Presenteer Philip Morris Jaar van vertraagde wel vaar ts-stij ging Mevrouw Wijsmuller-Meijer als „kerstmannetje" naar Suriname vSter van Bethlehem" flonkert in koninklijk paleis op de Dam Welvaarts-spreiding was echter groter KON. GEZIN VIERT KERSTFEEST MET PERSONEEL Prins Bernhard waarschuwt: steeds minder arbeidsvreugde Nederlander viel uit trein Steun voor zieken in de West Spanning tussen lonen en prijzen Verscherpte concurrentie in het verband der E.E.G. Met inboedels madonnabeeld ziekenauto en op reis gegaan Drink Boeanda en Oeroendi krijgen grootst mogelijke" autonomie we Ruil van spionnen tegen generaals RIJ VERKEER: LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 23 DECEMBER 1961 The cigarette of Quality and Prestige (Van onze Amsterdamse i verdienen om ons te doen beseffen correspondent) ,,loe ondankbaar wij zijn, hoe hoog- moedig en overmoedig we zyn gewor- Terwijl het verkeer rond de Dam den door de erote technische ontivlk- te Amsterdam gistere,, tegen hel J™1™?.!? avondspitsuur zijn grootste drukte bereikte, steeg in de 350 jabr oude Burgerzaal van het Koninklijk Palijs een ijl gezang op. „Stille nacht, heilige nachtzongen de kleuters, die in het lekenspel „De Ster van Bethlehem" van Martinus Nijhoff met flakkerende kaarsjes in de hand de dorpelingen van Bethlehem uitbeelden. Een van de hoogtepun ten van de kerstviering van het Koninklijk gezin met het gezamen lijk personeel. Het was de eerste maal, dat alle vier Prinsessen een rol in het kerstspel vertolkten. Een intiem gebeuren, deze kerst viering, waarbij slechts enkele journalisten aanwezig mochten zijn. Men had ons verzocht het kerstspel niet met beroepsmatig kritische ogen te bekijken. Desondanks kunnen wy riet nalaten te zeggen diep getrof fen te zyn door de voortreffelijke voordracht van Prinses Beatrix. Een stuk persoonlijkheid met- prachtige dictie. En de rol van Eva was zeer moeilijk. Trouwens ook Prinses Irene was als een van de drie waakenge- len een belangrijke speelrol toever trouwd, waarin zy opviel met een uitstekende stembeheersing. En zelfs de kleine Prinses Marijke wist met haa1- zware stem een aardig typetje te creëren van een dorpsvrouwtje. Prinses Margriet tenslotte speelde een hartveroverende Maria. De ove rige rollen werden voor het meren deel door studenten vervuld, waarbij de Herodus-vertolking van Nico ter Linden tot de sterkste behoorde. Aan de kostumering was de grootste zorg besteed, evenals aan de belichting, die maar liefst- uit 17 spotlights be stond. Welkomstwoord Om vier uur begon het kerstfeest ki de stijlvolle, door twee 6 meter hoge kerstbomen geflankeerde Bur gerzaal. waarin 900 mensen dicht op een gepakt zaten, met een kort wel komstwoord door Prins Bernhard. Na de samenzang, die werd begeleid door de Kon. Militaire Kapel onder leiding van majoor R. van Yperen, las de Koningin, die gekleed was in een paarsblauwe robe, Lucas 2 vers 1—21 voor. Prins Bernhard, die deze maal de kersttoespraak hield, baseerde zich hierin op het verschijnsel dat in de tegenwoordige tijd het recht op ar beid als zoiets vanzelfsprekends wordt aanvaard en het vinden van werk zó weinig problemen met zich meebrengt, dat werken meestal niet meer als een zegen wordt beschouwd, maar als een juk. „Het is een feit, dat het vrij willen zijn op zaterdag, het in ieder geval dan niet „moeten" werken, bij tamelijk veel mensen een soort obsessie is geworden, die mij een beetje verontrust", aldus de Prins. Als ik zeg wtf, dan zeg ik dat be wust ik bedoel wy allemaal, u allen en ik". De kerstbijeenkomst werd besloten met een kopje chocolademelk, waar van er talloze door de Koningin wer- In het Paleis op de Dam reikte ook Prinses Beatrix gis teren kerstgeschenken uit tijdens het feest, dat gegeven werd voor het personeel van de Koninklijke Paleizen. den ingeschonken in de galerij van de Burgerzaal. Kort daarop troffen wij de Prins druk bezig met- het uit reiken van de kerstpakketten, waar bij er vele vergezeld gingen van een vriendelijk woord. Omstreeks half zeven vertrokken de honderden personeelsleden ia ne gentien autobussen naar huis, te we ten Soestdijk, het Loo of Den Haag. rechtbank. Gistermiddag is de 45-.1arige heer J. Jellema uit Bloemendaal tussen Karlsruhe en Durlach uit een rij dende trein gevallen. Hij is met een hersenschudding, schaafwonden en ontvellingen aan armen en benen op genomen in een ziekenhuis te Karls ruhe. Zijn echtgenote en drie kinde ren, die in dezelfde trein zaten, had den niets van het ongeval gemerkt. De heer Jellema heeft bij het ver laten van het toilet door het slin geren van de 'train mogelijk met zijn schouder het niet goed gesloten por- t-er aangeraakt, waardoor dit open vloog. Hij Is directeur van een jongens- irternaat in Bloemendaal en was rr.et zijn gezin onderweg naar St- Mortte voor een wintersportvakantie. Bezwaarschrift van irsr. Walkate afgewezen (Van onze Haagse correspondent) De Haagse rechtbank heeft het bezwaarschrift van mr. J. A. Walka te, directie-secretaris van de Kon. Hoogovens te IJmulden, met betrek king tot de tegen hem uitgebrachte dagvaarding wegens meineed in de schrootaffaire afgewezen. De recht bank heeft de zaak verwezen naar de strafkamer. Zoals bekend, is de heer Walkate directeur vaa de schrootverenigings- kas van de Europese Kolen- en Staal gemeenschap geweest. De Haagse schroothandelaar L. Worms heeft, te gen hem een aanklacht wegens mein eed ingediend. Inmiddels staat het nog allerminst vast of dit meineedproces inderdaad voor de Haagse rechtbank zal ko men. want er kan hoger beroep en zelfs cassatie aangetekend worden tegen de raadkamerbeslissing van de rechtbank. Verwacht mag worden dat er in derdaad appèl zal worden aangete kend tegen de beslissing van de (Van onze financiële medewerker) Het economisch wereldbeeld, waarover rèeds tegen het eind van 1960 de schaduw viel van een overspannen hoogconjunctuur, is in het jaar dat thans ten einde spoedt, niet verhelderd. De in de tweede helft van 1960 ingetreden recessie in de V.S. moge dan zijn overwonnen, ook daar heeft de nationale economie haar problemen behouden, terwijl zij in West- Europa eerder groter dan kleiner zijn geworden. Weliswaar kan van een conjunctuuromslag niet worden gesproken, maar het tempo van de conjunctuurontwikkeling heeft zich verder vertraagd en het zyn zeker geen gemakkelijke vraagstukken, waarvoor men zich bij de komende jaarswisseling geplaatst ziet. Het streven naar een grotere spreiding van de welvaart over alle groepen van de bevolking, waarvan de billijkheid niet kan worden betwist, is vermoedelijk niet een van de minst belangrijke oorzaken van de tijdelijke recessie in de V.S. en heeft er ook in ons wereld deel toe geleid dat er tussen lonen en prijzen spanningen zijn ontstaan, die voor de naaste toekomst een situatie van grote onzekerheid hebben geschapen. Werken Na gewezen te hebben op de uit spraak in het Boek Prediker van het Oude Testament „Zoet is de slaap van hem die werkt", vervolgde de Prins glimlachend: „Er zullen wel mensen zijn, die denken: hij heeft, gemakke lijk praten, want hy doet zelf alleen maai prettige dingen; bij hém is er eigenlijk geen sprake van „werk". Wat dit betreft, wil ik alleen zeggen, dat ik dankbaar ben, dat, wat ik beschouw als mijn „werk", voor mij een behoefte en een vreugde is en dat een werkeloze zaterdag voor mij een straf zou zijn! Ik weet trouwens, dat er veel mensen zijn, die er evenzo ever denken, waarbij ik nog niet wil praten over onze huismoeders, die het idee van een vrije zaterdag voor haarzelf alleen maar grap pig zullen vinden". En even later: „De wei-kweek moet worden verkort, het aantal werkuren vei-kleind, het loon verhoogd en daarbij wordt ver wacht, dat de welvaart even groot blijft, maar eigenlijk wil men dat hy nog groter wordt. Onafhankelijk van wat men geeft, wenst men steeds meer te ontvangen. Men accepteert AOW en AWW als vanzelfsprekend en vindt dat allemaal nog lang niet mooi genoeg. Men kan niet leven zonder televisie een radio is van- zell sprekend auto, bromfiets en ik weet niet wat nog meer". Hoogmoed De Prins veronderstelde, dat wij misschien wel een zondvloed of de een of andere verschrikkelijke plaag (Van onze A'damse correspondent) Met het KN SM-mailschip „Wil lemstad" is gisteren uit Amster dam naar Suriname vertrokken mevrouw G. Wijsmuller—Meijer - voor vrienden „Tante Truus" -, die meermalen van zich heeft doen spreken vanwege haar on navolgbare prestaties op sociaal en maatschappelijk terreinde zelfde die in de oorlog tiendui zend joodse kinderen van joden vervolger Eichmann wist los te praten. In de bagage van mevrouw Wijs muller bevinden zich o.a. twintig inboedels voor huisjes van patiënten van de longkliniek te Paramaribo, een madonnabeeld voor de kapel van het ziekenhuis van Paramaribo, een drinkwaterzuiveringsinstailatie voor het hospitaal van de Evangelische Broedergemeenschap op het Stoel manseiland en een ziekenauto voor het hospitaal te Kabel, dat moet wij ken voor het Brokopondo-stuwmeer en door de nieuwe, maar afgelegen vestigingsplaats behoefte heeft aan een ambulance. De bemoeienis van mevrouw Wijsmuller met Suriname dateert uit de "eerste na-oorlogse jaren, toen zij een der opi-ichtsters was van het Wilhelminafonds ter bestryding van de tbc in Suriname", welke ziekte in de oorlog daar door militairen was overgebracht, zy was ook de centrale figuur van de grote rijst- actie in 1948, toea Suriname de ex port van ryst naar Venezuela ver loor en mevi-ouw Wijsmuller schepen voor ryst naar Nederland liet komen en dit voedsel voor twee gulden per kilo aan de man bracht. Deze actie leverde f800.000,- op, welk bedrag financiële basis werd van het Wil- helmkiafonds. Hiervan werd o.a. de inrichting gefinancierd van de long kliniek in Paramaribo, die in 1952 is geopend. Nazorg De nazorg van de tbc-patiënten gaf problemen, die konden worden verlicht door de bouw van twintig huisjes, voor lopende patiënten. De ze gebouwtjes zijn inmiddels verre zen dankzij een gift die de Koningin heeft gedaan. Voor de inrichting zergde het Wilhelminafonds en dat wil eigenlijk zeggen mevrouw Wys- muller, die ons gisteren vertelde: „Bij de opening van de huishoudbeurs liep ik met minister Klompé langs de stands. Opeens zei een bekende groot handelaar: Mevrouw Wijsmuller, ik vind u een lief mens". Ik zei hem: „Mijnheer die uitspraak kost u dui zend gulden", want ik dacht aan de Inrichting van de huisjes. Zo ben lk toen van stand tot stand gegaan. Scms kreeg ik artikelen cadeau, soms een belangrijke reductie. Bij de opening van de RAI-autotentoonstel- ling kwam jonkheer Van Lennep op ml; toe. „Tante Truus", zei hij, ik vraag me af wat jy hier komt vra gen". Ik was helemaal niet vaa plan Iets te vragen, maar toen zag ik mijnheer Pon, die zo'n mooie zieken auto had geëxposeerd. Tja, die heb ik toen meteen maar gevraagd. Prins Bernhard stond erbij, en zei toen la chend: „Als ik vanavond thuis kom, zal lk mijn vrouw vertellen, dat iemand een auto op de RAI heeft losgepraat, dan weet zy wel wie ik bedoel Oude kennis De opening van de huisjes in Paramaribo heeft op 7 januari plaats l Gisteren werd aan boord van I de Willemstad een ziekenauto gehesen, die volgeladen was met medicamenten en medische in strumenten. Dit was een van de geschenken, waarmee mevrouw Wijsmuller gisteren met de Wil lemstad naar Suriname is ver trokken. door de Surinaamse minister van Sociale Zaken, de lieer E. Ensberg. „Ik zie er wel wat tegenop", aldus mevrouw Wijsmuller. „Tien jaar ge- lecien, bij de opening van de long kliniek, stond er een grote, zware man achter mij, die zich niet aan mij had voorgesteld. Toen hij de op merking maakte: „Het zal wel wat goeds wezen wat we uit Holland heb ben gekregen", draalde lk my ver ontwaardigd om, greep de man beet en gooide hem met zijn 250 pond ge wicht op een van de ziekenhuisbed den om hem te bewyzen, dat de kwa liteit goed genoeg was om hem te dragen. Later hoorde ik dat hy de minister van Justie was. En laat nou die miaister van Justitie nu minister van Sociale Zaken zijn Op 14 Januari zal mevrouw Wys- muller een paar dagen naar Cara cas gaan. „Waarom? het gekke is. dac er altijd een revolutie komt als ik in Caracas ben. Dat vind ik zo opwindend. Ik ben zo benieuwd of iemaad me daar wil vermoorden. De vorige maal wilde men mij alleen maar emmers water over myn hoofd gooien". Een merkwaarldge vtouw, me vrouw Wijsmuller, die in Amsterdam talloze functies bekleedt, waaronder dat van gemeenteraadslid. Een las tige vrouw, die menige minister of andere autoriteit doet schrikken als zy binnenstapt, omdat zy overal waar zy komt haar eisen stelt en gunsten afdwingt. Maar ook een vrouw, die nog nooit iets voor zich zelf heeft gevraagd! Reeds bij de jaarswisseling 1960/61 waren er geruchten over een deva luatie van de dollar of een revaluatie van de Duitse Mark. doordat West- Europa onder leiding van West- Duitsland in economisch opzicht de V.S. dreigde te overvleugelen. De Duitse Mark deed opgeld, de Ameri kaanse dollar zag haar positie op de valutamarkt door grote goudafvloei ingen ondergraven en grote interna tionale kapitaalverschuivingen wa ren aan de orde van de dag. Mede als gevolg van de activiteiten van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank konden in het afgelopen jaar toch doeltreffende maatregelen worden getroffen tot herstel van het verbroken evenwicht, al kan helaas niet worden gezegd dat de valuta- onrust geheel is verdwenen. West- Europa, door de Marshallhulp van de V.S. op de been geholpen, heeft op haar beurt aan dat land de hel pende hand geboden door vervroegde aflossing van schulden en leningen op korte termijn, terwijl ook de re valuatie van de Duitse Mark, zij het in eerste instantie bedoeld als een maatregel tot vermindering van de spanningen in het bJinnenland, aan de valuta- en concurrentiepositie van de V.S. ten goede is gekomen. Oellarprobleeïïi Maar ook nu blijft het tekort op de betalingsbalans in de V.S. een probleem van de eerste orde, een probleem dat niet alleen de V.S. geldt, maar ook voor de Europese inden van dominerend belang Is, mdat het in feite het probleem van e dollar is, die als de sleutelvalutn oor een groot deel van de wereld an worden beschouwd. Dr. Kohn- imm heeft er onlangs op gewezen 'at heel het monetaire huis ineen alt als de dollar zou devalueren en het is daarom voor 1962 ongetwijfeld een belangrijk lichtpunt dat deze maand in Parijs een nieuwe club van de tien toonaangevende landen in het Westen in opgericht, die zich ten doel stelt het I.M.F. by te staan bij de verdediging van de valuta's in de vrye wereld, waartoe een af zonderlijk fonds van 6 miljard dol lar zal worden gevormd, dat ter be schikking staat van het I.M.F. welke zelf over 15 miljard dollar beschikt. Het is duidelijk dat een dergelyke oplossing alleen tijdelijk kan zijn, als niet tegelijkertijd elk land en ook de V.S. intern naar een evenwicht tus sen inkomsten en uitgaven streeft. De grote moeilijkheid voor dit land is dat het tekort op de betalingsba lans niet in de laatste plaats een ge volg is van de steun aan onontwik kelde gebieden, die in politiek op zicht min of meer noodzakelijk is, maar economisch tot dusver nog wei nig effect heeft opgeleverd. Men kan nu eenmaal niet blazen en het meel in de mond houden en steun aan derden zal daarom doorgaans met een beperking van eigen uitgaven moeten gepaard gaan. Deze beperking is voor de V.S. geen kleine opgaaf, niet slechts omdat de defensie-uitgaven blijven stygen, maar ook omdat de drang naar loonsverhogingen aanhoudt. Het iet wat vreemde verschijnsel doet zich thans in de V.S. voor dat de toene mende staalproduktie en staalverko pen voor een deel gevolg zijn van de vrees voor stakingen als medio 1962 de loonovereenkomsten met de staal- arbeiders moeten worden vernieuwd. Betekent dit een nieuwe loonsverho ging, gelijk algemeen wordt ver wacht, dan slaat zulks uiteraard op andere bedryfssectoren terug en hoewel als bekend het persoonlijk in komen van de werknemers in de V.S. niet onbelangrijk hoger ligt dan in Europa zal men in 1962 vermoedelijk opnieuw met het probleem van de interne welvaartssprelding worden geconfronteerd. Vooruitgang Handelsverkeer Wat de economische verhouding van de V.S. tot het buitenland be treft, deze is in de loop van 1961 opnieuw In sterke mate beïnvloed door de aaneensluiting van de West- Europese landen in EEG en EVA, waardoor ons werelddeel zijn econo mische zelfstandigheid aanmerkelijk heeft vers' .kt. Sinds de laatste jaren is de onder linge handel van de EEG landen voortdurend toegenomen ten nadele van de Amerikaanse export naar Europa, trouwens ook van die naar andere landen, zij het ook dat deze zich in de loop van 1961 heeft kun nen herstellen. De vooruitgang van het handels verkeer in de EEG is echter spec taculair. Gedurende de eerste negen maanden van het afgelopen jaar heeft dit verkeer een bedrag van ruim 8% miljard dollar bereikt, dat is 16 meer dan in dezelfde periode van I960, terwyl voorts de im- en export uit en naar de landen buiten de EEG met 5 is gestegen. De toe nadering van Engeland tot de EEG, zomede de voortgaande verlaging van de blnnentarieven voor de EEG- landen betekenen voor de V.S. een verdere verzwaring van de concur rentiestrijd en hebben de regering reeds tot het zoeken van aansluiting bij de EEG genoopt. Kennedy's stre ven naar verlaging van enige in voerrechten stuit echter op grote tegenstand omdat veie industrieën bijv. de olle-industric zich door hoge invoertarieven beschermd we ten. Uit de moeilijkheden, welke de KLM ondervindt blykt wel hoezeer het protectionisme ln de V.S. nog al tijd hoogtij viert. Gevaar voor inflatie In Europa is het welvaartspeil ook in het afgelopen jaar verder ge stegen, maar niettemin blijft ook hier de welvaartespreiding het nagenoeg allesbeheersende vraagstuk. Terwijl met name In West-Duitsland en in ons land de produktiestijging is ver- vertraagd door een schaarste aan personeel, nemen de particuliere be stedingen nog voortdurend toe, waardoor op de prUzen een opwaart se druk wordt uitgeoefend, die het gevaar voor inflatie meebrengt en waartegen de regeringen derhalve scherp gekant blijven. Als bekend was de revaluatie van de Duitse Mark in maart 1961 bedoeld als een middel om de door de hoogconjunc tuur opgeroepen spanningen te ver minderen, waarin men slechts ten dele is geslaagd, evenals zulks in ons land het geval is. In elk geval blijkt het dat de drang naar een verdere verhoging van lonen en salarissen er niet door is gestuit, omdat de reva luatie niet tot een verlaging van de j kosten van levensonderhoud heeft I geleid. V/el staat vast dat de con currentiepositie wat de export be treft, door de revaluatie is verzwakt, waarvan de nadelen voor ons land vermoedelijk groter zijn dan die van V/est-Duitsland, terwijl voorts de on derlinge concurrentie tussen de EEG landen als gevolg van de verlaagde invoertarieven wordt versterkt. Onzekerheid In zoverre hiermee het ideaal van een grote Europese economische ge meenschap wordt nagestreefd, kan dit verschijnsel worden toegejuicht, maar welke van de landen hierbjj tenslotte het meest gebaat zal zijn, blyft vooreerst een open vraag. In elk geval zullen alle Europese landen men ziet dit thans ook duidelyk in Engeland (concentratie van be drijven) —er op uit moeten zijn voor hun export de meest gunstige voorwaarden te scheppen, waarbij het probleem van de beoogde wel vaartsspreiding uiteraard een zeer belangrijk knelpunt is. Want in de loop van 1961 is immers reeds ge bleken dat de toeneming van de in dustriële produktivlteit bij de styging van de bedrijfskosten is achterge bleven en de bestedingen ln sterkere mate zijn gestegen dan de produktie. Met deze niet onbedenkelijke situa tie gaan we ook ten onzent het nieuwe jaar in en de onzekere hou ding, waarvan de Amsterdamse ef fectenbeurs, wat de aandelenmarkt betreft, de laatste tijd blRk geeft, is daarvan een gevolg. Hierover echter de volgende week. Ariiertentle voor mansen üie kwaliteit verlangen I België heeft de gebieden Roëanda en Oeroendi die het namens de V.N. beheert, de grootst mogelijke auto nomie verleend die verenigbaar is met de verantwoordelijkheden welke de beherende mogendheid nog draagt. Dit is gisteren bekendgemaakt in een communiqué dat in Brussel is uitgegeven na besprekingen waaraan werd deelgenomen door Paul-Henri Spaak, minister van Buitenlandse Zaken van België, Antoine Kayban- da, president en premier van Oeran- da, en Pierre Ngendandumwe, vice- premier van Oeroendi. De autonomie houdt de uitoefening I van alle bevoegdheden ln welke tevoren by de beherende mogendheid berustten, behalve die welke betrek- i king hebben op de buitenlandse betrekkingen, de defensie, de bin nenlandse orde en het financiële j beheer. De regeringen van beide I cebieclen zullen echter zoveel moge- I lijk bij de uitoefening van deze voor België gereserveerde bevoegdheden worden betrokken. De nieuwe regeling treedt 1 Januari a.s in werking. Roeanda een repu bliek, en Oeroendi, een koninkrijk, hebben reeds de belofte gekreeen dr t zij later in 1962 volledig zelfbescu- rend zullen worden. Zij maakten eerder deel uit van Duits Oost- Afrika. Het bestuur werd ln 1919 aan België overgedragen. West-Duitsland heeft metTsjecho- Slowakije twee veroordeelde Tsje- j chische spionnen tegen drie voor malige Duitse generaals. die in Tsjecho-Slowakije tot levenslang wa ren veroordeeld, uitgewisseld. Dit heeft een woordvoerder van het Westduitse ministerie van Buiten landse- Zaken gisteren bekendge maakt. De uitwisseling geschiedde woensdag bij Waldhaus (Beieren) aan de grens tussen West-Duitsland en Tsjecho-Slowakije. De generaais zyn Ernst Hitzegard (73 jaar), de 71-jarige Rudolf Toussaint en de 67- Jarlge Richard Schmidt. De twee Tsjeohoslowaken waren Ernst Lange die dit jaar tot 5 Jaar en Franz Aiunann. die tot zes jaar gevangenisstraf waren veroordeeld, z PORTEFEUILLE MET F. 10.000 GESTOLEN Gisternacht heeft een 35-Jarige koopman uit Sittard by de Amster damse politie aangifte gedaan dat iuit z^n °P Herengracht gepar- Geef vrye doorgang aan voetgan keerde auto zyn portefeuille met ca gers op zebrapaden. Sla niet mei f 10.000 is gestolen. Een tochtraampje grote snelheid een hoek om. Direct en het dashboardkastje waren ver- om die hoek kan een zebrapad liggen broken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1961 | | pagina 9