Glenn's vlucht misschien op donderdagochtend a.s. Minister Luns ontbiedt ambassadeur v. Roij en „ENKELE DAGEN" VORST VERWACHT Geen maanfoto's van Ranger Berucht aanrander ontsnapt uit zijn cel Zal hij rol spelen in komend overleg? (9uc/ ^ïlte Staatsgreep op Ceylon voorkomen Door luik van 20 bij 30 cm kunnen kruipen Maanraket nu in baan om zon WEERBERICHT Onaanvaardbaar Oe Thant: „volhardend" teuws Opgericht 1 maart 1860 MAANDAG 29 JANUARI 1962 No. 30565 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR BEIDEN EN OMSTREKEN i 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Achttien minuten voordat de 40-jarige majoor Glenn zaterdag j.l. zou vertrekken voor zijn ruimtevlucht van viereneenhalf uur om de aarde verscheen een zware wolkenbank boven Cape Canaveral, waardoor de onderneming moest worden afgelast. De leiding van het „project Mercury" (voor bemande ruimtereizen) besloot voorlopig a.s. donderdagochtend te kiezen als nieuw tijdstip waarop Glenn in een baan om de aarde zal worden gebracht. Alles hangt af van de weersomstandigheden en van de Atlas-raket en de Mercury-capsule die in de komende dagen zorgvuldig moeten worden nagekeken. Tengevolge van een technische storing zal de maanraket „Ranger III" die de maan gister avond met een snelheid van ruim 6.700 km. per uur op 35.000 km. passeerde en dus het doel miste geen televisiefoto's van de maan over brengen. Een belangrijk antennestelsel liet verstek gaan. Er zijn wel foto's genomen op het punt waarop het ruimtevaartuig de maan het dichtst was genaderd, maar zij waren niet van zodanige aard, dat zij door de deskundigen konden worden bestudeerd. De regering van Ceylon heeft mee gedeeld, dat zij een staatsgreep heeft weten te voorkomen. Er zyn acht personen, hoge politiefunctionarissen en militairen gearresteerd. Al tien maanden lang is er onrust en spanning in het land. Sinds april vorig jaar leven de ruim ne gen miljoen inwoners in een door de overheid afgekondigde noodtoestand. Volgens politieke waarnemers in Nieuw Delhi is de poging tot een staatsgreep voortgevloeid uit de strijd tussen linkse en rechtse groeperin gen binnen en buiten de regerende Vrijheidspartij van mevrouw Siri- mavo Bandaranaike, de premier. Rechts heeft vooral veel krtiek op de voornaamste adviseur van me vrouw Bandaranaike, haar neef de minister van Financin Felix Dias Bandaranaike. Vorig jaar november verklaarde deze geen bezwaar te hebben tegen enig totalitarisme als dat de toestand ten goede zou ko men. Etalage-rover te Nijmegen betrapt (Van onze correspondent) Het was te danken aan de oplet tendheid van een politieagent, dat vannacht een diefstal uit een etalage van een juwelierszaak aan de Bloe- merstraat te Nijmegen, weliswaar niet kon worden voorkomen, maar de dader wel onmiddellijk kon wor den gegrepen. De agent zag een man, die opval lend veel belangstelling toonde voor de betrokken etalage. Bij de komst van de agent verwijderde hij zich, waarop de agent, wiens achterdocht was gewekt, zich verdekt opstelde achter een caféraam. Korte tijd later kwam de man weer in de nabijheid van de juwe lierswinkel en even nadien hoorde de agent glasgerinkel. Hij ging naar buiten en zag nog juist, dat de man een greep in de etalage deed en op de vlucht ging. De agent en de café houder achtervolgden hem. Op het Plein 1944 kon hij worden gegrepen. Het bleek een 29-jarige kunsthars perser te zijn, die al eerder met de politie in aanraking was geweest. Tijdens de achtervolging had de agent gezien, dat de man iets weg gooide. Dit werd later teruggevonden. Het waren een damespolshorloge en twee gouden ringen. De man is inge sloten. Linkse leiders hebben de vrees ge uit, dat het land gevaar liep onder een militaire dictatuur te komen. Sinds het begin van haar bewind, in juli 1960, heeft de 45-jarige me vrouw Bandaranaike moeilijkheden met minderheidsgroepen, de r.k. kerk de zakenwereld en de vakbeweging. Een beruchte aanrander, die was opgesloten in de cel van het politie bureau te IJsselmuiden, is enkele dagen na zijn aanhouding weer ont snapt. De man heeft gisteravond kans gezien door het z.g. „doorgeef luikje' van 20 bjj 30 centimeter te kruipen. De politie stond stomver baasd. Men had dat niet voor moge- lyk gehouden. Maar achteraf is ge bleken, dat het inderdaad kon. Een zoon van een justitie-autoriteit heeft het gisteren namelijk nagedaan. Hij heeft ongeveer hetzelfde postuur als de ontsnapte. Met veel moeite wrong hij zich gisteren voor de ogen van de ontstelde politiemannen ook door het luikje. „Wij hebben het echt niet vergeten dicht te doen", verklaarden de poli tiemensen. Het was vaak de gewoonte 27 DODEN IN ALGERIJE In Algerije zijn dit weekeinde bij aanslagen 27 personen ge dood en 22 gewond. De mislukking van de „Ranger"-foto's werd toegeschreven aan het feit, dat „invloeden van buitenaf" een normale werking van de camera hebben verhinderd. Deze invloeden kunnen „geluiden" zyn geweest of „parasieten, over welker aard nog onvoldoende wetenschappelüke gegevens bestaan". Intussen is de Ranger III begonnen aan een baan om de zon, die in 406.4 dagen zal worden volbracht. Daarin sluit de Ranger zich bij twee andere satellieten aan, Pionier 4 en Pionier 5, die resp. in maart 1959 en in maart 1960 werden gelanceerd. De Russen hebben twee om de zon cirkelende satel lieten: Loenik I, gelanceerd in januari 1959, en een satelliet, die in de richting van Venus werd afgeschoten in februari 1961. der dat behoeft te worden gebunkerd. Als de nieuwe streefdatum is verstre ken zonder dat de proef kan worden genomen," moeten sommige schepen misschien een haven aanlopen. Grote vloot kan op zee blijven Wat de uitgestelde tocht van Glenn betreft: hij verliet de cabine nadat hij er vijf urn- en dertien minuten in was opgesloten. Hij glimlachte toen hij naar buiten kwam en nam de tegenslag zeer kalm op. „Er doet zich nog wel eens een andere gelegenheid voor", zei hij. Glenn is nog vol goede moed, on danks de vijf spannende uren die hij zaterdag reeds in het ruimteschip heeft doorgebracht. Hij woonde gis terochtend te Cocoa Beach, een kilo meter of acht ten zuiden van de lan- ceerinrichting op Cape Canaveral een kerkdienst bij, en daarna ging hij een autorit maken. Hij_ stopte bij een winkel oni een paar kranten te kopen. Tegen de grote groep verslaggevers en fotografen die hem omsingelde toen hij uit zijn auto stapte zei hij lachend: „Eigenlijk hadden jullie erin moeten zitten". Glenn, die tot de Presbyteriaanse Kerk behoort, is een zeer godsdienstig man. Vóórdat hij zifch opgaf voor het Mercury-programma hebben hij en zijn vrouw met hun dominee overleg gepleegd over eventuele godsdienstige bezwaren tegen de bemande ruimte vaart. De .predikant verzekerde hem dat deze er niet zijn. In Cape Canaveral werd gisteren nog bekendgemaakt, dat de grote vloot, die klaar ligt om de 40-jarige astronaut uit de Atlantische Oceaan op te pikken als hij driemaal om de aarde heeft gecirkeld, kun in elk ge val tot donderdag op zee blijven zon- KELDER VRIESWEER De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond Droog weer met weinig bewolking. Vannacht overwegend matige vorst, morgenmiddag lichte vorst. Zwakke tot matige oostelijke wind. (Opgeyiaakt te 11.15 uur). 30 JANUARI Zon op: 8.25 uur; onder: 17.23 uur. Maan op: 2.42 uur; onder: 12.31 u. Hoogwater te Katwijk te 9.45 en 22.23 uur. Laagwater te 5.06 en 17.42 uur. Een op vijf Het zat de Amerikaanse raketdes kundigen vorige week niet mee. Van de vijf lanceringen van de basis Cape Canaveral slaagde er slechts één, die van een raket van het type Minute- man. De Thor-Able raket, die vijf sa tellieten in een baan om de aarde had moeten brengen voor weten schappelijk onderzoek, werd de eerste mislukking tengevolge van een fout in de tweede trap. Hetzelfde gebeurde met een Polaris, die in zee viel. De volgende tegenslag was de proef met de Atlas-Agenna-B, die een capsule met elektronische apparaten op de maan had moeten brengen, maar die ondanks een geslaagde start de maan op enkele tienduizenden kilometers miste. Astronaut overste John Glenn begeeft zich in de capsule voor de vlucht om de aarde. Later werd de lancering uitgesteld. Dr. Soebandrio: „Wachten op bevel" De Indonesische minister van Bui tenlandse Zaken, dr. Soebandrio, heeft zaterdag na een bijeenkomst van de „operationele staf" in Bogor, verklaard, dat er „nog niets positiefs uit de VN" was gekomen. „Voor de wachten in hoofdzaak op het bevel bevrijding van West-Irian is het daartoe van president Soekarno". Generaal Achmad Jani, operatio neel stafchef voor de bevrijding van Ned. Nieuw-Guinea verklaarde, dat de stopzetting van de Britse wapen- leveraties aan Indonesië geen nadelig effect had op de Indonesische voor bereidingen voor de actie in Nieuw- Guinea. Hij zei, dat Indonesië slechts reserve onderdelen had besteld in Engeland. Voorts zei hij dat Indone sië zelf wapens maakt, en in buiten land alleen koopt wat het daarnaast nodig heeft. Jani verklaarde ook, dat Indonesië geen plannen had om de aandelen Shell en Unilever „over te nemen". PRIJS VAN f30.000 In de 554e staatsloterij, tweede klasse is een prijs van f 30.000 ge vallen op no. 21631. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Het ziet er naar uit, dat de schaatsliefhebbers hun gladde ijzers weer uit het vet kunnen halen. Het K.N.M.I. in De Bilt verzekerde ons vanmorgen in zijn dagelijks weeroverzicht van tien uur, dat de vorst, die gisteren weer zijn intrede in ons land heeft gedaan, „enkele dagen zal aanhouden"In de komende nacht zal het in ons land tussen de vijf en tien graden vriezen. Vanmorgen vroeg vroor het plaat selijk al tot zes graden. Doordat de kern van het hogedrukgebied, waar aan wij deze aanval van Koning Winter te wijten hebben, zich meer naar het zuiden beweegt, zal de wind meer oostelijk worden en bovendien afnemen. Daar er eer zonnetje ver wacht v/ordt, kar. *r ?n cus rekenen op wel fris. maar geen onaangenaam weer. Droog en koud Dit winterweer is het gevolg van de verbinding, die tijdens het week einde tot stand is gekomen tussen een gebied van hoge luchtdruk boven de Britse eilanden en een hogedruk gebied boven Scandinavië, welke laatste inmiddels het eerste in kracht en uitgestrektheid heeft overvleugeld. Samenhangend hiermede trok een Oostzee-depressie, die geheel gevuld is met zeer koude lucht, naar Po len en ontwikkelde zich boven Zuid- Zweden tot een krachtige tot harde wind uit noord of noordoost. Droge en koude lucht met temperaturen van 6 tot 10 graden onder nul be gon daardoor uit te stromen naar Polen en Duitsland, waardoor de vorstgrens gisteren snel over Europa naar het zuiden is getrokken. De uitbreiding in westelijke rich ting ging aanzienlijk langzamer, om dat wij ons aan de rand van de noordoostelijke stroming bevonden Pas in de late avond begon de kou de lucht Nederland binnen te vloei en. De aangevoerde lucht is zeer droog, zodat er weinig bewolking in voorkomt en wy gelukkig nog van sneeuw verschoond blijven. Onze correspondent te Washington meldt: Dr. Van Roijen, de Nederlandse ambassadeur in Washington, is door minister Luns naar Den Haag ontboden voor overleg inzake Nieuw-Guinea. Hij is in de nacht van zaterdag op zondag naar Nederland gevlogen. Dit bezoek zou erop kunnen wijzen, dat dr. Van Roijen, die veel ervaring heeft in onderhandelingen met de Indonesiërs, opnieuw een rol van betekenis zou kunnen spelen, indien het tot een conferentie over Nieuw-Guinea zou komen. Zoals wij reeds meldden, heb ben de pogingen van de secreta ris-generaal der V.N., Oe Thant om de partijen tot elkaar te brengen tot dusver een teleur stellend verloop gehad. Niette min schreven wij toen, dat men aan Nederlandse zijde te Washington bleef geloven dat misschien na maanden van moeizaam onderhandelen een compromis kon worden bereikt. Geen Nederlandse diplomaat heeft meer ervaring in zorgvul dige, langdurige onderhandelin gen met de Indonesiërs dan de thans 56-jarige dr. Van Roijen, die hoofd is geweest van de Nederlandse delegatie ter voor bereiding van de Rondetafel conferentie en vice-voorzitter van de Nederlandse delegatie bij de R.T.C. in 1949. In de huidige crisis over Nieuw-Guinea heeft dr. v. Roijen tot dusverre vooral tot taak gehad contact te onder houden met de Amerikaanse regering, die, zoals men weet, erop heeft aangestuurd, dat in het kader van de V.N. een oplossing zou worden gezocht. Plotseling Het besluit tot dr. Van Roijen's reis is plotseling genomen, maar toch draagt zijn bezoek niet het kenmerk van een vliegensvlug crisisoverleg. De ambassadeur wordt vergezeld door zijn echtgenote en zoals de zaken thans staan zullen zij pas op 5 of 6 februari naar Amerika terugkeren. Dr. Van Roijen zal dus ruimschoots tijd hebben voor overleg. Toch is een zekere urgentie aan de reis niet vreemd geweest. Dr. Van Roijen onttrekt zich zeer ongaarne aan eenmaal gemaakte afspraken en moest in verband met deze reis een bezoek aan Buffalo op het laatste moment afzeggen. Zijn plan was oor spronkelijk van 2^ tot 31 januari naar Buffalo te gaan om een Van Gogh-tentoonstelling te openen en ^en rede te houden over de buiten landse politiek voor de Kamer van Koophandel. Mr. Slingenberg, de consul-generaal te New York. zal hem thans vervangen. Zowel Nederland als Indonesië is in Washington vertegenwoordigd door een ambassadeur, die in eigen land hoog staat aangeschreven. Wanneer dr. Van Roijn en zijn Indonesische collega Zain elkaar op diplomatieke recepties ontmoeten, hebben zij nor maal contact, doch diplomatiek over leg mag men dat zeker niet noemen. Niettemin zou hier in de toekomst een mogelijkheid voor onofficieel pol sen bestaan. Totnutoe blijft het accent echter vallen op Oe Thant's bemiddelings actie. Ook tijdens dr. Van Roijen's verblijf in Nederland zal mr. Schür- mann ongetwijfeld het overleg met Oe Thant voortzetten. De Amerikaanse pers toont vrij unaniem sympathie voor Nederlands positie in dit conflict. Daarom is het niet verwonderlijk dat de Indonesi sche ambassadeur te Washington een nieuw propagandapamflet heeft uit gegeven, waarin het Indonesische standpunt bondig wordt uiteengezet. De conclusie luidt: „Indonesië kan alleen onderhandelingen beginnen, indien het er zeker van is dat men aan Nederlandse zijde werkelijk de bedoeling heeft de administratie over het gebied van West-Irian aan In donesië over te dragen". Bij zijn aankomst op Schiphol heeft dr. Van Roijen, gistermiddag echter in antwoord op een desbetref fende vraag gezegd: „Het is volmaakt en ten enenmale uitgesloten, dat Nederland met In donesië zal gaan onderhandelen zo lang de Indoneische regering De Nederlandse amassadeur ambassadeur is naar Den Haag in de V.S., dr. J. H. van Roijen i ontboden voor overleg inzake en zijn echtgenote zijn zondag het geschil met Indonesië over op Schiphol aangekomen. De westelijk Nieuw-Guinea. het luikje open te laten, mede met het oog op de ventilatie. Zwervend De 24-jarige M. Olthuis uit Zalk (gemeente IJsselmuiden) werd don derdagavond aangehouden verdacht van een aantal aanrandingen, inslui pingen en Inbraken. Volgens het op sporingsbericht was hij sinds janua ri zwervende geweest. HU sliep in werkkeetjes en hooibergen voorzag zich in zijn onderhoud door inbraken en insluipingen. In augustus van het vorig jaar werd hij uit de gevange nis ontslagen na een straf te hebben uitgezeten voor een aantal aanran dingen en inbraken. Sinds begin ja nuari had hij zich aan het toezicht onttrokken en was voortvluchtig. Hij pleegde aanrandingen op de Noord-Veluwe, in n.w.-Overijssel en in Groningen. Het opsporingsbericht ging donderdag uit, diezelfde avond werd hij gepakt in een café aan de weg ZwolleMeppel. Speurhond Het werd ingesloten in IJsselmui den. Maar gisteravond zag hy zijn kans schoon, nadat hem omstreeks half zeven zijn avondeten was ge bracht. Het z.g. „doorgeefluikje' in de celdeur bleef openstaan, omdat nog een kopje thee gebracht zou worden. Toen men daarmede terugkwam was de man echter verdwenen. Hij was door het luikje gekropen. Direct werd de gehele Rijkspolitie in de omgeving in staat van groot alarm gebracht. Een telexbericht bracht alle politie posten in geheel Nederland op de hoogte. De gehele nacht Is het zoe ken naar de ontsnapte gevangene voortgezet. Met een speurhond heeft me<n zijn spoor over een afstand van 12 kilometer kunnen volgen. Toen stonden de politiemannen aan de IJs- sel. Men neemt aan, dat Olthuis met een bootje de rivier is overgestoken. Meteen is begonnen met het uitkam men van het Zalkerbos aan de over zijde. Maar dit speurwerk heeft even min als de patrouillering elders nog geen resultaat opgeleverd. prealabele voorwaarde blijft stellen, dat Nederland eerst capituleert voor de partijen om de tafel kunnen gaan zitten". En met dat „capituleren" doelde dr. Van Roijen naar hjj zelf verduidelijkte op de Indone sische eis dat Nederland er om te beginnen mee instemt uitsluitend te zullen spreken over de wijze waarop Nieuw-Guinea aan Indonesië zal worden overgedragen. De ambassa deur voegde daar aan toe: „Die eis is onaanvaardbaar". Dr. Van Roijn had geen commen taar op de verklaring van de Indo nesische minister van Buitenlandse Zaken Soebandrio, dat Oe Thant'6 be middelingspogingen zonder resultaat zouden zijn gebleven, om de eenvou dige reden dat hij naar hij zeide niets van die verklaring afwist. In tweezijdige besprekingen tussen Nederland en Indonesië op ambassa deurs-niveau zei dr. Van Roijen geen heil te zien. Hij acht de aanwezig heid van een derde party („en Oe Thant zou een gelukkige keuze zyn geweest") noodzakelijk. Overigens noemde hy de secretarisgeneraal der VN „zeer volhardend". Hy ver moedde dat deze zyn bemiddelings pogingen niet zou opgeven. Op een vraag of de Nederlandse regering zou overwegen hem aan te wijzen voor eventuele onderhandelin gen, antwoordde dr. Van Roy en: „Daar weet ik werkelykn iets van, maar misschien vloeit die veronder stelling nog voort uit de onderhan delingen die ik 12 jaar geleden heb gevoerd met Moh. Roem en die ge leid hebben tot de R.T.C. Aan Roem heb ik de aangenaamste herinnerin gen, ik betreur het dat hy thans gevangen is genomen. Inderdaad ken ik vele Indonesiërs en ben met ve len bevriend". Wel had hy zy Indonesische col lega Zain ontmoet (van die ontmoe ting was in Amerika een foto ver spreid), maar dr. Van Royen noemde dit slechts toeval. „Ik liep hem op ee cocktail-party tegen het hjf en wy kennen elkaar al heel lang. Overi gens moet u hieruit niet de conclu sie trekken, dat hy gemakkelijk is als tegenspeler. Hy is een zeer las tig man". (Men zie ook elders) Uit het Leidsch Dagblad van 29 Januari 1862; Niet den vreemdeling Thoré, maar onze stadgenoot Jhr. Rammelman Elzevier komt de eer der ontdekking toe van de geboorteplaats van den schilder Meyndert Hob- bema. In no 44 van de Alg. Konst- en Letterbode vindt men een art. van onzen ar chivaris ingezonden. Naar verzekerd wordt is een zaakwaarnemer uit Nij megen gearresteerd beschul digd van vervalsching van doopboeken hem door den pastoor van Oss verschaft om zoodoerde een erfenis van 3 ton gouds in handen te krijgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1