Westen wil Russen
polsen over Berlijn
Minister
over zaak
Marijnen
■Stalmann
Ministers van de Zes
werden liet niet eens
GOUVERNEUR NIEUW-GUINEA
STELT BEVOLKING GERUST
Nemen kernproeven
wordt voorbereid
OVERLEG OP BERMUDA AFGELOPEN
WEERBERI-CHT
Aftreden van
mr. Luns?
Fransen eisten uitgewerkte
verordeningen voor landbouw
TIEN PROBLEMEN VOOR
ONZE PUZZELAARS
Meer glans
en bescherming
voor uw auto!
(9uc/ QTi 'e
teiiws
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 23 DECEMBER 1961
No. 30537
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
President Kennedy en premier Macmillan hebben besloten de
Amerikaanse ambassadeur in Moskou op te dragen zich opnieuw
met het Kremlin in verbinding te stellen, opdat hij er zich van op
de hoogte kan stellen of er een redelijke basis kan worden ge
vonden voor overleg tussen Oost en West over Berlijn. Dit staat
in het slotcommuniqué dat gisteren in Hamilton, de hoofdstad
Van <i(> Rorinii^a.o'lqtir'on Je «itnoppfrpn
.In het slotcommuniqué wordt ge
legd dat de Amerikaanse president
sn de Britse premier in de eerste
plaats hun aandacht hebben ge
schonken aan de kwestie Berlijn,
kernproeven en Kongo. „Het overleg
9ormt de basis voor de Brits-
Amerikaanse samenwerking in de
komende maanden. Het is een
waardevolle gedachtemuisseling ge
weest", aldus de bekendmaking.
Kennedy en Macmillan hebben ver
der besloten dat het, uit een oogpunt
van behoedzaam beleid, geboden is
voorbereidingen te treffen voor het
nemen van kernproeven in de damp
kring, waarbij nog nader zal worden
beslist of de proefnemingen werke
lijk zullen worden uitgevoerd.
John Russell, woordvoerder van het
Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken, heeft gisteren in Hamilton
tegenover journalisten verklaard, dat
een eventueel gebruik van het Christ-
mas-eiland dat officieel deel uit-
VS-satelliet
gelanceerd
Voor militair doel?
De Amerikaanse luchtmacht heeft
gisteren in Point Arguello (Califor
nia een satelliet gelanceerd door
middel van een Atlas-Agena-B-com-
binatie. Er werd niets anders over
meegedeeld dan dat de satelliet voor
eer. aantal proeven diende.
Men neemt aan dat het een mi
litaire kunstmaan is. Van deze basis
lijn reeds eerder spionagesatellieten
gelanceerd die in een baan moesten
komen welke ook over de Sowjet-
Unie gaat.
Matige tot strenge vorst
Het hoge-drukgebied, waardoor in
West-Europa een nieuwe kou-inval
plaats had .trok langs de Noorse ber
gen naar het zuiden. Het hoge-druk
gebied neemt in omvang af en komt
morgen boven midden-Europa te
recht. De noordoostelijke tot ooste
lijke stroming, die de zeer droge en
koude continentale lucht aanvoert,
zet- zich over de Britse eilanden voort
naar de Atlantische Oceaan.
Drukdalingen in de Middellandse
Zee en het Iberisch Schiereiland zor
gen ervoor, dat de oostelijke stroming
zich handhaaft. De vorst, die de af
gelopen nacht al matig was Twen
te meldde -8 graden - zal hierdoor
de komende nacht nog toenemen, te
meer omdat de aangevoerde lucht bo
ven Duitsland ever een sneeuwdek
strijkt. Bij de Noorse kust en bij IJs
land komen storingsgebieden voor,
polaire despressies, die mogelijk van
belang zijn voor het weer gedurende
de kerstdagen, maar of dez esneeuw
zullen brengen is nog onzeker. Mor
gen blijft het overwegend zonnig en
droog.
24 DECEMBER.
Zon op: 8.47 uur; onder: 16.32 uur.
Maan op: 19.15 uur; onder: 10.16
uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.43 en
16.55 uur; laagwater te 0.28 en 12.49
Uur.
(25/12 hoogwater te 5 21 en 17.33
Uur; laagwater te 1.06 en 13.24 uur;
26/12 hoogwater te 5.57 en 18.11 uur.
laagwater te 1.41 en 14.00 uur; 27/12
hoogwater te 6.34 en 18.50 uur; laag
water te 2 15 en 14.33 uur).
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
en een kerstnummer.
President Kennedy en premier
MacMillan bij hun ontmoeting
op de Bermuda-eilanden, waar
zij de internationale toestand
bespreken.
maakt van de kroonkolonie Singa
pore, doch ten zuiden van West-Java
is gelegen voor het uitvoeren van
nieuwe kernproeven door het Westen
„een door de Britse regering overwo
gen mogelijkheid is".
Ontwapening
In het communiqué staat verder,
dat Kennedy en Macmillan het eens
zijn dat „werkelijke vorderingen op
de weg naar ontwapening de enige
mogelijkheid vormen om het gevaar
lijke geschil over Berlijn uit de weg
te ruimen, dat door het optreden der
Sowjet-Unie dergelijke scherpe kan
ten heeft gekregen". Ook stellen bei
de staatshoofden met voldoening
vast dat „te Kitona een nuttige ont
moeting tussen Adoela en Tsjombe
heeft plaatsgevonden", hetgeen be
schouwd wordt als een „bemoedigen
de stap in de richting van overeen
stemming".
Een woordvoerder van het West-
duitse ministerie van Buitenlandse
s'!IHIII!!I||I!IIIIIIIIIIII||||I||I!|||||||||||||||||||||||||||||!|||||||||||||||||||H
p Tengevolge van een technische g
H storing geschiedt de bezorging
H van dit nummer tot ons leed-
wezen later dan gewoonlijk, ter- s
H wijl ook de correctie nfet de j|
|j noodzakelijke aandacht kon wor-
s den geschonken.
1! Met een beroep op overmacht g
vragen wij hiervoor de clementie m
H van onze abonnees.
Zaken heeft gisteravond in Bonn ver
klaard, dat de Westduitse regering
de resultaten van overleg op Ber
muda verwelkomt. „Hetgeen werd be
sloten was over het algemeen in
overeenstemming met wat door ons
werd verwacht".
De „Prawda", het blad van de Rus
sische communistische partij, schrijft
dat de gedachten van de twee Weste
lijke leiders niet gericht waren op
verzachting van het internationale
klimaat, doch op verslechtering van
de situatie.
Op het ogenblik doen in Den
Haag, waar het Kabinet vandaag
vergadert over de kwestie
Nieuw-Guinea talrijke geruchten
de ronde. Van de zijde der op
positie wordt gesuggereerd, dat
minister Luns, zulks in verband
met gerezen moeilijkheden en
zijn visie op het probleem, zal
aftreden.
Hieromtrent echter kan even
tuele publikatie van bijzonder
heden over het ministeriële be
raad waaromtrent vandaag
nog mededelingen zouden zijn
te verwachten slechts uit
sluitsel geven.
Brief aan Kamervoorzitters
llllllllllllllllllllllllll
Minister Marijnen heeft de vra
genstellers in de Staten-Generaal
de heren Biesheuvel, Brouwer,
Den Hartog, Mellema en Vrede-
ling over de kwestie-Stalmann
vandaag geantwoord in de vorm
van een brief aan de voorzitters
der Kamers. Zoals bekend is de
Westduitse Justitie tot de conclu
sie gekomen dat de hoge functio
naris dr. Stalmann zich niet
schuldig heeft gemaakt aan het
aannemen van steekpenningen.
Minister Marijnen schrijft in deze
brief onder meer:
„Naar aanleiding van geruchten
heeft de ondergetekende in het begin
van 1961 de voorzitter van het Cen
traal Bureau van de Tuinbouwvei
lingen gevraagd, of door dat bureau
gelden beschikbaar werden gesteld
te behoeve van Duitse hoofdambte
naren. De vraag werd bevestigend be
antwoord.
Daarbij deelde de voorzitter van het
Centraal Bureau mee, dat een con
tract was gesloten met een handels-
bemiddelingskantoor te Amsterdam.
Dit kantoor zou een bepaald percen
tage ontvangen van het totale be
drag aan export van niet-geliberali-
seerde tuinbouwprodukten naar de
Bondsrepubliek, dit in de overtuiging
dat daarmee Duitse ambtenaren wer
den omgekocht. Zulks werd noodza
kelijk geacht, omdat anders de invoer
in Duitsland van bepaalde produkten
in gevaar zou kunnen komen.
De voorzitter van het Centraal Bu
reau deelde de ondergetekende op zijn
vraag mee, dat hij over deze zaak ook
met dr. Stalmann had gesproken en
dat deze o.a. zei zich verantwoord te
achten doordat hij twee wereldoor
logen had meegemaakt en zich voor
eventualiteiten wilde dekken. De
voorzitter van het Centraal Bureau
was ervan overtuigd, dat andere
ambtenaren er mede in betrokken
waren.
De voorzitter van het Centraal Bu
reau heeft de ondergetekende ver
volgens gedetailleerd ingelicht over de
constructie der contracten met het
Amsterdamse kantoor, zulks onder
overlegging van kopieën van desbe-
1 treffende brieven. De voorzitter wist
niet, welke bedragen aan dr. Stal
mann tan goede zouden zijn gekomen.
Hij schatte het totaalbedrag tussen
I de 1 en 2 miljoen Duitse marken.
Naar uit het officiële Duitse pers
bericht over het justitiële onderzoek
blijkt, heeft de voorzitter van het
Centraal Bureau zijn verklaring over
het gesprek met dr. Stalmann later
ingetrokken. Dit neemt niet weg, dat
die verklaring op dat moment, toen
genoemde voorzitter haar tegenover
de ondergetekende aflegde, hem in
verband met diens overige medede
lingen volstrekt geloofwaardig voor
kwam.
Bij het onderzoek is voorts evenmin
gebleken, dat andere Duitse ambte
naren omgekocht zijn.
Intussen heeft het Centraal Bu
reau in de loop der jaren volgens het
persbericht inzake het justitiële on
derzoek, 9 miljoen gulden aan het
Amsterdamse kantoor doen toekomen.
Daarvan is aanwijsbaar ongeveer
5% miljoen op Zwitserse bankreke
ningen van agenten van het kantoor
terecht gekomen", aldus minister
Marijnen.
Prins Bernhard en Prinses
Irene delen pakjes uit tijdens
het kerstfeest, dat gisteren in
het Paleis op de Dam gegeven
werd voor het personeel van de
Koninklijke Paleizen.
12.000 kuikens verbrand
(Van onze correspondent).
Gisteravond is brand uitgebroken
bij de kippenfokker H. van Kessel in
Vierlingsbeek L.)
Een enorm kippenhok, waarin zich
12000 kuikens van 14 dagen oud be
vonden. brandde geheel uit. De
brandweer was spoedig aanwezig,
maar kon desondanks niet verhinde
ren. dat de 12000 kuikens in de vlam
men omkwamen. De oorzaak van de
brand ligt in een defect aan de olie-
stookinstallatie. De schade wordt
door de verzekering gedekt.
Eind december
komen de Zes
weer bijeen
(Van onze Brusselse
correspondent)
Het is de ministerraad van de
E.G.G. (Europese Economische
Gemeenschap) niet gelukt vóór
Kerstmis voldoende overeen
stemming te bereiken over een
aantal sleutelproblemen van de
gemeenschappelijke landbouw
politiek om te kunnen besluiten
tot het overgaan naar de tweede
etappe van de uitvoering van
De gouverneur van Nieuw-Guinea dr. P. J. Platteel heeft in
een radiotoespraak geruststellende woorden gesproken tot de
Nederlandse en autochtone inwoners van West-Papoea. Hij wees
er o.a. op dat Soekarno de deur tot dusver niet gesloten heeft en
zich onthouden heeft daden aan te kondigen. Hij zei het volste
vertrouwen te hebben in de in Nieuw-Guinea aanwezige strijd
krachten, waarvan de paraatheid duidelijk is gebleken. Buitendien
heeft de Nederlandse regering goede hoop dat met inschakeling
van de V.N.-organen en derde mogendheden een gesprek tussen
Nederland en Indonesië mogelijk zal blijken. Zonder twijfel wordt
West-Papoea op passende wijze bij het overleg betrokken.
„Het ligt bepaald zo", aldus
dr. Platteel. „dat een eventuele
aanval van Indonesië een hache
lijk avontuur is. Dr. Platteel
noemde datgene, wat thans
gaande is, een „schoolvoorbeeld
van de koude oorlog".
Hij deelde mee, dat de voor-
raadpositie zodanig is, dat men
voor maanden vooruit kan. Er
zijn ook plannen gereed voor
sen distributiesysteem dat on-
itiddellijk in werking kan wor
den gebracht. Ook voorzien
maatregelen in het ..eventueel
jverbrengen van burgers.
Dr. Platteel gaf de verzeke
ring. dat de Nederlandse rege
ring niet van plan is over de
toekomst van West-Papoea be
slissingen te nemen, zonder de
vertegenwoordigers van de
Papoea's daarin te kennen.
Tenslotte riep dr. Platteel de
bevolking op, zich met kracht te
zetten aan het dagelijks werk.
.Anders", zo zeide hij, „schiet
U in dit tijdsbestek tekort".
Het Indonesische leger heeft het
voornemen aangekondigd van de op
richting van een afdeling kernwapens
zulks „in overeenstemming met de re-
geringspolitiek van „confrontatie"
met de Nederlanders in West Nieuw
Guinea. Het Indonesische ministe
rie van Marine heeft de schepen van
de koopvaardijvloot gelast, in door
lopend radiocontact te blijven met
Djakarta.
De regeringsdienst van coöperaties
biedt nu reeds in advertenties in de
dagbladen te Djakarta betrekkingen
aan in plaatsen in Nieuw Guinea.
De sollicitanten moeten „in staat zijn
een toestand van oorlog te door
staan".
Het Comité „Zelfbeschikking Nieuw
Guinea" heeft een telegram aan de
ministerraad gezonden, waarin er
o.m. op aangedrongen wordt, dat
„Nederland vasthoudt aan het recht
van de Papoea's op zelfbeschikking"
ook de Federatie van Nederlandse
ouc-strijders organisaties zond een
telegram aan de Ministerraad.Daarin
wordt o.m. gezegd, dat zij „het volste
vertrouwen stelt in het beleid van
minister Luns en met kracht ieder
defaitisme, dat uitlevering van de Pa
poea's beoogt, verwerpt".
Twaalf doden
in Algerije
By 21 aanslagen van Algerijnse ver- i
zetsstrijders en rechtse extremisten
zijn gisteren in Algerije twaalf men
sen om het leven gekomen en 21 ge
wond, zo is van militaire zijde in Al
giers meegedeeld.
het EEG-verdrag. Op 29 en 30
december komen de ministers
van de zes landen opnieuw in
Brussel bijeen voor een confe
rentie, die het karakter van een
permanente zitting zal hebben,
desnoods met een verlenging
na het oudejaarsweekeinde tot
de eerste dagen van januari.
Tot diit besluit kwamen de minis
ters vannacht om drie uur, nadat zij
drie dagen lang hadden getracht de
standpunten tot elkaar te brengen.
Het struikelblok was de verklaring
van de Franse minister van Buiten
landse Zaken. Couve de Murville. dat
Frankrijk alleen zou toestemmen om
de stap naar de tweede etappe te
doen op basis van uitgewerkte veror
deningen op het gebied van d« ge
meenschappelijke landbouwpolitiek.
Aangezien op dat moment nog geen
enkel reglement door de ministers
was vastgesteld en de Franse minis
ter weigerde zijn goedkeur ine te ge
ven op basis van principiële en later
uit te werken overeenkomsten, restte
de ministers niets anders dan een
uitstel van de beslissing.
De andere ministers voerden aan
dat het ging om een grote politieke
beslissing, en dat de openbare me
ning ongunstig zou reageren, wan
neer de Zes niet tot overeenstemming
zouden kunnen komen.
Van Nederlandse zijde ls daarbij
o.a. opgemerkt, dat het hier gaat om
een politieke beslissing, dat de we
reldpolitiek toch reeds zo verdeeld
is dat het goed zou zijn wanneer de
Zes. althans naar buiten, zouden
blük geven van eensgezindheid. Ne
derland meende dat er dan tussen
Kerstmis en nieuwjaar maar moest
worden doorvergaderd.
Daarna bleek eigenlijk van uur tot
uur, dat het niet meer mogelijk zou
zijn, nog gisteravond of vannacht tot
resultaten te komen. De deskundigen
konden het niet eens worden over de
geschilpunten De voorzitter van de
raad van ministers kende nauwelijks
zijn dossiers. De voorzitter van de
executieve commissie wijdde lang uit
over zaken die niet direct in ver
band stonden met de behandelde
stukken. Er was geen figuur van
enig formaat, die de debatten kon
leiden en van Beneluxzijde vernamen
wij dat eigenlijk alleen de beide Ne
derlandse ministers, De Pous en Ma
rijnen, af en toe gehalte aan de dis
cussies hadden gegeven.
Nadat men had ingezien, dat dit
door en naast elkaar behandelen van
technische en politieke kwesties tot
geen resultaat leidde, hakte men
kort voor drie uur de knoop door en
besloot de 29-ste december weer
bijeen te komen. De executieve com
missie meent dat overgang naar de
tweede etappe dan wèi mogelijk zal
zijn, nadat eerst eenheid is gekomen
in de standpunten met betrekking tot
de landbouwkwesties.
Evenals andere jaren zetten wij ook ditmaal tegen
Kerstmis onze puzzelaars aan het werk: elders in dit blad
vindt U een tiental puzzels van verschillende aard, die
tezamen een prijsvraag vormen, maar ook apart opgelost
kunnen worden met kans op een prijs. Iedere puzzelaar
kan er iets van zijn gading tussen vinden, voor welk soort
opgave hij ook een voorkeur heeft. Bovendien zijn er
moeilijke en gemakkelijke opgaven, zodat er voor elck wat
wils is.
Wij loven in totaal 74 prijzen uit, variërend van vijf tot
honderd gulden, in totaal zevenhonderd gulden.
Per puzzel zullen vier prijzen worden toegekend, terwijl
voorts prijzen beschikbaar zijn voor degenen, die de meeste
puzzels goed oplossen.
In verband met de gecompliceerde controle van de in
zendingen en de moeilijkheid van het toekennen van de
prijzen bij een dergelijke samengestelde prijsvraag, is het
beslist nodig, dat de inzendingen aan bepaalde voorwaar
den voldoen. Men leze derhalve voor het inzenden van
de oplossingen nauwkeurig welke vijf voorwaarden wij
hebben gesteld. Deze zijn vermeld in de inleiding van de
puzzelpagina's elders in dit blad.
Een van die voorwaarden is, dat de oplossingen uiterlijk
maandag 15 januari te 13 uur in het bezit moeten zijn van
de redactie, Witte Singel 1 te Leiden.
U hebt derhalve ruim drie weken de tijd om de opgaven
op te lossen! Maar het is niet nodig drie weken met het
inzenden van uw oplossing te wachten, wanneer U deze
gereed hebt. U zoudt ons het nazien aanzienlijk vergemak
kelijken. wanneer U niet tot de laatste dag met het inzen
den wacht. Hoe eerder wij de oplossingen binnen hebben,
des te eerder kunnen wij met de controle beginnen en des
te eerder kunnen wij de oplossingen en de namen van de
prijswinnaars bekend maken.
Veel genoegenen veel succes.
Advertentie
Verkrijgbaar bij de vakman
bus voor 4 a 5 behandelingen 5.90
Twee huizen
gewonnen
Gistermiddag vond de heer J.
S tassen, rentmeester te Echt en
eigenaar van de plaatselijke steen
fabriek. in zijn brievenbus de trek-
kingslijst van jongste appèlactie. Tot
zijn verbazing bleek op zijn lot
nummer C 137420 een huis te zijn
gevallen. Terwijl hij zich gereed
maakte naar Rotterdam te gaan om
daar volgens de regels zijn lot te
tonen aan de notaris in Rotterdam,
kwamen zijn zoons tot de ontdek
king dat hij ook een tweede huis ge
wonnen had op zijn lot nummer
E 137677.
De heer Stassen is bestuuurslid
van de Bond van militaire oorlogs
slachtoffers ten behoeve waarvan de
Appèlactie is gevoerd. Hij zei „de
huizen goed te zullen besteden".
Twaalfduizend
Sedert het einde van de oorlog tot
1 maart 1961 zijn in West-Duitsland
12.715 personen wegens misdrijven
tijdens de nazi-tijd aangeklaagd, al
dus een jaarrapport van het mini
sterie van Justitie in Bonn. Er wer
den twaalf doodvonnissen uitgespro
ken (tot het in werking treden van
de nieuwe grondwet in 1949 die geen
doodstraf meer kent), 68 levenslange
gevangenisstraffen en 5.178 tijdelijke
vrijheidsstraffen.
Het eerstvolgende nummer
van ons Blad zal verschijnen op
woensdag 27 december a.s.
Onze kantoren worden die dag
des morgens te half negen
wederom geopend.
Uit het Leidsch Dagblad van
28 Dec. 1861:
Men schrijft uit 's Hage
aan de Utrechtsche Courant:
„Ik kan U stellig verzekeren,
dat de heer Thorbecke be
paald heeft verklaard, dat al
werd hij met de samenstel
ling van een nieuw kabinet
belast, hij die taak op dit
oogenblik niet zou aanvaar
den".
- In het dorp St. Anna paro
chie is een vrouw bevallen
J van twee zonen, waarvan de
eerste is geboren den 13 dezer
des voormiddags te 8V2 uur
en de laatste den 18 daaraan
volgend des avonds te 7 uur.
dus bijna 5Vi etmaal na el
kander. De kinderen zijn
beiden in leven.