Ravage in garage voor
rekening van eigenaar
In Hongarije blijft cultuur
steken in een dor realisme
Baas verantwoordelijk voor
handelingen van personeel
Kerkelijk Leven Geref- synode
over woningnood
Een nieuwe
moderne kijk
op smakelijk
eten!
Moderne stijl is er niet in tel
al behoeven afzijdigen niet
te verhongeren
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 9 januari 1962
Tweede blad no. 30548
Voor de Leidse kantonrechter
„U was destijds zelf wel niet aanwezig, doch bleef verantwoor
delijk voor de naleving van de veiligheidsvoorschriften", aldus
de officier tot een 52-jarige garagehouder uit Rijnsburg, die
terecht stond omdat enige leden van zijn personeel het niet zo
nauw hadden genomen met de veiligheidsv«torschriften hetgeen
tot ernstige gevolgen had geleid. Een van de monteurs was in de
garage met een lasapparaat werkzaam geweest. Een collega ging
desondanks op enige meters afstand een vat benzine leegtappen.
Een ontploffing volgde en in een minimum van tijd stond de
garage in brand. De ravage was enorm. Hoewel het garageperso-
neel door rondslingerende brokstukken werden getroffen en
tevens brandwonden opliep, bleek achteraf alles nog betrekkelijk
goed te zijn afgelopen, mede gezien de enorme materiële schade
in de garage.
Geen contract van
overdracht
Verdachte beriep zich op het feit,
dat hij zelf afwezig was toen een en
ander gebeurde en z.i. dus moeilijk
verantwoordelijk kon worden gesteld
voor de daden van zijn personeel.
De verantwoordelijkheid berustte z.i.
op dat moment bij de garagechef.
In zijn repliek wees de officier
verdachte erop. dat hij inderdaad
vrijuit zou zijn gegaan als hij de
verantwoordelijkheid van een en an
der schriftelijk aan de garagechef
had overgedragen, welke gang van
zaken wettelijk wordt voorgeschre
ven. Nadat verdachte had verklaard
dat dit wettelijk voorschrift hem
achteraf pas bekend was geworden
en hij nu een en ander wel degelijk
schriftelijk had vastgelegd, achtte de
officier de formele schuld van ver
dachte afdoende bewezen en eiste hij
een boete van f25 subs. 5 dagen.
Het vonnis luidde conform.
Aanrijding
De zaak tegen een 59-jarige fa
brieksarbeider uit Rotterdam betrof
een geval van grote roekeloosheid
waarvan zowel verdachte als diens
1G-jarige dochter nog steeds de na
delige gevolgen ondervinden. Op een
dag in september j.l. bemerkte ver
dachte namelijk, dat hij met zijn
bromfiets niet het rijwielpad langs
Rijksweg 4 onder Oegstgeest volgde,
doch dat hij zich op de autoweg be
vond.
Zonder acht te slaan op het hem
achteropkomende verkeer stak hij
onverwachts de rijbaan over tenein
de via een opening in de ligusterhaag
het rijwielpad te bereiken. Bij de
ze roekeloze manoeuvre werd zijn
bromfiets door een juist passerende
auto gegrepen met het gevolg, dat
verdachte zelf met bromfiets en al
enige meters werd weggeslingerd en
zijn dochter, die achterop de brom
fiets zat, door de auto werd geschept
en via de motorkap door de voorruit
van de auto ging. Zowel verdachte
als zijn dochter liepen een zware
hersenschudding op, terwijl zijn
dochter bovendien nog een tweetal
gecompliceerde beenbreuken kreeg.
Beiden moesten enige weken in
het ziekenhuis worden verpleegd en
zijn nog steeds niet volkomen her
steld van de opgelopen verwondin
gen. Verdachte kon zich van het on
geval praktisch niets meer herinne
ren en kon niet verklaren waarom
hij op de autorijbaan in plaats van
op het rijwielpad langs genoemde
ryksweg terecht was gekomen.
Hoewel de officier, mr. E. v.d.
Schans, een zeer scherp gesteld re
quisitoir hield en de roekeloosheid
waarmede verdachte niet alleen zijn
eigen leven, doch ook dat van zijn
dochter en de automobilist in ge
vaar had gebracht, laakte, wilde hij
bij het stellen van zijn eis rekening
houden met het feit, dat verdachte
door de gevolgen van zijn daad al
vrij ernstig was gestraft. Zijn eis,
bepaalde hij op slechts f 5 boete subs
1 dag t.a.v. het rijden op de auto
weg en f 10 boete subs 2 dagen voor
het veroorzaken van de aanrijding.
Nadat verdachte had verklaard, dat
Zoekt U een schoorsteenklok,
wandklok of wekker.
v. d. WATER, Haarlemmerstr. 207
heeft het. De beste merken.
Junghans - Kienzle - Mauthe.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Ingrid Maria, dr van J. W. Turen-
hout en J. Stoker; Markus Alexis Hu-
bertus, zn van V. A. van Laarhoven en
J. C. Mahieu; -Catharlna Johanna Hen-
drlka, dr van B. J. Kraaijenbrink en
H. G. Hoeflaak; Helena Hendrika, dr
van J. Schalk en H. H. de Kooker;
Anthonle Everardus, zn van A. C. Tul-
nenburg en A. C. Bol Raap; Lidewij
Welmoed, dr van J. de Jager en A. G.
Koning; Petrus, zn van P. van Houten
en M. G. Seriese; Ronald Riekent Jan,
zn van A. v. d. Velden en M. Jongman;
Johannes Pleter, zn van M. A. T. v. d.
Born en J. P. v. d. Berg; Evert, zn
van R. van Egten en H. v. d. Linde;
Anna Christina, dr van R. van Egten
en H. v. d. Linde; Benno Arthur, zn
van G. J. Schoonwater en A. C. Ra-
vensbergen; Adriana Dlna. dr van P.
van Eeuwijk en W. J. Krijgsman; Cor
nelia Margaretha, dr van A. J. Junge-
rius en G. J. Bouwman; Hendrika Pe-
tronella, dr van P. M. C. Koot en J.
J. v. d. Geest; Mirjam Elizabeth Maria,
dr van J. C. J. v. d. Kroft en J. H.
Oorthuijsen; Maria Elizabeth, dr van
R. Los en K. Bette; Monique Ingeborg,
dr van T. H. J. de Fey en J. M. I. Pi-
kaar; Hendrica, dr van S. Wijnstra en
H. G. Colee.
overleden
E. H. E. Straatsma. 72 jr, vrouw; J.
Vlasveld. 85 Jr. w.v. J. J. Vermeulen;
J. C. Horree, 62 Jr. man; C. van der
Tuijn, 65 jr. man; J. M. Betgen. 74 jr.
e.v. w. F. Brouwer; G. J. Galjaard,
58 Jr, man; A. J. van Munsteren. 67 Jr,
man; H. M L. Voeten, 81 Jr, w.v. C.
A. j. m. Langezaal; H. A. van der
Pluijm, 75 Jr, man.
hij het berijden van een bromfiets
voorgoed had afgezworen, bepaalde
de kantonrechter, mr. W. de Koning
het vonnis op twee geldboeten van
f7,50 subs 1 dag.
Show-nummer
Een 50-jarige importeur was ten
laste gelegd, dat hij op 25 mei j.l.
met zyn speedboot het Brasemer-
meer voor de watersportliefhebbers
onveilig had gemaakt. Op een gege
ven moment was hij met een snel
heid van 40 a 50 km/u op zeer kor
te afstand langs een terras gevaren
tengevolge waarvan een zeilboot door
de golfslag tegen een steiger sloeg
en een volgbootje vol water liep en
zonk.
Twee meisjes, die in het volgboot-
tje zaten raakten te water, doch
konden zich zwemmend in veiligheid
brengen. De zeilboot werd ernstig be
schadigd. Verdachte liet verstek gaan.
Hij had, aldus het proces-verbaal,
destijds verklaard dat hij niets van
het incident had bemerkt en niet
met grote snelheid had gevaren.
Dat verdachte zelf niets zou heb
ben bemerkt, trokken de beide ge
tuigen in twijfel. Een van hen ver
klaarde dat verdachte een „show
nummertje" wilde weggeven. „Als het
terras leeg was, zag je hem niet",
aldus getuige. Uit het onderzoek
bleek tevens, dat verdachte niet in
het bezit was van de vereiste ver
gunning voor het varen met een
speedboot. De officier noemde ver-
dachtes gedragingen bijzonder erger
lijk en eiste f 100 boete subs 20 da
gen alsmede f 20 boete subs 4 da
gen wegens het niet hebben van de
betreffende vergunning. Daar de
kantonrechter eveneens van mening
was, dat verdachte een bijzonder
„onsportieve mentaliteit" had gede
monstreerd vonniste hij conform.
„Sner'-boot
Een 27-jarige schipper uit Hazers-
woude stond terecht omdat hij op 25
juli j.l. met de onder zijn gezag
staande passagiersboot met veel te
hoge snelheid had gevaren.
Tengevolge van de hierdoor ontsta
ne hoge golfslag was tijdens een
tocht op het Rijn en Schiekanaal
onder Voorschoten een kano met
twee inzittenden omgeslagen en op
de Oude Rijn te Zoeterwoude een
roeiboot met eveneens twee inzitten
den finaal gekapseisd. Hoewel de
vier inzittenden zich zwemmende
konden redden, gingen de kano en
de roeiboot, als enige zich in deze
vaartuigen bevindende goederen
praktisch geheel verloren. Verdachte
gaf toe, dat hij te snel had gevaren,
doch niet anders kon doen omdat
anders zijn zeer krap genomen tijd
schema totaal in de war kwam. Over
de hem toebedeelde vaarduur had hij
zich al meer dan eens bij zijn werk
gever beklaagd, echter zonder enig
resultaat. Dit was tevens de oor
zaak geweest, dat hij inmiddels van
werkgever was veranderd, aldus ver
dachte. Met een en ander rekening
houdende, eiste de officier slechts
twee geldboetes van f 50 subs 10 da
gen. De kantonrechter vonniste con
form.
Dronken
Een 22-jarige wegenbouwer uit
Noordwykerhout zwalkte na het ge
bruik van een fles wjjn en 15 gla
zen bier over de Voorstraat te Noord-
wijk. Op een gegeven moment sprong
hij met opgeheven armen vlak voor
een auto teneinde deze tot stoppen
te dwingen. Door boven op de rem
te gaan staan kon de bestuurder
nog juist voorkomen, dat verdachte
onder de auto kwam.
Nadat verdachte een schop tegen
de auto had gegeven liep hij wagge
lend tegen een passerend rijwiel. Het
trof wel bjjzonder slecht, want de
wielrijder was een agent van politie.
„U kunt zich zeker niets meer van
het geval herinneren?" informeerde
de kantonrechter. „Ik weet er nog
alles van en ben rustig met die
agent mee gegaan. Op het bureau
hebben wij gezellig zitten praten",
aldus verdachte. Volgens het proces
verbaal was hij echter „stomdron
ken" hetgeen na 't gebruik van ver
melde hoeveelheid drank geen won
der werd genoemd. „U bent nog jong
en gaat op deze wijze de verkeerde
kant op", meende officier, die f25
subs 5 dagen eiste. De kantonrechter
vonniste conform.
Heeft U nog een aantal zes
tien meter hoge zuilen van na
tuursteen nodig? U kunt ze
waarschijnlijk vrij goedkoop
krijgen bij een fabriek in Stutt
gart. Die vervaardigde ze voor
de machthebbers van Hitier-
Duitsland, toen de nazi's nog in
hun overwinning geloofden en
vast onderdelen bestelden voor
een groots overwinningsmonu
ment!
Week gevangenisstraf
voor werkster
Het waren niet te billijken om
standigheden, welke een 40-jarige
werkster uit Leiden en toe gebracht
hadden om bij haar werkgever dief
stallen te plegen. Een zoon was 8
jaar weg geweest en om hem er weer
wat bovenop te helpen, deed de vrouw
meer uitgaven dan zij kon doen.
Bij haar werkgever, een Leidse ju
welier nam zij regelmatig goederen
weg en zo kwam zy in het bezit van
25 horloges, 23 wekkers en 4 gouden
ringen, in totaal voor een waarde
van ruim f. 1000.
Zij verkocht een en ander met be
hulp van een familielid.
Zowel de vrouw, het familielid
als twee helers hadden zich'nu voor
de Haagse politierechter te verant
woorden.
De Officier vond het een erger
lijk stukje dat de werkster had uit
gehaald en eiste tegen haar een
maand gevangenisstraf. Tegen het
familielid luidde de eis f. 40.
boete en 1 maand voorwaardelijke
gevangenisstraf, tegen een heler f. 100
boete en een schuldheler f. 60 boete.
De politierechter legde de werkster
een week gevangenisstraf op; het
familielid werd conform de eis ver
oordeeld, doch de beide helers kre
gen een week onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf, omdat de rechter geen
verschil zag tussen heler en steler.
Dronken op bromfiets
„Dit is nu voor de derde maal",
zo constateerde de Officier van Jus
titie tegen een 25-jarige zandstra-
ler uit Leiden die voor de Haagse
Politierechter terechtstond wegens 't
onder invloed besturen van een brom
fiets.
„Ik kwam in een hoop zand te
recht", zo betoogde deze, doch de Of
ficier was van mening dat het meer
de schuld van de drank dan van de
zandhoop was. Het. gebeurde op 22
augustus op de weg naar Zoeterwou
de waar de man met zyn brom
fiets zo ongelukkig terecht kwam,
dat hij een zware hersenschudding
opliep. Met dit feit wilde de Offi-
Romeinse mozaiek
te Hadrumetum
Met een lezing van de heer L. Fou-
cher over ..Het Romeinse mozaïek te
Haarumetum in de derde eeuw" is
gisteravond in het Museum van Oud
heden de serie archeologische lezin
gen geopend.
Het begin van de derde eeuw was
voor Noord-Afrika, aldus spreker,, 'n
tijd van voorspoed; de welgestelde
bewoners wedijverden met elkaar in
het uitbundig decoreren van hun
huizen; aldus ontstonden werkplaat
sen van mozaïek-werkers, waarvan
die te Hadrumetum (het tegenwoor
dige SousseJ een van de meest ka
rakteristieke is.
Spreker heeft bij de bestudering
van de hoofdtrekken van deze kunst,
waarbij hij tevens aandacht besteed
de aan de onderwerpen daarvan
(scènes ontleend aan de mythologie
of onderwerpen die meer betrekking
hebben op de dagelijkse bezigheden
van de eigenaars), aangetoond, dat,
hoewel de artiesten voortgegaan zijn
met het imiteren van de hellenis
tische kunst, zij soms toch ook ge
tracht hebben deze meer naar hun
eigen smaak te interpreteren. Zij
hebben de figuren soms vergroot
weergegeven en gezocht naar een
meer speelse weergave. Hun voorlief
de ging vooral uit naar twee soorten
van voorstellingen: zulke die volde
den aan de behoefte aan het mysti
cisme en voorstellingen, die op een
realistischer manier de voorspoed
van het ogenblik weergaven waar
mede zij tegemoet kwamen aan de
behoefte van de parvenu om de te
kenen van zijn voorspoed steeds voor
ogen te zien. Maar de economische
achteruitgang bedreigde op den
duur de stad en in het bijzonder de
havens van de oostkust. Deze artis
tieke produkten vertegenwoordigden
inderdaad het hoogtepunt van een
rijkdom, die gedoemd was ten onder
te gaan.
Lezers schrijven.
commentaar
Toen gisteravond om kwart over
zes de trieste nieuwsberichten ge
klonken hadden en wij verslagen
rondom de radio zaten, kondigde de
omroeper vervolgens Paul van 'tVeer
met commentaar op het nieuws aan.
Dat deze commentator het droeve
nieuws van het spoorwegongeluk bij
Harmeien boven internationaal
nieuws stelde, zou hem tot eer heb
ben gestrekt, ware het niet dat hij
uit genoemd ongeval politieke munt
trachtte te slaan en wel op zulk een
grove en onmeelevende wijze, dat ik
niet na kan laten van deze plaats af
dit onwaarachtige commentaar te
veroordelen. Hoe kan men in ernst
de volgens hem bij de spoorwegbe
ambten aanwezige geprikkeldheid
rijmen met de oorzaak van deze na
tionale ramp? En zo dit mogelijk
ware, hoe kan men dan zo'n ver
onderstelling op zulke droeve mo
menten opperen?
U, Redactie, dankend, dat ik op
deze wijze m'n hart heb mogen
luchten.
T. den Os,
Kastanjelaan 21, Leiderdorp.
Marcel Keezer tegen
ontruiming De Hofstee
De heer Marcel B. Keezer, kunst
handelaar, die de voormalige hoeve
„De Hofstee" aan de Haagweg 156
bewoont, heeft zich in een uitvoerig
schrijven tot de Leidse raad gericht,
omdat het gemeentebestuur voor
nemens is een procedure voor het
kantongerecht te beginnen over de
ontruiming van het pand, dat hem
als woon- en bedrijfsruimte dient.
De heer Keezer komt in het geweer I
omdat hy zich door de procedure, die
tot ontruiming van „De Hofstee" kan
leiden, ernstig bedreigd voelt in zijn
bestaan.
Het is reeds de tweede keer, dat de
heer Keezer door de gemeente Lei
den gedwongen wordt zijn bedrijf te
verplaatsen. De eerste keer werd
hem de huur opgezegd van een ge-
deelte van de molen „De Valk", om-
dat de gemeente een gevaar meende
j te zien in het bewonen van een ge
deelte van de molen. De heer Keezer
voert aan, dat de molen nu ondanks
het gesignaleerde bezwaar nog steeds
door een ander bewoond is.
De heer Keezer, die van de inrich-
j ting (verbetering) van het pand aan
I de Haagweg circa f 4500 ten koste
legde, verzoekt de raad te verhinde-
ren, dat de procedure wordt ingesteld
of anders, dat hem een passende
ruimte wordt toegewezen en de ver-
j plaatsingskosten in redelijkheid wor
den vergoed.
Leidse fotografen
en „Rust"
De eerste bijeenkomst van dit jaar
van de leden der Leidse Amateur-
fotografenvereniging, die gisteravond
in de bovenzaal van restaurant „De
Doelen" werd gehouden, mocht zich
weer in een grote belangstelling
verheugen.
I Alvorens de bijeenkomst officieel
te openen schonk de voorzitter, de
heer J. G. Gompelman, aandacht
aan de grote treinramp, die ons land
gisteren heeft getroffen. Na het wel
komstwoord en een nieuwjaarswens
van de voorzitter, bepaalde men zich
tot de inzendingen voor de tweede
ronde in de onderlinge competitie
met als onderwerp „Rust". Hoewel
het ditmaal dus weer een gebonden
onderwerp betrof, was de nodige spe
ling gelaten en kon praktisch ieder
onderwerp, dat zich in rusttoestand
bevond op de gevoelige plaat worden
vastgelegd en derhalve meedingen.
Gezien het grote aantal inzendingen,
waaronder zeer vele van bijzonder
goede kwaliteit, had de jury, be
staande uit de heren K. Hulsbos, J.
de Wilde en J. G. Gompelman ook
ditmaal geen gemakkelijke taak.
Aan het slot van de avond gaf de
heer Gompelman namens de jury een
kort résumé van de verrichte presta
ties, die op zeer hoog peil stonden.
Daar de competitie nog in volle gang
is, zullen de waarderingscijfers eerst
later worden bekendgemaakt.
Advertentie
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Voorburg (vac. D.
A. Bakker) G. H. Duyvendak te Drei-
schor naar Groningen (vac. dr. W.
Sikken) W. G. Gijzel te Gorlnchem.
Bedankt voor Hierden (toez.) J. W. de
Bruyn te Harderwijk voor Zaltbom-
mel W. Reezlgt te Franeker.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zljldyk J. Slomp. kand.
te Baarn. Bedankt voor Amsterdam
(vac. P. N. Kruyswijk) J. Nawijn te
Schiedam.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Gorlnchem M. van der
Klis te Zierikzee. voor Dordrecht
M. de Jong te Katwijk aan Zee.
REMONSTR. BROEDERSCHAP
Beroepen te Gouda Mej. da. A. de
Jonge te Hoogeveen, die dit beroep ook
Zondagsschool wordt
zaterdagsschool
In het Zweedse stadje Nora zijn
drie zondagsscholen veranderd in
„zaterdagsscholen". Al enige tijd was
het steeds moeilijker gebleken om de
kinderen op zondagmorgen bijeen te
krijgen. Op een bijeenkomst, die men
voor de ouders van de kinderen had
belegd, bleek dat de overgrote meer
derheid voorstander was van een
verlegging van de zondagsschooltijd
naar de zaterdagmiddag, een veran
dering die een groot succes werd.
Het program op zaterdag is hetzelfde
als het gebruikelijke op zondagmor
gen.
De generale synode van de Geref.
Kerken heeft gistermiddag te Apel
doorn haar zittingen hervat. De voor
zitter, ds. L. Kuiper uit Sassenheim.
sprak een openingswoord, waarin
hij o.a. uiting gaf aan de deernis dei-
synode met de afschuwelijke trein
ramp die Nederland heeft getroffen
De synode besloot zich te doen ver
tegenwoordigen op de conferentie van
Europese kerken te Nyborg in Dene
marken, die van 1 tot 6 oktober ge
houden zal worden. De synode heeft
in haar eerste zitting een schrijven
behandeld van ds. Th. Delleman te
Groningen, in welk schrijven ver
zocht wordt enige deputaten te be
noemen met de opdracht na te gaan
in hoeverre of in welk opzicht de
uitspraken van de synode van Assen
van 1926, die hebbeft geleid tot het
afzetten van dr. J. G. Geelkerken,
no? bindend zouden zijn. De syno
de bracht deze zaak nog niet geheel
tot een einde. Ook werd behandeld
het initiatief voorstel van ds. W. H.
J de Boer uit Heerenveen met be
trekking tot de woningnood. De sy
node zal een schrijven richten aan
de kerkeraden waarin zij worden op
gewekt iets te doen, opdat de be
schikbare volumen ook gericht wor
den op grote of zich uitbreidende ge
zinnen. De synode wekt de kerkera
den op zich hierover te beraden en
eventueel deze zaak te bepleiten bij
de daartoe geëigende organen.
Tenslotte heeft de synode een be
gin gemaakt met de behandeling van
Wit of bruin per pak0.85
In sierlijke, plastic trommel
gevuld met pak bruin1.75
het rapport inzake losgemaakte pre
dikanten, waarover tal van sprekers
het woord voerden.
(Van onze Weense correspondent, prof. dr. N. Greitemann)
(II, slot)
Evenals in de Sowjet-Unie oefent het woord ,,kulturalisch" ook
in het huidige Hongarije een sterke betovering uit. Alles wat geen
techniek is, wat niet met het gewone leven van elke dag in ver
band staat, kortom het culturele wordt met de grootste eerbied
besproken en behandeld. Het huidige regime in Hongarije doet
inderdaad wel iets voor de cultuur. Het zorgt o.a. vrij goed voor
de kunstenaars, schrijvers, professoren, geleerden, zangers en
danseressen. Zolang deze elite zich niet tegen het regime uit
spreekt, wordt zij met rust gelaten en verdient de beste salarissen.
Een oorspecialist krijgt als hoofd van de afdeling in een zieken
huis 7000 florint maandsalaris, (omgerekend naar de koopkracht
ongeveer 1000 gulden) maar in zijn particuliere praktijk verdient
hij tenminste een- of tweemaal zoveel.
Dunne bovenlaag
RIJVERKEER:
Geef vrije doorgang aan voetgan
gers op zebrapaden. Sla niet met
grote snelheid een hoek om. Direct
om die hoek kan een zebrapad liggen.
straf was niet voldoende, want de
Officier eiste er 4 dagen gevangenis
straf bij met de mogelijkheid, dat de
week voorwaardelijke gevangenisstraf
die een jaar geleden voor een derge
lijk feit was opgelegd, ook ondergaan
moet worden.
De politierechter veroordeelde con-
cier wel rekening houden, doch deform de eis.
zoiuler zorgen
Een kleine en dunne bovenlaag
heeft dus geen materiële zorgen. Ho
gere ambtenaren, schrijvers en kun
stenaars kunnen voor hun vrouwen
de duurste stoffen kopen, desnoods
een eigen villa laten bouwen of een
Volkswagentje aanschaffen, waar
voor ze echter meer dan de dubbele
prijs moeten betalen. Goud of waar
devolle sieraden zijn niet te koop,
maar dat is ook niet belangrijk. De
dunne bovenlaag heeft een aange
naam leven, maar dat wil niet zeg
gen dat zij geen last heeft van an
dere zorgen.
Van schrijvers eist de regering wel
iswaar niet. dat zij het „socialis
tisch realisme" met woorden huldi
gen, maar wanneer zij deze richting
in hun werk verwaarlozen, lopen zij
gevaar, dat hun boeken niet worden
uitgegeven. Van Toneelspelers, zan
gers en danseressen verwacht men
geen communistische geloofsbelijde
nis, maar er wordt wel herhaaldelijk
een beroep op hen gedaan om in dra
kerige stukken of naturalistische ope
ra's op te treden. Ook doet men een
beroep op hen om voor de arbei
ders in de volkswijken op te treden,
in onverzorgde verenigingsgebouwen.
Dat alles natuurlijk voor het volk en
dus gratis. Zy kunnen moeilijk wei
geren. maar ook dat is niet erg, om
dat zij geen andere materiële zor
gen kennen.
Schrijvers, die zich niet met „so
cialistisch realisme" kunnen vereni
gen, behoeven niet te verhongeren,
omdat zij bijv. gelegenheid krijgen
werken uit de w ereldliteratuur te
vertalen. Daaraan heeft Hongarije
grote behoefte en voor zulke verta
lingen wordt behoorlijk betaald, maar
de zbgenaamde vrijheid van de kun
stenaar komt wel in het gedrang.
In 't algemeen is het moeilijk om
op het gebied van de beeldende kunst
muziek en toneel progressief te zijn.
De staat propageert by voorkeur die
kunstvormen, die door het brede pu
bliek worden geaccepteerd. Er valt
niet aan te twijfelen dat de opera
van Boedapest over uitstekende zan
gers, zangeressen, ballerina's en dan
sers beschikt, maar de vertolking, de
styl, het scenario en de choreogra
fie zyn over 't algemeen conventio
neel, ouderwets en naturalistisch.
Uit de vorige eeuw
Het Hongaarse ministerie van Bui
tenlandse Zaken had mij een kaartje
bezorgd voor een balletavond in de
opera. Zo'n bezoek is op zichzelf al
een merkwaardige gebeurtenis, want
het gebouw is niet verwoest en ziet
er nog precies zo uit als 80 jaar ge
leden. De bekleding en de verlich
ting zijn nog geheel in de oude styl,
het ruikt er een beetje muffig en
stoffig, er is beslist geen moderne
ventilatie, laat staan airconditioning.
Kortom men heeft het gevoel dat
men in een gebouw van 70 tot
ACADEMISCHE EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit is ge
slaagd voor het kerkelijk voorberei
dend examen de heer R. Zuurmond
te Leiden (cum laude).
De hoofdleiding van het club
huis „De Spreewpot" deelt mede,
dat de reünie van oud-leden van het
SFL in verband met het jubileum
van mej. T. v. d. Linden, wegens de
treinramp tot nader order is uitge
steld.
jaar geleden verzeild is geraakt. Dat
heeft echter zijn bepaalde charme.
Een Oostenrijkse collega zei dat hij
pas in de opera van Boedapest de in
druk had gekregen, hoe de Weense
Opera er uit had gezien, wanneer ze
niet tijdens de oorlog was uitge
brand, een interieur dus, waarmee
zyn grootouders zo hadden gedweept.
Het lijkt wel of dit gebouw met zijn
hele aankleding onder Monumenten
zorg staat. De lampen met matglas
verspreiden een schemerachtig licht,
dat aan de vorige eeuw doet denken
en dat beslist een zekere betovering
uitoefent.
Ouderwets
Minder betoverend is echter de styl
van de opvoering. Wij kregen het
ballet „De vlammen van Parijs" te
zien, ontworpen op muziek van de
Russische componist Aszafjew. Of
schoon dit werk pas drie jaar oud
is, behoort het tezamen met zyn mu-
ziks'e interpretatie thuis in de vorige
eeuw. Thematisch is het ballet een
lofzang op de Franse Revolutie, iets
waarmee men theoretisch genoegen
kan nemen, maar de concrete vorm
geving is tezamen met de muzikale
omlijsting totaal verouderd, conven
tioneel en stoffig.
Datzelfde geldt ook voor de kos
tuums. de toneeldecoratie en de cho
reografie. Eerlijk gezegd: ik had me
delijden met de ballerina's en de dan
sers, die de verschillende vormen van
het klassieke ballet uitstekend be
heersen en die voor hun prachtige
kwaliteiten iets beters hadden ver
diend. De Hongaren zijn een zeer
begaafd volk op kunstgebied, en ik
vroeg mij af, of zij iets dergelijks
ook zouden hebben opgevoerd, wan
neer zij werkelijk in de keuze van
hun repertoire vry waren geweest.
Keurige indruk
Het was zondagavond. Het publiek
maakte een keurige indruk, want de
dames en de jonge meisjes droegen
een stemmig pakje of een aardig en
slechts bij uitzondering zag men een
heel klein decolleté of een in deze
omgeving gewaagd schouderbandje.
De heren hadden doorgaans een don
ker pak aan met een grijze das, men
zag echter geen smoking, maar diri
gent en orkest waren gekleed in rok.
Tijdens de pauze gingen de meeste
toeschouwers naar de foyer, waar ze
koffie, limonade en vruchtensap
dronken of een sandwich aten. Het
buffet was goed voorzien en men
had blijkbaar geld genoeg voor een
hapje. Toch was ik verrast dat deze
typisch burgelijke toeschouwers zo
enthousiast en vooral zo ritmisch op
de maat applaudisseerden.
Het ballet was nog wel de weer
gave van een revolutie, maar nie
mand scheen aan de jongste omwen
teling te denken, die zich in deze stad
had afgespeeld. Heeft men dit alles
reeds vergeten of wil men er niet aan
denkenij Zeker is, dat het publiek
vooral zijn instemming betoonde met
de naturalistische interpretatie, wat
wel een bewijs is dat de artistieke
smaak zich nog niet sterk heeft kun
nen ontwikkelen.
Het ballet van Bartók: „De won
derbare mandarijn" staat ook op het
repertoire. Jammer genoeg kon ik
dit niet zien. Het zou de moeite waard
zyn geweest vast te stellen,hoe de
choreografie van dit moderne werk
is uitgevallen. Het overige repertoire
vermeldde: Bohème, Turandot, Mei-
stersinger, Rigoletto en operettes van
Johann Strauss. Ook is het een voor
deel dat dergelyke opvoeringen niet
alleen voor een dunne bovenlaag
openstaan, maar ook voor mensen
met een lager salaris. Een flink ge
deelte van de plaatskaarten wordt
via de grote bedrijven verdeeld, zo
dat iedereen zich zo'n avond kan
veroorloven, want de duurste plaats
kost nauwelijks vijf gulden.
Cultuur-tehuizen
Ook in de buitenwijken wordt er
cultureel werk verricht voor brede
lagen van de bevoling. Daarvoor
beschikt men over grote verenigings
gebouwen, die men „cultuur-tehui
zen" noemt en waar orkesten en
zangverenigingen alleen bestaan
de uit amateurs een avond ge
ven. Ook worden er lezingen gehou
den. Ik kon twee van zulke avon
den meemaken. De eerste bestond uit
een concert en gezang en ik moet
eerlyk toegeven, dat het niveau
amateurs niet slechts was. Wat mij
echter tegenviel was het feit dat de
zaal zo slecht was bezet. Een an
dere avond had plaats in de 20-ste
wijk, waar de jeugd danste. Aan de
kant zaten de moeders, terwijl de
jongeren even modern dansten als
elders in de wereld. Ik zag een plak
kaat met de mededeling dat jon
gemannen die willen dansen een das
moeten dragen. Dat is het begin van
volksopvoeding, die wel nodig bleek
te zijn, want er liepen gestalten zon
der das rond, die een minder prettige
indruk maakten en die zeker een glas
te veel op hadden. Wat achteraf
stonden echter enkele oppassers, die
er voor moesten zorgen dat zulke
typen geen overlast veroorzaken.
Wanneer men dergelijke avonden
met Westerse ogen zou bekyken, zou
men zijn schouders kunnen ophalen
over dit z.g. culttuwerk, maar alles
staat hier nog in een beginstadium
en de brede lagen van de arbeiders
moeten nog voor culturele waarden
worden opgeleid. Het ministerie had
ons zeker iets beters kunnen voort
zetten. Dat dit niet gebeurde, bewjjst
dat alles spontaan en zonder bereke
ning werd voorgezet. De heren ken
den beslist de onvolmaaktheden, toch
lieten zij ons zien, wat er aanwezig
was. Men kan daarvoor slechts waar
dering hebben.
Dagelijks 20
doden door pokken
in Karatsji
De pokkenepidemie in Karatsji
eist dagelijks twintig doden.
Dokters schatten het aantal
doden sinds november op 300.
Het bestrijden van de ziekte,
die het hevigst woedt onder de
kinderen in de achterbuurten,
wordt bemoeilijkt door de bijge
lovige weerzin van de bevolking
tegen inenting.
DE UITLATING VAN
AMBASSADEUR JONES
In Amerikaanse kringen te Dja
karta is vandaag verklaard, dat het
woord „Merdeka" (vrijheid) dat de
Amerikaanse ambassadeur in Indo
nesië door een microfoon heeft ge
roepen tijdens de reis van president
Soekarno over Celebes, in het geheel
geen betrekking had op Nieuw-
Guinea. Men zeide, verwonderd te
zyn over de scherpe reactie in Ne
derland. „Merdeka" is op zichzelf
niet meer dan een gangbare begroe
ting, waarin de vreugde der Indone
siërs over hun vrijheid wore, geuit.
Ambassadeur Jones was vandaag niet
zelf beschikbaar voor commentaar.
Soebandrio:
BESLISSING OVER
TIEN DAGEN
De Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken, dr. Soebandrio,
heeft heden meegedeeld, dat in de
komende tien dagen een beslissing
zal worden genomen over de vraag, of
het zjjn nut kan hebben, te trachten
de kwestie Nieuw-Guinea te regelen
langs diplomatieke weg. Soebanc\-io
zag weinig waarschijnlijkheid van een
regeling langs diplomatieke weg „om
dat de houding van Nederland zo
vaag blijft".
Volgens niet-bevestigde berichten
zal Soebandrio binnenkort worden
benoemd tot luchtmaarschalk en zal
hy zitting krijgen in alle hoogste mi
litaire raden.
