„Laat Indonesië stoppen
met agressieve acties"
ZWART
Djilas en Ehrenburg over Stalin,
grootste misdadiger aller tijden
AALMARKT U
KENNEDY HOUDT REKENING
MET WESTDUITSE BELANGEN
Geen beroep op Veiligheidsraad
Nog geen
kritieke
oplossing voor de
aardappelsituatie
Prof. dr. De Quay vraagt Oe Thant:
V.S. blijven
optimistisch
Hoopvol
OAS dreigt
Rode dictator verivachtte n
derde wereldoorlog om nog
meer onder de voet te lopen
FA. DE HAAN GODDIJN
WEERBERICHT
Politieagenten
gearresteerd
De Gaulle ziet Europa in
de positie van scheidsrechter
(§uc/ Qtïeuws
D>
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 19 MEI 1962
No. 30657
LEIDSCH
DAGBLAD
Direcieur. E A E van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR EN OMSi.uiKEN
l 3.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
vraag of de Nederlanders het plan
van de Amerikaan Bunker hebben
aanvaard, antwoordde Stevenson, dat
De Nederlandse minister-president, prof. dr. J. E. de Quay
heeft over de jongste parachutistenaanvallen bij Fak Fak een
brief gestuurd aan de waarnemend secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Oe Thant.
De inhoud van het schrijven is nog niet hekend. Die zal pas volgende
week worden gepubliceerd. Verwacht wordt, dat dit over enkele dagen
in een brief aan de Tweede Kamer zal gebeuren.
Maar algemeen wordt aangenomen, dat prof. De Quay gevraagd heeft
Oe Thant zich tot het uiterste in te spannen om te bereiken, dat de
Indonesiërs hun agressieve acties zullen staken. Er wordt nog geen
beroep gedaan op de Veiligheidsraad, hoewel er rond Nieuw-Guinea zo
een echte oorlogssituatie ontstaat.
Kort nadat de permanente verte
genwoordiger van Nederland bij de
Verenigde Naties, mr. C. W. A.
Schürmann de brief aan Oe Thant
had overhandigd, had de laatste al
een onderhoud met de Amerikaanse
afgevaardigde bij de Verenigde Na
ties. Adlai Stevenson.
Na het gesprek zei Stevenson tegen
verslaggevers, dat de Verenigde Sta
ten zeer verlangen naar een spoedige
hervatting van het vooroverleg tussen
Nederland en Indonesië. Hij had met
Oe Thant gesproken over „wegen en
middelen om de partijen aan de con
ferentietafel te brengen". Oe Thant
zal in ieder geval zijn bemiddelings
pogingen voortzetten, al „is het dui
delijk. dat de situatie op het ogenblik
niet goed is", aldus Stevenson. Op een
hij daarover geen mededeling kon
doen. „Voor zover ik weet, is er niets
definitief aanvaard".
De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken. Lincoln White, heeft het op
timisme behouden: „Wij zijn hoopvol
gestemd, dat de partijen de gelegen
heid. die hun door ambassadeur Bun
ker geboden is met zijn voorstellen
inzake punten van bespreking bij een
hervat vooroverleg, zullen aangrijpen
en dat de partijen, wanneer deze be
sprekingen weer zijn begonnen, tot
het inzicht zullen komen, dat zij met
geduld en goede wil hun verschillen
van mening kunnen bijleggen".
Ook de Indonesische afgevaardigde
bij de Verenigde Naties, Wirjopra-
noto, heeft gisteren een onderhoud
gehad met Oe Thant. Na afloop blies
hij tegenover verslaggevers hoog van
de toren. „De campagne ter bevrij
ding van West-Irian is begonnen en
zal voortduren tot de Nederlanders
erin toestemmen te onderhandelen
voor een vreedzame oplossing van het
vraagstuk. Wat nu in Nederlands
Nieuw-Guinea gebeurt is een voort
zetting van onze revolutie".
Wirjopranoto bevestigde, dat Indo
nesische vrijwilligers in Nieuw-Gui
nea worden neergelaten „om het volk
te helpen bij de bevrijding van het
Nederlandse koloniale juk".
De Indonesische afgevaardigde zei,
dat hij bij Oe Thant ontboden was
om een afschrift van de door Neder
land ingediende nota in ontvangst te
nemen.
Ir. J.C.G. Boot:
Onze industrie
nog beneden
EEG-peil
In een toespraak voor het departe
ment Amsterdam van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid en
Handel over „De plaats van Shell
Nederland in het Nederlandse be
drijfsleven", heeft de president-direc
teur van Shell Nederland N.V., ir. J.
C. G. Boot, zjjn visie gegeven op de
ontwikkelingen in de E.E.G.
Hij zei van mening te zijn, dat de
liberale instelling van onze hoogste
regeringsfunctionarissen in vele ge
vallen nog niet doorgedrongen is tot
de lagere overheids- en semi-over-
heidsorganen. Hij waarschuwde in
dit verband voor dirigisme en nei
ging tot detaillisme en formalisme,
wat remmend kan werken op het
ondernemingsinitiatief en op onze
economie. Een groter gevaar zouden
I echter z.i. de ontwikkelingen in de
j E.E.G. voor de Nederlandse economie I
kunnen inhouden. Hij wees er voorts
op dat ondanks de enorme na-oorlog-
i se expansie het aandeel van de Ne-
deiiandse industrie in de totale j
I nationale produktie nog steeds be-
I neden het Europees gemiddelde en
ver beneden het peil van enkele i
toekomstige E.E.G.-partners ligt.
Het onder communistische leiding
staande Franse Algemene Verhond
van vakverenigingen (CGT) heeft be
kendgemaakt, een brief van de OAS
ontvangen te hebben waarin gedreigd
wordt met het gebruik van napalm
bommen „tegen jullie communisten".
De brief is getekend door de OAS-
leider ex-kolonel Jean Gardes en in
Algiers gepost. In Algiers zijn giste
ren vlugschriften verspreid waarin
gezegd wordt, dat de OAS begonnen
is met een politiek van de „ver
schroeide aarde".
In het proces tegen de OAS-ieider
Salan heeft de advocaat-generaal gis
termiddag een brief van de OAS voor
gelezen, getekend door kolonel Go-
dard, waarin staat: „U zult met uw
leven boeten als de generaals Salan
en Jouhaud worden terechtgesteld".
Mevr. Djilas in
hoger beroep
Uit angst voor een ouderlijke af
straffing is een 14-Jarige Jongen uit
Rosbergen bij Breda een nacht onder
gedoken geweest in de Krabbebossen
bij zijn woonplaats. De Jongen, een
ulo-scholier. had donderdagmiddag
een inwoner van Rijsbergen geplaagd
met kwajongensstreken. Deze had hem
toegeroepen, dat hij de ouders wel
eens zou waarschuwen. Uit angst ls de
jongen toen om vier uur. .nadat de
school was afgelopen, het dorp uitge
lopen .Gistermorgen kwam hij uit het
bos te voorschijn en ging naar Breda.
Op de vrijdagse markt werd hij door
een andere Rijsbergenaar herkend. De
gewaarschuwde politie heeft de jon
gen ter beschikking van de ouders
gesteld.
Mevr. Djilas. de echtgenote van de
veroordeelde Milovan Djilas heeft
volgens betrouwbare kringen in Bel
grado besloten in beroep te gaan
tegen het vonnis dat op 14 mei tegen
haar man is uitgesproken. Zoals be
kend werd Milovan Djilas veroor
deeld tot 5 jaar gevangenisstraf we
gens het openbaar maken van
staatsgeheimen.
Volgens het Joegoslavische recht,
kunnen de naaste bloedverwanten
van een veroordeelde in beroep gaan
tegen het tegen hem uitgesprokfn
vonnis als hij dit zelf niet doet. Mi
lovan Djilas beeft geweigerd beroep
aan te tekenen.
In zijn boek „Gesprekken met Sta
lin". dat de volgende week in de Ver
enigde Staten zal verschijnen en dat
de vorige week tot zijn veroordeling
heeft geleid, noemt Djilas de vroege
re Sowjetrussische premier Stalin
„de grootste misdadiger in de ge
schiedenis". wiens geweten hem niet
plaagde ondanks de miljoenen die in
zijn naam en op zijn orders werden
vernietigd, en ondanks de duizenden
zijner naaste medewerkers die hij als
verraders heeft vermoord.
Djilas, vroeger vice-president van
Joego-Slavië, geeft in zijn boek ge
sprekken weer, die hij tijdens offi
ciële bezoeken aan Moskou in 1944,
1945, en 1948 met Stalin heeft gehad.
Djilas verhaalt hoe Stalin, tijdens
cen diner in het Kremlin in april
1945, verklaarde dat de toen op zijn
eind lopende oorlog „geen oorlog zo
als de vroegere oorlogen was". Stalin
verklaarde dat iedereen, die een ge-
bied bezet, daaraan zijn eigen maat
schappelijk stelsel oplegt. „De
oorlog zal spoedig voorbij zijn. Wij I
zullen ons in vijftien of twintig jaar
herstellen en hen dan opnieuw te lijf j
gaan". Volgens Djilas was Stalin,
wiens legers reeds de helft van Euro
pa onder de voet hadden gelopen, er
van overtuigd dat zij in de volgende
ronde ook de andere helft onder de
voet zouden kunnen lopen!
Advertentie
KANTOORMACHINES
THANS
Leiden
Telef. 26800
Advertentie
gas - water
HOOIGRACHT 18
sanitair
TEL. 23951
OPKLARINGEN
Blijkens het weeroverzicht, dat het
KNMI in De Bilt hedenmorgen om
tien uur verstrekte, zal de aanvoer
van tamelijk koude polaire lucht
aanhouden, maar de kans op buien
is morgen overdag klein. De winden
zullen minder sterk worden, maar
toch nog matig en in de kustprovin
cies tijdelijk krachtig, in hoofdzaak
uit west tot zuidwest.
20 MEI.
Zon op: 4.40 uur: onder: 20.34 uur
Maan op: 21.23 uur; onder. 5.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.45 en
13.08 uur. laagwater te 11.55 uur.
(21/5 hoogwater te 4.19 en 16.42 uur,
laagwater te 0.11 en 12.28 uur).
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
en een Bijvoegsel
Tenzij Stalins opvolgers en huidige
critici verklaren hoe een dergelijke
man dertig jaar lang aan de macht
kon blijven, „bevestigen zij alleen
maar dat zij zijn werk grotendeels
voortzetten", aldus de Joego-Slavi-
sche schrijver.
Overigens merkt Djilas op, dat
Stalin het achterlijke Rusland heeft
gemaakt tot een industriële macht
en een rijk dat tot wereldheerschap-
i pij inspireert.
Volgens Djilas is Chroesjtsjow in
j de Sowjet-Unie de enige man die
i zich met details bezighoudt en met
I het dagelijks bestaan van de com
munistische gelederen en de burgers
om, waar nodig, verbetering aan te
brengen.
Ehrenburg doet
een boekje open
De bekende Russische veteraan-
schrijver Ilja Ehrenburg heeft in het
maandblad van de Sowjetrussische
schrijversvereniging een boekje open
gedaan over de manier waarop de
Sowjetrussische intellectuelen leef
den ten tijde van de Stalinistische
terreur in 1937 en 1938. „Zij durf
den alleen tegen hun vrouwen open-
lük te spreken en dan alleen 's nachts,
met hun hoofd onder de dekens", zo
schrijft hij.
Ehrenburg verhaalt hoe hij tijdens
de zuiveringen, waarbij de oude Sow
jetrussische intelligentsia werd uitge
roeid. op 24 december 1937 in Mos
kou aankwam, na als verslaggever in
de Spaanse burgeroorlog werk
zaam te zijn geweest. Die avond
werd hem in zijn flat gezegd wat er
aan de hand was: „Er was een zee
van namen, waarachter het woord
„gearresteerd" stond".
Zijn vrienden waarschuwden hem:
„Vraag over niemand iets. Wanneer
je over hen in een gesprek betrokken
wordt, hou er dan mee op."
De volgende ochtend ging hij naar
het kantoor van het regeringsblad
Izwestia. „Ik werd goed ontvangen,
maar ik herkende geen enkel gezicht.
Ondanks de goede raad vroeg ik
waar die en die personen waren.
Iemand antwoordde: „Afgelopen".
Een ander maakte slechts een hand
gebaar. Er waren er ook die vlug
wegliepen". Op het kantoor van de
Prawda, het blad van de communis
tische partij, nam een vriend hem
mee naar de badkamer en zei: „Ik
weet een nieuwe mop voor je. Twee
Moskovieten komen elkaar tegen. De
een zegt: „Weet je dat Teruel (een
stad die door de troepen van Franco
tijdens de Spaanse burgeroolog werd
belegerd) is gevallen?" Waarop de
ander vroeg: „En wat is er met zijn
vrouw gebeurd?"
Geen naambordjes
Onder mijn kennissen was nie
mand er zeker van wat er de volg.en-
In Amsterdam
In Amsterdam zijn twee politie
agenten gearresteerd, die verdacht
worden van het aannemen van
steekpenningen. Beide politiemannen
'(41 en 58 jaar) waren in dienst bij
het bureau algemene dienstzaken. Zij
Volgende week wordt de nieu
we kathedraal van Coventry in
tegenwoordigheid van de En
gelse Koningin ingewijd. In de
vloer van de kathedraal worden
120 gloednieuwe pennies aange
bracht. die de route van de
processie door de kerk zullen
aangeven en tevens een herin
nering zullen vormen aan het
jaar waarin de kerk in gebruik
werd genomen
De Amerikaanse minister van Jus
titie, Robert Kennedy, heeft bekend
gemaakt. dat de voorzitter van de
Amerikaanse Bond van vrachtrijders.
James Hoffa. in staat van beschuldi
ging is gesteld wegens het aannemen
van een bedrag van meer dan een
miljoen dollar van een wegvervoeron-
dernemlng.
z.g. drankwetinrichtingen. Ze hebben
bekend van een caféhouder geld te
hebben aangenomen, waarvoor zij
als tegenprestatie bij de controles
een oogje toe deden. De recherche
heeft de zaak nog in onderzoek. De
onregelmatigheden zouden in de af-
I1CU uuicau Ciigcuiciic uici.dtx.cus.cn. xjij uilicgciuiaiigiitu'.ii iiuuutn 111 s-ic cv* -
waren belast met de controle op de gelopen anderhalf jaar zijn gepleegd.
Als besluit van de oefening
Royal Flush VII heeft de in-
specteur-generaal van de West-
duitse luchtmacht generaal
Kammhuber de Griinther-
trophee' uit gereikt aan het
winnende Amerikaanse team.
De captain van het Nederlandse
team kapitein Gij zen toonde
zijn belangstelling voor de
trophee door er een ferme slok
champagne uit te nemen onder
de goedkeurende blikken van
captain J. Fritsch van de win
nende ploeg.
Grewe keert naar
Amerika terug
President Kennedy heeft
Bondskanselier Adenauer schrif
telijk de nadrukkelijke verzeke
ring gegeven, dat de Ver. St.
de dag zou gebeuren. Velen hadden
koffertjes gepakt, met twee stel
warm ondergoed, om op alles voorbe
reid te zijn. Sommige mensen die in
de Lawroesjenski straat woon
den (waar ook Ehrenburg woonde)
vroegen of de lift 's nachts stopgezet
kon worden omdat zij niet konden
slapen door het geluid. Volgens
Ehrenburg werd dit geluid veroor
zaakt door het komen en gaan van
de geheime politie.
Bij een ander bezoek aan de Iz
westia merkte hij, dat er geen naam
bordjes op de deuren van de directie
kamers zaten. Een kantoorjongen zei
hem: „Dat heeft geen zin. Vandaag
wordt er een benoemd en morgen
wordt hij gearresteerd".
Voor miljoenen Russen werd Sta
lin een „halfgod". „Wij dachten
waarschijnlijk omdat we wil
den), dat Stalin niets van de zinloze
gewelddaden afwist".
„Wanneer ik een gelovig man was
zou ik misschien zeggen dat Gods
wegen ondoorgrondelijk zijn Ik
heb in een tijdperk geleefd waarin
het lot van een mens geen schaak
spel maar een loterij leek.
Het is het eerste persoonlijk ver
slag, dat in literaire vorm verschijnt
van een schrijver die de golf van
terreur tijdens Stalin overleefd heeft.
rekening houden met de West-
duitse belangen bij de behande
ling van het vraagstuk-Berlijn.
Kennedy zal geen enkele over
eenkomst over de status van
Berlijn tekenen, die niet uitdruk
kelijke goedkeuring van Bonn
heeft. Kennedy heeft zich ook
uitgesproken tegen elke rege
ling, die een grotere internatio
nale betekenis voor Oost-Duits-
land ten gevolge zou hebben.
Tenslotte verklaart Kennedy,
dat de Westduitse ambassadeur
in Washington, Grewe, het
volle vertrouwen geniet van de
Amerikaanse regering. (Bonn
had geklaagd, dat Grewe niet
voldoende op de hoogte werd
gehouden door het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse
Zaken). Uit Bonn wordt ge
meld, dat Grewe, die op het
ogenblik voor overleg in Bonn
vertoeft, naar Amerika zal te
rugkeren.
Intussen heeft president De Gaulle
gisteravond in een rede te Gueret in
midden-Frankrijk gezegd, dat Europa
de rol van scheidsrechter tussen de
twee zeer grote mogendheden moet
spelen. „Wij maken deel uit van een
bondgenootschap", aldus de presi
dent, „en wij zijn niet van plan het
ontrouw te worden". Deze opmerking
was kennelijk bedoeld om Amerika
gerust te stellen.
In Franse regeringskringen om
schreef men gisteravond de Ameri-
'Van onze Haagse correspondent)
De aardappelsituatie schijnt nog
allerminst aan een oplossing toe. In
kringen van Haagse groothandelaren
die hun positie identiek zien met
die uit de andere grote steden in
het westen van het land ver
nacht men zelfs, dat de zaak zich
pas volgende week gaat toespitsen.
Afstoten van begin deze week of
vorige week aangekochte voorraden
naar het .platteland" en in de wind
slaan van de duidelijke waarschu
wing van het „Bedrijfschap groot
handel en tussenpersonen in aard
appelen' 'vormen de kernpunten van
deze verwachting.
Aankopen, gebakerd op de ruim
een week geleden geldende detail-
handelprijzen .zullen financiële ver
liezen opleveren, wanneer ze tegen
de prijsstop-prijs in de grote steden
moeten worden afgezet. Verschuiven
van de partijen naar groothande
laren elders in het land kan zonder
verlies gebeuren. Deze laatsten zien
wel kans de partijen tegen hogere
prijzen af te zetten. Direct gevolg
hiervan is, dat Den Haag en andere
steden zonder aardappelen komen
te zitten. Oude voorraden, dus tegen
redelijke prijzen ingekocht, zouden
cok volgende week uitgeput raken.
Het Bedrijfschap heeft de groot
handelaren een niet mis te verstane
waarschuwing gegeven, waaruit zou
kunnen worden afgeleid, dat de
minister van Economische Zaken
nog een maatregel in petto houdt,
in een schrijven wordt namelijk ge
zegd. dat wanneer de prijsstop niet
het gewenste resultaat zal hebben,
„gevreesd moet worden, dat andere
maatregelen volgen".
Het is niet onaannemelijk, dat de
minister een (bepaalde) maximum
prijs zal vaststellen. Op welk niveau,
moet worden afgewacht. ..Een ieder
betrokken bij de aardappelhandel,
wordt geadviseerd mee te werken
om de prijs te doen zakken", zo zegt
ent schrijven onder meer.
Voor het College van Beroep voor
het Bedrijfsleven te Den Haag heeft
nu. L. J. den Hollander uit Mid-
delharnis gisteren gepleit voor vijf
aardappelexporteurs, die in moei
lijkheden gekomen zijn ten gevolge
van het verbod van de u.tvoer van
aardappelen naar landen buiten het
gebied van de Europese Gemeen
schap. Mr. Den Hollander betoogde,
dat het verbod in strijd is met de
Ladnbouwwet. Uiterlijk over zes
weken zullen de exporteurs weten
of het College er ook zo over denkt.
kaans-Franse tweedracht als „me
ningsverschillen over benadering en
methoden". Over de beginselen is
men het eens. Frankrijk wil geen
scheuringspolitiek voeren maar het
zal blijven werken aan zijn eigen
atoommacht.
Franse ambtenaren zeiden, dat het
bezitten van een afschrikkingsstrijd
macht een nationaal recht is. De
Britse atoommacht is bijvoorbeeld
nooit als een element van scheuring
in de NAVO gezien.
Kritiek op Parijs
De plannen van president De
Gaulle voor de Europese politieke
samenwerking zijn onvoldoende. De
Europese volken hebben in het hui
dige stadium der integratierecht op
iets, dat verder gaat on van meer
moed getuigt. Dit verklaarde Per
Federspiel. voorzitter van de Raad
gevende Vergadering van de Raad
van Europa gisteren op een pers
conferentie aan het einde van de
voorjaarszitting van deze grote
Europese parlementaire assemblee.
Federspiel kon uiteraard de verkla
ring van De Gaulle van deze week
dat de Raad van Europa stervende
was niet zonder meer laten pas
seren. „Het is begrijpelijk", zei hij,
„dat de generaal als goed Cartesiaan
uitgaat van de feiten, zoals hij die
ziet en dat zijn uitgangspunt is de
staat als bron van alle macht. Maar
wellicht is het de generaal ontgaan,
dat er in het Europa van vandaag
niet alleen staten zijn, maar ook
vrije volkeren, die zich steeds meer
bewust worden van de noodzaak om
geleidelijk ons vasteland te organi
seren in een gemeenschap, die in
staat zal zijn aan de eisen van deze
tijd te beantwoorden".
Hij was er van overtuigd, dat de
opvatting van de Franse president
door de meerderheid in de raad
gevende vergadering werd afgewezen.
In de afgelopen veertien jaar heeft
men in Straatsburg, Brussel. Luxem
burg en Parijs met wisselend succes
aan de Europee opbouw gewerkt. Er
zijn aanzienlijke vorderingen ge
maakt en ik vraag me af. aldus
Federspiel, of het na al dat werk
nodig was te komen met een plan
dat niet verder gaat dan een inter
nationale integratie, die met een
stemmigheid zijn besluiten moet
nemen.
Uit het Leidsch Dagblad van
l 22 Mei 1862; J
Heden Woensdag zijn voor f
J het Prov. Gerechtshof in Z.- f
J Holland de pleidooijen aan- f
gevangen inzake de Burge- t
meester van Leiden tegen t
a den Staat der Nederlanden,
a betreffende dc schadeloos- 1
a stelli7ig voor Leiden ivcgens 1
a gemis der visscherij in het 1
Haarlemmermeer.
J Vergadering van den Ge-
meenteraad van Leiden, Don
derdag 22 Mei 1862. s namid
dags te 2 uuro.a. voorstel 1
tot wegnemen van de buiten-
Wittepoort.
