedelegeerd be
stuurslid van het Nationaal Thuis
front gistermiddag na zijn aan
komst op Schiphol. Hij verbleef drie
weken in Nieuw-Guinea om zich te
oriënteren omtrent de behoeften van
de militairen. Aan het bestuur zou
hij een rapport voorleggen, dat in
samenwerking met de militaire auto
riteiten en de soldaten zelf is sa
mengesteld. Zowel schout-by-nacht
Reeser als generaal Eekhout hebben
de heer Van Rhijn meegedeeld, dat
naar hun verwachting de Nederland
se militairen nog circa zes maan
den in Nieuw-Guinea zullen moeten
verblijven De heer Van Rhijn zal
daarom bij het bestuur van het Na
tionaal Thuisfront aandringen het
programma van de Welzijnszorg ver
sneld uit te voeren.
Beetje gerief
De tienduizend militairen in Nieuw-
Guinea hebben vrijwel uitsluitend de
beschikking over de noodzakelijke mi
litaire uitrusting. De pakketten, die
hei Nationaal Thuisfront zal zenden,
zullen een aanvulling geven die al
thans een klein beetje gerief in het
soldatenbestaan kunnen brengen. De
de bivaks wordt uitgereikt kleinere
pakketten te verstrekken met si«?a-
retten en versnaperingen, die door der consultatie van de Niëuw-Gul-
krachten, die jarenlang onder zulke
moeilijke omstandigheden trouw en
volhardend hebben gediend. „Dat de
ontwikkeling in Nieuw-Guinea niet
zo gelopen is als wij ons hadden
voorgesteld, betekent natuurlijk een
teleurstelling", zei nij.
Geen vertrou n en
Marcus Kaisiepo bleek zeer geëmo
tioneerd door de ondertekening van
het akkoord. Dat verklaart misschien
waarom hij vrijwel lijnrecht tegen
overgestelde antwoorden gaf op de
zelfde vragen als ik hem een week
geleden stelde. De grijze nationalist
zei, dat de Nederlandse delegatie mo
gelijk wel Jouwe. Womsiwor en
Tanggahma had geconsulteerd,
maar dat was slechts als vergulding
van een bittere pil. Misschien be
vatte het plan-Bunker nog redelijke
garanties voor het zelfbeschikkings
recht, maar door de versnelde over
dracht verliezen de Papoea's alle ver
trouwen, ook in de V.N. Op Reesers
vermaan om kalm te blijven en de
bevolking niet op te zwepen, was
Kaisiepo's commentaar: „Dat kan
hfj makkelijk zeggen. Hij had die
oproep liever Djakartawaarts moeten
doen. Waarom stond Nederland niet
van de conferentietafel op na de
hernieuwde Indonesische agressie"?
Niet verrast
Kaisiepo kon niet zeggen of de ont-
ring uit aan de pers. Hij zeide Ne- stemming van de Papoea's zich
derland heeft zijn belofte gebróken hardhandig zou manifesteren. Hij
geen enkele beslissing te nemen zon- weigerde te verklaren, dat hij zulks
vliegtuigen by vooruiigïschoven
troubles zullen worden gedropt. Het
verzenden van de pakketten van Ne
derland naar Nieuw-Guinea kan snel
geschieden door gebruikmaking van
de vliegtuigen van de luchtbrug, die
thans vrijwel leeg uit Nederland ver
trekken.
nea-raad. Nederland en Indonesië
hebben over de rug van de Papoea's
heen beslist. Nederland lijkt, gelyk
Pilatus, zijn handen in onschuld te
willen wassen".
Schout-bij-nacht Reeser gaf op
deze voor hem niet gemakkelijke dag
dit commentaar: Hij onderstreepte
dat. bij goede wil van de V.N. en
Indonesië, de overdracht crdelijk kan
verlopen, omdat de Nederlandse
strijdkrachten uiteraard lovaal de
regeringsbeslissing zullen uitvoeren
Hij verwachtte een concentratie op
twee of drie plaatsen van Indone
sische infiltranten, mogelijk onder
toezicht van V.N.-officieren. en re
patriëring van de Indonesische ge-
vangenen. Hij kon nog niets zeggen
gen, uitzending van artiesten, geluiös- over de repatriëring van de Neder-
bandjes met amusementsmuziek en
sportmaterialen. Hij stelde met na-
diuk, dat juist in de overgangstijd,
als de militairen mogelijk in centra
worden samengetrokken in afwach
ting van de thuisreis de behoefte
aan deze artikelen nog zal worden
vergroot.
Nog zes ton
Naast de pakketten noemde de heer
Van Rhijn als dringende behoeften:
films en nieuwsjournalen van recen
te datum, projectie-apparaten, aan
vulling op het sigaretten-rantsoen,
dat thans 50 stuks per week bedraagt,
verdubbeling van de lectuurzendin-
de Nederlandse en de V.N.-troepen
was hem nog onbekend, maar hfj
niet wenselijk zou vinden. Wel zei hij,
dat de resultaatloosheid van eerdere
Papoea-manifestaties hem pessimis
tisch stemden over de kansen van
nieuwe acties en liet de gedachte
van een tegenregering voor rekening
van Womsiwor.
Een poging om Elixer Bonai, waar
nemend voorzitter van de linkse Par-
tai Nasional, die het minste anti- j
Indonesisch is, tot commentaar te
bewegen, faalde. „Mijn hoofd staat er
niet naar", zei Bonai, die de defini
tieve tekst van het akkoord wilde
afwachten.
De Nederlandse bevolking van Hol
landia reageerde niet verrast. Men
hoopte nog even op een vertragings
tactiek van minister Luns. Men ver
nam met enige opluchting, dat de In
donesische troepen pas in mei naar
Nieuw-Guinea komen en dat een ge
forceerde repatriëring onnodig is.
Toch wil de overgrote meerderheid
der ambtenaren niet blijven na het
vertrek van de Nederlandse militai
ren. Zo deden vanochtend in de
gloeiende hitte de vrouwen van Hok
Parlament", dat uitgegeven wordt
door de „Bundeszentrale fur Helmat-
dienst". In dit nummer komt name
lijk een bespreking voor van het boek
„Holland" van Theodor Meunen, een
deel in de serie „Geistige Landerkun-
de" van de Glock und Lutz Verlag.
Theodor Meursen is echter, dat staat
als een paal boven water en het is
ook de Nederlandse ambassade in
Bonn bekend, de voormalige NSB-
er prof. dr. T. Goedewaagen, van
1940 tot 1943 secretaris-generaal van
het departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten. Een jaar of vyf
ge'eden is dat in de Nederlandse
pers nog onthuld.
De bespreking in „Das Parlament"
van Goedewaagens boek is zeer lo
vend. Meursen heeft voortreffelijke
redactionele arbeid verricht, aldus de
recensie, die vermeldt dat het boek
is samengesteld uit een aantal ano
nieme bijdragen. Kritiek wordt gele
verd op de summiere behandeling
ven de Nederlandse schilderkunst
door „Meursen". Geen kritiek heeft
men echter op het feit. dat de
auteur het Nederlandse verzet uit de
oorlog nagenoeg onvermeld laat. Zo
ver wij hebben kunnen na gaan, is
de opneming van de recensie over
Goedewaagens boek in een weekblad-
nummer, dat opent met voorwoorden
van minister Luns en zijn Westduitse
collega Schroder, een vergissing. De
hoofdredacteur van „Das Parla
ment", Schmitz, heeft de recensie af
gedrukt zonder iets te weten van
de antecedenten van auteur „Meur
sen". De Nederlandse ambassade, dio
uiteraard nauw betrokken is geweest
bij het totstandkomen van het num
mer en die er o.a. voor zorgde dat
mensen als prof. Heeroma, Pierre Du
bois. dr. Jaffé en leden van de am
bassade, zoals dr. J. H. O. Insinger
en H. A. Hoogendoorn, artikelen voor
Das Parlament" schreven, was niet
op de hoogte van pe recensie van
Goedewaagens boek. Men ontdekte
de bespreking pas, toen het num
mer al was gedrukt, twte dagen ge
leden.
De zaak heeft uiteraard nog een
staartje. Niet alleen heeft hoofdre
dacteur Schmitz al een reprimande
gekregen van de Westduitse ambas
sade in Den Haag, maar ook heeft
de Nederlandse ambassade in Bonn
haar plan een paar duizend exem
plaren van het „Holland"-nummer
van „Das Parlament" te kopen om
als informatiemateriaal te gaan ver
spreiden, laten varen. Alleen als
hoofdredacteur Schmitz een nieuw
nummer uitbrengt, waarin de bespre
king van Goedewaagens boek ont
breekt. zou er van dit plan nog iets
kunnen komen.
bedoeling is naast een pakket, dat in thans over f. 200.000,
achtte duizend man V.N.-troepen wel
voldoende voor de ordehandhaving,
vooral omdat de plaatselijke politie
macht blijft functioneren
De schout-bij-nacht verklaarde wel Jlandia weer de gebruikelijke ronde
vertrouwen te hebber, in Indiase i langs de KLM, de verhuizer en de
Om het welzijnsprogramma voor troepen, die „nog aardig Brits zijn", bank, met als rustpauze de ochtend-
de komende zes maanden te kunnen Hij hoopte vurig, dat niemand zou koffie in café De Boer. AI transpi-
mtvoeren, heeft het Nationaal Thuiv- proberen nu de bevolking op te zwe- rerend hesprak men daar de Hol-
front circa f. 800.000,- nodig. Aan pen en sprak lof uit voor de strijd- landse kou
toezeggingen en kasgeld beschikt men i
Deense Veronica
in beslag genomen
Het kleine schip "Lucky Star", dat
in de internationale wateren ter
hoogte van Kopenhagen ligt en
waarop de commerciële uitzendingen
van de „piratenzender" Radio-Mer-
cur werden verzorgd, is in beslag ge
nomen. Gewapende Deense politie is
gisteren aan boord gegaan van het
schip, dat zo maakt de Deense
staatsadvocaat bekend naar een
haven zal worden gesleept. Het be
sluit hiertoe is gisteren gevallen na
overleg tussen enkele ministers.
De "Lucky Star" is in Libanon ge
registreerd. Het verzorgde, liggend in
de Oeresund tussen Kopenhagen en
zuid-Zweden, de commerciële pro
gramma's totdat dit met ingang van
1 augustus bij de wet werd verboden.
Het station stopte toen zijn uitzen
dingen. maar hervatte deze maandag
jongstleden.
Amerikaanse functionarissen heb
ben de ondertekening van het Ne
derlands-Indonesische akkoord over
westelijk Nieuw-Guinea toegejuicht
als een belangrijke stap in de rich
ting van het behoud van de vrede
in Zuidoost-Azië.
Men ziet in de overeenkomst ook
een overwinning van de internatio
nale vrede-bewarende apparatuur
van de Verenigde Naties, en van de
geduldige diplomatie achter de
schermen van de Verenigde Staten.
De V.S., aldus genoemde functio
narissen, zijn dankbaar en voldaan
dat zij hebben kunnen bijdragen tot
de vreedzame oplossing.
Op een bepaald ogenblik leek het
geschil over Nieuw-Guinea onoplos
baar. doch het beëindigen ervan, zo
spoedig na de Internationale over
eenkomst over Laos, geeft aanleiding
tot goede hoop op het behoud en
versterken van de vrede in Zuidoost-
Azië, aldus de genoemde Amerikaan
se functionarissen, die nog nadruk
kelijk waarnemend secretaris-gene
raal Oe Thant een pluim op de hoed
staken voor de rol, die hij met zyn
leiding der besprekingen onder aus
piciën van de V.N. heeft gespeeld.
Naar werd vernomen zou presi
dent Kennedy voornemens zijn pre
sident Soekarno zyn gelukwensen
met het succesvolle verloop te doen
toekomen in een boodschap, die hij
op 17 augustus ter gelegenheid van
de Indonesische Onafhankelijkheids
dag naar Djakarta zal zenden.
Niet hoopvol
„Het was al enige tyd duidelijk,
dat de Nederlanders westelijk Nieuw
Guinea zouden moeten opgeven", al
dus schreef het Amerikaanse dag
blad „The New York Times" in een
commentaar op het, bereikte akkoord
over Nederlands Nieuw-Guinea.
„Dit werd", zo ging het blad voort,
„onvermijdelijk toen vooraanstaan
de grote landen, met name de Ver
enigde Staten, Australië en Japan,
lieten blijken, dat zij Nederland niet
zouden steunen in het geschil met
Indonesië. Nederland was niet in
staat aan de andere kant van de
wereld oorlog te voeren tegen sterk
met Russische wapens uitgeruste In
donesische strijdkrachten, die op
slechts enkele honderden kilometers
afstand waren gelegerd .Er bestond
ook geen dwingende reden om te
vechten, nadat de Nederlanders zich
reeds verbonden hadden te vertrek
ken en de Papoea's de onafhanke
lijkheid te geven. Een van de doel
stellingen van het akkoord is de weg
te effenen voor vriendelijke betrek
kingen tussen Nederland en Indone
sië. De toekomst ziet er niet bijzon
der hoopvol uit, doch wij hopen dat
de resterende hinderpalen kunnen
worden overwonnen", aldus de New
York Times.
Geen druk
Sir Garfield Barwick, de Australi
sche minister van Buitenlandse Za
ken, heeft het Huis van Afgevaar
digden meegedeeld, dat Australië
geen enkele vorm van druk op Ne
derland heeft uitgeoefend om het
akkoord inzake Nieuw-Guinea te te
kenen. Hij verklaarde dit in ant
woord op een uitlating van de waar
nemend voorzitter van de Labourop-
positie, Withlam.
Sir Garfield zei, dat Australië bei
de partijen aangespoord had hun
geschil vreedzaam te regelen en dat
het verheugd was dat de overeen
komst ondertekend is. Australië heeft
echter in geen enkel opzicht Neder
land onder druk gezet, aldus de mi
nister.
Het in Melbourne verschijnende
blad The Herald schreef „We moe
ten thans aannemen, dat de Vere
nigde Naties niet in staat zijn om
agressie te beletten of zelfs maar af
te keuren als de aanvaller een Azi
atisch land is. Dat ook kan worden
gezegd over het falen van de Neder
landers om in te zien, dat het al ja
ren geleden onvermijdelijk was dat
hun koloniale rijk veranderd werd,
meer recente gebeurtenissen hebben
verontrustende tekortkomingen van
de Verenigde Naties aangetoond.
Toen de Nederlanders trachtten de
principes van deze organisatie in
westelijk Nieuw-Guinea toe te pas
sen", aldus het blad.
James Webb, hoofd van het Amerikaanse Bureau voor lucht
en ruimtevaart, is de mening toegedaan, dat de Verenigde Staten
erin zullen slagen eerder dan de Sowjet-Unie een ruimtevaarder
op de maan te brengen en naar de aarde te laten terugkeren.
Webb zei dit op een persconferentie, die speciaal belegd was om
vragen te beantwoorden over de jongste ruimtevaart-prestaties
van de Sowjet-Unie.
Het waarnemend hoofd van het Amerikaanse Bureau voor
lucht- en ruimtevaart, dr. Dryden, achtte het mogelijk, dat de
Russen de Amerikanen voor zijn met een bemande vlucht om de
maan. Maar ook hij was het met Webb eens, dat de Verenigde
Staten het eerst een bemande landing op de maan zullen maken.
Gelukwensen van
Westerse leiders
Deze tekening betreffende de
geslaagde Russische dubbele
ruimtevaart stond gisteren in het
Russische partijblad „Prawda".
De tekening toont de drietraps
raketten waarmee de Wostok III
van Nikolajew en de Wostok IV
van Popowitsj in de ruimte zijn
gebracht. Op de neus de cabines,
die een granaatvorm hebben en
van patrijspoorten zijn voorzien.
De Duits-Amerikaanse raket des
kundige dr. Werner von Braun heeft
gisteren in Blacksburg (Virginia) ge
zegd. niet te geloven dat de jongste
Rissische ruimtevaarteenperimenten
'n grote technische vordering hebben
aangetoond. Volgens Von Braun is
er niets veranderd aan het vraagstuk
van de terugkeer van een maanrei-
ziger naar de aarde, waarvoor een
veel krachtiger raket nodig is dan
de Amerikanen en de Russen tot
dusver hebben gebruikt.
De banen, die de ruimte vaartui
gen met Amerikaanse kosmonau
ten Glenn en Carpenter hebben be
schreven, lagen net zo dicht bij el
kander als die van de Wostoks-3 en
-4 en wanneer men ze ook zo kort
na elkander had gelanceerd als de
Russen zou dezelfde precisie te con
stateren zijn geweest, aldus Von
Braun.
Ook oud-president Eisenhower
blijkt van mening gisteren op een
persconferentie in Londen dat de
Sowjet-Unie bij de verkenning van
de ruimte geen voorsprong op de
Verenigde Staten heeft. Beide landen
bewegen zich wat dit betreft op een
ander gebied, aldus de Amerikaan
se ex-president.
De Russen hebben zich met aller
lei spectaculaire dingen bezig gehou
den, terwyi de Verenigde Staten al
lerlei soorten satellieten in de ruim'
te heeft gebracht voor meteorologi
sche waajyiemingen e.d.
„Ontegenzegiyk zyn de Russen ons
op bepaalde zaken vooruit, in het
byzonder wat betreft het maken van
grote raketmotoren, doch er zal een
dag komen dat ook wy dat zullen
doen. Ik geef niet toe, dat er een
achterstand bestaat. Ik ben dat woord
een beetje beu".
Naar de mening van Eisenhower
zou een ruimteprogramma in de al
ler eeerste plaats moeten zijn gericht
op het verkrygen van wetenschap-
peiyke gegevens, die voor de gehele
wereld van nut zullen zyn.
Gelukwensen
De Britse eerste minister, Macmil-
lan, heeft zyn Sowjetrussische ambt
genoot, Chroesjtsjow, de volgende
boodschap gezonden: „Ik* zend u
myn byzonder hartelyke gelukwen
sen met deze grote verrichting en
met de behouden terugkeer van de
twee ruimtevaarders".
Ook president Kennedy zond een
gelukwens, die als volgt luidde:
„Ik zend u en het Sowjet-volk de
harteiykste gelukwens van volk en
regering der Verenigde Staten met
de prachtige gezameniyke vluchten
van majoor Nikolajew en kolonel
Popowitsj. Dit nieuwe succes is ^en
belangryke stap voorwaarts in het
grote menselyke avontuur van de
vreedzame verkenning van de ruim
te Amerika's astronauten sluiten zich
aan by myn hulde aan majoor Ni
kolajew en kolonel Popowitsj".
Radio-Moskou heeft een officieel
communiqué gezegd, dat de Wostok-
3 meer dan 64 omwentelingen heeft
gemaakt en de Wostok-4 meer dan
48.
Nikolajew en Popowitsj zyn geland
in een gebied ten zuiden van de stad
Karaganda in de Sowjet-republiek
Kazachstan.
Karaganda ligt ongeveer 560 km
ten noordoosten van het Baikonoer-
meer, in welk gebied Nikolajew en
Popowitsj hun ruimtereis waren be
gonnen. Het gebied rondom Karagan
da, dat een industrieplaats is. be
staat grotendeels uit woestyn.
I
