MARETAKKEN-KERSTVERSIERING IN VRIJE NATUUR
in KAMER en TUIN
f*-
MET DE FEESTDAGEN
LIGTVOET-GANGETJE 12
NIEUW HUIS?
NIEUW INTERIEUR?
Dikke groene bollen in kale bomen
KERSTNUMMER
LEIDSCH DAGBLAD
Breestraat Botermarkt
treft, helemaal naar Zuid-Limburg,
waar de groene bollen voornoemd
kunnen worden aangetroffen, in
populieren, op appel- en perebo
men, en soms ook, maar dan zel
den, op andere bomen, o.a. lijs
terbessen en linden. Een heel
vreemde plant, die riaretak. Hij
wortelt in de takken van de boom,
waarop hjj leeft, en onttrekt daar
aan de voor zijn voortbestaan nood
zakelijke sappen en zouten. Voor
het overige is hij in zekere zin zelf
standig. want de overige levensbe
nodigdheden, o.a. stikstof, worden
uit de lucht opgenomen. Vandaar
de groene bladeren, die echte para
sieten bij gebrek aan chlorophyl
(bladgroen) ten enemale missen.
Van de maretak zeggen we der
halve. dat hij een halfparasiet is,
hetgeen wil zeggen dat hij ten dele
teert op zijn „gastheer" i.e. de boom
waarop hij voorkomt.
Dat betekent ook, dat de bezit
ters van boomgaarden, waarvan er
in het Zuidlimburgse nogal enige
zijn, terdege uitkijken, want voor
hen is de maretak een ongewenste
gast. Er zijn echter (meest kleine)
fruittelers, die ze laten zitten, om
dat misteltakken tegen Kerstmis
een welkome bijverdienste kunnen
zijn.
Tradescantia virginiana is een
eendagsbloem. Dat wil zeggen:
de mooie blauwe bloemen van
deze sterke tuinplant zijn slechts
één dag open, doch dat is op zich
zelf niet erg. Er komen elke dag
zo veel nieuwe bloemen dat men
's zomers nooit zonder zit. Er
zijn niet alleen soorten met
mooie blauwe bloemen, doch er
zijn er ook met witte en purper
kleurige; de blauwe voldoen
echter het meeste. Het zijn ster
ke kruidachtige planten, waar
van men jarenlang plezier kan
hebben. Als borderplantesi vol
doen ze prima; ze kunnen een
opvallende kleurplek vormen,
doch ook als solitairplanten in
het gazon kan men er veel ple
zier van hebben. Men kan ze
het best in een groepje van
drie stuks bij elkaar zetten
ook aan de voet van een trapje;
aan de voet van een vijvertje of
bij een houten regenton zullen
ze goed tot htm recht komen.
Hieruit volgt dus al dat ze een
vochtige grondsoort verlangen,
doch zelf moeten ze niet te veel
regen hebben. In een natte na
zomer is het met hun fleur an
ders spoedig gedaan.
Het zijn sterke planten, die
men als winterhard kan be
schouwen. Als men voor het
eind van het jaar nog wil po
ten, moet men ze wel afdekken
met een laagje turfmolm; even
tueel kan men er ook wat. groe
ne sparretakken overheen leg
gen; dat is voor de planten nog
wel zo goed.
Ze verlangen niet alleen een
goed vochtopgevende grondsoort,
doch men moet ook voor vol
doende voedsel zorgen. Het is
dus nuttig er wat oude mest
doorheen te spitten; verse mest
mag men in geen geval gebrui
ken. Indien de grond echter vol
doende voedsel bevat, kan men
ook heel goede resultaten berei
ken met de bekende tuinkor-
relmestsoortenper tien vier
kante meter heeft men voldoen
de aan ongeveer drie honderd
gram. Dan kan men vroeg in
het voorjaar nog een lichte over
bemesting geven.
Voortkweken door middel van
scheuren is heel goed mogelijk;
grote pollen kan men na enkele
jaren in delen scheuren en elk
deel kan opnieuw gepoot worden.
G. Kromdijk
Mistellijsters
(Van een speciale medewerker)
Dikke groene bollen zijn nu weer te zien in sommige populieren. De
bomen zyn kaal; ze vallen zodoende op. Die bollen worden wel eens
voor kraaienesten gehouden, maar soms zjjn ze zo groot dat dan wel een
hele kraaienkolonie in een „nest" zou kunnen huizen. Bovendien zit er
nog enig systeem in een nest van een ekster of van een kraai, van zorgvul
dig op elkaar gevlijde en door elkaar gevlochten takken, maar in die groene
bollen helemaal niet. Daar zien we een wirwar van takken en bladeren,
die niet de minste neiging vertonen van geel worden of afvallen. Dat
gebeurt ook niet. We hebben met een plant te doen, die „altijd groen"
blijft. Met een heel merkwaardige plant bovendien, omdat zij parasiteert
op de bomen, waarop zij voorkomt, omdat ze een grote rol speelt in de
mythe, en omdat ze met Kerstmis veel voor een passende versiering wordt
gebruikt: de maretak of mistel, zeer bekend vooral onder de Engelse naam
mistletoe en om de nogal intieme handelingen, die omstreeks de kerst
dagen daaronder plegen te worden verricht, als een takje van die plant
in de huiskamer is opgehangen. Men ziet hierin wel een overblijfsel van
een vroegere verering, want de mistel was voor de Kelten een heilige plant.
Lang niet overal
Men zal die groene bollen lang
niet overal zien. Benoorden de gro
te rivieren en in Brabant zijn de
populieren, op een enkel verlaten
vogelnest na, helemaal bladerloos,
in een deel van Limburg ook. Spo
radisch zal men in dit gebied hier
en daar de maretak aantreffen
maar dan is het een grote zeld
zaamheid en de moeite waard van
te worden geregistreerd.
Om de mistel „in levenden lijve"
en dan niet in een bloemenzaak te
zien, moeten we wat Nederland be-
Tradescantia als tuinplant
Alles is vreemd en merkwaardig
aan deze plant. Het is geen won
der, dat een Duits geleerde met de
voor onze oosterburen typische
„Gründlichkeit" een heel dik boek
heeft volgeschreven, alleen over de
mistel! De voortplanting van de
maretak is interessant omdat vogels
daarvoor moeten zorgen, met name
de mistellijster of grote lijster.
Deze is verzot op de gele bes
sen („op bessen gelijkende vruch
ten", zeggen nauwkeurige planten-
kenners), die elk najaar bij massa's
aan de mistelstruiken zitten. Die
bessen zijn bijzonder kleverig, de
zaden ook. Ze blijven na de maal
tijd vaak aan de snavel zitten, met
het gevolg dat de vogel zijn snavel
gaat „wetten", bij voorkeur aan
boomtakken. Dan komen die zaden
precies waar ze moeten wezen. Ze
zijn bovendien onverteerbaar, zodat
ze ook anderszins kunnen achter
blijven in het geboomte, waarin
de lijster zich ophoudt. En als het
de goede boom is, dan is het voor
elkaar.
Het is mogelijk, dat zo'n lijster
daarmee zijn eigen endergang voor
bereidt. De mistel is ook bekend on
der een naam, die niet direct aan
een plant doet denken, nl. „vogel
lijm".
Vogelvangers (niet in ons land
gelukkig) koken van de mistelbes
sen een soort lijm, voor de roeden
waarmee ze de vogels vangen, voor
de „lijmstokken". En met de mis
tellijster doen ze het heel eenvou
dig: met lijm bestreken takken wor
den in een soort nest gelegd met
daarin lokaas enkele misteltakken
vol bessen, die de lijster zo graag
lust. Een merkwaardige cirkelgang
dus.
De sage: heel bekend is het ver
haal van de Noorse mythologie,
waarbij de god Balder wordt ge
dood door een aangepunte tak, die
hem door zyn blinde broer wordt
toegeworpen op aanstoken van
Loki, de god van het boze. Dat
was een misteltak
Voorkeur voor lössgebieden
Hoe het komt, dat het voorkomen
van de mistel aan een nogal beperkt
verspreidingsgebied gebonden is,
kan moeilijk worden gezegd. Het
schijnt dat zogenaamde „lössgebie
den", streken met een vette kalk-
rijke bodem, via de bomen de ver
eiste voedingsbodem voor de mare
tak bereiden. Men houdt het ook
voor mogelijk, dat het voorkomen
van de grote lijster verband houdt
met de verspreiding van de mistel
en omgekeerd. Maar weer anderen
weten uitgestrekte gebieden aan
te wijzen, die ogenschijnlijk aan
gelijke voorwaarden voor het op
treden van de maretakken voldoen:
vette kalkrijke grond, veel populie
ren en fruitbomen en de aanwezig
heid van de grote lijster, terwijl de
mistel zelf er geheel ontbreekt!
Misschien speelt het klimaat een
zekere rol, naar het hoe of waarom
wordt nog steeds gevorst. Ook pro
fessor Tubeuf heeft in zijn dikke
boek geen bevredigende verklaring
kunnen geven. Wel gedijt de mistel
uitstekend bij kunstmatige over
brenging op de daarvoor in aan
merking komende gastheren
mistelarme" gebieden (vooral in bo
tanische tuinen), maar de natuur
lijke verspreidingsgrens ligt nogal
in zuidelijke of zuidoostelijke rich
ting, waar men tal van bomen met
deze merkwaardige kerstversiering
getooid kan zien.
Ook het komende jaar kunt U in onze toonzalen, welke
bijstaan bij het oplossen van Uw woonproblemen.
Ook het komende jaar kunt U in onze toonzalen, die
wagenwijd voor U openstaan, de nieuwste meubelen
van de meest vooraanstaande binnen-, en buiten
landse fabrikanten zowel modern als klassiek bezien
en„bezitten".
Al onze medewerkers wensen U prettige feestdagen
en een voorspoedig 1962 toe.
Pander
<acScW§eSc(<8eScS<s<:&f<3CScWgo§<S<S<5Scf<«oScS<8<S<S<SCSaBSc®S<8eS<S<SQS«<3<!^<§<m<SCS<*<#
kunt u erg veel doen, u kunt een reisje maken naar het buitenland, 'n
concert bezoeken, naar een toneelstuk gaan kijken of spelletjes thuis doen.
U kunt echter óók een televisietoestel aanschaffen en dèt geeft u alles
tegelijk. Toneel, muziek, film, sport, documentaires, reisverhalen, nieuws,
verslagen en spelletjes.
In een enkel apparaat ontspanning voor jaren.
Nóg een goede raad, koopt u die televisie bij de speciaalzaak van Leiden
en omstreken, Ligtvoet - Gangetje, dan bent u verzekerd van vakkundige
plaatsing met prima materiaal, dag- en avondservice, dus onbezorgd kijken.
Ligtvoet - Gangetje en Philips, zekerheid voor gezelligheid.
Maak er een kerstpakket van,
Philips 43 cm. t.v., licht of
donker notehout,
f 645.—
Philips 59 cm. t.v.,
vol-automatisch,
UHF voorbereid,
f 895.—
Philips 59 cm. t.v.
vol-automatisch, met UHF,
op pootjes,
met lichtgevoelig oog,
f 1100.—
Speciaalzaak
Eigen werkplaats
Telefoon 23005
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
ll[llllll[lll!lllll!lllll!!l!llllll!ll!llllll!ll!llllllllllllll!llllll!!l!lll[llllll!l!lllll