VORST HOUDT NOG AAN
Rhodesiers overwegen
Tsjombe te steunen
Soekarno te Djakarta:
„IK BLUF NIET"
Regering zoekt wegen
voor een oplossing
Elfstedentocht voor
zaterdag op program
Toevoer van wapens
uit Rusland vloeit
K.N.S.B. - WEDSTRIJDKALENDER GROEIT ALS KOOL
Ijs eiste ook
enkele levens
Irak beraamt
een aanval op
KOEWEIT
Kou in India:
130 doden
WEERBERICHT
vcasT
Vandaag zou beslissing vallen
(9//<V ^ïlteuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 27 DECEMBER 1961
No. 30538
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0 59 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
De vorst duurt nog voort.
Volgens het K.N.M.I. in De Bilt zal de vorstperiode,
die voor de koudste Kerstmis van deze eeuw heeft ge
zorgd, zeker nog dertig uur aanhouden.
De kans, dat het voor zaterdag geprojecteerde top-
evenement van de Nederlandse schaatssport, de elf
stedentocht, doorgang zal vinden, wordt dus groot.
De vorst houdt Europa nu al
dagenlang in een ijzige greep. Van
Engeland tot aan de Zwarte Zee
is het kwik in de laatste dagen
niet bov ennul geweest. In de Bilt
zijn deze eeuw de kerstdagen nog
niet zo koud geweest als dit jaar.
Irak zal het aanknopen van di
plomatieke betrekkingen met Koeweit
als een onvriendschappelijke daad be
schouwen en het zal zich verplicht
zien zijn diplomatieke betrekkingen
te verbreken met staten, die diplo
maten uitwisselen met Koeweit. Zo
als bekend maakt Irak aanspraak
op het vorstendom Koeweit aan de
Perzische Golf.
Intussen houdt een detachement
van tweehonderd man, onder wie
170 vliegers, zich gereed uit Enge
land te vertrekken naar de Britse
basis in Aden, zulks met het oog op
de spanning rondom Koeweit. Voorts
zijn de officieren van het Britse
vliegdekschip Centaur, dat in de ha
ven van Mombasa (Kenia) ligt, gis
teravond van een dansfuif naar het
schip teruggeroepen. Verwacht werd,
dat de Centaur vandaag zee zou kie
zen met waarschijnlijke bestemming
Koeweit. De matrozen waren al eer
der van kerstverlof teruggeroepen.
De .Daily Telegraph" (conserva
tief) meldt, dat de verscherpte Brit
se waakzaamheid met betrekking tot
Koeweit het gevolg is van steeds te
rugkerende berichten, volgAis welke
de Iraakse premier, generaal Kas-
sem, voornemens is zijn troepen Koe
weit bij verrassing te doen binnen
vallen.
De speciale correspondent van het
blad te Beiroet meldt: „De ambassa
deurs van Irak en Egypte te Mana
ma. de hoofdstad van het sultanaat
der Bahrein-eilanden, hebben in het
geheim overleg gepleegd, waarbij het
er van Iraakse zijde om ging Egyp
te op een voorgenomen Iraakse ver
overing van Koeweit voor te berei
den en de goedkeuring van dit land
voor een dergelijke aanval te ver
krijgen".
De (eveneens conservatieve) „Daily
Mail" schreef vandaag o.m.: „Men
heeft reeds dagen lang waargeno
men dat generaal Kassem troepen,
gevechtswagens en vliegtuigen in
Zuid-Irak samentrekt. Kassem wil
de hand leggen op de olievelden
van Koeweit. Hij denkt dat dit hem
in staat zou stellen de iii zijn land
werkende buitenlandse oliemaat
schappijen de wet voor te schrijven".-
Als gevolg van het zeer koude weer,
dat de afgelopen week in noord-In-
dia heeft geheerst, zijn bijna 130 per
sonen om het leven gekomen. De
meeste slachtoffers vielen in de staat
Oetar Pradesj, waar bedelaars en
andere armen gewoon zijn op straat
te slapen, zijn doodgevroren. In de
staat Bihar kwamen 27 mensen, on
der wie twee gedetineerden in de ge
vangenis van de hoofdstad Patna,
door de koude om.
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Vannacht en morgen
ochtend matige tot strenge vorst,
morgenmiddag over het algemeen
matige vorst. Plaatselijk bewolking of
mist. maar overwegend droog weer.
Matige tot zwakke wind uit ooste
lijke richtingen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
28 DECEMBER
Zon op: 8.48; onder 16.35 uur;
Maan op: 23.27, onder 12.09 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 7.14
en 19.33 uur; laagwater 2.48 en 15.09
uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Overdag was het alleen tijdens de
kerstdagen van 1938 nog kouder.
In de afgelopen nacht vroor het
in ons land over het algemeen
matig, maar in de komende nacht
kan de temperatuur weer lager
dalen.
Alle omstandigheden hebben
ertoe medegewerkt, dat de Neder
landse schaatsliefhebbers het hart
volop kunnen ophalen. Strenge
vorst, niet al te veel wind en geen
scheepvaart gedurende de feest
dagen zorgden ervoor, dat er spie
gelgladde ijsbanen ontstonden.
Bijna overal was er reeds gelegen
heid tot het maken van schaats
tochten. De altijd populaire Mo
lentocht in onze contreien trok
gisteren meteen al zo'n 1300 deel
nemers. Jong en oud in Neder
land had de gladde ijzers onder
gebonden en zal in de komende
dagen daar nog de gelegenheid
toe hebben. De organisaoren van
schaatswedstrijden en toertoch
ten zijn druk in de weer. En dat
niet alleen in Friesland, waar de
gedachten van zelfsprekend voor
namelijk uitgaan naar het groot
se evenement: de elfstedentocht;
die -ijs en weder dienende voor
zaterdag op het programma staat.
Ook in onze omgeving wordt
hard gewerkt. Morgen hoopt het
bestuur van het merendistrict ook
de Merentocht en de Drie Provin-
ciëntocht te kunnen laten door
gaan. Hoewel hier en daar tijdens
de kerstdagen al op de meren ge
reden werd, was het ijs nog niet
overal betrouwbaar. Vandaag zou
men als men de beschikking
had over voldoende krachten
het ijs peilen, de wakken afzetten
en de banen voor de Merentochten
uitzetten. De Merentochten zal
men kunnen rijden over 20, 40, 60
en 90 kilometer. De Drie-Provin-
ciëntocht kent slechts één af
stand: 50 kilometer. Voor de Me
rentochten zal men kunnen star
ten in Leiden (Schuttershof en
Bellevue), in Oude Wetering (pa
viljoen „De Brasem") en in
Nieuwkoop. De Merentochten voe
ren de rijders over de Kagerplas-
sen, de Braassem, de Langeraarse
Plassen en de Nieuwkoopse Plas
sen. Aan de Drie-Provinciëntocht
kan begonnen worden in Uithoorn
en Nieuwkoop. Het startbureau
voor de Molentocht is op werkda
gen alleen in café-restaurant
Schuttershof in Leiden en dus
niet meer in Bellevue. Ook kan in
Oude-Wetering worden gestart.
Maar ook op eigen houtje kan men
tochten ondernemen, die de moeite
waard zijn. Zo kan men van Leiden
over de Schenk naar Den Haag
komen. Ook is het mogelijk op de
schaats Gouda te bereiken. Over de
Rijn via Alphen tot Bodegraven en
daarna rechtsaf langs de Reeuwijkse
Plassen.
Zelfs teveel
De wedstrijdkalender van de KNSB
groeit als kool. Wedstrijden op de
korte zowel als de lange baan. Voor
het noorden, waar de kortebaan nu
eenmaal favoriet is, was het zelfs te
veel van het goede. Tientallen spor
tieve krachtmetingen in Groningen,
Friesland en Drente met in totaal
ongeveer tienduizend gulden aanprij
zen, hebben de sprinters en sprinters
naar het ijs gelokt. Alles werkt mee.
Glad ijs en stralend weer. Snelle
huisvrouwen verdienden een aardige
cent extra. Jantje Venekamp-Tien
kamp uit Assen stopte 180 gulden in
haar portemonnee, maar daarmee
bleef zij nog achter bij de kampioene
van Nederland, de kleine, razend
snelle mevrouw Martha de Vries
Wieringa uit Franeker, die één wed
strijd meer reed en in totaal het
lieve sommetje van 225 gulderf in de
wacht sleepte. Riekje Tuinema
Ruben uit Groningen kwam „maar"
tot 220 gulden.
Keerzijde
Helaas heeft de door velen blin
kende medaille van de schaatssport
ook een keerzijde. Niet overal was het
ijs nog betrouwbaar. Er vielen dan
ook slachtoffers.
Op de ochtend van de eerste kerst
dag zijn de 6-jarige Sjouke Remery
en de 12-jarige Wolter Bijl, beiden
uit Sneek, met een vriendje in een
wak in de Geeuw geraakt, toen zij
met een slede speelden. Het vriendje
kon gered worden, voor Sjouke en
Wol ter kwam de toegeschoten hulp
te laat.
Op de Oudegaaster Brekken in de
omgeving van Oudega is gisteren de
9-jarige W. van der Kamp uit Blauw
huis (gem. Wymbritseradeel) in een
wak geraakt en verdronken.
in het Sneekermeer verdronk gis
teren de 21-jarige Eize Stoker uit
Luinjeberd. Met een tiental jongelui
trok hij het meer over. Twee zakten
er op de rand van de diepe vaargeul
door het ijs. Met aan elkaar gebon
den sjaals kon er één gered worden,
maar Eize schoot onder het ijs en is
nog niet gevonden.
De 17-jarige J. Bruinsma uit
Woudsend reed gisteren in een wak
op het Heegermeer en verdronk. Zijn
vriend kon met moeite worden gered.
Prins Albert en Prinses Pao/a
van België woonden in Brussel
een kerstfeest van het Rode
Kruis bij, waarvan Prins Albert
president is. Voor het eerst ging
ook hun zoontje Philippe mee
met een officieel bezoek.
Rhodesië overweegt president Tsjombe van Katanga openlijk
te steunen in zijn strijd tegen het leger van de Verenigde Naties.
Dit blijkt uit een verklaring die de premier van de Rhodesische
statenbond. Sir Roy Weienski, maandagavond in Salisbury heeft
uitgegeven. De premier heeft voor vandaag een speciale Kabinets
zitting uitgeschreven, waarop een beslissing zou worden genomen.
Sir Roy zegt in zijn verklaring:
„De waarnemend secretaris-gene
raal der V.N., Oe Thant, heeft ver
zocht hem houwitsers, tanks en
meer troepen ter beschikking te
stellen voor de strijd die de volke
renorganisatie in Katanga voert. Ik
acht dit feit zo ernstig ivaarbij ik
ienk aan het lot der Kotangese
bevolking en aan hetgeen het
Afrikaans-Aziatische btok der V.N.
?lders in Afrika zou willen zien
geschieden dat ik besloten heb
een speciale zitting van het federale
kabinet uit te schrijven
„Tijdens deze zitting", zo gaat de
verklaring verder, „zullen de gevol
gen van Oe Thants stap voor de Rho
desische statenbond worden bespro
ken. Tevens zal worden nagegaan of
er enige wijziging dient te komen in
het Rhodesische standpunt met be
trekking tot de ontwikkelingen in
Katanga", aldus Sir Roy.
Overigens is men in V.N.-kringen
de mening toegedaan, dat Rhodesië
Katanga al in het geheim steunde.
Een V.N.-woordvoerder deelde mee,
dat het Katangese leger bij de jong
ste gevechten in Kongo beschikte
over zware mortieren uit/ Rhodesië
die bediend werden door huurlingen
uit dat land. De V.N.-autoriteiten
hebben ook gemeld dat een vliegtuig
van de Katangese luchtmacht voor
een bombardement op het vliegveld
van Elisabethstad, dat in handen van
de V.N. was, gebruik heeft gemaakt
van een vliegveld in Rhodesië. De
piloten waren Rhodesiërs.
Oe Thant heeft zaterdag de aan
dacht van de Britse regering geves
tigd op berichten (inmiddels tegen
gesproken door Sir Roy) volgens wel
ke Rhodesische autoriteiten jeeps met
blanke huurlingen hebben toegestaan
van Rhodesië uit Katanga binnen te
rijden. Volgens de V.N. zouden 48
jeeps, bestuurd door blanken en uit
gerust met middelzware mitrailleurs,
Katanga zijn binnengekomen.
Vandaag werd, in overeenstemming
met de verleden week te Kitona door
Tsjombe en Adoela getekende over
eenkomst, een Katangese parlemen
taire afvaardiging in Leopoldstad
verwacht. Het was echter allerminst
zeker, dat deze deputatie inderdaad
zou komen. Gisteren is in Brussel een
Katangees communiqué uitgegeven,
waarin Gullion, de Amerikaanse am
bassadeur in Kongo, wordt beschul
digd van inmenging in de onderhan
delingen te Kitona.
Slechts op twee punten, aldus het
communiqué, is ongedwongen over
eenstemming bereikt, namelijk de
aanvaarding van de Kongolese grond
wet en erkenning van de noodzaak
tot wijziging van deze wet. De andere
punten zouden zijn toegevoegd op
„dictaat" van Gullion.
Overal in het land trokken de
schaatsenrijders er op uit om te
profiteren van het zeldzaam
mooie ijs, dat door een unieke
combinatie van weinig wind, terende. uitgestrekte ijsbaan
strenge vorst en in de feestdagen maakte. Deze foto werd ge-
stilgelegde scheepvaart talloze nomen in de buurt van Nieuwer-
vaarten en sloten tot een schit- I sluis.
President Soekarno heeft op tweede kerstdag in een toespraak
te Djakarta verklaard, dat Indonesië van plan is Westelijk
Nieuw—Guinea aan Nederland te ontrukken. Hij opende het
congres van de Nationale Partij, die de regering steunt, en zeide
o.m. terwijl hij wees op een groep aanwezige buitenlandse
ambassadeurs: „Zeg uw regeringen dat het bevel aan het volk
ten doel heeft Westelijk Irian aan de Nederlanders te ontworste
len. Ik heb onze raad Van Nationale Defensie last gegeven overal
in Indonesië posten op te richten voor de inschrijving van vrij
willigers. Zij zullen getraind worden tot soldaten en naar Weste-
lijk-Irian worden gezonden. Wij moeten volkomen eendrachtig
zijn om Westelijk-Irian aan te vallen".
Ons ligt nog vers in het geheugen de
herinnering aan marionettenstaten
die tijdens onze revolutie door de Ne
derlanders in Indonesië werden op
gericht. Indonesië kan niet langer om
de tuin worden geleid en zoals de pre
sident heeft gezegd zullen wij slechts
praten op basis van de overdracht
Na beëindiging van de ministerraad van zaterdag is het volgende
communiqué uitgegeven: het Kabinet heeft zich vrijdag en zater
dagochtend diepgaand beraden over alle aspecten van de Nieuw-
Guinea-kwestie. Het heeft daarbij in het bijzonder aandacht ge
schonken aan de situatie, ontstaan na de behandeling van dit
vraagstuk in de Algemene Vergadering der V.N., alsmede aan
de resultaten van de sedertdien onmiddellijk plaats gehad hebben
de besprekingen en verkenningen op internationaal niveau. Op
grond van dit beraad is het Kabinet tot een beslissing gekomen,
ter uitvoering waarvan op korte termijn een aantal vertrouwelijke
besprekingen in internationaal verband nodig is. De aard dezer
besprekingen maakt het niet mogelijk hierop op dit ogenbiik
nader in te gaan. De regering beoogt, zo spoedig als zij dit ver
antwoord acht, nadere mededelingen te doen.
Slot pag. 2
„Geen leugenaar"
Zich vervolgens tot het con
gres richtend zei Soekarno: ,.Ik
ben niet voldaan over de resolu
ties welke mijn bevel ondersteu
nen. Ik heb nu bewijzen van U
allen nodig, bewijzen doordat gij
U laat inschrijven bij de oefen-
centra. Volkomen eendrachtig
heid zal onze vijand bevreesd
maken".
„Tot U ambassadeurs zeg ik
nogmaals dat Indonesië niet
bluft. Soekarno is geen leuge
naar maar de spreekbuis van het
Indonesische volk".
Soekarno zei voorts tot de
ambassadeurs dat zij „niet moes
ten trachten ons over te halen
met de Nederlanders te praten
over zelfbeschikking. Wij zullen
alleen praten op de basis van
overdracht van het bestuur aan
ons door de Nederlanders", zei
hij.
Ook zei Soekarno dat hij de Ne
derlanders de hand gereikt had maar
dat die was afgewezen. Wat Neder
land van plan is in Nieuw-Guinea
toe te passen als zelfbeschikking,
is neo-kolonialisme. De laatste lui
tenant-gouverneur-generaal van
Ned. Indië, Van Mook had geschre
ven dat het niet in de bedoeling lag
Westelijk Nieuw-Guinea van de rest
van Indonesië te scheiden, en hij,
Soekarno, had de tekst van deze ver
klaring nog in zijn bezit.
Soekarno deelde nog mee dat, naar
hij vernomen had, Indonesische vlag
gen in Westelijk Nieuw-Guinea wap
perden een dag na zijn „bevrijdings
order" van 19 december. Nederlandse
soldaten namen ze weg. maar de vol
gende dag waren ze opnieuw gehesen.
„De Nederlandse gouverneur heeft
eerst gezegd, dat Soekarno blufte,
maar een week later was er sprake ber, waarin de secretaris-generaal van
de V.N. er zowel bij Nederland als In
donesië op had aangedrongen samen
te komen voor besprekingen om het
geschil over Nieuw-Guina op te los
sen.
In het telegram van prof. De Quay
wordt verder gezegd:
„Uit deze bereidheid en in feite uit
de standvastige politiek van mijn
regering gericht op een billijke en
vreedzame oplossing van het pro
bleem vloeit voort, dat wij bereid zijn
ons te onthouden van alle daden die
de toestand zouden kunnen vererge
ren".
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken zeide gisteren dat er „sommi
ge aanwijzingen" zijn dat Indonesië
en Holland bereid zijn het geschil
over de status van Nieuw-Guinea
met elkaar te bespreken. De woord-
v rder, Lincoln White, verklaarde op
een persconferentie dat de V.S. via
de normale diplomatieke kanalen de
beide landen samen trachtten te
van het bestuur van West-Irian van
de Nederlanders aan ons. Wij zijn
nu in het stadium van tenuitvoer
legging van de order. Blijft op uw
post om elk ogenblik in actie te kun
nen komen".
INVAL BEGIN
VOLGEND JAAR?
De „Sunday Telegraph" in Londen
heeft zondag geschreven dat presi
dent Soekarno in staat is „begin vol
gend jaar" Ned. Nieuw-Guinea bin
nen te vallen omdat Rusland steeds
meer militaire voorraden stuurt. De
laatste Sowjetrossische zending zou
o.a. „minstens 12 landingsvaartuigen
bevatten.
„Tengevolge van de „verse toevoer"
van Sowjetrussische jagers en bom
menwerpers is de aanvalskracht van
de Indonesische luchtmacht de laat
ste tien weken verdubbeld", zo
schrijft het blad.
Militaire experts in Londen schat
tende huidige sterkte op 25 Toepolev-
16 straalbommenwerpers en ongeveer
95 MIG-straaljagers.
Generaal Nasoetion, zou echter
volgens het blad het leger nog
niet in staat achten „voor eind 1962
een algemene aanval te ontketenen".
Slot pag. 2
TELEGRAM AAN
OETHANT
De Nederlandse regering telegra
feerde zaterdagmiddag aan de secre
taris-generaal van de V.N., Oe Thant,
dat „mijn regering zich actief bezig
houdt met het onderzoeken van an
dere wegen en middelen om een op
lossing (van het Nieuw-Guinea pro
bleem) te vinden die verenigbaar is
met onze verantwoordelijkheden en
zo mogelijk ook aanvaardbaar voor
Indonesië".
Het telegram was een antwoord op
een mededeling aan de premier, prof.
J. E. de Quay, gedateerd 19 decem-
van de evacuatie van Nederlandse
gezinnen uit het gebied. „Ik zeg nog
maals en herhaal deze keer dat In
donesië niet bluft", aldus Soekarno.
NASOETION:
„HOUDT U GEREED!"
Generaal Nasoetion, de Indone
sische minister van Defensie en chef-
stat van het Indonesische leger heeft
zaterdag het leger opdracht gegeven,
„zich gereed te houden" om op elk
ogenblik in actie te kunnen l.omen
om West-Nieuw-Guinea aan de Ne
derlanders te „ontrukken". Generaal
Nasoetion zei h(j gelegenheid van de
jaarlijkse parade van het garnizoen
van Djakarta: vde wereld let op In
donesië voor onze verdere stappen
voor de uitvoering van de order van
president Soekarno van 19 december
om on.» West-Irian te bevrijden.
Wij zijn gewend aan de Neder
landse trucjes van „zelfbeschikking".
t?c-ngen. White zeide dat de Ameri
kaanse regering in een strikt formele
zin deed wat ze kon om de twee par
tijen bjjeen te krijgen teneinde hun
geschillen inzake Westelijke Nieuw-
Guinea op vreedzame wijze te rege
len".
Hij voegde hieraan toe dat Ame
rika tot dat doel werkzaam is ge
weest, nog werkzaam is en werkzaam
zal blijven.
In antwoord op de vraag of de
twee partyen bereid zijn aan één
tafel te gaan zitten voor een regeling
door overleg antwoordde White: „Ik
wil hier niet op vooruit lopen maar
er zijn zekere aanwijzingen in pu
blieke verklaringen".
Hij zei dat sommige van die ver
klaringen uit Den Haag afkomstig
zijn en andere, minder definitief
maar duidend op een beweeglijker
standpunt uit Djakarta.
Uit het Leidsch Dagblad van
J 30 Dec. 1861:
Al de Scheveningsche ha-
f ringschuiten zijn. den Hemel
zij dank. behouden uit zee
aangekomen. De vloot be-
f stond uit 129 pinken. Deze
t hebben aangebragt ongeveer
f veertien en eenhalf millioen
f stuks steurharing en ruim
f 100 ton pekelharing.