Minister Visser ziet geen
aanleiding tot aftreden
lncl. Dakota bij Fak
Fak neergeschoten
li
FRANSE PREMIER PLEISTERT
ZIJN KABINET IJLINGS BIJ
PRIJSSTOP VOOR
AARDAPPELEN
finnbrad
Begroting Defensie aanvaard
Ondanks wantrouwen
van geestverwanten
PHILIPS RADIO-TELEVISIE
WEERBERICHT
Nieu we infi ltra tiepoging
Referendum over De Gaulle's
buitenlandse politiek
India terug
Moskou hervat
kernproeven
@uc/ Qtteuws
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 17 MEI 1962
No. 30655
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur, h. t\ E van UisDoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOO* „^0£N EN OMSi REKEN
f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
„Ik zie in het betoog van de heer Van Riel geen enkele
maar dan ook geen enkele aanleiding mijn functie neer
te leggen". Dit heeft de liberale minister van Defensie,
ir. S. H. Visser, gistermiddag in 'n gespannen luisteren
de Eerste Kamer verklaard aan het eind van het begro
tingsdebat over zijn departement. De begroting werd
zonder hoofdelijke stemming aangenomen, slechts de
beide communisten waren tegen.
Namens de hele fractie van de VVD in de Eerste
Kamer had mr. H. van Riel uitdrukkelijk verklaard
geen vertrouwen meer in het beleid van de heer Visser
te kunnen hebben. Gezien de huidige internationale
situatie zou hij evenwel niet tegen de begroting
stemmen.
Vragen Samkaltleii
Naar aanleiding va nde ont
stane -politieke spanning waren
in de loop van de middag de mi
nister-president, prof. dr. J. E. de
Quay, en de (liberale) vice-pre-
tnier, drs. H. A. Korthals, in het
Kamergebouw verschenen. Na de
repliek van mr. Van Riel namen
zij naast minister Visser en diens
beide staatssecretarissen plaats
achter de regeringstafel. De mi
nister-president zag zich gesteld
voor de taak, te antwoorden op
enige nadrukkelijke vragen van
prof. Samkalden (PvdA) over de
gevolgen van een eventueel af
treden van de minister van De
fensie.
Prof. Samkalden had beloofd,
dat het oordeel over een minister
van een aan hem geestverwante
groep uiterst gewichtig is.
Prof. Samkalden wilde daarom
weten: 1. heeft een eventueel af
treden vaxi ir. Visser gevolgen
voor het hele Kabinet? 2. zo niet,
ïoelk dringend landsbelang noopt
de minister dan zijn functie te
blijven uitoefenen?
Aanvankelijk scheen prof. De Qauy
deze vragen niet helemaal goed tot
zich te hebben laten doordringen. Hij
gaf althans ten antwoord, dat indien
„door verwerping van de begroting"
de bewindsman tot aftreden zou wor
den gedwongen het Kabinet zich zou
beraden of hieraan verdere ernstige
consequenties moesten worden ver
bonden, het defensiebeleid is een be-
langrijk onderdeel van het kabinets
beleid.
Dit antwoord sneed eigenlijk geen
hout, omdat op dat ogenblik een
eventuele verwerping van de begro
ting al niet meer aan de orde was.
„Minister van
de Kroon"
Pas nadat prof. Samkalden zijn
vragen had herhaald verklaarde prof.
De Quay, na enige influisteringen
van minister Korthals: „Wanneer
minister Visser door zijn geestver
wanten in het Parlement zou worden
genoopt tot aftreden dan zou dit
gezien de constructie van het Kabi
net niet noodzakelijk hoeven te
betekenen dat het hele Kabinet zou
heengaan. Dit zou wel 't geval kun
nen zijn, indien een meerderheid van
het Parlement zich tegen het beleid
zou keren.
Daarna verklaarde minister Visser,
dat hij in het oordeel van zijn geest
verwanten geen aanleiding zag te
vertrekken. Zijn overweging kwam
eigenlijk hierop neer, dat hij zijn be
leid wilde voeren als minister van de
Kroon en niet zozeer als vertegen
woordiger van een bepaalde politieke
groepering.
Al met al bestond de indruk dat de
bewindslieden het over de extra-par
lementaire boeg wilde gooien, het Ka
binet is indertijd immers gevormd
zonder binding met de parlementaire
fracties, ook al pleegt het in de
praktijk te worden gesteund door de
KVP, VVD, ARP. en CHU. Verder
zou de vraag kunnen rijzen of het
oordeel van een bepaalde groep in de
Eerste Kamer dezelfde politieke
zwaarte heeft als in de Tweede Ka
mer, de direct gekozen tak van de
volksvertegenwoordiging. Deze vraag
evenwel kwam niet met zoveel woor-
de naan de orde. Prof. De Quay
sprak slechts in het algemeen van
„Parlement", dus zowel Tweede als
Eerste Kamer.
(Men zie ook elders)
Geen crisis
Het is gisteren dus niet uit- f
gelopen op een crisis met de J
portefeuille van Defensie. Mi- f
nister Visser blijft aan. Maar f
intussen is weer eens voor de J
zoveelste maal gebleken dat J
Defensie een uiterst aevoelia f
De Eerste Kamer heeft gister
middag de begroting van Defen
sie goedgekeurd. Onmiddellijk
na de uitslag van de stemming
werden minister Visser en mi
nister-president De Quay door
de senatoren gelukgewenst.
Tevergeefs
Duizenden Chinezen uil Kwang-
toeng melden zich nog steeds dage
lijks aan de grens met de Britse
kroonkolonie Hongkong. Zij worden
naar hun land teruggezonden. Dins
dag hebben tussen de 4 en 6.000 Chi
nezen getracht Hongkong binnen te
komen door.de grensversperring te
vernielen.
Advertentie
Aalmarkt 12
Telefoon 21782
WISSELEND
De Bilt verwacht van heden tot
morgenavondZonnige perioden,
ma. vooral in het binnenland ook
af en toe een bui. Matige tot vrij
krachtige wind tussen zuidwest en
west. Weinig verandering in tempe
ratuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
Zon op: 4.43 uur; onder: 20.31 uur.
Maan op: 19.07 uur, onder 4 42 u.
Hoogwater te Katwijk te 2.39 uur
en 15.00 uur laagwater te 10.38 uur
en 23.02 uur.
Het Gouvernements voorlichtingsbureau te Hollandia heeft
bekendgemaakt, dat vanmorgen ongeveer 09.00 uur plaatselijke
tijd nabij Fak Fak een Indonesisch militair vliegtuig van het type
Dakota door de Nederlandse luchtverdediging is neergeschoten.
Dit geschiedde tijdens een nieuwe Indonesische infiltratiepoging
aldaar.
Waargenomen werd, dat nadat deze Dakota in zee was gestort,
enige overlevenden zich met behulp van een rubberboot konden
redden. Er worden pogingen in het werk gesteld om hen in
veiligheid te brengen.
Defensie een uiterst gevoelig
departement is in onze Ne
J derlandse politiek. De gees
J tesgesteldheid van ons volk
dat in het algemeen niet mi
J litaristisch gezind is, heeft
mogelijkerwijs tot deze ge-
J voeligheid bijgedragen. Het
J aantal ministers van oorlog
dat zich tussentijds genoopt
a zagen zijn functie neer te leg
v rt/i'Yt i o 7 orti/-\ Pïm/Io 10 AO )i
gen is legio. Sinds 1848, het
jaar waarin de volledige mi
nisteriële verantwoordelijk
heid werd ingevoerd, beloopt
hun aantal bijna 20. De mi-
nisters van Marine (thans a
f geen afzonderlijk departe- J
l ment meer) hebben het even-
min gunstig getroffen: circa a
15 van hen gaven er tussen- a
tijds de brui aan. a
Het beheer van de militaire a
departementen heeft dus f
f door de jaren heen vele
f moeilijkheden opgeleverd. Af-
i gezien van mogelijke sluime- f
rende anti-militaire gevoe- f
lens in het algemeen kan an-
t derzijds ook een rol hebben f
gespeeld de min of meer ge- j
t ringe politieke ervaring van f
vele militaire ministers. Voor- f
al in vroeger jaren plachten i
t deze bewindslieden te ivorden f
gerekruteerd uit de kring van j
hoge officieren, die zich in If
het politieke strijdperk niet j
erg op hun gemak voelden.
Maar ook anderen hadden te t
f worstelen met de moeilijkhe- i
f den van dit departement. Zo t
t trad in 1950 mr. W. F. Schok-
'S- f
king uit het kabinet-Drees-
Van Schaik wegens het op- i
zeggen van vertrouwen op t
termijn". In de Tweede Ka- i
mer was nogal xvat kritiek op t
zijn beleid geuit, zonder dat f
dit echter bij een stemming f
ivas gebleken. f
Prins Bernhard heeft gisteren I van de ANWB geopend. In de I de Prins op zijn verzoek een
in Den Haag het nieuwe gebouw I hal van het gebouw werd voor reisroute uitgeschreven.
Zware leerschool
voor Pompidou
republikeinen had de premier
althans voor het oog de schade
interne reorganisatie zag de
linkse gaullist Granval zich het
ministerie van Arbeid toebe
deeld, geen lichte verantwoor
delijkheid nu de sociale rust eer
af dan toeneemt.
Pompidou doorloopt intussen
een zware leerschool als debuterend
minister-president. Terwijl hij al de
grootste moeite had de vakverenigin
gen te overtuigen, dat zij hun sta
kingsacties maar beter achterwege
konden laten, omdat hij op het so-
De minister van Economische Zaken
cn van Landbouw en Visserij heb
ben na vertegenwoordigers van het
Produktschap voor Aardappelen te
hebben gehoord, besloten in de
Staatscourant van maandag een
prijsstop voor de groot- en klein
handel in aardappelen af te kon
digen.
Volgens deze maatregel zullen de
prijzen niet hoger mogen zijn dan
die welke gisteren nog golden.
Over een eventuele nadere prijs
maatregel zullen de bewindslieden
zich op zeer korte termijn beraden,
mede na overleg met het Consu
menten Contactorgaan.
De ministers zullen nauwlettend na
gaan of een regelmatige aard-
Dit nummer bestaat uit 18 pagina's
Toestand rustig
Het gouvernements voorlichtings
bureau te Hollandia heeft over de
toestand nabij Fak Fak vandaag het
volgende medegedeeld:
„De in de vroege ochtend van 15
mei ten oosten van Fak Fak gelande
Indonesische parachutisten zijn uit
drie Dakota's gesprongen. Een snelle
actie, tegen deze parachutisten uit
gevoerd over zee door een kleine
eenheid Nederlandse mariniers, die
eindigde in een vuurgevecht, had in
zoverre succes, dat de Indonesische
militairen zich ogenblikkelijk terug
trokken met achterlating van wa
pens, hand- en mortiergranaten,
ber ovens een aanzienlijke hoeveel
heid medicamenten cn voedsel.
VESKEERD GELAND
Uit bij deze actie buitgemaakte
documenten is gebleken, dat de
parachutisten op een verkeerde
plaats geland zijn.
Als voorzorgsmaatregel, genomen
ter bescherming van de burgerbe
volking, worden alle toegangswegen
naar Fak Fak door Nederlandse
militairen bewaakt.
Het binnenlands bestuur heeft
medegedeeld, dat de bevolking in
Fak Fak rustig blijft en volledig
vertrouwen stelt in de Nederlandse
strijdkrachten."
De Koninklijke Zuid Hollandsche
Maatschappij tot Redding van Schlp-
breukellngen te Rotterdam, heeft aan
i de N V. scheepswerf en machinefabriek
„De Merwede" v/h Van Vliet en Co te
Hardinxveld de bouwopdracht gegeven
voor een dubbel schoefmotor reddings
boot van 21 meter lengte. De boot
wordt voorzien van 2 GM-motoren van
elk 170 pk en 2 Oertzroere.1 en ge
sloten stuurhuis Verwacht wordt, dat
I deze boot begin 1963 ln dienst wordt
gesteld ln Hoek van Holland.
Arrestaties van
intellectuelen
in MADRID
Gisteren is in de Spaanse hoofd
stad een aantal intellectuelen aan
gehouden. Tot hen behoren dc dich
ters José Caballero Bonal en Ga
briel Celaya, de kunstcriticus More
no Galvan en de schilder Manuel
Ortiz. Het juiste aantal arrestaties
is niet bekend. Een aantal vrouwen,
dat dinsdag werd aangehouden na
een mislukte poging tot het organise
ren van een vrouwendemonstratie in
het centrum van Madrid, is gisteren
op vrije voeten gesteld. Zjj werden
beboet met bedragen, variërend van
5000 tot 25.000 pesetas.
Hoewel het moeilijk is precies
te zeggen hoeveel stakers er op
het ogenblik *n Spanje zijn, zou dit
aantal volgens verscheidene ramin
gen thans ongeveer 80.000 zijn.
In Asturië is geen merkbare ver
andering in de toestand gekomen. In
Oviedo zou het aantal stakers nog
steeds ongeveer 20.000 zijn. In de pro
vincie Vizcaya zouden nog 43.000 sta
kers zijn. In officiële kringen hoopt
men evenwel, dat in de komende da
gen het aantal stakers aanzienlijk
minder zal worden.
De provincie Leon zou 4500 stakers
tellen. In Puertollano, in de provin
cie Ciudad Real, schat men het aan
tal stakers nog steeds jp 4500. In Sa-
gunto (provincie Valencia) zijn 2000
stakers en in Vigo en Ferrol, in het
noordwesten van Spanje, wordt het
aantal stakers geschat op drie- tot
vierduizend man.
(Van onze Parijse
correspondent)
Frankrijks premier, Georges
Pompidou, heeft gisteren in de
loop van de dag besprekingen
gevoerd met politici binnen en
buiten zijn regering, die de
plaatsen zouden kunnen inne
men van de vijf M.R.P.-minis
ters, die zijn kabinet uit pro
test tegen honende uitlatingen
van president De Gaulle op een
persconferentie over de Euro
pese federatie 's morgens
hadden verlaten. Nog geen tien
uur na de uittocht der Volks- jciale plan van de beste bedoelingen
is vervuld, stond de premier gisteren
bovendien nog voor de taak z(]n ka
binet, dat nog geen maand oud is,
weer bij te pleisteren. Alsof deze ern
stige regeringscrisis, die zowel op het
binnen- als op het buitenlandse vlak
tal van vragen aan de orde stelde,
slechts een bijkomstig wissewasje is,
heeft de president zijn programma
voor een nieuwe propagandatournee
door de Franse provincies toch niet
willen wijzigen. Gisteravond zegde hij
het Elysée voor een dag of vier vaar
wel om enkele steden en dorpen in
centraal-Frankrijk te gaan bezoeken.
Geen motie van censuur
Op basis van de grondwet der Vijf-
de Republiek behoeft de premier zich
daarentegen voor de parlementaire
weerslag van deze crisis niet onmid
dellijk benauwd te maken. Alleen een
„motie van censuur" zou het parle
ment gelegenheid kunnen geven de
regering tot aftreden te dwingen. Een
dergelijk initiatief zal waarschijnlijk
niet genomen worden vóór de debat
ten over dc Buitenlandse politiek, die
voor begin juni op de agenda staan.
Om de O.A.S. geen nieuwe wind
in de zeilen te blazen, zullen de bei
de partijen, regering en oppositie, de
tegenstellingen over de Europese po
litiek vermoedelijk niet direct op de
spits willen drijven. Het lijkt echter
wel uitgesloten, dat een krachtme
ting tussen beide partijen zal kun
nen worden omzeild, wanneer over
enkele weken het buitenlandse beleid
van het staatshoofd in het parle
ment ter sprake komt.
ken, dat een overgrote meerderheid
van het parlement in het bijzonder
de Europese en Atlantische politiek
van De Gaulle nu niet langer meer
wenst te slikken. Binnen hét parle
mentaire raam kan De Gaulle zijn
„Europa der vaderlanden" niet meer
verdedigen of rechtvaardigen.
Het is daarom waarschijnlijker, dat
De Gaulle zijn persoonlijk beleid over
al weer hersteld Hii deed een de buitenlandse politiek tot onderwerp
al weer nerateia. nij aeea een i „iMcn milktn voor „n Ilieuw
beroep Op slechts een nieuwe- iferendum. nm langs die weg het par-
linq, de conservatief Raymond niet grondwettelijk, doch wel
1 m feite uit te schakelen.
Marcelhn. De overige vacatu
res hief hij op door portefeuilles
te herverdelen en posten
schaffen. Bij die ingrijpende j -KOOCl'lMllllcl 100pt
ambassadeur in
Het Indisch-Chinese grensconflict
heeft er gisteren toe geleid dat China
wel zijn ambassadeur in Nieuw-Delhi
appelvoorziening niet in gevaar
wordt gebracht. Mede met het oog
hierop zal, zo lang de abnormale
situatie op de aardappelmarkt
voortduurt, de in april doorgevoer
de exportbeperking worden ge
handhaafd. Wanneer daartoe aan
leiding bestaat zal deze export
maatregel ook van toepassing wor
den verklaard op de aardappelen
van de oogst 1962.
Tjjdens een bezoek aan de Bul
gaarse marinewerven in Varna, heeft
de Sowjetrussische premier Chroesjt-
sjow in antwoord op een hem door
'n Westerse journalist gestelde vraag
gezegd, dat de Sowjet-Unie haar
kernproeven zal gaan hervatten.
In antwoord op een vraag van een
Italiaanse journalist zei Ohroesjtsjow
„Ondanks beroepen die wij tot de
Amerikanen hebben gericht zijn deze
laats ten de serie proeven met. hun
kernwapens begonnen. Wij zijn der
halve verplicht de onze te hervatten".
Niet bemoedigend
De vooruitzichten voor premier
Pompidou zijn in dit verband bepaald
niet bemoedigend. Bij de stemming
over zijn regeringsprogramma is de
vorige maand al overduidelijk geble-
„Gefantaseerd of
erg overdreven"
In het Westberljjnse proces tegen
de voormalige SS-officier Filbert, die
met vjjf anderen van massamoord op
joden tijdens de laatste oorlog in
Oost-Europa is beschuldigd, heeft
deze verklaard dat het genoemde
aantal van minstens elfduizend joden
die door zijn „Einsatzkommando 9"
omgebracht zouden zijn, gefantaseerd
dan wei heel erg overdreven is. Zijn
voormalige chef. Reichskriminaldi-
rektor Nebe. zou voorgesteld hebben
verhoogde executiecijfers tc melden
om daardoor talrijke mensenlevens te
kunnen redden.
Tijdens zür (Filberts) aanwezig- J
heid in Wilna waar de actie van het dood te schieten. Filbert
kommando in 1941 begon, had slechtsslechts dertig gijzelaars
heeft teruggeroepen. Het heeft laten
weten dat hij pas weer op zijn post
zal terugkeren als de Indiase am
bassadeur in Peking is teruggekeerd.
De Indiase ambassadeur is al ln
juni vorig jaar, toen het grensconflict
een hoogtepunt bereikte. naar
Nieuw-Delhi teruggeroepen. Hij heeft
inmiddels een nieuwe standplaats ge
kregen. Van welingelichte zijde in
Nieuw-Delhi verluidt, dat premier
Nehroe niet van Plan is een nieuwe
ambassadeur naar Peking te zenden
zolang China bij zijn ontoegeeflijke
houding in het grensconflict blijft.
De Sowjet-Unie heeft de regering
van India aangeboden een fabriek
voor raketten en geleide projectielen
te leveren, zo verluidt van welinge
lichte zijde m Nieuw-Delhi. India
heeft nog geen beslissing genomen.
Het zullen in elk geval raketten zon
der atoomkoppen worden want pre
mier Nehroe heeft herhaaldelijk ver
zekerd. dat India geen belang in
atoomwapens stelt.
Enkele dagen geleden is bericht dat
India overweegt Russische straalja
gers aan te schaffen. Amerika en
Engeland zullen aankopen in de
Sowjet-Unie ongetwijfeld als een on
vriendelijke daad beschouwen.
Advertentie
Uw ontbijt, uw lunch..,
elke broodmaaltijd
lekkerder dan ooit
met diepdoorbakken
let op dit
stempel
NIEUWE CAO
DAGBLADJOURNALISTEN
GOEDGEKEURD
Het college van rijksbemiddelaars
heeft zijn goedkeuring gehecht aan
de CAO voor dagbladjournalisten
1962.
De nieuwe CAO treedt in werking
per 14 mei 1962 en loopt tot en met
31 december 1962.
Aan de salarisbepalingen is terug
werkende kracht verleend tot 1 ja
nuari 1962. In de nieuwe CAO zijn
om. de schalen der minimumsala
rissen met 4 tot 5 procent verhoogd.
Import uit Finland:
bruin of wit
veredeld knückebröd
85c»1
één enkele executie van joden „op
bevel" plaatsgevonden. Dat had gij
zelaars betroffen. 3erlijn. had naar
aanleiding van een gemelde overval
door partisanen op het hoofdkwartier
van de rijksveiligheidsdienst bevo
len tweehonderd joodse
had toen
voor het
murpeloton gebracht, zei hij.
Volgens een rapport waaruit de
rechter voorlas had het kommando
van Filbert, in de eerste zeven weken
8.096 joden ter dood gebracht. Filbert
verklaarde hierop dat het er hoog-
gijzelaarr 1 stens 500 1000 geweest konden zijn.
Uit het Leidsch Dagblad van
21 Mei 1862:
56 Broodbakkers en han
delaars te Leiden hebben zich
bii adres tot de 2de kamer
gtwend en hunne bezwaren
kenbaar gemaakt tegen den
tariefpost op granen en peul
vruchten enz.
