W ereldtheater dag
fl CC U-ONTSTEKING
Voortaan elk jaar op 27 maart
Mixed-paren toernooi
aparte krachtmeting
Kom er
ACHT-er
Vindingrijkheid kan
men niet „aanleren"
Merkwaardige POSTZEGELS
Drie Ratljahs regeerden een rijk en
de laatste gaf liet weg
Kom er ACHT-er
Zaterdag 24 maart 1962
Pagina 4
(Van onze Parijse correspondent)
U moogt in 't vervolg ook de 27ste maart jaarlijks in uw
agenda aantekenen. Naast de vader-, de moeder- en de kinder-,
de vredes- en de dierendag, hebben we er nu de theaterdag bij
gekregen. Wat dit in de praktijk inhoudt? Het een en ander. De
belichting eerstens van het symbool van een kunst en van de
enige plek (de schouwburg) waar, zoals een criticus pas heeft
gezegd, de hartstochten zich ontketenen zonder elkaar te ver
nietigen. Een symbool dat die dag door onze grootste geesten
en in Frankrijk door Cocteau, Malraux en vele anderen
zal worden verheerlijkt in woord en geschrift en dan ook nog
gedragen door de ethergolven.
lustreren zal, mag niettemin nog
wel de feestelijke opening worden
genoemd van het zesde seizoen van
het Theater der Naties, een inau
guratie die directeur A. M. Julien
dit keer met zeer speciale glorie
wil omranken. Nadat de minister
van Cultuur, André Malraux, zijn
Als nummer twee op het pro
gramma staat dan een impromp
tu van het Theater der Naties,
uniek evenement zoals men ons al
verzekerd heeft, waarvoor om
de ietwat circu§directeurachtige
aanprijzingen van de invitatie te
citeren „de grootste kunste
naars, dansers en zangers uit de
ganse wereld speciaal zullen over
komen". Na de pauze, zoals 't een
dramatisch-culturele manifestatie
van deze allure past: de opvoering
van een klassieke Griek (in casu
Euripides' Phoenicische vrou
wen") in een voorstelling van het
Nationale Theater uit Athene.
Wat er verder nog in het festi
val-vat zit? De feesten zullen tot
10 juli duren en drieëntwintig ver-
De Franse kranten hebben in
terventies van de OAS voorbehou
den, voor die dag hun eerste pa
gina al voor het theater gereser
veerd, en een der Parijse radio
stations zal op diezelfde dag al
haar zendtijd aan datzelfde on
derwerp wijden. Voorts is al be
kend geworden dat in verschillen
de steden ter wereld de theaterdi
recteuren hun loketten sluiten
maar de zalen niettemin geopend
houden, en ook in Parijs wordt nog
nader onderzocht of alle entreegel
den voor die ene dag nu niet eens
zouden kunnen worden kwijtge
scholden.
De markantste gebeurtenis die
deze werelddag van het toneel il-
Een der vervaarlijke leden van
de dansgroep van Dahomey,
die ook in het 6de festival-
seizoen zal optreden.
Frankrijk gaf voor de wereld dag van het theater (27 maart)
een speciale postzegel uit.
genoemde boodschap via het
uitgelezen auditorium tot de
ganse wereld zal hebben gericht,
wendt die hele wereld bij mon
de van de voornaamste artiesten
der voornaamste theaters zich
middels een duplex-televisiesysteem
weer tot dat publiek dat zich die
avond in Parijs verenigd heeft.
schillende landen vier meer dan
vorig jaar zullen de revue pas
seren. Met 41 voorstellingen van
gesproken, gezongen en gedanst to
neel, waarvoor nu drie schouwbur
gen in Parijs zijn ingeschakeld.
Er wordt weer in zoveel verschil
lende talen toneel gespeeld, dat
het beeld van de toren van Babel
zich in bijna elke beschouwing zal
opdringen. En er zal soms ook in
alle talen worden gezwegen, want
verschillende landen vaardigden
een mime-troep af.
Over het algemeen hebben de
diverse landen weer hun grote en
erkende klassieken voor deze thea_
ter-export uitverkoren; en zo zul
len de Italianen, een kwarteeuw
na zijn dood, Pirandello, de Zwe
den, ter ere van zijn vijftigste
sterfdag, Strindberg (Spokensona-
te), de Spanjaarden Lopez de Ve
ga (die zijn vierhonderdste ver
jaardag viert), de Russen Tolstoj
en de Engelsen Shakespeare spelen.
De Amerikanen wier culturele
schatkamers der oudheid wat min
der rijk zijn voorzien, komen met
programma's voor de dag die de
moderne toets aan het festival ver
lenen: Paul Taylor's dansgroep en
het Newyorkse Living Theatre met
twee werken „Apple" en „Con
nection" van Jack Gelber.
Nederland staat ingeschreven
met het Nederlands Ballet dat als
hekkesluiter van het festival fun
geert, terwjjl onze landgenoot zan
ger Hans Wilbrink privé dan ook
nog in het krjjt treedt voor de
Westduitse kleuren als prins van
Homburg in de opera die Hans
Werner Henze op Von Kleists ge
lijknamige drama componeerde.
België mag voor dit internatio
nale monsterfeest opnieuw met het
beurstheater worden vereenzelvigd,
waarvan de staf van medewerkers
gelijk te voorspellen valt, zowel in
opera (Offenbachs „Hoffmanns
vertellingen") als in balletopvoe
ringen (met Maurice Bejart) zal
schitteren.
Onze bridgerubriek
Enkele weken geleden begon de NBB het gemengde-paren-
toernooi met tachtig paren uit alle delen van het land; zaterdag
17 maart waren er nog 40 over en zondag 18 maart was dit
aantal tot 12 geslonken. Deze laatste groep speelde de finale in
Utrecht waaruit tenslotte mevr. Hoogenkampde heer Korna
lijnslijper (Den Haag) als winnaars tevoorschijn kwamen, ge
volgd door mevr. WesterveldFilarski (A'dam). Deze twee
paren zullen Nederland vertegenwoordigen bij het gemengd-
viertallentoernooi der wereldkampioenschappen,, dat eind april
in Cannes plaats heeft.
Bridgevraag dezer week:
Zuid heeft: Sch. A B 3, Ha.
A 8 3, Ru. H B 7 2, KI. A V 4.
West is gever, nz staan
kwetsbaar - paren wedstrijd.
West opent met één schop
pen - noord past - oost biedt
twee schoppen - wat moet
zuid doen?? Antwoord elders
op deze pagina.
Deze postzegel herinnert aan een
van de merkwaardigste avonturen
uit de 19de eeuw. Er zijn drie man
nen op afgebeeld: de drie blanke
tadjahs van Serawak, die achter
eenvolgens langer dan honderd jaar
over het particuliere rijkje op Bor
neo regeerden.
De geschiedenis begon met ka
pitein sir James Brooke, een soldaat
van fortuin, die in India was ge
boren. Hij besloot 'n deel van Oost-
Indië van het barbarisme te ver
lossen en landde in augustus 1838
in Serawak op de noord-west kust
van Borneo. Hij slaagde er in het
vertrouwen van de inheemse bevol
king te winnen en twee jaar later
liet hij zich door de sultan van
Brunei tot radjah van Serawak in
stalleren.
Zijn oorspronkelijk landje was
slechts 10.000 vierkante kilometer
groot, maar met de onofficiële hulp
van de Britse marine breidde hij
het aanzienlijk uit. Ondanks een
opstand van het Chinese deel van
de bevolking in 1859, gelukte het sir
James orde en recht in het land te
vestigen, het een stabiele regering
te geven en piraterij en koppen-
snellerij, die het voornaamste tijd
verdrijf der inheemsen vormden,
uit te roeien.
sloot sir Charles Vyner Brooke, ge
confronteerd met het probleem van
herstel, zijn rijkje aan de Britse
regering over te dragen. Op het
ogenblik is Serawak een kroonkolo
nie, maar zijn wapen te zien op
de twee vijf-dollar-zegels, uitgege
ven in 1950 en 1957 is nog steeds
gebaseerd op het familiewapen der
Brookes.
Prettige kant
Een open toernooi, zoals thans
door de NBB gehouden, geeft de
minder bekende spelers ook gele
genheid eens tegen meer vermaarde
concurrenten te spelen wat een
erg prettige kant van de zaak is.
Het volgende spel is ontleend aan
een dergelijk treffen en het kan in
vele opzichten zéér leerzaam zijn:
Sch. A 10 8 5
Ha. H 8 6 5 3
Ru. 4
KI. H 8 2
Sch. V 9 7 3 Sch. H 6 2
Ha. V 10 7 n Ha. 9 2
Ru. H B 2 w 0 Ru. 10 8 7 3
KI. A B 5 z KI. V10 6 4
Sch. B 4
Ha. A B 4
Ru. A V 9 6 5
KI. 9 7 3
Noord was gever - niemand
kwetsbaar. Het bieden ging: noord
pas - oost pas - zuid 1 ruiten - west
doublet - noord redoublet - oost pas
- zuid pas - west 1 Sansatout -
noord doublet - allen passen.
Noord redoublet, gebaseerd op al
gemene kracht, is vrijwel zonder ge
vaar. want nimmer zal de doubleer-
der één geredoubleerde ruiten laten
spelen. Overigens zou dat contract,
bij goed afspel, wel met een over
slag kunnen worden gemaakt.
Over wests bieden kan men zeg
gen, dat het toont dat west te wei
nig tegen zeer sterke spelers ope
reert, want om, na een redoublet,
op een 13-punten-hand te vluchten
naar 1 Sansatout, is zich de strop
vrijwillig om de hals leggen. Daar
oost gepast had (en dus kennelijk
geen vierkaart in schoppen of har
ten bezat)had west eerst eens met
het bieden van één schoppen kun
nen beginnenna het redoublet).
Noord kan wel doubleren, doch als
oost daarop past, is het bij goede
spelers zeker, dat hij dit contract
wel verdragen kan en dan moet west
óók maar passen. Niet, dat west bij
het spelen van 1 schoppen (gedou
bleerd door noord), de fanfare kan
ontbieden het is wellicht een be
ter contract dan 1 Sansatout en ook
moeilijker tegen te spelen.
komen. West maakte de derde slag
in harten en speelde KI. Aas en
toen KI. Boer; het lijkt geen ver
schil te maken, doch het is beter
direct KI. Boer voor te spelen - o.a.
wegens de beheersing van het tem
po. Noord liet de tweede klaver
lopen - en die had nu in oost (op
tafel) overgenomen moeten worden,
om vandaaruit ruiten te spelen,
waarna west misschien met één
down ontsnappen kan. West bleef
echter in eigen hand met KI. Boei
en speelde toen een derde ronde in
die kleur, gewonnen in noord. Op
de harten die noord toen afspeelde,
kwam west in ernstige afgooimoei-
lijkheden en toen zowel in oost als
in west een schoppentje teveel ver
dwenen, kwam het einde met drie
down: 500 voor NZ.
Nu is dit geen ontstellende ge
beurtenis - minder goed bieden en
spelen kunt U, bij wijze van spre
ken, elke vjjf minuten gaan bekij
ken. Wat leerzaam is, is de manier
waarop west zichzelf in de puree
werkte en waaraan U kunt zien,
waarom sommige lage bodjes vaak
slecht zijn. Tenminstetegen
sterke tegenstanders, want tegen
anderen blijven ze wel eens onge
straft.
H. W. Filarski
Eenvoudige taak
Nu west echter 1 SA bood, had
noord een eenvoudige taak: double
ren - en later met harten uit-
Antwoord op wekelijkse
bridgevraag: Dit was een si
tuatie, voorgekomen in het
gemengde-parentoernooi van
de NBB. Zuid heeft een
enorme hand, doch haast
even zeker weet hij, dat part
ner noord aan het hoofd van
nul komma nu zal staan. In
de praktijk bleek er maar één
bod juist te zijn: pas.
Elke actie die zuid onder
neemt houdt levensgevaar in
- zelfs in 2 Sansatout zal het
leed niet te overzien zijn, om
dat zuid alles uit eigen hand
moet spelen. Het is voor velen
hard, met zulk een mooi spel
te moeten passen - doch be
heersing is een deugd, die in
een situatie als deze goed te
pas komt. O ja - één zuid
bood hier wel en eindigde in
3 klaveren (door noord)kos
ten 800 (3 down gedoubleerd).
naar siroom-
verde Ier
naar
onder
breker
Serawaks eerste postzegel, uitge
geven in 1869, toonae de beeldenaar
van sir James, hoewel deze toen
al negen jaar dood was. Zijn opvol
ger was zijn neef sir Charles Broo
ke, die op zijn beurt werd opge
volgd door zijn zoon, sir Charles
Vyner Brooke, de laatste van de
blanke radjahs.
In 1941 werd besloten ter gele
genheid van het eeuwfeest van de
Brooke-dynastie een serie van vier
postzegels uit te geven, met de por
tretten van de drie radjahs de
eerste links, de tweede rechts en de
derde in het midden. Maar de Ja
panse bezetting kwam er tussen en
de postzegels verschenen pas in mei
1946.
Serawak had gedurende de oor
log zwaar geleden en in 1946 be-
Schema van de onfsteki'ngsinricht'ing.
Bij hoge toerentallen wordt de vonk ver
vroegd door een (me1-getekende^ centri
fugaal- vacuürnrege\i iq.
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
binden? De juiste oplossing vindt U* elders in dit nummer.
Onze schaakrubriek
Onder de strategie in het
schaakspel verstaat men de
doelstelling en plannen, onder
de tactiek de uitvoering van
deze plannen. De combinatie
is het hoogtepunt van de tac
tiek; zij is een kort spelgedeelte
waarin een bepaald deel op
geforceerde wijze bereikt
wordt.
Combinaties maken steeds een
ethische indruk en schenken de
schepper die niet te omschrijven
voldoening. De combinatie kan men
als de kroon van de schaakkunst
beschouwen. Zij bestaat uit drie
delen: le het opsporen van het
idee; 2e het doorrekenen van de
zettenreeks met varianten; 3e de
taxatie van de gevolgen of korter
gezegd: le de vondst; 2e de door
zetting en 3e de schatting (Euwe).
De eigenschappen die de combina-
tiekqnst van de speler bepalen
zijn: vindingrijkheid of fantasie,
sterkte van geest of concentratie
en de routine.
Aanleg
Het doorrekenen, het taxeren van
de gevolgen kan men desnoods le
ren: de vondst echter is wat men
schaakaanleg zou kunnen noemen.
Een aanleg die men wel ontwikke
len en opvoeren kan maar niet
leren.
In de volgende partij is een
speler aan 't werk die veel van het
schaakspel afweet, die, als wiskun
dige beschikt over een groot con
centratievermogen, eil die boven
dien herhaaldelijk toont de, voor
een goed schaker onmisbare vin
dingrijkheid te beschikken. Het is
dan ook niet verwonderlijk dat hij
tot de allersterkste spelers van
Leiden behoort.
In de partij zien we, dat hij,
met een ogenschijnlijk eenvoudige
strategie de voorwaarden schept
om het geheel te bekronen met een
fraaie combinatie.
Wit: J. Wouters (LSG).
Zwart: Ir. H. van Bekkum (Rot
terdam).
(uit de wedstrijd R'dam—LSG
17-3-'62)
1. e2e4, d7d6 (de Joegosla
vische verdediging daterend uit de
laatste jaren, vooral door toedoen
van Pirc). 2. Lfl—c4, Pg8—f6; 3.
Pblc3, g7g6; 4. Pgl—f3, Lf8—
g75. d2d4, 0—0; 6. 0—0, Pf6 x e4
(het bekende schijnoffer)7. Pc3 x
e4, d6d58. Lc4—d3. d5xe4; 9.
Ld3 x e4, c7—c6 (mogelijk iets beter
is Pd7 gevolgd door Pf6); 10. c2
c3, Pb8—d7; 11. Tfl—el, Pd7—f6;
12. Le4d3, Lc8—g4; 13. h2—h3,
Lg4d7 (Zwart is, begrijpelijk,
niet van plan om op f3 te ruilen,
maar daardoor is Lg4 tijdverlies
gebleken); 14. Lelg5, h7h6; 15.
Lg5xf6, e7xf6 (waarschijnlijk om
e5 ontoegankelijk te maken); 16.
Ddl—b3! (Dreigt Lxg6 terwijl b7
op de korrel wordt genomen, dat 1
wil niet zeggen, dat wit tot D x b7
1. raamspijl
2. schildersdoek op de grond is gro
ter
3. potlood in pot ontbreekt
4. tussenstuk halter op schilderij
5. lamp is verplaatst
6. schilderspalet is groter
7. doek .echts over beeld
8. halter rechts heeft kleinere bol
direct zou overgaan, maar zwart
moet aan een eventueel pionverlies
blijven denken); 16.... a7a5 (nu
kan L x g6 niet omdat dan met i
a4 de dame van de diagonaal
zou worden gedwongen en Lg6 ver.
loren gaat)17. a-2a4 (Belet niet
alleen a5—a4 maar verhindert te
vens b7—b5); 17g6—g5; 18,
Tel—e3!, f6—f5; 19. Pf3—e5!. b7-
b6 (nu zou Dxb7 direct fataal
worden voor zwart, daar dan Ldl
ook in slaat)20. Tal—el (Wit
staat overwegend; alle stukken zijn
in actie en., de combinatie hangt
in de lucht).
Stand na 20. Talel.
i li
I Q.11
4 - I
I f S i
.4- 4 1
1 T B
a b cd e f g
20f5—f4; 21. Pe5xf7. Het i
duidelijk dat hier de partij beslist
is. Op T x f7 volgt Te7; Le8, Lgi
enz. De beslissing welke wit zich
voor ogen had is echter toch no?
verrassend. 21f4xe3; 22. Pil
xh6+ü (veel sterker en mooiei
dan Pxd8); 22Kg8—h8; 23,
Db3g8+ Tf8xg8; 24. Ph6-fi
mat!
Ladderwedstrijd
ci
b c d e f g h
CII
Opgave CIWit wint, door wel
ke, fraaie combinatie (2 zetten).
Opgave CII: Met welke zet, redt
wit zich uit deze benarde situatie?
