Opvoering van Gounods
„Faust" verantwoord
SCHAT AAN ANTIEK GLAS
IN MUSEUM VAN OUDHEDEN
Vakbekwame directie
van Arrigo Guarneri
Boeiende expositie geopend
K. en O. leden zagen:
Enthousiast en dankbaar
maar laat in Leiden terug
Christelijke Vrouwenbond
gaat straks „verhuizen"
D
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 18 mei 1962
Tweede blad no. 30656
In het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapenburg werd
gistermiddag een bijzonder belangwekkende tentoonstelling
geopend van glazen voorwerpen uit twintig eeuwen van men
selijke cultuur, ruwweg de twintig eeuwen van 1400 voor tot 600
na het begin van onze jaartelling.
Deze tentoonstelling houdt verband met het internationaal
congres over antiek glas, dat begin juli in het Leidse museum
wordt gehouden. De expositie is geopend tot 1 augustus.
In een bijzonder boeiend arrangement wordt door deze ten
toonstelling een overzicht gegeven van het rijke bezit aan antiek
en prehistorisch glaswerk dat in ons land voorhanden is. Het
Rijksmuseum van Oudheden zelf heeft de grootste collectie tot
de expositie bijgedragen, doch tevens zijn stukken te bewonderen
van het Rijksmuseum G. M. Kam te Nijmegen. Het Provinciaal
Museum voor Kunst en Oudheden te Maastricht, het Centraal
Noordbrabants Museum te Den Bosch en de Rijksdienst voor het
Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort.
Techniek leidraad
Men is geneigd om te denken dat
een tentoonstelling over uitsluitend
glas hoofdzakelijk de ingewijde kan
boeien, doch een bezoek aan het mu
seum leert wel anders. In de eerste
plaats is het tentoongestelde ook
voor de leek interessant, omdat er
prachtige voorbeelden van kunstzin
uit oude tijd zijn te bewonderen, zo
wel wat lijn als kleur of versiering
betreft. Maar daarbij maakt men te
vens kennis met de verschillende
technieken, die bij de glaskunst wer
den toegepast. Naar deze technieken
is trouwens de tentoonstelling inge
deeld, omdat indeling naar datum bij
glaswerk door verschillende oorzaken
meestal ondoenlijk is.
De tentoonstelling geeft, zoals wij
reeds zeiden, een overzicht van het
glas uit een periode van rond twintig
eeuwen, en wel van 1400 voor tot. 600
na het begin van onze jaartelling.
Geschiedkundig uitgedrukt: van het
begin van het. Nieuwe Rijk in Egypte
tot de Frankische tijd in Europa. Het
is vooral het Leidse Museum van
Oudheden dat bijzonder rijk is aan
voorwerpen uit de eerstgenoemde
tijdperk, bestaande uit een aantal
zeer mooie kleine flesjes en vaasjes,
die wellicht welriekende wateren en
olieën hebben bevat.
Gaande langs de vitrines (de artis
tieke vormgeving is, zoals gebruike
lijk, van de heer A. Verhoeven en
buitengemeen geslaagd) maakt men
chronologisch gezien een nogal ver
warde tocht, waarbij men van de
verwarring evenwel geen last heeft
omdat de leidraad hier de techniek
van de glasbewerking is. en dus hou
vast geeft. Ook geografisch is een
rondgang door de tentoonstelling niet
mogelijk, omdat in vele gevallen de
plaats van herkomst niet meer is na
te gaan.
Geleidelijke groei
Maar aan de bedoeling van de ex
positie. het geven van een technisch
In een vorm geblazen kannetje
van paars glas met reliefver~
siering(Syrisch, lste eeuw na
Chr.).
overzicht van de glaskunst, wordt
volledig en op boeiende wijze vol
daan. Men ziet hoe het alleroudste
glaswerk niet werd geblazen, maar in
hete. nog plastische toestand, „uit de
hand" werd gevormd over een kern
van zand. Men merkt daarbij tevens
op dat het allereerste glaswerk als
een soort luxe werd beschouwd, maar
dat dit veranderde omtreeks de derde
eeuw van onze jaartelling, toen het
glas werd geblazen en glazen voor
werpen voor huishoudelijk gebruik
werden gemaakt. Waren de oudste
glazen voorwerpen kleine, sierlijke
parfumflesjes, later treft men grotere
flessen, schalen en vazen aan. die
min of meer een deel van het dage
lijkse huishoudelijke uitrusting vorm
den.
„Ziek" glas
Opvallend is dat het antieke glas
niet zo helder is als dat van deze tijd,
waarin men dank zij grondige schei
kundige kennis het glas bijna geheel
doorzichtig kan maken.
Aparte belangstelling verdient
voorts de vitrine met gefriseerd glas.
Irisatie is een „ziekteverschijnsel",
waardoor de oppervlakte van het glas
min of meer gaat schilferen en che
misch vervormen. Doordat het op
pervlak daarbij zijn gladheid verliest,
ontstaat er, onder meer door straal
breking, een eigenaardige gevlekte
kleurvorming, die aan olie op water
doet denken. Zelfs het onbeduidend
ste flesje of vaasje wordt door deze
irisering van een aparte schoonheid
waaruit handelaars zilveren munt
slaan. Meer uit het oogpunt van be
zienswaardigheid want bijzondere
waarde, oudheidkundig bezien, heb
ben gefriseerde voorwerpen niet is
een kleine verzameling voorwerpen
van „ziek" glas aan de tentoonstel
ling toegevoegd.
Vermelden wij tenslotte nog dat de
tentoonstelling die door de directie
van het museum, prof. dr. A. Kla-
sens, en dr. W. C. Braat, adjunt-di-
recteur, werd georganiseerd, werd ge
opend door mr. F. H. Th. Röling,
chef van de afdeling kunsten en we
tenschappen van het Ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen.
Oecumenisch Europees
Jongerencongres
In het vormingscentrum ..Oud-
Poelgeest" te Oegstgeest wordt, van
1830 juli een internationaal jeugd -
congres e-ehouden.
Als centraal thema is gesteld de
welvaart en het welvaartsdenken in
Europa, dat behandeld wordt aan de
hand van de vragen: Welke plaats
neemt de welvaart in by ons denken
en handelen als land en als persoon?
Voor welke verantwoordelijkheden
wordt Europa gesteld? Wat betekent
dit voor ons, jonge christenen van
Europa?
Als sprekers zullen vermoedelijk
het woord voeren ds. A. H. van den
•Heuvel ivan het Jeugddepairtement
van de Wereldraad van Kerken de
heer Ph. Farine. president van de
1'Association Jeune Europe Paris en
drs W. Tims van het Centraal Plan
bureau te Den Haag.
Advertentie
De laatste ledenvergadering waar- stuursvoorstel om met ingang van
r"u" rr"!J het komende winterseizoen de maan
delijkse bijeenkomsten in de boven
zaal van de Bevrijdingskerk te hou
den.
De aanleiding tot dit voorstel
vormde het vaak zeer hinderlijke
lawaai, dat wordt ondervonden van
de bedrijvigheid op het nabij gele
gen spoorwegemplacement, hetgeen
zeer storend werkt bij lezingen, de
clamaties e.d. De nieuwe zaal biedt,
aldus de vice presidente, tevens het
voordeel op een meer centraal ge
legen punt van de zich voortdurend
uitbreidende afdeling te liggen. Na
een korte discussie werd de „verhui
zing" met algemene stemmen goed
gekeurd. Het koor bracht enkele
nieuw ingestudeerde liederen ten ge
hore, waarbij vooral „Het Lentelied"
insloeg en uitgroeide tot een vrolijke
massa-zangdemonstratie. De heer
Van der Brakel, in de NCVB-kring
geen onbekende, nam zijn gehoor
allereerst mee op een prachtige wan
deling door het middeleeuwse stad
je Rothenburg-ob-der-Tauber (Zuid-
Duitsland), waar de tijd als het wa
re vele eeuwen stil bleef staan en
een schat van oude bouwwerken,
w.o. de 14-de eeuwse Sankt Jacobus-
kirche en het uit de 12 de eeuw
stammende raadhuis, onaangetast
voor het nageslacht bewaard bleven.
Aan de hand van een groot aantal
fraaie kleurendia's liet de heer Van
Brakel overduidelijk zien tot welke
grootse prestaties de vroegere bouw
meesters en handwerklieden in staat
waren, waarvan o.m. getuigden de
17 meter hoge glas in lood ramen
van de St. Jacobuskirche en 't kost
bare houtsnijwerk waarmede zelfs
de meest eenvoudige houten wo
ning-gevel was versierd. Een pas
sende muzikale omüjsting via een
tape-recorder weergegeven ver
hoogde de sfeer van het geheel.
Na de pauze nam de heer Van
Brakel zijn reisgezelschap mee op
een aantal wandelingen door het
prachtige Montafon-dal in de West-
Oostenrijkse Bondsstaat Vorarlberg
en maakte men kennis met de be
volking, de klederdrachten. de
folklore en de geëigende muziek in
dit jaarlijks steeds meer toeristen
trekkende natuurgebied.
mee de Chr. Vrouwenbond afd. Zuid-
West gisteravond in het ,,'t Boshuis"
een actief en geslaagd winterseizoen
afsloot, mocht zich weer in een zeer
grote belangstelling verheugen. Ten
einde de leden alvast in vakantie
stemming te brengen had het be
stuur een luchtig programma geko
zen, waaraan medewerkten de heer
J. P. van Brakel, reisleider van de
Ned. Chr. Reisvereniging en het af
delingskoor o.I.v. mevr. J. G.
Schoenmaker-van Helden met aan de
piano Ada van der Bent.
Wegens verhindering van de pre
sidente mevr. G. A. J. van Daatse-
laar stond de bijeenkomst ditmaal
onder leiding van de vice-presidente
mevr. P. van Roden-Weggeman. Na
gebed en een korte meditatie geba
seerd op Esther 9: 20 tot 28, sprak
de vice-presidente een hartelijk wel
komstwoord. Tijdens het direct hier
op volgend kort huishoudelijk ge
deelte, kwam o.m. te tafel het be
zoekt U moderne of klassieke
gouden verlovingsringen
v. d. WATER, Haarl.straat 207,
heeft het. Zeer grote keuze.
Op het graveren kunt u wachten
Officiële publikaiie
UITBREIDINGSPLAN
De Burgemeester van Leiden brengt
ter openbare kennis, dat Gedeputeerde
Staten der provincie Zuid-Holland bij
besluit van 22 januari 1962, B.no7254i
(le afd.), GS. no 270/1, gedeeltelijk
hebben goedgekeurd het partieel uit
breidingsplan „Leiden-Cronesteinsepol-
der 1961" met de daarbij behorende be
bouwingsvoorschriften, vastgesteld bij
raadsbesluit van 7 augustus 1961.
no 249. met intrekking van het uit
breidingsplan der gemeente, vastge
steld bij raadsbesluit van 6 november
1933 en van het partiële uitbreidings
plan „Industrieterrein Kanaalweg",
vastgesteld bij raadsbesluit van 19 juni
1939. voorzover deze uitbreidingsplan
nen betrekking hebben op het gebied
van het goedgekeurde plan.
Het plan ligt met uitvoerige kaarten
ca. voor een ieder ter inzage ter ge
meentesecretarie. afdeling Openbare
Werken (Stadhuis, kamer 111).
LEIDEN 18 mei 1962.
De Burgemeester voornoemd.
J. C. VAN SCHAIK,
weth. loco-burgemeester.
AT de Leidenaars tóch af en toe genieten van een
opera, danken zij aan K. en O.
Gisteravond heeft een groot aantal stadgenoten, naar
Den Haag in autobussen vervoerd, in het Gebouw voor
Kunsten en Wetenschappen de voorstelling bijgewoond
van Gounods „Faust", de kennismaking met deze
wereldbekende opera hernieuwd, dan wel voor het eerst
geluisterd naar de veelzijdige schat van prachtige
melodieën, die het inslaande libretto van de tekstdich
ters Jules Barbier en Michel Carré zéér vrij en zéér
„populair" naar Goethe omlijsten. Op 19 maart 1859
beleefde de Faust in het Théatre Lyrique te Parijs de
première en hoewel de opera aanvankelijk koel ont
vangen werd de Franse operaliefhebbers vonden
haar te „Duits" (sic!) kon dit toch het uiteindelijk
wereldsucces niet tegenhouden
Tien jaar later maakte de Faust zelfs de entrée in
de Grand Opéra, wat onnoemelijk veel zeggen wilde.
Aan welke factoren dankt deze
opera, welke in tegenstelling tot veel
van het verder door hem geschreve
ne. zo in het middelpunt van de inte
resse kwam te staan haar kolossale
aantrekkingskracht?
Wel allereerst aan het feit. dat de
componist hier een buitengewoon
gelukkige hand van schrijven had.
Zyn zoetvloeiende muziek klinkt
welhaast constant welluidend, fijn
zinnig. gecultiveerd.
Sterk heeft Gounod, die in de
grond kerkcomponist was, geprofi
teerd van het geniale meerstemmige
kunnen van een grootmeester als
Palestrina. daarnaast had hij de par
tituren van andere meesters als Mo
zart, Beethoven en Schumann zorg
vuldig en ijverig bestudeerd.
Zijn grote fantasie en het feit. dat
hij wat, de instrumentatiekunst be
treft veel van een Berlioz had ge
leerd. zorgen voor de rest. Er zijn tal
van sublieme voorbeelden ener rijke
vindingskracht aan de wijzen: zo on
middellijk reeds de „Ouverture", Va-
lentins Gebed, Het lied van het Gou
den Kalf. de Ballade van de Koning
van Thule, de fascinerende Juwelen-
aria. ..Ah. je rie de me voir si belle"
of de al evenzeer beroemde cavatine
„Salut demeure chaste et pure", het
kwartet en het liefdesduet in de
derde acte. de kerk- of gevangenis
scène. Valentins dood en nog zo veel
méér. waartegenover slechts een en
kele maal een zwakker deel staat.
Dat ook aan de koren en speciaal
•het illustratieve ballet in deze opera
zulke uiterst dankbare opgaven zijn
toebedeeld, draagt er tevens toe bij.
dat zij zich met gemak op het reper
toire blijft handhaven.
Van de diepzinnige filosofie van
Goethe's gedicht is in het libretto
slechts bitter weinig overgebleven.
In hoofdzaak concentreert zich de
handeling rond de noodlottige lief
destragedie van Marguérite (Gret-
chen). wier briljant lied. wanneer zij j
de Engelen ziet komen welke haar
ziel naar het Paradijs zullen gelei
den, nog altijd de diepste indruk
maakt.
Het serene, driemaal weerklinken
de „Anges purs, portez mon ame",
vormt een der meest effectvolle, aan
grijpende hoogtepunten. Kortom:
Gounods Faust bevat alle elementen
om een operapubliek. dat openstaat
voor de „schone melodie" en de „ont
roering" nog steeds te treffen, zelfs
mee te slepen, terwijl naast het audi
tieve, ook het visuele mede door
het veelvuldige optreden van het bal
let in de laatste acte niets te kort
komt.
Verouderde romantiek? Sentimen
taliteit? Wellicht voor velen wèl,
maar daartegenover staan toch tal
lozen die door dit alles nog hevig
geboeid worden, zelfs in deze mo
derne, zakelijke en nuchtere tijd.
waarin echter toch nog ruimschoots
„romantische" gevoelens, zij het, an
ders geaard, leven. Men onderging
zang en spel geconcentreerd en be
loonde allen met talrijke „open
doekjes".
Krachten van de Nederlandse
Opera brachten de opera voor een
bijkans geheel gevulde zaal. onder de
bezielende en een gedisciplineerde
eenheid tussen solisten, koor en or
kest bewarende hoogst muzikale en
vakbekwame leidine van Arrigo
Guarneri, die volkomen weet wat
Gounod toekomt.
Het moet ons echter van het hart.
dat de vrouwelijke solisten beter be
vielen dan de mannelijke.
Gerry de Groot excelleerde verras
send als Marguérite in wier rol zij
zich volkomen had ingeleefd. Ook
vocaal schonk zy een opmerkelijk
knappe prestatie. Naast haar Siebel.
waarvoor veel waardering toekomt
Advertentie
Bromfiets werd
„verdronken"
Een loswerkman uit Leiden was de
steler van een bromfiets en een
vriend van hem de heler, want deze
had zijn medewerkine verleend aan
de verkoop van de bromfiets en deel
genomen aan het. verteren van de op
brengst. De bromfiets was bij het sta
tion gestolen.
De heler verklaarde tegenover de
Haagse politierechter daar niets van
te hebben geweten; hij dacht dat het
een „eerlijke zaak" was.
Doch de steler werd ais getuige ge
hoord en verklaarde, dat hij alles
over de diefstal had verteld. „Al zou
hij dat niet hebben gedaan, dan had
verdachte die wei uit de wijze waarop
de opbrengt van de bromfiets was
verteerd, kunnen concluderen," zo
luidde het oordeel van de officier.
„We zouden er een biertje op ne
men". zo verklaarde de steler. Het
werd echter meer dan een biertje en
volgens de officier een ware bras
partij. De eis tegen de steler luidde 8
maanden gevangenisstraf waarvan 3
maanden voorwaardelijk en aftrek
van voorarrest en tegen de heler 2
maanden gevangenisstraf.
Uitspraken over 14 dagen.
tand des tijds aan zijn stem begint te
knagen.
Wij herinneren ons veel indruk
wekkender zangers als Mephistofeles
dan Piet er van den Berg, wiens
creatie te zachtzinnig was om vol
komen geloofwaardig te zijn. Zijn bas
mist de nodige sonore kernachtig
heid. Grimmiger, huiveringwekken
der. snijdender moet deze duivel zijn,
ook qua mimiek.
De sympathiek klinkende bariton
van JÓs. Burcksen als Valentin vol
deed uitstekend. Jos. Borelli en Lidy
van der Veen waren resp. als Wagner
en Marthe verdienstelijk.
Verheugend was de aandacht aan
een verzorgde uitspraak der Franse
taal besteed.
De sobere regie van Frans Boer
lage. en de smaakvolle décors en kos
tuums van Dimitri Bouchene. waarin
vele nieuwe inzichten te onderken
nen vielen zonder de pralende over
daad gelijk dikwijls in vroeger tijd
toen de „kitsch" hoogtij vierde, heb
ben mede in sterke mate bijgedragen
tot het grote succes van deze voorstel
ling, welke op een waardeerbaar en
alleszins verantwoord niveau op de
planken is gezet.
Dat, het Nationale Ballet (choreo
grafie Walter Gore en Margot van
Wilgenburg) zijn goede naam weet
hoog te houden, is ook deze avond
overtuigend en in grote veelzijdigheid
gebleken.
De K en O'ers zijn dan ook enthou
siast naar Leiden teruggekeerd. Dat
het een „latertje" was geworden
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Julianadorp-Callantsoog
J. Verheul, kand. te Amsterdam.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Spljkenisse (2de pred.pl.)
L.' H. Kwast te Andljk te Monniken
dam en te Nieuwerkerk a d IJssel C.
v. d. Woude, kand. te Kampen.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor 's-Gravenhage-Zuid
A. Hilbers te Leeuwarden.
Antwerpen weer
bisschopsstad
In de Onze Lieve Vrouw kathe
draal in Antwerpen is gisteren mgr.
Jules Deam tot bisschop gewijd en
geïnstalleerd als eerste bisschop van
het onlangs opnieuw ingestelde bis
dom Antwerpen.
Antwerpen is hiermede, na een on
derbreking van 160 jaar, weer bis
schopsstad. Dit was reeds het geval
in 1561 bij de hervorming van de
kerkelijke hiërarchie in de lage lan
den. In 1801 werd het bisdom Ant
werpen echter afgeschaft op grond
van een concordaat tussen de Heilige
Stoel en Napoleon.
Mgr. Daem werd in 1927 tot pries
ter gewijd. Hy heeft een groot aan
deel gehad in de reorganisatie van
het katholieke onderwijs in België
en was ondermeer voorzitter van het
internationaal bureau van het ka
tholiek onderwijs.
AVONDSTILTE PIETERSKERK
Met ingang van 23 mei wordt, er
gedurende de zomermaanden iedere
woensdagavond van 7.30 tot 8 uur
een avondstilte in het koor van de
Pieterskerk gehouden.
Bij het in Manchester (Enge
land) gehouden examen voor dans-
leraar slaagde onze stadgenoot. Hu-
milis Castelein. met hoogste lof tot
member van de Imperial Society of
Teachers of Dancing.
Advertentie
aan Elly Verhagen. De tenor Ettore blükt wel uit het feit. dat ztf eerst
Babini (Faust) wist van de Cavatine om kwart over twaalf weer voor het
nog iets bijzonder te maken, maar bii I station stonden
stemuitzetting blykt toch wel dat de H.
burgerlijke stand
van leiden
GEBOREN
Brigitte Pieternella Johanna, dr van
H W. Veens wijk en P. M. Splinter;
Catharlna Maria Anna, dr van M W
H. Vrouwenvelder en C. M. Stolwilk
Roseinarle Elisabeth, dr van W. U. van
Mourlk en J, M. PhoopahurrijMartin
Robert, zn van G. H. Woortman en
den BerR: Catharlna Geer-
truldti Wilhelmlna Maria, dr van J T
A. Hollmann en G. W. J. van Aken-
Rutger Jan Arnoud. zn van J. van
Noort en I. R. van Herwijnen.
GETROUWD
A. M Houps en A. J. van Toren;
R. J van der Putten en W J van
Oosterom; W. Bavelaar en E. A. M.
Gijsman; J. Schouten en J. Distelvelt;
G J. Mooten en P. van Egmond; J G
W. van der Zwart en M Kühn; J
G. Puls en A. van Nood; J M. M. Hun-
tjens en W. R. M van Oudenhoven:
J. Baart en D Donkersloot: W. A. den
Haan en M. M. Hollemans: C E. Ver
voort en M. D. van der Lelv: P W van
der Boog en A C. Collé: A H Grim
bergen en J. M van Dam: G. H Baars
en A. C. H M. Montanus.
OVERLEDEN
N C. P. Waasdorp, 58 Jr. man; E.
H. C van Berlo, 58 Jr. e.v. H. J. Dlrkse;
P. Seegers, 50 Jr, man; C. van het Hof,
95 jr. man.
Jaarvergadering
LCB-bestuur
uitgebreid
Een boekenbon van het LCB-be
stuur en drie boeken die werden aan-
I geboden door CNV-bestuurder H. J.
Hagoort voor de heer P. v. d. Kwaak.
Hij nam gisteravond afscheid als
penningmeester van de Leidse Chris
telijke Besturenbond en zag de er
kentelijkheid. die men in LCB- en
CNV-kringen voor zyn werk had uit
gedrukt, in bovengenoemde geschen
ken. De heer Van der Kwaak is veer
tien jaar als bestuurslid aan de LCB
verbonden geweest. Zijn werk zal nu
worden overgenomen door de heer
J. A. HeU.
De heer Van der Kwaak nam af
scheid tijdens de jaarvergadering
van de LCB, die gisteravond in het
gebouw van Chr. Soc. Belangen werd
gehouden. De globale behandeling
van de jaarverslagen, die aan alle le
den waren toegestuurd, vergde de
meeste tijd. De secretaris, de heer W.
Veerman, deelde de vergadering mee,
dat hij een brief vol klachten had
ontvangen van het bestuur van
.Draagt Elkanders Lasten". De
grootste grief van dit bestuur was
wel het gebrek aan belangstelling,
dat de commissieleden voor de laat
ste zeer belangrijke vergadering aan
de dag hadden gelegd. Van de 22 le
den waren slechts drie aanwezig ter
vergadering. Er kwamen gisteravond
enkele protesten tegen deze klacht.
De vraag werd gesteld, of de fout
niet net zo goed bij het DEL-bestuur
gezocht moest worden. Tweede voor
zitter H. v. Cittert. die wegens ziekte
van de heer A. L. Verhoog de verga
dering leidde, merkte op, dat het
LCB-bestuur in deze niets kon be
slissen, maar dat het enige dat hij
doen kon is, het DEL-bestuur te ver
zoeken een onderzoek hiernaar in te
I stellen. Bij de besuursverkiezing werd
I het bestuur uitgebreid door benoe
ming van de heren A. v. d. Velden
'Chr. Metaalbedriifsbond) en de
heer J. Nederhof (NCBO).
o
