H.B.S.-vragen
LOK-LOKZET
ONS MENU
Kom er ACHT-er
Rune
RanAem
GLYCA f
roLo
Wat U over BONT weten moet
VAN DE WEEK
Kom or achtor
KERSTNUMMER
LEIDSCH DAGBLAD
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
U bent jong of van rijpere leeftijd, coquet of niet, maar U bent vrouw.
En houdt dus van bont. En om die reden alleen al zou U er best wat meer
over willen wettn. Hoe herken je de verschillende soorten, waar komen
ze vandaan en van welk dier zijn ze afkomstig, vraagt U zich af wanneer
voor etalages de uitgestalde pelswerken bestudeert. U bezit een bont
jasje en U vraagt zich af hoe U het nu eigenlijk het best behandelen kunt.
Of U gaat zich binnenkort een jasje aanschaffen en duizend vragen
komen er in U op.
Nu zou het helemaal geen luxe zijn op die duizend vragen antwoord te
geven, als het niet betekende dat we er deze rubriek dan tot Kerstmis 1962
aan zouden moeten wijden. We bepalen ons dus noodgedwongen tot enkele
algemene wetenswaardigheden, waaraan we volgende week een overzicht
van enkele bontsoorten toevoegen.
De prijs
Niets zo uiteenlopend als de prij
zen van bont. Ze passen waarlijk
elke beurs, één vossepootje kost een
kleinigheid; voor een of enkele
tientjes koop je een mol of een
(bepaald soort) lamsvelletje, enkele
briefjes van honderd kopen een be-
vervel (van 55 tot 80 cm lang),
een zeeotterhuid (80 cm), een nerts
vel (50 cm) of een nertssjaaltje
van twee minder dure huidjes, of
een jasje van Toscaans of beverlam.
En voor de meer gespekte beurzen
zijn er te kust en te keur prijzen
van vier of vijf cijfers of zelfs zes
voor één van de twintig vijfen
twintig echte chinchilla mantels,
die op deze aardbodem voorkomen.
De prijs wordt beïnvloed door de
schaarste van de dieren (de huid
van wilde dieren is doorgaans aan
zienlijk prijziger dan die van ge
fokte), en ook de gaafheid van de
huid, de kwaliteit van het haar, de
tekening van het bont en de kleur
bepalende prijs. Het vakkundig sor
teren, het bewerken en verwerken
van het bont, het model en de af
werking daarvan helpen alle mee
de prijs van een pelswerk op te voe
ren. Geen wonder dus dat de prijs
van twee bontjassen van dezelfde
soort hemel en aarde kan verschil
len, zonder dat dat prijsverschil
als zuiver winst in de zak van de
winkelier verdwijnt. En begrijpelijk
dat we het bij elke voorkomende ge
legenheid herhalen: koop uw bont
in een goede, bona fide zaak, al lig
gen de prijzen daar ook hoger dan
in de winkel ernaast. Wacht u voor
pelswerken van „sensationeel lage
prijs": u koopt er misschien wel een
sensationeel slecht pelswerk voor,
maar nimmer een goed.
Vellen en trucjes
De afmeting van de huiden ver
schilt met de bontsoort. Een panter
vel is uiteraard aanzienlijk groter
dan een konijnevel. En een prima
vel bestaat altijd uit één stuk, is
niet gelapt met ingezette stukjes
waarmee dunne plekken of gaten
in de oorspronkelijke vacht gerepa
reerd zijn. De beste (en bijgevolg
de duurste) jassen worden uit „hele
vellen" gemaakt. Deze wetenschap
kan u, zij het slechts bij benadering,
een idee geven omtrent de kwaliteit
van een pelswerk. Ziet u een mou-
ton of geschoren lam jas, die als
een legkaart van kleine stukjes is,
dan weet u dat u met snippers van
schaaps- of lamsvacht te doen
heeft. In een moljasje verwacht u
uiteraard een groot aantal aan el
kaar gezette velletjes (het zijn er
zo'n vierhonderd van 12 bij 6 cm),
doch bestaat de jas uit talloze aan-
eengezette reepjes of blokjes van
enkele centimeters, dan is het dui
delijk dat de jas niet van eerste
kwaliteit is. Houdt de grootte van
het dier, dat het bont leverde, voor
ogen en u heeft een leiddraad waar
u zich bij uw keus aan kunt vast
klampen. De term „hele vellen" sluit
echter niet uit, dat er van de oor
spronkelijke vachten niets versne
den is. In een goede jas worden al
leen de goede delen van een goede
vacht verwerkt en bij sommige
soorten is dat alleen de rug (bisam-
rug), bij andere rug en flanken
(bever), bij weer andere de buik
(bisam, nutria), terwijl bij panter
en dergelijke vrijwel het hele vel
wordt gebruikt. Een jas van snip
pers werd dus uit afvalstukjes ge
maakt. Soms wordt, te goeder trouw
of niet, ook het tegenovergestelde
toegepast: de verwerkte vellen zijn
groter dan ze zouden moeten zijn.
Inplaats van bijvoorbeeld alleen de
rughuid te gebruiken, worden ook
de flanken, die minder mooi of
minder sterk zijn, meeverwerkt. Het
resultaat kan een beverjas zijn met
zeer bredelichte strepen (het lich
tere bont van flanken en buik)een
persianerjas met afwisselend heel
vaste en veel lossere krul of een
nertsjas met brede banen, waartus
sen de naden, omgeven door korte,
platliggende haren, als het ware
open staan. Met dergelijke metho
den bezuinigt de bontwerker een
derde op elke huid en vindt de klant
een bever-, persianer of nertsjas
die zogenaamd (en zichtbaar) voor
delig geprijsd is. Ook op het sorte
ren van de huiden (een secuur
werkje als het goed wordt gedaan),
op het aan elkaar zetten van de
vellen en op de coupe van het mo
del kan bezuinigd worden, ten voor
dele of ten nadele van de leek.
De bontwerker beschikt over talloze
trucjes, eerlijke en oneerlijke.
(Daarom nogmaals: koop bij een
bona fide bontwerker of een goede
speciaalzaak wanneer u op goed
bont uitbent!) Het is geen unicum
dat tweedehands vellen tussen nieu
we worden verwerkt of dat een zo
genaamd nieuwe bontjas een ver
maakte en opgeknapte oude is, om
van een slechte opmaak, die in de
eerste regenbui wegwast, nog maar
niet eens te spreken.
Imitaties
Imitaties zijn en blijven imita
ties, ze zijn nooit het echte en in
bont evenaren ze het echte nooit.
Dit wil echter nog niet zeggen, dat
ze zonder meer minderwaardig zou
den zijn. We mogen dan geen sym
pathie hebben voor de opgespoten
en zichtbaar onnatuurlijke strepen
op biberette en konijnbont waarop
de een of andere ingenieuze
wreedaard ocelotvlekken heeft ge
schilderd. mag ons hoogstens ver
vullen met een mengeling van af
schuw en medelijden, maar we
kunnen rustig bewondering hebben
voor die fraaie seal jas (seal rasé
of seal electrique), die toch niets
BIJ DE FOTO'S
1. Bever, een bontsoort die niet
aangeprezen behoeft te worden.
Een beverjas is diepbruin indien
alleen de ruggen worden gebruikt,
maar vertoont een streepeffect ln
bruin, dat geleidelijk naar grysbei-
ge overgaat, wanneer een groter
deel van de huiden in de jas is
verwerkt. Hoe smaller de lichte
streep, hoe duurder de jas. Korte
bever mantel van Revillon, Parijs.
2. Een nertsmantel kost een ka
pitaal, maar nertsbont is zó mooi
en zó ryk dat één of twee velletjes
(ongeveer 50 bij 12 cm en geprijsd
tussen 100 en 300 gulden) al een
zeer bijzonder effect geven, indien
verwerkt tot een hoedje, een losse
col of een klein sjaaltje. Het hoedje
van wilde nerts is van Brosseau.
b. Witte nerts is het toppunt
van kostbaarheid, niet alleen omdat
het uiterst kostbaar is, maar boven
dien omdat het zeer luxueus en
voor de galaavond is. (Balmain).
anders is dan geverfd konijn. Bont-
imitaties waarvoor echt bont het
uitgangspunt is, worden met een
dubbelnaam aangeduid en die dub
belnaam geeft de leek een idee met
welk bont ze te doen heeft. Het
eerste deel van de naam duidt de
imitatie aan, het tweede deel de
bontsoort, die voor de imitatie dien
de. Zo is nerts-murmel murmelbont,
dat men een nertsaspect heeft wil
len geven: beverlam is lamsbont,
dat bever tracht te imiteren, nerts-
blsam, bisambont, dat duurder wil
lijken dan het van oorsprong is. En
zilvervos-opossum, een opossum die
zich een zilvervosallure tracht aan
te meten, compleet met witgepunte
kroonharen. Zobelfeh, ook wel sa-
belfeh ,is eekhoornbont (in de han
del „feh" genoemd) dat op het kost
bare sabelbont (van de zeldzame
sabelmarter) wil lijken. Het zwarte
seal electrique is elektrisch gescho
ren (vandaar de naam) en veredeld
konijnebont.
Onze bridgerubriek
Laten we eens veronderstellen,
dat er een Hogere Bridge School
(HBS) zou bestaan en dat u
daarvoor een toelatings-examentje
moet doen. U krijgt dan de onder
staande 10 vragen voorgelegd
probeer ze eens op te lossen! Voor
experts is dit gesneden koek, maar
u moet toch opletten datEnfin
kijkt u maar neem papier en pot
lood en noteer eerste de antwoor
den, alvorens naar het onderstaan
de antwoordlijst je te kijken.
In alle onderstaande situaties
bent u zuid.
1. West 1 harten, noord (uw part
ner) doubleert, oost 2 harten,
u (zuid) past. west past noord
doubleert wéér.
Vraag; Is het in principe de be
doeling dat u dit doublet inlaat,
of dat u het uitneemt?
2. Zuid 1 schoppen, west past,
noord 1 Sansatout.
Vraag: Hoeveel punten belooft,
volgens moderne biedsystemen,
dit 1 Sansatoutbod minimaal?
(Telling Aas is 4, Heer is 3,
Vrouw is 2, Boer is 1)
3. Zuid 1 schoppen west past
noord 2 klaveren oost past.
Vraag: Mag u volgens moderne
biedtechniek passen?
4. Zuid pas west pas noord 1
schoppen oost pas zuid 2
klaveren west pas.
Vraag: Mag noord volgens mo
derne biedtechniek, thans pas
sen?
5. Zuid 1 ruiten west pas
noord 1 harten oost pas
zuid 2 Sansatout.
Vraag: Hoeveel punten moet dit
2 SA-sprongbod ongeveer aan
geven?
6. Zuid 1 ruiten west 1 harten
noord 2 schoppen oost pas
zuid 3 ruiten west 3 har-
Naturel of geverfd
Geverfd bont is niet noodzakelijk
inferieur bont. Talloze bontsoorten
worden geverfd, en niet alleen ten
behoeve van een imitatie, noch al
leen in de goedkopere of naam
loze bontsoorten met kat of konijn
als stamvader. Zwart persianer bij
voorbeeld is altijd geverfd, geen
twee natuurlijk zwarte pe'rsianer-
vellen zijn van dezelfde tint en het
natuurlijke zwart is zelden mooi.
Soorten, die niet geverfd worden,
zijn er vooral, doch niet alleen, in
de hogere prijsklassen. Ze variëren
van het astronomische geprijsde
chinchilla, het kostbare nerts, alle
gevlekte soorten als luipaard, oce
lot, civet, etc.tot konijn dat 't wit
altijd naturel is, maar soms ook in
zijn grijze variëteiten ongeverfd
wordt gelaten. Ook opossum, bever,
lynx, bisam, petit-gris, mol, zee
hond en de meeste vossen (behalve
de zwarte) ziet u in hun natuurlijke
kleur. Indien ze worden geverfd
dienen ze voor een imitatie of voor
een modefantasietje dat zich onder
zijn eigen naam voorstelt. Zo is er
bijvoorbeeld zandwitte (gebleekte)
bever en dieprood, warmblauw of
donkergroen molbont, en zelfs heb
ben we in onze loopbaan lila ge-
verde nerts aanschouwd.
Vijanden
Bont, van het fragiele mol tot
het onverslijtbare luipaard, heeft
zijn niet te onderschatten vijan
den. Regen en vocht pletten het
bont en ontnemen het zijn glans.
(Droog een overhoopt nat gewor
den bontjas nooit bij kachel of
radiateur, draag hem niet voordat
hij volkomen droog is en borstel
of kam hem evenmin voordien).
Sneeuw ontkleurt. Zon brandt, ont
kleurt, geeft een rode schijn en of
doet lange haren krullen. Warmte
droogt de leerhuid uit en breekt de
haren. En bont, vooral ongeverfd
bont, is een feestdis voor de mot.
Sommige soorten, zoals bisam en
petit-gris, zijn meer gevoelig voor
mot dan andere, doch alle pelswer
ken moeten zorgvuldig voor mot
worden behoed.
J.V.
ten noord pas oost pas.
Vraag: Mag zuid thans passen?
7. West 1 klaveren noord 1
schoppen oost 1 Sans Atout
zuid pas west 3 klaveren
noord pas oost 3 SA
zuid pas west pas noord
doublet allen passen. Zuid
heeft: Sch. 10 4. Ha. V B 10 9 8.
Ru. 9 6 5, KI. 4 3.
Vraag: Moet zuid met sohoppen
of met harten uitkomen?
8. Noord (partner), opent 1 Sans
atout (ong. 16 pnt.), oost pas.
Zuid heeft: Sch. B 10 3, Ha. 7
5. Ru. H V 8 6 5 4. KI. V 8.
Vraag: Wat moet zuid bieden?
9. Noord (partner) opent met 2
Sansatout oost pas.
Vraag: Mag zuid thans passen,
of is 2 Sans een mancheforcing?
10. West 1 harten, noord, 1 schop
pen oost doubleert. Zuid heeft:
Sch 9 8 Ha. 6, Ru A 7 6 5 4 3.
KI. 8 6 4 2.
Vraag: Wat moet zuid bieden?
Uitsluitend de volgende antwoor
den kunnen als goed worden be
schouwd: 1. Zuid moet uitnemen;
2. 6 punten (5 is ook goed)3. Neen
4. Ja omdat zuid al eerder ge
past heeft; 5. 18 punten (1718—19
is ook goed)6. Neen partners 2
schoppens was forcing tot een man
che. of tot een gunstig strafdou-
blet: 1- Met schoppen noord dou
bleert op zijn kracht, niet op de
uwe; 8. 3 Sansatout tonen van
ruiten is nutteloos; 9. Zuid mag
passen.. 10. pas 2 ruiten is
slecht.
En uw cyfers voor het examen?
10 goed is meesterlijk; 9 uitste
kend; 8 redelijk; 7 herexamen doen
6 net gezakt; 5 en minder is matig
en nog minder matig!
H. W. Filarski.
De drie echte „eetdagen" in deze
week vragen van de huisvrouw heel
wat organisatietalent om met zo
weinig mogelijk moeite lekkere en
feestelijke gerechten te kiezen, te
bedenken wat hiervoor ingekocht en
voorbereid moet worden, maar ook
om op de feestdagen zelf door een
juiste werkindeling te bereiken dat
ze de tyd die ze in de keuken moet
doorbrengen tot een minimum be
perkt. Misschien kunnen de hier
onder genoemde gerechten haar
daarbij behulpzaam zijn 1
ZONDAG:
kalfstong met roomsaus, dop
erwtjes, aardappelen; fruit.
MAANDAG le kerstdag:
hamhoorntjes; rijstsoep Ninon;
kip met gemengde compote, aard
appelen; kaasdessertschotel.
DINSDAG 2e kerstdag:
grapefruit; kippesoep; Gordon
bleu met brussels lof, aardappel
koekjes; ijstaart.
WOENSDAG:
gevulde andijviekropjes, aardap
pelen; yoghurt.
DONDERDAG:
omelet spinazie, aardappelpuree;
fruit.
VRIJDAG:
stamppot zuurkool, spek of
stamppotbieten met gebakken
uien en kaas, vanillevla met ge
droogde pruimen.
ZATERDAG:
erwtensoep; drie in de pan.
HAMHOORNTJES
Niet te dunne plakken ham
worden bedekt met een mengsel
HOE WERKT HET?
Voor het maken van een gewone foto
moet men belichten, ontwikkelen en
fixeren voor het negatief en dat alles
Bij de belichting speelt zich in het
lichtgevoelige zilverzout een reeks
elektronische reacties af met als
resultaat de vorming van„ zilver-
kiemen" op de belichte plaat.
Nog onbelicht, en dus
nog lichtgevoelig zil
verzout wordt bij het
fixeren oplosbaar ge
maakt en weggespoeld. I
Bij de 10-seconden camera wordt eerst
ook een latent beeld van zilverkiemen
gevormd. Dit wordt tegelijk behandeld
met ontwikkel-en fixeerstof. Het onbe
lichte zilverzout wordt nu niet wegge
spoeld, maar laat men intrekken in met
zilverkiemen bedekt positiefpapier.
Zo heeft een persfotograaf
in 10 seconden een foto ge
reed om geclicheerd of tele
grafisch overgeseind te worden.
Daarop ontstaat dan een
beeld dat niet meer ont
wikkeld of gefixeerd be
hoeft te worden.
Kunt U de acht afwijkingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit Bijvoegsel
van kleine dobbelsteentjes kaas,
klein gesneden vruchten uit blik,
gehakte noten en wat mayonaise,
kwark of Monchou (het mengsel
mag gerust enkele uren te voren
worden gemaakt) en opgerold tot
hoorntjes die dan b.v. met enkele
noten worden versierd. Een heerlijk
fris, niet bezwarend koud voorge
recht.
RIJSTSOEP NINON
In 3/4 liter kippebouillon wordt
100 gr rijst gaar gekookt. Van het
vuur af wordt er 1 dl slagroom
(niet stijfgeslagen) doorgeklopt en
de soep zo nodig met wat zout en
peper op smaak afgemaakt. Zodra
de soep in borden of koppen is over
gedaan worden er nog wat gehakte
cashewnoten over gestrooid.
KAASDESSERTSCHOTEL
Hoewel in ons land nog minder
bekend kan een kaasdessertschotel
toch een uitstekend sluitstuk zijn
voor een goed diner. En vooral waar
ons eigen land nu ook kaassoorten
met een smeltend zuivel produceert
die bij uitstek geschikt zijn om als
dessertkaas gebruikt te worden,
kunnen degenen die door de hogere
prijs van de buitenlandse kaas
daarvan weerhouden werden ,zich
nu zo'n kaasdessertschotel wel ver
oorloven.
Op een grote schaal worden al
lerlei kaassoorten geschikt, zoals
stukjes leidse-, goudse- en edammer
kaas, maar ook Kernhemse kaas,
Bluefort, St.-Paulin en Monchou.
Er tussen of op een aparte schotel
komen crackers, beschuitjes, toost,
roggebrood, ryebread en boterbal
letjes.
Alléén
helpt direct!
DR. E. J. SWAAB'S VERENIGDE FABRIEKEN
Onze damrubriek
«-
In het beginstadium van het
damspel bemerkte men spoedig, dat
het mogelijk was om naast het
praktisch gespeelde spel de par
tij standen te maken, die geheel
zelfstandig waren en niet in de
party voorgekomen, doch uit fan
tasie geboren waren. Deze compo
sities, die de mogelykheden van het
spel zeer goed demonstreerden en
het ideaal belichaamden waarnaar
men in de party moest streven, ont
vingen van lieverlede de algemene
naam van problemen (in 't „oude"
Holland ook wel „zetten").
Zeer lane hebben de problemen
als openings- en middenspelsttua-
ties een apart leven geleid, zonder
dat er veel meer verband met de
party bestond, dan de onmiddeliyk
uit te voeren combinatie.
Totdat nog niet zoveel Jaren ge
leden de ontbrekende schakel ge
vonden werd die een regelmatige
verbinding met de party bracht, n.l.
de lokzet. De lokzet was een aan de
party verwante situatie, waarin men
evenals in de party een positiezet
deed. met de achtergedachte, dat de
partner wellicht de gehele diepte
situatie ervan niet doorgerekend
had. Deze winst-nemende te kun
nen behalen en denkende dat de
tegenspeler een zwak moment had,
trapte in de opgezette val en ging,
glorieryk voor de tegenspeler, ten
gronde. De lokzet heeft zich in haar
nog zo korte bestaan verheven tot
een kunst dde er zyn mag. Als de
monstratie geven wy hier de mooi
ste die wellicht ooit werd gecompo
neerd, n.l. die van de Rotterdam
mer Idzerda, die het algemeen ge
geven bovendien verdubbelde, n.l.
tot „lok-lokzet". Wit sohept nJ. de
ijnogelykheid dat zwart een ver
keerde lokzet doet. gaat door op in
en wint, daar hy alles nog dieper
berekend heeft! Men spele de ont
leding van no 1. maar eens na:
4943 lokt tot 38 als verkeerde
lok zet. 34—29, 39x30 (ad lib),
28—23, 38—33 32x5! Denkt nu te
winnen met 34 of 3540, 25 of
24—30. 15—20, 4—9. 22—28, 21—26,
16x49. Maar wit nu: 42—38
(49x46) 36—31, 26x37, 47—41, enz.
De al-oiide opsluiting van Manoury.
of beter uit de aller oudste Spaan
se uitgave van 1550, zoals enige ja
ren terue gebleken is. Een geniale
prestatie van Idzerda. Ook de an
dere zyn de moei'te waard.
No I
P. IDZERDA
Z.: 1. 3. 9, 12. 13, 15. 17. 21 26
W 28/31, 34, 37. 39. 42. 43.'
Lokzet.
No III
P. MAHN
1 2 3 4 5
i
Z.: 7. 10/19, 22, 23.
W.: 25/27, 30. 31. 33, 35 36. 38. 43,
48. 49.
Lokzet.
No IV
J. v. d. Berg
1 2 3 4 5
'MJÈUÊUÊLB
a
a
O O
s
9
J3
*3
U
j
J
S IS
H
PS
Z.: i, 4, 9, 10. 15/19, 21/25.
W.- 28, 32/34, 36/39, 42.
47/49.
Lok-lokzet.
44. 45.
Z.: 8/13, 20. 23 25. 26
W 27. 30. 32/34. 36/38. 45,49.
Lokzet.
1. kraagje pasjurk
2 gesp pasjurk
3. huis op schildery
4. oog van vrouw
5 extra spel in mon
6. kluwen op de grond
7. zakje op overhemd
8. deurmat Is kleiner
