HISTORISCHE MONUMENTEN
BLIJ VEN GESPAARD
nylons
Omlegging vaarroute
Plan ontmoet veel waardering
en maar weinig kritiek
Over tweede en derde fase
valt nog te praten
Belangrijk winstpunt.
Twaalf hofjes verkeren in
slechte staat en verdwijnen
Nog één dag
opruiming
ƒ2.50
Aanleg van kanaal in
omgeving van de Korte Vliet
0E66T6-MERENVOKI
I W.d.2W'J6ERlAAN|
r Tl
POIDKR I
1'
ICs I LANGEGRACHT d
NAAR KATWVJK
RUNDOK
"PESTHUIS'
naak
va'0am
CENTRUM
LEIDEN
RUND'JK
SINGELS
V'JF M El LAAN ETC.
NW VOORSCW. WEG
NAAK
J>EN HAA6
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 2 FEBRUARI 19G2
Hoewel de raad nog zyn oordeel over het wegen- en basissaneringsplan
moeten geven, is het gebruikelijk, dat B. en W. beide plannen om advies
hebben voorgelegd aan de Commissie voor Openbare Werken, de Verkeers-
commifcsie en de Gem. Monumentencommissie.
De Commissie voor Openbare
Werken heeft medegedeeld, dat zij
met beide plannen kan instemmen,
met dien verstande, dat zij zich nog
geen hélder beeld kan vormen om
trent de consequenties van bepaalde
wegen, welke in de 3e fase in de
binnenstad zijn geprojecteerd.
De Verkeerscommissie kan zich
in grootst mogelijke meerderheid
met het wegenplan 1961 in zijn al
gemeenheid en de eerste fase van
dit plan in het bijzonder verenigen.
Zij gaat er daarbij van uit, dat de
mogelijkheid niet is uitgesloten, dat
de 2e en 3e fase, die eerst over een
aantal jaren tot uitvoering zullen
komen, nog wijzigingen zullen moe
ten ondergaan. Eén lid verklaarde
ree ds nu bezwaren te hebben tegen
de 3e fase, zulks in verband met een
aan de Breestraat toe te kennen
functie van voornamelijk winkel
straat.
Bezwaren
De Gemeentelijke Monumenten
commissie heeft in het algemeen veel
waardering voor het plan. met. name
omdat daarin zoveel mogelijk is ge
streefd naar het behoud van de be
langrijkste monumenten en histori
sche stadsgedeelten. Niettemin brengt
zij op enkele punten bezwaren naar
voren en vraagt zij op een aantal on
derdelen nog een nadere bestude
ring. De bedoelde bezwaren betreffen
de demping van de Korte Mare, een
eventuele sloping van het pand Bree
straat nr. 56, de ontworpen weg door
het terrein van de Hortus en het
verdwijnen van een aantal hofjes.
Naa- aanleiding van deze adviezen
merken B. en W. op, dat ook zij het
plan zoals dat voor de 3e fase is op
gezet, niet als een niet meer te wij
zigen geheel beschouwen. Het is op
gezet naar de huidige gegevens en
zienswijzen, doch het spreekt vanzelf,
dat he1 aan de ontwikkeling van het
verkeer en de stedebouwkundige in
zichten zal moeten worden aange
past, wanneer daaraan behoefte be
staat Daarom zal bij de nadere uit
werking ook rekening kunnen wor
den gehouden met de door de Monu
mentencommissie op enkele punten
gemaakte opmerkingen, terwijl ver
dei het tracé van sommige verbin
dingswegen zeker eveneens nog zorg
vuldig zal worden bestudeerd
Demping Korte Mare
De in het plan opgenomen dem
ping van de Korte Mare heeft in het
college een punt van ernstige over
weging uitgemaakt. Door de voorge
nomen demping van de Langegracht
ten behoeve van de ontworpen oost-
westverbinding blijft handhaving van
de Korte Mare uitermate bezwaarlijk,
omdat dan een brug over dit water
zal moeten worden gemaakt. Deze
brug zal het stadsbeeld ter plaatse
aanmerkelijk verstoren en de Korte
Mare in twee wel zeer korte delen
splitsen, welke generlei betekenis
meer zouden hebben. B. en VV. zijn
daarom tot de conclusie gekomen,
dat demping van de Korte Mare on
vermijdelijk en aanvaardbaar is.
Het woonhuis Breestraat nr. 56
zouden ook B. en W. wegens zijn bij
zonder fraaie voorgevel, waarvoor het
als monument is aangewezen, gaarne
zo enigszins mogelijk bewaard zien.
Aangezien een toekomstige verbre
ding van de Vrouwensteeg ter plaatse
deel van de derde fase uitmaakt, zal
te zijner tijd kunnen worden bezien,
of een smallere doorbraak van de
Vrouwensteeg mogelijk is waardoor
het pand kan worden gespaard. Ten
aanzien van de ontworpen parallel
weg achter het Rapenburg zijn B. en
W van mening, dat indien de aan
vankelijke gedachte plannen voor een
universitaire bebouwing in dit stads
gedeelte doorgang vinden, deze weg
zeker nodis zal zijn Het tracé is zo
gekozen, dat de aantasting van de
Hortus tot een minimum beperkt
blijft.
De Leidse hofjes
Over de mogelijkheden tot behoud
en restauratie van de Leidse hofjes
is een uitvoerig rapport van de Hof
jescommissie bij het college in over
weging. Aangezien ten aanzien van
enkele hofjes de meningen van de
Hofjescommissie en de Monumenten-
commissie. die deze zaak uit een ver
schillend oogpunt bezien, wel moeten
uiteenlopen, terwijl ook het wegen
plan in dit opzicht, weer bepaalde
consequenties meebrengt, eist deze
zaak ook naar de mening van B. en
W. nog nadere bestudering en over
leg.
Overleg Is voorts gepleegd met de
Provinciale Commissie van Advies
voor de Uitbreidingsplannen. Ook
deze commissie uit waardering voor
het plan, ai heeft zij enkele beden
kingen. Zij zou er de voorkeur aan
geven, dat de weg van het Schutters
veld naar de binnenstad niet wordt
geleid via de Turfmarkt in de rich
ting Rapenburg, maar via een nieu
we wee langs de Lakenhal, door de
Camp, in de richting Vrouwensteeg.
Hierdoor zou wellicht tevens een
demping van de Korte Mare kunnen
worden vermeden.
Verder vraagt de commissie zich
af of een nieuwe weg, evenwijdig
aan het Levendaal, over de 4e Bin
nenvestgracht wel noodzakelijk is en
geeft zij in overweging na te gaan. op
welke wijze de verspringing van de
Witte Singel naar de Jan van Hout-
kade kan worden voorkomen.
Hierover merken B. en W. op, dat
de raad zowel als het college, in 1959
overwegend bezwaar hadden tegen
een verbinding, met een nieuwe
brug, langs de Lakenhal naar de
Camp. B. en W. zijn deze mening ook
thans nog toegedaan; de argumen
tatie ten gunste van deze oplossing,
t.w. bescherming in de toekomst van
het Rapenburg, komt B. en W. zwak
voor. In dit verband achten B. en W.
ook de in het Plan 1961 gedachte
overbouwing van het, Rapenburg na
bij het Kort Rapenburg weinig aan
trekkelijk. zodat dit punt nog nader
zal moeten worden bezien.
Het voornemen tot demping van
de Korte Mare houdt niet alleen ver
band met de keuzé van het tracé van
de verbindingsweg van het Schut
tersveld af, doch ook met de aanleg
van de oost-westverbindmg Met de
beide andere suggesties der commis
sie, t.w. handhaving van het Leven
daal als deei van de cityring en ver
mijding van de brede overkluizing bij
de Koepoortsbrug. kunnen B en W.
instemmen.
Hel zal niet zo lang meer
duren de aanbesteding van
de demping van het laatste
stukje Levendaal vindt binnen
kort plaats of op deze plaats
ontstaat een geheel nieuwe situa-
De belangrijkste historische monumenten, zowel de afzonderlijke gebou
wen als de stadsgezichten, zijn in het basisplan gespaard kunnen blijven,
hetgeen als een belangrijke winst van dit plan mag gelden. Dit neemt niet
weg, dat ook enkele apart gelegen monumenten (bijvoorbeeld aan de
Oranjegracht) en ook een aantal van de hofjes, voornamelijk die, welke niet
meer zijn te restaureren of geen belangrijke architectonische waarde be
zitten, moeten verdwijnen.
Binnen de singels bevinden zich
thans 32 hofjes. De commissie tot
behoud van de Leidse hofjes, heeft
de hofjes naar bouwkundige en
sociale maatstaven ingedeeld in vier
De nieuwe T urfmarktbrug,
welke op dezelfde plaats zat
komen, krijgt een rijbreedte van
13 meter. In het wegenplan is
ook een verbreding van de Turf
markt aan de orde gesteld. Het
op de foto zichtbare marktkan-
toortje zal bij de realisering van
dit plan verdwijnen.
(Foto L.D,/I}oIvast)
groepen met het volgende resultaat.
Twaalf hofjes verkeren in een zoda-
nige staat, dat liet behoud daarvan
niet meer mogelijk is te achten. Van
de overige 20 hof jes bevinden twaalf
hofjes zich in goede staat, terwijl
acht hofjes voor restauratie in aan
merking komen.
In het saneringsplan is met het
behoud van die hofjes rekening ge
houden, welke een belangrijke histo
rische en architectonische waarde
hebben en uit sociaal en bouwtech
nisch oogpunt bezien voor restaura
tie geschikt zijn. Dit geldt in het
bijzonder voor de hofjes, welke gele
gen zijn in het stadsgedeelte ter
weerszijden van het Rapenburg, waar
de nadruk zal komen te liggen op
behoud en restauratie van de bebou
wing. Deze hofjes, zoals: Broeckho-
venhof, Jan Pesijnhof, Eva van Hoo-
geveens hofje en Loridanshofje, zul
len de aantrekkelijkheid van dit
stadsdeel vergroten, mits ze, zonodig,
gerestaureerd en gemoderniseerd wor-
jlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Extra zitting
op 19 februari
In de maandagmiddag 19 fe
bruari te houden extra zitting
van de Leidse raad zal het vol
gende voorstel van B. en W. in
behandeling komen: 1. in begin
sel in te stemmen met het „We
genplan en Basisplan voor sane
ring en stadsvernieuwing 1961"
als uitgangspunt voor per on
derdeel nader te detailleren
plannen; 2. zich te verenigen
met het faseplan I, als program
ma voor de uitvoering van wer
ken in de komende 10 15 ja
ren; 3. het verwijderen in de
naaste toekomst van de vaar
route uit de binnenstad als
noodzakelijk aan te merken; 4.
enkele gebieden, alsmede het ge
bied van de Camp, als sanerings-
gebieden aan te merken, waar
voor met voorrang gedetailleerde
saneringsplannen moeten wor
den opgesteld.
Zo nodig zal deze zitting
's avonds worden voortgezt.
ïllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllL
den om als huisvesting van bejaar
den of alleenstaanden te kunnen blij
ven dienen.
Naast bovengenoemde vier hofjes
is het behoud van de volgende fraaie
hofjes van betekenis: het Anna Aal
moeshuis, liet Tevelingshofje, Meer
manshof en de Joost Frans van de
Lindenspoort. welke alle min of meer
verspreid in de deels vernieuwde bin
nenstad komen te liggen. Ook de
nieuwe hofjes, zoals: Hofje van
Cornelis Sprongh van Hoogmade
(aan de Doezastraat» en het Catha-
rina Jacobsdochterhof (aan de Kaar-
semakersstraat) kunnen in het kader
van het saneringsplan bewaard blij
ven.
Ook het Coninckshof, de Groene-
veldstichting en het Juffrouw Maas
hofje, waarvan de architectonische
waarde niet. zo groot is. doch de kwa
liteit van de woningen nog wel rede
lijk is te achten, zouden kunnen wor
den gespaard. Doch, wanneer de
stadsvernieuwing dit vereist, moeten
deze worden afgebroken. Wat be
treft het Elisabethsgasthuishof be
staat tegen de voorgenomen restaura
tie c.q. reconstructie tot een bejaar
dentehuis uit een oogpunt ven we
genaanleg geen bezwaar.
De overige achttien hofjes in de
binnenstad, waarvan elf in een ver
vallen staat verkeren of voor restau
ratie niet meer geschikt ztfn, zullen
moeten verdwijnen, wanneer dit te
zijner tijd ten behoeve van de city
uitbreiding, wegenaanleg en uitbrei
ding van de Universiteit noodzake
lijk is.
Twaalf Leidse hofjes, waar
onder het fean Michelhof (zie
foto) aan de Pieterskerkstraat,
dié niet meer voor restauratie
in aanmerking komen, zullen
moeten verdwijnen.
(Foto L.D./Holvast)
pilllllllltlllllllllllllilllllM
Levendaal wordt
spoedig gedempt
Het laatste stukje Leven
daal zal nu spoedig worden
gedempt! Zeer binnenkort zal
de aanbesteding plaats vin
den. In deze werkzaamheden
is tevens begrepen een recon
structie van de Groene Brug
en het rechttrekken van de
walmuren langs het Steen-
schuur. Zodra ook de laatste
twee panden aan de Garen-
markt in eigendom aan de
gemeente zijn overgegaan,
ligt het in het voornemen van
B. en W. om tot afbraak van
de percelen langs Levendaal,
Garenmarkt, Hoefstraat en
Korevaarstraat over te gaan.
NOG MEER
DOORBRAKEN!
De eerste fase van het wegenplan
voorziet ook in een aansluiting van
de Koninginnelaan via de Drie Oc-
toberstraat over de Vlet naar de te
dempen Trekvliet. De nieuwe spoor
wegovergang bij de Telderskade krijgt
dan ook meer betekenis, omdat er een
rechtstreekse verbinding ontstaat tus
sen de woonwijk „zuid-west", de Drie
Octoberstraat en omgeving en de Jan
van Goyenkade. Voorts wordt, zoals
wij reeds meldden, de Burggravenlaan
door de Waard met de Sumatrastraat
verbonden, terwijl de Willem de Zwij
gerlaan wordt doorgetrokken naar
provinciale weg 5 enerzijds en ander
zijds naar het Stationsplein en Oegst-
geest. Hiermede zal dan de volgende
ringverbinding tot stand zijn ge
bracht: De Sitterlaan, Bruggraven-
laan, weg door de Waard, Willem de
Zwugerlaan, weg over Schuttersveld,
Stationsplein, Morssingel, Noord-
eindeplein, gedempte Trekvliet,
Drie OctoberstraatKoninginnelaan-
Lammenschansweg.
Advertentie
DE LAATSTE COUPONS
KARPETTEN EN VAST TAPIJT
tegen SPOTPRIJZEN.
BULTHUIS - Botermarkt 23
tie. Ook de panden rechts op de
foto zullen spoedig Worden ge
sloopt. Verder zullen aan de
linkerzijde van de Korevaarstraat
ook enkele percelen aan het ver
keer ten slachtoffer vallen. Ten
slotte is in deze omgeving in de
komende jaren een doorbraak
(via de St. Jorissteeg) naar de
Hooigracht te verwachten.
(Foto LJ5./Holva6t)
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiriiimiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiu
Vijftig miljoen
voor eerste fase?
Hoewel B. en W. in het hui
dige stadium niet in staat
zijn om de raad enig inzicht
te geven van de zeer belang
rijke financiële consequen
ties, welke uit de realisering
van dit plan voortvloeien,
hebben wij wethouder Jonge-
leen gevraagd naar een
schatting van de kosten ver
bonden aan de verwezenlij
king van de eerste fase. Het
moest bij een schatting blij
ven maar wethouder Jon-
geleen rekent zeker op vijftig
miljoen. Een ambtelijke com
missie onder leiding van en
kele leden van het College zal
deze studie echter ter hand
nemen. Met nadruk gaf wet
houder Jongeleen ons nog te
verstaan, dat indien Leiden
geen financiële medewerking
van het rijk ontvangt men
dan maar van de plannen af
moest zien".
iÏIIIIIHMIIHIIIIIHIIHHIIIII^
2 PAREN VERKOOP
met en zonder
naad
Natuurlijk bij
Haarlemmerstraat
172 - 174 - 179
Herenstraat 9
Midza
In verband met de verwezenlijking van belangrijke onderdelen
van het wegenplan ook in de eerste fase achten B. en ,W.
een omleiding van het scheepvaartverkeer door de stad naar een
kanaal ter plaatse van de Korte Vliet volstrekt noodzakelijk.
.Eerst dan zal b.v. de westelijke
zijde van de cityring over de te
dempen Trekvliet gerealiseerd kun
nen wordtin, aangezien dit water, be
halve als vaarweg voor kleine vaar-
tu gen, een functie vervult bij de af
watering en doorstroming van Rijn
lands boezem in de richting Katwijk.
Verder zal n et alleen de vernieuwing
van bescaande bruggen, zoals de
Turfmarktbrug, maar ook de bouw
van nieuwe bruggen, b.v. over het
Galgewater in het verlengde van de
Morssingel (cityring) en over de Rijn
in het verlengde van de Churchill-
laan (gordelweg), moeten wachten op
deze omlegging van de vaarroute,
omdat eerst dan de veel minder kost
bare vaste brugen kunnen worden
gelegd, die ook een vlotte verkeers
afwikkeling zullen garanderen.
Voor de aanleg van het verkeers
plan ter plaatse van de Bostelbrug
en de verbreding van de Prinsesse-
kadc en het Galgewater (weg) is
overigens een versmalling van het
Galgewater door demping van een
strook water nodig, welke de door
vaart van grote schepen zou belem
meren.
Tenslotte achten B. en W. een
spoed ge uitspraak ten aanz'en van
de omlegging gewenst, omdat binnen
afzienbare tijd de Vijf Meilaan over
de Korte VI et zal moeten worden
doorgetrokken naar de Leidseweg, ter
ont:luiting van de aldaar geprojec
teerde woonwijken.
Aangez'en het kanaal deel zal uit
maken van de bij de provincie in
overweging zijnde verbetering van de
vaarweg Woerden-Katwijk, hebben
B. en W. zich reeds en'ge tijd ge
leden tot Ged. Staten gewend met
het verzoek te berichten, of op korte
termijn met dit gedeelte van het
werk zou kunnen worden begonnen
en op welke financiële basis de uit
voering kan plaats hebben. Voldoende
zekerheid omtrent een en ander heb
ben B. en W. echter nog niet kunnen
verkrijgen.
B. en W. stellen de raad thans voor
de aanleg van een zodanig kanaal in
de naaste toekomst als noodzakelijk
aan te merken.
Advertentie
naak
noordwok
naak amsterdam
en bollenstreek
"rw.5 naar a'dam
en merengebied
naar
1?\)NSTR.
utrecht
naar
den haag
voorschoten
naar
DEN HAAGX PORSNiENWEG
WASSENAAR
naar
den haag
naar
"RON STREEK
EN UTRECHT
r 2ÉNAAR
midden zuidhoiland
en zoeter meer e.o.
naar rotter,dam
en utrecht
Dit is een zeer geschematiseerd beeld van het
wegenschema in geheel, dus wanneer alle fasen
voltooid zouden zijn volgens de huidige plannen
en ook Rijk en Provincie hun aandeel in deze
arbeid zouden hebben genomen. Elders spreken
wij over het „wegenvierkant" waarbinnen Leiden
ligt. Dat is het buitenste (op de punt staande)
vierkant in dikke lijnen, gevormd door de Rijks
wegen 4. 4A en 4B en de provinciale Randweg
in het noordoosten. In dikke lijn is voorts de
Gordelweg getekend, bestaande uit Churchill-
laan. Nieuwe Voorschoterweg. De Sitter- en
Burggravenlanen, Waardweg waarover wij
onlangs uitvoerig schreven), Sumatrastraat,
Willem de Zwijgerlaan, weg door Kikkerpolder,
Warmonderweg en Nachtegaallaan, en weg door
het Morskwartier. Een deel van deze Gordelweg
is niet als gesloten maar als gestreepte lijn ge
tekend om het harmonisch beeld van de opzet
niet te verstoren. Een belangrijk deel van de
functie van de Gordelweg is namelijk ook de
wijkverbinding, terwijl anderzijds wijkverbindin-
gen ook voor het omgeleide verkeer van belang
zijn. Als gesloten lijn is tenslotte de city-ring
getekend, bestaande uit Langegracht, NZ-ver-
binding (eerst Hooigracht, later Uiterstegracht),
Singels en gedempte Trekvliet langs Rijn- en
Schiekade.
De onderlinge verbindingen en uitvalswegen
zijn gestreept aangeduid, met aan de buitenzijde
van het „wegenvierkant" de bestemmingen via
deze uitvalsroutes.
