Kekkonen wint bij
Finse verkiezingen
Agressie was
vooraf bepaald
„Samenwerken voor n
vreedzame regeling"
President is zeker
van herbenoeming
Uitgestippelde actie
voor grotere eenheid
Medewerking zoeken
van de Ver. Naties
(9ud
Staatsgreep in
San Domingo
Priesters in
N.-Katanga
vermoord
WEERBERICHT
Ned. militair
vervoer niet
via Suez
In Algerije
25 doden
Komplot tegen
Mao mislukt
in 1960?
Moskou gebukt
onder zorgen
Lincoln White verklaart:
Ds. Van Berge
niet in arrest
teuws
^Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 17 JANUARI 1962
No. 30553
LEIDSCH
DAGBLAD
[Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
I 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0 59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De presidentsverkiezingen, die maandag en gisteren in Finland
zijn gehouden, hebben een grote overwinning opgeleverd voor de
tegenwoordige functionaris, president Kekkonen. Het college van
driehonderd kiesmannen, dat op 15 februari a.s. een president
zal kiezen, is als gevolg van de verkiezingen van maandag en
dinsdag op deze wijze samengesteld: Kekkonen (die 45.1 procent
van de stemmen kreeg) 145 kiesmannen; Aitio (communist) 64;
Paasio (socialist) 36; Skog (afgescheiden socialist) 2; conserva
tieven 38; Zweedse volkspartij 14; Finse volkspartij 1. Van de
laatstgenoemde drie partijen zullen vele kiesmannen hun stem
ten gunste van Kekkonen uitbrengen, zodat diens herverkiezing
als president zeker is.
3 Grote opkomst
De opkomst voor deze verkiezin
gen was buitengewoon groot: 78 pro
cent van de 2.700.000 kiesgerechtig
den ging naar de stembus, een per
centage dat nog niet- eerder bereikt
was. Deze grote opkomst is vermoe
delijk een gevolg van de spanning
welke zich in de afgelopen maan
den heeft voorgedaan, toen „de ver
velende buurman" zoals de Fin
nen het Sowjetrussisch regime in
Moskou onder elkaar plegen te noe
men een dreigende houding aan
nam. President Kekkonen slaagde er
Een uit burgers en militairen sa
mengestelde junta heeft vannacht
de macht in de Dominicaanse Repu
bliek overgenomen, nadat Balaguer
was afgetreden als president. Bala
guer ging heen onder de druk van
uitgebreide wanordelijkheden, die aan
vijf personen het leven zouden heb
ben gekost, terwijl er dertig werden
gewond. Vijfhonderd studenten wa
ren in het universiteitsgebouw in
hongerstaking gegaan, die zij zou
den volhouden totdat Balaguer zou
zijn afgetreden. Hetgeen dan nu is
geschied. Drie oud-officieren van de
Dominicaanse luchtmacht hebben
asiel gezocht in de Braziliaanse am
bassade, nadat zij hadden geëist, dat
minister Echaverria, de minister van
Defensie zou aftreden.
Achttien missionarissen zestien
Belgen en twee Nederlan
ders van de Congregatie van de
Heilige Geest zijn door soldaten
van de Loemoembist Gizenga ver
moord. De priesters waren werk
zaam in Kongolo in Noord-Katan-
ga, dat eind december door troepen
uit Stanleystad werd bezet. Ook een
aantal leerlingen van het klein-se-
minarie in Kongolo zyn vermoord.
Dit is meegedeeld door een aantal
missionarissen die aan de moord
partij wisten te ontkomen en zicli
thans in de Kongolese provincie
Kivoe bevinden. Zij voegden eraan
toe, dat Gizenga's militairen ook
vele Afrikaanse inwoners van Kon
golo hebben gedood.
De Kongolese premier, Adoela, heeft
gisteren in Leopoldstad meegedeeld,
dat Gizenga, die vice-premier was,
niet langer deel van de regering
Uitmaakt. Hij zei dat in de Oost
provincie een proces tegen Gizenga
aanhangig is gemaakt. De ex-vice-
premier wordt ervan beschuldigd
verantwoordelijk te zijn voor het
bloedvergieten en de opstand in het
afgelopen weekeinde in Stanley
stad. Regeringstroepen van Loen-
doela bewaken Gizenga. Zij hebben
een kordon om zyh woning gelegd.
Adoela deelde mee spoedig een
nieuwe vice-premier te zullen be
noemen, omdat hij veel behoefte
heeft aan iemand met wie hij nauw
kan samenwerken. In antwoord op
vragen ze ihij dat Gizenga's opvol
ger gekozen zou kunnen worden uit
de rijen van de Conakat-partij van
de Katangese leider Tsjombe.
ZUIDWESTELIJKE WIND
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Plaatselijk enkele
buien, maar ook verspreide opklarin
gen. Matige tot krachtige, aan de
Waddenkust nog tijdelijk harde zuid
westelijke wind. Dezelfde temperatu
ren als vandaag of iets lagere.
(.Opgemaakt te 11.15 uur)
18 JANUARI.
Zon op: 8.40 uur; onder: 17.02 uur.
Maan op: 15.17 uur; onder: 6.34 u.
Hoogwater te Katwijk te 1.38 en
13.54 uur. Laagwater te 9.43 en
22.04 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
President Kekkonen
evenwel in door persoonlijke bespre
kingen met premier Chroesjtsjow de
verhoudinge-n te verbeteren. Het Fin
se volk is hem daar kennelijk dank
baar voor geweest en heeft, zowel
door de grote opkomst als door het
massaal uitbrengen van stemmen,
te zijnen gunste, getoond, dat het
Kekkonen waardeert als een staats
man, die net moeilijkste probleem
van de Finse politiek „vreedza
me samenleving met de grote buur
man voorlopig weer heeft weten
op te lossen. Het aantal stemmen
ten gunste van de communisten is
altijd vrij hoog geweest in Finland,
niet in de laatste plaats vanwege de
geografische nabijheid van de Sow-
jet-Unie. Niettemin hebben de com
munisten het niet verder gebracht
dan 21 van het totaal aantal stem
men
President Soekarno heeft gister
avond een urgentiebijeenkomst be
legd voor zijn belangrijkste minis
ters en diensthoofden niet als on
derwerp van bespreking het treffen
tei zee voor de kust van Westelijk
Nieuw-Guinea. Hierbij waren ook
leden aanwezig van de „staf voor de
operaties tot bevrijding van weste
lijk Nieuw-Guinea". Na afloop had
de president een onderhoud met de
minister van Buitenlandse Zaken dr.
Soebandrio.
Veldmaarschalk Abdoel Hakini
Amer, vice-president en minister van
Defensie van de Ver. Arabische Re
publiek, die een bezoek brengt aan
Djakarta, heeft in een onderhoud
met Roeslan Abdoel Gani, vice-voor-
zitter van Soekarno's opperste raad
van advies en minister van staat,
verk'aard dat ziin regering niet zal
toestaan dat Nederland het Suez
kanaal gebruikt voor tegen Indo
nesië gericht militair vervoer.
In geheel Algerije hebben gisteren
25 personen, onder wie negen Euro
peanen, de dood gevonden bij aan
slagen van extremisten. Er vielen 27
gewonden, onder wie acht Europea
nen. Dit is van Franse militaire zijde
in Algiers meegedeeld.
De Europese onderwijzers van Al
giers zijn gisteren in staking gegaan
om kracht bij te zetten aan hun eis,
dat zij tegen bedreigingen en aan
vallen, in bepaalde gevallen door hun
eigen leerlingen, zullen worden be
schermd. Krachtige eenheden veilig
heidstroepen bevonden zich reeds bij
het aanbreken van de dag op straat,
zulks in verband met de mogelijkheid
van betogingen door scholieren.
De staking van de Europese onder
wijzers van Algiers volgt op die van
het Europese onderwijspersoneel in
Oran, op zaterdag jl. In deze stad
hebben ruim tweeduizend Europese
onderwijzers gestaakt ter onderstre
ping van hun eis tot het ontvangen
van meer bescherming. De eis werd
gesteld, nadat in Oran een Europese
onderwijzer door Algerijnse opstan
delingen was vermoord.
Vijfduizend mensen hebben gister
avond in Toulouse een demonstratie
tegen de rechtse organisatie het ge
heime leger gehouden nadat in de
loop van de dag door vijf bomont
ploffingen vier huizen en het gebouw
van een studentenvereniging waren
beschadigd.
Volgens de in Hongkong verschij
nende „New Life Evening Post" is
maarschalk Peng Teh-hoeai, die tij
dens de Koreaanse oorlog het bevel
voerde over de commumstisch-Chi-
nese troepen, gearresteerd nadat hij
in 1960 vergeefs getracht had Mao
Tse-toeng uit de macht te zetten.
Het blad, dat zich specialiseert in
nieuws uit en over commumsusch-
China, ontleent zijn inlichtingen aan
officiële Chinese documenten die
zegslieden in communistische Euro
pese landen hadden verzameld. Het
blad haalt ook diplomaten van com
munistische landen in Europa aan.
Het komplot om het regime van
Mao omver te werpen, aldus het blad,
werd in september I960 gesmeed
waarbij maarschalk Peng door pre
mier Cnroesjtsjow was aangemoedigd
om een serie aanvallen te doen op
Mao's politiek. Hoge functionarissen
uit PeKing waren cp de bijeenkomst
m Loesjan, een zomervakantie-oord
in het noordoosten van de provincie
Kiangsi, aanwezig.
De coup van Heng mislukte. Hij
werd later gearresteerd en uit zijn
functie van minister van Defensie
ontneven.
Volgens het blad was uit dit inci
dent net nuidige Chinees-Russische
(ideologische geschil voortgevloeid
Na zijn arrestatie, aldus het blad,
maakte Peng een periode door van
„studie", waarna hij een korte beken
tenis naar Mao st-uurae waarin hij
zijn fouten beieed en zijn spijt be
tuigde over het feit dat hij Mao's
ricncmg niet gevolgd had.
Peng zou zioh vervolgens vrijwillig
bereid hebben verklaard naar het
platteland terug te keren en „op
nieuw landbouwer" te worden. Maar
Mao zei tot hem dat hij dat wegens
zijn hoge leeftijd met moest doen en
dat hij maar de fabrieken moest
bezoeken om te zien hoe de mensen
werkten
Werving andere en
meer buitenlandse
arbeidskrachten
De ministerraad heeft besloten meer
en andere buitenlandse arbeidskrach
ten toe te laten. In de circulaire, wel
ke de Gewestelijke Arbeidsbureaus
ontvingen, wordt gezegd, dat in ae
toekomst ook gehuwde, ongeschoolde
Italianen zullen worden aangeworven.
Tot dusverre werd aan Italianen,
indien zij ongeschoold waren, slechts
gevraagd in ons land te komen wer
ken, indien zij ongehuwd waren.
Wat, de Spaanse arbeidskrachten
betreft: in het vervolg zal ook aan
ongehuwde, ongeschoolden gevraagd
worden in ons land te komen wer
ken. Op korte termijn zal ook wor
den onderzocht, zo wordt in de cir
culaire gezegd, of er een mogelijk
heid is om Griekse, Portugese en
Ierse arbeidskrachten voor ons land
aan te werven. Voor wat de Ierse
arbeiders betreft wordt gedacht aan
werving in de Republiek Ierland, zo
wel als in Noord-Ierland. Voor de
Griekse, de Portugese en de Ierse
arbeidskrachten geldt, dat zal wor
den gezocht naar geschoolden (ge
huwd of ongehuwd) en ongeschool
den (.alleen ongehuwd).
Verhoor Indonesische gevangenen
De commandant van de strijdkrachten in Ned. Nieuw-Guinea,
schout-bij-nacht L. E. H. Reeser, heeft mededelingen gedaan over
de inlichtingen die verkregen zijn bij de ondervraging van de
Indonesische gevangenen. Twaalf Indonesische officieren en
onderofficieren zijn naar Hollandia overgebracht. Drie van hen
zijn met ernstige brandwonden in het militair hospitaal te Hol
landia opgenomen.
Uit de ondervraging van een
Indonesische sergeant is komen
vast te staan, dat een eenheid
van het Indonesische leger ter
sterkte van een compagnie zich
op 11 januari op de Kei- of
Tenimbareilanden had inge
scheept op een wat de sergeant
noemde „groter schip van de
Indonesische Marine". De ser
geant zei. dat hij op dat ogen
blik wist dat de taak van zijn
eenheid een militaire actie tegen
Ned. Nieuw-Guinea was. Vol
gens de sergeant was het „gro
tere schip" een nieuw vaartuig,
waar andere ondervraagden aan
hebben toegevoegd, dat het in
Japan was gebouwd. Na een
dag gevaren te hebben werd het
anker uitgegooid niet ver van
het Nederlandse grondgebied.
In de daarop volgende dagen
werden de voorbereidingen vol
tooid voor een landing op Wes
telijk Nieuw-Guinea.
Snelle boten
De militaire actie werd uitgevoerd
met drie motortorpedoboten. De ser
geant zei, dat hij niet wist wanneer
deze schepen in de ankerplaats wa
ren aangekomen. Wel wist hij dat
zij bemand werden door leden van
de Indonesische Marine, die recht
streeks uit Soerabaja waren aange
komen.
De motortorpedoboten waren van
het type „Matjan Toetoel", volgens
„Janes Fighting Stips" het „Jaguar"
type waarvan Indonesië er acht be
zit. De sergeant vervolgde dat hij
zeer onder de indruk was van deze
zeer snellopende boten.
Groeiende spanning
In de middag van 15 januari wer
den hij en enkele dozijnen militairen
van zijn compagnie van het grote
schip op drie motortorpedoboten
overgebracht. Zij namen behalve vol
ledige uitrusting en wapens ook rub
ber landingsboten (voorzien van bui
tenboordmotor) mee. De motortorpe-
aoQOten waren overvol, „iedereen",
alüus de sergeant, „was vol goeue
moed en ervan overtuigd dat zij met
ae actie ae eerste stap deaen voor
de bevrijaing van West-irian". De
sergeant neinonerae zien zeer goed
ue uaaropvorgenae men. Na zonson-
uergaug steeg ue spanning, ue üo-
ten voeren met noge snemeid over ue
maanvemente zee. op zeaerl ogenbuK
zag ue sergeant iicnantSen van zware
niacnmegv.,vcicn up een ucr anuere
vaartuigen. De seigeant non het doel
I zen niet unaerscneiacii maar aiiuei e
i up v arenden zeiden nem aat er gc-
scnoten werd op wat „een Nedenanu-
jsc ooinmerweipei" weru gonocinu.
ioen voigde een ogenoiik van stilte
eii opeens was er uni nem neen net
gcuoxiaer van scaeepsgescnut en het
Ui-s^ai/ie-a van watei uuui mSiaanue
I granaten, me seigeant zei dat ue drie
j inotorioipeuoDOteu van ane kanten
werden oescnooen en aat nij net
I ïuonumgsv aar van ae vyana kon cn-
aetscueiaen.
I Wat ioen gebeurue kon hij zich niet
herinneren, xiei enige wat nem nog
te binnen stmooi was dat hy in zee
zwom. ny zag de actie vourtauren
maar daar ae boten alle met noge
sneineid voeren verdwenen vriend en
vyanu spoeuig uit de gezicntsKruig.
„xoen was anes weer ïustig", aldus
de sergeant, in het maanlicht kon
dij langzauieruand de dmgen om
nciii neen weer scnerper waarnemen,
tiij onderscheidde duideUja bergen
op de Kust van Wesl-irian. Geluaaig
kon dij een stuk drijfnout grypen
waarna hij zien van de zware uitrus
tingsstukken ontdeed.
Redding
De sergeant kon zien met herin
neren noe lang mj in net water had
geitgen. Op et-a ugeiiDHK zag hy een
scmp aariKomen. ny was toen prak-
iiscn ai zyn energie kwijt, ue rea-
umg verliep snel, toen bevond hy zich
aan ooorü van een Nederlands oor-
logsscmp tezamen met vele kamera-
dun van wie hy zag dat ze gewond
waren.
Over de behandeling door de Ne
derlandse zeelieden zei de sergeant
niets te klagen te hebben.
Schout-bij-nacht Reeser zei reeds
dat uit de eerste verhoren overdui
delijk was gebleken dat men hier te
maken had met openlyke agressie,
met ee>n vooraf uitgestippelde actie,
namelyk om een grotere eenheid vol-
i ledig uitgeruste soldaten op Ned.
Nieuw-Guinea aan land te zetten,
I waarvan ook de rubberlandingsboten
getuigden.
9 Slot op pag. 2
Koning Leopold van België en ^Schiphol vertoefd op doorreis
zijn echtgenote Prinses Liliane naar Amerika,
hebben gisteren enige tijd op I
„De wijder wordende kloof
tussen de Sowjet-Unie en de
Chinese volksrepubliek gaat een
wezenlijk militair vraagstuk op
leveren in de rug van Sowjet-
Rusland", aldus verklaarde
Chester Bowles, speciaal raad
gever van president Kennedy
voor zaken betreffende Azië,
Afrika en Latijns-Amerika, gis
teren in een toespraak in de
persclub van Detroit.
„Met een ontstemd China op
de flank, een steeds rustelozer
worden jeugd, een aantal zich
onbehaaglijk voelende satelliet
staten en een economie, die
wankelt onder het gewicht van
een reusachtige oorlogsmachine,
staat het Kremlin voor vraag
stukken, die ik niet graag voor
onze eigen problemen zou ver
wisselen", aldus Bowles.
N.A.M. hoort gas
in Drente aan
De NV Nederlandse Aardolie
Maatschappij te Oldenzaal, een ge
zamenlijke onderneming van de Ko
ninklijke Shell Groep en de
Standard Oil Company (New Jer
sey), heeft by haar exploratieve ar
beid in Nederland op haar boring te
Annerveen (Drente) een gasvoeren-
de laag aangetroffen.
Op dit moment worden produktie-
proeven genomen, zodat omtrent de
grootte van het reservoir nog geen
gegevens bekend zijn.
Lincoln White, de woordvoerder van het Amerikaanse depar
tement van Buitenlandse Zaken, heeft gisteren op zijn dagelijkse
persconferentie verklaard, dat Nederland en Indonesië zonder
verder uitstel nauw zullen moeten samenwerken voor een vreed
zame regeling van het geschil, en dat zij daarbij ook de medewer
king van de V.N. moeten zoeken.
Lincoln White zei; „De Amerikaanse regering acht het na het
incident bij Nieuw-Guinea belangrijker dan ooit dat beide partijen
tenvolle en zonder uitstel met de secretaris-generaal van de V.N.
samenwerken. Hiermee wordtbeoogd dergelijke incidenten te
vermijden en verdere constructieve maatregelen te verkrijgen tot
steun aan de pogingen van Oe Thant om een vreedzame oplossing
door onderhandelingen te bevorderen.
Volgens gewoonlijk betrouwbare
kringen in New York is Nederland
niet van plan het geschil over
Nieuw-Guinea thans aan de Vei
ligheidsraad voor te leggen.
Het hoofd van de permanente
Nederlandse vertegenwoordiging
bij de V.N., mr. Schürmann, heeft
gisteren een onderhoud gehad
met de huidige voorzitter van de
raad, Sir Patrick Dean (Groot-
Brittannië).
Volksbeweging
In een rede, die hy hield voor leden
van de „Commissie voor de Arbeid",
die belast is met de uitvoering van
het „bevel van het volk om West-
Irian te bevryden" heeft president
Soekarno gisteren gezegd het nood
zakelijk te achten, dat er een „mach
tige volksbeweging" op de been wordt
gebracht na het gevecht tussen de
Nederlandse en de Indonesische oor
logsbodems. Radio Djakarta, die de
rede uitzond, voegde hieraan toe, dat
reeds drie miljoen Indonesiërs zich
als vrijwilligers hebben aangemeld.
Kolonel Soekawati, lid van de com
missie ze iin zijn antwoord aan Soe
karno. dat het incident, „uitgelokt
door de Nederlanders, verre van de
moed der Indonesiërs te verzwakken,
alleen maar hun vijandschap jegens
de Nederlanders zal doen toeruanen"
„Dit incident", aldus Soekawati.
wordt door de Indonesiërs beschouwd
als een „uitdaging"; zy zijn bereid
om de handschoen op te rapen.
Radio Djakarta zei nog. dat Indo
nesië. wegens het incident, zyn pa
trouille-activiteit in de wateren rond
Nieuw-Guinea zal opvoeren.
Boniv schepen!
De Indonesische regering heeft een
grote scheepswerf in Djakarta op
dracht gegeven schepen te bouwen
zonder orders af te wachten.
De werf behoort aan de Indonesi
sche Scheepsbouw Onderneming", die
voor de nationalisatie „Het Verenigd
Prauwenveer" heette. Op de werf
worden gewoonlijk kustvaarders ge
bouwd.
Kolonel Damar, president-directeur
van de raad van bestuur van de ver
voersondernemingen, heeft verklaard:
„wij hebben een enorme behoefte aan
schepen".
„Soekarno
doet niets"
De 43-jarige Hendrik Vermandei,
directeur van een expeditie- en em-
ballagebedrijf in Sorong op Nieuw-
Guinea, heeft zich gistermiddag op
Schiphol vol vertrouwen over de toe
komst van Nieuw-Guinea uitgelaten.
Bij zijn aankomst met een DC-7c
lijntoestel van de KLM uit Biak bleef
hij onverstoorbaar, toen men hem op
de hoogte bracht van de korte zee
slag bij de kust van Nieuw-Guinea,
waarvan hij nog niets had gehoord.
„In Sorong wonen ongeveer duizend
Europeanen", zei hy; „maar zy sto
ren zich allang niet meer aan de drei
gementen van Soekarno. Die gaat
toch niet tot daden over. Daarom
heerst er absoluut geen paniekstem
ming in myn woonplaats".
Dat Soekarno nu toch tot daden
was overgegaan vond de heer Ver-
mandel geen onrustbarende mede
deling. „Ik ben hier 5 a 6 maanden
met verlof en kom zeker niet als
vluchteling, want als dat verlof voor
bij is ga ik weer terug, tenzij het po
litie komnogelijk is geworden, maar
daarvoor vrees ik nog geenszins".
Steun van V.A.R.
De vioe-president van de Verenigde
Arabische Republiek, maarschalk Ab
doel Hakim Amer, heeft gisteren bij
zijn aankomst in Djakarta voor een
officieel bezoek van acht dagen, de
steun van zijn regering toegezegd
voor het Indonesische standpunt in
het geschil om Nieuw-Guinea.
„Onze beide landen", aldus Amer,
„streven dezelfde politiek na in de
stryd tegen het kolonialisme en im
perialisme. Beiden hopen wy dat de
dag zal komen dat niemand de ander
uitbuit en dat de volkeren zullen ge
nieten en profiteren van hun eigen
natuurlijke bronnen", aldus de vice-
president.
Officieel is in Makassar be
kend gemaakt, dat de gerefor
meerde predikant ds. P. O. van
Berge nimmer gearresteerd is
geweest in verband met de aan
slag op president Soekarno.
Een Indonesische woordvoer
der verklaarde, dat ds. Van
Berge niet eens verhoord was
door de Indonesische politie.
Ds. Van Berge heeft afgelopen
zondag normaal een dienst ge
leid, die door Radio Makassar
werd uitgezonden. Ook is hij
doorgegaan met het geven van
onderwijs aan een theologisch
seminarie in Makassar, dat niet
tot een bepaald kerkgenootschap
behoort.
Uit het Leidsch Dagblad van
20 Januari 1862:
Dezer dagen is te Leiden
een hoogst opmerkelijk boek-
je verschenen geheeten: Een
i standbeeld voor den graaf
van den Bosch, door A. Hal-
berstadt. gepensioneerd W.I.-
ambtenaar. Het boek is ku-
rieus, en verdient zeker de le-
zing in dubbele mate.
