VORST HOUDT NOG AAN Rhodesiers overwegen Tsjombe te steunen Soekarno te Djakarta: „IK BLUF NIET" Regering zoekt wegen voor een oplossing Elfstedentocht voor zaterdag op program Toevoer van wapens uit Rusland vloeit K.N.S.B. - WEDSTRIJDKALENDER GROEIT ALS KOOL Ijs eiste ook enkele levens Irak beraamt een aanval op KOEWEIT Kou in India: 130 doden WEERBERICHT vcasT Vandaag zou beslissing vallen (9//<V ^ïlteuws Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 27 DECEMBER 1961 No. 30538 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: E. A E. van Dishoeck Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0 59 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 De vorst duurt nog voort. Volgens het K.N.M.I. in De Bilt zal de vorstperiode, die voor de koudste Kerstmis van deze eeuw heeft ge zorgd, zeker nog dertig uur aanhouden. De kans, dat het voor zaterdag geprojecteerde top- evenement van de Nederlandse schaatssport, de elf stedentocht, doorgang zal vinden, wordt dus groot. De vorst houdt Europa nu al dagenlang in een ijzige greep. Van Engeland tot aan de Zwarte Zee is het kwik in de laatste dagen niet bov ennul geweest. In de Bilt zijn deze eeuw de kerstdagen nog niet zo koud geweest als dit jaar. Irak zal het aanknopen van di plomatieke betrekkingen met Koeweit als een onvriendschappelijke daad be schouwen en het zal zich verplicht zien zijn diplomatieke betrekkingen te verbreken met staten, die diplo maten uitwisselen met Koeweit. Zo als bekend maakt Irak aanspraak op het vorstendom Koeweit aan de Perzische Golf. Intussen houdt een detachement van tweehonderd man, onder wie 170 vliegers, zich gereed uit Enge land te vertrekken naar de Britse basis in Aden, zulks met het oog op de spanning rondom Koeweit. Voorts zijn de officieren van het Britse vliegdekschip Centaur, dat in de ha ven van Mombasa (Kenia) ligt, gis teravond van een dansfuif naar het schip teruggeroepen. Verwacht werd, dat de Centaur vandaag zee zou kie zen met waarschijnlijke bestemming Koeweit. De matrozen waren al eer der van kerstverlof teruggeroepen. De .Daily Telegraph" (conserva tief) meldt, dat de verscherpte Brit se waakzaamheid met betrekking tot Koeweit het gevolg is van steeds te rugkerende berichten, volgAis welke de Iraakse premier, generaal Kas- sem, voornemens is zijn troepen Koe weit bij verrassing te doen binnen vallen. De speciale correspondent van het blad te Beiroet meldt: „De ambassa deurs van Irak en Egypte te Mana ma. de hoofdstad van het sultanaat der Bahrein-eilanden, hebben in het geheim overleg gepleegd, waarbij het er van Iraakse zijde om ging Egyp te op een voorgenomen Iraakse ver overing van Koeweit voor te berei den en de goedkeuring van dit land voor een dergelijke aanval te ver krijgen". De (eveneens conservatieve) „Daily Mail" schreef vandaag o.m.: „Men heeft reeds dagen lang waargeno men dat generaal Kassem troepen, gevechtswagens en vliegtuigen in Zuid-Irak samentrekt. Kassem wil de hand leggen op de olievelden van Koeweit. Hij denkt dat dit hem in staat zou stellen de iii zijn land werkende buitenlandse oliemaat schappijen de wet voor te schrijven".- Als gevolg van het zeer koude weer, dat de afgelopen week in noord-In- dia heeft geheerst, zijn bijna 130 per sonen om het leven gekomen. De meeste slachtoffers vielen in de staat Oetar Pradesj, waar bedelaars en andere armen gewoon zijn op straat te slapen, zijn doodgevroren. In de staat Bihar kwamen 27 mensen, on der wie twee gedetineerden in de ge vangenis van de hoofdstad Patna, door de koude om. De Bilt verwacht van heden- tot morgenavond: Vannacht en morgen ochtend matige tot strenge vorst, morgenmiddag over het algemeen matige vorst. Plaatselijk bewolking of mist. maar overwegend droog weer. Matige tot zwakke wind uit ooste lijke richtingen. (Opgemaakt te 11.15 uur) 28 DECEMBER Zon op: 8.48; onder 16.35 uur; Maan op: 23.27, onder 12.09 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee 7.14 en 19.33 uur; laagwater 2.48 en 15.09 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Overdag was het alleen tijdens de kerstdagen van 1938 nog kouder. In de afgelopen nacht vroor het in ons land over het algemeen matig, maar in de komende nacht kan de temperatuur weer lager dalen. Alle omstandigheden hebben ertoe medegewerkt, dat de Neder landse schaatsliefhebbers het hart volop kunnen ophalen. Strenge vorst, niet al te veel wind en geen scheepvaart gedurende de feest dagen zorgden ervoor, dat er spie gelgladde ijsbanen ontstonden. Bijna overal was er reeds gelegen heid tot het maken van schaats tochten. De altijd populaire Mo lentocht in onze contreien trok gisteren meteen al zo'n 1300 deel nemers. Jong en oud in Neder land had de gladde ijzers onder gebonden en zal in de komende dagen daar nog de gelegenheid toe hebben. De organisaoren van schaatswedstrijden en toertoch ten zijn druk in de weer. En dat niet alleen in Friesland, waar de gedachten van zelfsprekend voor namelijk uitgaan naar het groot se evenement: de elfstedentocht; die -ijs en weder dienende voor zaterdag op het programma staat. Ook in onze omgeving wordt hard gewerkt. Morgen hoopt het bestuur van het merendistrict ook de Merentocht en de Drie Provin- ciëntocht te kunnen laten door gaan. Hoewel hier en daar tijdens de kerstdagen al op de meren ge reden werd, was het ijs nog niet overal betrouwbaar. Vandaag zou men als men de beschikking had over voldoende krachten het ijs peilen, de wakken afzetten en de banen voor de Merentochten uitzetten. De Merentochten zal men kunnen rijden over 20, 40, 60 en 90 kilometer. De Drie-Provin- ciëntocht kent slechts één af stand: 50 kilometer. Voor de Me rentochten zal men kunnen star ten in Leiden (Schuttershof en Bellevue), in Oude Wetering (pa viljoen „De Brasem") en in Nieuwkoop. De Merentochten voe ren de rijders over de Kagerplas- sen, de Braassem, de Langeraarse Plassen en de Nieuwkoopse Plas sen. Aan de Drie-Provinciëntocht kan begonnen worden in Uithoorn en Nieuwkoop. Het startbureau voor de Molentocht is op werkda gen alleen in café-restaurant Schuttershof in Leiden en dus niet meer in Bellevue. Ook kan in Oude-Wetering worden gestart. Maar ook op eigen houtje kan men tochten ondernemen, die de moeite waard zijn. Zo kan men van Leiden over de Schenk naar Den Haag komen. Ook is het mogelijk op de schaats Gouda te bereiken. Over de Rijn via Alphen tot Bodegraven en daarna rechtsaf langs de Reeuwijkse Plassen. Zelfs teveel De wedstrijdkalender van de KNSB groeit als kool. Wedstrijden op de korte zowel als de lange baan. Voor het noorden, waar de kortebaan nu eenmaal favoriet is, was het zelfs te veel van het goede. Tientallen spor tieve krachtmetingen in Groningen, Friesland en Drente met in totaal ongeveer tienduizend gulden aanprij zen, hebben de sprinters en sprinters naar het ijs gelokt. Alles werkt mee. Glad ijs en stralend weer. Snelle huisvrouwen verdienden een aardige cent extra. Jantje Venekamp-Tien kamp uit Assen stopte 180 gulden in haar portemonnee, maar daarmee bleef zij nog achter bij de kampioene van Nederland, de kleine, razend snelle mevrouw Martha de Vries Wieringa uit Franeker, die één wed strijd meer reed en in totaal het lieve sommetje van 225 gulderf in de wacht sleepte. Riekje Tuinema Ruben uit Groningen kwam „maar" tot 220 gulden. Keerzijde Helaas heeft de door velen blin kende medaille van de schaatssport ook een keerzijde. Niet overal was het ijs nog betrouwbaar. Er vielen dan ook slachtoffers. Op de ochtend van de eerste kerst dag zijn de 6-jarige Sjouke Remery en de 12-jarige Wolter Bijl, beiden uit Sneek, met een vriendje in een wak in de Geeuw geraakt, toen zij met een slede speelden. Het vriendje kon gered worden, voor Sjouke en Wol ter kwam de toegeschoten hulp te laat. Op de Oudegaaster Brekken in de omgeving van Oudega is gisteren de 9-jarige W. van der Kamp uit Blauw huis (gem. Wymbritseradeel) in een wak geraakt en verdronken. in het Sneekermeer verdronk gis teren de 21-jarige Eize Stoker uit Luinjeberd. Met een tiental jongelui trok hij het meer over. Twee zakten er op de rand van de diepe vaargeul door het ijs. Met aan elkaar gebon den sjaals kon er één gered worden, maar Eize schoot onder het ijs en is nog niet gevonden. De 17-jarige J. Bruinsma uit Woudsend reed gisteren in een wak op het Heegermeer en verdronk. Zijn vriend kon met moeite worden gered. Prins Albert en Prinses Pao/a van België woonden in Brussel een kerstfeest van het Rode Kruis bij, waarvan Prins Albert president is. Voor het eerst ging ook hun zoontje Philippe mee met een officieel bezoek. Rhodesië overweegt president Tsjombe van Katanga openlijk te steunen in zijn strijd tegen het leger van de Verenigde Naties. Dit blijkt uit een verklaring die de premier van de Rhodesische statenbond. Sir Roy Weienski, maandagavond in Salisbury heeft uitgegeven. De premier heeft voor vandaag een speciale Kabinets zitting uitgeschreven, waarop een beslissing zou worden genomen. Sir Roy zegt in zijn verklaring: „De waarnemend secretaris-gene raal der V.N., Oe Thant, heeft ver zocht hem houwitsers, tanks en meer troepen ter beschikking te stellen voor de strijd die de volke renorganisatie in Katanga voert. Ik acht dit feit zo ernstig ivaarbij ik ienk aan het lot der Kotangese bevolking en aan hetgeen het Afrikaans-Aziatische btok der V.N. ?lders in Afrika zou willen zien geschieden dat ik besloten heb een speciale zitting van het federale kabinet uit te schrijven „Tijdens deze zitting", zo gaat de verklaring verder, „zullen de gevol gen van Oe Thants stap voor de Rho desische statenbond worden bespro ken. Tevens zal worden nagegaan of er enige wijziging dient te komen in het Rhodesische standpunt met be trekking tot de ontwikkelingen in Katanga", aldus Sir Roy. Overigens is men in V.N.-kringen de mening toegedaan, dat Rhodesië Katanga al in het geheim steunde. Een V.N.-woordvoerder deelde mee, dat het Katangese leger bij de jong ste gevechten in Kongo beschikte over zware mortieren uit/ Rhodesië die bediend werden door huurlingen uit dat land. De V.N.-autoriteiten hebben ook gemeld dat een vliegtuig van de Katangese luchtmacht voor een bombardement op het vliegveld van Elisabethstad, dat in handen van de V.N. was, gebruik heeft gemaakt van een vliegveld in Rhodesië. De piloten waren Rhodesiërs. Oe Thant heeft zaterdag de aan dacht van de Britse regering geves tigd op berichten (inmiddels tegen gesproken door Sir Roy) volgens wel ke Rhodesische autoriteiten jeeps met blanke huurlingen hebben toegestaan van Rhodesië uit Katanga binnen te rijden. Volgens de V.N. zouden 48 jeeps, bestuurd door blanken en uit gerust met middelzware mitrailleurs, Katanga zijn binnengekomen. Vandaag werd, in overeenstemming met de verleden week te Kitona door Tsjombe en Adoela getekende over eenkomst, een Katangese parlemen taire afvaardiging in Leopoldstad verwacht. Het was echter allerminst zeker, dat deze deputatie inderdaad zou komen. Gisteren is in Brussel een Katangees communiqué uitgegeven, waarin Gullion, de Amerikaanse am bassadeur in Kongo, wordt beschul digd van inmenging in de onderhan delingen te Kitona. Slechts op twee punten, aldus het communiqué, is ongedwongen over eenstemming bereikt, namelijk de aanvaarding van de Kongolese grond wet en erkenning van de noodzaak tot wijziging van deze wet. De andere punten zouden zijn toegevoegd op „dictaat" van Gullion. Overal in het land trokken de schaatsenrijders er op uit om te profiteren van het zeldzaam mooie ijs, dat door een unieke combinatie van weinig wind, terende. uitgestrekte ijsbaan strenge vorst en in de feestdagen maakte. Deze foto werd ge- stilgelegde scheepvaart talloze nomen in de buurt van Nieuwer- vaarten en sloten tot een schit- I sluis. President Soekarno heeft op tweede kerstdag in een toespraak te Djakarta verklaard, dat Indonesië van plan is Westelijk Nieuw—Guinea aan Nederland te ontrukken. Hij opende het congres van de Nationale Partij, die de regering steunt, en zeide o.m. terwijl hij wees op een groep aanwezige buitenlandse ambassadeurs: „Zeg uw regeringen dat het bevel aan het volk ten doel heeft Westelijk Irian aan de Nederlanders te ontworste len. Ik heb onze raad Van Nationale Defensie last gegeven overal in Indonesië posten op te richten voor de inschrijving van vrij willigers. Zij zullen getraind worden tot soldaten en naar Weste- lijk-Irian worden gezonden. Wij moeten volkomen eendrachtig zijn om Westelijk-Irian aan te vallen". Ons ligt nog vers in het geheugen de herinnering aan marionettenstaten die tijdens onze revolutie door de Ne derlanders in Indonesië werden op gericht. Indonesië kan niet langer om de tuin worden geleid en zoals de pre sident heeft gezegd zullen wij slechts praten op basis van de overdracht Na beëindiging van de ministerraad van zaterdag is het volgende communiqué uitgegeven: het Kabinet heeft zich vrijdag en zater dagochtend diepgaand beraden over alle aspecten van de Nieuw- Guinea-kwestie. Het heeft daarbij in het bijzonder aandacht ge schonken aan de situatie, ontstaan na de behandeling van dit vraagstuk in de Algemene Vergadering der V.N., alsmede aan de resultaten van de sedertdien onmiddellijk plaats gehad hebben de besprekingen en verkenningen op internationaal niveau. Op grond van dit beraad is het Kabinet tot een beslissing gekomen, ter uitvoering waarvan op korte termijn een aantal vertrouwelijke besprekingen in internationaal verband nodig is. De aard dezer besprekingen maakt het niet mogelijk hierop op dit ogenbiik nader in te gaan. De regering beoogt, zo spoedig als zij dit ver antwoord acht, nadere mededelingen te doen. Slot pag. 2 „Geen leugenaar" Zich vervolgens tot het con gres richtend zei Soekarno: ,.Ik ben niet voldaan over de resolu ties welke mijn bevel ondersteu nen. Ik heb nu bewijzen van U allen nodig, bewijzen doordat gij U laat inschrijven bij de oefen- centra. Volkomen eendrachtig heid zal onze vijand bevreesd maken". „Tot U ambassadeurs zeg ik nogmaals dat Indonesië niet bluft. Soekarno is geen leuge naar maar de spreekbuis van het Indonesische volk". Soekarno zei voorts tot de ambassadeurs dat zij „niet moes ten trachten ons over te halen met de Nederlanders te praten over zelfbeschikking. Wij zullen alleen praten op de basis van overdracht van het bestuur aan ons door de Nederlanders", zei hij. Ook zei Soekarno dat hij de Ne derlanders de hand gereikt had maar dat die was afgewezen. Wat Neder land van plan is in Nieuw-Guinea toe te passen als zelfbeschikking, is neo-kolonialisme. De laatste lui tenant-gouverneur-generaal van Ned. Indië, Van Mook had geschre ven dat het niet in de bedoeling lag Westelijk Nieuw-Guinea van de rest van Indonesië te scheiden, en hij, Soekarno, had de tekst van deze ver klaring nog in zijn bezit. Soekarno deelde nog mee dat, naar hij vernomen had, Indonesische vlag gen in Westelijk Nieuw-Guinea wap perden een dag na zijn „bevrijdings order" van 19 december. Nederlandse soldaten namen ze weg. maar de vol gende dag waren ze opnieuw gehesen. „De Nederlandse gouverneur heeft eerst gezegd, dat Soekarno blufte, maar een week later was er sprake ber, waarin de secretaris-generaal van de V.N. er zowel bij Nederland als In donesië op had aangedrongen samen te komen voor besprekingen om het geschil over Nieuw-Guina op te los sen. In het telegram van prof. De Quay wordt verder gezegd: „Uit deze bereidheid en in feite uit de standvastige politiek van mijn regering gericht op een billijke en vreedzame oplossing van het pro bleem vloeit voort, dat wij bereid zijn ons te onthouden van alle daden die de toestand zouden kunnen vererge ren". Een woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zeide gisteren dat er „sommi ge aanwijzingen" zijn dat Indonesië en Holland bereid zijn het geschil over de status van Nieuw-Guinea met elkaar te bespreken. De woord- v rder, Lincoln White, verklaarde op een persconferentie dat de V.S. via de normale diplomatieke kanalen de beide landen samen trachtten te van het bestuur van West-Irian van de Nederlanders aan ons. Wij zijn nu in het stadium van tenuitvoer legging van de order. Blijft op uw post om elk ogenblik in actie te kun nen komen". INVAL BEGIN VOLGEND JAAR? De „Sunday Telegraph" in Londen heeft zondag geschreven dat presi dent Soekarno in staat is „begin vol gend jaar" Ned. Nieuw-Guinea bin nen te vallen omdat Rusland steeds meer militaire voorraden stuurt. De laatste Sowjetrossische zending zou o.a. „minstens 12 landingsvaartuigen bevatten. „Tengevolge van de „verse toevoer" van Sowjetrussische jagers en bom menwerpers is de aanvalskracht van de Indonesische luchtmacht de laat ste tien weken verdubbeld", zo schrijft het blad. Militaire experts in Londen schat tende huidige sterkte op 25 Toepolev- 16 straalbommenwerpers en ongeveer 95 MIG-straaljagers. Generaal Nasoetion, zou echter volgens het blad het leger nog niet in staat achten „voor eind 1962 een algemene aanval te ontketenen". Slot pag. 2 TELEGRAM AAN OETHANT De Nederlandse regering telegra feerde zaterdagmiddag aan de secre taris-generaal van de V.N., Oe Thant, dat „mijn regering zich actief bezig houdt met het onderzoeken van an dere wegen en middelen om een op lossing (van het Nieuw-Guinea pro bleem) te vinden die verenigbaar is met onze verantwoordelijkheden en zo mogelijk ook aanvaardbaar voor Indonesië". Het telegram was een antwoord op een mededeling aan de premier, prof. J. E. de Quay, gedateerd 19 decem- van de evacuatie van Nederlandse gezinnen uit het gebied. „Ik zeg nog maals en herhaal deze keer dat In donesië niet bluft", aldus Soekarno. NASOETION: „HOUDT U GEREED!" Generaal Nasoetion, de Indone sische minister van Defensie en chef- stat van het Indonesische leger heeft zaterdag het leger opdracht gegeven, „zich gereed te houden" om op elk ogenblik in actie te kunnen l.omen om West-Nieuw-Guinea aan de Ne derlanders te „ontrukken". Generaal Nasoetion zei h(j gelegenheid van de jaarlijkse parade van het garnizoen van Djakarta: vde wereld let op In donesië voor onze verdere stappen voor de uitvoering van de order van president Soekarno van 19 december om on.» West-Irian te bevrijden. Wij zijn gewend aan de Neder landse trucjes van „zelfbeschikking". t?c-ngen. White zeide dat de Ameri kaanse regering in een strikt formele zin deed wat ze kon om de twee par tijen bjjeen te krijgen teneinde hun geschillen inzake Westelijke Nieuw- Guinea op vreedzame wijze te rege len". Hij voegde hieraan toe dat Ame rika tot dat doel werkzaam is ge weest, nog werkzaam is en werkzaam zal blijven. In antwoord op de vraag of de twee partyen bereid zijn aan één tafel te gaan zitten voor een regeling door overleg antwoordde White: „Ik wil hier niet op vooruit lopen maar er zijn zekere aanwijzingen in pu blieke verklaringen". Hij zei dat sommige van die ver klaringen uit Den Haag afkomstig zijn en andere, minder definitief maar duidend op een beweeglijker standpunt uit Djakarta. Uit het Leidsch Dagblad van J 30 Dec. 1861: Al de Scheveningsche ha- f ringschuiten zijn. den Hemel zij dank. behouden uit zee aangekomen. De vloot be- f stond uit 129 pinken. Deze t hebben aangebragt ongeveer f veertien en eenhalf millioen f stuks steurharing en ruim f 100 ton pekelharing.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 1