Mormoon en softball gaan
in Amerika hand in hand
Vakantie-overpeinzing
Een gezonde geest in
een gezond lichaam
LANG WORDEN MET
„GEMEENTEPILS"
Amerikaanse „zending op Leulse sportvelden a^d Neder-
Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag, 30 juni 1962
Wij hébben niet veel met vo
gels gemeen, alleen dit: op ge
zette tijden keren wij de blik
naar het zuiden en onze onrust
bedaart pas als wij daar zijn
aangekomen.
Niet alleen zijn wij in staat
aan die drang ygehoor te geven.
Met deze trekkersnatuur corres
pondeert namelijk het peil van
de ons ter beschikking staande
gelden. Hoe meer geld des te
woester de drang de zon tege
moet te reizen. Wat het dit jaar
zal worden weten we nog niet.
Verleden jaar ging het best
Ach ja verleden jaar
Met een goedmoedige glim
lach stapten ivij toen in de trein
die ons drietal zou voeren naar
een stukje Italië zorgvuldig
geheim te houden - dat nog niet
door de grote toeristenstroom
als bezienswaardigheidis ont
gonnen. Reizen per trein met
een couchette is een sensatie
apart. Onze coupé was bezet
door een stevige Duitse man, die
erbij zat als een zak havermout
en de indruk vestigde dat hij de
dag had ingezet met iets forsers
dan alleen maar drabbige thee,
en voorts door een paar rustige
echtelieden, die elkaar steeds vol
sympathie toeblikten. De coupé
ivas iets te rustig naar onze zin,
want al zijn wij geen blèrige
„Houd- er-de-moed- maar- in"-
knapen, een beetje lawaai op
zijn tijd mag toch wel.
Leuk wordt het natuurlijk al
tijd pas als de treinsteward alles
komt uitrollen en iedereen zich
gereed gaat maken de nacht zo
geriefelijk mogelijk door te
brengen. Op aller gezicht zie je
de vraag: „Wat houd ik aan en
wat doe ik uit. En wat doen de
anderen". De Duitse man sliep
in het miniscuulste zwembroek
je dat onze ogen ooit hebben
aanschouwd, het echtpaar liet
de toestand „ongewijzigd" en wij
zweemden wat nachtkleding be
trof tussen de Duitser en het
echtpaar in.
Sensatieloos verliep de heen
reis verder en dat gold ook voor
onze vakantie. Wij zijn gelukkig
alle drie bijzonder lui uitgevallen
en dan kom je in de Italiaanse
zon niet erg ver
Het hotel was prettig, maar
de koks hadden alleen de ge
woonte al het eetbare dat daar
maar even voor in aanmerking
kwam in olijfolie te drenken. Dat
was niet zo prettig en de eerste
nacht hield onze maag over de
wanordelijkheden een allerdui-
del 'cste protestredevoering.
Oh ja, er was ook een juke
box in dat hotel. Een juke-box
met een „hersenschudding"Je
moest op het knopje met „Avé
Maria" drukken om „Waarom
bij jij nooit op zondag vrij" te
krijgen. En hij had een „knietje"
nodig om op gang te komen.
Verder deed hij het uitste
kend.
De terugreis was van het gen
re waar kolderfilms van ge
maakt worden. Op het perron
liepen we al direct vast in een
groep Deense touristen, die met
veel „öske-döre- smöre" klan
ken een spoorwegbeambte stond
duidelijk te maken dat bij de
trein nóg een wagon moest. De
man keek op een manier alsof
men hem juist had verteld dat
Mussolini wederom naar het rijk
der levenden was teruggekeerd.
Er werd een wagon afgekoppeld,
aangekoppeld, afgekoppeld, maar
de Denen kregen toch hun zin,
want die kunnen verdraaid kop
pig zijn. De reis verliep aanvan
kelijk voorspoedig, maar in een
klein plaatsje waar diep in de
nacht even gestopt moest wor
den, gebeurde het. Een onver
stoorbare luidspreker stem haal
de iedereen uit de lichte slaap
met de paniekmededeling dat
ivagon zo-en-zoveel, waarin onze
bagage zat, zou worden afge
koppeld.
„Men wordt verzocht zo spoedig
mogelijk..." (in drie talen).
Binnen twintig seconden had
den wij uitdrukkingen voor op
de tong, die het enige meisje in
onze coupé zij voelde zich
toch al als een wit boontje in
een zak vol bruine bonen met
enige verbijstering waarnam.
„Met keine slaapoogjes keken
wij uit het raam op het per
ron waar een „carnaval" van
zeldzame schoonheid zich voort-
repte. Op het verder verlaten
perron renden mensen in alle
staten van kledij naar de be
trokken wagon om hun bagage
Er was een Nederlandse stem
die boven alles uit riep: Janus,
sè je geen kou vatte Er was
iemand die over zijn pyjama
jasje een stropdas knoopte. Hij
wist het vermoedelijk zelf niet.
Net was iedereen hijgend bin
nen of de omroeper kwam ver
tellen dat de bagage, zo men
wilde, kon worden terugge
bracht. De betrokken wagon
werd niet afgekoppeld
Toen we ineens heel snel
vertrokken, glimlachte een per
ronwachter ons minzaam na.
Dat is nu waarschijnlijk wat ze
in Amerika „geestelijke wreed
heid" noemen: Besluiten om
iemand uit zijn bed te halen, als
het nog niet zeker is dat zoiets
werkelijk nodig isen dan nog
glimlachen....
j «I 7*99 I II ^an ru'm twee jaar geweest. Leuk
J -*• J- land niet. „Het heeft natuurlijk
Een snelle aangooi een klap of een misser
(Van een onzer redacteuren)
„Er zijn een paar Mormoonse jongeren voor de sportredactie.
Komen jullie even naar voren?" Dat was het bericht van de
telefoniste, dat op de gezichten van de sportredacteuren de
wenkbrauwen enige centimeters uit de normale ligging bracht.
„Zeg, versta je dat nou wel goed? Wat zouden Mormoonse
jongeren nou van de sportredactie willen?" vroegen we nog
eens ongelovig.
„Dat zou je dan eens moeten vragen", luidde het lakonieke
antwoord.
Dat deden we. Een ogenblik later maakten we kennis met
Donald Koldewijn en Ralph Visser, beiden 22 jaar en geboren
en getogen in de Verenigde Staten van Noord-Amerika.
afvalsysteem om het kampioenschap
van Nederland zullen strijden. Elke
ploeg bestaat uit vijftien man. In
Leiden hebben wij ook zo'n team sa
mengesteld, dat aan die competitie
meedoet. De leeftijd van de spelers
ligt tussen dertien en zestien jaar".
Alles goed en wel, maar waar
om houdt de Mormoonse kerk zich
hier nu juist met softball bezig?"
willen we weten.
niet moeilijk?"
..Nee. We zijn met wat sof tb all-
gereedschap" naar de speelweide bij
de Telderskade gegaan, waar we ook
trainen, ach je hebt dan natuurlijk
zo wat jongeren om je heen. Ove
rigens kunnen we nog best wat
leden gebruiken".
Enthousiaste
Allerlei sporten Amerikanen
„De Mormonen, zegt Ralph (stu-
dLint muziek), z\jn bijzonder ge
steld op sportbeoefening en die be
perkt zich heus niet alleen tot soft
ball. Uitgaande van het standpunt
dat in een gezond en sportief
lichaam bijna altijd een gezonde
geest heerst, organiseren wjj in de
Verenigde Staten grote toernooien
in sporten als golf, volleybal, bas
ketball etc.
Aan het softballtoernooi in Ame
rika nemen zo'n 25.000 spelers deel.
Een plaats als Salt Lake City (het
centrum van de Mormonen) is ver
deeld in kwartieren en ieder kwar
tier beschikt over een softballploeg.
Het team dat kampioen van Salt
Lake City wordt, speelt vervolgens
tegen de kampioenen van andere
steden om het nationaal kampioen-
Elke kerk haar
eigen sporthal
Aanpi
Donald Koldewijn en Ralph Visser
Softball-missie
(Foto L.D./Holvast)
Twee rustige Amerikaanse
Jongens, die je beslist niet voor
buitenlanders zou houden wan
neer je hen zo tegenkomt.
Geen „onbeheerst" gekleur
de hemden en kauwgum, in
grediënten waarmee men de
gemiddelde Amerikaan zo
graag op spotplaatjes placht
pf te beelden. Niets van dat
alles.
Ze wonen nu ongeveer twee jaar
in de Leidse Stieltjesstraat. In de
Verenigde Staten, waar zij beiden
op de universiteit waren, hebben
zij hun studie voor deze tijd on
derbroken om in Nederland als
zendeling voor hun kerk op te
treden.
Perfect
Nederlands
Donald en Ralph maken deel uit
van een groep van 140 Amerikaanse
Mormonen, die hier in ons land
werken. Na een jaar of twee gaan
zij weer terug naar de Verenigde
Staten, waarna nieuwe krachten
hun plaats weer innemen. Donald
Koldewijn, die later ingenieur hoopt
te worden, vertelt dan in zij het
niet accentloos, maar grammaticaal
perfect Nederlands wat hen nu
eigenlijk naar ons heeft gevoerd.
„We willen in Nederland trach
ten het softball spel. dat bij ons in
Amerika een zeer geliefde sport is,
populair te maken. In geheel Ne
derland, aldus Donald, zijn reeds
150 ploegen geformeerd, die volgens
wat moeite gekost me hier aan te
passen en ik heb het nu erg naar
mijn zin. Als ik straks thuis kom,
moet ik me wéér aanpassen".
Voor Ralph is dat tijdstip nog
niet gekomen. Tot december zaj hij
in Leiden blijven. Een goeda pro
paganda voor softball en honkbal
laten zij hier in elk geval achter.
Prettige, sportieve knapen.
Spanning en concentratie
een avondwedstrijd in het sta
dion van Salt Lake City.
Donald is enthousiast over de
wijze, waarop de Nederlandse
jongen zich in het spel gedraagt.
„Er zitten uitstekende leiders
onder, zodat wij vaak niet eens
behoeven in te grijpen. Als er
iets verkeerd gaat, corrigeert een
van hen eigenhandig al heel
vlug. Grappig vind ik hier dat
een Nederlandse jongen de nei
ging heeft te schoppen naar al
les wat rolt. In Amerikt zie je
dat niet. Daar is de neiging juist
alles op te rapen. „De voetbal
invloed natuurlijk", voegt Do
nald er glimlachend aan toe.
Softball kan van grote invloed
zijn op de honkbalsport-, die in Ne
derland wel grote aanhang heeft.
De sporten lijken trouwens heel
veel op elkaar. Softball is minder
gevaarlijk, zoals Ralph Visser het
uitdrukte. De bal is groter en min
der hard dan bij honkbal. De wer
per staat dichter bij de thuisplaat
dan bij honkbal en hij mag alleen
onderhands werpen. Jongens begin
nen meestal althans in Amerika
met softball en treden daarna
toe tot een baseball (honkbal) team.
Een goed softballer is bijna altijd
ook een goede honkballer.
Het toernooi dat Ralph en Do
nald en zijn vrienden hebben ge
organiseerd, schijnt goed te mar
cheren en men mag hun beslist
dankbaar zijn voor dit prachtige
initiatief.
schap. De geestdrift voor dat toer
nooi is bijzonder groot.
„Verder", vervolgt Donald, „heeft
iedere wijk zijn kerkgebouw en daar
is altijd een behoorlijke sportaccom
modatie in onder gebracht. Tja,
we zijn nu eenmaal verzot op sport".
We vragen Donald, wie aan dat
toernooi mogen deelnemen. Alleen
Mormonen? „Nee zo ligt het niet.
De leer van de Mormonen staat
buiten dit toernooi. De enige voor
waarden bij deelneming zijn, dat
men niet rookt en geen alcohol ge
bruikt. Dat zijn ook onze leefregels.
En verder dat men de kerk zijner
keuze regelmatig bezoekt. Wil men
iets meer van de Mormoonse kerk
weten dan zullen wij dat natuurlijk
wel doen, maar daar is het ons De trots van de Mormoonse jon-
echt niet om begonnen. Het gaat geren in Salt Lake City is dit
oinhet sporttoernooi prachtige softballstadion, dat als
De vorming van de ploegen komtr 1
ter sprake. „Ging dat in Leiden een ster tussen de vier velden ligt.
Gloednieuwe theorie
Rioolwater
Een nieuwe theorie voor het pro
bleem van het „langer worden",
dat tegenwoordig zowel ouders als
artsen verontrust, is die van een
Franse onderzoeker. Deze Frans
man meent dat het snelle groei
proces te wijten (of te danken?) is
aan de toenemende vervuiling van
het rioolwater.
assen
Binnenkort zal voor Donald de
tijd gekomen zijn om weer terug
naar de States te gaan. Hij is hier
Het is een bekend verschijn
sel. dat de tegenwoordige jeugd
een grotere lengte bereikt dan
ooit in een generatie voor haar
het geval is geweest. De ver
zuchting ,,De kinderen groeien
me boven het hoofd" begint dan
ook een steeds letterlijker be
tekenis te krijgen.
De geleerden hebben wel een
naam voor dit fenomeen kunnen
vinden: longitudinatie. Het vinden
van een oorzaak voor de vaak be-
nauwende groeidrift van onze he
dendaagse jeugd leverde echter meer
moeilijkheden op dan het verzin
nen van een wat Latijns aandoen
de naam voor het verschijnsel.
De onderzoekers, zonder enige
twijfel bijzonder knappe heren, zijn
er nog steeds niet in geslaagd een
definitieve verklaring te geven. Ook
de overheid pijnigt zich dagelijks de
veel geplaagde hersens over het
lengteprobleem, want de schooljeugd
blykt letterlijk ..uit het meubilair
gegroeid" te zijn.
In München heeft men bijvoor
beeld vastgesteld, dat de eerste
klassen van de lagere school nog
maar voor een derde met het vroe
ger gebruikelijke meubilair kunnen
worden ingericht, terwijl ook voor
zeventienjarige scholieren de vroe
ger gebezigde bladhoogte van 76 cm
niet meer voldoende is.
Over de oorzaak van het snelle
groeiproces hebben de onderzoekers
zeer verschillende theorieën. Zo
meent één groep van geleerden, dat
het veroorzaakt wordt door de ster
ke lichtinwerking waaraan de jon
geren zijn blootgesteld. Want, aldus
hun argument, het licht beinvloedt
de hormonen, die het groei-proces
regelen.
Eten te goed
Anderen brengen echter de
„lengte" van de schoolkinderen te
rug op de voeding, die vroeger van
veel geringere kwaliteit geweest zou
zijn. Als bewijs voor hun theorie
gebruiken zij het feit. dat jonge
mensen, die zich gedurende de oor
log in de groei bevonden en des
tijds niet voldoende gevoed werden,
minder snel gegroeid zijn.
Juist in de twintigste eeuw, die
ook wel de bijnaam „de eeuw van
het kind" kreeg, valt een grote trek
van het platteland naar de grote
stad waar te nemen. (Ook voor dit
verschijnsel bedachten de geleerden
een prachtige naam: urbanisatie).
Men kan dus zeggen dat de mo
derne mens beweeglijker geworden
is. Hoewel het nog steeds met bewe
zen is, dat geestelijke beweeglijk
heid en „langer worden" als oor
zaak en gevolg met elkaar verbon
den zijn, staat het onomstotelijk
vast, dat een achterblijven van de
geestelijke ontwikkeling gekoppeld
is aan een vrij trage lichamelijke
ontwikkeling. Bovendien hebben de
moderne verkeersverbindingen een
sterke vermenging van zeer ver
schillende bevolkingselementen in
de hand gewerkt, die evene*"^ t~f
een versneld groeiproces van de
jonge mensen bijdraagt.
De geleerde ls van mening, dat
een aanzienlijke hoeveelheid uitge
scheiden normonen eenvoudig
daardoor weer in het menselijk li
chaam terug komen, doordat bij de
winning van drinkwater uit rivieren
en meren de daarin aanwezige hor-
moonstoffen niet doormiddel van
filters kunnen worden verwijderd.
Drinkwater dus, dat de oorzaak van
een versneld groeiproces zou zijn?
Misschien opent zich hier een nieu
we weg voor de knappe mannen om
het geheim van het „langer wor
den" te ontsluieren.
Softball wordt in Nederland eigenlijk alleen gespeeld door de
middelbare schooljeugd en wel voornamelijk tijdens de gymnastiek
lessen. Toch streeft men ernaar om het ook op de middelbare
scholen te vervangen door honkbal, een „hardere" uitgave van soft
ball. Deze foto geeft een beeld van een honkbal-wedstrijd die ge
speeld werd tussen het Nederlandse team en de Chateawrvum
Sabres.
