PENWITH, merkwaardig
Brits schiereiland
Overblijfselen van eeuwenoude cultuur
BEURS VAN AMSTERDAM
Geen akkoord
in Stichting
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 22 MAART 1962
(Bijzondere medewerking)
Vroeger aanschouwden de mensen in het stenen amfitheater
van St.-Just-in-Penwith mirakelspelen. Toen ik er kwam, trof ik
er een aantal mannen aan, die niets deden. Zij waren even
vriendelijk als de eerste christenen en tuurden over het Corn-
wallse land naar de deinende zee. Hun vriendelijkheid ver
baasde mij. Ik wist toen namelijk nog niet, dat die turende
vriendelijkheid" typerend is voor het merkwaardige schiereiland
Penwith, dat grenst aan het Verloren Land van Lyonnesse, het
eens zo rijke land, dat thans rust op de bodem van de Atlan
tische Oceaan tussen Kaap Land's End en de Scilly Eilanden.
Tin domineerde
Eeuwenlang beheerste tin het le
ven op Penwith. Nog herinnert
een vermaarde „pilaar" boven
op Kaap Cornwall aan het oude
tinnen tijdperk, want hij is niet
anders dan een oude „mijn-schoor
steen". Naar Penwith kwamen de
Foeniciërs met hun schepen om het
begeerde en kostbare metaal te
kopen. Waarschijnlijk voeren zij
ook naar de nabije Scilly Eilanden,
die in de grijze oudheid een sta
pelplaats van tin waren. Maar toen
de Foeniciërs hun eerste ladingen
tin naar hun rijk aan de kusten
van de Middellandse Zee brachten,
hadden de mensen van Penwith
reeds een paar honderd jaar tin
gedolven. En zij waren niet slechts
tmdelvers, maar ook steenhouwers
van formaat. Tal van stenen mo
numenten herinneren aan hun
steenhouwerstalent. Penwith, Bre-
tagne en de Scilly Eilanden zijn
rijker aan overblijfselen uit het
Stenen Tijdperk dan welke andere
streek in Europa ook.
Tin heeft de bevolking van Pen
with zin voor de werkelijkheid en
een realistische kijk op het leven
gegeven. Maar hun realisme is ge
drenkt in Keltische fantasie en ro
mantiek. Vol trots toonde men mij
een schachtopening van een heel
oude tinmijn. De gangen (hoorde ik
later) liepen door tot ruim twee
honderd meter onder zee. Als de
mijnwerkers beneden waren, kon
den zij het geklots der golven ho
ren. En met evenveel trots toonde
men mij enige tijd later de Mén-
an-Tol, de „Steen met het Ronde
Gat", een unieke herinnering uit
het Stenen Tijdperk. Nog in deze
eeuw liet men kleine kinderen ne
genmaal door het gat- in de steen
kruipen, omdat zulk een kruippar-
tij een afdoend middel was tegen
Engelse ziekte (rachitis).
te de zoldering van zo'n gang in.
Het zeewater drong met donderend
geweld de mijn binnen. De mijn
werkers verdronken jammerlijk. Op
één na. En deze éne man werd
door een wonder gered. Natuurlijk,
zeggen wij. sceptisch als we gewor
den zijn. Maar de nazaten der oude
tindelvers geloven aan dat wonder
en aan andere wonderen. Zij gelo
ven er rotsvast in. Een ander ver
haal was dat van de Grote Steen
van Sennen. Eens gebruikten daar
bij die steen zeven Saksische konin
gen gezamenlijk het noenmaal. Als
er ooit bij die steen weer eens ze
ven vorstelijke personen zouden
eten, dan is dit een onmiskenbaar
teken van de nabije ondergang dei-
wereld.
Onbekend
Het is niet alleen toe te schrijven
aan de aard der bewoners,
doch ook aan de ligging van
Penwith. dat zoveel oude verhalen,
sagen en legendes tot op de huidige
dag daar levend bleven. Het schier
eiland ligt in een uithoek van En
geland en is eigenlijk meer een
eiland dan een schiereiland, want
op het smalste deel is de land-
brug tussen Cornwall en Penwith
slechts een paar honderd meter
breed. Dit is tussen Hayle en Ma-
razion. Wij overdrijven niet, als wij
schrijven, dat zelfs voor veel En
gelsen het schiereiland Penwith
heel wat „vreemder" is dan bij
Mousehóle muizegateen
schilderachtig vissersdorpje aan
de zuidkust van Cornwall.
voorbeeld Parijs. Nederland, de
Rijn of Zwitserland.
Het is aan deze onbekendheid
te danken, dat er betrekkelijk wei
nig toeristen en „strandvliegan"
naar Penwith gaan. Toch zijn er
enige aardige kleine badplaatsen,
zoals St.-Ives. Penzance en Land's
End. Land's Énd is het vermaarde
Bolerion van de Griek Ptolemeus.
De Romeinen spraken later van
Bolerium. Andere kleine „Zand-
voortjes" zijn Mouseholc en Sennen
Cove. Wie er eenmaal is geweest,
komt in de regel terug. Misschien
Wie het Grijze Verleden
wil aanschouwen, behoeft
niet naar de pyramiden van
Egypte te gaan. In Enge-
land's zuidwestelijke uithoek
kan men het Verre Verleden
eveneens beleven.
WÊÈBBÊÊÊM
Nieuwe uitgaven
De doem van de niais. door M. An
gel Asturias. Ultg.: Wereldbibllotb"ek,
Amsterdam
Mensen \o1gens program, door A.
Matt. Ultg.Het Wereldvenster, Baarn.
Een lied \nn Afrika, door Karen
Bllxen. Uitg.: H. P. Leopold. Den Haag.
Justine, door Lawrence Durrell. Uit
geverij A W. Sijthoff. Lelden.
Frank Buchnians Geheim, door P.
Howard. Ultg.: A W. Sljthoff. Lelden.
Mila 18, door Leon Urls. Ultg.: Hol-
landla. Baarn
In de schaduw van Hiroshima. Dag
boekbrieven van een Japanse Jongen,
door Isoka/Itsjlro Hatano. en
Boeken en liefde, door Jna Hennlnk.
Uitg.: C. P. J. van der Peet/De Sple-
ghel. Amsterdam.
De vogels, door Victor Spoor. Ultg.:
De Tildstrnom. Lochem.
Zeng. Gedichten van Jos Vandeloo.
Ultg A. Manteau. Den Haag.
Zeilschip vergaan
in Perzische Golf
Een groot zeilschip met een dertig
tal Perzen aan boord is in de Per
zische Golf bij de haven Fao in Irak
gezonken, zo meldt het blad „Al Ma.
narss de Bassora". Slechts de kapi
tein en de loods zijn gered. Volgens
het blad was het schip 's nachts de
Perzische Golf overgestoken op weg
naar Koeweit. De nationaliteit van
het schip en van de kapitein zijn
niet bekend gemaakt. De Iraakse
autoriteiten stellen een onderzoek in.
BEURSOVERZICHT
NAUWELIJKS
PRIJSHOUDEND
De handel in de internationale
waarden is vanmiddag van weinig
betekenis geweest. Opvallend was de
steun die voor Philips werd geboden
op een koers van rond de 1000. Na de
forse koersverliezen in dit fonds van
de voorgaande beursdagen schijnt
het. aldus de beurs, dat deze aan
delen rijp zyn voor een koershersteL
Na een opening op 998 liep de koers,
gedurende de verdere beursduur op.
tot 1002. De vorige slotkoers was
1004'2. Kon. Olies min een halve gul
den op f 138.50. Unilevers bijna f 1.—
lager op f 189.30. Aku moest 4 punten
prijs geven, terwijl Hoogovens frac-
tioneel lager noteerden. Het buiten
land had alleen belangstelling op
lagere koersen.
Wall Street was gisteren ongeani
meerd. De Westduitse beurzen open
den vanmiddag wat lager. Parijs waj
onveranderd, terwijl Londen een
betere tendentie te zien gaf als ge
volg van het verlagen van het offi
ciële disconto aldaar met een half
procent tot 5%.
In de Seheepvaarthoek schommel
den de prijzen rond het vorige slot-
niveau. In de cultuursector werden
certificaten Deli wederom lager ge
adviseerd. Verder werden Amsterdam
Rubbers een half punt hoger op 117
verhandeld, daarentegen HVA's een
half punt lager op 1334. Vandaag
vond de storting plaats op de nieuw
ste staatslening groot f300 min. De
obligaties van deze lening lagen iets
luier in de markt.
Op last van het beursbestuur werd
geen notering opgemaakt in certifica
ten van aandelen en converteerbare
obligaties N.V. Meelfabrieken der Ne-
derlandsche Bakkerij en in aandelen
Zwaardemaker's Handel- en Indus
trie N.V., in verband met een te ver
wachten bericht. Volgens de beurs
houdt genoemd bericht in, dat voor
f 700 certificaten Zwaardemaker f 350
aandelen Meelfabrieken kunnen wor
den verkregen, plus f250 in contan
ten.
WISSELKOERSEN
Amsterdam, 22 maart.
Londen 10.157b—10.16%; New York
3.60H—3.61*; Montreal 3.43 jg—3 44
A: Parijs 73 63—73.68; Brussel 7.24%
7.25V Frankfort 90.284—90.334
Stockholm 70.114—70.164; Zürich
83.2183.26',; Milaan 58.114
58.164: Kopenhagen 52.43452 48 4:
Oslo 50.644 —50.694; Wenen 13 984
—13.99'»; Lissabon 12.66%—12.684.
Soekaruo blijft
fel gestemd
President Soekarno heeft vandaag
op een bijeenkomst van „de staf
bevrijdingsoperaties West-Irian" ver
klaard. dat zyn bevel in verhoogde
mate moet worden uitgevoerd on
danks de geheime informele bespre
kingen tussen Indonesië en Neder
land.
De chef van de operationele staf,
generaal-majoor Jani. zei na de bij
eenkomst, dat de president ten stel
ligste geruchten had tegengesproken
als zouden de maatregelen ter uit
voering van zijn bevel naar aanlei
ding van de voorbesprekingen bij
Washington zijn verslapt. Soekarno
had voorts volgens Jani gezegd, dat
Indonesië nog steeds vastbesloten is
om West-Irian te bevrijden.
Generaal-majoor Jani zei voorts,
dat nog deze maand de tweede
„golf" van 15.000 vrijwilligers zou
worden overgebracht naar het ge
bied van Westelijk Nieuw-Guinea.
(zeggen de mensen ui* de streek)
zal de zee later uit boosheid over
de groeiende kermis op zijn strand
alle tentjes, badstoelen, winkeltjes
en wat dies meer zij verzwelgen.
Dan zal Penwith weer overal en
helemaal mooi zijn.
Belangwekkend
Fenwith biedt de bezoeker zijn
klippen en oudheden. De rots
formaties ztjn er fantastischer
en ivan klimmersstandpunt gezien)
moeilijker dan waar ook elders
langs de Britse kusten Ook nu nog
beoefenen bekende alpinisten op
Penwith dc klimsport. In de oor
logsjaren dienden Penwith's klip
pen als oefenterrein voor de com
mando-troepen. Geheel tevreden
was men niet over de houding der
militairen. Niet, dat zij zich mis
droegen. neen. maar zil gaven me
nige klip een nieuwe naam en lie
ten de. soms tientallen eeuwen
oude. Keltische benamingen vallen.
Maar ja. de oorlog is nu eenmaal
een harde zaak! Niet slechts alpi
nisten. ook natuurvrienden en na
tuurkenners kunnen op Penwith
hun hart ophalen. Het is een mooi
land en er komen zeehonden, vos
sen. dassen, otters, wezels en enige
zeldzame vogelsoorten voor.
Ik houd van een bergtocht en
van dieren. Toen is het Verleden
voor mij Penwith's grote trekpleis
ter. Voor my is Penwith het Schier,
eiland der Oudheden, der .quoits",
steenkringen en grafheuvels. Zo
hecht zijn die vele herinneringen
uit langvervlogen eeuwen verweven
met het schiereiland, dat het
schijnt, als of de mensen uit het
Stenen Tijdperk nog steeds de baas
zijn op Penwith. Elders in de wereld
vindt men ook prehistorische mo
numenten. maar op Penwith ligt
er eigenlyk geen kloof tussen Ver
leden en Heden. De steenhouwers
en tindelvers van weleer geven er
nog steeds de toon aan. Soms heb
ik wel gedacht, dat ik hun stemmen
hoorde. Trouwens, als de stormwind
Cape Cornwall (Land's End),
bekroond door zijn bekende
zuil, een oude schoorsteen van
een voormalige tinmijn.
Vanavond nieuws
„geheim overleg"?
Uit politieke kringen vernemen wtf,
dat men verwacht vanavond een sa
menvatting te ontvangen over het
totnutoe tijdens het „geheim over
leg" besprokene, zulks met het oog
op de kabinetszitting die morgen
ochtend begint.
De heer R. H. S. Tedjasoekmana
heeft aan oudleden van de Indone
sische Kamer v. Koophandel in Ne
derland. aan de Nederlandse Kamers
van Koophandel en aan „Verenigin
gen van handel, industrie, banken,
scheepvaart, en dienstverlenende be
drijven" in Nederland een gestencil
de brief gezonden.
De heer Tedjasoekmana. die voor
de soevereiniteitsoverdracht, van In
donesië lid is geweest van de Partai
Socialis van Soetan Sharir. heeft la
ter deel uitgemaakt van een der vele
kabinetten, die het jonge Indonesië
reeds heeft gehad. Na afloop van
zijn korte ministeriële loopbaan werd
hij gedelegeerde van de Indonesische
Kamer van Koophandel in Neder
land.
Hfj schrijft nu, da tde Indonesi
sche regering zich zowel op de over
gave en overname van het bestuur
in „West Irian" voorbereidt zowel ais
op de normalisering der betrekkingen
tussen Nederland en Indonesië en
wekt het Nederlandse bedrijfsleven
np zich eveneens voor te bereiden op
die „genormaliseerde betrekkingen".
De heer Tedjasoekmana legde in
dertijd het contact met pater Van
Hees. die ijverde voor een „betere
verstandhouding" met Indonesië, in
dien Nieuw-Guinea maar zou worden
Na een vergadering, die ruim drie
ëneenhalf uur geduurd heeft, en
waarin openhartig van gedachten is
gewisseld, kregen wy vanmiddag om
kwart over twee van de secretaris
van de Stichting van de Arbeid het
volgende communiqué.
Het bestuur van de Stichting van
de Arbeid heeft wederom uitvoerig
aandacht geschonken aan de situa
tie, die ontstaan is na de algemene
aanwijzing van 2 maart 1962.
Op korte termijn zullen de drie
vakcentrales in hun overlegorgaan
zich nader beraden. Dit zal ook ge
schieden door de gezamenlijke werk
geversorganisaties.
Het béstuur van de Stichting van
de Arbeid zal vervolgens opnieuw bij
eenkomen. Voorlopig is er voor de da-
t"m van woensdag 4 april aangehou
den.
intussen gaat de looncommissie
door met de behandeling van dc
C.A.O.'s, waarin geen „opstapjes"
voorkomen. Gisteren heeft de loon
commissie van 10 uur 's ochtends tot
10 uur 's avonds gewerkt om de ach
terstand in te halen. Er liggen echter
nog talrijke ontwerp-C AO's. die niet
voor afdoening in aanmerking komen.
Daartoe behoort b.v. het bedrjjfs-
contract van de AKU Het is niet te
voorzien in welke richting de ver
schillende standpunten tot een com
promis zullen komen. Er is echter
geen sprake van. dat er ook maar
één partij in dit geschil is. die eraan
denkt de Stichting van de Arbeid te
verlaten en daardoor vleugellam te
maken.
ZAAK-MERTENS
HEEFT EEN VERVOLG
Van de zijde van tandarts Mer-
tens vernemen wij. dat. nu de Hoge
Raad zijn verzoek om herziening
van een te zijner laste gewezen ar
rest van het Haagse Gerechtshof
van 1921 heeft afgewezen, hij op
nieuw deze zaak aanhangig heeft
gemaakt bij de commissie voor de
rechten van de mens in Straats
burg. Deze commissie kan eventueel
de zaak verwijzen naar het Europe
se Hof voor de rechten van de mens
iu Straatsburg.
giert, zeggen de menser. van Pen
with, dat zijn geraas het geblaf
is der honden, die Treadeagle na
jagen door de eeuwigheid.
Twee monumenten verdienen
speciale vermelding. Allereerst
de naam noemde ik reeds de
waarlijk unieke Mèn-an-Tol. Dit
is een verticale platte dunne steen
met in het midden een rond gat.
Het is een relict van een oude be
graafplaats. De mensen kennen er
nog heden ten dage toverkracht
aan toe. Het tweede is de Lanyon
Quoit. Dit is een. enige kilometers
buiten Penzane gelegen overblijf
sel van een langwerpige grafheuvel.
De aarde is verwijderd, de stenen
zijn nog ter plaatse aanwezig. In
zijn soort in de Lanyon Quoit enig.
Zo hoog rust de (horizontaal ge
plaatste) deksteen op zijn „steun
stenen". dat een man te paard
er onderdoor kan rijden zonder de
deksteen te raken.
Mij is geen ander gebied bekend,
.waar de herinneringen uit het Ver
leden zo goed behouden zijn geble
ven en waar zü zo harmonisch
passen in het landschap van te
genwoordig als het schiereiland
Penwith. dat niet granieten vinger
wijst naar de zee, waar in de diepte
het Verloren Land van Lyonnesse
rust. een verdronken land. dat
waarschijnlijk menig punt uit de
oudste g?schiedenis van Penwith
zou kunnen verduidelijken, als het
ooit weer boven het wateroppervlak
-ou verrijzen.
(Nadruk verboden).
Dc Lanyon Quoit of Dolwen
i Cornwall, overblijfsel van
en eeuwenoude grafkelder.
Donderdag 22 maart
ACTIEVE OBLIGATIES
Staatsleningen ad f. 1000.
Vorige Slotkoers
koers
v. heden
Ned '58 44
101%
101%
Ned '59 4 4
101%
101%
Ned '60-1 44
101%
101%
Ned '60 II 44
101%
101%
Ned '59 4%
1004
100*
Ned '60 44
100'8
100%
Ned '61 4V<
1004
100%
Ned '53 34
96%
964
Ned Gb obi 34
82
814
Ned '47 3 4
924
92%
Ned '51 34
97'..
97%
Ned '53 I-II 34
95*
95
Ned '56 34
95
94%
Ned '48 3%
89 Vi
88
89
Ned bel cert 3y4
Ned '50 I-II 3%
89 4
89
Ned '54 I-II 3%
90%
90 H
Ned '55 I 3y4
90%
90%
Ned '55 II 34
924
924
Ned *37 3
91%
91%
Ned G.b obi '46 3
92 GB
92 v4
Ned dol In '47 3
924
92%
Ned Inv cert 3
99*GL
994GB
Ned 62-64 3
99%
99*
Indiè '37 3
98%
98%
Indië *37 t. 3
94*
94*
Ned. won. b.l '57 6
1084
1084
Ned. w.bJ. '58 44
101%
101%
ACTIEVE AANDELEN
Amst. Rubber
1164GB
117
Ver. HVA-mij
134
134%
A.K.U
396%
3924
Deli My cert
162
161.20
Hoogovens cert.
809 4
807
Philips gem bez.
1004 4
10014GB
Unilever cert
190.20
188.90
Dordtse Petr
649%
647%
Kon P (50 A f 20)
139.10
138.30
Holl. Amer lijn
1424-
1424
Java China Pak
150%
150%
K.L.M
71.50
70.20
Kon Ned St.boot
170%
171%
Kon Paket My
154
1534
Stoom My Ned
1684
1684
Nlev Goudr cert
1434
143
v Ommeren cert
323
323
Kon Rott Lloyd
149%
151
N Scheepv Unie
151%
1514 GB
NIET ACTIEVE OBLIGATIES
Prov.l en Gem. leningen
A dam '47 (34) 3
idem 48 (34)
R'dam '52-1 (44)
id *37 I-II (34)
Z -Holl *55 44
Bankwezen
Bb N Gem 58 5%
ld NWB "52 (4V«
BVG rspbr f 500
BVG rspbr '52
Industr Obligaties
Philips Doll. *51
104 "'i
100%
197
143
104%
1004
197
143 L
Vorige Slotkoers
koers
v. heden
106
1054
86%
86
91%
92
91*
91*
83 L
83 y4
844
91 B
91%
95
92%
924
904
92
90%
89%
97
964
105
88
105
255
254.50
412
412%
34%
35
226
227%
383
385
400
401
345
343
410
410B
944
Premieleningen
A'dam '53 3
A'dam '51 I 24
A'dam '56 I 24
A'dam '56 II 24
A'dam "56 III 24
Eindhoven '54 4
Enschede '54 24
Den Haag '52124
Idem II 24
R'dam *52 I 24
Idem n 24
Idem '57 24
Utrecht '52 24
Z.-Holl 1957 24
Zuid-Holl '59 24
NIET-ACTIEVE AANDELEN
Bank- en Credieiinstellingen
Robeco
Amst Bank
Cultuurbank
Holl Bank eert.
Ned. HandelmJJ.
Rott Bank
Twentsche Bank
Senembah
Industrie Ondernemingen
Albert Heyn
Berkei's Pat
BorsumlJ-Wehry
Calvè Delft eert.
Electralasmy
K. Pap. v. Gelder
K. Ned. Grofsm.
Holl. Constructie
Ing. bur v BjifJ.
Internatlo
Int. Kunstst. Ind.
v. Kemp en Beg.
Leldse WolspxiJ
Müller en Co NJB.
Ned. Kabelfabr.
Philips pref
Rott Droogd Ml).
Sikkens Groep
Ver Touwfabr
Walvisvaart
Wernlnk's BetxnlJ
Wilton Feljenoord
v Wijk - Heringa
Zaalberg
Mijnbouw en petroleum
Biliton 2de r
Kon Petr (f 20)
Amerik fondsen
Canad Pacific R
Intern Nickel
Anaconda
Bethlehem Steel
Cities Service
Genera] Motors
Kennecott
Republic Steel
Shell Oil
Union Pacific
Un. States Steel
730
302
295
78%
79
926
919
382
380
375
371
175%
180
4414
444 4
246
247
220
216
75
75
159%
1584
555%
550
497
497
581
605
307
307
555
550
952
942
4134
408
105
2304
235
3414
3384
145
146
505 504
138.50 136.20
25
79%
49 A
42 IJ
564
56* exd.
82%
564
41
324
714 exd.
25
794
484
42*
564
814
56
404
32*
71%
Telkenmale als ik op Penwith
kwam. hoorde ik nieuwe ver
halen. Telkens begreep ik dan
beter, dat Penwith werkelijk een
der 'merkwaardigste stréken van
Europa is. Daar was de tragedie
van de „Levant-Mijn". Mijlenlange
gangen van deze mijn bevonden
zich onder de zeebodem. Eens stort-
