Schepenkerkhof van Atlantische Oceaan
heeft bevolking van wilde paarden
Vlaarcliiigeii maakt zich gereed
voor Vlaggetjesdag
Overgordijnsloffen
Ponies dienen de mens als gidsen
Kodak
BpiaL.
tfzxzr-z.i&r
k -
m
Raadselachtige herkomst nooit
afdoende verklaard
Kodachrome II
Voorrang
voor dit
Voordeel
Dr. S. L. Mansholt over I isserij en E.E.G.
Défilé van vele vissers in
kleurrijke klederdrachten
S'
Teeltregeling
voor groenten
AFGESCHAFT
Officiële publikatie
1 maart 1860
Vrijdag 4 mei 1962
Vij5«ie Wad no. 30644
Mi.
(Bijzondere medewerker)
Het gesprek ging over wilde paarden. Ze komen nog voor zei een
paardenkenner in het zuiden van Frankrijk, in Duitsland naby de
3'ederlandse grens in het Merfelder Broek en voorts in sommige streken
an Rusland. Elders in Europa niet. Wel natuuriyk in Australië. Daar
eten ze „brumbies". Ook vindt men ze nog hier en daar in Noord-Afrika.
In in Amerika
ebt U wel eens gehoord van
Sable Island? vroeg een in
het gezelschap aanwezige
fcanadees. Toen het antwoord ont
kennend luidde, vervolgde hij„Dat
p jammer, want daar had u nog
fiiet zo lang geleden ruim 250 wil-
paarden cadeau kunnen krij-
i, als U ze maar had laten van
een en wegvoeren. Die paarden op
Sable Island vraten alle planten
groei weg. weet U. Het zand on-
3er de vuurtoren kwam zelfs bloot-
Ie liggen en verstoof. Niemand
Jieldde zich als gegadigde voor de
Sieren, zodat mijn regering ze wel
"hoest laten lopen. Bovendien
rreesden de Canadese dierenbe
schermers, dat die paarden voor
jle slacht zouden worden bestemd.
Zij protesteerden daarom tegen het
Jpaarden-aanbod van de overheid.
Anderen waren bang, dat de paar
den zouden sterven, als ze in een
andere omgeving zouden komen.
Jioe dit zij. de dieren bleven op
iable Island en zijn er nog".
Eigenlijk een zandbank
eze Canadese mededeling over
wilde paarden op een eiland
je, welks naam wij zelfs niet
lenden, deed ons op onderzoek uit-
:aan. Erg veel ontdekten wij niet
êom de doodeenvoudige reden, dat
§er niet veel te ontdekken viel. Maar
-Swat wij ontdekten, is toch belang
wekkend genoeg om het te vertel-
ujlen.
O Rauw. eenzaam en verlaten ligt
'fin de Atlantische Oceaan op een
""fstand van enige honderden kilo-
leters ten oosten van de Canade-
havenstad Halifax een zandig
iilandje. Dat het zandig is blijkt
eeds uit zr..i naam: Sable Island.
Het waren "Fransen, die het eiland-
Je die naam gaven en zoals U
Lweet is „sable" het Franse Voord
üvoor „zand". Sable Island is van
Szfjn oostelijke tot zijn westelijke
bunt ongeveer 40 k m lang. De
abreedte bedraagt ruim 1 \<2 km. Het
Advertentie
Nieuw!
Kleurenfilm
2'f2maal gevoeliger
scherpere beelden
nóg betere kleuren
Door de kortere belichtings
tijden kunt u nü zelfs snel-
bewegende motieven kleurrijk
„vangen", terwijl ook minder
gunstig licht nog grandioze
resultaten geeft.Vraag uw foto
handelaar!
KLEURENFILMS.
voor mensen van nu!
voor mensen als u!
Het vraagstuk houdt de
historici reeds tientallen
jaren bezig, doch tot nu toe
heeft geen hunner een stellig
antwoord kunnen geven op
de vraag: Hoe kwamen de
wilde paarden op Sable
Island en wanneer?
Ze zwerven door de zandige
duinterreinen van het eilandje,
dat belaagd wordt door water,
weer en wind.
kustwacht. Dank zij die maat
regelen nam het aantal schipbreu
ken sterk af .In onze eeuw bouw
de men op het eilandje een me
teorologisch station. Thans wonen
er ongeveer twintig mensen op het
voormalige „Schepenkerkhof". Die
„bezetting" zal blijven tot het
eilandje geheel door de zee zal zijn
verzwolgen. Heel lang zal dat niet
duren. Om dit te begrijpen, be
hoeft men slechts te weten, dat
Sable Island twee eeuwen geleden
tweemaal zo lang en tweemaal zo
breed was als thans.
gen zyn van de menselijke en dier
lijke leden ener kolonie, die vóór
die van de markies De la Roche op
Sable Island bestond. Een andere
lezing wil, dat een paar paarden
er in slaagden, de kust te berei
ken, toen het Franse fregat „L'Afri-
caine" enige eeuwen na De la Ro
che's kolonisatiepoging strandde bij
de kust van het eilandje. Ook is
er het verhaal, dat een excentrie
ke Engelsman tegen het einde der
achttiende eeuw enige paarden op
Sable Island bracht om te zien,
hoe zij zich zouden handhaven
en vermenigvuldigen. Die Engels
man kwam echter onverwachts te
sterven en niemand bekommerde
zich meer om de uitkomsten van
zijn „paardenproef".
Wat er ook zij van die „verkla
ringen" het staat onomstotelijk
vast, dat er op het ogenblik tegen
de driehonderd wilde paarden op
het eilandje leven. Zij trotseren er
de ongunst van de elementen en de
karigheid van de gewassen. Zij
zwerven over het eilandje gestadig
op zoek naar voer. Des winters, als
striemende sneeuwstormen het
schaarse harde gras met een witte
wade bedekken, moeten zij „sneeuw
ruimen" om een kleine bete te kun
nen verorberen. Zij schuilen dan
in enigszins beschutte delen achter
de lage duinen en wachten in kou
de, storm en sneeuw op betere tij
den, op het voorjaar dus. Geen
wonder, dat de wilde paarden van
Sable Island in de loop der tijden
zeer taai en gehard werden! Zr.
hebben bovendien een uiterst scherp
oriëntatie vermogen ontwikkeld, dat
zeer van pas komt, als de sneeuw
jachten hun domein in een witte
nevel hullen.
Dat oriëntatievermogen komt ook
de weinige mensen op Sable Is
land te stade. Zij hebben namelijk
enige van die wilde paarden gevan
gen en getemd. Zij gebruiken de
getemde pony's als „gidsen" of
„padvinders" op hun tochten over
het eiland. De paarden zorgen wel,
dat de mensen veilig thuis komen,
als het zicht door sneeuw of nevel
zeer slecht is.
Er is dat bleek uit dit arti
kel heel weinig bekend om
trent de wilde paarden op het
„Schepenkerkhof van de Atlanti
sche Oceaan". Omtrent hun do
mein of „woongebied", het eiland
zelf dus, weten wij ook heel weinig.
Maar niettemin is het fascinerend,
dat daar midden in de Atlantische
Oceaan op een zandrug van zowat
60 km2 een paar honderd wilde
paarden leven, terwijl hun „lebens-
raum" jaar in jaar uit kleiner
wordt.
Omtrent de herkomst der dieren
is niets bekend. Een grondige stu
die heeft men voorzover wjj we
ten omtrent hen eigenlyk nooit
gemaakt. Misschien is er een Ne
derlandse bioloog of paardenvriend
te vinden, die de wilde paarden van
Sable Island nader wil gaan bestu
deren. ook al zou dit voor hem be
tekenen, dat hy zich al het on
gerief van een tamelijk lang ver-
biyf op het „Schepenkerkhof van
de Atlantische Oceaan" zou moe
ten getroosten.
Advertentie
De paarden
heeft ongeveer de vorm van een
wassende maan. Eigenlijk is het
juister om te spreken van een ho
ge zandbank dan van een eiland
je, want Sable Island is het boven
water uitstekende deel van een on
derzeese zandbank of zandrug, die
120 km lang en 16 km breed is.
De geschiedenis van dat eiland
je verliest, zich in de schemer dei-
eeuwen. Wanneer het ontdekt werd
is niet na te gaan. Wei weet men,
dat die ontdekking geschiedde kort
na of kort voor de eerste reis van
Columbus naar Amerika. Immers,
op een tweetal kaarten, die eerder
dan 1550 het licht zagen, is Sable
Island reeds ingetekend. Cabot. en
Reinel die de kaarten maak
ten wisten dus van zijn be
staan. Reinel noemde het Santa
Cruz. Duidt dit op ontdekking dooi
de Spanjaarden? Of maakte Reinel
gebruik van de in zyn tijd in Span
je gebruikelijke naam van Sable
Island? Het is niet bekend.
Pas tegen het einde der zestien
de eeuw horen wij opnieuw iets
over Sable Island. Een Frans edel
man, de markies De la Roche,
trok met vijftig mensen naar die
„Geheimzinnige Zandbank", om
daar een nederzetting te vórmen.
U kunt zich voorstellen, dat de
markies hogelyk verbaasd was,
toen hij op het eilandje verwilderd
vee aantrof. Voor hem hadden dus
mensen op Sable Island gewoond.
Waren het kolonisten of schipbreu
kelingen geweest? Noormannen,
Spanjaarden, Fransen of Engelsen?
De la Roche kon geen antwoord op
die vraag geven en wy kunnen het
evenmin, want Sable Island heeft
geen archieven en geen geschre
ven geschiedenis. Wel staat vast,
dat het de Franse edelman en zij.n
volgelingen niet goed ging op die
zandbank in de Atlantische Oce
aan. 5 jaren vertoefden zy er zonder
enig contact met Europa. Toen er
eindelijk een schip kwam, dat hen
naar Frankrijk terugbracht, wa
ren er, met inbegrip van de mar
kies. nog maar twaalf mensen in
leven.
i ABLE ISLAND is een raadsel
achtig eiland. Het grootste
mysterie van die door water,
weer en wind geteisterde boomloze
zandrug is een „dierenmysterie".
Er leven nameiyk een kleine drie
honderd wilde paarden. De dieren
zwerven over de zandvlakten en
door de duinen. Waar komen zy
vandaan? Niemand weet het met
zekerheid. Er bestaat een legende,
volgens welke de paarden de enige
nog in leven zijnde nakomelin-1
Niet groot van stuk, maar
taai en gehard, dat zijn de
wilde paarden van Sable Is
land.
taptoe door de Marinierskapel der
Koninklijke Marine onder leiding
van kapitein H. C. van Lynschooten
voor het kantoorgebouw van Hollan-
dia op de Oosthavenkade, gevolgd
door een turnuitvoering in het licht
Aan de vooravond van vlag- i
getjesdag (zaterdag 19 mei)
vindt er kranslegging plaats aan
de voet van het vissersmonu
ment bij de Koningin Wilhel-
minahaven te Vlaardingen. De
plechtigheid zal worden omlijst
door zang van Vlaardings'
mannenkoor Orpheus" onder
leiding van Jos Vranken jr.
Zaterdagmorgen gaan de vlaggen
in top van de loggers, die aan de
haringvisserij gaan deelnemen. Dr. S.
L. Mansholt. vice-voorzitter van de
commissie van de Europese Econo
mische Gemeenschap zal in de Stads
gehoorzaal een rede houden over „De
visserij in het nieuw wordend Euro
pa. in het bijzonder de plaats van de
Nederlandse vissery in EEG-ver-
band".
's Middags zullen de vele genodig
den ten stadhuize worden ontvangen
door burgemeester mr. J. Fïmsdens
en van het bordes af een défilé kun.
nen gadeslaan van de afgevaardigden
in kleurryke klederdrachten uit Ar-
nemuiden. Bunschoten. Spakenburg,
Hindeloopen. Yerseke, Huizen. Mar
ken. Volendam. Schevenineen, Kat- De toepassing ervan was de laatste
wijk, Noordwijk. Stellendam, Ter- 1 h» he-
munterziil. Vlaardingen, Urk. Wie-
ringen. Den Oever en Zandvoort,
muzikaal beeeleid door de Urker
harmonie, het Tamboers- en Piioer-
korps „De Piipers" en de Chr, Har
monievereniging „Sursum Corda".
Op een ponton in de Koningin
Wilhelminahaven wordt een open.
luchtsoel uitgevoerd- „De zee. het i van Landbouw aanleiding gegeven
venster van Vlaardingen". De teksteen Dryssteunregeling in het leven te
en de samenstelling is van Jaap1 roepen, onder voorwaarde dat het
Kolkman. Muziek, zang. dans en j areaal met twintig procent werd be
van schijnwerpers door de gymnas
tiekvereniging „Hollandia" onder
leiding van W. Oostveen.
In de loop van de avond zal de
verlichting op de vlaggende vloot
worden ontstoken. In de Visbank
wordt onder het motto: „Oud-
Vlaardingen herleeft" van 18 tot en
met 26 mei een tentoonstelling ge
houden waarop foto's worden geëx
poseerd uit de tijd. dat Vlaardingen
nog uitsluitend van de haringvissery
moest bestaan.
Sluitkool uitgezonderd
Het bestuur van het Produkt-
schap voor Groenten en Fruit
heeft gisteren besloten voor
alle groenten met uitzondering
van sluitkool de teeltregeling af
te schaffen.
Deze teeltregeling, die het moge-
lyk maakt de met groenten te bete
len oppervlakte beperken, dateert uit
de crisisperiode van de jaren dertig
jaren al veel soepeler dan in het be
gin, zodat de telers een grotere vry-
heid hadden dan toen. Wel was er
een afzonderlijke, stringente regeling
voor de sluitkool: rodekool. witte-
kool en gele savooiekool. In 1948 heb
ben de moeiliikheden in het Noord
hollandse koolteeltgebied. het geest-
merambacht, de toenmalige minister
Advertentie
declamatie zullen elkaar afwisselen,
De regie berust bij Joop van Dorp.
Het avondprogramma vermeldt een
„Schepenkerkhof"
het. vertrek van de markies
De la Roche bleef Sable Is
land twee eeuwen onbewoond.
Het eilandje verwierf in die tijd
een treurige reputatie, want zeer
veel koopvaarders en vissersschepen
leden schipbreuk op zijn kusten.
In de zeventiende en achttiende
eeuw stond het eilandje bij het
zeevolk in een zeer slechte naam.
„Het Schepenkerkhof van de At
lantische Oceaan" zeiden de zee
lui. als Sable Island ter sprake
kwam. Nog kan men langs de kus
ten veel wrakken zien.
In 1801 vesitigde zich een klein
aantal Canadezen op Sable Island.
Hun taak was het. schipbreuke
lingen te helpen en schipbreuken
zoveel doenlijk te voorkomen. In
1873 liet de Canadese regering twee
vuurtorens op het eilandje bouwen.
Voorts kwam er een permanente
oerkt. Die regeling bestaat nog en
het Droduktschapsbestuur heeft be
sloten. ze ook nu nog niet los te la.
ten. sluitkool zal daardoor het enige
nrodukt worden waarvoor nog een
teeltregeling geldt.
Wel waren enige bestuursleden
niet erg tevreden over het maken
van een uitzondering alleen voor
het Nonrdhollandse kooleebied.
Andere volle-grondsteelten zullen bii
de komende grotere vryheid ook
moeiliikheden moeten overwinnen,
bpf. recprveren van de koolteelt voor
Noord-Hol^nd is wat onbillijk tegen -
ovpr voor die teelt geschikte gebieden
plders in het land, waren enkele van
hun argumenten, maar het besluit
werd tenslotte met algemene stem
men genomen.
Met, ziin besluit heeft het bestuur
van het- nroduktsehap het advies van
het LandbouwschaD gevolgd. Het
T andbouwsohan had gesteld dat, nu
de wef erkenningen tuinbouw niet
Tai gpidpn voor de teelt op contract
fen hphoeve van de conserven-
industrle. het wel heel moeiliik zou
zliri voor een aantal volle-eronds-
nt-oHiikten een Onvolle teeltregeling
"it. to voeren. Ai'een bii de sluitkool
is dit, geen moeilijkheid omdat de
rontrorttPelt van wittekool de
grondstof voor zuurkool weer wel
onder de werking van de wet erken
ningen tuinbouw valt.
M»!sie te Maastricht
door auto gedood
In het ziekenhuis St.-Annadal in
Maastricht is gisteravond enkele
uren nadat zy by een verkeerson
geval ernstig was verwond, het
tienjarig meisje Anna Maria Spees,
wonende in Maastricht overleden.
Zy holde van achter een stil
staande bus op de Bosacherweg de
straat op, juist op het moment dat
een motorrijder passeerde. De be
stuurder kon een botsing niet meer
vermyden.
Het meisje liep in volle vaart te
gen de motor, werd met grote
kracht tegen het wegdek geslingerd
en kreeg onder meer een zwaar
schedelletsel.
In levensgevaarlijke toestand is
het kind per ambulance van de
GGD naar het ziekenhuis overge
bracht. Geneeskundige hulp heeft
niet meer mogen baten.
Keuze uit méér dan 100 exclusieve
dessins.
GORDIJNVELOURS, mod. kleuren
TERLENKA VITRAGES
Textielhandel en Woninginrichting
W. J. ZIRKZEE
VAN 'T HOFFSTRAAT 7—7A
TELEFOON 24610 MIDZA
V D GEEFT EEN
ANTWOORD OP IEDERE
BINNENHUIS-VRAAG
Alles is afge
stemd op deze
tijd van „weten-
hoe-men-wonen-
moet". Van klas
siek salonstel tot
hypermodern
dressoir. Van
praktische eetka-"]
mertafel tot ruim-J
tebesparende
slaapbank. Uit
alle meubelwind-}
streken in de
royale VAD sor-]
tering opgeno
men. In tal van
voorname hout-,
soorten en stof-l
leringen. In vele]
prijsklassen.
Maar altijd op
VAD niveau:
met zorg geko
zen uit het beste
van Europa's
meubelindustrie.
Vraag ons rijk
geïllustreerde
boekje„Thuis
best" van de
afdeling wo
ning - inrich
ting.
VROOM
LEIDEN
DREESMANN,
OPENBAARMAKING
KANDIDATENLIJSTEN
De Burgemeester van Lelden brengt
ter openbare kennis, dat de van num
mers voorziene ïysten van kandidaten
voor de op 30 mei as te houden stem
ming ter verkiezing van de leden van
de Gemeenteraad voor een ieder, ter
gemeentesecretarie van Lelden, afde
ling Bevolking c.a. ter Inzage zijn neer
gelegd.
LEIDEN. 3 mei 1962.
De Burgemeester voornoemd,
J. C. VAN SCHAIK.
Weth. loco-Burgemeester.
