De „Waterman" met 850
militairen vertrokken
TREINRAMP JAPAN
EIST 14 2 LEVENS
VIER SPIONNEN IN
KOBLENZ GEPAKT
Papoea's moeten lot
in eigen hand nemen
De Azië voorkwam
nog net stranding
Machinist legde een
sein onjuist uit
NIEUW TRANSPORT NAAR NIEUWGUINEA
Bedrijvigheid
ROCOCO
Komplot van Oost—Duitsland
Meer arrestaties verwacht
Spi ridonow
in ongenade
Indonesië tot langdurige
oorlog zeker niet in staat
Kon. bezoek
aan Den Haag
Service
vakman
(9ud
teuws
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 4 MEI 1962
No. 30644
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het vroegere regeringsschip „Waterman" nu opnieuw ge
charterd is vanmorgen met ruim 850 militairen aan boord uit
Hoek van Holland vertrokken met bestemming Nieuw-Guinea.
J Om even over zes trokken de sleepboten „Schouwenbank" en
i „Azië" het schip los van de betonsteiger, naast de aanlegplaats
voor de bootdiensten op Harwich, waar tientallen familieleden hun
zonen, mannen of verloofden een laatste groet toezwaaiden. Dat
gebeurde onder de tonen van het „Wilhelmus", gespeeld door het
trompetterskorps van de cavalerie, dat daarvoor reeds in het
schemerdonker het vertrek met pittige marsmuziek had opgefleurd.
De tocht van de „Waterman" is het tweede troepentransport per
schip sinds de regering besloten heeft de Nederlandse strijd
krachten in het omstreden gebiedsdeel te versterken. De reis duurt
38 dagen en gaat via Curasao, het Panamakanaal en Honoloeloe.
„Schouwenbank" en „Azië", knapte
namelijk met een gierend geluid de
tros van de „Azië", waardoor de „Wa
terman" recht op de zuidelijke oever
van de Nieuwe Waterweg dreigde te
lopen. Kapitein Van der Wiel van het
passagiersschip zette de motoren di-
recht voluit op achteruit en wierp
een anker uit. Hij kon daarmee net
voorkomen dat de „Waterman op
Rozenburg strandde. Maar door deze
manoeuvre kwam het schip dwars
op de ebstroom te liggen, die het
langzaam naar zee dreef. Met de as
sistentie van de toegeschoten „Ar
gus" gelukte het de slepers tenslotte
om de „Waterman" op een ongebrui
kelijke wijze achteruit buiten
de pieren te krijgen.
Evenals 15 dagen geleden bij het
vertrek van de „Zuiderkruis", die nu
juist het Panamakanaal is gepas
seerd, heerste er ook vannacht in het
anders zo rustige Hoek van Holland
een grote bedrijvigheid. Zij, die af
scheid kwamen nemen, werden even
voor half zes tot de kade toegelaten,
kort nadat de staatssecretaris van
Defensie, luitenant-generaal b/d M.
R. H. Calmeyer, het schip had ver
laten in gezelschap van de nieuw be
noemde chef van de Generale Staf,
luitenant-generaal A .V. van den
Wall Bake, en de territoriale bevel
hebber luitenant-generaal J. P. F.
Agasie, die deze functie ook pas drie
dagen vervult.
De eerste troepen kwamen om
streeks half drie in militaire wagens
in Hoek van Holland aan. De man
nen hadden allen een lange reis ach
ter de rug, want de colonnes kwamen
uit de legerplaatsen Appingedam,
Stroe, Ermelo en Oirschot. De mili
tairen uit Appingedam hadden al
woensdagavond afscheid genomen
van hun familie, de anderen gister
avond. Zij hadden alleen hun wa
pens en/of een koffertje bij zich. De
plunjezakken waren al eerder aan
boord gebracht.
Het detachement is, evenals de
groep die met de „Zuiderkruis" reis
de. samengesteld uit 'n afdeling lich
te luchtdoelartillerie en een bataljon
infanterie (stoottroepen), aangevuld
met personeel van speciale dienst
vakken. „Beide onderdelen zullen op
Nw.-Guinea als zelfstandige eenhe.
den intact blijven," zo zei de luite
nant-kolonel der huzaren C. A. Hes-
husius, de troepencommandant op
deze reis.
Er is voor gezorgd dat de mannen
op de reis in ruime mate ontspanning
krijgen.
De tros brak...
Het embarkeren verliep vlotter dan
ruim twee weken geleden bij het ver
trek van de „Zuiderkruis". Het was
om vier uur voltooid maar het heeft
slechts weinig gescheeld of de „Wa
terman" was langer bij Hoek van
Holland gebleven. Bij het omzwaaien
op de rivier door de sleepboten
Actie op Nw.-Guinea
Het Ministerie van Defensie
deelt mee:
Volgens inlichtingen van de
plaatselijke bevolking is vorige
week vrijdag (27 april) niet ver
van Fak Fak een klein aantal
Indonesische parachutisten afge
worpen.
Het civiele bestuur, gesteund
door militairen, heeft geëigende
maatregelen genomen.
Voorts zijn onbekende vlieg
tuigen op 2 mei boven Sorong
en op 3 jnei boven de baai van
Kaimana waargenomen.
Advertentie
DONKERSTEE» 13 LEIDEN
WEERBERICHT
IETS ZACHTER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Veranderlijke bewol
king, maar geen regen van betekenis
Weinig wind en iets zachter.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
5 MEI
Zon op: 5.04 uur; onder: 20.10 uur,
Maan op: 6.19 uur; onder: 21.45
uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.54 en
16.17 uur, laagwater te 12.06 uur.
(Dit nummer bestaat uit 22 pagina's
Nog een transport
Na deze reis van de „Waterman"
zal nog een troepentransport per
schip plaats hebben, wanneer is nog
niet bekend. Daarover worden op het
ogenblik besprekingen gevoerd met
scheepvaartmaatschappijen. Vast
staat dat de „Zuiderkruis" geen troe
pen uit Nieuw-Guinea terug haalt,
mogelijk gebeurt dat wel met de „Wa
terman". Het vervoer van afgeloste
onderdelen door de lucht zal nor
maal doorgang vinden.
Onopvallende
baantjes
(Van onze correspondent te Bonn)
In Koblenz en omgeving is het
de Westduitse politie gelukt een
spionagenet op te rollen en vier
verdachten te arresteren.
Onder hen bevindt zich een
echtpaar, dat door het Oostduit-
se ministerie van Staatsveilig
heid speciaal voor agentenwerk
in West-Duitsland zou zijn op
geleid. Het oprollen van het
spionagenet is nog in volle gang
en men verwacht nog meer ar
restaties dan bovengenoemde
vier.
Al enige tijd lang schijnen de
agenten geschaduwd te zijn. Van de
vier arrestanten is bekend dat zij de
speciale opdracht hadden hun Oost-
duitse opdrachtgevers inlichtingen te
verschaffen over militair-technische
zaken en over de in de omgeving
van Koblenz gestationeerde troepen
van het Westduitse Bondsleger. Ko
blenz gaat door voor de grootste gar
nizoensstad van het Bondsleger in de
Bondsrepubliek. Om hun eigenlijke
doeleinden te verhullen h: Ven de
agenten onopvallende baantjes. Een
van hen was leider van een talen
instituut te Koblenz. Het bekend
worden van de arrestaties en het op
rollen van het spionagenet schijnt
tegen de bedoeling te zijn geweest
van het openbaar ministerie in
Karlsruhe, dat de leiding van de op
sporing in handen heeft. In elk ge
val toonde men zich daar zeer ont
hutst, toen de zaak gisteren in de
openbaarheid kwam. Men vreest na
melijk dat het verder oprollen van
het spionagenet door de berichten in
de pers belemmerd zal worden.
Op de trap bij het vliegtuig
naar huis. Van links naar rechts
Prins Jean van Luxemburg, Ko
ningin Fabiola van België en
Prinses Josephine Charlotte van
Luxemburg vertrekken van
Schiphol na de [eesten van het
Nederlandse Koninklijke Paar
te hebben bijgewoond.
Bij een drievoudige treinbotsing in de buurt van Tokio hebben
gisteravond tenminste 142 mensen het leven verloren, terwijl 106
passagiers werden gewond. Vanochtend deelde de politie in Tokio
mee, dat de lijst van slachtoffers nog niet volledig is. Bovendien
vreest men, dat een groot aantal zwaargewonden zal overlijden.
De oorzaak van deze ver
schrikkelijke ramp is het ont
sporen van een goederentrein,
doordat de machinist een sein
onjuist uitlegde. Twee elektri
sche forensentreinen, die stamp
vol waren met vakantiegangers
en uit tegenovergestelde richtin
gen kwamen, reden beide op de
ontspoorde trein in.
De machinist van de personentrein
die het eerst nadexde, zag de ont
spoorde locomotief van de goederen
trein te laat op zijn spoor liggen en
kon een botsing niet meer vermy-
Iwan Spiridonow, vorige week ont
slagen als secretaris van het contro
lecomité van de Sowjetrussische com
munistische partij, is gisteren van
zijn functie als partijleider van het
gebied Leningrad op een door
Chroesjtsjow bijgewoonde bijeen
komst ontheven. Officieel werd aan
gekondigd dat Spiridonow vervangen
is door zijn voornaamste assistent.
Wasili Tolstikow. Er werd geen re
den voor de verandering opgegeven.
Het Britse Koninklijke Paar
begeeft zich naar het vliegtuig
op Schiphol om terug te keren
naar Engeland na de festivitei
ten in Nederland.
Westelijke waarnemers menen dat
Spiridonow gevallen is in een me
ningsverschil over voorrang voor de
fensie en zware industrie aan de ene
kant boven landbouw en verbruiks-
goederen aan de andere kant. Het
is niet duidelijk waarom Chroesj
tsjow naar Leningrad gereisd is om
I op de bijeenkomst aanwezig te zijn
I Er werden geen bijzonderheden be-
kendgemaakt waaruit de oorzaak
J van de plotselinge val van Spirido-
I now zou kunnen blijken.
Verpleegsters in
Engeland krijgen
hulp van anderen
(Van onze Londense correspondent)
In Engeland is een steeds aanzwel
lende golf van stakingen en
stakingsdreigingen merkbaar ter on
dersteuning van de onderbetaalde
verpleegsters. Tegelijkertijd heeft de
regering besloten maandag over een
week in het Lagerhuis een debat
over deze kwestie te houden. De di
rectie van Ford heeft intussen een
ultimatum gezonden aan de ruim
[gezonden aan de ruim 31.000 arbei-
31.000 arbeiders van haar bedrijf. Als
zij vandaag gevolg zouden geven aan
Ihun voornemen een symbolische sta
lking van een uur te houden, zullen
de besprekingen over hun eigen
looneisen, welke op het punt staan
te worden gehouden,worden uitge-
steld
In noord-Londen hielden duizend
metaalbewerkers gisteren een pro
teststaking van een halve dag. Van
daag zouden duizend bouwvakarbei
ders, die werken aan een elektrische
centrale, in Essex demonstreren.
Woensdag zou Macmillan met brie
ven worden gebombardeerd: ver
pleegsters zullen 35.000 individuele
protestbrieven aan de premier stu
ren!
In Liverpool zouden vandaag 2.000
verpleegsters uit het noordwesten
en noord-Wales in uniform een pro
testmars houden.
Van de zijde van de organisatie
van verpleegsters en vroedvrouwen
is echter te kennen gegeven, dat het,
hoewel men dankbaar is voor de
morele steun welke van alle zijden
wordt ontvangen, verkeerd is wan
neer zij handelen in strijd met het
advies van hun bonden. De ver
pleegsters willen niet dat zij terwil-
le van haar in moeilijkheden ko
men.
Er is intussen enige hoop dat de
nationale staking van havenarbei
ders voor hun eigen looneisen, wel
ke op 14 mei zou beginnen, zal wor
den vermeden.
De weduwe van de Oostenrijkse
zanger Richard Tauber, die in 1948
overleed na in 1940 tot Brits onder
daan te zijn genaturaliseerd, heeft iu
een kast in haar woning in het En
gelse graafschap Berkshire een hou
ten doos gevonden, waarin zich de
tekst van drie door haar man geschre
ven en nog niet uitgegeven operettes
bevond Tauber was. behalve zanger,
ook dirigent en componist.
den. Een van de rijtuigen liep uit de
rails. Het aantal slachtoffers bij deze
botsing was niet groot
De conducteur liet de reizigers
uitstappen en in het nachtelijk
duister te voet teruggaan naar een
station van Tokio. Op dat ogenblik
kwam de tweede personentrein aan
rijden, die op de mensen op de spoor
baan inreed en tegen de andere wa
gons botste. Deze irein ontspoorde en
raakte in brand. Enkele wagons gle
den langs een helling naar beneden
en vernielden een pak uis en enkele
huizen.
Onmiddellijk werd van alle kanten
hulp aangeboden. Maar vanochtend
waren reddingsploegen nog bezig
slachtoffers uit de wrakstukken te
bevrijden. Ruim veertig gewonden
moesten voor behandeling naar een
naburige tempel worden gebracht,
daar de ziekenhuizen in de omgeving
spoedig overvol raakten.
De politie neeft de machinist van
de goederentrein in hechtenis ge
nomen. Deze zal worden beschuldigd
van misdadige nalatigheid.
De heer N. Jouwe, vice-voorzitter van de Nieuw-Guinea-Raad
die samen met de heren Kaisiepo. Tanggahma, Torey en Wom-
siwor over de politieke situatie rond Nieuw-Guinea. in de afgelopen
dagen overleg heeft gepleegd met de Nederlandse regering, is
gisteravond naar New York vertrokken.
Programma van 9 mei
Het programma voor het bezoek
van HM de Koningin en ZKH Prins
Bernhard aan Den Haag op woens
dagmiddag 9 mei is thans bekend ge
maakt. Het Koninklijk paar zal om
15.00 uur uit Haarlem naar Den
Haag vertrekken en omstreeks 15.30
uur aankomen in het „Huis ten
Bosch" Van 14.41 tot 15.15 uur zul
len zich dan inmiddels in de Ridder
zaal op het Binnenhof verscheidene
autoriteiten verzameld hebben. Om
15.50 vertrekt het Koninklijk paar
van „Huis ten Bosch" naar de Rid
derzaal. De aankomst bij de Ridder
zaal is vastgesteld op 16 uur. Een uur
lang zal het Koninklijk Paar temid
den van de genodigden in de Rid
derzaal vertoeven en om 17 uur zal
hun door B. en W. van Den Haag
in de koninginnekamer het geschenk
van de gemeente worden aangebo
den.
Om 17.15 uur begint een rijtoer,
die om 17.45 uur zal eindigen bij het
Circusgebouw aan het Gevers Dey-
nootplein in Scheveningen. In het
circusgebouw hebben zich inmiddels
2.000 jongeren verzameld en het Ko_
ninklijk Paar zal daar een forumdis
cussie bijwonen over de vraag: „Wat
denkt de jeugd van haar taak in he
den en toekomst".
Om 19 uur begeeft het Koninklijk
Paar zich van het circusgebouw naar
het „Kurhaus". Daar zullen 7000
jongeren een ere-haag vormen langs
de weg tussen het circusgebouw en
het Kurhaus. Tenslotte zal het Ko
ninklijk Paar op de hoek van de Pa-
lacestraat en het Gevers Deynoot-
plein weer in de auto's plaats nemen.
Hier zullen dan de 2.000 jongeren
uit het circusgebouw getuige zijn van
het afscheid.
„Indien het plan Bunker geaccep
teerd wordt", aldus de heer Jouwe
komt men tegemoet aan wat Indo
nesië zo vurig wenst: een defacto
positie verkrijgen in Nieuw-Guinea.
En krijgen de Indonesiërs daar een
maal vaste voet, dan maken zij van
Nieuw-Guinea onmiddellijk een bin
nenlandse aangelegenheid, waar
bij Nederland, maar vooral ook wij,
Papoea's geheel machteloos aan de
kant staan".
Geen vertrouwen
Als Indonesi volgens het voor-
stel-Bunker het bestuur over
neemt. dan krijgen we Aziatische
kolonialisten in de plaats van blan
ke kolonialisten. Daarin hebben wij,
Papoea's, niet het minste vertrou
wen. Zal Indonesië in Nieuw-Gui
nea dan het recht van vergaderen
erkennen, het recht van vrije me
ningsuiting, het recht van oppositie,
zullen leiders van een politieke op
positie ook da-ar dan niet in de ge
vangenis worden gestopt zal Indo
nesië de Nieuw-Guinea-raad erken
nen? Zullen de democratische be
ginselen worden geëerbiedigd en be
vorderd? Wie het Indonesische stel
sel der geleide democratie kent, weet
tevoren reeds het antwoord", aldus
de heer Jouwe.
Bovendien bevat het voorstel van
de heer Bunker geen enkel punt dat
zou kunnen dienen voor het aankno
pen van een gesprek tussen Neder
land en Indonesië.
V.N.-functionaris
Wat Nederland op dit ogenblik het
beste kan doen, is, de Papoea's in
de gelegenheid stellen, internationaal
voor hun eigen zaak te vechten, en
ik acht de Papoea's in staat, dat te
doen. Zij moeten daartoe zoveel mo
gelijk bezoeken brengen aan zoveel
mogelijk staten en omgekeerd, de
leiders van die staten uitnodigen
voor een bezoek aan West-Papoea.
Dit geldt ook voor Indonesië. Maar
als daar een missie heen gaat uit
Nieuw-Guinea. dan moet dit geschie
den onder de leiding van een gezag
hebbende functionaris van de V.N.
Het conflict kan alleen worden
beëindigd, als de Papoea's hun eigen
zaken zelf in handen nemen en Ne
derland, op verzoek van de Papoe's
blijft doorwerken als steunverlenend
land. „Ik hoop, dat deze vrije keuze
van de Papoea's door de wereld zal
worden gerespecteerd, gelijk de we
reld ook de verhouding tussen b.v.
Indonesië en Rusland respecteert",
zei de heer Jouwe.
Zenuwenoorlog
Over de Indoneische bedreigingen
is zijn mening, dat Indonesië niet
in staat is om een grote langdurige
oorlog te voeren. Dan zou de bin
nenlandse chaos in Indonesië nog
j groter worden en de economische
toestand van het land is niet zo, dat
het lange tijd een groot leger op de
been zal kunnen houden De Indo
nesische grootspraak ziet hjj als een
onderdeel van de zenuwenoorlog. Nu
weer die geleide projectielen. Om
daarmee met succes te werken, is
een zeer uitgebreid technisch appa
raat nodig. Hoe wil men dat alles
in Nieuw-Guinea aan land krygen?
Om Nieuw-Guinea te veroveren
heeft men een apparaat nodig zoals
Mac Arthur dat in de oorlog tot zijn
beschikking had, vooral ook een
overmacht aan scheepsruimte en
oorlogsvaartuigen.
Wij hebben zo zeide de heer
Jouwe verder bij ons overleg met
de regering uitdrukkelijk verzocht
om militaire instructeurs, opdat de
Papoea's hun eigen land zullen kun
nen verdedigen. Wij zijn van me
ning, dat, als er bloed moet worden
vergoten dit in de eerste plaats
bloed van de Papoea's moet zijn, en
niet van Nederlanders.
In New York hoopt de heer Jouwe
contact te hebben met de gedele
geerden van andere, vooral Afri
kaanse staten. Deze laat sten hebben
hem reeds uitgenodigd voor een ge-
dachtenwisseling te New York.
Afgezien van enige verschillen van
inzicht met de Nederlandse regering,
konden de delegatieleden de Nieuw-
Guinea-politiek van het Nederlandse
I Kabinet slechts toejuichen. „Ik voor
my bewonder vooral minister Luns"
zeide de heer Jouwe. „Ik noem hem
een ware vaderlander en durf hem
wat zijn visie betreft, te vergelijken
I met een figuur als Thorbecke".
Advertentie
Vragen over
automatisch
wassen
Automatisch de was klaar,
heerlijk. Maar uw hoofd is vol
vraagtekens. Over de werking,
over de prijs, over het merk,
over de service. Die zegt dit,
die zegt dat. Maar wie weet er
alles van? Teske. Een genot de
door gefourneerde vakman te
horen - alles wordt helder.
Alle verschillen tussen 995.- en
hoger.
Kom automatisch wassen be-
léven bij
(Is voor en na) een
Doezastraat 5, Leiden
Tel. 26164 (na 6 uur 33878)
Uit het Leidsch Dagblad van j
3 Mei 1862:
De Minister van Binnenl. i
Zaken heeft dezer dagen de
heeren Dr. P. Bleeker, Prof.
Veth en Prof. Rorda geraad
pleegd over de oprigting van
een Indisch Instituut aan een
onzer Hoogescholen.
Van goederhand verneemt
men, dat de geruchten eener
i echtverbintenis tusschen r
f Z.K.H. den Prins van Oranje
en Prinses Anna Murat van f
i allen grond ontbloot zijn.