Tsjombes troepen
op de terugtocht
Nog veel vandalisme bij
„rustige" jaarwisseling
Drie Spakenburgers
urenlang op ijsschots
Kongolezen bezetten
Kongolo en Manono
Nog steeds onzekerheid rond
het probleem Nieuw «Guinea
Y.S.-raketten
langs Venus
WEERBERICHT
Kou in India:
720 doden
V.S. blijven afzijdig, hopen op
rechtstreekse bespreking
GAT WERD GOED
BEWAAKT
Koud en angstig avontuur
Met heel veel
moeite gered
Ondanks waterkanonsabel of gummistok
WITTE KRUIS
Qltemvs
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 2 JANUARI 1962
No. 30542
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
r 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Kongolo, de noordelijkste stad van Katanga, is gevallen. President
Tsjombe heeft gisteren in Elisabethstad meegedeeld, dat hjj zijn strijd
krachten bevel heeft gegeven zich terug te trekken uit Kongo, dat een
week lang het toneel is geweest van felle gevechten tussen Katangese en
Kongolese soldaten.
Ook het münbouwcentrum Manono is zondag zij het vrijwel zonder
strijd voor Tsjombe verloren gegaan. Aangenomen wordt, dat de Baloe-
bakat-partij, die tegen Tsjombe is en gesteund wordt door de centrale
Kongolese regering, thans een derde deel van Katanga beheerst.
Waar?
Over het lot van de stad Kapo-
na bij het Tanganjikameer, be
staat nog onzekerheid. Volgens
een radiobericht hadden de Kon
golese troepen ook deze plaats
veroverd. Tsjombe heeft gisteren
echter tegenover verslaggevers
verklaard, dat Kapona nog in
handen van de Katangezen is.
Volgens de Katangese regeringslei
der hadden zijn troepen in Kongolo
betrekkelijk geringe verliezen geleden,
maar wel waren veel burgers omge
komen, speciaal tengevolge van mor
tiervuur. Hij herhaalde zijn beschul
diging, dat de strijdmacht van de VN
In augustus a.s.
De V.S. zullen in 1962 twee
ruimtevaartuigen lanceren, die
langs Venus moeten reizen, zo
is van de zijde van het Ameri
kaanse bureau voor lucht- en
ruimtevaart meegedeeld.
Deze ruimteschoten zullen rond
augustus, als Venus zich in een
gunstige positie bevindt, gelost
worden.
Bij Turks-lrcakse grens
Doden bij gevecht
tussen Koerden
Bij de Turks-Iraakse grens ztfn
bij gevechten tussen twee groepen
Koerden onderling en het ingrijpen
van de Turkse grenswacht doden ge
vallen, zo is gisteren in Ankara be
kendgemaakt.
Volgens de commandant van de
Turkse gendarmerie van het dorp
Tsjoekoerdsja nabij de grens met
Irak vluchtte een groep Bervari-
Koerden over de grens, achtervolgd
door Barzani-Koerden, die aan de
Iraakse zijde van de grens opper
machtig zijn. Het kwam op Turks
gebied tot een gevecht en alleen door
het ingrijpen van de grenswacht
konden de achtervolgens worden ver
dreven. De Bervari's hadden, aldus
deze berichten, 25 doden.
In overeenstemming met Turks-
Iraakse afspraken zijn de gevluchte
Bervari's ontwapend.
De Barzani's hebben zich na de
strijd met de regering in Bagdad te
ruggetrokken in de bergstreken langs
de Turkse grens.
1961: een nat jaar
„Het afgelopen jaar was het op één
na natste jaar sedert het begin der
waarnemingen in 1850. Alleen in 1960
is liet nog natter geweest", aldus een
mededeling van het KNMI.
Volgens een voorlopige berekening
bedraagt het landgemiddelde van de
neerslag ongeveer 930 mm tegen 738
mm normaal. In 1960 was er gemid
deld 911 mm gevallen. Alleen maart
en mei waren een weinig aan de
droge kant, alle andere maanden
vooral januari, oktober en decem
ber waren te nat. De meeste neer
slag is in het midden en oosten van
het land gevallen. Het aantal uren
zonneschijn bedroeg in De Bilt 1435
tegen 1572 normaal. De kuststrook
heeft ruim 200 uren meer zon gehad
dan het oosten van het land.
De temperatuur was gemiddeld een
halve graad Celsius boven de norma
le waarde. Van de 365 dagen die het
jaar telde, waren er 198 aan de war
me kant. September >vas de warmste
en december de koudste maand van
het jaar. In de Bilt kwamen 42 (nor
maal: 64) vorstdagen en 16 (nor
maal: 23) zomerse dagen voor.
RUSTIG WINTERWEER
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: In het algemeen wei
nig bewolking, maar hier en daar
mist, en overwegend droog weer. Wei
nig wind. In de nacht en vroege och
tend lichte, plaatselijk matige vorst,
overdag lichte vorst tot temperatuur
om het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
3 januari
Zon op: 8.48 uur; onder: 15.41 uur.
Maan op: 5.03 uur; onder: 14.34 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.32 en 12.55
uur, laagwater te 8.32 en 20.53 uur.
het kongolese leger in Kapona en
Kongolo heeft geholpen, al heeft zij
niet deelgenomen aan de gevechten.
Tsjombe zei met het hoofd van de
Verenigde Naties in Katanga, de Brit
Urquhart, en de Franse VN-ambte-
naar Dumontet gesproken te hebben
over handhaving van de orde in Eli
sabethstad „die noodzakelijk is voor
onderhandelingen in Leopoldstad"
Uit deze woorden meent men te kun
nen afleiden dat Tsjombe wil blijven
onderhandelen met de centrale Kon
golese regering.
President Kasavoeboe van Kongo
heeft zaterdag een besluit getekend,
waarbij de provinciale vergadering
van Katanga in de basis Kamina
(noordwest-Katangai wordt bijeenge
roepen Kasavoeboe heeft tgelijkertijd
de VN verzocht de basis ter beschik
king van de centrale regering te stel
len en alle provinciale afgevaardig
den instaat testellen de bijeenkomst
bij te wonen. Het besluit zou geno
men zijn op verzoek van de leider van
Baloebakat, Sendwe, die er zeker van
wil zijn dat de leden van zijn partij
de bijeenkomst kunnen bijwonen.
Tsjombe heeft het bijeenroepen van
de Katangese „parlement" in Kamina
een „onwettige" daad genoemd. Hij
bleef bü zijn oproep om morgen in
Elisabethstad te vergaderen.
De secretaris-generaal der VN, Oe
Thant, heeft Engeland voorgesteld,
dat in bepaalde delen van Rhodesië
waarnemers van de volkerenorganisa
tie worden geplaatst, met name op
bepaalde vliegvelden en langs de we
gen die van Rhodesië naar Katanga
leiden.
Slot pag. 2
Volgens te Lucknow gepubliceerde
onofficiële gegevens heeft de koude
golf in noord-India in de afgelopen
veertien dagen 720 mensenlevens ge-
eist. In de staat Oettar Pradesj ver
loren 380 mensen het leven en in
Bihar 340. De kou veroorzaakte bo
vendien in Oettar Pradesj de dood
van ruim 11.000 stuks vee.
„West-lrian provincie
van Indonesië"
De regering van Indonesië
heeft zondag officieel bekend
gemaakt dat West-Nieuw-
Guinea voortaan een provincie
van Indonesië is, West-lrian
geheten. Zij verklaarde voorts
dat deze provincie militair ge
bied is.
Het besluit werd genomen op een
bijeenkomst van de nationale verde-
digingsraad in Soekarno's paleis in
Bogor. In deze raad hebben hoge
militaire en burgerlijke functiona
rissen zitting. Het besluit werd be
kendgemaakt door brigade-generaal
Jani, vice-stafchef van het leger en
hoofd van de operatie tot bevrijding
van West-lrian „Sataf". Jani deelde
mee. dat de gouverenur en militaire
bevelhebber van de nieuwe provincie
een Papoea zal zijn. President Soe-
karno zou zelf de leiding hebben bü
de bevrijding van het gebied. Jani
ontkende dat zijn regering Neder
landse voorstellen over Nieuw-
Guinea bespreekt.
Van bevoegde zijde is medegedeeld:
De minister-president en de min:ster van Buitenlandse Zaken
hebben zaterdagochtend een onderhoud gehad met het senioren
convent van de Tweede Kamer om dit in te lichten omtrent de
stand van de besprekingen op internationaal niveau in verband
met de kwestie Nieuw-Guinea en met het oog op het debat in de
Kamer over dit onderwerp, dat heden gehouden wordt.
Het karakter der internationale contacten is zodanig dat de
regering het thans niet verantwoord acht daarop publiekelijk
nader in te gaan, aangezien mededelingen daarover wellicht het
welslagen dezer besprekingen in gevaar zouden kunnen brengen.
Amerika dringt
mening niet op
Amerikaanse functionarissen
hebben zaterdag in Washington
de hoop uitgesproken dat ver
tegenwoordigers van Indonesië
en Nederland in het begin van
dit jaar mogelijk in V.N.-
verband besprekingen zullen
beginnen over de kwestie
Nieuw-Guinea. Het indirecte
contact tussen Nederland en
Indonesië, zo zeiden zij, wordt
voortgezet via de ..derde partij",
de V.S.
Men hoopt in Washington
dat de Indonesische en de
Nederlandse regering mogelijk
zullen achten om in de nabije
toekomst rechtstreekse bespre
kingen te voeren. „De V.S.".
aldus de functionarissen „menen
dat de V.N. een passend kader
zullen verschaffen waarbinnen
dergelijke besprekingen gevoerd
kunnen worden. Maar de Ame-
Dlt aummet bestaat uit 12 pagina's
Een onverwachte gast op i deelde mee in de. oliebollen
oudejaarsavond: de sneeuwman vreugde.
rikaanse regering dringt haar
mening in deze kwestie niet op.
Zij meent dat besluiten hierover
alleen door Indonesië en Neder
land zelf genomen moeten wor
den."
Afgevaardigden bij de V.N.
juichten het vooruitzicht op
nieuwe contacten tussen de
Nederlandse en Indonesische
regering toe.
ONOBJIDEUJK
STANDPUNT
De Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken dr. Soebandrio heeft
verklaard, dat Indonesië door tus
senkomst van de V-S. indirect con
tact met Nederland onderhoudt over
de kwestie Nieuw-Guinea, doch, zo
voegde hij hieraan toe, „voorzover op
het ogenblik kan worden gezien, is
het Nederlandse standpunt nog niet
duidelijk".
Dr. Soebandrio, die dit verklaarde
na een onderhoud met de Ameri
kaanse ambassadeur. Howard Jones,
zei niet te weten of Nederland wel
werkelijk een regeling met Indonesië
wil of niet. De houding van Neder
land lijkt nog bijzonder vaag, omdat
het contact door middel van een
derde partij (de V.S.) wordt onder
houden en het moeilijk is een con
creet beeld te krijgen.
Ambassadeur Jones heeft in de af
gelopen week voortdurend in verbin
ding gestaan met minister Soeban
drio en president Soekarno
DE NOTA VAN
AUSTRALIË
De Nederlandse ambassadeur in
Australië, dr. J. G. de Beus, heeft
verklaard dat de Nederlandse rege
ring het standpunt van de Australi
sche regering ten opzichte van
Westelijk Nieuw-Guinea, zoals dit is
uiteengezet in de nota van zaterdag
30 december, volledig deelt.
Dr. De Beus zei dat de Nederlandse
regering de Australische oproep tot
vreedzame regeling van het geschil
met Indonesië met instemming had
ontvangen. Er is nog genoeg ruim
te voor onderhandelingen en Neder
land is ten aanzien daarvan actief
bezig In verscheidene delen van de
wereld worden internationale bespre
kingen gehouden, maar in dit sta
dium kunnen er nog geen bijzonder
heden verstrekt worden, aldus dr. De
Beus.
SOEKARNO'S BEZOEK
AAN ENGELAND
De „Sunday Telegraph" schrijft
dat president Soekarno van 8 tot 13
mei een officieel bezoek aan Enge
land zal brengen. Daarna zal hjj
misschien nog enkele dagen als par
ticular in Engeland blijven. De di
plomatieke redacteur van het blad
meent, dat het program voor dit
bezoek premier Macmillan en de Brit
se minister van Buitenlandse Zaken,
Lord Home. alle tjjd zal geven om
Soekarno te overtuigen van de nood
zaak om de kwestie-Nieuw-Guinea op
vreedzame wjjze te regelen als deze
kwestie dan tenminste nog altjjd niet
is opgelost.
„De Britse politiek", aldus de re
dacteur, „moet op dit punt zowel re
kening houden met de loyaliteit, van
Engeland tegenover Nederland, dat
Engelands trouwste bondgenoot is bij
de onderhandelingen in E.E.G.-ver
band, als met de Britse belangen op
i lange termijn in Zuidoost-Azië. Vol
gens het blad zal het bezoek van Soe
karno aan Engeland wellicht op los
se schroeven komen te staan, als
Indonesië Nieuw-Guinea mocht bin
nenvallen.
(Men zie ook elders)
Langs de oevers van het
IJsselmeer doet zich op vele
plaatsen het verschijnsel kruip-ijs
voor. De schotsen worden op de
dijken gedrukt, waardoor het
verkeer op de wegen over de
dijken veelal onmogelijk wordt.
Deze opname werd gemaakt tus
sen Hoorn en Scharwoude.
Drie gewapende leden van de
Oostduitse grensiuacht hebben za
terdagavond het prikkeldraad
langs de Britse sector van Berlijn
doorgeknipt en zijn naar V/est-
Berlijn uitgeweken.
Eerst vluchtten twee van de
drie. Een Oostduitse officier liet
toen de derde de wacht betrekken
bij het gat om te voorkomen dat
hierdoor nog meer mensen naar
het Westen zouden vluchten. De
officier ging intussen naar zijn
superieuren om melding te maken
van het incident. Toen de officier
uit het gezicht verdwenen was,
ging de derde grensivacht door
het gat naar het Westen
Drie Spakenburgers hebben
zaterdag acht angstige uren
doorgemaakt, toen zij op een
steeds verder afbrokkelende
ijsschots naar het IJsselmeer
afdreven.
De 49-jarige W. Hartog was 's mid
dags om een uur met zijn 47-jarige
zwager D. Koelewijn nabij De
Oude Pol op het ijs gegaan om
spiering te vangen. Toen zij daar
mee bezig waren, voegde zich ook
de 29-jarige H. Koelewijn bü hen.
Tot hun schrik bemerkte het drie
tal omstreeks half vier. dat het
ijs tengevolge van de sterke zui
denwind was gaan afzetten. Dit
ging zo snel, dat zü geen kans
meer zagen het vaste üs en de wal
te bereiken Op een losse ysschots
dreven zü het IJsselmeer op.
In de loop van de middag werden
de familieleden ongerust en werd
de politie gewaarschuwd, die'"
trachtte met behulp van een he
likopter de mensen van het üs
te halen.
Door de duisternis mislukte deze
poging Men heeft toen het ijs
in de Oude Haven stukgehakt,
waarna met twee kotters getracht
werd het open water te bereiken.
Na veel moeite kwamen beide kot
ters om ongeveer half elf in het
open water voor de haven.
Bijna vier kilometer verder bereik
ten de kotters, die door schünwer-
pers werden bügelicht, het vaste
Üs- Om half twaalf had het zoe
ken langs het üs succes en kre
gen de kotterbemanningen de ver
misten in het oog. Door middel
van een meegebrachte boot en tou
wen konden zü de drie mannen
redden en veilig naar de haven
brengen.
Inmiddels was ook de reddingboot
„Zeemanshoop" te Nijkerk uitge
varen, evenals eer sleepbootje
De spieringvissers schünen geen na
delige gevolgen van hun avontuur
te hebben ondervonden.
Het slechte weer en de grote
politiemacht, die in de verschil
lende steden op de been waren,
hebben de ongeregeldheden bij
de jaarwisseling binnen de per
ken kunnen houden. „Rustig,
vrij rustig of bijzonder rustig"
werden oudejaarsvieringen over
het algemeen gekarakteriseerd.
Desondanks kwam het op vrij
wel alle plaatsen nog tot kleine
of grotere incidenten.
BEHALVE IN ROTTERDAM.
Daar heeft men in jaren niet zo
rustige oudejaarsavond gekend. Tot
zelfs het kerstboomverbranden ver
liep zonder moeilükheden. De poli
tie trad dan ook meteen op, waar
buitensporigheden konden optreden,
want zes belhamels hebben ondanks
de rust het politiebureau nog van
binnen moeten beküken.
Zeshonderd man
OOK IN DEN HAAG was het in
vergeüjking met voorgaande jaren
rustig. Zeshonderd met helm en sa
bel toegeruste agenten en het be
faamde waterkanon hebben daar het
hunne toe bijgedragen, maar ook de
bevolking werkte mee. Dat blükt
wel uit de opmerkingen, die opge
schoten jongens in de buurt van de
Hoefkade te horen kregen, zo in de
geest van „Joh, schiet nu op. dan
kunnen die agenten ook naar huis!"
Toch vielen er klappen. In de om
geving van de Goeverneurlaan voer
de de politie charges uit en ook in
de omgeving van de Hoefkade trok
ken agenten de sabel om de straten
schoon te vegen. Een bewoner van
de Tak van Poortvlietstraat kreeg
daarbü een snee in de arm. De
commandant van het politiedetache-
ment verwees hem naar het Zuid-
wal-ziekenhuis Het waterkanon deed
goed werk. Vele iongelui maakte er
een spelletje van de waterstralen te
ontspringen. Alle agenten, die om ne
gen uur in dienst waren gekomm
en door de Hagenaars met oliebol
len en andere lekkernüen werden
overladen, hebben hun dienst kunnen
volbrengen zü het dat een hoofd
agent een dikke wang overhield van
een goedgerichte klap en een adju
dant door stenen werd getroffen. De
in staat van alarm zijnde brand
weer behoefde maar eenmaal uit te
rukken om te hoog oplaaiende vlam
men te doven.
Weer stenen
IN UTRECHT heeft de politie op
deze eveneens als „rustig" gekarakte
riseerde jaarwisseling eenmaal van
de gummistokken gebruik moeten ma
ken. De sabels hadden de agenten
thuis moeten laten. In de Boorstraat
hadden jongelui een groot aantal
kerstbomen tegen de spoordük ver
zameld. Het treinverkeer ondervond
hinder van de rookontwikkeling, toen
deze bomen werden aangestoken. De
brandweer wilde op last van de po
litie het vuur blussen, maar de brand
wachten werden met stenen bekogeld.
Twee spuitgasten liepen hierbü ver
wondingen aan het hoofd op. Toen
greep de politie hardhandig in.
IN AMSTERDAM werd de opmer-
kelüke rust verstoord door enkele
honderden opgeschoten jongelui, die
samengroepten op de brug bü de
Zeilstraat, waardoor het verkeer vol
komen werd lamgelegd. De politie,
waarbü twee agenten met honden,
greep snel en doeltreffend in. Wel
werd een verkeersbord uit de grond
gerukt en omver gegooid. In het
bureau Raampoort waren twee Jonge
arrestanten echter zeer tevreden over
hun verzorging, want ook zü kregen
van de agenten de bü de jaarwisse
ling behorende appelflappen en olie
bollen.
IN LEEUWARDEN daarentegen
zijn er vuurwapenen aan te pas geko
men. By de overweg in de Schrans
waren 2 mannen aan het vechten.
Toen een agent de vechtende som
meerde door te lopen en enkele waar
schuwingsschoten loste, vloog een van
de vechtersbazen de agent naar de
keel. Hü dreigde de man te wurgen.
Deze greep zijn revolver weer en
schoot de aanvaller in de schouder.
De man moest in het ziekenhuis ge
opereerd worden.
9 Slot op pag. 2
y de echte
A PIJNSTILLER
tegen hoofdpijn, kiespijn
griepreumatischë pijrien etc.
Uit het Leidsch Dagblad van
2 Januari 1862:
(Advertentie) Een genees
kundige ten Platten Lande
vraagt iemand die in staat is
om de apotheek waar te
nemen en zich met de bezor
ging van een of twee paarden
te belasten. Adres met franco
brieven, waarin voorwaarde,
onder lett. A, aan het Bureau
van dit Blad.
Te Turin zou een afschu
welijk lelijke tenor debuteren.
Het publiek lachte hem op de
meest hatelijke manier uit
om zijn uiterlijk. De zanger
trad zeer rustig voor het
voetlicht en sprak: Mijne
heeren, ik ben hier gekomen
om mij te laten hooren, niet
om mij te laten zien". Het
publiek zweeg en nimmer had
een zanger grooter succes.
