Bedrijfsleven:
komt bii ons
„Corruptie
niet voor
„Beschuldiging sterk overdreven
JOHN MCEWEN WIL VINGER
IN DE E.E.G.-PAPHOEDEN
MEENK'S
Het euvel van te luxueuze
relatiegeschenken wordt al
door de directies aangepakt
Prins Philip over de Daily
Express: „blad vol leugens
Voelt u zich
niét
Griep in Blijtlorp
lijkt overwonnen
Australië en de Euromarkt
ZrtTrii •£XtSSfiP?L2i L ktl -r5
Opgericht 1 maart 1860
Donderdag 22 maart 1962
Vierde blad no. 30610
95
55
In de verf
Relaties
(Van onze reportageredacteur)
„De corruptie in het bedrijfsleven is een ernstig euvel, dat de
geestelijke volksgezondheid aantast en de algemene moraliteit
beïnvloedt. De strafbaarstelling dient ernstig te worden over-
wogen".
Dat was de slotsomwaartoe de deelnemers aan een onlangs door het
Nederlandse gesprekscentrum gehouden bijeenkomst over bedrog en
omkoping kioamen.
Aan die conferentie is vrij veel aandacht besteed, met name in het
orgaan van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel.
Geen engelen
De stelligheid, waarmee deze
mammoetbedrijven zelfs de moge
lijkheid van bederf in hun rijen van
de hand wijzen wordt weersproken
door de Amerikaanse socioloog Gra
ham, die schreef: „De moraal daalt
naarmate de ondernemingen groter
worden". Een uitspraak, welke door
de reeds genoemde voorzitter van De
Raad van Bestuur Bouwbedrijf
dankbaar werd aangegrepen.
,De heer De Pous van de
spoorwegrecherche heeft het over
corruptie? Wiens bedrijf is nu gro
ter, dat van hem of dan van de aan
nemer? Zijn onbewezen beweringen
vind ik te belachelijk om er serieus
op in te gaan. Er zullen best aan
nemers zijn geweest, die fout zaten.
Maar de wederpartij bij de Spoor
wegen dan toch zeker ook. Wie zegt
dat die de steekpenningen niet heeft
uitgelokt? Men zal van mij niet ho
ren dat alle aannemers engelen zijn,
maar het aantal der niet geheel
brandschonen is in onze bedrijfstak
niet groter dan in welke andere
ook". De heer Nelissen herinnerde
zich een geval waarbij een aanne
mer werd uitgesloten van genie-op
drachten omdat hij een opzichter
aan een huis had geholpen.
„Het is wel droevig, dat soms nor
male menselijke hulp in het vlak
van de omkoping wordt getrokken",
zo zei hij.
Voor corruptie moet men dus niet
gij de aannemers zijn, maar iemand
verwees ons speciaal naar de verf-
branche. Daar moest het wel erg
zijn. Wij belden met Pieter Schoen
te Zaandam.
„Ik kan u met de hand op het
hart verklaren, dat wij er ons altijd
ver van gedistantieerd hebben op
dergelijke wijze opdrachten te be
machtigen", klonk het categorisch.
Even later vernamen wij van Sik-
kens' Lakfabrieken te Sassenheim,
dat er daar zelfs ontslag op stond.
Goed, er kwamen wel eens nare din
gen voor. Bijvoorbeeld wanneer een
chef-spuiter van een autobedrijf in
gezonden monsters ondeugdelijk
ging maken, omdat een concurrent
hem het een of ander had toege
zegd. Dergelijke kruimelarijtjes zijn
echter bepaald niet representatief
voor de handelsnormaal van deze be
drijfstak, zo werd ons door Pieter
Schoen bezworen. De verhalen over
leveranciers „er 's een auto tegenaan
gooien" om een belangrijke order te
krijgen, komen vrijwel altijd uit de
mond van vertegenwoordigers, die
zich willen excuseren dat ze een post
hebben gemist. In de scheepvaart,
daar zou het wel usance zijn. dat de
kapitein een zekere provisie tou
cheerde over de bevoorrading.
Wij polsten daarop de directeur
van Sikkens-Smit, een dochterfa-
briek van de Sikkens' Concern in
Wapenveld, die zich toelegt op con-
structieverf. „Dat heb ik nog nooit
meegemaakt", zei de heer Dolfijn,
toen wij bij hem met een verhaal
over de kapitein aan boord kwamen.
Een enkele Panamees of Griek mis
schien, die een avondje uit is ge
weest en zelfs die lang niet alle
maal. De Nederlandse kapitein staat
ver boven dergelijke praktijken. „Als
ie op duizend klanten er tien zo te-
genkomst is het op", besloot de heer
Dolfijn.
„Corruptie is een groot woord",
vond een andere verffabrikant, de
heer H. Vettewinkel te Amsterdam.
„Neem je iemand mee-, om samen
een hapje te eten of geef je hem
een gouden automobiel cadeau?" De
ze zakenman bleek van oordeel dat
de steekpenningen nu nog geen pro
bleem zijn, maar dat overheid en
bedrijfsleven er samen"wat aan moe
ten doen vóór ze het worden.
De vereniging van commerciële di
recteuren heeft in dat opzicht reeds
de eerste stap gedaan door het
vraagstuk van de relatiegeschenken
aan de orde te stellen.
„Tegen de zakagenda of de fraaie
wandkalender is natuurlijk geen be
zwaar, maar de aard van de relatie
geschenken met Kerstmis en nieuw
jaar is de laatste tijd zo veranderd
dat ik mij afvraag of het niet de
spuigaten gaat uitlopen", zegt de
heer A. Heijn Jzn, directeur van een
te Zaandam gevestigd levensmidde-
lenbedrijf. Overigens had hij in zijn
twaalfjarige loopbaan nog nooit
meegemaakt, dat een stafemployé
het in hem gestelde vertrouwen
schond. Dat was niet alleen een ge
volg van in het bedrijf ingebouwde
veiligheden, maar tevens van sfeer
en honorering.
De heer H. J. de Koster tenslotte,
algemeen voorzitter van het Verbond
van Nederlandse Werkgevers en di
recteur van de Leidse meelfabriek
„De Sleutels", vond dat men ener
zijds niet moet generaliseren, maar
anderzijds de grote aandacht van
het bedrijfsleven voor het corruptie
verschijnsel toe te. juichen valt.
Bedrijfscontrole, vooral in de vorm
van steekproeven, zoals de accoun
tant dat doet bij de kassier en plot
seling vervanging van functionaris
sen kunnen heilzaam werken. Overi
gens is het betalingsverkeer per
bank en per giro reeds een stevige
rem op de steekpenningen, welke het
vooral van de persoonlijke over
dracht moeten hebben. Overigens is
de heer De Koster ervan overtuigd,
dat het noodzakelijk is het straf
recht aan te vullen, al moeten de
juristen maar uitmaken op welke
manier. Voor alles gaat het erom de
sleur in de bedrijven te doorbreken
welke de corruptie vergemakkelijkt.
De conclusie kan slechts luiden,
dat het bedrijfsleven in zijn alge
meenheid meent, dat er van een
ernstig bederf van de zakenmoraal
niet kan worden gesproken. Er wor
den met de feestdagen war hazen
en konünen, bloemen of fruit ge
stuurd naar goede relaties, er wordt
vrij veel geluncht of gedineerd
hetgeen begrijpelijk is bij mensen,
die de hele dag van huis zijn en
het is vrij nogmaal dat een of ande
re man met een sleutelpositie bij
voorbeeld een kraandrijver eens
wat toegestopt krijgt om bijvoor
beeld een urgente partij vrachtgoed
snel te verwerken. Daar blijft het
dan ook bij. De gevallen, waarin
personen er automobielen, bunga
lows of op z'n minst zonnige vakan
ties van overhielden en dat zal
heus wel eens een keer zijn voorge
komen behoren tot die zeldzame
uitzonderingen, waarover ook het za
kenleven schande spreekt.
Een van de sprekers was de oud
commissaris van de Amsterdamse
politie J. L. Posthuma, die onder de
titel „Nederland is een dorado voor
corruptie" in het tijdschrift voor de
politie onder meer schreef: „In ons
land is in het bedrjjfs-, in het za
ken- en in het industrieleven onbe
trouwbaarheid te koop. Men noemt
dat in het algemeen omkoping
man behelst in haar algemeenheid
scherpe kritiek op het Nederlandse
bedrijfsleven. Daarom hebben wij
ons tot enige vertegenwoordigers van
industrieën en handelsondernemin
gen gewend om erachter te komen,
hoe men in die kringen over het
geven en in ontvangst nemen van
steekpenningen denkt en of die me
thode om opdrachten en leveranties
te verwerven werkelijk veelvuldig
voorkomt.
Nu hadden wij nimmer verwacht,
dat de betrokkenen op deze enquête
zouden reageren door berouwvol het
boetekleed aan te trekken en in het
zondaarsbankje plaats te nemen.
Het relatief grote aantal bedrijven,
dat te kennen gaf dat er in hun
sector niets en niemendal aan de
hand is, heeft ons toch wel eniger
mate verbluft.
Nooit van gehoord
„Corruptie meneer? Nooit van ge
hoord, ik zou zelfs niet weten hoe
dat gaat", antwoordde ons de Haar
lemse aannemer J. P. A. Nelissen,
voorzitter van de Raad van Bestuur
Bouwbedrijf en van de Katholieke
Nederlandse Aannemerspatroonsbond.
Wij waren tenminste zo ver
baasd als hij. want de woordvoer
ders van andere bedrijfstakken wa
ren het er vrij algemeen over eens,
dat wij er beter aan deden bij de
bouwnijverreid te informeren.
De heer K. Chr. De Pous hoofd
van de spoorwegrecherche, ontleen
de zelfs in een interview zijn be
langrijkste voorbeelden aan het
contact tussen aannemers en onder
geschikt spoorwegpersoneel, dat met
meer of minder belangrijke dou
ceurtjes werd „platgemaakt".
„Bij de K.L.M. komt zoiets niet
voor", zo verzekerde men ons in
Den Haag. De K.L.M. werkt trou
wens weinig rechtstreeks met aan
nemers. Men sloot de mogelijkheid
niet uit, dat een leverancier een in
koper een kistje sigaren of een
mandje fruit stuurt, maar dan ging
het om betrekkelijk onbelangrijke
posten, bijvoorbeeld de uitbesteding
van drukwerk of de aanschaffing
van meubilair. Bij de grote opdrach
ten, zoals de aankoop van vliegtui
gen of de levering van brandstof en
olie, komen er zoveel mensen aan
te pas, dat de beslissing toch niet
in handen van éen functionaris ligt.
Geen mond open
Dat laatste werd ook door de zegs
man van Philips aangevoerd om te
betogen dat het nooit zo'n vaart kon
lopen met de corruptie. Dat was de
enige positieve uitspraak, waartoe
hij kon komen, want: „Er zal in
het hele concern geen man te vin
den zijn, die over dit netelige onder
werp een mond wil open doen".
Het hoofd van de interne bewa
kingsdienst was daartoe ook niet de
geschikte figuur, want die neemt
ten opzichte van de leidinggevende
functionarissen een ondergeschikte
positie in, zo vernamen wij. Overi
gens vertrouwt men in Eindhoven
vooral op „de zeer nauwgezet wer
kende accountantsafdeling". En de
betrokkenen kunnen rekenen op een
keurige behandeling. „Degene, die
Niet minder dan zeventig ongunstige
commentaren op de koninklijke familie
Privé-motie in
liet Lagerhuis
(Van onze Londense
correspondent)
Er is een „rel" ontstaan over
de houding van het Londense
Advertentie
den heeft gepubliceerd, die
daarop niet kunnen antwoorden.
Sir Martin, die bij ds nieuwjaars
onderscheidingen tot de lagere adel
stand werd verheven, heeft voor
beelden van vijandig commentaar
door de „Daily Express" en „Sunday
Express" tussen 1957 en 1962 aan
elk Lagerhuislid toegezonden.
inmiddels
in. noest. «riep. diarrhcc. influenza.
etuis met
n etuis met 6 poeders maar ook in
zonder prijsverhoging, vraag uw drogist
MEENKS POEDj^ helpen! Er zijn
Meenk's Poeders*» hoofdpijn, kies
pijn. hoest, griep. aJrarrhee, influenza,
rheumatiek. koortsipcid bij gevatte kou.
periodieke pijnen enz. Verkrijgbaar
in etuis met 6 poeders maar ook in|
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis i 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
MEENK S POEDERS helpen' Er zijn
r t>ok in
lltEEK
Prins Philip heeft inmiddels op
daqblad „Daily Express" teqen- ,b'",r' met z'in bek'nd,! T"""
ovcr de Britse Koninklijke h""'hel£ draad, h«' ee,a,e"
- TT van de „Daily Express Bu een ont-
familie. Het conservatieve jn de Brilse ambassade in
Lagerhuislid Sir Martin Lindsay m0 de Janeiro zei hij dinsdag:
heeft in het Lagerhuis een motie I De „Daily Express" is een afschu-
ingediend, waarin betreurd welijke krant. Dit blad staat vol leu-
wordt dat Lord Beaverbrook, gens, schandalen en verzinsels. Het
de eigenaar van de groep i's een laaghartige krant".
„Express-bladen" („Daily Ex- De hoofdredacteur van de „Ex-
o t? i press tekent hierbij aan, dat zowel
press „ounday Hxpress en de d(. „Daily Express" als de „Sunday
Londense „Eveninq Standard") Express" bijvoorbeeld kritiek heb-
jj c 1lo-on ben uitgeoefend op het kostbare ge-
gedurende de atgelopen jaren bruiic van het koninklijke jacht. Sir opgevat. Hij zei, dat er een duide>
meer dan 70 ongunstige com- Martin Lindsay klaagde erover, zegt lijk onderscheid moet worden ge-
uVlcr, Ac- de hoofdredacteur, dat de koninklij- maakt tussen af en toe verschenen
op leuen voii ut eiii._.:ii.i. i.nn ,jï--;i.i, j
nu toch duidelijk aangetoond dat
hij zijn mannetje kan staan.
Er is weinig kans, dat Lindsay's
motie in debat zal komen. Dat kan
alleen, indien de loting op de privé-
moties (anders dan partij-moties)
gunstig voor de indiener uitvalt. Sir
Martin verklaarde nog, dat hij. toen
hij in de Verenigde Stalen lezingen
hield, onthutst was dat hem steeds
v/eer werd gevraagd hoe ernstig de
kritiek van de Britse pers op te ko
ninklijke familie dient te worden
ben uitgeoefend op het kostbare ge-
ten doen. Bovendien bestaat er zo
veel wederzijdse controle tussen af
delingen en personen, dat men geen mpntarpn r»n u-urn van Uc - -
kans krijgt iets dergelijks te verzin- P ke familie niet op kritiek kan ant- de verantwoordelijke kritiek en de
aldus de Shell. I Koninklijke familie in zijn bla- woorden, maar Prins Fhilip heeft hetze van de Express-bladen
Advertent u*
i'eed.s merkwaardig, dat het over de schreef is gegaan, krijgt
mol nof höHi'llfc. hal *,al/an_ haf
niet het bedrijfs-, het zaken-, het
industrieleven zelf is, dat naar mid
delen vraagt om deze corruptie zo
doeltreffend mogelijk te bestrijden.
Vermoedelijk is dat een gevolg van
het feit, dat de grote zwijgzaamheid
waarin de corruptie haar levenswor
tel vindt, zowel het gewone normge
voel als het gevoel voor de verant
woordelijkheid langzaam maar zeker
heeft verstikt".
Deze passage van een oud-politie-
zachte wenk om met stille trom te
vertrekken, zodat hij „alle eer aan
zich kan houden.
In de olie, althans bij het Shcll-
concern, zijn de gewetens, wat de
corruptie betreft, eveneens zo blank
als witte duiven. „Het fenomeen
komt bij ons niet voor", zei ons
de perschef na ruggespraak met zijn
superieuren. „Onze mensen weten
wel wat zij wel en wat zij niet moe-
In de Rotterdamse diergaarde
Blijdorp is men iets optimistischer
geworden: er zijn geen nieuwe ziek
tegevallen bij gekomen onder de
mensapen. De dieren, die al door de
griep waren aangetast, gaan lang
zaam maar zeker vooruit De vrou
welijke chimpansee Paulientje moest
de dag weliswaar nog onder een
zuurstofkap doorbrengen, maar ook
haar toestand lijkt nu iets beter. Al
leen een vrouwelijke gibbon, het
laatste ziektegeval, is er nog slecht
aan toe.
Lichaam verdronken
parlevinker geborgen
Personeel van Berhem's bergings
bedrijf heeft gistermiddag op de
Nieuwe Maas ter hoogte van de Ba-
rendrechtse haven het parlevinkers
bootje boven water gehaald, dat
dinsdagmorgen na een aanvaring
met het binnenvaartuig Schelde was
gezonken. In het scheepje vond men
het stoffelijk overschot van de 60-
jarige eigenaar W. van Erp uit Rot
terdam.
I Nedeiland kan zich er dus op
voorbereiden, dat het de desbetref
fende autoriteiten in het gesprek
met McEwen niet gemakkelijk zal
worden gemaakt. McEwen is bijna
even koppig als de Noordhollandse
boer. Deze Australische minister
spreekt gedurende zijn „missie" zo
wel voor de handel als de landbouw
Ivan zijn land. Hij is van beide
markten thuis, ook al wordt de
Australische portefeuille van Land-
i bouw beheerd door zijn collega C. F.
Boulevard langs
Nieuwe Waterweg
Wordt Oostvoorne unieke
badplaats?
(Van onze correspondent)
1 kilometer lange boulevard, aldus
Rozenburgs burgemeester J. C.
Aschoff gisteren tijdens een perscon
ferentie in Spijkenisse, waar het
contactorgaan ruimtelijke ordening
VoornePuttenRozenburg een
structuurplan voor de eilanden be
kend maakte. Over deze boulevard is
[vrijwel overeenstemming bereikt.
(Van onze correspondent
in Sydney)
De Australische minister John
McEwen zal over enkele dagen
in Europa aankomen om bespre
kingen te voeren met de autori
teiten in de landen van de
Europese Economische Gemeen
schap. McEwen, die in het
kabinet-Menzies de portefeuille
van Handel beheert, staat z'n
mannetje en dat is voor Austra
lië gelukkig, maar voor Neder
land en de andere landen van
de E.E.G. een harde noot.
McEwen is namelijk de man, die
met recht vecht voor de belan
gen van de Australische handel.
Export is voor het vijfde wereld
deel van levensbehoefte en deze,
zo meent hij, wordt door de
Euromarkt bedreigd.
McEwen is eigenlijk de
Australische minister, die onmiddel
lijk oog heeft gehad voor de directe
dreiging van de EEG voor Austra
lië wanneer Engeland zich bij „de
Zes" aansluit. Het Verenigd Ko
ninkrijk is een belangrijke afnemer
van Australische produkten. Dc in
voer daarvan uit Australië zal ech
ter nadelig worden beinvloed, wan
neer Engeland die produkten goed
koper uit de landen van de EEG
kan krijgen. Het mogelijke verlies
van Australie's uitvoer naar Enge
land en de landen van dc EEG wordt
geraamd op meer dan een miljard
gulden per jaar.
McEwen heeft daarom direct een
protest laten horen, toen Engeland
liet weten, dat het zich bij de EEG
wilde aanlsuiten. Dat was in het
oude kabinetMenzies. Nu McEwen
in het nieuwe kabinet-Menzies weel
de portefeuille van Handel beheert,
heeft hij, nog voor de nieuw geko
zen Tweede Kamer bijeenkwam,
koers gezet naar Amerika om via
Canada naar Europa te vliegen ten
einde er z'n woordje te doen. Het
zal een hard woordje zijn.
Op 14 maart heeft McEwen een
onderhoud gehad met president
oLangs het eiland Rozenburg, tus- Over een ander groots plan van
Adermann, die meer boer dan han- sen het dorp en de scheepswerf van Rozenburg, de gehele landtong tus-
i delsman is. McEwen is zowel boer als Verolme komt lanes de zuidelijke sen Europoort en de Nieuwe Water-
enige Kennedy om beter begrip te wekken handelsman, en wat het laatste be- I iweg op Rozenburg tot één unieke
voor de positie van Australië in het
internationale handelsverkeer, meer
in het bijzonder tussen Australië en
Amerika en Australië en Europa, te
gen de achtergrond van de EEG met
Engeland als lid van deze gemeen
schap.
Gohnron nolifir u* in handen heeft gehad, duidelijk
V^eDOren poimcus maakten, dat. de tijd gekomen was
gekregen voor de wens van Austra
lië rechtstreeks vertegenwoordigd te
zijn bij de besprekingen met de
EEG, wanneer Australië's vitale
handelsbelangen ter sprake komen.
Engeland en „de Zes" zullen dit ver
zoek, dat al eerder, op 23 februari
jl„ onderwerp van discussie uitmaak
te, opnieuw onder het oog zien in de
vergadering van 22 maart.
McEwen beschouwt zijn reis naar
Europa als een „missie". „Het is niet
de bedoeling officiële handelsbespre
kingen te houden", zo heeft hij ge
zegd. „maar gesprekken op hoog ni
veau", teneinde een beter klimaat- te
wekken voor Australië's positie in de
internationale handel.
iMuau. en wai «et ïaaisie ue- j„ w. weg op Rozenburg tot één unieke
treft, met frisse, originele denkbeel- oe*er van de Nieuwe Waterweg een boulevard te maken, zijn thans on-
den.' I derhandelingen geopend. In het
structuurplan wordt voorts gesproken
over de aanleg van het Oostvoornse
meer op de plaats van het Brielse
Gat. het praatplan van de gemeente
Rotterdam, waarvoor ook de eilan
den. zy het onder voorbehoud van
enkele wijzigingen, wel voelen, over
de verkeerswegen en spoorlijnen die
in dit zich snel ontwikkelende gebied
zijn geprojecteerd, en over de wo
ningbouw. nodig omdat de eilanden
in bevolkingsaantal moeten groeien
om plaats te maken voor Labour.
Dat de liberale premier van Zuid-
Australië, Sir Thomas Playford. be
sloten heeft aan te blijven, ondanks
zijn minderheid in het parlement
John McEwen is ook een geboren
politicus. Deze 65-jarige leider van
Mao» Uammm da Australische Boerenpartij, die
Meer Begrip si„ds 1949 deel uitmaakt van het
kabinet-Menzies en aanvankelijk 18 zetels tegen Labour 9 zetels
McEwen is er persoonlijk verant- minister van Handel en Landbouw doet aan zijn politieke nederlaag niet
woordelijk voor. dat de Britse pre- was voor Handel en Landbouw af.
mier Macmillan meer begrip heeft afzonderlijke portefeuilles werden,
staat thans, relatief gesproken, ste- De verkiezingen in beide staten j van 40.000 "naar ruim 140 000 Het
viger in zijn schoenen dan Menzies vormen een teken aan de muur voor agrarische deel van het eiland wil
zelf. De Boerenpartij heeft bij de de liberalen. Menzies' positie als pre- men zoveel mogelijk sparen. De
jongste federale verkiezingen name- mier van Australië heeft er door ge- grond dient intensief te worden ge
lijk veel minder veren gelaten dan leden. Bedekt en openlijk wordt op bruikt, reden waarom de gemeenten,
de liberalen, die dertien zetels ver- z'n aftreden aangedrongen. De lei- in tegenst?lling tot provinciale in-
loren tegen de Boerenpartij slechts der van de boerenpartij, John Mc- stanties, geen bezwaar hebben tegen
twee zetels. Ewen, die naast zijn post als minis- .uitbreiding van de glascultuur
De positie van Menzies heeft in I ter van Handel ook die van plaats- 1
de laatste weken nog meer stoten te
verduren gekregen, toen de kiezers
in de staat Nieuw-Zuid-Wales de
Labour-regering, die daar 21 jaar
aan het bewind is geweest, met
overweldigende meerderheid herko
zen, en op dezelfde dag de kiezers in
de staat Zuid-Australië de liberale
regering, die daar 23 jaar het heft te houden.
als mogeljjke opvolger van Menzies. I aans opengelaten zich te ontwikkelen
Wanneer McEwen straks besprekin- jtot een unieke badplaats, nien heeft
eeni voort moto a. Nederlandse auto- er een boulevard van 1 kilometer er-
riteiten over handeisaangelegenhe-
den. zal men er goed aan doen die Pr°Ject€erd> d«e voor een strand op
politieke mogelijkheid in gedachtén j ^et zuiden heeft en in de rug het
I grote, beschutte Oostvoornse meer.
