„STAAKT HET VUREN"
NA ONDERTEKENING
Russen vanochtend
om 8 uur geland
BERAAD
KABINET
Vanavond acht uur-mogelijk
via Telstar op de televisie
Spion Sohlen lijdt
folterende pijnen
Nikolajews afstand
gelijk aan drietal
retours naar maan
FIAT VAN SOEKARNONEDERLAND ZWIJGT OPNIEUW
Kosten van V.N.-hestour: ruim
één miljoen gulden per maand
WEERBERICHT
Marinier
gesneuveld
Staalpillen in
mysterieuze
flesjes
Australische
straaljagers
verongelukt
Indonesische
vliegtuigen
verdreven
(§ucf WCie
teitws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1962
No. 30730
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeurh, a h van Diotioeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VÜUK jlEIDEN EN OMSIK^EN
1 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte öingel 1. Leiden Giro no 5705J
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Hoewel er officieel nog niets is meegedeeld, is politiek Den Haag ervan over
tuigd, dat het kabinet zich gistermiddag heeft neergelegd bij het compromis, dat
in New York onder supervisie van V.N.-secretaris-generaal Oe Thans is bereikt.
President Soekarno heeft zijn minister van Buitenlandse Zaken, dr. Soebandrio
reeds officieel toestemming gegeven het akkoord te ondertekenen. Hij gaf zijn
fiat na een telefoongesprek van ongeveer tien minuten.
Gezien deze gang van zaken wordt in New York dan ook
algemeen aangenomen, dat vanavond om acht uur Nederlandse
tijd de ondertekening zal plaats hebben van het akkoord over
westelijk Nieuw-Guinea.
In Amerika worden pogingen ondernomen om dit historisch
gebeuren, waarbij met enkele pennestreken een einde komt aan
een meer dan driehonderd jaar durend Nederlands bestuur in
Azië, via de Telstar in de Europese huiskamers te brengen. Om
acht minuten over acht schijnt de Telstar zich voor een recht
streekse televisie-uitzending op de goede plaats te bevinden.
De ondertekening van het akkoord
betekent tevens een onmiddellijk sta
ken van de vijandelijkheden in wes
telijk Nieuw-Guinea. Dat is vastge
legd in het militaire verdrag.
Hieronder volgen enkele punten uit
het bereikte akkoord.
Alle vervoer van troepen en mili
tair materieel naar westelijk
Nieuw-Guinea zal meteen na de
ondertekening worden stopgezet.
Alle vijandelijkheden tussen Ne
derlandse troepen en Indonesische
infiltranten worden gestaakt.
Een V.N.-troepenmacht van onge
veer duizend man zal naar Nieuw-
Guinea worden gezonden. Deze
troepen, die zullen worden gere-
cruteerd uit een of meer Aziati
sche landen, moeten de Papoea-
politie helpen bij het handhaven
van de orde in de tijd tot de over
dracht. Naar verwachting zal dat
ongeveer van omstreeks 1 oktober
tot mei volgend jaar duren.
Nederland en Indonesië zullen
ieder de helft van de kosten van
het leger van de Verenigde Naties
dragen. Deze kosten worden op
300.000 dollar (ruim een miljoen
gulden) geraamd. De kosten van
het gehele tussenbestuur onder de
Gematigde temperaturen
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: half tot zwaar bewolkt
met plaatselijk enkele buien. Matige
tot vrij krachtige zuidwestelijk wind.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
STRAND VERWACHTIN G
Kleine depressies met enkele buien
trekken via Engeland naar de Noord
zee Ook afwisselend zonnige perio
den. Matige tot vrij krachtige zuid
westelijke wind. Overdag omstreeks
20 graden. Zeewater 17 graden. Voor
uitzichten: onstabiel met zeewind.
16 AUGUSTUS
Zon op: 5.24 uur; onder: 20.04 uur
Maan op: 20.41 uur; onder 5.53 uur
Hoogwater te Katwijk te 3.15 en
15.46 uur, laagwater te 11.32 en 23.57
uur.
(Dit nummer bestaat uit l pagtna's)
V.N. worden op 400.000 dollar
(ruim 1.2 miljoen gulden) ge
raamd.
O „Een bevredigende formule" is
uitgewerkt voor de controle op de
Indonesische strijdmacht, die na
de ondertekening van de overeen
komst en tot het tijdstip, waarop
de Ver. Naties het beheer over
nemen, in westelijk Nieuw-Guinea
verblijven. Bijzonderheden zijn
nog niet bekend. De bevoorrading
van deze troepen (infiltranten)
geschiedt loor de Ver. Naties, die
1* ter met Indonesië onderhande
lingen zou voeren over een over
eenkomst inzake hun status.
Een groep waarnemers van de
Verenigde Naties van ongeveer 20
militaire waarnemers uit verschei
dene landen, die elders in vrijwel
dezelfde omstandigheden hulp
hebben geboden, zal in westelijk
Nieuw-Guinea worden geïnstal
leerd voor de uitvoering van het
militaire verdrag. Deze mogend
heden leverer echter geen man
schappen voor de V.N.-troepen.
O Er is overeenstemming bereikt
over de repatriëring van de door
de Nederlanders gevangen ge
nomen Indonesiërs. Hun aantal is
niet bekendgemaakt.
De besprekingen hebben uitslui
tend betrekking gehad op de o ver
dracht van het bestuur. Kwesties
als compensaties aan Nederlandse
zaken en personen zijn niet ter
sprake gekomen. Zij zouden pas
ter tafel komen als de diplomatie
ke betrekkingen tussen Nederland
en Indonesië zijn hersteld.
Op 1 januari 1963 zal de Indone
sische vlag op het regeringsge
bouw in Hnllandia worden ge
hesen naast de V.N.-vlag. Indo
nesië zal met behulp van de V.N.
een volksstemming houden in
1969.
Geschilpunten
Overigens, helemaal rond was
alles gisteren nog niet. Vol
gens Oe Thant wachtte hij
nog op bericht uit Den Haag
en Djakarta over enkele als
nog gerezen geschilpunten.
Soekarno heeft echter inmid
dels zijn volledige fiat gege-
Prof. dr. J. E. de Quay werd
omringd door journalisten, toen
hij gistermiddag laat in de mid
dag de Trèveszaal in Den Haag
verliet, na afloop van de buiten
gewone zitting van de minister
raad over Nieuw-Guinea. „Het
spijt me, heren", stelde de mi-
nister-president de pers echter
teleur, „in dit stadium geen na
dere mededelingen"
ven, zodat het wachten nog
was op Nederland.
Verwacht werd wel, dat deze
laatste obstakels snel uit de
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen bij een vuur
gevecht nabjj Wejj op Misool in
Nederlands Nieuw-Guinea ge
sneuveld is de dienstplichtig ma
rinier der tweede klasse P. M.
G. C. Mannie, oud 20 jaar, on
gehuwd en afkomstig uit Til
burg.
Tevens werd bü een vuurge
vecht ter plaatse gewond de eer
ste luitenant der mariniers J. A.
VVoortman, 25 jaar oud. gehuwd
en woonachtig te Manokwari.
Nadere berichten over de aard
van de verwondingen ontbreken
nog.
weg zouden worden geruimd,
zodat niets meer de onderteke
ning vanavond in de weg zou
staan.
Hoe zeker Oe Thant van de
zaak was. blijkt wel uit het
feit, dat hij de post van tijde
lijk V.N.-bewindvoerder in
Nieuw-Guinea heeft aange
boden aan Ellsworth Bunker.
Deze ontkende gisteren, dat
hij het aanbod zou hebben ge
weigerd. Sommige zegslieden
geloven, dat de 72-jarige Bun
ker de functie op zich zal
nemen.
De laatste, grootscheepse lan
dingen van Indonesische para
chutisten, hebben wel veel
verwarring gezaaid tijdens de
laatste loodjes van het overleg
in New York, maar zij hebben
geen roet in het eten kunnen
gooien. Wel heeft Nederland
gisteravond tegen deze nieuwe
agressie geprotesteerd. De
Nederlandse delegatie heeft
Oe Thant gevraagd de offi
ciële protestnota te doen cir
culeren als een document van
de Veiligheidsraad.
Slot pag. 2
Nederlandse jazz
musici gepakt
De Finse politie heeft vier van een
vijf leden tellende groep Nederlandse
jazz musici gearresteerd wegens
smokkel van verdovende middelen.
De spelers hadden de „dope" verbor
gen tussen kranten. De identiteit van
de aangehoudenen is nog niet be
kend.
Het kabinet is vanmiddag op
nieuw in vergadering bijeenge
komen voor verder beraad over
de kwestie-Nieuw-Guinea en
de afwikkeling daarvan.
Aangenomen kan worden,
dat de berichten, die in de afge
lopen nacht uit New York ont
vangen zijn, daartoe aanleiding
hebben gegeven.
Raadsel opgelost
De inhoud van de aangesnoelde fles
jes op de Nederlandse stranden
kan omschreven worden als staal
pillen in capsulevorm.
De inhoud is waarschijnlijk bedorven
door verblijf in het zeewater. Er
zijn geen aanwijzingen dat de cap
sules andere stoffen bevatten, die
schadelijk zijn voor de volksgezond
heid.
Het Rijksinstituut voor de Volksge
zondheid is tot deze conclusie ge
komen na een systematisch onder
zoek. Over de herkomst van de
capsules is nog niets bekend.
De Amerikaanse ex-president
Eisenhowerdie met vakantie in
Europa is. heeft gisteren met
drie oude vrienden golf gespeeld
in Surrey (Engeland)Op het
terrein liet de oud-staatsman
zich rijden door Sir fames Gault,
de voormalige brigade-generaal
toegevoegd aan de staf van ge
neraal Eisenhower toen deze op
perbevelhebber was van de ge
allieerde strijdkrachten in Euro
pa. Zo te zien hebben beide
vrienden veel schik.
(Van onze Londense correspondent)
Dr. Robert Soblen. die wegens uit
stel van de behandeling van zijn ge
val voor de rechtbank waarschijnlijk
minstens nog 3 weken in Engeland zal
blijven, lijdt volgens zijn advocaat
thans folterende pijnen. De laatste
drie weken is hij zeventien pond af
gevallen. Hij zou vandaag in de ge
vangenis door een specialist worden
onderzocht. Zoals men weet, heeft dr.
Soblen leukemie cn zou hij nog
slechts een jaar te leven hebben.
Het was gisteren voor Soblen op
nieuw een dramatische dag. Voordat
zijn verhoor voor het gerechtshof zou
beginnen, arriveerde David Hyde, as
sistent-districtsprocureur voor het
gebied van zuid New York. waar So
blen terecht heeft gestaan en wegens
spionage voor de Sow jet-Unie tot le
venslang werd veroordeeld, in Lon
den.
Soblen was niet aanwezig toen
rijksadvocaat en Lagerhuislid Elwyn
Jones voor het gerechtshof de geldig
heid van het deportatiebevel tegen
Soblen betwistte. De rechter stelde de
zaak tot volgende week woensdag uit.
Beide partijen zullen dan tegen de
beslissing van de rechter in beroep
kunnen gaan. waarvan de behande
ling in de week van 27 augustus zal
plaatsvinden.
Aangezien reeds vaststaat dat deze
affaire voor het hoogste rechtscollege,
n.l. voor de hoge rechters die deel
uitmaken van 't Hogerhuis, zal wor
den gebracht, zal de kwestie-Soblen
daar worden behandeld in een zit
ting, welke op 6 september zal begin
nen.
Elwyn Jones verklaarde gisteren,
dat er geen bezwaar wordt gemaakt
tegen Soblens deportatie als zodanig,
maar tegen het bevel dat hij naar
een bepaalde plaats, n.l. de Verenigde
Staten, wordt gedirigeerd. Het depor
tatiebevel werd in dit geval gebruikt
om een voortvluchtige politieke ge
vangene terug te zenden voor een
vergrijp, waarvoor geen uitwijzing
bestaat.
Na de zitting verklaarde een van
Soblens Juridische adviseurs, dat So
blen in de laatste drie maanden ern
stig was vermagerd. Hij lag in bed
en maakte zich niet bezorgd over zijn
levenslange gevangenisstraf. Soblen
zegt dat hij zijn naam wenst te zui
veren en dat hij een onschuldig man
De Russische ruimtevaarders Nikolajew en Popowitsj zijn
hedenochtend, resp. om 7 uur 55 minuten en 8 uur 1 minuut (Ned.
tijd) precies op de aangegeven plaats geland. Nikolajew is met
de Wostok-III precies 94 uur en 25 minuten in de ruimte ge
weest, Popowitsj op één minuut na 71 uur. De afgelegde afstan
den zijn resp. 2.4 miljoen km., wat gelijk staat aan meer dan
drie retourvluchten naar de maan, en ruim 2 miljoen km. Het
aantal omwentelingen bedroeg resp. 64 en 47. Beide mannen
voelden zich goed na hun landing, honderd km. ten zuidoosten
van Saratow in zuid-Rusland. Zij waren om halftwee vannacht
(Ned. tijd) wakker geworden en zetten toen hun vluchtpro-
gramma voort. Nikolajew heeft filmopnamen van de maan ge
maakt, toen hij op 160 km. boven de aarde vloog.
TT- bouwen in Moskou ingeschakeld. De
1VO01C Olltvailgst voorbijgangers stonden stil om naar
het nieuws te luisteren, auto's en
u I Cl.' vrachtwagens stopten langs de straat-
lil nOOU-VTlllld kant. In Rood-China zijn de Russi
sche successen tamelijk koel ont.van-
Toen de Russische radio vanoch- gen Er waren gelukstelegrammen van
tend aankondigde, dat de Wostoks de weduwen van Soen Jat-Sen (maar
zouden gaan landen, werden de luid- niet In haar functie van vice-presi-
sprekers aan bomen en openbare ge- dente, doch als voorzitster van een
Chinese organisatie), de voorzitter
van de Academie van Wetenschappen
(aan zijn Russische ambtgenoot) en
politieke organisaties.
Nikolajew heeft gisteren in een
boodschap de beste wensen gericht
tot de volken van Frankrijk, Enge
land, Italië en West-Duiteland en de
hoop uitgesproken, dat er vrede in
Europa zal heersen.
Een spreker voor Radio-Moskou zei
gisteren dat de Amerikaanse „Tel-
star"-satelliet, een project van een
grote telefoon- en telegraafmaat-
schappij, een onderneming is die het
maken van winst beoogt. „De mono
polisten zijn van plan hun concur
rentiestrijd zelfs tot de ruimte uit te
breiden. Hoe kan men er dan ver
baasd over zijn, dat Amerika bij ons
ten achter is wat betreft de oplossing
van de grote natuurkundige proble
men?".
Bastlan Ello, een vooraanstaand
Amerikaans deskundige c» het ge
bied van de ruimtevaart, verklaarde
gisteren, dat de ontmoeting in de
ruimte, die de Amerikanen met twee
mans ruimtevoertuigen tot stand
willen brengen, een veel grotere pres
tatie zal zijn dan het jongste Russi
sche ruimtesucces. Hij noemde de
twee Russische lanceringen wel een
prestatie wat het kiezen van de luis
te tijden betreft, waaraan hij toe
voegde, dat Amerika hetzelfde kan
doen met Mercury-capsules als het
dat wil. Slechte een voorbereiding
van zes maanden zou nodig zijn om
twee eenmans-capsules dicht bij el
kaar in de ruimte te brengen.
Zes piloten van de Australische
luchtmacht zijn vandaag verongelukt
toen zij met hun vier „Vampire"-
straaljagers, die in formatie vlogen,
met elkaar In botsing kwamen. De
vliegtuigen waren afkomstig van de
luchtmachtbasis East Sale, op 80 km
van Melbourne. De piloten oefenden
zich in luchtacrobatiek in formatie,
ter voorbereiding van een in septem
ber te houden luchtmachtweek. Zij
werden als de beste formatievliegers
van de Australische luchtmacht be
schouwd.
Vermoed wordt dat de vliegtuigen
de grond hebben geraakt bij het
vliegen van een bepaalde figuur, en
daarna zijn ontploft. Luchtmacht
functionarissen zeiden, dat de piloten
deze figuur, de „barrell roll" reeds
eerder hadden gevlogen. De figuur
werd niet gevaarlijk geacht.
Stiptheidsactie bij
Duitse spoorwegen
(Van onze correspondent in Bonn)
Vannacht zijn de Westduitse spoor
wegmannen begonnen met hun Actie
adelaar, die neerkomt op een zorg
vuldig nakomen van de officiële
voorschriften. Men moet daarom de
paar dagen die de actie waarschijn
lijk duren zal, rekenen met flinke
vertragingen in het Westduitse trein
verkeer. Grote storingen verwacht
men evenwel niet, omdat het drukste
toeristenverkeer eigenlijk al weer
achter de rug is.
Alleen in Zuid-Duitsland zou de
actie kunnen leiden tot een verkeers
chaos, omdat daar op slechts twee
lijnen bijna alle Duitse Italië-reizi-
gers de Bondsrepubliek weer binnen
komen.
Het Westduitse verbond van vak
verenigingen stelde zich gisteren in
een verklaring achter de actie. De
directie van de Westduitse spoor
wegen daarentegen sprak dreigande
taal. Een woordvoerder uit Frank
fort zei, dat elke spoorwegman, die
een snel verloop van het treinverkeer
stoort, tegen de dienstvoorschriften
zondigt, waaruit de directie haar
consequenties zal trekken.
Van de politieke partijen hebben
zowel de christen-democratische als
de liberale partij de actie veroor
deeld. Volgens de CDU is de actie
onjuist en in strijd met het recht De
liberalen menen dat de spoorweg
mannen zich met hun actie buiten
de parlementaire democratie stellen.
Patrouilles van de Nederlandse
strijdkrachten, die dag en nacht de
gebieden verkennen, waar in de
nacht van maandag op dinsdag In»
donesische transportvliegtuigen door
drongen, hebben tot nu toe nog
steeds geen contact met de gelande
parachutisten gemeld. In het gebied
rond Merauke heeft men vanuit de
lucht enkele tientallen parachutes
op de grond waargenomen. In de
omgeving van Kaimana, Temina-
buan en Sorong hebben patrouilles
nog helemaal geen spoor van para
chutisten gevonden.
Volgens een in Hollandia uitgegeven
communique heeft een formatie In
donesische vliegtuigen van het type
„Mustang" in de vroege ochtenduren
van gisteren getracht het luchtgebied
van Nieuw-Guinea vanaf de zuidkust
binnen te dringen. De Nederlandse
strijdkrachten, naar alle waarschijn-
lijheid een jager van de Koninklijke
Marine, hebben de Mustangs onder
vuur genomen en verdreven. Daarbij
werd waargenomen, dat een van de
Mustangs dalende was, terwijl het
toestel rookslierten achterliet. De for
matie. die waarschijnlijk uit drie
toestellen bestond, vloog in de rich
ting van de Nieuw-Guinese zuidkust
nadat de Hercules-toestellen, die de
zelfde nacht enkele honderden para
chutisten hadden neergelaten, reeds
uit het luchtgebied van Nieuw-Gui
nea waren verdwenen.
Italiaan vindt twee
cheques 70.000)
De 32-jarige Italiaan Antionio Laz-
zari. als chauffeur in Amsterdam
werkzaam, heeft gisteravond twee
cheques aan toonder met een totale
waarde van ruim f70.000 gevonden
en naar het politiebureau in de War
moesstraat gebracht. De aangeteken
de brief met de cheques van 33.781
Duitse marken en 11.079 Amerikaan
se dollars, moet door een loper van
een Amsterdamse handelsfirma op
de droogbak in Amsterdam verloren
zijn.
De cheques aan toonder waren uit
geschreven op de Dresdener Bank en
de Bankers Trust Company in New
York. De eigenaar van de cheques,
die bij de politie bekend is, heeft de
waardevolle papiertjes nog niet af
gehaald.
(Advertentie)
HERNIA - RUGPATIËNTEN
Beter rusten, beter slapen.
1- en 2-persoons.
Bij H. JANSE slaagt u altijd.
HAARLEMMERSTR. 129, LEIDEN
Tel. 30553. 's Maandags gesloten.
Uit het Leidsch Dagblad van
15 Aug. 1862:
Be heer T. Zaayer,. doctor
in de geneeskunde alhier, is i
benoemd tot 2den prosector i
aan het Anatomisch kabinet
der Leidsche Hoogeschool.
De heer A. H. Bakker'korff
te Leiden is benoemd tot lid
van verdienste der Academie
van beeldende kunsten te 1
Rotterdam.
