ïn Duitsland staat een
geleed schip op stapel
DR. BERNHARD GRZIMEK
Brug in Bodegraven
ruim een uur geopend
Revolutie in scheepsbouw
Voordelen
P. BOOT JR. OVERLEDEN
maakte van Frankfurter dierentuin
EEEEE een der meest bezochte van Europa
Veel hinder voor liet verkeer
DAGBLAD - ZATERDAG 10 MAART 1962
Daar stonden ze. zilverachtig
glanzend in de zon. op de Rijn
en de benedenloop van de Elbe.
Er zijn er op de gehele wereld
®aar vier van. Het zijn schepen
uit licht metaal gebouwd, die
alle onder Hamburgse vlag
varen. Volgens de verklaring
van de eigenaren hebben de
J schepen van aluminium gedu
rende de anderhalf jaar, dat zij
in gebruik zijn, aan alle (hoog-
i gestemde) verwachtingen vol-
daan.
De voordelen zijn duidelijk. Schil
ders- en conserveringswerkzaamhe-
t den zijn overbodig geworden. De la-
- ding loopt bovendien weinig kans
a verontreinigd te worden.
i In geval van averij zal de schade
tot een minimum beperkt blijven
door de elasticiteit van het materi
aal. Vonkvorming, waardoor vaak
de ernstigste scheepsrampen ont
staan, is uitgesloten. De schepen die
van dit lichte materiaal gebouwd
zijn, hebben een grotere snelheid
dan hun op conventionele manier
gebouwde broers, doordat zij een ve
le geringere wrijvingsweerstand heb
ben.
Marleen I
De „Marleen 1" is zo'n schip. Het
opereert op de Elbe tussen Hamburg
"1 en de Noordzee en doet dienst als
bunkerschip. De „Marleen 1" is,
evenals het op de Rijn gestationeerde
zusterschip, 31 meter lang en 5,4
meter breed. De diepgang bedraagt
2,2 meter en het draagvermogen is
200 ton.
u Het schip heeft een zeer goede
wendbaarheid en vaart met de be
trekkelijk hoge snelheid van 16 kno-
ïf pen, een snelheid, die het schip in
ri staat stelt andere schepen geduren
de de vaart van brandstof te voor
zien en tegemoetkomende schepen in
- te halen. Het tanken en de controle
daarvan gaan sneller en eenvoudi
ger dan tot nu toe het geval was,
omdat de installaties voor het tan
ken en de overzichtelijk aange
brachte meetklokken zich niet meer
op de brug maar oo het achter
schip bevinden. De schepen kunnen
ook van water en olie worden voor
zien, terwijl tevens de mogelijkheid
bestaat afgewerkte olie over te ne
men.
Op een werf aan de Wezer is men
op het ogenblik bezig met een hoogst
interessant project in de reeks van
aluminiumschepen. Daar staat een
„prefab"-schip op de helling, de
„ATR 1". Het schip bestaat uit ver
scheidene zelfstandige scheepseenhe-
den met verwisselbare uiteinden en
verbindingsstukken. Achteraan be
vinden zich de machinekamer en de
comfortabele verblijven voor de be
manning. Aan dit deel kunnen een
of twee andere eenheden gekoppeld
worden. Het kan echter ook zelfstan
dig dienst doen. De delen kunnen
binnen de vijf minuten uit elkaar
worden genomen. In dezelfde tijd
kan men ze aan brengen. Het aan-
afkoppelen geschiedt automa
tisch.
Nieuw perspectief
Deze moderne manier van
scheepsbouw opent, volgens de Duit
se constructeurs, geheel nieuwe per
spectieven. Het grotere laadvermo
gen, dat ontstaat door de mogelijk
heid allerlei scheepseenheden naar
believen in te voegen, gecombineerd
met de grote snelheid en wendbaar
heid van het schip, biedt belangrij
ke economische voordelen.
De gelede tanker kan zich beter
aan de plaatselijke omstandigheden
aanpassen dan een conventioneel
6chip en, eventueel in verscheidenen
delen gesplitst, door een nauwe
bocht in de rivier varen. De diep-
STADSNIEUWS
Onze stadgenoot, de heer M. de
Water, slaagde -te Delft voor het
1 kandidaatsexamen civiel ingenieur
(met aantekening).
Dansen voor goed doel
Een betrekkelijk klein gedeelte van
de middelbare schooljeugd was gis
teravond naar „Den Burcht" getogen
om te dansen voor een goed doel.
Er heerste desalniettemin een gezel
lige stemming. Het feest werd ge
vierd in het kader van de 10 xl 0-ac-
I tie. Medewerking verleenden het
Leids Studenten Jazz Gezelschap en
het Kwartet Kees Nix. De balleiding
berustte bij de heer D. J. Visser van
de dansstudio „Plantage". Leerlingen
van deze school gaven enkele demon-
I straties van oude dansen. Overigens
was het al foxtrot entwist wat
de klok deze avond sloeg.
Filmlessen voor Leidse
Smalfilm Liga
l| Gisteravond kwam een groot aan-
j tal leden van de Leidse Smalfilm
Liga voor de maandelijkse werkavond
in restaurant Van der Heijden byeen.
Spreker was de heer E. Timan, die
I aan de hand van een aantal voor-
I beelden de muzikale illustratie van
de film besprak.
i Begonnen werd met de vertoning
van ,De Gracht" uit 1940. Een stem
mige documentaire over de Waard-
1 gracht. We treffen hierin o.a. het
draaiorgel, de peuëraar en een water-
stoker aan.
Na de pauze draaide Emile Timan
„De Lift", waarin de geluidseffecten
grote aandacht trokken, vooral door
de eenvoud, waarmee ze verkregen
J waren. Een zeer goed voorbeeld van
iilmritme, dat ondersteund werd
door passende muziekfragmenten,
was de film „Water".
De heer M. J. de Vries vertoonde
deze avond bovendien nogmaals
..Lei(ij)den op Zondag" met treffen-
de beelden van Leiden in de vroege
ochtend.
j In een levendig gesprek werd naar
aanleiding van de films gediscus-
I sieerd over artistieke en technische
I problemen in de amateurfilm.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOKEN
Gerard, zn van G. Polane en E. Pret;
Bebenus Geert Johannes, zn van J. van
eeuwen en J. R. Bouman; Liana Re-
lene Pauline, dr van W..A. J. Tlmmers
e& E. H. Plaszmeier; Thea Gerda, dr
van VV. van Dam en G. de Koning;
Ariênne Geraldine, dr van T. Kranen
burg en J. j. Dijkshoorn; Johanna AI-
wruina, dr van M. W. de MooiJ en T.
M. Bakker; Maria Hildegard Emilia, dr
van H. L. Verdel en M. T. C. Appel
man; Astrid Francisca, dr van F. J.
«entzij en E. v. d. Steen; Hendrikus
Wilhelmus, zn van H. A. L. v. d. Berg
en C. M. H. Necllssen; Johan George,
01 van N. A. Hartman en G. L. Erades.
ONDERTROUWD
P. A. A. Roosenstein en M. A. Hin-
nen; P. J. Schipperus en J. J. M. Rut
gers van der Loeff; H. L. Langendoen
jo M. C. Koree; S. J. Bey en N. J. C.
wolswijk; G. Paauw en E. E. Kralt;
B- C. Verblsen en C. P. Haans; I. Lens
®n G. van Fulpen; J. Stroeve en N.
T Kroese; P. J. den Hoed en F. van
P'Jk; W. H. Stikkelorum en L. M. Ver-
jjpolj; N. Heijboer en A. H. N. H.
Kampman; C. Klinkenberg en H. S.
Wassenaar; W, Blok en H C. Later-
veer; p. l. de Ridder en M. Noorder-
V'let; A. G. H. Sanders en A. M. Ho-
gervorst; J. F. Vermeer en K. M. van
Kempen.
OVERLEDEN
K. van der Plas, 87 Jr. w.v. W. Ra-
vensbergen; J. van der Melj. 30 Jr. e.v.
L. Breedeveld; J. H. Zwaan. 84 Jr. man;
A M. Stuivenberg. 74 jr. man; D. Smit,
80 Jr, man; J. M. Geerling, 80 Jr. w.v.
A v. d. Goot; J. C. P. den Hollander,
,52 Jr, man; L. M. M. van Rijswijk,
]_0 Jr, zoon; P. van der Velden, 66 Jr,
man.
gang van de „ATR 1" is bovendien
aanzienlijk minder dan die van de
gebruikelijke binnenvaarttankers.
Zonder enige bezwaar kunnen de
nieuwe schepen onder zeer lage
bruggen doorvaren: en kan de
stuurhut laten zakken en het bo
venste gedeelte ervan kan zelfs bin
nen enkele seconden worden wegge
nomen. Een tanker dus. die zich
uitermate goed leent voor de bin
nenvaart, temeer, omdat dit schip
met de modernste roerconstructie is
uitgerust voor het manoeuvreren in
nauwe havenbekkens.
Aangezien de mogelijkheid bestaat
de scheepsuiteinden en de verbin
dingsstukken te verwisselen kan het
schip nu eens dienst doen als tan
ker. dan weer als vrachtschip, al
naar gelang de behoefte van de
klant. Kolen, olie en chemicaliën
kunnen zonder speciale maatregelen
tegelijkertijd vervoerd worden. Ook
kan men de afzonderlijke ladingen
op verschillende plaatsen lossen.
Enthousiast
Een prototype van het nieuwe „ge
lede schip" ls reeds meer dan een
half jaar In de vaart. Het werd ver
vaardigd uit aluminium en staal.
Deskundigen tonen zich nu reeds
enthousiast: het schip gaat alle ver
wachtingen te boven.
Een tweede schip ln deze serie
loopt ln de zomer van het volgend
jaar van stapel. In de Verenigde
Staten heeft men zich verrast ge
toond over de resultaten van het
eerste proefschip. Daar, aan de an
dere kant van de oceaan, heeft men
het plan opgevat om de „ATR 1" in
licentie na te gaan bouwen!
Het model van de
tanker ..ATR. 1".
Boeg en achtersteven
liggen hier naast el
kaar. De beide ver
bindingsstukken op
de foto met zwart
dekzijn verwissel
baar. Het op de foto
in tweeën gedeelde
schip bestaat dus uit
zes stukken.
I figuur. Vele Jaren was hij voorts
I penningmeester van de 3 October
1 Vereeniging, die hem bij zijn aftre
den benoemde tot ere-lid. Hij was
verder nog oprichter, voorzitter en
i ere-voorzitter van de Tennisclub „De
I Munnik" en oud-voorzitter van de
Ned. Scheepsbouw-Exportcentrale te
Den Haag.
De regering erkende zijn grote
verdiensten voor het bedrijfsleven
j door hem te benoemen tot ridder
in de Orde van Oranje-Nassau.
Met de heer Boot ls een man heen
gegaan met een helder verstand en
grote werkkracht; iemand die zyn
werk in grote bescheidenheid en een
voud verrichtte en die zich door deze
I eigenschappen, zowel ln de zaken
wereld als ln het particuliere vlak,
vele oprechte vrienden had verwor
ven.
Zijn nagedachtenis zal bij zeer velen
in dankbare herinnering blyven
voortleven.
De teraardebestelling van het stof
felijk overschot vindt woensdagmid
dag om 3 uur plaats op de begraaf
plaats aan de Hoogmadeseweg te
Leiderdorp.
Dr. Bernhard Grzimek, die in
West-Duitsland door vele publika-
ties en de televisie sedert jaren een
gTote bekendheid geniet, verkreeg
door zyn kleurenfilms over de die
ren van Afrika „Serengeti mag niet
sterven" ook in het buitenland vele
vrienden.
Zijn zoon Michael Grzimek, die
tijdens de Serengeti-expeditie met
een sportvliegtuig verongelukte, had
dit onderwerp oorspronkelijk als dis
sertatie gekozen. De film kreeg een
„Oscar" en daarbij vele andere on
derscheidingen. Het gelijknamig
boek werd in vele landen uitgege
ven. Dr. Grzimek. die zeer getroffen
werd door het verlies van zijn zoon,
heeft het onderzoekingswerk in Afri
ka niet opgegeven.
Daarbij rust op hem nog een ge
heel andere taak: De dierenarts, die
Wijlen de heer P. Boot Jr.
Op de dag, dat hij de leeftijd van
72 jaar bereikte, is nog onverwacht te
zijnen huize in Leiderdorp overleden
de heer P. Boot jr., sinds 1913 direc
teur van de N.V. Scheepswerf „De
Hoop" voorheen Gebrs. Boot alhier.
Tijdens zijn veeljarig directoraat is
grote uitbreiding gegeven aan de bui
tenlandse relaties van dit thans 85
jaar oud bedrijf, waardoor met recht
kon worden gezegd, dat schepen, wel
ke op de werf van de firma Boot zyn
gebouwd, thans alle wereldzeeën be
varen.
In 1960 trok de heer Boot zich
terug uit de directie om vervolgens
als adviseur aan het bedrijf verbon
den te blijven.
De heer Boot was heden ten dage
nog steeds voorzitter van het Cen
traal Scheepsbouw-Bureau en oud
bestuurslid van de plaatselijke A.R.
kiesvereniging. Gedurende een aan
tal jaren had hij voor de Antirevo
lutionaire Partij als wethouder zit
ting in de gemeenteraad, waar zijn
kundig en weloverwogen oordeel
steeds aandachtig gehoor vond. Ook
m kerkelijke kringen was hij een
bekende en algemeen gewaardeerde
Medische Dienst
Leiderdorp Dokter P. van 't
Woud Hoofdstraat 40, Leiderdorp,
tel. 30070.
Oegstgeest Dokter Meisner, tel.
24865.
Voorschoten Dokter v. d Kooy,
J. W. Frisolaan 3—5, tel. 2527. Wijk
verpleging: Gezondheidscentrum, tel.
2177.
Warmond Dokter Bots. Voor
hout, tel. 02532—7393. Wijkverple
ging: zuster Meijssen, Kerklaan 14 a,
Voorhout, 02532—7796 of 01711—206.
Wassenaar Dokter H. W. Plink,
Lange Kerkdam 66, tel. 2075. En
dokter H. D. Boer. Wittenburgerweg
188, tel. 9124. Apotheken: de Wasse-
naarse Apotheek, Schouwweg 32, tel.
2402.
WASSENAAR
Morgenavond 11 maart wordt in
het Verenigingsgebouw in de Kerk
straat een dansavond georganiseerd
ten bate van de actie „10 x 10". De
dansmuziek wordt verzorgd door „The
Flying Comets" onder leiding van
Henk Pelke en met zang van Jos
Remmerswaal. Toegangskaarten zijn
verkrijgbaar in het WV-informatie
kantoor in de Johan de Wittstraat
en 's avonds aan de zaal.
DENEMARKEN -
KERSTBOMENLAND
De teelt en export van kerstbomen
is in Denemarken een belangrijke
aangelegenheid geworden. Er worden
flinke hoeveelheden geëxporteerd
naar Groenland, Ierland, West-
Duitsland, Italië en Zwitserland. In
Denemarken zelf worden jaarlijks
één miljoen kerstbomen gekocht.
De buitenlandse vraag neemt sterk
toe. In 1960 namen West-Duitsland,
Zwitserland en Italië 2/3 van de to
tale xeport afomdat er in 1959 een
gebrek aan kerstbomen in deze lan
den was. Men zegt dat de onvoldoen
de aanplant in de vijftiger jaren de
oorzaak is van het tekort aan kerst
bomen.
De Deense bosbouwers hebben in
allerijl de oppervlakte van de aan
plant vergroot en hopen dat met een
jaar of vier vijf aan de vraag voor
export kan worden voldaan.
Onderzoek van eieren
De grote verscheidenheid van mon
sters die het Bedrijfslaboratorium
voor Grond- en Gewasonderzoek te
Oosterbeek voor onderzoek krijgt toe
gezonden blykt ook wel uit het feit
dat onlangs een grote partij eieren
voor onderzoek op de gehalten aan
mineralen werd ontvangen. Bij dit
breed opgezette onderzoek werden
niet alleen de eieren onderzocht
maar ook het voer dat de kippen
kregen. Op deze wijze hoopt men een
nader inzicht in de mineralenhuis-
houding in het lichaam van de kip
te krijgen.
In ons land worden ongeveer 30
miljoen legkippen gehouden. Jaar
lijks verorberen deze ongeveer an
derhalf miljoen ton voer en leggen
ruim 5 miljard eieren.
Hieruit blykt wel dat een dergelijk
onderzoek niet alleen een belangrijke
technische, maar vooral ook econo
mische waarde heeft.
tevens een hartstochtelijk zoöloog is,
werd in 1945 door de vroede vade
ren van Frankfurt belast met de lei
ding van een dierentuin, die eigenlijk
geen bestaansrecht meer had. Toch
heeft hy kans gezien in de loop van
enkele jaren van een verwoest en
verlaten terrein één van de mooiste,
modernste en meest bezochte die
rentuinen van Europa te maken. De
dierentuin van Frankfurt bezat in
1945 slechts vyftien dieren. Thans
zyn er 700 verschillende diersoorten
vertegenwoordigd, waarbij vele zoo
logische kostbaarheden.
Steeds weer ontdekken de bezoe
kers tijdens de rondgang op ver
scheidene hekken bordjes met het
opschrift „Enig exemplaar van deze
diersoort in West-Duitsland" of „Het
enige exemplaar in Europa".
De Frankfurter dierentuin heeft
er enkele weken geleden een nieuwe
attractie bjjgekregen in de vorm van
een reusachtig vogelhuis van glas.
In drie ruime hallen zyn bomen en
planten uit de meest verschillende
vegetatiegebieden tot een harmoni
eus, natuurlijk aandoend minia
tuurlandschap samengevoegd en in
een werkelijk paradijsachtige vrij
heid leven hier exotische tweevoe
ters naast binnenlandse zangvogels.
Geen gaaswerk, geen hekken
scheiden de sierlijke gasten uit het
tropische oerwoud meer van de die
rentuinbezoekers. Slechts halfhoge
glazen wanden, schuin opgestelde
spiegels of schermen van koord voor
komen, dat de dieren wegvliegen. En
zo is de verraste bezoeker in staat
de levensgewoonten van de uitheem
se vogels in een helder verlicht,
tropisch natuurlandschap gade te
slaan, of in de grote hal, die het
aanzien van een bos heeft, de bin
nenlandse vogels bij hun gedragin
gen te volgen. Het buitengewoon
grote aantal bezoekers van de laat
ste weken toont duidelijk aan, dat
het pas geopende vogelhuis by vele
vrienden van de Frankforter dieren
tuin zeer in de smaak gevallen is.
Reeds enige tyd geleden lanceerde
de Frankfurter dierentuin een no
viteit. die wel uniek genoemd mag
worden. De binnen- en buitenlandse
bezoekers van het reptielenhuis en
het aquarium, die graag meer willen
weten over de aanwezige dieren,
kunnen gebruik maken van een zeer
klein radio-ontvangstoestel. Via dit
toestel vertelt de directeur van de
dierentuin hen persoonlijk alle mo
gelijke wetenswaardigheden.
De dierentuin heeft hiervoor, met
medewerking van de Duitse Posterij
en, de beschikking gekregen over
een eigen korte golf. Het idee, aan
belangstellende bezoekers een soort
populair wetenschappelijke uitleg te
geven, is afkomstig van directeur dr.
Grzimek zelf, zoals tenslotte weder
opbouw en uitbreiding van de die
rentuin toch in hoofdzaak een ver
dienste van deze ongewoon veelzijdi
ge en succesvolle zoöloog zijn.
De expeditieleider en directeur
van de Frankfurter dierentuin
dr. Bernhard Grzimekhier af
gebeeld met een jonge zebra uit
Serengeti. heeft steeds weer
nieuwe ideeën om zijn dierentuin
uit te breiden, te moderniseren
én te verrijken.
Dit bronzen beeldje ..Kapper"
van Auke Hettema is te zien in
de Rijksakademie voor beelden
de kunsten in Amsterdamwaar
een tentoonstelling van jonge
Amsterdamse kunst wordt ge
houden.
Het Bodegraafse "publiek is
gistermiddag wel weer even op
onaangename wijze herinnerd
aan een plechtige belofte van de
Dijkgraaf van het Grootwater
schap van Woerden. Het was pre
cies drie maanden en twee dagen
geleden dat de Dijkgraaf tijdens
een openbare gemeenteraadsver
gadering de Bodegraafse burge
meester telefonisch beloofde, dat
het Grootwaterschap ernst zou
maken met de oplossing van het
Bodegraafse brug-sluis-probleem.
De Dijkgraaf zegde de plaatsing
op de sluis van een zogenoemde
„veilige" lierinstallatie toe, waar
mee schepen in voorkomende ge
vallen door de Bodegraafse sluis
getrokken zouden kunnen worden.
Gistermiddag werd nog eens dui
delijk en op onaangename wijze
gevoeld, dat deze belofte in ieder ge
val nog niet in zoverre vervuld is,
dat de lier er inmiddels ook staat.
Van half twee tot even over half
drie heeft de klap van de brug ver
ticaal omhoog gestaan en dat be
tekende voor het wegverkeer een
even zo lang uitvallen van de zo on
misbare enige Bodegraafse oeverver
binding. De Citosabus die om even
over half twee naar Utrecht behoort
te vertrekken kon met precies een
1 uur vertraging zyn rit beginnen!
Vele voetgangers, wandelaars en
I treinreizigers hebben kostbare tyd
I nutteloos zien verstrijken. Afgezien
nog van de hinder, die de buspas
sagiers tussen Bodegraven en
Utrecht hebben ondervonden door
het tevergeefs wachten op de niet
komende bus.
Dankzij het feit dat omwonenden
de politie waarschuwden kon een to
tale verkeerschaos voorkomen wor
den. Overigens ondervond vooral het
eerste halfuur het doorgaande ver
keer tussen Leiden en Alphen en
Rijksweg 12 veel hinder. Dank zR
het optreden van de Rijkspolitie kon
dit verkeer later echter in goede ba
nen worden geleid. Men vraagt rich
in Bodegraven echter opnieuw af
hoe lang het nog moet duren voor
er nu eens daadwerkelijk een oplos
sing in deze belachelijke situatie
komt.
„DOORGAANVERBOD"
Waar een doorgaan verbod geldt
rode cirkel met daarin een zwarte en
een rode pijl dient men ALLE
verkeer uit tegenovergestelde rich
ting steeds voor te laten gaan. Hier
over blykt nog wel eens misverstand
te bestaan. De ANWB wijst er daar
om op dat het verbod ook geldt
wanneer men zelf een auto bestuurt
en het tegenkomende verkeer uit
wielrijders bestaat en ook wanneer
men door het verder rijden de te
genligger zou hinderen. Het door
gaanverbod geldt gewoonlijk voor
een bepaald weggedeelte, zoals een
smalle brug, een spoorwegovergang
of een andere wegversmalling.
Men dient daar dan voorrang te
geven aan alle verkeer uit tegenge
stelde richting dat dit weggedeelte
ZOETERWOUDB
Wereldgebedsdag
De protestantse en rooms-katholie-
ke vrouwen van Zoeterwoude hielden
gisteravond in Ons Huis de wereld
gebedsdag. Hiervoor bestond grote
belangstelling. Een collecte ten bate
van het landelijke comité voor noden
aller gezindten bracht f63.30 op.
is genaderd of zich reeds daarop be
vindt.
Bovendien mag men zich niet zo
danig voor dat weggedeelte opstel
len dat het uit de tegengestelde
richting komende verkeer hiervan
hinder onvervindt.
