acmillan: standvastig en
(geduldig jegens Moskou
Pleidooi van mr. Luns
voor N.-Guineabeleid
Vier nieuwe
kunstmanen
„U.K.-I."
GRANDIOZE TELEVISIEWEEK
Inschakeling van Oostduitsers
hij het verkeer naar Berlijn?
Woensdag stemming
over begroting
(Dmc/ QCteuws
jGeen erkenning evenwel van
liet regime in Oost—Duitsland
In Eerste Kamer:
WEERBERICHT
Eerste internationaletivee
van VSeen van Rusland
ROCOCO
iedere dag een topprogramma
Ipgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 27 APRIL 1962
Wo. 30639
LEIDSCH
DAGBLAD
lirecteur. E A E. van Dishoeck
^Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1, Leiden Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
Het is de plicht van het Westen in zijn politiek ten opzichte van
le Sowjet-Unie standvastig en geduldig te zijn. Er wordt thans
en soort vrede door wederzijdse vrees gewaarborgd, maar dit kan
•oor de waardigheid van de beschaafde mens op de lange duur
liet aanvaardbaar zijn, aldus de Britse premier, Harold Macmillan,
n een rede aan het jaarlijkse banket in New York van de Ver-
niging van Amerikaanse dagbladuitgevers.
Macmillans pleidooi voor standvastigheid en geduld werd van-
laag in praktijk gebracht door de Amerikaanse minister van Bui-
enlandse Zaken. Dean Rusk die voor de derde maal een ont-
noeting had met de Sowjetrussische ambassadeur in Washington,
I )obrinin. Onderwerp van gesprek was weer de kwestie-Berlijn.
Commandanten
nader tot elkaar
De Sowjetrussische commandant
j$|n Berlijn, kolonel Solowjew, heeft
rajiet initiatief genomen tot heling
BBian de breuk met zijn Amerikaanse
Pnollega generaal Watson. Deze zou
binnenkort een bezoek brengen aan
v iolowjew, waarna deze een tegenbc-
iioek zou afleggen. Vorig jaar decem-
|er verbood Watson aan Solowjew
pi diens plaatsvervanger de Ameri-
aanse sector van Berlijn te betre-
jen omdat Oostduitse grensbeamb
ten tevoren de Amerikaanse com-
nandant slechts in Oost-Berlijn
rilden toelaten wanneer diens in
i urger geklede medepassagiers zich
^Identificeerden. Er zouden tussen de
hoofdkwartieren van beide comman.
Prof. Roinme lid
Raad van State
danten reeds enige weken onderhan
delingen zijn gevoerd.
Onze correspondent in Washington
telefoneerde hedenochtend:
Er bleek gisteren op de perscon
ferentie van de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk,
grote belangstelling te bestaan voor
Amerika's suggesties inzake Berlijn.
Hierop had zijn Sowjetrussische col
lega Gromiko in het openbaar ge
reageerd, hoewel die suggesties niet
aan het publiek bekend zijn ge
maakt. Rusk wees erop, dat Gromiko
een toespeling had gemaakt op de
bestaande obstakels, die, aldus Rusk,
inderdaad aanwezig zijn. De Russen
maken bezwaar tegen de Westelijke
troepen in Berlijn, doch voor het
Westen is dit geen punt, waarover
onderhandeld kan worden.
Dat Amerika wel Oostduitsers wil
gebruiken voor het toezicht op het
verkeer naar Berlijn, bleek duidelijk,
toen Rusk zei: „Wij zien geen tegen
spraak in een vrije toegang tot Ber
lijn en de uitoefening van plaatse
lijke verantwoordelijkheid in het ge
bied waar het verkeer doorheen
gaat". De Amerikanen schijnen de
Oostduitsers te willen doen optreden
als functionarissen van een interna
tionaal toegangsbestuur voor Ber
lijn. Maar dat betekent geenszins de
erkenning van 't Oostduitse regime.
Met het oog op berichten, als zou
toezicht op het vervoer per trein en
per schip niet onder in internatio
nale autoriteit vallen, zei Rusk, dat
het van het allergrootste belang is,
dat de autoweg en de luchtwegen
onbelemmerd functioneren en dat
het ook van groot belang is dat
scheeps- en spoorwegverkeer nor
maal voortgang vinden. Het voor
naamste punt is het steunen van de
levensvatbaarheid van West-Berlijn
door onbelemmerde toegangswegen,
welke dan ook, aldus Rusk.
Minister Rusk constateerde met
voldoening, dat thans in alle be
trokken hoofdsteden de opvatting
overheerst, dat de kwestie-Berlijn op
een verantwoordelijke manier moet
worden aangepakt. Over geen enkel
punt werd echter overeenstemming
bereikt, weliswaar lijkt een akkoord
mogelijk over sommige aspecten, zo
als een non-agressiepact tussen de
NAVO en het Warschaublok of over
een afspraak de kernwapenen niet
aan anderen te geven, maar het gaat
tenslotte om de centrale kwesties,
zoals de troepenmacht in Berlijn en
in laatste instantie de hereniging
van Duitsland door vrije verkiezin
gen. Zowel de Amerikanen als de
Russen zijn in Duitsland op grond
van het bezettingsrecht. Zolang geen
definitieve oplossing voor Duitsland
is bereikt, is Rusk er afkerig van die
basis voor de aanwezigheid van troe
pen in Duitsland te veranderen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Het lot van de begroting van Buitenlandse Zaken hangt nog in
de lucht. Pas volgende week woensdag zal de Eerste Kamer er
over stemmen. Of de KVP'er mr. Regout dan met enkele geest
verwanten alsmede de socialisten en communisten wegens het
Nieuw-Guineabeleid van minister Luns zijn stem tegen de be
groting zal uitbrengen moet nog worden afgewacht.
Over het plan-Bunker kon de mi
nister geen nadere mededelingen
doen. omdat het landsbelang en het
geheime karakter van het plan zich
daartegen verzetten.
Bij K. B. is met ingang van 1 mei
982 benoemd tot lid van de Raad
an State, prof. mr. C. P. M. Romme
e Bloemendaal.
Hoge onderscheiding
voor luit. gen. Gips
Bij K. B. is benoemd tot comman-
leur in de Orde van Oranje-Nassau,
aet de zwaarden, de luitenant-gene-
aal P. Gips, van het wapen der in-
anterie.
Tsjombe opnieuw
naar Leopoldstad
De vertegenwoordiger der Verenig-
e Naties in Elisabethstad. Roltz-
lennnett, heeft meegedeeld, dat pre-
ident Tsjombe van Katanga voor
nemens is op 3 mei a.s. naar Leo-
jioldstad terug te keren om zijn on-
erbroken besprekingen met premier
ndoela van de centrale Kongolese re
dering te hervatten. De destijds door
ie V.N. aan Tsjombe gegeven garan-
ies voor zijn veiligheid zijn nog
steeds van kracht .aldus Roltz-Ben-
nett.
Tsjombe vertrok gisteren uit Elisa
bethstad voor een bezoek aan cen
traal- en west-Katanga. Maandag
i;eert hij in de Katangese hoofdstad
terug.
KOUD WEER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Over het algemeen veel bewolking,
maar droog weer. Matige wind tussen
noord en noordwest. Aanhoudend
koud weer.
(Opgemaakt te 11-15 uur)
28 APRIL
Zon op: 5.18 uur: onder: 19.58 uur.
Maan op: 2.56 uur; onder: 12.23 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.20 en 22.07
uur; laagwater te 4.33 en 17.22 uur.
Dit blad bestaat uit 24 pagina's
Contra mr. Regout
Minister Luns keerde zich in de
verdediging van zijn begroting te
gen zjjn geestverwant mr. Regout
(KVP) en de communistische me
vrouw Ommeren. „Merkwaardiger
wijze", zo zei de bewindsman, was
het juist de heer Regout die het
scherpst de troepenzendingen naar
Nieuw-Guinea veroordeelde. „Is de
heer Regout zo'n vreemdeling in het
politieke Jeruzalem, dat hij onbe
kend is met de Indonesische dreige
menten en gewelddadigheden? zo
vroeg Luns.
Een bescheiden Nederlandse ver
sterking van de defensie op Nieuw
Guinea was nodig. Wij hadden de
plicht de daar wonende mensen op
redelijke wijze te beschermen. An
ders dan de heer Regout meende
mr. Luns dat hierdoor het gevaar
voor een gewapend conflict wordt
De regering heeft één doel voor
ogen: het gestand doen van de
plechtige beloften die onzerzijds zijn
gedaan betreffende een eigen
lotsbepaling van de Papoea's.
Twijfel
repliek
Mr. Regout sprak in
over de wenselijkheid van een „per
soonsaanvulling" van het Kabinet,
zonder dat hij een Kabinetscrisis
wilde riskeren. De rede van de mi
nister had de heer Regout niet be
vredigd, maar op een uitdrukkelijke
vraag van de liberale fractieleider
mr. Van Riel: „Stemt u nu tegen
verminderd. De toestand wordt ge- de begroting?" antwoordde hij, dat
stabiliseerd. Het is onjuist te zeggen, dit op het ogenblik niet aan de orde
dat de regering het verloop van de j was. Deze reactie wekte verbazing,
Nieuw-Guinea kwestie zou pogen tc i omdat de heer Regout woensdag in
bedekken door zoveel mogelijk ge- eerste instantie dit dreigement wel
heimhouding. I degelijk had gebezigd.
Ir. Kraaijvanger. een der andere
KVP'ers die twijfelden aan het be
leid van hun geestverwant Luns. zei
dat zijn opmerkingen waren bedoeld
als oriëntering voor het Kabinet op
dat het zou kunnen aanvoelen hoe
de zaak-Nieuw-Guinea in de Kamer
ligt. „Vertrouwen" of „wantrouwen"
waren volgens de heer Kraaijvanger
„grote woorden" die hij liever niet
wilde gebruiken.
Hoe het ook zij, de mogelijkheid
bestaat dat de verdeeldheid in de
Eerste-Kamerfractie van de KVP,
die zoveel opzien heeft gebaard, geen
al te zware gevolgen zal hebben.
Geen „slimheidjes"
De heer Regout, die dus eigenlijk
de benoeming naast minister Luns
van een aparte bewindsman voor
het Nieuw-Guinea-beleid wenste,
vroeg de toezegging dat geen mid
delen onbeproefd worden gelaten om
te komen tot een oplossing van het
probleem, dat langzamerhand voor
iedereen een obsessie is geworden.
Hij twijfelde aan de door Neder
land gebruikte onderhandelingstac
tiek. We moeten volgens hun niet
onze kracht zoeken in „boerenslim-
heidjes". Als we het onderste uit de
kan willen hebben krijgen we het
lid op de neus. Ir. Kraaijvanger
vroeg van minister Luns een soepe
ler houding, ook al had hij er be
grip voor dat dit voor de bewinds
man een zelfoverwinning moest be
tekenen.
De socialisten mr. De Niet en ir.
Vos hekelden nogmaals de wijze
waarop de regering het parlement
op de hoogte houdt. Van socialisti
sche zijde werd gevraagd of mr.
Luns aan Oe Thant en Bunker zou
willen verzoeken, de Nederland
se volksvertegenwoordiging opening
van zaken te geven.
Slot png. 2
Gisteren zijn niet minder dan vier kunstmanen met succes ge
lanceerd: de eerste „internationale" satelliet van Engeland en
Amerika gezamenlijk twee Amerikaanse kunstmanen met militaire
doeleinden waarover weinig bekend is gemaakt, en een Russische
kunstmaan in de „kosmos-serie" waarover zoals gebruikelijk even
min veel gegevens zijn verstrekt.
Zoals gemeld is een ander ruimtevartuig gisteren uit de inter
planetaire ruimte verdwenen: de Ranger IV sloeg te pletter op de
achterkant van de maan zonder wetenschappelijke gegevens van
enige waarde te hebben uitgezonden en zonder instrumenten op de
maan te hebben gedeponeerd zoals in de bedoeling heeft gelegen.
Van Cape Canaveral werd een
kunstmaan van Britse makeljj door
een Amerikaanse Thor-Delta-raket
gelanceerd. Deze kunstmaan, die de
naam U.K.-I (United Kingdom I)
heeft gekregen, werd wat betreft het
instrumentarium vervaardigd door
vele Britse wetenschappelijke insti
tuten. Het omhulsel werd in overleg
met Engeland in Amerika vervaar
digd.
Deze kunstmaan weegt ongeveer
60 kg, en behoort daarmee tot de
kleinere kunstsatellieten. Maar het
instrumentarium is zeer gecompli
ceerd en bedoeld voor een reeks
tingen van uiteenlopende aard. Voor
al worden metingen beoogd over de
gesteldheid van en verschijnselen in
de ionosfeer en met betrekking tot
de primaire kosmische straling.
De lancering, die om 19 uur Ne
derlandse tijd plaats vond, was een
uur uitgesteld vanwege een op het
laatste moment ontdekt defect in
een van de elektronische systemen.
De kunstmaan is in een baan ge-
Het type van de draagraket doet
vermoeden, dat het hier niet om een
zware kunstmaap gaat, dus waar
schijnlijk niet een van de serie Mi-
das. en Samos-satellieten, die voor
waarnemingen op militair gebied
bestemd zijn.
Een tweede geheime Amerikaanse
kunstmaan, die gisteren werd gelan
ceerd van dezelfde basis, behoort wel
tot het Samos-Midas-project.
Enige ttfd geleden heeft Amerika
bekend gemaakt, over militaire ruim
tevaartuigen geen bijzonderheden
meer te zullen verstrekken.
Ranger op maan
Inmiddels is zoals gisteren reeds
in het kort vermeld een ander
ruimtevaartuig aan zijn einde geko
men. De maandagavond gelanceerde
Ranger, die Amerika de primeur had
kunnen bezorgen van het deponeren
van wetenschappelijke meetinstru
menten op de maan, is op de „ach
terkant" van de maan te pletter ge
slagen. De afstand van aarde naar
maan van 370.375 kilometer werd
afgelegd in 63 uur en 57 minuten.
De Ranger is met een snelheid van
bijna tienduizend kilometer per uur
komen waarvan het hoogste punt op de maan te pletter gevallen,
btfna duizend kilometer en het laag-De instrumenten van de Ranger
hebben niet gefunctioneerd doordat
ste ruim driehonderd kilometer bo
ven het aardoppervlak ligt. De om
looptijd bedraag 99 minuten.
Vierde „Kosmos"
Rusland heeft gisteren de kunst
maan „Kosmos IV" met succes ge
lanceerd. De vorige satelliet in de
serie voor wetenschappelijk onder
zoek van de ruimte direct om de
aarde werd dinsdag j.l. in een baan
om de aarde gebracht.
Zoals gebruikelijk heeft Rusland
weinig gegevens omtrent de nieuwe
kunstmaan verstrekt. Gezegd werd
slechts, dat de baan (tussen 298 en
330 km van het aardoppervlak en
met een hoek van 65 graden met
de evenaar» „niet veel" afwijkt van
de beoogde baan. De omwentelings
snelheid bedraagt volgens Tass iets
meer dan anderhalf uur.
Prins Bernhard en Prinses
Beatrix hebben gisteren in Brus
sel het congres bijgewoond over
de „opvoeding van de Euro
peaan van morgen", dat ge
houden wordt door de Fonda-
tion Européenne de la Culture.
De Prins en Prinses in gesprek
met Prins Albert van België, die
het congres eveneens bijwoont
de wieken met zonnebatteryen niet
zi>n uitgeklapt waardoor de elektri
citeitsvoorziening haperde. Men kon
het ruimtevaartuig slechts volgen
door de signalen van een zwak zen
dertje dat op conventionele batte
rijen werkte. Men had uit deze sig
nalen opgemaakt, dat de Ranger wel
de maan zou raken. Het ruimtevaar
tuig verdween gisteren op een ge
geven moment achter de maan, zo
dat geen radiosignalen meer werden
opgevangen. Korte tijd later had het
weer achter de maan om tevoor
schijn moeten komen, maar toen liet
het verstek gaan, zodat aangenomen
is dat de Ranger op de van de aar
de afgekeerde zijde van de maan
neergekomen is. De Russen hebben
de maan „geraakt" met de Loenik.
II in september 1959, maar het heeft
toen niet in de bedoeling gelegen,
instrumenten op de maan te landen,
zoals wel het geval was met de
Ranger IV.
De directeur van het Amerikaan
bureau voor lucht- en ruimte
vaart NASA, dr. Pickering, heeft
verklaard dat het volgende Ranger
experiment met de maan als doel
pas tegen het einde van dit jaar
kan worden verwacht.
V.S.-JAPAN
Van het eiland Wollops in de Ame
rikaanse staat Virginia is gisteren
een Amerikaanse raket gelanceerd
met een apparaat van Japanse ma
kelij aan boord. Onderzoek van de
ionosfeer was het doel van de proef,
die goed is verlopen. De raket be
reikte een hoogte van 120 km.
De Amerikanen zullen in samen
werking met de Japanners nog twee
ruimte-proeven doen.
Advertentie
DONKERSTEE» ja LEIDEN
RïJUSJIiïïS w23nfss
dinsdag
HET GOED
V.S.: geheim
De derde en vierde nieuwe kunst
manen, die gisteren werden gelan
ceerd. waren vry geheime Ameri
kaanse aangelegenheden. Met een
Blue Scout raket werd een qunst-
maan voor militaire doeleinden ge
lanceerd vanaf de basis Point Ar-
guello in Californië.
Luitenant-generaal G. J. le
Fèvre de Montigny heeft giste
ren afscheid genomen als bevel
hebber der landstrijdkrachten
om het voorzitterschap over te
temen van het comité van ver
enigde chefs van staven. De
scheidende bevelhebber die
benoemd werd tot adjudant in
buitengewone dienst van H.M.
de Koningin tijdens de af-
scheidsinspectie op het kasteel
plein voor de Koninklijke Mili
taire Academie te Breda.
30 april: Nationaal programma
1 meiAnders dan anderen
woensdag 2 mei Real Madrid - Benfica
donderdag 3 mei De Bezetting
vrijdag 4 mei Dagboek van Anne Frank
zaterdag 5 meiEurovisie: Cup Final
Tijdelijke militaire
regering in Guatemala
President Ydigoras van Guatemala
heeft gisteravond de vorming van een
tijdelijke militaire regering bekend
gemaakt, als poging om een einde te
maken aan de huidige onrust.
De regering en de oppositiepartijen
hebben in de loop van deze week ver
scheidene malen vergeefs getracht
een compromis tot stand te brengen.
Het was niet mogelijk tot overeen
stemming te komen, omdat de oppo
sitie het aftreden van president Ydi
goras eist als eerste voorwaarde voor
een regeling.
J Uit het Leidsch Dagblad van
J 28 April 1862:
f H.M. de Koningin is Don-
d derdag avond te 8 ure te
t Parijs aangekomen en door
j keizer Napoleon aan het
j spoorwegstation ontvangen,
nadat het personeel der Ne-
J derl. ambassade te Parijs
f H.M. aan de grenzen reeds
f had begroet.