tWeer een dringend beroep van Oe Than! om gesprek flmtoua fü] Bemoeiingen pater Van Hees gaande Morgen nader beraad over Nieuw-Guiiiea Kapitein Wiratno en Commodore Soedardo Ruim acht miljard voor ruimtevaart Rond kwestie Nieuw-Guinea Indonesië wil uitnodiging Warme discussie Burger—Oud j Twintig doden bij warenhuisbrand in NEURENBERG Spoorkaartje duurder? WEERBERICHT Nederland had het recht iehzelf te verdedigen Kennedy wil ongeveer liet dubbele van afgelopen jaar om Eurovisie (§uc/ ^ÏCÏeuws Opgericht 1 maart 1860 DONDERDAG 18 JANUARI 1962 No. 30554 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN r 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57053 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Dc secretaris-generaal van de V.N., Oe Thant. heeft opnieuw dringende, gelijkluidende boodschappen gericht aan minister president De Quay en president Soekarno, ditmaal met het ver zoek om aan hun regeringsvertegenwoordigers bij de V.N. op dracht te geven met h^n de moeilijkheden van een vreedzame oplossing van de kwestie Nieuw-Guinea te bespreken, in over eenstemming met de doelstellingen en beginselen van het Hand vest der V.N. Hij vraagt om „een spoedig antwoord". Het Amerikaanse Departement van Buit. Zaken heeft Oe Thants beroep kracht bijgezet door openlijk diens actie te'onder steunen. Of Oe Thant hoopt binnenkort reeds een gelijktijdig overleg met de permanente vertegenwoordigers tot stand te kunnen bren gen, kan uit zijn boodschap niet worden opgemaakt. Men zou kunnen zeggen: „het staat niet in zijn boodschap, doch het kan er wel in zitten". Dat Oe Thant namelijk streeft naar een driehoeks- gesprek in enigerlei vorm kan men voor zeker aannemen. Oe Thant zal morgen ten huize van het hoofd van de Amerikaanse VN-delegatie Stevenson in New York een onderhoud hebben met president Kennedy, waarbij ongetwijfeld de kwestie Nieuw-Guinea zal worden be sproken. Oe Thant heeft gisteren korte tijd gesproken met de Nederlandse afge vaardigde mr. Schiirmann en met de Indonesische afgevaardigde Soe- kardjo Wirjopranoto. Amerika tegen de nieuwe junta in Santo Domingo De ongeregeldheden te Santo Domingo, de hoofdstad van de Dominicaanse republiek, hebben gis teren drie mensenlevens geëist. Over dag hoorde men in verschillende delen van de stad herhaaldelijk schieten. In de avonduren werd het rustig. De nieuwe junta onder voorzitter schap van Huberto Bogaert, die de macht van president Balaguer heeft overgenomen, heeft perscensuur in gesteld. Verder werden werkstakingen en oproepen tot dergelijke stakingen verboden, onverschillig wat het doel ervan is. De leider van de grote oppositie partij Nationale Burgerunie, Fiallo, is gisteravond op vrije voeten gesteld. In de ochtenduren van woensdag was hij aangehouden. Amerika zal de voorgenomen hulpverlening en de hervatting van de handelsbetrekkingen met de Dominicaanse republiek uit stellen, zo is officieel in Wash ington meegedeeld. Waarnemers zien deze mede deling als een bewijs, dat Washington de nieuwe junta in Santo Domingo niet goed keurt. Eerder was in Washing ton bekend geworden, dat gene- raal-majoor Rafael Echavarria, opperbevelhebber der strijd krachten onder de regering van president Balaguer, de nieuwe „sterke man" van de Domini caanse Republiek zou zijn. Hoe wel zijn naam niet onder de leden van de nieuwe junta wordt genoemd, meent men in Washington dat hij de lakens uitdeelt. In een onderhoud, dat „Reuter' heeft gehad met pater N. v. Hees te Nijmegen, die naar verluidt in con tact is geweest met Indonesische di plomaten, heeft deze o.a. gezegd, dat Indonesië streeft naar een uitnodi ging van Nederland, om een „gekwa lificeerde vertegenwoordiger" naar Den Haag te kunnen zenden voor onderhandelingen over Nw-Guinea. Op een vraag of hij contact zou hebben gehad met de Indonesische ambassadeur te Bonn, Lukman Ha- kim, antwoordde de pater, dat hij verleden week te Brussel een ontmoe ting heeft gehad met „een aantal Indonesische diplomaten uit Bonn." Onjuist is echter wat ook werd gezegd dat deze ontmoeting zou zijn geschied op zijn initiatief. Pa ter Van Hees is van mening, dat een dergelijk initiatief van particulieren verkeerd is. Dit initiatief is uitge gaan van de Indonesische diploma ten. „Ook nu nog zijn zij dagelijks per telefoon met mij in contact", zei- de hij. Pater Van Hees maakt deel uit van de redachtie van het r.k. week blad „De Linie". „Gevaar Op een vraag, wat de Indonesi sche diplomaten hem verleden week te Brussel hebben medegedeeld, was het antwoord, dat zij hem op de hoogte hebben gesteld van de huidi ge zienswijze te Djakarta over de kwestie Nieuw-Guinea. Hieruit heeft hij de indruk gekregen, dat de gema tigde groep, die een vreedzame oplos sing wenst van de kwestie Nieuw- Guinea, op het ogenblik in de meer derheid is. „Maar er is één gevaar en dat wordt dagelijks groter dat Indo nesië zal toegeven aan de niet-afla tende sterke aandrang van het Rus sische blok, om de kwestie te be slechten door militair geweld. Dan zouden de heethoofden de leiding hebben en zou geheel Indonesië in de invloedssfeer van Rusland komen," aldus pater Van Hees. Op de vraag waarom de Indone sische diplomaten hem in het bij zonder zouden hebben benaderd, zei Pater Van Hees dat zij aanwezig waren geweest tijdens het debat in de Tweede Kamer over Nieuw-Gui- derlanders willen dat de Indonesiërs nea. De diplomaten zeiden dat zij Aa graag op de hoogte gehouden wil len worden van het politieke den ken over Nieuw-Guinea in Neder land en een toelichting wensten op het parlementaire debat. Niet officieel Pater van Hees ontkende dat hy „een onofficiële bemiddelaar" tussen premier de Quay, minister Luns en Indonesische diplomaten is. Hij zei te geloven dat de Indone- sische diplomaten hem als „contact man" hebben uitgezocht omdat zij menen dat de r.k. premier en minis ter van Buitenlandse Zaken meer vertrouwen in hem als r.k. priester zullen hebben dan in een lid van de P.v.d.A. die in de oppositie is. Pater van Hees zei voorts dat het juist is dat de ministerpresident ge zegd heeft dat hij en minister Luns bereid zullen zijn een Indonesische diplomaat in Den HaaR te ontvan gen als Indonesië dit verzoekt. Maar dat is de grote moeilijkheid. „De Ne- een gesprek vragen en de Indonesiërs willen uitgenodigd worden. De hele zaak is in feite een psychologische kwestie en ik bèn er zeker van dat als wij aan dit element van het gezicht redden kunnen ontkomen, het op een of andere wijze mogelijk zou zijn het juiste klimaat voor uit eindelijke onderhandelingen te schep pen, aldus pater Van Hees. Slot pag. 2 (Van onze parlementaire redacteur) De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken uit de Tweede Kamer heeft gistermiddag besloten, de minister-president, de minister van Buitenlandse Zaken, de minister van Defensie en de Staatssecretaris van Marine uit te nodigen voor een beraadslaging over het incident bij Nieuw-Guinea op morgenochtend. Bij dit overleg zullen ook de leden van de vaste commissie voor Defensie aanwezig zijn. Dit heeft de voorzitter van de Tweede Kamer, dr. L. G. Kortenhorst, gistermiddag medegedeeld. Inmiddels had de commissie voor Buitenlandse Zaken vergaderd over een haar door de minister-president toegezonden brief, die zij om onge veer drie uur had ontvangen. In de vergadering van dinsdag was reeds aangekondigd, dat prof. De Quay de commissie per brief vertrouwelijk zou inlichten over „de feiten en omstan digheden die zich sedert de regerings verklaring van 2 januari hebben voorgedaan". Mededelingen Aan de mededeling over het besluit van dg commissie voor Buitenlandse Zaken voegde de voorzitter toe, dat hij hoopte na het overleg nadere me dedelingen aan de Kamer te kunnen doen. Het is dus nog al met al niet zeker of de Kamer inderdaad aan het einde van deze week op reces gaat zoals in de bedoeling ligt of dat zij nog een openbare verga- j dering aan de verwikkelingen rond Nieuw-Guinea zal wijden. Gisteren ontspon zich na het be gin van de vergadering een nogal warme discussie, waarbij mr. Burger (PvdA) op spoedige mededelingen aandrong. Het zou volgens hem on verantwoord zijn als de Kamer uit een zou gaan zonder nadere inlich tingen. Prof. Oud (VVD) meende dat de heer Burger de indruk had ge vestigd, openbare mededelingen te wensen. „Dit staat echter", zo zei hij, „aan de regering ter beoordeling Tegen een reces van de Kamer had prof. Oud geen bezwaar, omdat dit reces altijd op verzoek van een deel der Kamerleden kan worden onder broken. De communist Bakker klopte gisteren tevergeefs bij de PvdA aan, om deze fractie te bewegen een uit spraak van de Kamer te vragen. Een catastrofale brand in een gebouw in Neurenberg, waarin zowel de kantoren als opslag* ruimten van een warenhuis waren gevestigd, heeft gisteren tenminste twintig mensenlevens geëist. Voorts zijn er tien ge* wonden, van wie er een, een vrouw, in levensgevaar verkeert* Door nog onbekende oorzaak brak vroeg in de middag brand uit. die zich zeer snel uitbreidde in het met zeer brandbaar materiaal gevulde gebouw, waarin voornamelijk meube len en stoffen waren opgeslagen. Het personeel trachtte zelf het vuur te blussen en verzuimde de brandweer te alarmeren Het vuur woedde vooral in de on derste verdiepingen van het gebouw, waardoor aan de mensen die op de hogere verdiepingen werkten, het vluchten onmogelijk were gemaakt. Het trappenhuis was door meubilair en andere goederen versperd Drie vrouwen en een man spron gen in doodsangst uit een venster van de vierde verdieping naar buiten en vielen op straat te pletter. De ver koold? lichamen van dertien andere slachtoffers werden uit de ruïne ge borgen Men vreest overigens, dat bit de opruimingswerkzaamheden nog meer stoffelijke overschotten zullen worden gevonden Op het ogenblik kan nog niet, worden nagegaan hoe veel mensen worden vermist. Volgens deskundigen had wellicht iedereen gered kunnen worden, als de 'brandweer tijdig gealarmeerd was. Deze we»-d eerst gewaarschuwd door e°n politie-agent, die rook uit de ramen van het magazijn za* ko men. Prinses Margriet, die morgen haar Negentiende verjaardag hoopt te vieren. De Nederlandse Spoorwegen hebben aan minister Korthals van Ver keer en Waterstaat toestemming gevraagd de tarieven voor het per sonenvervoer te verhogen. Het ministerie heeft dit verzoek met gunstig advies doorgezonden naar het ministerie van Economische Zaken. Deze tariefverhoging houdt mede verband met de gestegen kosten, die nog verhoogd zullen worden tot verbetering van de arbeidsvoor waarden van het N.S.-personeel per 1 april, wanneer het Regle ment Dienstvoorwaarden (RDV) wordt herzien. Aangenomen mag worden, dat de wens om een sluitende exploitatie rekening te verkrijgen hierbij eveneens een grote rol speelt. OPKLARINGEN tot De Bilt verwacht van heden morgenavond Koudere nacht met opklaringen en zwakke tot matige wind tussen west en zuidwest. Morgen in de loop van de dag toenemende bewolking met later van het westen uit enige regen, tot krachtig, aan de kust mogelijk tot hard toenemende zuidwestelijke wind en ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. (Opgemaakt te 11.15 uur). 19 JANUARI Zon op: 8.39 uur; onder: 17.04 uur. Maan op: 16.06 uur; onder: 7.27 uur. Hoogwater te Katwijk te 2.28 en 14.42 uur. Laagwater te 10.35 en 22.52 uur Bit nummer bestaat uit 14 pagina's Onder de gesneuvelden President Kennedy wil blijkens de begroting voor het komende belastingjaar vier miljard gulden meer voor ruimtevaart uitgeven dan in het lopende jaar. In de begroting worden de uitgaven voor de verovering van de ruimte gesteld op 8.6 miljard gulden. Hier van is ruim vier miljard bestemd voor ruimtevaart met bemande ruimteschepen. Ter vergelijking dienen, dat de jongste Neder landse miljoenennota een totaal aan uitgaven over alle departe menten van elf miljard gulden te zien gaf. Met de Zuiderkruis" zijn gis teren vele gezinnen uit Nieuw Guinea in ons land aangekomen. Deze kinderen kijken voor hun ontscheping nieuwsgierig naar hun nieuwe wereld. Uit een zeer uitvoerig overzicht van de minister van Defensie over de gebeurtenissen in de wateren rond Nieuw-Guinea blijkt, dat de commandant van „Matjan Toetoel" (de tot zinken ge brachte motortorpedoboot, waarop zich 45 man bevonden, kapi tein Wiratno, gesneuveld is. Tevens bevond zich aan boord Commodore Soedarno, plaatsvervangend stafchef van de Indone sische Marine. Ook deze behoort niet meer tot de overlevenden. Voorts is gebleken, dat zich aan boord van de Hariman, de voorste motortorpedoboot, kolonel Dono bevond; deze zou com mandant van de actie zijn geweest. De „Matjan Toetoel" werd getroffen in het achterschip, in de munitiebergplaats, raakte in brand en zonk na enige tijd. Nieuw-Guinea te ondernemen. Deze schepen voeren met grote snelheid op de kust in en hebben bovendien op een Nederlands militair vliegtuig het vuur geopend. Onder deze om standigheden hadden de Nederland se strijdkrachten het recht van zelf verdediging, onafhankelijk van de plaats waar de aanval werd gecon stateerd. Dit recht van zelfverdediging tegen een gewapende aanval is in het in ternationaal recht verankerd en uit drukkelijk erkend in artikel 51 van het Handvest van de V.N. Uit het bovenstaande blijkt, dat de breedte van de territoriale zee en de z.g. aansluitende zone hier irrelevant zijn. Volgens de territoriale zee- en maritieme kringen ordonnantie (gou vernementsblad van N.N. Guinea, 1959, nr. 8) is voor N.N. Guinea een z.g. „aansluitende zone afgekondigd, welke zich 12 zeemijl in zee vanaf de laagwaterlijn rondom dit gebied uitstrekt en waarbinnen de daar te 'ndonesische lande geldende immigratie-bepalingen kennelijke kunnen worden gehandhaafd. Dit is ctie tegen in overeenstemming met de volken- Geredde onderofficieren heb ben medegedeeld, dat de ge- embarkeerde troepen met twee Hercules-vliegtuigen naar het vliegveld Leftoan (Kei-eilan den) waren vervoerd. De op dracht was in de omgeving van Kaimana te landen en daar het Nederlandse gezag te liquide ren, waartoe de motortorpedo boten de troepen van de Indone sische Landmacht via de rub berboten moesten afzetten. Hr. Ms. Evertsen heeft 52 overlevenden opgepikt. De do den zijn in Kaimena begraven op 16 januari. Het optreden van f5" oorlogsschepen, had opzet een gewapende Ondermeer voor Apollo-project De programma's van de NASA (de nationale dienst voor lucht- en ruimtevaart) zijn met de gelden die de president reeds eerder hac ge vraagd, aanzienlijk bespoedigd, aldus president Kennedy. De gelden zijn onder meer bestemd voor het pro- ject-Apollo. dat ten doe] heeft een mens op de maan te brengen en veilig te doen terugkeren Een eerste succes op deze weg is geboekt met een geslaagde proef met een „Satur- nus"-raket. In 1963 wil de Amerikaanse rege ring bemande ruimtevaartuigen voor langere tijd de ruimte inzenden. Ver- de. zullen proeven worden genomen met als doel in 1964 twee ruimte vaartuigen die in een baan om de aarde draaien, met elkaar te ver binden. Met een onbemande Hanger "- raket zal worden geprobeerd weten schappelijke apparatuur op de maan te plaatsen Een andere raket zal worden uitgerust om dit jaar nog gegevens over Venus naar de aarde te zenden. Met eenzelfde raket zal Mars worden verkend Wat de ruim teplannen voor de weerkunde en de verbindingen betreft, wordt in de begroting meegedeeld dat het Tiros- program zal worden voortgezet. Aflvertentle Zaterdag 20 januari (*fd«lln i2.ss Intern. Hahnenkammrennen - Kltzbühelherin)* 17.35 Biljarten - Düsseldorf Zondag 21 januari. (»i»i0m 13.25 Intern. Hahnenkammrennen - Kitzbühel heren) rechtelijke regels, welke in 1958 te Genève zyn gecodificeerd. Indonesië heeft verklaard een ter- I ritoriale zeebreedte van 12 zeemijl voor zich op te eisen, welke wordt afgezet van een ljjn, die de buiten ste punten van de eilanden van de Archiptl verbindt. Nederland en een aantal andere landen, waaronder de V.S. en Engeland, hebben tegen deze ongeoorloofde wijze van afzetten van de territoriale zeebreedte geprotes teerd en verklaard dat zjj hun sche pen ni t aan deze proclamatie ge bonden achten. Deze methode van afzetten is in Genève niet door de Indonesische delegatie als voorstel ter tafel ge bracht en kan ook niet als in het internationale recht erkend, worden aangemerkt. Uit het Leidsch Dagblad van 21 Januari 1862: Burgem. en Weth. van Lei den, bevelen het hakken van bijten, en zijn mitsdien, van heden af en zoolang het hak ken van bonbijten plaats heeft, de bewoners vervligt voor hun panden bijten te la ten maken, van ten minste één vierkante el.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1962 | | pagina 1