MEER MILITAIREN NAAR NIEUW-GUINEA Militaire staatsgreep schakelt Frondizi uit Kamerdebat 4 april GOLOEB UIT VRIJE WIL TERUG NAAR SOWJET-UNIE Bemiddeling mislukt Syrische legerleiding trekt macht aan zich MOEILIJK, MAAK NOODZAKELIJK De verkiezingen WEERBERICHT Regering tot Tweede Kamer: Onze regering verontwaardigd Na urenlang gesprek met mr. De Zaaijer Vervoer naar N.-G. begonnen Antisemieten veroordeeld Regering bleek omkoopbaar verklaarde Radio-Damascus (9ttc/ teuws Opgericht 1 maart 1880 WOENSDAG 28 MAART 1962 No. 30615 LEIDSCH DAGBLAD Directeur; E A. E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week M.i.v. 1 april 1962: f8.25 per kwartaal, f2.80 per maand, f 0.65 per week Witte Singel 1. Lelden Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 DE Nederlandse regering heeft gisteravond' een moeilijk besluit genomen, maar het heeft dit onzes inziens inderdaad moeten ne men. De voortdurende en in felheid nog steeds toenemende woorden en daden van agressie. welke de Indonesische ipresiJdient inzake Nieuw-Guinea bezigt en pleegt, dwingen de regering er eenvoudig toe wettelijke maatrege len tot zelfverdediging te treffen. Het minste wat zij in de gegeven moei lijke omstandigheden kon doen is het zenden van de daartoe beschikbare vlooteenhedon naar de wateren rond om West-Irian, gevolgd door de ver sterking van de militaire troepen binnen het zeer beperkte kader der mogelijkheden. HET kan niet anders of de rege ring he eft dit besluit eerst ge nomen na zorgvuldige overwe ging va-n alle eventualiteiten, welke daarvan het gevolg zouden kunnen zijn Het is en blijft een grote dwaas heid, dat Nederland ooit agressieve bedoelingen jegens Indonesië zou hebben gekoesterd, zoals Soekarno nu al jaren lang de wereld probeert wijs te maken en waardoor hij alle mili taire en krijgszuchtige acties tegen Nieuw-Guinea poogt te rechtvaardi gen. Van het begin van het ontstaan der conflictsituatie is er geen enkele Nederlander, laat staan een vooraan staande staatkundige figuur geweest, die zelfs maar met de gedachte heeft gespeeld om in nabije of verre toe komst ooit Ned. Nieuw-Guinea te ge bruiken als springplank ter herove ring van het bij de souvereiniteits- overdracht afgestane gebied. WAT Nederland sedert dat prille begin heeft nagestreefd is niet anders, niets meer en niets minder dan een oplossing met vreed zame middelen op de basis van het in het Handvest der Ver. Naties ge garandeerde zelfbeschikkingsrecht der autochtone bevolking Nederland heeft dat doei nagestreefd langs de Weg van rechtstreekse onderhande lingen en toen dat niet tot het ge wenste resultaat leidde, door een be roep op het hoogste internationale prgaan, de algemene vergadering der Verenigde Naties. Daarna verklaarde onze regering zich wederom bereid tot geheim overleg tussen beide par tijen in aanwezigheid van een derae persoon zonder zich daarbij te laten intimideren door Soekarno's eis. dat onderhandelingen alleen mogelijk waren op basis van gebiedsover dracht, maar vanzelfsprekend ook zonder in die eis te bewilligen. Hoewel het geheime karakter van dat overleg „ergens" bij Washington tot dusverre bewaard is gebleven, waren zowel Nederlandse als Ameri kaanse zegslieden niet zonder hoop op een goede afloop. Doch ziet daar; nog voordat het eigenlijke overleg is begonnen, roept Soekarno zijn beide vertegenwoordi gers naar Djakarta en besluit ze met terug te zenden naar Washington. En teneinde ook op een ander front zijn duidelijke afkeer van een vreed zame oplossing te demonstreren, geeft hij zijn luchtmacht en marine tege lijkertijd opdracht tot daden van re gelrechte agressie. DOOR deze gang van zaken wordt Nederland in een volstrekte dwangpositie gerangeerd. Onze regering kon onmogelijk lijdelijk en met gekruiste armen blijven toezien hoe Soekarno zijn tot nationalistische hysterie opgezweepte troepen loslaat over Nieuw-Guinea met alle on over zienbare gevolgen van dien van los barstende oosterse hartstocht. Er zijn in Nieuw-Guinea nog altijd ongeveer 20.000 Nederlanders werkzaam, die evenals de in het moderne krijgsbe drijf praktisch weerloze Papoea's, recht hebben op onze bescherming. Evenals de Nederlandse regering uitspreekt in haar brief aan de Tweede Kamer, blijven ook wij vurig hopen op een vreedzame oplossing. Wij kunnen na alles wat er vooral in de laatste tijd is gezegd en gebeurd, weinig vertrouwen meer hebben in de redelijkheid van president Soekar no, maar wèi blijven wij hopen, dat het gezag van de Verenigde Naties en van Amerika groot genoeg zal blijken te zijn om althans zijn directe advi seurs tot matiging te dwingen. Wij blijven hopen, dat er daar ginds in Nieuw-Guinea geen druppel bloed zal vloeien, maar wij zijn mèt de regering van overtuiging, d.at de gisteravond getroffen beslissing nood zakelijk was en er hopelijk ook toe zal bijdragen om bloedvergieten juist te voorkomen. In deze overtuiging moge het gehele Nederlandse volk achter zijn regering staan! Want dit is geen zaak van politieke partijen.'maar van Nederlanderschap en van verbondenheid met onze landgenoten over zee! In verband met het feit, dat de Nederlandse Televisie Stich ting hedenavond op het beeld scherm de resultaten bekend maakt van de vandaag gehou den verkiezingen voor de Pro vinciale Staten hebben wij er ditmaal van afgezien deze uit slagen wat Leiden betreft, ook te publiceren op de gebruike lijke borden voor ons Bureau aan de Witte Singel. Wèl hopen wij m de loop van de avond de resultaten van de stad Leiden per bulletin bekend te maken o.a. aan ons gebouw. ZACHTER MET REGEN De Bilt verwacht van heden- tót morgenavond Half tot zwaar bewolkt met tijde lijk regen. Matige tot krachtige wind tussen zuidoost en zuidwest. Morgen in de loop van de dag stijging van temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 29 MAART. Zon op: 6.24 uur; onder: 19.07 uur. Maan op: 2.37 uur; onder: 11.12 u. Hoogwater te Katwijk te 8.25 en 21.02 uur; laagwater te 3.47 en 16.21 uur. De gebeurtenissen rond Nieuw-Guinea spitsen zich toe. De navolgende feiten spreken daarvan: 1. In een brief aan de Tweede Kamer deelt de regering mede, dat zij op grond van haar plicht tot legitieme zelfverdediging enkele eenheden van de Kon. Marine en een beperkte aan vulling van de troepenmacht naar Nieuw-Guinea zal zenden. 2. De waarnemend secretaris-generaal van de V.N. Oe Thant heeft verklaard, dat hij president Soekarno door middel van de .derde partij" heeft laten verzoeken, zijn afgevaardigde naar Washington te doen terugkeren voor een hervatting van het geheime vooroverleg. Een woordvoerder van het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat Nederland moet instemmen met begin sel van bestuursoverdracht over Westelijk Nieuw- Guinea, voordat de gehei me besprekingen worden hervat. De bevolking van Nieuw- Guinea is een groep van 30 tot 40 infiltranten op het spoor, die bij de monding van de Jerari-rivier op 50 km. ten westen van Koko- nao aan land zijn gegaan. Zij zijn de moerassen inge jaagd. De voorzitter van de Twee de Kamer dr. L. G. Korten- horst zei, dat hij dinsdag a.s. zal voorstellen om woensdag 4 april de be raadslaging over de Mam moetwet te schorsen, om een openbaar debat over de kwestie Nieuw-Guinea mogelijk te maken. In de brief aan de Tweede Kamer wordt een uitvoerig overzicht gege ven van agressieve taal en daden van Indonesië sinds het „laatste bevel" van president Soekarno op 19 de cember 1961. De brief spreekt over een „toenemende mate van bedrei gingen en intimidaties tegen Neder land en Ned. Nieuw-Guinea, ook na dat de geheime voorbesprekingen by Washington waren begonnen. Ondanks deze geheime besprekin gen is opdracht gegeven voor het einde dezer maand 15.000 Indone sische vrijwilligers naar Celebes te verschepen ter aanvulling van de eerste „aanvalsgolf" van 10.000 man. De brief besteedt ook aandacht aan de psychologische oorlogvoering van de Indonesische radio-zender „Voice of free West-Irian". Deze zender meldt gefingeerde feiten en verspreidt leugencampagnes. Van 18 maart af vonden gewapende infil- traties plaats bij Fak-Fak, op een zelf van plan was enig initiatief te der eilanden van de Radja Ampat- groep en in de Maccluergolf. De regering nam met toenemende verontwaardiging kennis van de of' fensieve handelingen der Indonesiërs tijdens de besprekingen bjj Washing ton. Zij meent zich, ondanks haar op> rechte en duidelijke streven om met Indonesië tot een vruchtbaar ge sprek over een oplossing van het ge schil te komen, niet aan haar pri maire verantwoordelijkheid te mogen onttrekken om levens en eigendom men te beschermen van alle inwo ners van Ned. Nieuw-Guinea, Papoea's, Europeanen en andere be volkingsgroepen. Zij kan deze plicht slechts nakomen door op korte ter mijn de militaire middelen voor le gitieme zelfverdediging enigszins aan te vullen. Hiertoe heeft de regering met het oog op de beveiliging van de bevolking besloten. Voorts wordt medegedeeld, dat de waarnemend secretaris-generaal van de V.N. met de gang van zaken op de hoogte is gesteld. De Nederlandse regering is bovendien in overleg ge treden met de regering van de V.S, alsmede met de bij het overleg be trokken derde persoon. Oe Thant niet pessimistisch De heer Oe Thant heeft op zijn eerste persconferentie sedert drie maanden verklaard, dat Ellsworth Bunker, de Amerikaanse diplomaat die aanwezig is geweest bij de gehei me, informele besprekingen tussen Nederlandse en Indonesische afge vaardigden in de buurt van Washington, hem van de ontwikke ling op de hoogte had gehouden. Oe Thant maakte voorts voor de eerste maal officieel bekend, dat beide partijen overeen waren ge komen, dat indien bij de informele voorbesprekingen „succesvolle vorde- ringen" worden gemaakt, de officiële onderhandelingen in het hoofdkwar. tier van de V.N. in zijn tegenwoor digheid zullen worden gehouden. In antwoord op een vraag, of hij- 5? nemen om de partijen weer aan de conferentieafel te brengen zei Oe Thant: „De heer Bunker heeft mij gisteren nog meegedeeld, dat hij een beroep had gedaan op de president van de Indonesische republiek om zijn afgevaardigde, ambassadeur Malik, naar Washington te laten te rugkeren. Natuurlijk moeten wij de verdere ontwikkelingen afwachten, en ik vrees dat ik hierop niet voor uit kan lopen". Op een vraag of hij nog optimis tisch was over het uiteindelijke re sultaat antwoordde hij: „Ik ben niet pessimistisch". Hij onthield zich van commentaar op berichten over Nederlandse troepenversterkin gen voor Westelijk Nieuw-Guinea. Woordvoerder Lincoln White van het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft verklaard, dat naar de mening van de V.S., een hervatting van het vooroverleg tus sen Indonesië en Nederland de beste uitzichten biedt voor een vreedzame regeling van de kwestie- Nieuw Guinea. 9 Slot pag. 2 In zijn kwaliteit van algemeen voorzitter van de Novib heeft Prins Bernhard gisteren in Den Haag uit handen van de heer H. J. de Koster, voorzitter van de Ned. Ver. van Meelfabrikanten, de zilveren broodmand ontvan gen. De Prins toont zijn onder scheiding aan de minister van Landbouw, mr. Marijnen. Rechts de heer De Koster. Wat in Argentinië al enige dagen in de lucht hing, is vanoch tend werkelijkheid geworden: de militaire leiders hebben de macht overgenomen en aan president Frondizi medegedeeld, dat hij vanavond om 8 uur zijn functie van staats- en regeringshoofd moet hebben neergelegd. Eerder had Frondizi een officieel ver zoek van de leiding der Argentijnse strijdkrachten om af te treden, van de hand gewezen. De militaire leiders, die gisteren vijf uur lang in het ministerie van Defensie overleg pleegden, waren bevreesd, dat Frondizi niet in staat zou zijn afdoende op te treden tegen de Peronisten, die bij de verkiezingen sterk waren gekomen. naar voren De minister van Defensie, Marti nez, had nog een poging gedaan om te bemiddelen tussen de regering- Frondizi en de militaire leiders, maar dit plan werd door de marineleiding verworpen. Het plan-Martinez be oogde: de vorming van een nieuw kabinet, waarvan alle leden door de militaire commandanten zouden wor- Van onze Amsterdamse correspondent) Alexei Goloeb, de Russische biochemicus, die in oktober 1961 de vrijheid verkoos, maar op deze beslissing is teruggekomen, heeft Nederland verlaten. Gis teravond om kwart voor zes vertrok hij met een Toepolew- vliegtuig van de Tsjechische luchtvaartmaatschappij C.S.A. van Schiphol naar Praag op weg naar de Sowjet-Unie. Het vliegtuig, een Hjntoestel, dat om half twee uit Londen was aange komen, had hierdoor een vertraging van ruim drie uren, gedurende welke tijd de 35-jarige Goloeb in het mi nisterie van Buitenlandse Zaken in gesprek was met mr. H. R de Zaaijer. procureur-generaal bij het Gerechts hof te Amsterdam dezelfde die in oktober de asielaanvrage van de Rus behandelde. Het is duidelijk, dat mr. De Zaaijer zekerheid wilde hebben over de vraag of de heer Goloeb uit vrije wil en niet onder Sowjetrussische druk ons land wilde verlaten om terug te keren naar zijn vaderland. Bij het gesprek waren geen leden van de Russische ambassade aanwezig. In het vertrek was buiten mr. De Zaaijer en de heer Goloeb slechts mevrouw A Baak, die als tolk optrad. Mr. De Zaaijer zei later, dat hij de indruk had gekregen, dat Goloeb „gewoon heimwee had". Mr. De Zaaijer kwam omstreeks kwart over vijf op Schiphol aan. Korte tijd later gevolgd door enkele leden van de Russische ambassade met in hun midden de heer Goloeb. De chemicus, die was gekleed in een regenjas en een vilthoed, maakte een vastberaden indruk. Hij bleek tijdens zijn verblijf in Nederland een snor te hebben laten groeien, kennelijk om herkenning te voorkomen. Evenmin als tevoren in Den Haag was het op Schiphol mogelijk om uit de mond van de heer Goloeb te ver nemen, welke de beweegredenen wa ren van zijn plotselinge! terugkeer. Weliswaar toonden de Russische di plomaten bereidheid de heer Goloeb in contact met verslaggevers te bren gen. doch mr. De Zaaijer had hier tegen ernstige bezwaren. Slot pag. 2 De 35-jarige Russische chemi cus Goloeb (midden met hoed), die vorig jaar asiel in ons land vroeg, is gisteren van Schiphol naar zijn land teruggekeerd. De heer Goloeb neemt afscheid van de Russische zaakgelastigde Okoelow. Geheel links adjudant Veltman, die destijds bij het ver trek van mevr. Goloeb een be langrijke rol speelde in het inci dent met de Russische ambassa deur Ponomarenko. In het mid den op de achtergrond mr. De Zaaijer, proc.-generaal bij het Amsterdams Gerechtshof, die de heer Goloeb bij zijn vertrek nog eens vroeg, of hij geheel vrijwillig terugging en daarop een bevestigend antwoord kreeg. Via Lima en Palpete (Van onze Amsterdamse correspondent) Vanmorgen is uit Curasao een DC-8 chartervliegtuig van de KLM opgestegen met aan boord een detachement mari niers. Het toestel zal via Lima (Peru) en Palpete (op Frans Tahiti) naar Biak vliegen. Terwijl de ministerraad gis termiddag nog in vergadering bijeen was, om al dan niet tot versterking van de troepen macht op Nieuw-Guinea te be sluiten, vertrok in alle stilte van Schiphol een lege DC-8 met bestemming Curasao, om daar de mariniers aan boord te nemen. Inmiddels is duidelijk geworden, dat de voorbereidingen tot dit trans port al enige dagen tevoren zjjn be gonnen. Zo heeft de KLM reeds het afgelopen weekeinde bemanningen naar Lima en Palpete gezonden, op dat de thans van Curasao vertrokken charter via wisselende bemanningen snel kan worden overgevlogen. Het eerste troepentransport vanuit Nederland heeft vanmiddag plaats gevonden. Een DC-8 charter is via dezelfde route Cura<;ao-Lima-Palpete naar Nieuw-Guinea vertrokken. Dit toestel zou 137 militairen ver voeren, die in de loop van de och tend naar Schiphol zijn gebracht. Cor de Groot niet op concertpodium Zoals gemeld zal de pianist-com ponist-dirigent Cor de Groot, die in 1960 het tweehandig pianospel voor lopig had gestaakt, dit weer in be perkte mate opnemen. Hij heeft niet het voornemen het podium opnieuw te betreden en zal zich bepalen tot optreden voor radio en televisie. den aangewezen; deze leiders zouden toezicht houden op het gehele gebied der wetgeving; bekorting van Fron- dizi's ambtstermijn als president, die op 1 mei 1964 afloopt. Twee studenten, een Oostenrijker en een Tiroler, zijn gisteren in Innsbruck veroordeeld tot acht acht maanden gevangenisstraf om dat zij vorig jaar november in Inns bruck een joodse begraafplaats had den geschonden. Een rechtbank in Trier (West- Duitsland) heeft gisteren de 27-ja- rige elektriciën Dieter Otto tot een half jaar gevangenisstraf veroor deeld. omdat hij vorig jaar een jood had toegevoegd: „Er zijn nog veel te weinig joden vergast". Otto, wiens vader een oud-SS-man was, verklaarde er nog steeds van over tuigd te zijn, dat het nationaalso- cialisme de „enig mogelijke wereld beschouwing" is. Regeringsleiders voor het gerecht De Syrische legerleiding heeft de macht aan zich getrokken, de grondwetgevende vergadering is ontbonden en de president van de republiek is afgetreden. Het landsbestuur rust thans in handen van een militaire junta. Dit is hedenochtend medege deeld door Radio-Damascus, dat verder bekendmaakte, dat de staatsgreep is uitgevoerd door de opperbevelhebber van de Syrische strijdkrachten, die opdracht heeft gegeven alle grenzen, met inbegrip van havens en vliegvelden te sluiten. In een bekendmaking van het le ger wordt gezegd, dat dit genood zaakt was de macht aan zich te trek ken „omdat de regering omkoopbaar is gebleken en met het imperialisme heeft samengewerkt". De afgezette regeringsleiders zullen voor het ge recht worden gedaagd. Over de volksvertegenwoordiging werd ge zegd, dat die gefaald heeft „bij het uitvoeren van de haar verstrekte op dracht". Volgens een bericht van Reuter zou de staatsgreep zonder bloedver gieten zijn verlopen. President Koesi is volgens Radio-Damascus „wegens gezondheidsredenen" afge treden. Als motief van de staats greep werd nader opgegeven, dat het leger „de wil van het volk tot gel ding wil brengen en de verrichtin gen, veiligheid, stabilit'it en vrijheid, welke de vruchten waren van de op stand van 28 september 1961, bevei ligen". Elke poging om orde en rust te verstoren zal met geweld worden verijdeld De legergroep, die verantwoorde lijk is voor de staatsgreep van van daag, is dezelfde die in september van het vorig jaar een einde heeft gemaakt aan de unie tussen Syrië en Egypte (de Verenigde Arabische Re publiek). Intussen zijn de voor naamste strategische punten in de hoofdstad Damascus door militairen bezet. Aan de militaire bevelhebbers in de verschillende Syrische distric ten is opgedragen ook het burgerlijk bestuur volledig op zich te nemen. Alle ambtenaren in deze districten moeten zich ter beschikking van de militaire commandanten houden. De secretarissen-generaal van de depar tementen in Damascus is opgedragen tot nader order de functie van mi nister uit te oefenen. Uit het Leidsch Dagblad van 1 29 Maart 1862; i De Burgemeester van Lei- i den doet te weten, dat de i Bostelbrug, die door een i vaste ijzeren brug wordt ver- vangen zal afgesloten worden voor het verkeer. De 18-jarige deern in de gemeente A. in Drenthe, waarvan vroeger als van den duivel bezeten werd melding i gemaakt, zoodat haar vader bij den duivelbanner te Knij- pe een consult had aange vraagd, is van een fikschen zoon bevallen. Thans is zij i weder zoo gezond is een visch. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1