Ver. Staten gaan voort
met bemiddelingspoging
Miljoen Fransen lijdt
aan vervolgingswaan
Tanganjika: N.-Guinea
direct onder de V.N.
Angst voor wraak
van cle Algerijnen
Maughams collectie
brengt 5 miljoen op
(9ud tyfie
leuws
Nootjes 4 en 5
DUURDER
WEERBERICHT
Zuiveringen in
Hongarije
ïlpgericht 1 maart 1860
LEIDSCH
WOENSDAG 11 APRIL 1962
No. 30627
lirecteur. E A E van Dishoeck
[oofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 8.25 per kwartaal, f 2.80 per maand, f 0.65 per week.
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
neegedeeld dat de V.S. pogen Nederland en Indonesië weer
samen te brengen voor het hervatten van hun overleg over het
icschil inzake Westelijk Nieuw-Guinea.
De woordvoerder van het ministerie, Lincoln White, weigerde
:chter commentaar te geven op berichten over een nieuwe be-
C'ddelingspoging door de V.S. die Indonesische bijval oogstte
lar onrust in Den Haag zou hebben veroorzaakt.
In het bijzonder reagerend op be-
ichten uit Den Haag, dat de Neder-
jndse regering niet gelukkig was
net de rol die de Amerikaan
Ills worth Bunker speelde, zei de
eer White, dat de heer Bunker op-
rad als particulier" en niet
lamens de Amerikaanse regering.
Ellsworth Bunker heelt naar
kend het vooroverleg tussen
Jederland en Indonesië in de omge-
iing van Washington bijgewoond).
Lincoln White zei dat de heer
Imker zijn voorstel gelijktijdig aan
leide partijen heeft gedaan.
Het was voor het eerst dat Lincoln
Vhite toegaf dat Ellsworth Bunker
nige tijd geleden aa-n de regeringen
n Den Haag en Djakarta voorstellen
ïad doen toekomen voor het oplossen
ran de kwestie-Nieuw-Guinea. Hij
reigerde bijzonderheden over het
oorscel mee te delen. Ook wilde hij
een commentaar geven op berichten
at de Nederlandse autoriteiten niet
ogenomen zijn met het plan omdat
iet geen rekening houdt met de bona
ide uitoefening van het zelfbesohik-
ingsrecht van de Papoea's
Hij zette uiteen dat .,na overleg
net beide zijden oud-ambassadeur
Bunker door de waarnemend secre-
aris-generaal van de V.N., Oe Thant,
werd aangewezen als derde partij die
anvaardbaar was voor- de Neder-
andse en de Indonesische regering".
Tanganjika:
„Strijd staken"
Volgens welingelichte kringen te
lew York heeft de vertegenwoordiger
ran Tanganjika bij de V.N., Kyaruzi,
isteren bij de wnd secretaris-gene
vaardbaar is omdat het voorstel het
middel biedt tot overdracht van het
bestuur „en het kan ons niet schelen
of dat gebeurt via de V.N. of via de
duivel, als het maar dit jaar nog ge
beurt". Hij ontkende dat de over
dracht twee jaren zou duren. Er is
nog maar negen maanden tijd. Wy
zyn vastbesloten en hebben gezworen
dat wij West-Irian dit jaar zullen
krijgen, ik herhaal: ,„Dit jaar". En
dat is nog maar minder dan negen
maanden."
Soekarno zei verd'er, zijn afgevaar
digden bij het geheime overleg te
Washington in deze geest te hebben
geïnstrueerd, en dat Indonesië het
Amerikaanse voorstel dus alleen in
beginsel heeft aanvaard. „Ik hoop,
dat, de Nederlanders zich hiervan be
wust zullen zijn. Wij wachten thans
af wat zij hierop te zeggen hebben.
Zij sturen thans troepen versterkin
gen naar Nieuw-Guinea. maar we
hebben nu genoeg ondervindine op
gedaan om af te kunnen rekenen
„met de uitvluchten van de Neder
landers".
„Wy hebben thans moderne wa
pens, onderzeeboten, torpedoboten en
Mig-19 gevechtsvliegtuigen. Wy zijn
gereed om met geweld voort te gaan J
als West-Irian niet dit jaar op vreed- 1 gemotoriseerde transportmiddelen als
zame wijze is verkregen. Wij zijn niet van hen wordt verlangd. Als
bang om de wapenen te gebruiken, hieraan met werd voldaan zouden er
omdat W-ij gereed ziin". „strenge maatregelen" worden ge-
I nomen, aldus de opdracht.
Soekarno maakt een reis van drie I In Indonesië zijn thans drie bui-
dagen dooir Zuid-Sumatra. Vandaag j tenlandse olie-ondernemingen werk-
is hij naar Djambi gegaan en morgen zaam, de Standard Vacuum, de Cal-
keert hij naar Djakarta terug. tex en de Shell.
De openbare mening in Indonesië
over het Amerikaanse voorstel blijft
afwijzend. De linkse groepen en
kranten hebben er de meeste kritiek
op
Sterke druk op
oliebedrijven
De Indonesische minister voor ba
sis-industrieën en mijnbouw, Chairul
Saleh, heeft gezegd, „dat de buiten
landse oliemaatschappijen Indonesië
moeten helpen om West-Nieuw-Gui-
nea te ontworstelen aan de Neder
landers".
In een speciale opdracht eist Chai
rul Saleh, dat de maatschappijen vol
doende hoeveelheden brandstof voor
vliegtuig-straalmotoren en andere
benzinesoorten moeten leveren,
Wellicht ook olie
Naar wü vernemen uit de sector
brandstoffenhandel zullen de prij
zen van de zogenaamde nootjes
4 en 5 in het komende seizoen nog
meer oplopen dan thans reeds het
geval is. Op dit moment benade
ren deze prijzen de anthraciet 3
reeds zeer dicht of hebben deze
al bereikt.
Een en ander is het gevolg van het
slagen van de advertentiecampag
ne van convectorhaarden, waarin
een besparing van f 50,- tot f 100.-
per stookseizoen in het vooruit
zicht werd gesteld. De omzet in
deze convectors maakte bij de
meeste winkeliers 90 tot 95 pro
cent van het totaal uit.
De mynen hebben de vraag naar
nootjes 4 en 5 niet bij kunnen
houden. Deze brandstoffen worden
gewonnen uit de zogenaamde
„doorval" bij het zeven van de
grotere soorten. In de mijnen is
men nu reeds overgegaan tot het
stukhakken van grotere soorten.
Een veel arbeidsintensievere me
thode, die in de prijzen doorwerkt.
Behalve bijzonder schaars zijn de
onderhavige nootjes ook duur op
de markt, omdat veel geput moet
worden uit de dure Engelse im
port.
Ook voor de olie wordt binnen niet
al te lange tijd een prysverho-
ging verwacht. Onzekere factoren
hierbij zijn de doorzetting van de
Russische en de Roemeense aan
voer en de ontwikkeling van de
Franse oliewinning in de Sahara.
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
De gebiedende eis dat een tegen
stander in een conflict een afschu
welijk wezen van een lager orde moet
zijn, doet zich vaak in koloniale en
raciale conflicten voor, maar niet
alleen daarin. Ook ons was in de oor
log een ontmoeting met een „goede
Duitser" niet werkelijk aangenaam,
hij bracht ons in verwarring.
Voor het handhaven van een kolo
niale situatie wordt de fictie van de
lagere orde noodzakelijker„ naarmate
de werkelijkheid zich wijzigt. Over
het verschil in beschaving tussen een
bestuursambtenaar en een koppen
sneller hoeft men niet lang te dis
cussiëren. Maar in Algerije liggen de
zaken anders: er heeft, zich een Al
gerijnse elite gevormd van intellec
tuelen, technici, ambtenaren en on
dernemers, die aanzienlijk ontwik-
anderde, kwam er een koloniale fic
tie voor in de plaats. In koloniën
waar de Europeanen slechts admini
strateurs en employé's waren, gaf dat
geen probleem, zij betrokken ten hoog
ste met vervroegd pensioen het witte
villaatje in het thuisland waar zij al
die lange, hete tropennachten van
gedroomd hadden.
Maar de Fransen in Algerije zit
ten er al drie generaties, zij hebben
wortel geschoten. Geleidelijk aan is
hun werkelijke machtspositie afge
brokkeld. naarmate uit de Algerijnse
meerderheid een elite voortkwam
raakt de Franse minderheid in een
positie niet ongelijk aan die van het
heersersvolk der Watsoetsi en Roean-
da Oeroendi. Die wilden hun superio
riteit tenslotte bewij.zen door voor de
verbaasde ogen van de Bahoetoe (de
door hen overheerste meerderheid)
zonder aanloop een meter tachtig
hoog te springen.
Algiers In de witte stad die tegen heuvels is opgebouwd,
geldt de vrees altijd ,,die van boven". De Europeanen van Bab-
el-Oued vrezen de Algerijnen uit de kasba en de hoog gelegen
wijk „Climat de France" als zij zeggen: „Op een kwade dag
komen zij naar beneden en snijden ons allemaal de keel af". De
„pieds noirs" uit Belcourt kijken beducht omhooq naar het ^elc*eI' beschaa£der en welgestelder is
„u T-. ir i ,dan de ..arme blanken de straatve-
mohammedaanse kwartier Mahedinne. En zelfs de moderne wijk gers, de arbeiders, de werklozen uit
Hydra heeft nu haar dag- en nachtmerrie: het krottenkamp Sidi- ^aü-e-Qued.
aal van de V.N.. Thant, een voorstel Jaja. I Niet voor. niets zün Bab-el-Oued
Qgedieml voor een oplossing van de w A.ratr_ en de Spaanse wijken van Oran de
westie-Nieuw-Guinea. De heer Wat voor Algiers geldt, geldt voor Oran en Constantine. En bolwerken \an de OAS. Wat rest de
'hant heeft de betrokken partüen op zelfs in het binnenland, waar de Europeanen buiten het koorts- »arme blanke" bij het zien van een
het plan overhan- j achtig klimaat der steden pastoraal met de moslims samenleven 2es^7!!ln'\'or "blijf "h^een^sme-
ligd aan de Indonesische vertegen- waart de angst rond voor het eeuwige schrikbeeld: de nacht de
roordiger. Soekardjo Wirjopranoto. lanc|C messcn
e Nederlandse afgevaardigde, mr. C. 9
Ln^iphimaa"EHsivorth Buiïk"!' IHe' vreemde is. dat de negen mil- politiek dan op psychologisch terrein.
joen Algerijenen bedaard blijven Het is een dwangvoorstelling. Het is
Tanganjika stelt voor onmiddellijk weigeren het miljoen Europeanen een massaal geval van paranoia: een
ile strijd en schermutselingen tussen aan d,e messen te rijgen. Maar wat volksgroep lijdt aan vervolgingswaan,
ïederlanders en Indonesiërs te be- yoor ons ee" geruststelling zou zijn, Vandaar dat er met de „Pieds noirs"
lindigen en binnen drie dagen de be
sprekingen tussen beide partijen te
lervatten, in aanwezigheid van Oe
Thant of zijn vertegenwoordiger, en
een afgevaardigde van een derde
land.
De basis van deze besprekingen zou
Zijn Westelijk Nieuw-Guinea te
(laatsen onder V.N.-beheer, waarbij
ndonesië de besturende mogendheid
wordt. en met V.N.-toezicht op ver
kiezingen. die zullen worden gehou
den wanneer het gebied in staat is
om over zijn toekomst te beslissen.
Soekarno
„Wij zijn gereed"
In een toespraak in een massa-
)ijeenkomst te Palembang heeft pre-
sideiv Soekarno gisteren o.a. gezegd,
dat Indonesië niet. voornemens is.
twee jaa,r te wachten op de over
dracht van Nieuw-Guinea. Soekarna
;af een uiibleg waarom Indonesië is
ngegaan op het Amerikaanse bemid
delingsvoorstel waarin de periode van
twee jaar wordt voorgesteld voor het
terugtrekken van het Nederlandse
bestuur, hetgeen bij de Indonesische
politici en in de pen's zeer koel is ont-
vangen.
Soekarno zei. maandag te Djakarta
|te hebben verklaard dat dit aan-
is voor de Fransen in Algerye alleen I niet te praten valt. Hun waan is ster
maar het rekken van een kwelling ker dan de werkelijkheid, het is een
die eens waar moet worden. super-werkelijkheid.
Iedere buitenstaander krügt te ho
ren: „U kent de Algerynen niet. Wy
wel". Men werpt hen tegen dat hun
waan volstrekt niet aan de werkelijk-
voldoet. Tevergeefs. In feite
rige muzelman. Onder het vernisje
van beschaving blyft hy een dief,
esn verkrachter r.n een moordenaar".
Hij moet dat zijn, anders valt de
rangorde om. Het beetje genegenheid
dat de „pied noir" voor de Algerijnen
over heeft, geldt de bedienden, de ar
men, de analfabeten en degenen die
aan het beeld van de lagere orde
voldoen
Naarmate de koioniale werkelijk
heid (een hoger ontwikkelde min
derheid regeert een lager ontwikkel
de meerderheid) door zichzelf ver-
Expansie van EEG
in 1961: 61/2%
De economische expansie van de
EEG is in 1961 iets zwakker geweest
dan in 1960. De industriële produktie
steeg bijna 6V2 tegen 13 in 1960,
7 in 1959 en 3 rr in 1958 Sedert
de inwerkingtreding van het EEG-
verdrag in 1957 is de industriële pro
duktie dus in totaal met 32 ge
stegen. Hierbij moet, aldus de EEG-
commissie, in aanmerking worden
genomen dat de conjuncturele ont
wikkel ng tot begin 1959 nog onder
invloed stond van de zwakke wereld
conjunctuur, die in 1957 begon met
de recessie in de Verenigde Staten.
De Amerikaanse recessie van 1960
tot begin 1961 had daarentegen wei
nig invloed op de economische toe
stand in Europa, niet in de laatste
plaats wegens de dynamische kracht
die in dit tijdvak van de instelling
der EEG uitging.
Terwijl mr. Burger gisteren in
Achter alle politieke redenen is de
OAS-provocatie ook een dwanghan
deling. De oas-torero, die de blanke
superioriteit vertegenwoordigt, poogt
de stier van de mohammedaanse mas heid
sa tot de aanval te dwingen, om hem I kennen zy de Algerynen volstrekt I de Tweede Kamer het WOOrd
vervolgens brt-er te kunnen doden, niet werkelijk. Zij hebben altijd een I j. y kwestie Nieuw.
zeker. Maar ook omdat stieren moe- vertrokken beeld van de Algerynen Ol er ae Kuesiie J\ieu 11
ten aanvallen, aangezien zij stieren gehad, dat aan de behoeften van hun I Guinea, trad eeil technische sto-
zijn. Als stieren niet meer vechten, eigen positie moet voldoen. De Al-\,jnp in dp peluidsinstnllntip nn
I omdat er buiten de arena een maat- gerijnen moete,, beesten zijn, zij geiuiusuisiuuuiie op.
J schappij ontstaat waarin niet de to- moeten kelen afsnijden. En als ze Oe hamerleden moesten om het
reros de baas zijr., maar de stieren, niet willen dan zal men er hen to* spreekgestoelte samendrommen
dan stort er een wereldbeeld ineen, dwingen. Door provocaties zoals het'
De doodsangst van de Europeanen doodschieten van mohammedaanse!0"1 nem te verstaan, terwijl een
voor de Algerijnen ligt minder op t.b.c.-lijders in een ziekenhuis. technicus in allerijl trachtte het
- leuvel t" hersteller
BUIEN
I De Bilt verwacht van heden- tot
I morgenavond
Veranderlijke bewolking met nu
en dan buien. Matige tot vrij krach
tige wintd tussen zuidwest en west.
Weinig verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
12 APRIL
Zon op: 5.52 uur; onder: 19.31 uur.
Maan op: 11.40 uur; onder 2.52 uur.
Hoogwater te Katwijk 9.03 en 21.44 u.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
„Bron van plezier envan zorg
(Van onze Londense correspondent)
Somerset Maughams collectie van 35 Franse en Engelse
impressionistische en moderne schilderijen, die gisteravond bij
Sotheby in Bondstreet is geveild, heeft een bedrag van 523.880
pond (ruim vijf miljoen gulden) opgebracht. De 88-jarige Engelse
auteur zei na afloop van de veiling dat hij zeer tevreden was over
het resultaat. Het grootste gedeelte van de opbrengst zal worden
gestort in een fonds, dat Maugham heeft gesticht ter ondersteu
ning van jonge schrijvers die in moeilijkheden verkeren.
Maugham had de verzameling
gedurende vijftig jaar opgebouwd
en er minder dan tweehonderd
duizend pond (twee miljoen gul
den) voor betaald. Picasso's dub-
beldoek „Dood van Harlekijn" met
aan de andere kant „Zittende
vrouw in tuin", bracht 80.000
pond (800.000 gulden) op, het
hoogste bedrag dat ooit op een
veiling voor een Picasso is be
taald.
Bij een vorige gelegenheid heeft
een Picasso 55.000 pond opgeleverd.
Koper van het dubbeldoek was het
hoofd van een Amerikaanse firma in
kantoorbehoeften die zich op een va
kantiereis in Londen bevond.
Een Gauguin geschilderd op een
glazen deur van een huis in Tahiti,
waar Maugham eens ziek lag toen
hij zich daar bevond om materiaal te
Minister Luns:
„Niet capituleren"
„De Nederlandse regering is niet
van zins voor militaire bedreigingen
te capituleren", zo merkt minister
Luns op in het aan de kwestie
Nieuw-Guinea gewade gedeelte van
zijn memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer n.a.v. de begroting
1962. De regering ziet het doel van
de besprekingen met Indonesië in
I het zoeken naar de oplossing van
j het probleem.
I Minister Luns merkt op. dat de
j Indonesische regering eenzijdig alle
j diplomatieke contacten met Neder
land had verbroken en sindsdien ook
contacten via derde landen heeft
geweigerd. Overigens zou officieus
contact weinig zin hebben gehad, al
dus de minister, zoals hem is ge
bleken tydens zijn aanwezigheid in
INew York in verband met de be
handeling door de VN van de kwes
tie Nieuw-Guinea.
I „Opgemerkt is, dat Indonesië het
geschil op de spits drijft door het
in het leven roepen van prototypen
van vertegenwoordigende lichamen
en het toelaten en bevorderen van
een Papoea-nationalisme De stel
ling verwart oorzaak en gevolg", zo
zegt de minister. Het Papoea-natio-
nalisine is goeddeels ontwaakt als
gevolg van de Indonesische eisen en
I bedreigingen.
Koningin Juliana heeft giste
ren een bezoek gebracht aan
verschillende politiekorpsen in
Nederland. Bij Huize „De Va
renkamp" in Bilthoven bezich
tigde zij onder meer een tech
nische patrouillewagen van de
verkeersgroep Utrecht.
De Hongaarse communistische par
tij heeft twee hooggeplaatste partij
leden geschorst, aldus blijkt uit het
maandelykse partyorgaan „Par-
telet". Het zijn de voormalige Hon
gaarse ambassadeur in Peking, Im-
re Dogei, en Iwan Altomare, van
1952 tot 1956 minister van Voedsel
voorziening.
Waarnemers in Boedapest zijn van
mening, dat Dogei's uitwijzing uit de
partij gezien moet worden in het ka
der van partijzuiveringen door pre
mier Kadar tegen hogere communis
tische partyleden, die bekend zijn
om hun „Stalinistische" zienswijze.
In februari is Dogei reeds uit het
parlement getreden.
Altomare zou uit de partij zijn ge
zet wegens corruptie en omkoping in
de regering van premier Rakosi.
Volgens „Partelet" had Dogei zyn
misnoegen over de huidige regerings-
politiek kenbaar gemaakt tijdens of
ficieuze bezoeken aan de provincies.
Sinds de tweede wereldoorlog heeft
de 50-jarige Dogei leidende posities
bekleed in Hongarije. Na de Hon
gaarse opstand van 1956 werd hij
benoemd tot minister van Landbouw
tot hij in 1960 ambassadeur werd in
Peking. Volgens waarnemers is hij
nooit naar zijn nieuwe post vertrok
ken, maar heeft hij een bezoek ge
bracht aan Moskou waar ex-premier
Rakosi nu professor schijnt te zyn
aan de Afrikaans-Aziatische univer
siteit.
verzamelen voor zyn roman „The
moon and sixpence" en waarvoor hij
de prijs van de deur betaalde, ging
weg voor 13.000 pond. Dit bod kwam
van een Amerikaanse verzamelaar.
Een vroege Manet van een tafereel in
Zaandam bracht 40.000 pond (400.000
gulden) op.
Een kleurrijke Matisse van een
vrcuw in een interieur werd voor
38.000 pond verkocht en een andere
Matisse. „Vrouw met parasol", bracht
32.000 pond op.
Een andere hoge prijs, namelijk
30.000 pond, werd betaald voor een
Picasso van een staande vrouw. Een
Toulouse-Lautrec leverde 27.000 pond
op
Renoirs „Boten in Ar genteuil" en j
„Drie wandelende meisjes" haalden j
elk 48.000 pond. Een Utrillo uit 1911
bracht 11.000 pond op.
Somerset Maugham, die in het
Franse dorpje St. Jean bij Nice
woont, besloot deze unieke collectie
van de hand te doen wegens het toe
nemende gevaar voor roof. Somerset
Maugham reist nog veel en had op
advies van de burgemeester van zijn
dorp één van de kamers van zijn
huis in een kluis veranderd, waar hij
de uit de lijst genomen schilderijen
tijdens zijn afwezigheid liet opber
gen.
Maugham schreef in het voorwoord
van de catalogus, dat hij veel plezier
aan zyn collectie had beleefd, maar
dat deze sinds er in zijn buurt zoveel
kunstwerken worden gestolen, een
bron van zorg was geworden.
De veiling duurde precies vijftig
minuten en werd door vele bekende
kunstverzamelaars bijgewoond.
Al vijf doden door
pokken in Wales
Van de pokkenpatiënten in Zuid-
Wales zijn thans vijf overleden. Drie
zijn ernstig ziek. De vorige week wa-
ren veertien oudere vrouwen van een
ziekenhuis voor geesteszieken in Brid
°nd wegens pokken geïsoleerd.
Voorts is een Pakistaan gisteroch
tend in een ziekenhuis in Birming
ham opgenomen. Hy lijdt vermoede-
lijk aan pokken. Hy was al enige
tijd in Engeland. Het ziekenhuis is j
I geisoleerd.
Bezwaren tegen
grafische C.A.O.
(Van onze correspondent)
Het college van Ryksbemidde-
laars heeft dezer dagen tijdens een
bespreking met de partijen enkele
bezwaren gemaakt tegen de ont-
werp-CAO in de grafische bedrij
ven. De bezwaren van het College
richten zich voornamelyk tegen de
werktydverkorting tot 42 V2 uur voor
hen die zaterdags arbeid verrichten
en tegen de ploegentoeslag voor de
zaterdagse arbeid. Voorgesteld was
een toeslag van 50 voor de op za
terdag voor één uur gewerkte uren
en een toeslag van 100 na één
uur. Het college zou de grens naar
drie uur willen verleggen.
Het College heeft vandaag aan de
partijen een brief gestuurd waarin
het zijn bezwaren uiteen zet. De
looncommissie van de Stichting van
de Arbeid heeft indertijd behal
ve op enkele ondergeschikte pun
ten een gunstig advies uitge
bracht.
Uit het Leidsch Dagblad van
11 April 1862:
Dezer dagen is te Ouds
hoorn in den ouderdom van
102 jaren en 7 maanden over
leden, Marijtje Kuipers, na
laten 9 kinderen, 26 kleinkin
deren en 14 achterkleinkin
deren. Zij had nooit een bril i
gebruikt en las nog met i
bloote oog haar ontvangen i
brief.
Dinsdag avond hield de
heer E. Douwes Dekker van
Amsterdam in de Stads-ge- t
hoorzaal voor een buitenge-
J woon talrijk gehoor een rede, f
J waarvan het hoogst gewaagd
J zou zijn zelfs een flauwe
schets te geven.
