MEER MILITAIREN
NAAR NIEUW-GUINEA
Militaire staatsgreep
schakelt Frondizi uit
Kamerdebat 4 april
GOLOEB UIT VRIJE WIL
TERUG NAAR SOWJET-UNIE
Bemiddeling mislukt
Syrische legerleiding
trekt macht aan zich
MOEILIJK, MAAK
NOODZAKELIJK
De verkiezingen
WEERBERICHT
Regering tot Tweede Kamer:
Onze regering
verontwaardigd
Na urenlang gesprek met mr. De Zaaijer
Vervoer naar
N.-G. begonnen
Antisemieten
veroordeeld
Regering bleek omkoopbaar
verklaarde Radio-Damascus
(9ttc/
teuws
Opgericht 1 maart 1880
WOENSDAG 28 MAART 1962
No. 30615
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur; E A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week M.i.v. 1 april 1962: f8.25 per kwartaal, f2.80 per maand, f 0.65 per week
Witte Singel 1. Lelden Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
DE Nederlandse regering heeft
gisteravond' een moeilijk besluit
genomen, maar het heeft dit
onzes inziens inderdaad moeten ne
men.
De voortdurende en in felheid nog
steeds toenemende woorden en daden
van agressie. welke de Indonesische
ipresiJdient inzake Nieuw-Guinea
bezigt en pleegt, dwingen de regering
er eenvoudig toe wettelijke maatrege
len tot zelfverdediging te treffen. Het
minste wat zij in de gegeven moei
lijke omstandigheden kon doen is het
zenden van de daartoe beschikbare
vlooteenhedon naar de wateren rond
om West-Irian, gevolgd door de ver
sterking van de militaire troepen
binnen het zeer beperkte kader der
mogelijkheden.
HET kan niet anders of de rege
ring he eft dit besluit eerst ge
nomen na zorgvuldige overwe
ging va-n alle eventualiteiten, welke
daarvan het gevolg zouden kunnen
zijn Het is en blijft een grote dwaas
heid, dat Nederland ooit agressieve
bedoelingen jegens Indonesië zou
hebben gekoesterd, zoals Soekarno nu
al jaren lang de wereld probeert wijs
te maken en waardoor hij alle mili
taire en krijgszuchtige acties tegen
Nieuw-Guinea poogt te rechtvaardi
gen. Van het begin van het ontstaan
der conflictsituatie is er geen enkele
Nederlander, laat staan een vooraan
staande staatkundige figuur geweest,
die zelfs maar met de gedachte heeft
gespeeld om in nabije of verre toe
komst ooit Ned. Nieuw-Guinea te ge
bruiken als springplank ter herove
ring van het bij de souvereiniteits-
overdracht afgestane gebied.
WAT Nederland sedert dat prille
begin heeft nagestreefd is niet
anders, niets meer en niets
minder dan een oplossing met vreed
zame middelen op de basis van het
in het Handvest der Ver. Naties ge
garandeerde zelfbeschikkingsrecht
der autochtone bevolking Nederland
heeft dat doei nagestreefd langs de
Weg van rechtstreekse onderhande
lingen en toen dat niet tot het ge
wenste resultaat leidde, door een be
roep op het hoogste internationale
prgaan, de algemene vergadering der
Verenigde Naties. Daarna verklaarde
onze regering zich wederom bereid
tot geheim overleg tussen beide par
tijen in aanwezigheid van een derae
persoon zonder zich daarbij te laten
intimideren door Soekarno's eis. dat
onderhandelingen alleen mogelijk
waren op basis van gebiedsover
dracht, maar vanzelfsprekend ook
zonder in die eis te bewilligen.
Hoewel het geheime karakter van
dat overleg „ergens" bij Washington
tot dusverre bewaard is gebleven,
waren zowel Nederlandse als Ameri
kaanse zegslieden niet zonder hoop
op een goede afloop.
Doch ziet daar; nog voordat het
eigenlijke overleg is begonnen, roept
Soekarno zijn beide vertegenwoordi
gers naar Djakarta en besluit ze met
terug te zenden naar Washington.
En teneinde ook op een ander front
zijn duidelijke afkeer van een vreed
zame oplossing te demonstreren, geeft
hij zijn luchtmacht en marine tege
lijkertijd opdracht tot daden van re
gelrechte agressie.
DOOR deze gang van zaken wordt
Nederland in een volstrekte
dwangpositie gerangeerd. Onze
regering kon onmogelijk lijdelijk en
met gekruiste armen blijven toezien
hoe Soekarno zijn tot nationalistische
hysterie opgezweepte troepen loslaat
over Nieuw-Guinea met alle on over
zienbare gevolgen van dien van los
barstende oosterse hartstocht. Er zijn
in Nieuw-Guinea nog altijd ongeveer
20.000 Nederlanders werkzaam, die
evenals de in het moderne krijgsbe
drijf praktisch weerloze Papoea's,
recht hebben op onze bescherming.
Evenals de Nederlandse regering
uitspreekt in haar brief aan de
Tweede Kamer, blijven ook wij vurig
hopen op een vreedzame oplossing.
Wij kunnen na alles wat er vooral in
de laatste tijd is gezegd en gebeurd,
weinig vertrouwen meer hebben in
de redelijkheid van president Soekar
no, maar wèi blijven wij hopen, dat
het gezag van de Verenigde Naties en
van Amerika groot genoeg zal blijken
te zijn om althans zijn directe advi
seurs tot matiging te dwingen.
Wij blijven hopen, dat er daar
ginds in Nieuw-Guinea geen druppel
bloed zal vloeien, maar wij zijn mèt
de regering van overtuiging, d.at de
gisteravond getroffen beslissing nood
zakelijk was en er hopelijk ook toe
zal bijdragen om bloedvergieten juist
te voorkomen.
In deze overtuiging moge het gehele
Nederlandse volk achter zijn regering
staan!
Want dit is geen zaak van politieke
partijen.'maar van Nederlanderschap
en van verbondenheid met onze
landgenoten over zee!
In verband met het feit, dat
de Nederlandse Televisie Stich
ting hedenavond op het beeld
scherm de resultaten bekend
maakt van de vandaag gehou
den verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten hebben wij er
ditmaal van afgezien deze uit
slagen wat Leiden betreft, ook
te publiceren op de gebruike
lijke borden voor ons Bureau
aan de Witte Singel.
Wèl hopen wij m de loop van
de avond de resultaten van de
stad Leiden per bulletin bekend
te maken o.a. aan ons gebouw.
ZACHTER MET REGEN
De Bilt verwacht van heden- tót
morgenavond
Half tot zwaar bewolkt met tijde
lijk regen. Matige tot krachtige wind
tussen zuidoost en zuidwest. Morgen
in de loop van de dag stijging van
temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
29 MAART.
Zon op: 6.24 uur; onder: 19.07 uur.
Maan op: 2.37 uur; onder: 11.12 u.
Hoogwater te Katwijk te 8.25 en
21.02 uur; laagwater te 3.47 en 16.21
uur.
De gebeurtenissen rond Nieuw-Guinea spitsen zich toe. De
navolgende feiten spreken daarvan:
1. In een brief aan de Tweede Kamer deelt de regering mede,
dat zij op grond van haar plicht tot legitieme zelfverdediging
enkele eenheden van de Kon. Marine en een beperkte aan
vulling van de troepenmacht naar Nieuw-Guinea zal zenden.
2. De waarnemend secretaris-generaal van de V.N. Oe Thant
heeft verklaard, dat hij president Soekarno door middel van
de .derde partij" heeft laten verzoeken, zijn afgevaardigde
naar Washington te doen terugkeren voor een hervatting
van het geheime vooroverleg.
Een woordvoerder van het
Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat Nederland
moet instemmen met begin
sel van bestuursoverdracht
over Westelijk Nieuw-
Guinea, voordat de gehei
me besprekingen worden
hervat.
De bevolking van Nieuw-
Guinea is een groep van
30 tot 40 infiltranten op het
spoor, die bij de monding
van de Jerari-rivier op 50
km. ten westen van Koko-
nao aan land zijn gegaan.
Zij zijn de moerassen inge
jaagd.
De voorzitter van de Twee
de Kamer dr. L. G. Korten-
horst zei, dat hij dinsdag
a.s. zal voorstellen om
woensdag 4 april de be
raadslaging over de Mam
moetwet te schorsen, om
een openbaar debat over
de kwestie Nieuw-Guinea
mogelijk te maken.
In de brief aan de Tweede Kamer
wordt een uitvoerig overzicht gege
ven van agressieve taal en daden van
Indonesië sinds het „laatste bevel"
van president Soekarno op 19 de
cember 1961. De brief spreekt over
een „toenemende mate van bedrei
gingen en intimidaties tegen Neder
land en Ned. Nieuw-Guinea, ook na
dat de geheime voorbesprekingen by
Washington waren begonnen.
Ondanks deze geheime besprekin
gen is opdracht gegeven voor het
einde dezer maand 15.000 Indone
sische vrijwilligers naar Celebes te
verschepen ter aanvulling van de
eerste „aanvalsgolf" van 10.000 man.
De brief besteedt ook aandacht
aan de psychologische oorlogvoering
van de Indonesische radio-zender
„Voice of free West-Irian". Deze
zender meldt gefingeerde feiten en
verspreidt leugencampagnes. Van 18
maart af vonden gewapende infil-
traties plaats bij Fak-Fak, op een zelf van plan was enig initiatief te
der eilanden van de Radja Ampat-
groep en in de Maccluergolf.
De regering nam met toenemende
verontwaardiging kennis van de of'
fensieve handelingen der Indonesiërs
tijdens de besprekingen bjj Washing
ton.
Zij meent zich, ondanks haar op>
rechte en duidelijke streven om met
Indonesië tot een vruchtbaar ge
sprek over een oplossing van het ge
schil te komen, niet aan haar pri
maire verantwoordelijkheid te mogen
onttrekken om levens en eigendom
men te beschermen van alle inwo
ners van Ned. Nieuw-Guinea,
Papoea's, Europeanen en andere be
volkingsgroepen. Zij kan deze plicht
slechts nakomen door op korte ter
mijn de militaire middelen voor le
gitieme zelfverdediging enigszins aan
te vullen. Hiertoe heeft de regering
met het oog op de beveiliging van de
bevolking besloten.
Voorts wordt medegedeeld, dat de
waarnemend secretaris-generaal van
de V.N. met de gang van zaken op
de hoogte is gesteld. De Nederlandse
regering is bovendien in overleg ge
treden met de regering van de V.S,
alsmede met de bij het overleg be
trokken derde persoon.
Oe Thant niet
pessimistisch
De heer Oe Thant heeft op zijn
eerste persconferentie sedert drie
maanden verklaard, dat Ellsworth
Bunker, de Amerikaanse diplomaat
die aanwezig is geweest bij de gehei
me, informele besprekingen tussen
Nederlandse en Indonesische afge
vaardigden in de buurt van
Washington, hem van de ontwikke
ling op de hoogte had gehouden.
Oe Thant maakte voorts voor de
eerste maal officieel bekend, dat
beide partijen overeen waren ge
komen, dat indien bij de informele
voorbesprekingen „succesvolle vorde-
ringen" worden gemaakt, de officiële
onderhandelingen in het hoofdkwar.
tier van de V.N. in zijn tegenwoor
digheid zullen worden gehouden.
In antwoord op een vraag, of hij-
5?
nemen om de partijen weer aan de
conferentieafel te brengen zei Oe
Thant: „De heer Bunker heeft mij
gisteren nog meegedeeld, dat hij een
beroep had gedaan op de president
van de Indonesische republiek om
zijn afgevaardigde, ambassadeur
Malik, naar Washington te laten te
rugkeren. Natuurlijk moeten wij de
verdere ontwikkelingen afwachten,
en ik vrees dat ik hierop niet voor
uit kan lopen".
Op een vraag of hij nog optimis
tisch was over het uiteindelijke re
sultaat antwoordde hij: „Ik ben
niet pessimistisch". Hij onthield
zich van commentaar op berichten
over Nederlandse troepenversterkin
gen voor Westelijk Nieuw-Guinea.
Woordvoerder Lincoln White van
het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft verklaard, dat
naar de mening van de V.S., een
hervatting van het vooroverleg tus
sen Indonesië en Nederland de
beste uitzichten biedt voor een
vreedzame regeling van de kwestie-
Nieuw Guinea.
9 Slot pag. 2
In zijn kwaliteit van algemeen
voorzitter van de Novib heeft
Prins Bernhard gisteren in Den
Haag uit handen van de heer H.
J. de Koster, voorzitter van de
Ned. Ver. van Meelfabrikanten,
de zilveren broodmand ontvan
gen. De Prins toont zijn onder
scheiding aan de minister van
Landbouw, mr. Marijnen. Rechts
de heer De Koster.
Wat in Argentinië al enige dagen in de lucht hing, is vanoch
tend werkelijkheid geworden: de militaire leiders hebben de macht
overgenomen en aan president Frondizi medegedeeld, dat hij
vanavond om 8 uur zijn functie van staats- en regeringshoofd
moet hebben neergelegd. Eerder had Frondizi een officieel ver
zoek van de leiding der Argentijnse strijdkrachten om af te treden,
van de hand gewezen. De militaire leiders, die gisteren vijf uur
lang in het ministerie van Defensie overleg pleegden, waren
bevreesd, dat Frondizi niet in staat zou zijn afdoende op te treden
tegen de Peronisten, die bij de verkiezingen sterk
waren gekomen.
naar voren
De minister van Defensie, Marti
nez, had nog een poging gedaan om
te bemiddelen tussen de regering-
Frondizi en de militaire leiders, maar
dit plan werd door de marineleiding
verworpen. Het plan-Martinez be
oogde: de vorming van een nieuw
kabinet, waarvan alle leden door de
militaire commandanten zouden wor-
Van onze Amsterdamse
correspondent)
Alexei Goloeb, de Russische
biochemicus, die in oktober 1961
de vrijheid verkoos, maar op
deze beslissing is teruggekomen,
heeft Nederland verlaten. Gis
teravond om kwart voor zes
vertrok hij met een Toepolew-
vliegtuig van de Tsjechische
luchtvaartmaatschappij C.S.A.
van Schiphol naar Praag op weg
naar de Sowjet-Unie.
Het vliegtuig, een Hjntoestel, dat
om half twee uit Londen was aange
komen, had hierdoor een vertraging
van ruim drie uren, gedurende welke
tijd de 35-jarige Goloeb in het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken in
gesprek was met mr. H. R de Zaaijer.
procureur-generaal bij het Gerechts
hof te Amsterdam dezelfde die in
oktober de asielaanvrage van de Rus
behandelde.
Het is duidelijk, dat mr. De Zaaijer
zekerheid wilde hebben over de vraag
of de heer Goloeb uit vrije wil en
niet onder Sowjetrussische druk ons
land wilde verlaten om terug
te keren naar zijn vaderland. Bij het
gesprek waren geen leden van de
Russische ambassade aanwezig. In
het vertrek was buiten mr. De Zaaijer
en de heer Goloeb slechts mevrouw
A Baak, die als tolk optrad. Mr. De
Zaaijer zei later, dat hij de indruk
had gekregen, dat Goloeb „gewoon
heimwee had".
Mr. De Zaaijer kwam omstreeks
kwart over vijf op Schiphol aan.
Korte tijd later gevolgd door enkele
leden van de Russische ambassade
met in hun midden de heer Goloeb.
De chemicus, die was gekleed in een
regenjas en een vilthoed, maakte een
vastberaden indruk. Hij bleek tijdens
zijn verblijf in Nederland een snor
te hebben laten groeien, kennelijk
om herkenning te voorkomen.
Evenmin als tevoren in Den Haag
was het op Schiphol mogelijk om uit
de mond van de heer Goloeb te ver
nemen, welke de beweegredenen wa
ren van zijn plotselinge! terugkeer.
Weliswaar toonden de Russische di
plomaten bereidheid de heer Goloeb
in contact met verslaggevers te bren
gen. doch mr. De Zaaijer had hier
tegen ernstige bezwaren.
Slot pag. 2
De 35-jarige Russische chemi
cus Goloeb (midden met hoed),
die vorig jaar asiel in ons land
vroeg, is gisteren van Schiphol
naar zijn land teruggekeerd. De
heer Goloeb neemt afscheid van
de Russische zaakgelastigde
Okoelow. Geheel links adjudant
Veltman, die destijds bij het ver
trek van mevr. Goloeb een be
langrijke rol speelde in het inci
dent met de Russische ambassa
deur Ponomarenko. In het mid
den op de achtergrond mr.
De Zaaijer, proc.-generaal bij
het Amsterdams Gerechtshof, die
de heer Goloeb bij zijn vertrek
nog eens vroeg, of hij geheel
vrijwillig terugging en daarop
een bevestigend antwoord kreeg.
Via Lima en Palpete
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Vanmorgen is uit Curasao
een DC-8 chartervliegtuig van
de KLM opgestegen met aan
boord een detachement mari
niers. Het toestel zal via Lima
(Peru) en Palpete (op Frans
Tahiti) naar Biak vliegen.
Terwijl de ministerraad gis
termiddag nog in vergadering
bijeen was, om al dan niet tot
versterking van de troepen
macht op Nieuw-Guinea te be
sluiten, vertrok in alle stilte van
Schiphol een lege DC-8 met
bestemming Curasao, om daar
de mariniers aan boord te
nemen.
Inmiddels is duidelijk geworden,
dat de voorbereidingen tot dit trans
port al enige dagen tevoren zjjn be
gonnen. Zo heeft de KLM reeds het
afgelopen weekeinde bemanningen
naar Lima en Palpete gezonden, op
dat de thans van Curasao vertrokken
charter via wisselende bemanningen
snel kan worden overgevlogen.
Het eerste troepentransport vanuit
Nederland heeft vanmiddag plaats
gevonden.
Een DC-8 charter is via dezelfde
route Cura<;ao-Lima-Palpete naar
Nieuw-Guinea vertrokken.
Dit toestel zou 137 militairen ver
voeren, die in de loop van de och
tend naar Schiphol zijn gebracht.
Cor de Groot niet
op concertpodium
Zoals gemeld zal de pianist-com
ponist-dirigent Cor de Groot, die in
1960 het tweehandig pianospel voor
lopig had gestaakt, dit weer in be
perkte mate opnemen. Hij heeft niet
het voornemen het podium opnieuw
te betreden en zal zich bepalen tot
optreden voor radio en televisie.
den aangewezen; deze leiders zouden
toezicht houden op het gehele gebied
der wetgeving; bekorting van Fron-
dizi's ambtstermijn als president, die
op 1 mei 1964 afloopt.
Twee studenten, een Oostenrijker
en een Tiroler, zijn gisteren in
Innsbruck veroordeeld tot acht
acht maanden gevangenisstraf om
dat zij vorig jaar november in Inns
bruck een joodse begraafplaats had
den geschonden.
Een rechtbank in Trier (West-
Duitsland) heeft gisteren de 27-ja-
rige elektriciën Dieter Otto tot een
half jaar gevangenisstraf veroor
deeld. omdat hij vorig jaar een jood
had toegevoegd: „Er zijn nog veel
te weinig joden vergast". Otto,
wiens vader een oud-SS-man was,
verklaarde er nog steeds van over
tuigd te zijn, dat het nationaalso-
cialisme de „enig mogelijke wereld
beschouwing" is.
Regeringsleiders
voor het gerecht
De Syrische legerleiding heeft
de macht aan zich getrokken, de
grondwetgevende vergadering
is ontbonden en de president
van de republiek is afgetreden.
Het landsbestuur rust thans in
handen van een militaire junta.
Dit is hedenochtend medege
deeld door Radio-Damascus,
dat verder bekendmaakte, dat
de staatsgreep is uitgevoerd
door de opperbevelhebber van
de Syrische strijdkrachten, die
opdracht heeft gegeven alle
grenzen, met inbegrip van
havens en vliegvelden te sluiten.
In een bekendmaking van het le
ger wordt gezegd, dat dit genood
zaakt was de macht aan zich te trek
ken „omdat de regering omkoopbaar
is gebleken en met het imperialisme
heeft samengewerkt". De afgezette
regeringsleiders zullen voor het ge
recht worden gedaagd. Over de
volksvertegenwoordiging werd ge
zegd, dat die gefaald heeft „bij het
uitvoeren van de haar verstrekte op
dracht".
Volgens een bericht van Reuter
zou de staatsgreep zonder bloedver
gieten zijn verlopen. President
Koesi is volgens Radio-Damascus
„wegens gezondheidsredenen" afge
treden. Als motief van de staats
greep werd nader opgegeven, dat het
leger „de wil van het volk tot gel
ding wil brengen en de verrichtin
gen, veiligheid, stabilit'it en vrijheid,
welke de vruchten waren van de op
stand van 28 september 1961, bevei
ligen". Elke poging om orde en rust
te verstoren zal met geweld worden
verijdeld
De legergroep, die verantwoorde
lijk is voor de staatsgreep van van
daag, is dezelfde die in september
van het vorig jaar een einde heeft
gemaakt aan de unie tussen Syrië en
Egypte (de Verenigde Arabische Re
publiek). Intussen zijn de voor
naamste strategische punten in de
hoofdstad Damascus door militairen
bezet. Aan de militaire bevelhebbers
in de verschillende Syrische distric
ten is opgedragen ook het burgerlijk
bestuur volledig op zich te nemen.
Alle ambtenaren in deze districten
moeten zich ter beschikking van de
militaire commandanten houden. De
secretarissen-generaal van de depar
tementen in Damascus is opgedragen
tot nader order de functie van mi
nister uit te oefenen.
Uit het Leidsch Dagblad van
1 29 Maart 1862;
i De Burgemeester van Lei-
i den doet te weten, dat de
i Bostelbrug, die door een
i vaste ijzeren brug wordt ver-
vangen zal afgesloten worden
voor het verkeer.
De 18-jarige deern in de
gemeente A. in Drenthe,
waarvan vroeger als van den
duivel bezeten werd melding
i gemaakt, zoodat haar vader
bij den duivelbanner te Knij-
pe een consult had aange
vraagd, is van een fikschen
zoon bevallen. Thans is zij
i weder zoo gezond is een visch.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's